HET LAATSTE HOUVAST
Washington
opent een nieuwe affaire:
Chili en Kissinger
Interesse in
meubelen
intermeubel
BLIK DOOR HET WERELD
C. Wandel en Zn
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrytlag 20 september 1974 Nr. 21559
De ondergang van de Chileense
demokratie is een jaar na de dood
van president Allende aktueler dan
ooit. De staatsgreep van generaal Pi
nochet en de zijnen is gevolgd door
een genadeloze terreur en dit alleen
al is genoeg om in de overige we
reld een gevoel van spijt op te wek
ken. Dit zou zo al zijn als het om
verwerpen van het socialistische be
wind van Allende een min of meer
gewone coup naar Zuidamerikaans
model was geweest. Maar het is van
begin af aan duidelijk geweest dat
Pinochets junta op alle mogelijke
manieren geholpen is door dat het
Allende zo goed als onmogelijk iverd
gemaakt de Chileense staat behoor
lijk te laten draaien: er ivas geen
spat krediet in het buitenland te
krijgen, intern waren er diverse sta
kingen van artsen, van middenstan
ders, van busondernemingen enz.
De Amerikaanse geheime dienst
CIA werd er al ten tijde van de
staatsgreep van verdacht een flink
handje geholpen te hebben Allende
ten val te brengen, wat de reputatie
vnn Washington niet erg veel goed
deed. Maar onthullingen in
Washington duiden er nu op dat de
man die het strategisch plan ont
wikkelde om Allende ten val te
brengen niemand anders is dan Hen
ry Kissinger, winnaar van de No
belprijs voor de vrede en nu minis
ter van buitenlandse zaken. Ten tij
de van de Chileense staatsgreep was
hij alleen maar adviseur voor vei
ligheidszaken van president Nixon
en uit dien hoofde ook lid van de
kommissie die de geheime geldbron
nen van de CIA kontroleert. De ge
heime sfeer van alles wat enige ja
ren oud is pleegt zeker in de VS te
verdampen en allerlei getuigenissen
zijn losgewoeld nadat een zo aan
zienlijke krant als de New York Ti
mes de eerste aanwijzingen van Kis
singers aktiviteiten opperde.
Wantrouwen wegnemen
Terwijl officieel Nixons ministerie
van buitenlandse zaken elke be
schuldiging afwees als zouden de
VS Allende proberen te nekken,
zorgde - buiten het ministerie om -
Nixons adviseur Kissinger ervoor
dat Chili nergens een dollar los
kreeg. Allende zelf vestigde hierop
de aandacht in een rede voor de
VN, zonder daarbij overigens uit
drukkelijk de VS te beschuldigen
maar voor de goede luisteraar was
wel duidelijk wie hij bedoelde. Maar
Washington verklaarde nuchter dat
het Allende echt niet tegenwerkte
maar dat het land eenvoudig alge-
Advertentie
x
Vraag dan het nieuwe
meubelboek van
Intermeubel
meelstraat 31 zierikzee
ZIERIKZEE. Deze week was Boe-
reuweek. Nog een plaatje van de
demonstratie. Een demonstrerende
landbouwer vertelde het even leus-
gewijs. Zijn trekker kost f 30.000,
en: „Boeren in noodNederland zon
der brood!"
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode;
meen niet kredietwaardig werd ge
vonden en dat daarom geen bank er
geld in stak. Bij voorbeeld ook niet
de wereldbank, waarbij men overi
gens in het oog moet houden dat
daarin de VS praktisch een veto
hebben als grootste „aandeelhou
der". Wat nu uitlekt stempelt al de
ze verklaringen als schijnheiligheid
of erger. Een nieuwe beerput lijkt in
de VS opengetrokken.
Wie zeer geschokt zijn dat zijn
vrij wat parlementsleden die - los
van sympathie of antipathie voor
Allende - menen dat de reputatie
van de VS door dit soort zaken
wordt geschaad en die menen dat de
VS door al dan niet werkelijke CIA-
komplotten al zoveel aanzien in de
wereld hebben verloren dat deze
dienst tegen de demokratisch geko
zen Allende niet in aktie gebracht
had mogen worden. De klap komt
des te harder aan als de minister
van buitenlandse zaken, die in zijn
ster-rol zo langzamerhand het para
depaardje voor het toch wel fatsoen
lijke Amerika xoas geworden, ach
terbaks dergelijke rollen gespeeld
blijkt te hebben. En juist op dit mo
ment komen de onthullingen extra-
onaangenaam omdat dezelfde CIA -
volgens sommigen weer op aandrin
gen van Kissinger - de hand gehad
zouden hebben in de staatsgreep op
Cyprus tegen aartsbisschop Maka-
rios. Vooral omdat deze affaire zo
katastrofaal is uitgepakt zou
Washington liefst iedere verdenking
zo gauw mogelijk wegnemen. Wat
nu gepubliceerd wordt maakt het
niet alleen makkelijker om geloof te
hechten dat Cyprus weer eens een
kwalijke CIA-affaire is geweest,
maar de gelogenstrafte ontkennin
gen van vroeger maken het de VS
bovendien vrijwel onmogelijk om
deze aantijgingen te ontzenuwen.
Flitsen
uit het buitenland
NEW YORK. President Ford van
de Verenigde Staten heeft uitb'rei-
ding van de Amerikaanse voedsel
hulp aan hongerende landen beloofd
en gezegd bereid te zijn mee te wer
ken aan een wereldomvattende in
spanning om een internationaal sy
steem van voedselreserves in te stel
len.
SAIGON. Een man van 49 jaar
heeft zich woensdagavond in Sai-
gons tweelingstad Tsjolon met ben
zine overgoten en in brand gestoken.
Hij overleed later in een ziekenhuis.
De politie zei dat hij een brief had
achtergelaten waarin hij schreef dat
zijn daad een protest was tegen
„communistische agressie".
SANTIAGO. De rooms-katholieke
primaat van Chili heeft de militai
re machthebbers in Santiago woens
dag gewaarschuwd dat pogingen een
systeem op te leggen dat geen reke
ning houdt met individuele vrijhe
den, gedoemd zijn te mislukken.
MARACAIBO, VENEZUELA. Het
west-Venezolaanse oliecentrum Ma-
racaibo zit op een kruitvat door mas
sale lekken in het verouderde gas
leidingsysteem van de stad, zo is
van de kant van het gemeentebe
stuur meegedeeld.
TOKIO. De Japanse politie meent
één van de drie commando's die de
Franse ambassade in Den Haag heb
ben overvallen, te hebben geïdenti
ficeerd. Hij zou de 31-jarige Toshio
Omura zijn, een voormalige student
die begin juli met een vals paspoort
naar West-Duitsland vertrok.
BEIROET. De regering van Liba
non heeft besloten alle inwoners van
het land het dragen van wapens te
verbieden. Dit betekent dat de Pa
lestijnse guerrillastrijders niet meer
gewapend mogen rondlopen.
WASHINGTON. De Amerikaanse
president Ford heeft van zijn raads
lieden het advies gekregen de in
vloed van zijn minister van buiten
landse zaken, Henry Kissinger, te
b'eperken. Dit is in kringen van het
Witte Huis vernomen.
LOURENCO MARQUES. Een ge
meenschappelijke strijdmacht van
Portugese en Frelimo-militairen is
in allerijl naar het platteland rond
om Lourenco Marques gebracht om
plundering door Afrikaanse dorpe
lingen tegen te gaan.
RABAT. Marokko heeft Spanje
voorgesteld het geschil om de poli
tieke toekomst van de Spaanse Sa
hara, voor te leggen aan het interna
tionaal gerechtshof in Den Haag.
Advertentie
KOUWENBERG
Voor alle
doe het zelf artikelen
S op sanitair gebied
b Poststraat 48
8 tegenover het postkantoor
x Zierikzee
Werkplaats: Meelstraat 46.
seooscososcccoosoooosc
Wat biedt
de BEELDBUIS?
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
NED. I: Een verheugende medede
ling voor de kleuters: om vier uur
begint een nieuwe serie avonturen
van Slingertje, gespeeld door het
poppentheater Merlijn. Vervolgens
keert het tv-publiek in de myste
rieuze wereld van de vliegende
schotels, Vliegende schotels, bestaan
die nou? Dit is de titel van een film,
die zich bezig houdt met de vraag
of alle gepraat over die vreemde
voertuigen in de lucht nu onzin is of
niet. Ook wordt een bezoek ge
bracht aan de UFO-tentoonstelling
in Den Haag en aan de plaats Gor-
redijk waar veel UFO's (vliegende
schotels) zouden zijn waargenomen.
Hierna volgt een aflevering van De
Schone Heks, waarin de lieftallige
Samantha meubels tevoorschijn pro-
beert te toveren. Het middag- en
avondprogramma wordt verzorgd
door de AVRO. Om zeven uur be
gint deze omroep met de ralleycross,
een reportage van de op 1 septem
ber -gehouden wedstrijden in Val-
kenswaard. Na het geronk van de
motoren en na het journaal kan men
gedurende tivee uur genieten van het
blijspel Hartenvrouw, geschreven
door William Douglas Home. Hoofd
persoon in dit stuk is een zekere Liz
Walford, gespeeld door Mar ja Ha-
braken, die getrouwd is maar niet
temin valt op een wat jongere man.
Haar ware echtgenoot verzet zich
tegen deze romance, die zelfs het ge
vaar van een scheiding in zich
draagt. Vijf minuten voor half elf
begint vervolgens AVRO's jaarver
gadering en het laatste woord op
deze zender is voor de mannen van
AVRO's sportpanorama.
NED. II: In de vooravond kan de
Nederlandse jeugd genieten van de
avonturen van Swiebertje. Na een
vakantie van enige maanden is de
mallerd weer terug op de buis. En
meteen gaat het er wild aan toe.
Swiebertje heeft te kampen met een
lekke paraplu en kapotte schoenen
en dat terwijl het regent van jewel
ste. Maar liefst 140 minuten duurt de
speelfilm Kojak, waarvoor na het
journaal van acht uur het doek op
gaat. De film garandeert een flink
brok spanning. De kijkers maken
kennis met de politieman Kojak,
een wat plomp figuur die zijn
speurderswerk verricht in de we
reldstad New York. Als de eerste
film goed aanslaat zal de NCRV
waarschijnlijk meer afleveringen op
de buis brengen. Vanavond krijgt
Kojak te maken met de moord op
twee jonge vrouwen. Na deze span
ningsvolle minuten is het tijd voor
aktualiteiten in de rubriek Hier en
Nu en de NCRV gaat daarna de
lucht uit met de Dagsluiting, die ge
houden wordt door de Amsterdamse
studentenpredikant ds. S. E. Hoff.
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
NED. I: 11.00 Hoe word ik de
computer de baas?; 16.00 Nieuws;
10.02 De avonturen van Slingertje;
16.20 Vliegende schotels, bestaan die
nou echt?; 16.50 De schone heks;
18.45 Brigadier Dog; 18.55 Nieuws;
19.05 Rallycross; 20.00 Journaal; 20.20
Hartenvrouw; 22.25 AVRO jaarver
gadering; 22.35 Sportpanorama;
23.25 Journaal
NED. II: 18.15 Natuurkunde is
overal; 18.45 Brigadier Dog; 18.55
Nieuws; 19.05 Zwerven met Swie
bertje; 20.00 Journaal; 20.20 Kojak;
22.40 Hier en Nu; 23.20 Dagsluiting;
23.25 Journaal.
ZONDAG 22 SEPTEMBER
NED. 1: De middaguitzending op
deze zondag wordt als gebruikelijk
door de NOS verzorgd. Bovendien is
er 's morgens om elf uur een repor
tage van een R.K. kerkdienst vanuit
de St.* Adrianuskerk in Naaldwijk,
's Middags is eerst om half vier Ti-
ta-tovenaar te zien en daarna volgt
een aflevering van De ongerepte
natuur, met ditmaal aandacht voor
de grote Barrière Rif aan de noord
oost kust van Aitstralië, een koraal
van meer dan een miljoen jaar oud.
Daarnp, volgt een direkte reportage
van speedbootraces op het IJ. Na
de voetbaluitslagen van Frits van
Turenhout rè het tijd voor de muzi
kale zondagmiddagoverpeinzing Ves
per, die gehouden wordt in de
Domkerk te Utrecht. Om zeven uur
start de KRO met de rubriek Diri
gentenportret, waarin ditmaal de
Amerikaan Georg Solti centraal
staat. Vanaf acht uur wordt er een
aflevering uit de westernserie Gun-
sinoke op het scherm gebracht. Een
oude man wordt door revolverscho
ten zwaar gewond. Hij weet dat hij
moet sterven en vraagt een vriend
zijn dochter op te sporen die hij in
zes jaar niet meer gezien heeft. Die
dochter blijkt echter kort geleden
vermoord te zijn. Vrolijkheid kent
geen tijd als vervolgens Citroentje
met Suiker komt. Het wordt een
terugblik op het afgelopen seizoen
en daarbij gaat het voornamelijk
om de liedjes. Hierna volgt het pro
gramma Bloed, met als onderwerp
de kweekreaktor in Kalkar.
NED. II: Een half uurtje humor
levert het kijken naar The Partridge
family op, om zeven uur. Moeder
heeft besloten tekenlessen te nemen
en haar leraar vind zowaar dat zij
talent heeft. In het begin kunnen de
kinderen haar schilderijen niet
waarderen, maar zij is niet van het
plan af te brengen een expositie te
geven. Vijf kwartier sport staat de
kijkers tegen half acht te wachten
in Studio Sport. Vervolgens breekt
het moment aan waarop De jonge
Garibaldi de lucht in moet. De kij
kers zien hem en zijn zwangere
vriendin Anita op een barre terug
tocht-van de strijd om Rio Grando.
In een dorpje schenkt Anita het le
ven aan een zoon, die genoemd
wordt naar een Italiaanse vrij
heidsstrijder. De laatste vijftig mi
nuten op deze zender zijn voor de
serie De mens in wording. Het gaat
opschieten met deze serie. Na van
avond resteren nog maar twee afle
veringen van het werkstuk van de
onlangs overleden Jacob Bronowski
over de culturele ontwikkeling van
de mens. In aflevering elf worden
hulpmiddelen getoond waarmee de
mens zaken kan waarnemen die hij
met het blote oog niet kan aanschou
wen. Klokslag half elf kan men het
laatste nieuws verwachten.
ZONDAG 22 SEPTEMBER
NED. I: 11.00 Eucharistieviering;
14.30 Natuurkunde is overal; 15.30
Nieuws; 15.42 Ti-ta-tovenaar; 15.57
De ongerepte natuur; 16.22 3 uren
van Amsterdam; 16.55 Toto; 17.00
Vesper; 18.55 Brigadier Dog; 19.00
ATLANTIC CITY. En dut is dan Miss Texas, die gekozen werd tot Miss
Amerika 1975. Het zou moeders mooiste zijn, maar ze is natuurlijk de mooiste
niet.
Nieuws; 19.05 Dirigentenportret;
20.00 Gunsmoke; 20.50 Liedjes uit
Citroentje met Suiker; 21.40 Bloed;
22.45 Humanistisch Verbond; 22.55
Journaal.
NED. II: 18.15 De gemeenteraad;
18.47 Vooraf; 18.50 Woord voor
woord; 18.55 Brigadier Dog; 19.00
The Partridge family; 19.25 Studio
Sport; 20.40 Nieuws; 20.45 De jonge
Garibaldi; 21.40 De mens in wor
ding; 22.30 Journaal.
MAANDAG 23 SEPTEMBER
NED. I: Over het programma dat
de AVRO vanavond op de buis zet
kan men kort zijn. Voor achten laat
Ad Visser de dertig beste hitjes pas
seren in de Nationale Hitparade. Na
het journaal kan men nog eens kij
ken naar de slotaflevering van De
Stille Kracht en het laatste woord
is vanavond voor de rubriek Tele-
vizier Magazine. Tot kwart voor tien
duurt de Stille Kracht, waarvan die
genen die het voor de tweede keer
zullen zien, zullen kunnen getuigen
dat een herhaling hiervan zeer op
zijn plaats wasVooral het acteer
werk heeft opnieuw bewondering
afgedwongen. Zo prachtig als Pleuni
Touw was als de overspelige echtge
note, Bob de Lange als de hardnek
kige resident en Indria Kamadjojo
als de regent van Ngadjiwi. En zo
zijn er nog meer namen te noemen.
Na De Stille Kracht zijn er nog vijf
tig minuten voor Televizier Magazi-
Advertentie
Citroën-agent
voor Schouwen-Duiveland
GARAGE
Nieuwerkerk, tel. (01114) 1487
ne. Nederland 1 verlaat de buis na
dat de NOS lezer om half elf het
laatste nieuws aan de kijkers heeft
doorgegeven.
NED. 11: De serie Emil opent om
zeven uur de rij programma's van de
NCRV. De kijkers zien hoe Emil en
Alfred gaan vissen en hoe Emils va
der zich daar druk over maakt. Voor
de klok van acht uur wordt boven
dien ruim baan gemaakt voor het
Topshow Concours 1974, dat het
afgelopen weekeind in Franeker is
gehouden. Vanavond worden de
drie hoogst geplaatste korpsen van
dit concours getoond. Het journaal
wordt om tien voor half negen ge
volgd door Zo vader zo zoon. De te
kenaar Rien Poortvliet, Tanja Koen
en de Belgische Regine Clauwaert
vormen o.a. het panel. De NCRV
blijft daarna op de vrolijke toer met
een aflevering uit de serie van Doris
Day. Er is sprake van flinke op
schudding als de journaliste een
man van aanzien bestempelt als een
paardendief. Haar krant dreigt fi
nancieel ten onder te gaan als de
betreffende man zegt nooit meer ad
vertenties te zullen plaatsen. Om
tien over negen volgt de laatste af
levering van Doc Elliot. Deze wordt
vanavond gekonfronteerd met een
echtpaar, waarvan een zoon aan een
geheimzinnige ziekte is overleden.
Gevreesd wordt dat het dochtertje
aan dezelfde ziekte lijdt. De vol
gende dertig minuten worden ook in
de medische sfeer, zij het op een ge
heel andere wijze, doorgebracht. De
NCRV toont namelijk een doku-
mentaire over de heer A. van Em-
den, die er dertig jaar direkteur-
schap bij het Rode Kruis op heeft
zitten. Een kwartier zang in de ru
briek Geestelijke Liederen besluit
de NCRV-avond.
MAANDAG 23 SEPTEMBER
NED. I: 11.10 Schooltelevisie; 18.45
Brigadier Dog; 18.55 Nieuws; 19.05
Toppop; 20.00 Journaal; 20.20 De
Stille kracht; 21.45 Televizier; 22.35
Journaal.
NED. II: 18.15 De gemeenteraad;
18.45 Brigadier Dog; 18.55 Nieuws;
19.05 Emil; 19.30 Topshow concours
1974; 20.00 Journaal; 20.20 Zo vader,
zo zoon; 20.45 Doris Day; 21.10 Doc
Elliot; 22.00 Het (rode) kruis van de
direkteur; 22.30 Geestelijke liederen;
22.45 Journaal.
41
Het wordt hoog tijd, dat ik de
oudjes weer eens opzoek. Desnoods
blijf ik een paar dagen. Even naar
huis een koffertje pakken en dan
met de bus naar het station.
Freerk Ranzijn, die weer in zijn tuin
bezig was, zette grote ogen op, toen
hij zijn oudste dochter het erf zag
betreden. „Wel, wel.ik ben kom
pleet beduusd.... wel, wel
Glimlachend begroette ze haar
vader. „Hoe vind je, dat ik er uit
zie?"
„Fantastisch! Hoe heb je dat voor
elkaar gekregen? En vooral je
haarhet ziet er uit als
als een droom. Ja, als een droom."
„Dank je, vader, dat is lief gezegd.
Mam thuis?"
„Ja kind, die komt tegenwoordig
niet ver meer. En Nelie is er ook".
Hij wees naar de weg. „Daar staat
haar wagen."
In huis keek Nelie van der Poor
ten verbaasd op, toen ze haar zuster
voor zich zag.
„Jeetje, meid, wat ben jij opgeknapt,
zeg! Machtig, vooral dat haar
hoe heb je dit allemaal voor elkaar
gekregen? En dat mantelpakje staat
je zeldzaam. Maatwerk?"
Truus genoot van haar triomfan
telijke entree. „O, een specialiste
heeft met haar staf me onderhanden
genomen. Het resultaat is tamelijk
geslaagd, vind je niet?"
„Tamelijk geslaagd?" herhaalde
haar zuster, „je bent gewoon een an
der, niet moeder? Hoe vindt u Truus
zo?"
Moeder Trijnie moest eerst haar
stalen brilletje opzetten om haar
dochter beter te kunnen bekijken.
„Nou, me kind, wat ben je veran
derd? Je benne een hele aarsc. Wat
hew we ze met je gedaan? Je haren
lijkent zo malof ligt dat aan
FEUILLETON
DOOR
HENK VAN HEESWIJK
m'n ogen? Die zien niet zo best meer
tegenwoordig."
„Ik ben het toch echt, mam, maar
m'n haar is een beetje veranderd.
Het lijkt wat beter en ik vind het
leuker, begrijpt u?"
„Nou. 't zei wel, me kind. Zal ik
een koppie voor je inschenken? Hoe
is het op skool?"
„Ze heeft vakantie," lichtte Nelie
toe.
„Vakantie? Dat treft je dan met 't
mooie weer, heej?"
„Ze is een beetje in de war tegen
woordig," fluisterde Nelie haar zus
ter toe. „Vader zegt, dat ze zich
sommige mensen niet meer herin
nert."
Truus dronk nadenkend haar kop
je thee en knabbelde aan een koek
je, waarna ze zei: „Efkes naar bui
ten, mam."
Op het erf greep ze haar vader bij
de arm en vroeg: „Wat is er met
moeder aan de hand? Ze ziet er
maar slecht uit. En hoe komt ze zo
afwezig?"
Freerk, die een bedje zomerwor-
tels had gerooid, kwam met een
pijnlijk gezicht overeind, zijn handen
afvegend aan zijn broek. „Wat moet
ik daarop antwoorden? Ik ben een
paar weken geleden naar de dokter
geweest en verteld, wat er aan de
hand is. Moeder kent af en toe de
leveranciers niet eens meer. Het is
een soort aderverkalking en er is
niet veel aan te doen. Ik heb capsu
les meegekregen, die moet ze drie
keer per dag innemen, maar ze wil
het niet. Ik ben niet ziek, zegt ze. En
in zekere zin heeft ze natuurlijk ge
lijk. Nu probeer ik het in 't eten te
doen, begrijp je?"
„Maar zo oud is moeder toch niet?"
„Twee en zestig, me kind. En de
een is vroeger oud dan de ander, wat
kun je er aan doen?"
Truus Ranzijn bleef de zondag
over. Ging tussentijds even heen en
weer naar Haarlem, zoals afgespro
ken, om haar uiterlijk nog eens te
laten kontroleren. Zat weer een
morgen in de stoel en liet zich op
nieuw behandelen. Doch ging 's mid
dags tevreden terug naar Pui-me
rend. Genoot zondags van de ver
wonderende blikken der stedelingen,
van wie ze er nog verscheidenen
kende en had zodoende niet alle
aandacht bij de preek. Op de terug
weg naar huis dacht ze: God zal het
me ditmaal vergeven. Hij zal kun
nen begrijpen, wat deze gedaante
verandering voor mij betekent. Niet
meer de figuurlijke Assepoes van
weleer te zijn, maar iemand, naar
wie een man kijkt, omdat het aan
zien opeens de moeite wel waard
is.
Na de vakantie, de eerste school
dag van het nieuwe leersemester,
was voor de direktrice Ranzijn een
grote desillusie en teleurstelling. Wel
was het zo, dat de leraren en lera
ressen zich inhielden, zij het met
moeite, toen ze de veranderde di
rektrice zagen. Tenslotte was ze
hun baas. Maar de kinderen namen
minder dc égards in acht en giechel
den openlijk, proestten het uit, na
eerst verwonderd naar de „dirk" ge
keken te hebben. „O, jongens, heb
ben jullie „dirk azijn" gezien? Om
te gillen! Die is nu zoetzuur gewor
den. ha ha Wat heeft die met zich
zelf uitgespookt? Loopt die even
voor schut met dat geverfde haar.
En dan dat gezicht.Ze heeft niet
de minste smaak om zich op te ma
ken! O, ik lach me kapot.
(wordt vervolgd)
1
