Bij oud trapgevelhuis uit 1912
ERIC DE NOORMAN De scheepsbouwer
Jaarvergadering distrikt
Schouwen-Duiveland K.N.B.B.
5
„Concordia", club van 7O-jarigen
KEN ESSE, 30-9. Bij (Je in liet afgelopen weekeind ge
houden jaarvergadering van het distrikt Schouwen-
Duiveland van de K.N.B.B. in „De Wig" te Renesse,
deelde de secretaris, de heer J. den Haan, aan de ver
gadering mee dat de biljartvereniging „Concordia"
te Zierikzee, één van de initiatiefnemers van het op
richten van het distrikt, zich helaas genoodzaakt heeft
gezien 0111 zich uit het distrikt terug te trekken.
Het bestuurslid van Concordia de heer A. H. Hage gaf hierbij nog een
nadere toelichting op deze stap, welke men noodgedwongen heeft moeten
nemen. De heer Hagc deelde de vergadering mee dat de gemiddelde leeftijd
van dc leden van deze vereniging thans 70 jaar is.
Helaas krijgt men geen toeloop van jeugdige leden, waardoor met recht
kan worden gesproken van een vergrijzende vereniging. Gezien hun leeftijd
voelen de huidige leden er niet veel meer voor aan kampioenstoernooien deel
te nemen waardoor het geen zin heeft nog langer lid van het distrikt te
blijven.
Wel is Concordia, dal veel stimu
lerend werk voor de biljartsport op
Schouwen-Duiveland heeft verricht,
nu lid geworden van de bejaarden-
ZONDAGKOMPETITIE
Afdeling Zeeland
le klasse
DFS-Walcheren 14.00 uur, Luctor-
Aardenburg, Graauw-Patrijzen, Hul-
sterloo-Hansw. Boys, Schoondijke-
Philippine, RIA-W.-Hoofdplaat.
resterve le klasse
Zeel. Sport III-Noormannen II.
2e klasse B
Renesse-Jong Ambon II 14.00 uur,
Luctor li-Patrijzen II.
3e klasse F
Cortgene II-Dreischor II
ZATERDAGKOMPETITIE
le klasse
WIK-'s-H.-Arendsk. K'werve 15.00
uur, Arnemuiden II Bruse Boys,
Veere-Sluis, "Wemeldinge-Nieuw-
dorp, Wissenkerke-GPC.
2e klasse A
MEVO-VCK II 14.30 uur, ZSC- Dui-
veland 15.45 uur, Middelburg VII-
SKNWK, Arnemuiden III-Meeuwen
II, Heinkenszand-Bevelanders, Se-
rooskerke-Oostkapelle.
3e klasse A
Bruse Boys II-Nieuwdorp III 15.00
uur. Duiveland II-MEVO II 15.00 uur
SKNWK II-WIK II 14.30 uur, Wis-
senkerke II-Serooskerke III, Wol-
faartsdijk II-Kapelle II.
4e klasse A
Brouwershaven II-DFS II 14.30 uur,
WIK III-SKNWK III 15.00 uur, ZSC
II-Duiveland III 14.00 uur, Cortgene
III-Bruse Boys III, Colpl. Boys III-
MEVO III
JUNIOREN
Groep AI
Zierikzee AI-Terneuzen AI 15.00 uur
Kloetinge Al-Axel AI, Zeel. Sport
AI-Vlissingen AI, Arnemuiden Al-
Steen AI, Bevelanders AI-HVV'24
AI.
Groep A XI
SKNWK AI-SKNWK All 13.00 uur,
Renesse AI-WIK AI 14.00 uur, ME-
VO AI-ZSC AI 13.00 uur, DFS AI-
Br.haven AI 14.00 uur
Groep B XVI
MEVO BI-Renesse BI 13.30 uur, Dui
veland BI-SKNWK BI 13.30 uur,
Dreischor BI-WIK BI 13.00 uur,
Bruse Boys BI-Zierikzee BI 13.30
uur.
Groep B XVII
ZSC BI-Zierikzee BUI 10.30 uur
SVOWK BI-DFS Bil 13.30 uur,
Br.haven BI-MEVO Bil 13.00 uur.
afdeling van de Koninklijke Neder
landse Biljart Bond.
In zijn openingswoord kon de
voorzitter de heer J. A. Vasseur de
vertegenwoordigers van alle aange
sloten verenigingen verwelkomen.
Uit het jaarverslag van de secreta
ris de heer J. den Haan bleek dat
het distrikt in 1973/1974 kon terug
zien op een uitstekend geslaagd sei
zoen.
Het ledental steeg met zestien.
Niet minder dan 192 personen, een
rekord, namen deel aan de diverse
kampioenstoernooien welke werden
georganiseerd. Er waren negen pro
moties, terwijl er acht halve degra
daties moesten worden genoteerd.
Uit het financieel jaarverslag dooi
de penningmeester, de heer J. J.
Smits bleek dat het boekjaar kon
worden afgesloten met een klein ba
tig saldo. Onder dankzegging voor
zijn punktueel beheer werd de heer
Smits decharge verleend.
Wedslrijdprogranima
De begroting welke sloot met een
post aan inkomsten en uitgaven van
f 2006.57 werd zonder op- of aanmer
kingen door de vergadering goedge
keurd.
Het periodiek aftredende bestuurslid,
de heer J. J. Smits werd herbe
noemd. In plaats van de heer J. Me-
ganck werd de heer M. Lems be
noemd. Door de eerdere benoeming
van de heer L. de Munnink als wed
strijdsecretaris keert de heer A. M.
Geelhoed, die niet meer herkiesbaar
was, niet meer in het bestuur terug.
Bij het bespreken van het wed-
strijdprogramma werd medegedeeld
dat de districtsdag op 22 maart 1975
is toegewezen aan de biljartvereni
ging DOS te Ouwerkerk. De gewes
telijke finale 2e klasse libre welke
zal worden gehouden van 14 t'm 16
februari 1975 zal nog door het be
stuur aan een vereniging worden
toegewezen. In aanmerking hiervoor
komen de verenigingen: V.O.G.;
D.O.S.; Entre Nous en O.K.K.
Op voorstel van enige afgevaar
digden werd besloten om de spelers
welke zonder kennisgeving of gel
dige redenen niet op komen dagen
bij de voorwedstrijden of kampi
oenstoernooien voor de rest van het
seizoen te schorsen.
Ook de spelers welke zich niet be
hoorlijk tijdens deze toernooien ge
dragen staan in de toekomst uitslui
ting aan andere toernooien te wach
ten.
De heer J. Hagestein vroeg naai
de mogelijkheid om het kampioens-
toernooi van de 4e klasse libre op
donderdag, zaterdag en zondag te la
ten plaats vinden. De heer J. de Regt
zou graag zien dat er pogingen in het
werk werden gesteld om een afge
vaardigde in de Zierikzeese sport
raad te krijgen.
Met allen een goed en prettig sei
zoen toe te wensen sloot de voorzit
ter de vergadering.
ROME. In de eerste zes maanden
van dit jaar zijn in Italië uit partiku-
liere woningen, kerken en musea in
totaal 4.594 kunstwerken gestolen.
Dit heeft het departement voor oud
heden en schone kunsten in Rome
bekendgemaakt.
le ronde KNVB beker
Zierikzee-Vosmeer 14.30 uur; HVV
'824-Middelburg, Biervliet-Breskens,
Clinge-Terneuzen, Corn. Boys-Axel,
Domburg-Jong Ambon, Goes-Vlis-
singen, Hontenisse-Steen, Koewacht-
Vogelwaarde
door neerstromen en om de maat vol te ma-
kon beginnen de uitgeputte Saksers nu open
lijk le mompelen en te morren, zodat de uiter
ste waakzaamheid geboden is.
„Het mag dan een olg en lelijk schip zijn",
denkt Eric, terwijl hij alles trotserend het
roer hantert. in de storm houdt het zich uit
stekend.' Ik vermoed dat Ragnar het met zijn
ranke boot heel wat zwaarder te verduren zal
hebben!"
Dagenlang houdt de storm aan. Dc wind
stoten worden steeds heviger, de golven ho
ger. Dc roeiers raken uitgeput en Erie ziet in
(lat zij het niet lang meer /uilen volhouden.
Plotseling schreeuwt de uitkijk: „Land!
Recht vooruit!" En bij het licht van een blik
semflits, die alles in een helle gloed zet. zien
zij een lage kust voor zich opdoemen. Even
later worden zij opgenomen in de wilde vaart
van dc branding, doch behendig weet Erie
het zware schip recht op de golven tc houden
en met ccn lichte schok schuiven zij op het
strand. Eric beveelt dc Saksers de boot hoger
op te trekken.
„Gelukkig, nu zijn wij tenmiste veilig!' ver
zucht Erwin. doch Eric merkt somber op:
„Veilig, zegt ge? Ik weet het niet, maar ik
geloot dat we op zee veiliger waren dan hit-v!"
de hofstede aan notaris J. S. J. Ku:-
teweg uit Zierikzee, met uitzonde
ring van het huidige camping per
ceel „Het Torentje", waarop D. Q.
Mulock Houwer, in 1927 afgestu
deerd aan de Rijkstuinbouwwinter-
school voor de bloembollenkultuui-
te Lisse tot 1940 hel bloembollenbe-
drijf van zijn vader voortzette.
Na de verkoop werd het trapge
velhuis afgebroken en de boerderij
naam „Flora" veranderd in „Nieuw
Leven". Een nog aanwezige tegel met
het opschrift: ..Jac. S. Korteweg, oud
8 jaar, legt 22 april 1916 de eerste
steen", herinnert nog aan de bouw
van het tegenwoordige huis. De heer
H. van Toledo, tuinbouw en fruit
teeltspecialist werd bedrijfsleider.
Hij zette tot 1950 het bedrijf voort,
toen St. Boot - de vader van de hui
dige eigenaar - nieuwe pachter werd.
Haamstede W. P. d. V.
Eeuwenlang verbleef men zomers
echter in een kleiner meest zuidelijk
hiervan staand zomerhuis, zo ook op
de boerderij „Nieuw Leven". Het
werd in de winter van 1916 helaas
afgebroken tegelijk met het fraaie
250 jaar oude trapgevelhuis, hier op
een foto uit 1912. Vermoedelijk was
het de eerste stenen behuizing op
deze vele eeuwen oudere hofstede.
Omstreeks 1650 werden stenen
huizen pas gemeengoed. Het eerst in
de dorpen doch voornamelijk op de
wat omvangrijke landbouwbedrijven
waar deze hofstede ongetwijfeld bij-
gerekend kon worden. Ook gezien
de toen aantrekkelijke vochtige duin
polders en het geringe aantal boe
renhoeven in dit gedeelte van de
Westeren Ban.
Uit de twee mij bekende veldboe-
ken van het genoemde gebied de ge
schiedenis herhaalt zich min of meer
blijkt dat in 1611 Cornells Krijnsz
Boot bewoner en eigenaar was, Zeer
waarschijnlijk 'n rechtstreekse voor
vader van de familie Cornells. M.
Boot die sinds 1955 de bewoners zijn.
Het exacte bouwjaar van de trapge
vel kon niet achterhaald worden.
Misschien was een zoon van genoem
de Cornelis Krijnsz. Boot in het mid
den van de 17e eeuw de bouwer. Een
sprong door de tijd bij gebrek aan
gegevens brengt ons in 1783 b'ij
Jacob Centse Kooyman die gehuwd
met Katie Pietersd. de Graaf het be-
di'ijf in eigendom had en bewoonde.
Nadien verdween de familienaam
Kooyman uit de Westhoek.
Van Slot Haamstede
In het bevolkingsregister worden
tussen 1811 en 1856 Adrianus Kos-
tense met zijn vrouw Johanna de
Oude en hun zes kinderen als bewo
ners genoemd. Sinds die tijd schijnt
de boerderij met plm. 50 ha bossen
en duinpolders te behoren aan de
goederen van Slot Haamstede. De
jachtgeneugten zullen een belang
rijke rol voor de kasteel eigenaren
gespeeld hebben, want het wemelde
er destijds van de konijnen.
Een overlevering spreekt nl. van
een jachthuis met een torentje als
uitkijkpost.
Dit zou gestaan hébben op de te
genwoordige camping „Het Toren
tje". Inderdaad zijn hier nu nog
fragmenten van een oprijlaan vanaf
de Kloosterweg, omzoomd met zeer
oude eiken terug te vinden. Dit ter
rein tot de tegenwoordige Vertons-
weg had een achthoekige vorm. Het
staat in de veldboeken "omschreven
als „Het Agtkant" en behoorde deels
lot de hier besproken hofstede.
„Melkboer"
Van 1856 tot hun vertrek naar
Amerika in 1873 verbleven C. Lem-
son en zijn vrouw Magdalena Beens
an hun zeven kinderen op het dan
voornamelijk melkveebedrijf.. Lem-
sons beroep staat ook omschreven
als „melkboer". Er verschijnt een
nieuwe pachter en wel Charles de
Bruycker afkomstig uit België. Hij
vertrekt in 1887 naar Renesse. Met
de komst in dat jaar van het gezin
Chris Goudzwaard-de Bruine uit
Oosterland vestigde laatst genoemde
familie zich definitief in het West-
hoekse.
In 1901 intussen kocht J. E. Mu-
lock-Houwer van de familie van der
Lek de Clei-q de hoeve met onge
veer 125 gemet bossen en duinpol
ders voor 94 gulden per gemet inklu-
sief de gebouwen. Deze bekende
graan- en zaadhandelaar stammend
uit het oude koopvaarders geslacht
dat in 1528 de kalkoenen in Neder
land bracht, kocht de boerderij om
er bloembollen te gaan telen.
„Flora"
Hij bedacht de naam „Flora" voor
de hofstede. Zijn pachters Goud
zwaard en na 1908 Van Nieuwenhui-
ze hadden er behalve rogge, lupinen
en wat jongvee jaarlijks 5 a 6 ha
narcissen en tulpen voor de handel.
Mulock-Houwer - exporteerde reeds
in de vorige eeuw Zeeuws winter
tarwe zaad naar de Baltische Staten
dit was daar geliefd en zou resisten-
ter zijn tegen uitvriezen, door zijn
opgroei hier in een zoute omgeving!
De Zierikzeese koopman bereisde
daarvoor behalve de eerdergenoemde
landen ook Duitsland Polen en Rus
land. Daar vandaan importeerde hij
o.a. vlaszaad („tonzaad"). Dikwijls
werd hem ginds naar Hollandse
bloembollen gevraagd, vandaar zijn
belangstelling voor de Haamsteedse
duinboerderij.
Be bollenteelt liep tot het uitbre
ken van de eerste wereldoorlog goed
maar door verlies aan 't oostelijk
afzetgebied concentreerde de han
del (v.n.I. narcissen) zich noodge
dwongen op Engeland. Ook de pro-
dukten van het landbouwbedrijf.
Foto. 1912. Hofstede „Flora" (op 'l
heknu „Nieuw Leren". Duidelijk
is te -Jen hoe bij de verbreding en
us/ultering run dc Kloosterweg in
1937, de hier zo rustieke drinkput
wet opgaand hout verloren ging.
Huis met bakkeet werden ofgebro-
ken. in Hl
2. De wind steekt op en het duurt niet lang
of do regen guts; in stromen neer. De mannen
krijgen het hard te verduren, want dc open
boot biedt geen enkele beschutting. SI rif-
mende regenvlagen geselen hun doorweekte
lichamen. Een ogenblik denkt Eric er over
om terug te keren, doch zij zijn reeds ge
vorderd on di- Noorman hoop! nog steeds dat
de storm zal gaan liggen. Doch het tegendeel
is waar. Naarmate zij noordelijker komen,
neemt het noodweer in hevigheid loc. Felle
bliksemschichten schieten langs het donkere
zwerk en do ene ratelende donderslag volgt
op de andere. Do regen blijft nan één stuk
„Gouden eeuw" in Westhoek
KERKNIEUWS
Ger. Gemeente
NIEUWERKERK, Donderdag 3
oktober, ds. Heerschap, 19.30 uur.
SCHEEPVAART
Abida, 30-9 te Pt. Cardon
Ameland, 29-9 van Hamble naar
Eastham
Dione, 30-9 250 m. WTZ Melbourne
naar Sydney
Ganymedes, 28-9 340 m. O Flores
naar Cristobal.
MARKTBERICHTEN
Coöp. Veluwse Eierveiling Barneveld
BARNEVELD, 30-9. Aanvoer: 825.210
stuks. Stemming kalm. Prijzen per
100 stuks: eieren van 50 gram f 11,22;
55 gram f 13,57; 60 gram f 14,09; 65
gram f 14,83.
SPORT
BADMINTON
Jeugdinstuif
Badmintonclub in
„Onderdak"
De Badmintonclub Zierikzee heeft
plannen om te beginnen met jeugd
groepen voor meisjes en jongens van
ongeveer 10-14 jaar. Om het de
jeugd mogelijk te maken om bad
minton binnen te spelen wordt een
speciale jeugdinstuif georganiseerd
op zaterdagmiddag 5 oktober a.s. in
sporthal „Onderdak". De club zorgt
voor rackets en voor pluimpjes,
maar de jongeren zullen wel zelf
gymschoenen moeten meebrengen.
In de loop van de middag zal door
enkele clubleden een demonstratie
wedstrijd worden gespeeld.
VOETBAL KNVB
District Zuid I
HAAMSTEDE, september - In de tweede helft van de
zeventiende eeuw - „de gouden eeuw" - was liet .kenne
lijk, behalve voor de handel, ook voor de boeren een
betrekkelijk welvarende tijd. In de Westhoek ten
minste is nu nog te achterhalen dat, na het gunstig
einde van de tweede Engelse oorlog in 1667, hier ver
schillende boerenwoningen werden gebouwd.
Het was de eigentijdse trapgevel met meest 9 daktreden, als het kon
gebouwd in de richting westoost met een voordeur op het oosten en naast
de gang, aan de noordzijde een ruime kelder met daarboven de opkamer.
Gekoolteerde muren en ramen met vensters, ook op de bovenverdieping,
completeerden het geheel.
Zeer recent moest aan de Vertonsweg een dergelijk huis (hoewel later ver
bouwd) daterend uit 1674 en één der laatsten in zijn soort, zonodig afgebro
ken worden.
brachten rond 1914 steeds minder op
Dc pachten waren derhalve ook laag.
De veel jongere vrouw van Mu-
loek-Houwer schoot tijdens het jacht
seizoen dan wel 400 konijnen in de
maand, maar die brachten maar 30
cent per stuk op. Ook met fuiken
werden grote aantallen konijnen be
machtigd.
Verkoop
Al met al ging het minder goed.
In 1915 verkocht Mulock-Houwer,
De mensen op deze foto. uit 1912 - in
de schaduw van een noteboom - ge
zeten op de hofstede, toen geheten
„Flora", zijn v.l.n.r. J. E. Mulock
Houwer, Zierikzeese graan- en bol-
lenhandelaar, zijn echtgenote E. J. C.
Mulock Houwer-Batenburg, H. J.
Batenburg, J. Batenburg-Hage. Het
jongetje is D. Q. Mulock-Houwer.
