BIJDRAGE TOT HISTORIE
VAN BIJZONDER DORP
HET LAATSTE HOUVAST
Bonn lost Parijs af
in Europa
Goebbels had
plan
BLIK DOOR HET WERELD
Entstof tegen
zwangerschap
ill Tireischor
Een nieuwe Europese lop is wel
nodig en de kans is groot dal de
s/eer er aanzienlijk anders zal zyn
dan op vorige. Er zijn een paar oude
en ook nieuwe grieven waarover
de diverse regeringsleiders hun hart
willen luchten. De oude en waar
schijnlijk moeilijkst oplosbare is die
van de landbouwpolitiek. Nieuwere
zijn dat de kleinere EG-landen het
de grote kwalijk nemen dat die al
leen en voor zichzelf al enige malen
met de VS besprekingen hebben ge
voerd die bedoeld zijn om de alge
mene ekonomische misère in de we
reld wat te verzachten en zo moge
lijk op te lossen. In deze zou het
zeer nuttig zijn - en trouwens ook
in de geest van ideeën uit een vroe
gere Europese topkonferentie - als
de gemeenschap zich presenteert als
een eenheid die in de wereld zo geen
politieke dan toch een ekonomische
macht van betekenis vertegenwoor
digt: de EG zou meer gewicht in de
schaal kunnen werpen dan Enge
land. Frankrijk en Duitsland samen,
laat staan elk van de drie apart. Ook
over politieke gemeenschappelijk
heid zouden op de volgende top nog
een paar onaangename woorden
kunnen vallen, zoals bijvoorbeeld
dat in de VN-assemblee niet één lijn
getrokken is ten aanzien van de toe
lating tot het debat over het Nabije
Oosten van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie.
De sfeer zal anders zijn., al valt
niet van tevoren te zeggen dat die
ook beslist beter wordt. Het belang
rijkste is dat degene die nu de ak
senten zet ongetwijfeld de Duitse
bondskanselier Helmut Schmidt is.
VATICAANSTAD, 19-10. Een
Amerikaanse Jezuïet heeft vrijdag in
het maandblad van het Gezelschap
van Jezus, Civilta' Cattolica, geschre
ven dat Hitiers minister van propa
ganda, dr. Josef Goebbels, in 1943
een plan voor het Derde Rijk goed
keurde dat erin voorzag de vervol
ging van de Joden en de Rooms-Ka-
tholieke Kerk te beëindigen, in ruil
voor de hulp van de Heilige Stoel
tegen de Sowjet-Unie.
Overwerken voor
Bangla Desh
UTRECHT, 19-10. Ongeveer 50
bouwvakkers die werken op de
nieuwbouw van de Niels Stensen-
school, gaan wekelijks een half uur
overwerken voor Bangla Desh. Vol
gens aktieleider Wim Tetteroo willen
de bouwvakkers dit minstens drie
maanden volhouden. „Het is niet de
bedoeling er een bliksemaktie van te
maken", aldus de heer Tetteroo. We
kelijks zal op deze manier ongeveer
f 400 bijeengebracht worden.
Korter werken in
Oosterhout
OOSTERHOUT, 19-10. B.V. Vere-
nigde Buizenfabrieken V.B.F., pro-
ducente van gelaste stalen buizen en
dochteronderneming van Hoogovens
IJmuiden, heeft voor een periode van
voorlopig zes weken voor een gedeel
te van het personeel een werktijd
verkorting aangevraagd, zo heeft het
bedrijf bekendgemaakt.
Deze werktijdverkorting, die per 4
november is aangevraagd en waarbij
ruim 700 van de 1.500 werknemers
van de onderneming met vestigings
plaatsen te Oosterhout, Maastricht.
Blerick en Arnhem zijn betrokken,
zal ongeveer 40 procent van de nor
male arbeidstijd bedragen.
KOPENHAGEN Niet alleen in
Nederland, maar alom in Europa en
ook elders, grijpt de werkloosheid
om zich heen. Deze foto toont het
van de band lopen van de laatste
auto bij General Motors te Kopen
hagen, ivaar sinds 1023 meer dan een
half miljoen auto's zijn geprodu
ceerd. De kransen en teksten op de
auto zijn hier tevens sgmbool van
het verdwijnnen van 750 arbeids-
plaatsen, want de hele fabriek gaat
dicht in verband met de slechte af
zetmarkt in de autoindustrie.
In menig opzicht heeft hij de lessen
van De Gaulle geleerd. Niet beter
dan bijvoorbeeld president Giscard
d'Estaing, maar de Duitser heeft op
de Fransman voor dat hij de geld
middelen heeft om druk uit te
oefenen op zijn partners. Vandaar
ook dat hij in een kabinetsvergade
ring thuis in Bonn het befaamde
EG-besluit over de landbouwprijzen
toch kon afwijzen, wat inderdaad
rechtstreeks van De Gaulle is afge
keken, al had die dan een wat min
der sterke ekonomische basis voor
het gaan van zijn eigen weg. Parijs
mist die nu geheel en al. Wie de kas
opmaakt ziet dat de overigens aardig
vergelijkbare buurstaten in mone
taire reserves een verhouding vier
tegen één in Duits voordeel lonen,
voornamelijk door verval van Fran
se kracht.
Gezichtsverlies
Zo kan kanselier Schmidt rustig
aanbieden Frankrijk le helpen bij
het doorstaan van moeilijkheden
tengevolge, van de stijgende olieprij
zen. Het wordt dan voor de Fransen
akseptabel gemaakt door het aanbod
in het algemeen te vervatten en hel
etiket tc geven van wederzijdse bij
stand. Nu heeft Parijs voorheen
nimmer veel gevoeld voor iets dal
wederzijds moest heten, maar het
etiket wordt nu wél gewaardeerd: het
is een probate manier om gezichts
verlies legen te gaan. Naar hun ge
voel te werk gaand zouden de
Fransen echter zeker liever hautain
nee gezegd hebben, maar de kracht
daarvoor begint te ontbreken.
Is het aanbocl dus barmhartig
mooi verpakt, niemand twijfelt er
aan dat de zakenman Schmidt geen
liefdadigheid bedrijft. Nuchter zal
hij redeneren dat Duitsland er niets
aan heeft als in de EG de landen
ekonomisch door de knieën gaan,
want het zijn tenslotte de beste
klanten van de bondsrepubliek en
die zijn beter naarmate ze meer
kunnen besteden. Maar het voor
wat hoort wat is Schmidt evenmin
vreemd. En zo kan men uit Fran
krijk woorden horen die De Gaulle
in zijn graf moeten laten tollen. Bij
voorbeeld de herhaalde verklaringen
dat de Europese Commissie in
Brussel natuurlijk het beleid in de
gemeenschap strak in de hand moest
houden. Dat slaat onder andere op
het beoordelen door Brussel van
wat de Fransen nog willen doen om
hun agrarische sektor f'mandeel te
sterken - een voorwaarde van
Schmidt om de 5 procent-regeling
niet definitief af te ketsen. Hoe
fraai bemanteld ook: Parijs ziet er
node van af hoog van de toren te
blazen.
Wat nu het volgend hoofdstuk zal
zijn is natuurlijk het interessantst.
Wat gaat Schmidt in zijn leidersrol
doen nadat hij daaruit de Fransen
heeft gewipt die zo lang kans heb
ben gezien deze rol door dik en dun
voor zichzelf te houden? De eerst
volgende Europese Top is een prach
tige plek om zijn nieuwe initiatieven
ten doop te houden.
Jongens bestalen
tante
BLOEMENDAAL, 19-10. Dankzij
de oplettendheid van een Bloemen-
daalse hotelhouder die vond dat twee
jonge gasten erg veel geld uitgaven,
zijn de 24-jarige J. M. en de 15-jarige
J. G., beiden uit Zevenaar, aangehou
den.
Zij bleken van de tante van de 15-
jarige jongen maandag f 20.000 te
hebben gestolen. De vrouw bewaarde
het geld onder haar bed. De politie
vond bij fouillering f 14.000 terug.
„Ontmoeting met
het reddingswezen"
DEN HAAG, 19-10. De twee red
dingsmaatschappijen in ons land, de
Koninklijke Noord- en Zuidhollandse
R.eddingsmaatschappij (K.N.Z.H.R.M.)
en de Koninklijke Zuid-Hollandse
Maatschappij tot Redding van Schip
breukelingen (K.Z.H.M.R.S.) vieren
in november hun 150-jarig bestaan
mot een tentoonstelling „Ontmoeting
met het reddingwezen" in Amster
dam cn een door de regering aange
boden ontvangst in de Ridderzaal in
Den Haag.
Met inbegrip van de globale cijfers
over 1974 hebben de twee maatschap
pijen in de afgelopen 150 jaar
samen 16,765 mensenlevens gered.
Japanese gijzelings-
terroristen bekend
DEN HAAG, 19-10. Do Hiiugsi- re-
eherehe is erin geslaagd de identiteit
vast te stellen van de drie terroristen
van het Japanse Rode Leger, die van
13 tot en met 17 september de gijze-
lingsaktie in de Franse ambassade
in Den Haag hebben uitgevoerd. Het
zijn:
de 25-jarige Haruo Wako uit To
kio (geboren in Kanagawa in Japan).
Hij droeg tijdens de gijzeling een
snor en een baardje. Hij was de lei
der van de drie.
Junzo Okudaira, eveneens 25
jaar, uit Okayama (geboren in de Ja
panse plaats Kobe). Hij raakte tij
dens de gijzelingsaffaire gewond
door een pistoolschot, afgevuurd
door de Haagse politieagent P. Sprin
ger.
Jun Nishikawa, 24 jaar, afkom
stig uit Yokohama (geboren in Tokio)
Aparte kontri butie
voor C.D.A.
DEN HAAG. 19-10. Do leden van
de drie christen-democratische par
tijen KVP, ARP en CHU zullen voor
het Christen-Democratische Appel
CDA extra contributie moeten beta
len Het bestuur ad interim van het
CDA heeft de drie partijbesturen
voorgesteld die extra-contributie op
f 1,50 por lid vast te stellen Aldus
blijkt uit een officiële mededeling in
het ARP-wcekbad „Nederlandse Ge
dachten"
De werkloosheid
onder akademici
AMSTERDAM. 19-10. Eon vijftal
leden van het akliccomité tegen de
werkloosheid van akademici en an
dere hooggeschoolden heeft vorige
week enige lijd gepost voor het ge
westelijk ax*beidsburcau in Amster
dam om de aandacht te vestigen op
de groeiende werkloosheid onder
akademici en afgestudeerden van het
hoger beroeps onderwijs.
Onrust onder
broodverkopers
UTRECHT, 19-19. Onder de brood-
verkopers is onrust ontstaan over de
voorgenomen broodprijsverhoging
met vijf cent per vandaag (maandag).
Zo hebben de Voedingsbonden van
NVV, NKV en CNV laten weten.
Huis-aan-huis-verkopers en het ver
kooppersoneel in de filialen van bak
kerijondernemingen vrezen een te
rugslag in hun omzet omdat er nog
geen aanpassing van de minimum-
broodprijs heeft plaatsgevonden.
Uitvoer en invoer
DEN HAAG, 19-10. De waarde van
de buitenlandse handel exclusief de
handel met België en Luxemburg
heeft in augustus 1974 voor de invoer
6055 miljoen gulden (vorige maand
6900 min. gld.) bedragen, terwijl
voor een waarde van 5712 min. gul
den) werd uitgevoerd, aldus de voor
lopige gegevens van het C.B.S
De uitvoer bedroeg 94 pet van de
invoer (vorige maand 98 pet.).
Valse biljetten
tot half miljoen
ENSCHEDE, 19-10. De politie in
Enschede heeft een tweetal mannen
gearresteerd, die ervan worden ver
dacht valse bankbiljetten van f 100,-
met een totale waarde van ruim een
half miljoen gulden te hebben ge
maakt. Het is voor de eerste maal
in zeven jaar dat er in Nederland op
zo n grote schaal Nederlands vals
geld is gemaakt. De mannen, de 34
-jarige F. J. T. en de 30-jarige D. W.
hebben inmiddels een volledige be
kentenis afgeleg'd.
NIEUW DELHI. 19-10. Indiase art
sen hebben een entstof vervaardigd,
die zwangerschap twee a drie jaar
kan verhinderen zonder de gezond
heid of het seksuele leven van de
vrouw afbreuk te doen. zo heeft dr
G. P. Talwar van het Indiase rijks
instituut voor medische wetenschap
pen zaterdag in Nieuw Delhi mee
gedeeld.
Dr. Talwar heeft met een ploeg
wetenschappelijke medewerkers en
artsen van de biochemische afdeling
van het instituut de entstof na lang
durige proeven op dieren ook op zes
vrouwen met succes beproefd.
Uit Dreischors verleden
(X)
Uil de rekeningen van hel bisdom Utrecht, waaronder
Dreischor ressorteerde, zijn sedert 1400 vrijwel alle.
namen van de parochie-pastoors bekend.
In de middeleeuwen werden de
gebedstijden mot gezang opgeluis
terd. Ongetwijfeld klonk dat in de
ze kerk. mei zijn uitstekende accou-
stiek, b'izonder mooi.
In de grafelijke rekening over
1481, wordt voor het eerst melding
gemaakt van „Heer Pieter Laureys-
zoon en Heer Jacob Pieterszoon,
priesters, met hun medgezellen.
sanghers, houdende die 7 ghetiden in
Dreyschor". Maar dit gebruik was
ongetwijfeld van veel ouder datum.
Men bedoelde hiermede de zeven
gebedstijden, die vooral in kloosters
werden gehouden, maar ook in een
aanzienlijke kerk, zoals die van
Dreischor, waaraan zes priesters wa
ren verbonden.
De belangrijkheid van dit bedehuis
blijkt ook uit het feit dat elders wel
als lichte straf werd opgelegd, om
een bedevaart naar Dreischor te
maken.
De namen van de gebedstijden
waren metten, dat was het nachts-
gebed. lauden - het dageraadsgebed,
priem - het gebed om 6 uur 's mor
gens, terts om 9 uur. sext om 12 uur
noen om 15 uur, vesper om 18 uur en
tenslotte het completen of avondge
bed.
Fabriek in
Deurne sluit
Eén van de draagstenen van een dakspant, zou v)el gelijkenis met cén
van de oude priesters kunnen vertonen, doch de betekenis ligt verborgen in
de nevelen van de tijd.
DREISCHOR. Dc heer J. L.
Braber te Dreischor, arts ter
plaatse en bekend om zijn his
torische kennis, heeft een stu
die voltooid van Dreischor,
over het manuscript waarvan
wij de beschikking kregen. In
- naar te verwachten valt -
een groot aantal afleveringen,
willen wij de geschiedenis van
Dreischor hier publiceren.
1. In 1409 werd Cleas Hermans-
zoon als pastoor benoemd.
2. In 1419 had de benoeming plaats
van Pieter Willonis en Jacob van
Heukelshaven tot waarnemende pas
toors.
3. Pieter Gilliszoon werd in 14..
(jaartal ten dele onleesbaar) in het
koor begraven. Men ziet er nog zijn
grafsteen, waarop een priester met
miskelk en hostie is afgebeeld.
4. Dirk Conflans, overleed 1470.
5. Philippus de Croenis, wordt 28
maart 1479 als zijn opvolger be
noemd.
6. Philippus de Cuup, overl. 1501.
7. Johannes van Yseghem. 1501-
1506, deed afstand van zijn priester
schap.
8. Pieter Laurenszoon Cuper. in
1503 benoemd tot bedienaar van het
aan Maria gewijde altaar, in de ka
pel van Van Blois. Hij bedankte hier
voor toen hij in 1506 tot pastoor
werd benoemd. Hij overleed in 1523
en werd in het koor begraven. Men
vindt er nog zijn gave grafzerk. Be
halve een miskelk met hostie is zijn
familie wapen er in uitgebeiteld:
drie rozen (2 en 1). Het grafschrift
luidt: „hier leit begraven Lauris Cu
per, pastor van deser kereken ende
sterf int jacr ons Heeren MCCCCC
ende XXIII, den XIII dach in junio"
9. Adriaan de Groot, benoemd 1523
10. Willem Raids, aangesteld in
1529.
11. Heer Brixco Blyck, benoemd
1538.
12. Heer Cornells Pieterszoon Fra
ter, benoemd 1544.
13. Lieven Gruyt, overleden 1548.
14. Mr. Nicolaes van Brouwersha
ven, aaangesteld 1548.
15. Heer Nicolaas Willeszoon, 1554
tot zijn overlijden in 1560.
16. Heer Arend van der Gracht,
1555, tot overlijden in 1560.
17. Heer Johannes Cock, benoemd
1560, was vermoedelijk de laatste
pastoor vóór de hervorming.
De zeven getijden
In de kerk te Dreischor. was in
de katholieke, noch in de protestant
se periode een orgel. Men begeleid
de de kerkzang in onze eeuw
met een hai-monium. Het duurde
zelfs tot 1968 voordat er een orgel,
dat als laat geschenk van de storm
ramp in 1953. werd geplaatst
DEURNE. 19-10. De carburatoren-
fabriek Encarwi in Deurne (Noord-
Brabant) zal eind dit jaar gesloten
worden. De directie heeft dit vrijdag
aan het personeel meegedeeld. Bij
Encarwi werken ruim 70 man. Het
bedrijf maakt deel uit van het Zwit
serse concern Maiana Holding.
De artsen en de
bloedproef
UTRECHT, 19-10. In verband met
de na 1 november geldende wijzigin
gen in de controle op het gebruik van
alcohol in het verkeer, heeft de Ko
ninklijke Nederlandse Maatschappij
tot Bevordering der Geneeskunst er
in „Medisch Contact" aan herinnerd,
dat medewerking van artsen aan de
bloedproef geschiedt op basis van
vrijwilligheid.
Middenstand gaat
demonstreren
DEN HAAG, 19-10. De drie centra
le organisaties van ondernemers in
het midden- en kleinbedrijf hebben,
naar zij ons hebben meegedeeld, de
ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf opgeroepen maandag 28
oktober deel te nemen aan een de
monstratie op het Binnenhof in Den
Haag. De vaste commissie voor mid
den- en kleinbedrijf uit de Tweede
Kamer bespreekt die dag bet mid-
denstandsbeleid.
De Oosterschelde
DEN HAAG, 19-10. De regering
heeft nog geen nadere beslissing in
zake de wijze van afsluiting der
Oosterschelde genomen
Premier Den Uyl zei dat nog in
zicht dient te worden verkregen in
de consequenties van de verschillen
de oplossingen en dat o.m. de ver
werking van meerjarenramingen een
rol speelt. Dc kwestie zal vrijdag a.s.
opnieuw op de agenda van het kabi
netsberaad prijken.
58
Ik doe al lange tijd routinewerk,
dat dagelijks terugkomt. Tegen tie
nen brengt een bode mij dc stukken
die ik moet verwerken of van aan
tekeningen moet voorzien en dan
door geef aan één mijner superieu
ren. Ik ben in feite het hondje, dat
het voer voor een ander moet kau
wen. zodat hij het zonder meer kan
doorslikken.
Truus zeble haar bril af en keek
naar dc assistente, die een missieve
aan het vermenigvuldigen was. Een
-ericuzc kracht, die wel spoedig pro
motie zou maken dan zeker naar een
andere afdeling overgeplaatst zou
worden. Waarna de mogelijkheid
bestond, dat ze het verder zonder
assistente zou moeten doen.
Ze keek door het vaam naar de af
deling bevolking, waar een aantal
loketten open waren en enkele vrou
welijke en mannelijke ambtenaren
hel publiek tc woord stónd. Het
mankeert cr nog maar aan. dat men
mij veritóekt af en toe in te vallen
aan een der loketten. Hoewel het op
zichzelf best interessant werk kan
zijn.
Die avond thuis overdacht ze lan
ge tijd haar huidige positie. Zeven
jaar ben ik nu op het stadhuis, maar
promotie is er nooit bij geweest. Ik
ben meteen gebombardeerd tot oen
bepaalde funktie, maar tot op van
daag dc dag weet ik eigenlijk niet
eens exact, wal mijn rang is. In
feite bezit ik geen enkele bevoegd
heid, want wat weet ik bijvoorbeeld
van gemeente-administratie? Nu ia,
in al die jaren enkel van horen zeg
gen. Ik weel nu, wat al die code-
aantekcnJngen op de persoonskaar
ten, de verplichte zowel als dc vrij
willige. Maar dat weet binnen een
paar weken ook elke leerling, dus
cl.it ij, op zichzelf niets bizonders.
FEUILLETON
DOOR
HENK VAN HEESWIJK
Wat weet ik bijvoorbeeld van de na-
turalisatiewetten af? Ik moet hoog
nodig weer eens gaan studeren.
Op het stadhuis werkte ook een
man. met wie ze in deze jaren
ambtshalve vaak kontakt had. Om
dat hij ook op dc afdeling onder
wijs werkzaam was. Hem vroeg ze
de volgende dag advies. „Omdat ik
wat moer wil weten van alles, wal
men zo ongeveer op een gemeente
huis dient tc weten," voegde zc cr
aan toe.
Hij kon haar bedoelingen begrij
pen, maai ried hel toch af. „Niet om
je te beledigen. Truus," antwoord
de hij op hartelijke toon. „maar je
hebt je leeftijd niet meer mee. Wel
ke mogelijkheden zie je nog voor je
zelf' Wees realist en eerlijk. Ik kan
je daarom alleen maar een voor jou
teleurstellend advies geven: blijf
rustig op je afdeling. Je hebt ver
antwoordelijk werk. dus...
„Dat is I 'in juist. Ronnie, dat heb
ik niet meer. Heel geleidelijk aan
heeft men mij bepaalde verantwoor
delijke taken uit de handen geno
men en gedelegeerd naar anderen.
Ik voel. dat dc nieuwe wethouder me
niet bepaald vriendelijk gezind is.
Het liefst zou hij mo naar een ande
re afdeling zien vertrekken, want er
uit gooien kan hij me natuurlijk niet
Trots dit rangeert hij me langzaam
maar zeker op dood spoor".
De man wist het. Knikkend ant
woordde hij: ..Dat komt hier vaker
voor. Je kunt natuurlijk bij de grote
baas protesleren. maar het helpt zo
weinig. En je maakt jezelf er min
der gelapt mee. snap je" Ik zal er
een over denkon. Misschien zie ik
nog wel oens een betere mogelijk
heid voor je. Hier."
Maar voor Truus raakte de aar
digheid ei geleidelijk aan af. liet
werk, dat ze dagelijks moest verrich
ten. vond zc hoe langer hoe minder
interessant. Ze begon op de klok te
kijken, want de dagen vielen haar
lang. Voor de buitendienst werd ze
nooit meer gevraagd. Ze kon zich de
tijd niet meer heugen, wanneer ze
voor het laatst een school had be
zocht. En daarvoor ben ik tenslotte
aangenomen. Kief om elke dag dit
zelfde stomme bureauwerk tc doen.
In de herfst van het jaar 1960 be
gon zc weer de kranten na tc plui
zen. Veel kansen heb ik uiteraard
niet meer. gezien mijn leeftijd. Het
enige, waarop ik kan bogen, is mijn
ambtenaarservaring hier bij de ge
meente
Op zes cn veertigjarige leeftijd
begon zc opnieuw tc solliciteren.
Naar een paar andere gemeenten,
maar ook weer Kij het onderwijs. Zc
kon ergens een lijdelijke baan krij
gen als lerares Nederlands, gedu
rende 24 uren in de weck. Maar
daar had ze geen zin in. Op vrijwel
geen enkele sollicitatiebrief kreeg ze
antwoord. Natuurlijk ben ik te oud.
wist ze. Als ik niets kan vinden, be
staan er voor mij twee mogelijkhe
den blijven tot ik de pensioenge
rechtigde leeftijd heb bereikt. En
dagelijks dat stomme, stupide werk
doen. Of mijn ontslag nemen, des
noods de boerderij in Winkel ver
kopen cn in België gaan rentenieren.
Als ik hel een beetje zuinig aan doe,
kan ik het wellicht tot. mijn pensioen
uitzingen, al zal dat niet zo gek veel
zijn.
Thuis zat ze op een avond bereke
ningen te maken. Dat viel helemaal
biet mee, want in rekenen was ze
nooit een kraan geweest.
(wordt vervolgd)
