JU
KORTGENE, IN OUDE ANSICHTEN
HET LAATSTE HOUVAST
Verkiezingskoorts
in Engeland
Interesse
in meubelen?
intermeubel
BLIK DOOR HET WERELD
Weer „heimwee"-boekje
Verwondingen
militairen ernstig
Hogere prijzen
ruwe olie
Z1ERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 12 september 1074 Nr. 21554
7
Advertentie
Engeland, is weer bevangen door
een verkiezingskoorts. Of eigenlijk
al van te voren van de verkiezings
kater, want de verwachtingen zijn
zelden zo skeptisch geweest als nu.
Dat premier Wilson voor dit najaar
verkiezingen zou uitschrijven komt
niet als een verrassing: het kon
aangekondigd worden zodra hij zijn
intrek nam in Downingstreet 10. Hij
moet werken met een minderheid in
het Lagerhuis waarin Konservatie-
ven, Liberalen en enige kleinere
groepen samen een oppositionele
meerderheid bezitten. Voor de uit
voering van zijn plannen is hij dus
afhankelijk van vooral de welwil
lendheid van de Liberalen. De vraag
is echter of bjj een nieuwe verkiezing
Labour wel een meerderheid haalt.
Evenals het dubieus is of de Konser-
vatieven, als die de grootste partij
worden, echt een meerderheid ver
werven. Veel hangt daarbij af van
het stemmental dat de Liberalen
verwerven. Maar ten aanzien van
alle drie is er sprake van een grote
lusteloosheid bij de kiezers.
De Liberalen maken een grote op-
leving door: bij de vorige verkiezin
gen behaalden ze zes miljoen stem
men, wat zeer aanzienlijk is als men
het vergelijkt met de 11,2 miljoen die
de socialisten konden boeken. Maar
deze kregen met nog geen twee keer
het stemmenaantal 301 zetels en de
Liberalen14. Met die veertien
zouden ze aardig op de wip zitten
als de twee reuzen, zoals nu, net zo
iets tekort komen voor een meer
derheidmaar Wilson noch Heath
wensen een koalitie. Al was het
maar omdat deze een verkiezings
stelsel van evenredige vertegenwoor
diging zou moeten zien door te voe
ren, wat na de Liberale ervaringen
niet onredelijk lijkt maar de posi
tie van de reuzen ook in de toekomst
aantast. De vraag is daarom of de
Advertentie
Vraag dan
het nieuwe meubelboek
van Intermeubel.
meelstraat 31 zierikzee
AMERSFOORT. Te Amersfoort
werd het jaarlijkse keifeest ge
houden. Het geschenk was ditmaal
een 8-tons kei uit het Zwitserse
Graubiinden, die met veel man
kracht door de stad werd gesleept.
geestdrift om Liberaal te stemmen
niet zal wegebben als men ziet dat
de resultaten ervan mager zijn en
waarschijnlijk zullen blijven. Wat
overigens de Liberalen wel helpt is
dat menige Konservatief en Socia
list Liberaal stemt uit misnoegen
over zijn eigen partij, omdat dit de
enige keus nog is die in rede over
blijft.
En zowel Labour als Konservatie-
ven lijden onder misnoegdheid onder
de leden. Wilson heeft het kunnen
merken 'bij de vakbonden. Die heb
ben dan wel braaf „ja" gezegd tegen
het „sociaal kontrakt" wat Wilson
wenst, maar bijvoorbeeld de metaal-
bond van Scanion - een zeer grote -
was tegen en in andere bonden is de
meerderheid niet overweldigend. s
Steeds meer werklozen.
Het sociaal kontrakt houdt in dat
geen looneisen gesteld zullen worden
die de stijging van de kosten van
levensonderhoud te boven gaan,
waartegenover de regering dan een
strenge prijskontrole en sociale ze
kerheid zal stellen. Maar voor vele
Britten is de vraag of de leden zich
zullen neerleggen bij een dergelijke
belofte van de bonden en of die zich
dan niet in armoede toch maar
achter hun leden zullen stellen om
bij hen niet de toch al geringe good
will te verliezen. Daar komt bij dat
juist uit de vakbondskring 'n menig
te eisen komt over nationalisatie van
diverse industrieën, het onder be
heer van de overheid brengen van
alle huurhuizen en opzeggen van de
EG-verdragen. En als ooit een land
ekonomisch niet in een positie is om
dergelijke drastische veranderingen
te beginnen, dan is het Engeland wel.
Trouwens, de onzekerheid juist op
deze punten heeft ervoor gezorgd
dat niet alleen de Londense beurs
bedroevend lage koersen noteerde
maardat ook'wele bedrijven zich be
paald niet gestimuleerd voelen
driftig uit te breiden en te investe
ren.
Ook dit draagt er dan weer toe
bij dat het aantal werklozen al hard
naar het miljoen loopt. De ervarin
gen met genationaliseerde indus
trieën zijn bovendien in Engeland
nu niet van dien aard dat al te velen
daarvan het ekonomisch heil van de
natie verwachten. Echte linkse socia
listen voelen nu al aan dat Wilson
dergelijke forse eisen rustig aan
hoort maar dat ook hij er niet van
droomt ze uit te voeren. En zal links
dit slikken? Het lijkt onwaarschijn
lijk dat zo rust aan het politieke
front ontstaat.
Bij de andere grote, de Konserva-
tieven, ligt de zaak nauwelijks be
moedigender. Kan men Wilsön zien
als een politikus die al te veel kan
sen heeft gehad waarvan hij niets
heeft gemaakt, Heath heeft ongeveer
dezelfde reputatie. En hij heeft bin
nen eigen gelederen ook last met
een vleugel - o.a. de tamelijk rechtse
die meer voelt voor een krachtige
prater als Enoch Powell die nu voor
een Iers distrikt los van de Konser-
vatieven een zetel in het Lagerhuis
probeert te veroveren. Hoezeer -
afgezien van zijn anti-neger- en an
ti-EG-ideeën - althans het frisse van
Powell gunstig afsteekt tegenover het
verbruikte image van de grote twee
Wilson en Heath moet men niet on
derschatten. De zwakte van de gro
ten heeft er trouwens ook toe ge
leid dat Schotse nationalisten en
dergelijke figuren in Wales met gro
tere kansen dingen naar een Lager
huiszetel. Allemaal faktoren die niet
doen geloven dat de herfstverkie-
zingen Engeland het stevige bestuur
zullen geven dat het nodig heeft.
Bjy elkaar weer een om-te-heb
ben-boekje, dat iets vertolkt van de
Zeeuwse rijkdom in vroeger jaren.
Veel bleef wel, maar ook (te) veel
verdween.
Wetsontwerp
ontslagverbod
ZIERIKZEE, 11-9. „Cortgene heeft een bewogen ge
schiedenis achter de rug en in verhouding tot de
andere dorpen op Noord-Beveland, is van „Kurtjeen"
veel meer uit het verleden hekend, omdat het eens
een stad was, de „Smalstad Cortgene".
Zo begint het historisch overzicht varv het pas verschenen boekwerkje:
„Kortgene, in oude ansichten", van de Europese bibliotheek te Zaltbommel.
De tekst van de inleiding en bij de foto's is van de heer C. P. Pols te Zie
rikzee. Weer een „ansichten"-boekje dus, dat - gevoegd bij andere - het
totaal aantal reeds respektabel maakt. Toegevoegd aan het nieuwe werkje
is Kats, eveneens "voorzien van een mini-historisch overzicht, met daarin
echter pittige dokumentatie die vele geïteresseerden zal aanspreken.
Noord-Beveland is tenslotte zo duidelijk „dicht bij huis".
Te Kortgene was belangrijk de ha
ven, waarvan nogal wat oude plaat
jes bestaan, o.m. in de „peetied"
van 1908. Opmerkelijk is een foto
van ,,'t Hooft" van Kortgene (ook
1908) met de Zierikzeese boot, die de
dienst Middelburg-Zierikzee - via
Kortgene - onderhield.
De gelijkenis tussen de Noord-
Bevelandse en de Schouwse muts is
te zien op een foto van Kortgene's
sigarenhandelaarster Tannetje van
Heel, die de „staertmusse" trouw
bleef tot haar overladen; ze werd 96
jaar.
Twee doden bij botsing'
VENLO, 11-9. Bij Venlo zijn bij
een botsing tussen een vrachtauto en
een personenauto twee mensen ge
dood. Een persoon werd ernstig ge
wond. De b'estuurder van de perso
nenauto. De 34-jarige H. van 't Hek
uit Grubbenvorst, en een inzittende
de 61-jarige T. Vermazeren uit Wel-
lerlooi, waren op slag dood. De
echtgenote van het tweede slecht-
offer is ernstig gewond naar een zie
kenhuis gebracht. De chauffeur van
de vrachtauto bleef ongedeerd.
Steiger en veerhuis waren belang
rijke elementen in het patroon van
Kortgene en draven op in talrijke
prentbriefkaarten in verschillende
jaren en jaargetuigen (b.v. de veer
boot „Zandkreek" in het ijs (1947).
„Graaf van Buren"
Bekend hotel te Kortgene: „Graaf
van Buren" (op fraai 1906-plaatje,
compleet met „gerijtje" en „dorps-
vate". Na wat trieste plaatjes over
de februariramp van 1953, beelden
van een vroeger Kortgene: „huisjes
bij de kaoivate", de Achterweg, de
De Kerkstraat te Kats (Cats) heette
in 1902 nog Kerkweg. De foto geeft
een beeld van die straat in dat jaar.
Nieuwstraat, de Jan Snellenstraajt en
het „doktershuis" Dit huis werd in
1911 door de gemeente gebouwd, in
de hoop dat zich hier een arts zou
vestigen en dat lukte.
Iets bijzonders is een foto uit 1880,
genomen in de tuin van „De Stads-
wijnkelder" van de sociëteit „De
Vriendenkring". Daarna komen de
verenigingen, klubs en (verderop)
de scholen. De oudste „ansicht" van
het dorp is uit 1901 (Kaaistraat). In
de toren van de hervormde kerk
hangt een klok uit 1661. Plaatjes
verder van de kermis (vroeger: voor
laatste dinsdag in augustus), onaf-
hankelijkheidsfeest (1913) oranje
feesten, burgemeesterinstallafties,
verschillende beroepen en dan Kats,
een heel intiem Zeeuws agrarisch
dorpje. In de reeks een juweel van
een schoolfoto uit 1893, beelden van
boerderijen, een boerenbruiloft in
1928 en een plaatje van de hoeve
„Vredehof" uit 1632, die werd afge
broken in....1952.
NEW DELHI. Bij opgravingen in
de buurt van de Indiase stad Indore
in de deelstaat Madhya Pradesh
hebben oudheidkundigen munten,
ivoren figuurtjes en potscherven van
vierduizend jaar oud gevonden.
Bij de Tweede Kamer is aanhan
gig een wetsontwerp dat een ontslag
verbod bij huwelijk, zwangerschap
en bevalling wil invoeren. De minis
ters van justitie en van sociale za
ken hebben de kamer een memorie
van antwoord en een nota van wij
zigingen betreffende dat wetsont
werp aangeboden.
ZWOLLE, 11-9. De tien soldaten
die maandagmiddag (tijdens oefenin
gen op het artillerieschietkamp Ol-
denbroek gewond werden zijn er
ernstig aan toe. Enkelen van hen
zullen een oog of een oor moeten
missen. De anderen hebben welis
waar letsel aan ogen of oren, maar
zullen het gebruik ervan behouden,
aldus dinsdag de legervoorlichtings-
dienst.
WENEN, 11-9. De ministers van
oliezaken van de Opec (organisatie
van olie-exporterende landen) zullen
donderdag op- hun bijeenkomst in
Wenen maatregelen overwegen die
er toe kunnen leiden dat de gemid
delde prijs van ruwe olie met 1,50
dollar per vat omhoog gaat. Dit heeft
secretaris-generaal Abderrachman
Khene dinsdag gezegd. De ministers
zullen de olieprijs voor het laatste
kwartaal van dit jaar vaststellen.
Boeren bewaken koeien
ARNHEM, 11-9 Een aantal vee
houders uit de Gelderse vallei heeft
een nachtveiligheidsdienst ingesteld
voor de bewaking van weilanden
waarop koeien grazen. In ondermeer
Amerongen, Woudenberg en Rens-
woude zijn al enkele veediefstallen
geconstateerd. De veedieven hebben
het vooral gemunt op koeien die op
afgelegen weilanden verblijven. Vol
gens de boeren heeft de rijkspolitie
nog weinig succes kunnen boeken bij
de voorkoming van de veediefstallen
36
„U weet dit allemaal zeker?',
vroeg Nelie nog een keer op indrin
gende toon. „Ik bedoel, dat hij her
trouwd is?"
De vrouw knikte heftig. „We heb
ben bericht gehad. Zijn moeder en
de mijne waren schoonzusters....
In verre lijn ben ik eigenlijk familie
van Franz, Zodoende
Enkele minuten later hadden ze het
dorp alweer achter zich. Nelie zat
bedrukt voor zich uit te kijken. De
man legde zijn hand zacht op haar
arm. „Vóór ik wegreed, gaf ik je al
niet veel kansen, Liebchen. Het wa
ren allemaal oorlogsbeloften, maar
daarna vergeten ze het. Steek een
sigaret op; je hebt hem nodig."
Die avond laat, terug in Amster
dam, sloeg ze eigener geweging de
armen om zijn hals en kuste hem.
„Dank je, Giep, voor wat je voor me
deed. Heb een beetje geduld met me
Ikik wil je te zijner tijd wel be
lonen."
De man gaf haar op zijn beurt een
zoen. „Ik heb geen haast, kind. Ik
bel je wel es op. In het restaurant.
Oja ik stuur iemand naar je toe,
bij wie je rijden kunt leren. Over
betalen praten wij later wel, snap
je? En leg dat alsjeblieft niet ver
keerd uit."
Ze kuste hem nog een keer. „Je
bent lief. Welterusten en tot ziens."
Eind maart was Nelie weer een
weekeind thuis. „Ik ben aan 't les
sen," verklaarde ze 's middags, toen
ze thee zaten te drinken. „Autorijden
leren."
Trijnie keek haar verbaasd aan.
„Maar me kind, je hewwe niet inse
een auto!"
„O, dat komt later wel. Iedereen
kan tegenwoordig autorijden. Het is
erg gemakkelijk, als je een rijbewijs
FEUILLETON
DOOR
HENK VAN HEESWIJK
hebt, ook al bezit je zelf geen wa
gen."
Freerk informeerde naar haar
werk. „O," antwoordde het meisje,
„het is een eerste klas restaurant,
waar ik nu serveer. We lopen alle
maal in uniform. En we verdienen
gelukkig behoorlijk, terwijl de werk
tijden gespreid zijn. Dan heb je nog
es een dag vrij, begrijpt u?"
Zo eens in de zoveel weken kwam
Truus ook een weekeind naar huis.
En het was haar de laatste keer op
gevallen, dat haar vader er ouder en
zorgelijker uitzag. Toen ze op een
vrijdagmorgen al bijtijds arriveerde
- de Pinkstervakantie was die dag
begonnen - vroeg ze aan haar moe
der: „Waar is vader?"
„Op de veiling. Daar werkt hij
sinds kort".
Truus zette grote ogen op. „De
veiling? Welke?"
„In de stad, me kind."
„Waarom?"
„Datdat moet je zelf maar aan
je vader vragen, me kind."
Terwijl Truus rustig voor het
raam zat te kijken, kreeg ze plotse
ling een vermoeden. De oudjes zul
len toch geen geldgebrek hebben?
Stel je voor en ik heb al die tijd
niets gemerkt. Gewoon schandalig!
Die avond kwam de aap uit de
mouw. „We hebben nog wel wat
geld, hoor, maar we teren in, kind,
verduidelijkte Freerk. „Alles wordt
duurder, dus de rente is niet meer
toereikend om er redelijk van te le
ven. En ik kon die baan krijgen. Het
betaalt niet slecht en zodoende kun
nen we weer wat sparen."
Ze dacht: in feite is het onze schuld
Van Nelie en mij. We vallen hier
op gezette tijden maar binnen, als
of het hier de zoete inval is, waar
het niet op kan. En betalen nauwe
lijks iets. Nemen hoogstens koek,
snoep of een bloemetje mee. En voor
vader sigaren.
Nelie zal al die tijd dat
ze thuis was, nadat ze uit het kamp
kwam, ook wel geen cent hebben ge
geven. Haar portefeuille voor de dag
halend, pakte ze enkele bankbiljet
ten er uit en legde die op tafel.
„Met dat werken op de veiling houd
u op, vader, dat is niks meer voor u
op uw leeftijd. En ik stuur u maan
delijks wat geld. Ik verdien voldoen
de en kan best wat missen."
Freerk Ranzijn protesteerde, maar
Truus schoof resoluut het geld naar
hem toe. „Geef het dan maar aan
moeder, die zal 't best kunnen ge
bruiken. Verder wil ik er niets meer
over horen. Jullie hebben mij in de
gelegenheid gesteld te leren; het
wordt hoog tijd, dat ik n ueens in
klinkende munt mijn dankbaarheid
daarvoor betoon."
De dag na Pinksteren bracht
Freerk Ranzijn zijn oudste dochter
naar de trein. On het tochtige perron
waar ze stonden te wachten op de
stoomtrein uit Hoorn, zei Freerk:
„Dank je wel, Truusvoor dat
geld. Maar het hoeft niet elke maand
hoor!"
„U krijgt elke maand wat van me.
En hou' maar zo gauw mogelijk op
met dat gesjouw op de veiling. Dat
is niks voor u. Ga maar weer lekker
op uw gemak grasduinen op het erf,
in uw tuintje en fijn samen met
moeder koffiedrinken, he?"
Hij antwoordde niet, maar aan zijn
gezicht kon ze wel zien, dat het voor
stel van zijn dochter hem bizonder
leek.
(wordt vervolgd)
