HET LAATSTE HOUVAST
Rabobank Q
Mozambiques inheemsen
leerden
van andermans fouten
2% extra rente met het
Spaar-Premie-Boekje van
de Rabobank. En de Rabobank
noemt niet alleen de voordelen!
Met het Spaar-Premie -Boekje
maaktde Rabobank wéér
wat ze belooft
DERTIG JAAR GELEDEN
SLAG OM ARNHEM
4
BLIK DOOR HET WERELD
Consumenten
onvoldoende
voor Lardinois
Terwijl Guinee-Bissao zonder eni
ge ophef haast onafhankelijk werd,
heeft het akkoord over de aanstaan
de zelfstandigheid van Mozambique
geleid tot onlusten, waarbij vooral
een poging van blanken opvalt om
de ontwikkeling tegen te houden.-
Naar men mag aannemen zonder
veel resultaat. En naar men mag ho
pen ook zonder veel schade. Veel
omstandigheden lijken het vrij mak
kelijk te maken in Mozambique toe
standen te laten ontstaan die herin
neren aan die in Kongo nadat de
Belgen hier een eind maakten aan
hun koloniaal bewind. Het kompli-
ment aan de onverzettelijkheid van
Salazar en Cuetano om Portugals
Afrikaanse provinciesvast te hou
den - dat 'zowel in Guinee-Bissao
als in Mozambique de bevrijdings
bewegingen de tijd hebben gehad
zich te ontwikkelen tot degelijk ge
organiseerde organisaties wier den
ken zich niet beperkte tot het ver
jagen van de overheerser maar ver
der ging tot de manier om de eigen
staat te zijner tijd in te richten en
op te bouwen. Voor Guinee-Bissao
was dit - door de geringe omvang
van hel gebied - waarschijnlijk ook
makkelijkermen moest op het ter
rein waaruit men de Portugezen
had verdreven iets gaan opbouwen
scholen, handelskoöperaties, zieken-
BRTJSSÈL, 14-9. De consumenten
in de EEG zijn de huidige Europrese
landbouwpolitiek beu. Ze hebben de
man die voor die politiek verant
woordelijk is, Europees commissaris
ir. Pierre Lardinois, om een heron-
entering van de landbouwpolitiek
gevraagd. De consumenten willen
niet langer een kunstmatige onder
steuning van de markt en de prijzen.
Ze eisen verder een drastische ver
betering van de ..kanalen" van de
handel in landbouwprodukten.
Het verzoek van de consumenten
komt aan de vooravond van belang
rijke debatten over de Europese
landbouw in zowel het Europees
parlement (Luxemburg) als de Eu
ropese ministerraad (Brussel). Het is
neergelegd in een brief van de voor
zitter van het Europese Bureau van
de Unie van Consumentenorganisa
ties, de heer Castelain.
Nederland drinkt wijn
AMSTERDAM, 12-9. Het wijnge
bruik stijgt gestaag in Nederland.
Volgens de heer Th. Hooy, voorzit
ter van het bedrijfschap voor de de
tailhandel in alcoholhoudende dran
ken, mag worden verwacht, dat dit
jaar per hoofd van de bevolking 10
liter wijn door het keelgat zal ver
dwijnen. Hij zei dit woensdag in
kasteel Radboud te Medemblik op
een informatieve bijeenkomst over
de komende manifestatie „oktober
wijnmaand".
Daarbij somde hij de volgende sta
tistiek op over het stijgende wijn-
verbruik per hoofd van de bevolking
1970 5,06 liter, 1971 6,15 liter, 1972
7,74 liter, 1973 8,87 liter.
huizen enzovoort. Daaruit sproot een
merkwaardige eigen vorm van so
cialisme voort die men nu wil uit
breiden tot het hele land, al is men
niet zo doctrinair om bijvoorbeeld
de staat net als cle verzetssamenle-
ving zonder geld te laten fungeren.
Frelimo in Mozambique blijkt
eveneens geleid te worden door
lieden die zich wel degelijk een
beeld hebben gevormd van wat ze
willen bereiken in hun zelfstandig
heid. De grote overwinning op de
Portugezen behaalden Frelimo (en
trouwens ook PAICG in Guinee)niet
door militaire akties en sabotage,
maar doordat ze de Portugezen het
inzicht hebben verschaft dat ze de
koloniale idee moesten opgeven. Een
beïnvloeding die zo sterk was dat in
Portugal zelf de staatsgreep niet zo
zeer ontstond uit protest tegen de
onvrijheid van de diktatuur als ivel
om af te raken van regeerders die
niet wilden aan de idee van onaf
hankelijkheid van de koloniën. In
zoverre hebben Frelimo en PAICG
de april revolutie teweeggebracht.
Blanken nog nodig
Dit alles is geen garantie dat ver
der alles gesmeerd zal gaan in Mo
zambique. Maar de episode van het
rebelleren van de blanken heeft wel
aangetoond dat Frelimo geen be
hoefte heeft zo scherp mogelijk stel
ling te nemen in alle kwesties. Er
zijn geen oproepen gedaan om de
massa's in verzet te brengen, er is
geen verandering gekomen in de of
ficiële opvatting dat in het nieuwe
Mozambique pldats moet zijn voor
allen, blank en zwart. Dit laatste
duidt aan dat overwegingen van
nuchter zakelijk inzicht de overhand
hebben op de emoties, want voor het
gevoel van vélen móet de hele blan
ke minderheid toch min of meer
aansprakelijk gesteld zijn voor bij
voorbeeld de bloedbaden bij het uit
roeien van dorpen.
Maar Frelimo aksepteert dat de
Portugezen een scheiding maken
tussen een aantal lieden die men
misdadigers acht en de rest die voor
de daden van die anderen niet ver
antwoordelijk gesteld kunnen wor
den. Men kan zeggen dat praktische
overwegingen daarbij de doorslag
geven: Frelimo weet dat voor het
funktioneren van Mozambique, wil
het niet tot chaos en armoe verval
len, de blanke deskundigen voorlo
pig niet gemist kunnen worden. Of
op de duur niet hier als bijvoorbeeld
in Tanzania en Kenya de neiging de
overhand zal krijgen dat slechts
blanken mogen werken op die pos
ten waarvoor geeri bekwame Afri
kaan te vinden is, kan niemand, zeg
gen maar waarschijnlijk is het wel.
Al is er het verschil dat. in die ex-
Britse gebieden de blanken aanzien
lijk minder geïntegreerd waren in
de samenleving dan in de Portugese
gebieden, waar menige blanke zich
meer Mozambikaan voelt dan Por
tugees.
Zo zijn er nog meer raadsels waar
op de toekomst pas een antwoord zal
brengen. Maar de eerste aanzet tot
de zelfstandigheid vertoont aspekten
dat de Portugese kolonies dan wel
laat hun vrijheid krijgen, maar
daarvan althans het voordeel heb
ben geplukt dat ze de overgang ele
ganter en effektiever kunnen ma
ken - dat er geleerd is van de fou
ten elders.
DEDEMSVAART. Over grote en hoge zonnebloemen gesproken. De St. Ag-
nes-kleuterschool te Dedemsvaart is misschien wel rekordhouders met zon
nebloemen van 4 tot 5*/i meter. „Juffrouw" Henny en de kinderen zijn er wat
trots op.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
AMSTERDAM. V;m IC tot en mol
19 september wordt in het hoofdge
bouw van de Vrije Universiteit in
Amsterdam een internationaal con
gres over Calvijn gehouden. De veer
tig deelnemers komen uit diverse
landen in Europa, o.n. uit Hongarije
en Oost-Duitsland.
UTRECHT. De vervoersfederatie
NVV-NKV heeft zijn leden opgeroe
pen om op 18 en 19 septembei- de
Chileense transportmiddelen te boy
cotten. De aangesloten bonden willen
hiermee hun afschuw uitdrukken
over het bewind-Pinochet, dat pre
cies een jaar geleden een militaire
machtsgreep in Chili uitvoerde.
UTRECHT. Het door de kerken
bijeengebrachte bedrag voor Bangla
Desh is opgelopen tot ruim f 2,3 mil
joen, aldus een mededeling.
AMSTERDAM. De Nederlandse
Spoorwegen hebben in tegenstelling
tot veel andere reisorganisaties niet
te klagen over het voorbije toeris
tenseizoen. De resultaten zijn zeer
bevredigend geweest. Zowel voor het
dagtoerisme als voor de meerdaagse
reizen was de belangstelling weer
groter dan vorig jaar, behalve dan
voor het strandvervoer.
ROTTERDAM. De Damco Scheep
vaart Maatschappij in Rotterdam die
gespecialiseerd is op de Rijn- en
binnenvaart gaat 40 man ontslaan.
Het betreft hier zowel kapiteins als
walpersoneel. Het ontslag is het ge
volg van een reorganisatie.
DEN HAAG. De afdeling verdo
vende middelen van de Haagse re
cherche heeft bij gelijktijdige inval
len in twee panden aan de Prins
Hendrikstraat vijf Hagenaars gear
resteerd die in het bezit waren van
in totaal 140 gram hasj, 140 gram
marihuana en 12 gram pervetine.
DEN HAAG. Geleidelijke vermin
dering van de ster-tijd via radio en
tv is ongewenst. Een dusdanige ver
mindering zou uiteindelijk leiden tot
een. aanzienlijke verhoging van de
omroepbijdrage. Het is de mening
van minister Van Doorn.
WAGENINGEN. De minister van
landbouw en visserij heeft zijn fiat
gegeven aan het programma van ei
sen voor het veeteeltgebouw van de
Landbouwhogeschool' in Wagenin-
gen. In het bouwprogramma van
1973 van de Hogeschool staat dit ge
bouw als nummer 1 op de. prioritei
tenlijst. In dat jaar raamde men' de
bouwkosten op ongeveer 9 miljoen
gulden.
EINDHOVEN. Philips Nederland
gaat in opdracht van het Neder
lands directoraal-generaal van het
loodswezen een bepex;kte radarketen
in het oostelijk deel van de Wester-
schelde bouwen.
DOORN. De antiekroof uit Huize
Doorn, het voormalig verblijf yan de
Duitse keizer Wilhelm II, waarbij op
31 juli voor miljoenen guldens uit
het kasteeltje is verdwenen, is opge
lost. De politie heeft in Bussum en in
Amsterdam het grootste deel van de
buit teruggevonden. De vermoedelij
ke daders zijn gearresteerd.
AMSTERDAM. Met de arrestatie
van een viertal verdachten meent de
Amsterdamse recherche een komplot
te hebben opgerold, waarbij voor ve
le honderdduizenden guldens co
caïne, verborgen in belastingvrije
jeneverkruiken, uit Bolivia via
Schiphol ons land werd binnenge
smokkeld.
DEN HAAG. Het contingent vluch
telingen dat in Nederland asiel zal
vinden is met 150 personen uitge
breid. Hiermee willigt het kabinet
een verzoek in van de Nederlandse
Federatie voor Vluchtelingenhulp.
DEN HAAG. Wat er ook over Ne
derlands politici en kamerleden te
zeggen valt, omkoopbaar zijn zij niet.
Dit was het kommentaar van pre
mier Den Uyl op de persberichten
over pogingen van buitenlandse
vliegtuigfabrikanten om Nederland
se parlementariërs middels geldbe
dragen en luxe reizen „warm" te
maken voor hun produkten.
ENSCHEDE. Het bestuur van de
Technische Hogeschool Twente wil
aan acht Chileense vluchtelingen een
jaar de mogelijkheid bieden weten
schappelijk onderzoek te verrichten
aan één van de afdelingen van de
school.
DEN HAAG. Dr. Th. L. M. Thur-
lings is, bij Koninklijk Besluit, op
nieuw benoemd tot voorzitter van
de Eerste Kamer. Deze benoeming
geldt voor de zitting, welke dinsdag
17 september aanvangt.
APELDOORN. Na een wilde ach
tervolging door Apeldoornse en Arn
hemse politiemannen is in do nacht
de 32-jarige Duitser Karl Hülsmann
met en, naar later bleek, gestolen
auto tegen de gevel van een woning
aan de Arnhemseweg in Apeldoorn
gereden en op slag gedood.
DEN HAAG. De rijksplanologische
commissie (RPD) is van mening dat
het Bergen-gasveld spoedig in ex
ploitatie moet worden genomen. De
commissie heeft minister Gruyters
(volkshuisvesting en ruimtelijke or
dening) geadviseerd een spoedige ex
ploitatie van dit veld mogelijk te ma
ken.
DEN HAAG. Aan het einde van
driedaagse besprekingen die, aldus
buitenlandse zaken, „in een sfeer
van goede onderlinge verstandhou
ding" zijn verlopen, is vrijdagmiddag
in Den Haag het protocol van het
uitvoeringsprogramma voor de jaren
1975 en 1976 van de kulturele over
eenkomst tussen Nederland en
Tsjechoslowakije getekend.
DELFZIJL. De bouwbond NVV,
distrikt Groningen, heeft in en open
brief aan de direktie van Bredero
Price b.v. in Delfzijl zijn ernstige
bezorgdheid uitgesproken over de
veiligheid voor de werknemers in dit
t bedrijf.
Advertentie
Als U spaart óp een Spaar-
Premie-Boekje krijgt U een basis
rente van TlU%. Daar staat tegen
over dat U1% aan de bank
betaalt over geld dat U tussentijds
van Uw spaarrekening èfhaalt. Het
zou daarom niet eerlijk zijn te
verzwijgen dat het Spaar-Premie-
Boekje voor een zeer wisselvallige
spaanier best eens niet zo inte
ressant zou kunnen zijn.
Bent U wel een „trouwe" spaarder,
dan is het Spaar-Premie-Boekjë
zonder meer alleen maar voordelig
voor U. 't Is maar dat U weet waar
U aan toe bent.
•Utamt op vele manieren sparen bij de Rabobank. Met renten tot 11*
Opheffing
N.V.V.-sociale fondsen
UTRECHT, 14-9. De verbondsver
gadering van het NVV, die vrijdag
a.s. in Utrecht wordt gehouden, zal
een beslissing nemen over de ophef
fing van drie sociale fondsen van het
NVV, te weten het NW-fonds voor
uitkering 'bij huwelijk en overlijden,
het NV V-fonds gezondheidszorg en
het NVV-TBC-£onds „Zonnestraal".
Het ligt in de bedoeling deze fond
sen per 1 januari a.s. op te heffen.
De fondsen hadden in het verleden
een duidelijke dienstverlenende
funktie ten behoeve van de leden.
De betekenis is verminderd door de
ontwikkeling van de sociale wetge
ving.
Dreigende sluiting
te Deurne
EINDHOVEN, 14-9. Martin Nees-
sen, distriktsbestuurder van het
NKV, zegt te vrezen dat de carbura-
torenfabriek Encarwi in Deurne
(N.Br.) gesloten zal worden. Bij deze
fabriek werken tachtig man. Encar
wi maakt deel uit van de Maiana
Holding uit Zwitserland.
De aandelen daarvan zijn voor
honderd procent in handen van de
Pierburg groep uit Duitsland die ook
een meerderheidspakket bezit in het
Duitse DVG-concern. Hierin werken
een aantal carburatorenfabrieken
samen.
Massale herdenking
AMSTERDAM, 14-9. Met een 18-tal Amerikaanse,
Britse,- Canadese en Poolse hoge militail-e lèiders dit
de historische „slag om Arnhem" zal ook prins Bern-
hard officieel deelnemen aaiv de herdenking van deze
grootste uit de lucht geleide aanval, die de wereldge
schiedenis ooit heeft gekend.
Dinsdag zal het 30 jaar geleden
zijn zijn, dat op 17 september 1944
de reusachtige Iuchtarmada met
zyn 35.000 parachutisten, aange
voerd uit Zuid-Engeland. rondom
Arnhem neerdaalde.
Was deze vermetele onderneming
gelukt, dan zou ons land de honger
winter bespaard zijn gebleven. „Ope
ration Market Garden", zoals de
militaire codenaam luidde, eindigde
na 10 dagen echter in een desastreu
ze nederlaag met circa 17.000 geal
lieerde slachtoffers aan doden, ge
wonden en vermisten.
Het ziet er naar uit, dat deze
grootste geallieerde luchtlanding-
operatie 30 jaar later wordt gevolgd
door de grootste internationale mili
taire herdenking uit de geschiedenis.
Want behalve de 18 militaire leiders
zullen uit de westelijke geallieerde
landen 100 vooraanstaande interna
tionale correspondenten naar ons
land komen om de historische slag
velden van „Operation Market Gar
den" in ogenschouw te nemen.
De herdenking duurt drie volle
dagen. Prins Bernhard zal op de
laatste dag, woensdag 18 september,
enkele ceremonieën bijwonen, nl. in
Veghel en in Eindhoven.
38
Jij bent nu de belangrijkste persoon
in mijn leven. Maar of ik wel zoveel
van je houdt, dat ik met je wil trou
wen, weet ik nog niet.. Ik wil het
risico van een tweede mislukking
niet graag lopen, Giep.„
„Daar is natuurlijk wel wat op te
vinden, denk ik."
Ze kwam half overeind. „Hoezo?
Wat bedoel je?"
„Een proefhuwelijk. We spreken
een bepaalde termijn af: twee, drie
maanden desnoods. Of langer. We
gaan als man on vrouw samenwo
nen. Als we ondanks na bijvoorbeeld
drie maanden nog problemen zien,
gaan we als goede vrienden van el
kander en er is niets overboord,
nietwaar? Willen we evenwel na die
drie maanden ons samenzijn besten
digen, wel, dan legaliseren we het
middelijk een huwelijk. Wat denk je
ervan? Je kunt tot zolang natuurlijk
je baan aanhouden: Het enige ver
schil is, dat je na je werk niet naar
jo kamer gaat, maar hierheen
komt."
„Samen hokken dus," begreep Ne-
lie.
Hij trok een vies gezicht. „Ouder
wets rotwoord," detineerde hij.
„Steeds meer jonge mensen begin
nen zo. Dat weet ik. Niet enkel hier,
in Duitsland eveneens. En in Oos
tenrijk. ja zelfs in het puriteinse
Zwitserland. In al die landen kom
ik vrij regelmatig. Persoonlijk vind
ik het helemaal geen gek idee."
Ze zat nog half overeind. Toen ze
zijn hand weer voelde, sloeg ze die
terug. „Laat dat. Je bent gister
avond wel aan je trekken gekomen,
denk ik. Het is nu mooi genoeg ge
weest. Apropos, wat ben je eigenlijk
van je geloof, Gicp?"
FEUILLETON
DOOR
HENK VAN HEESWIJK
Hij begon te grinniken. „Ik geloof,
dat vlees beter is dan de benen. Ik
geloof, dat jij een fijne meid bent,
want je was geweldig. En daarom
wil ik met je trouwen, want ik ge
loof, dat we samen een goed huwe
lijk zullen hebben. Ik geloof boven
dien, dat jij het diep in je hart 't
best met me aandurft. En tenslotte
geloof ik, dat jij en ik een moord
dadige toekomst tegemoet gaan. Als
man en vrouw. AI of niet met een
trouwboekje. Dat is mijn geloof."
Ze antwoordde niet, maar begreep
dat hij uit zichzelf geen kerkelijk
huwelijk zou voorstellen. En hoe zou
den vader en moeder dan haar aan
staande man beoordelen? In aan
merking nemende, dat Wim Koster
gereformeerd was en ze kerkelijk
waren getrouwd, ontpopte hij zich
later helemaal niet als een christen,
integendeel. Dat zou ze als argu
ment kunnen aanvoeren, als vader
en moeder aanmerking zouden ma
ken op Giep-zonder-echt-geloof.
Omdat ze niet antwoordde, vroeg
hij op zijn beurt: „Waf ben jij? Ka
tholiek? Hervormd?"
„Gereformeerd," antwoordde ze
stug. „En als ik met je trouw, wil ik
ook een kerkelijk huwelijk."
„O. daar heb ik niet 't minst be
zwaar tegen. Van huis uit. ben ik ook
Gereformeerd. Achteraf bekeken ben
ik veel te streng opgevoed. Toen ik
in dienst ging. vond ik hel welletjes.
Daarna ben ik nog maar heel spo
radisch naar de kerk geweest."
„Leven je ouders nog?"
„Wis en drie. Ik Uen de jongste
van vijf. En de enige, die nog onge
trouwd is. Vader cn moeder wonen
in Aaltnn. In de Achterhoek."
„Kom je daar vandaan?"
„Ja. Ik was in Amsterdam in mi
litaire dienst. Daarna ben ik hier
blijven hangen. Toen kwam de oor
log, die een spaak in het wiel stak.
Ik ben er goed van af gekomen; en
kel een paar bomscherven." Hij
gooide het dek van zich af en wees
naar de littekens. „Souvenirs de la
guerre", lachte hij, toen ze hem op
zijn lichaam kuste. „Hou' op. 't Kie
telt. Ik mag niet meer aan jou ko
men, dus blijf jc ook van mij af."
„Ik wil eens met je naar Aalten.
Kennis maken met je ouders."
De man knikte. „Daar zit wat in;
doon we. Eerstvolgende weekeind,
als jc tenminste één volle dag vrij
hebt. En daarna naar Purmerend.
Naar de jouwe."
Ze keek hem verbaasd aan. „Hoe
weet je, dat ik uit Purmerend kom?,,
„Heb jc me zelf een keer verteld.
In het restaurant."
In Aalten viel Nclie meteen bij de
oudjes in de smaak. Vooral toen ze
besliste: „Morgenochtend gaan we
samen naar de kerk; dat ben ik
thuis zo gewend." En daardoor steeg
ze aanmerkelijk in achting bij vader
en moeder Van der Poorten.
In het voorjaar van 1949 trouwden
Gicp on Nelic. In Purmerend. In de
kerk zat ze trots naast hem. wetend,
dat vele bewonderende blikken ge
worpen werden op de knappe brui
degom.
Die Nelie van Frecrk Ranzijn had
het toch maar weer goed getroffen
met zo'n knappe man. En hij moet
een goeie baan hebben, he? Wel. wel.
je hebt apostelen en martelaren, zal
ik maar zeggen
(wordt vervolgd)
