HET LAATSTE HOUVAST -- Remmen bij de sloop van Portugals koloniale rijk Giften voor Bangladesj VENSTER BLIK DOOR HET WERELD Z.L.M. zet harde koers uit Wal biedt de BEELDBUIS 9 4 Op de officiële handtekeningen na is de onafhankelijkheid van Guinee- Bissau rond, na vier eeuwen Por tugees koloniaal bewind. Het is een demonstratie dat het nieuwe Portu gese bewind meent wat hel zegt als het gaat om de bevrijding van de koloniën - een onderneming overi gens die men met evenveel recht kan omschrijven als het bevrijden van Portugal van zijn koloniale last. Dit laatste gaat vooral op ten aanzien van Guinea-Bissau t van oudsher een onproduktief stuk grond waarbij zelfs het oude Portugal geen ekono- misch belang had. Het hield er slechts aan vast omdat wijken hier ook de positie in de wel waarde volle koloniën aan zou tasten. En dit vasthouden was ook maar be trekkelijk.' de PAICG beheerste het grootste deel van het land en de Portugezen waren slechts in hun garnizoensteden de baas. Erkenning van de onafhankelijkheid is dan ook minder een geschenk dan een er kenning dat de bevrijdingsbeweging sukses heeft gehad. "Wat dan voor namelijk het werk is geweest van Amilcar Cabral, die kans zag onder het Portugese bestuur een studie tot landbouwkundig ingenieur te vol tooien. Hg besefte dat de kracht van de Portugese overheersing lag in het onontwikkeld houden van de massa van de negerbevolking en hij ging letterlijk de boer op om hem te over tuigen dat hij slechts door samen werking er beter aan toe kon raken. Dat gebeurde met scholen, koöpe- ratieve winkels, hospitalen - primi tief maar doeltreffend. Cabral smeedde een volk voor hij dit aan voerde in een bevrijdingsstrijd. Een wrang aksent op de historie is dat Cabral werd vermoord in Portugese opdracht toen Spinola, nu de pre sident die onafhankelijkheid wil verlenen, militair kommandant was in Guinee. Het enige probleem dat nog kan opdoemen is dat de Kaap- Verdische eilanden buiten de onaf hankelijkheid blijven, voorlopig - de bewoners van deze eilanden zijn merendeels Guinèzen die waarschijn lijk zomin losgeweekt willen worden van hun verwanten op het vaste land als omgekeerd. Zwart en blank Klinkt dit allemaal zeer bevredi gend voor iedereen, minder geest drift wekken de plannen van Lissa bon voor Angola en Mozambique. Voor Angola is een plan uitgedok terd dat in twee jaar onafhanke lijkheid moet brengen. Dit is nog daarentoe, maar essentiëei hierin is dat een voorlopig bewind moet ont staan waarin zowel zwart als blank vertegenwoordigd zijn. Op zich re delijk - zeshonderduizend blanken in Angola zijn een niet te verwaar lozen groep, al heeft de bevrijdings beweging uiteraard niet zo heel veel met hen op. Maar die is meer gebe ten op de Portugese plannen om de diverse stammen ook in het bewind te halen. Dit nu gaat regelrecht in tegen het streven - d la Guinee-Bis- sau - om juist uit al die stammen in een samenwerkingsverband een eensgezinde natie te smeden. De verantwoordelijke leiders van die beweging zien er geen heil in - gewaarschuwd door voorbeelden als Kongo - om hun zelfstandigheid in te gaan met de hypotheek van stam mentegenstellingen. Het is dan ook niet le verwachten dat ihet dit Por tugese voorstel akkoord gegaan wordt - misschien in schijn, omdat dit voordelig is en snel, maar al te snel zullen de Angolezen zich toch van die voorwaarde willen ontdoen. Bovendien zal de termijn van twee jaar - ook kurieus, want Spinola in zijn boek dacht aan één jaar - de Angolezen bevallen, hoewel de blan ke minderheid het respijt graag zal verdedigen. Of het zin heeft al bij de overdracht van de soevereiniteit een dergelijke kontroverse in te bou wen is al diskutabel, maar nog meer is het de vraag of het zal lukken. Gebedsdienst voor christelijk onderwijs AMSTERDAM, 17-8. De stichting en Unie „School en Evangelie" be legt dinsdagavond 120 augustus om 8 uur een gebedsdienst voor het chris telijk onderwijs. De dienst wordt ge houden in de Oosterkerk te Goes. Ds. G. H. van de Woord, Nederlands Hervormd predikant te Den Haag en lid van het moderamen van de unie „School en Evangelie", zal in deze dienst voorgaan. De N.C.R.V. zendt deze dienst donderdag 22 augustus uit van 12.53 tot 13.13 uur. De nood in de confektieindustrie UTRECHT, 17-8. De ministers Boersma (sociale zaken) en Lubbers (economische zaken) spelen op dit moment een bemiddelende rol in het dreigende conflict in de stuurgroep confectie-industrie naar aanleiding van het voornemen van het confec tiebedrijf Berghaus de produktie in Nederland te gaan beperken, waar door in de herfst bijna 400 mannen en vrouwen in de produktiebedrijven in Amsterdam, Beverwijk en Ulft moeten worden ontslagen. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND ARNHEM. De Gelderse Maat schappij van landbouw, heeft aan de minister van landbouw en visserij een telegram gestuurd waarin zij zegt de door de regeringaangekondigde steunmaatregelen onvoldoende te vinden. De Gelderse maatschappij hield in Arnhem een vei-gaderirig met de voorzitters en secretarissen van de honderd afdelingen. DEN HAAG. De televisiecritici hebben de jaarlijkse zilveren Nip- kof-schijf voor het seizoen 73/74 toe gekend aan Kees van Kooten en Wim de Bie. Een eervolle vermel ding gaat naar het team van Pano- ramiek voor de manier waarop de Watergate-zaak is behandeld. GRONINGEN. De officier van justitie bij de rechtbank in Gronin gen heeft tegen de 24-jarige losar- b:eider Fr. P. uit Groningen een jaar gevangenisstraf geëist wegens een aantal inbraken en geweldpleging. DEN BOSCH In de Brabanthal len in Den Bosch werd de nationale „pointerkeuring" gehouden. UTRECHT, Het NVV vindt hot hoog lijd dat de regering Ingrijpt, waar de „wet op de jaarrekening on dernemingen" door de onderne— mingsbesturen niet wordt nageleefd ALMELO. De kwaliteit van het oppervlaktewater in het gebied van het waterschap Regge en Dinkel wordt van jaar lot jaar beter. In het hele gebied zijn 69 monsterpun ten aangebracht. Op de meeste van deze punten werd een verbetering ten opzichte van 1972 geconstateerd, aldus het waterschap. Vooral de in gebruikneming van een aantal nieu- de rioolwaterzuiveringsinstallaties heeft tot de kwaliteitsverbetering geleid. GELEEN. In Heerlen is één van de drie mannen aangehouden, die enkele weken geleden in Geleen een gewapende overval pleegden op een onderaannemer. Hierbij werd de on deraannemer gedood en een collega zwaar gewond. APPINGEDAM. In Appingedam (GR) worden allerlei voorbereidin gen getroffen om het 1000-jarig be staan van deze stad te vieren. Er is een feestprogramma voor de perio de 21 augustus tot en met 31 augus tus, waarin tal van festiviteiten zijn opgenomen die betrekking héb'ben op de historie. ROTTERDAM. Zonder een stuk je van' het goedkope vlees te lossen heeft het Westduitse ms. „Peter Rickmèrs" vorige week de haven van Rotterdam verlaten. Het schip is met onbekende bestemming het zeegat uitgevaren. DORDRECHT. Alle zeven man nen uit een groep van 22 woonwa genbewoners in Streefkerk zijn aan gehouden i.v.m. moeilijkheden. De rijkspolitie in hel distrikt Dordrecht probeert er achter te komen wie van hen ongeveer tien schoten met een buks heeft gelost op mannen van de rijkspolitie en de brandweer. DEN HAAG. Gratis onderwijs, huurboeken, vergoeding van reiskos ten, bibliotheken en mediatheken dienen er te komen voor de gedeel telijk leerplichtige werkende jonge ren van 15 tot 18 jaar. Dit pakket faciliteiten is minister Van Kemena- de van onderwijs en wetenschappen voorgesteld door de werkgroep voor bereiding tweede dag partiële leer plicht. DEN HAAG. Inbrekers hebben uit het magazijn van een groothan del aan de Pletter ij straat in Den Haag voor f 12.000' aan sigaretten en shag alsmede een aantal messen gestolen. De inbrekers kwamen binnen door de dubbele toegangs deur aan de zijkant van het pand te forceren. ROTTERDAM. De politie in'Rot terdam heeft een einde gemaakt aan een demonstratie tegen abortus voor de Stimezo-kliniek in de Ebenhaer- straat. ENSCHEDE. Het gemeentebestuur van Enschede heeft de perschef van het „Witte Huis" Jerald Franklin ter Horst vanwege de oude banden, die deze heeft met Nederland en in het bijzonder met Enschede, een aansteker met het Enschedese stads wapen gestuurd. RIDDERKERK. De 53-jarige H. in 't Veld uit Ridderkerk die in de nacht van donderdag op vrijdag te vergeefs heeft geprobeerd zijn echt genote te doden en zich na deze mis lukte poging zelf voor het hoofd schoot is zaterdagmorgen in het Rot terdamse Dijkzigtziekenhuis aan zijn verwonding overleden. SOEST. Een explosie, die de afge lopen nacht één van de bijgebouwen van het vormingscentrum voor evangelisatiewerk „In de ruimte" in Soest vernielde, heeft volgens voor lopige ramingen een schade veroor zaakt van bijna anderhalve ton. DEN HAAG. Op een gemiddeld veenkoloniaal bedrijf, dat door de strenge nachtvorsten van 29 op 30 mei en van 4 op 5 juni zware schade heeft opgelopen in het aardappelge was, is de inkomstenderving gemid deld f 20.000. DEN HAAG. Nederlandse kamer leden zijn uitgenodigd om van 12 tot 18 september te Damascus de con ferentie bij te wonen van de groep van Europese parlementariërs, die streeft naar verbetering van de ver houding tussen de Arabische landen en Europa. ROTTERDAM. Door nog onbeken de oorzaak is op het terrein van de raffinaderij van Chevron in Euro poort een lekkage in een van de lei dingen ontstaan. Volgens de politie is er al 3 a 400 ton stookolie in de 5e petroleumhaven gestroomd. De olie maatschappij kon nog niets meede len. SCHIPHOL. Het uitvallen van de mammoettanker Metula kost Shell Tankers B.V. te Rotterdam ongeveer f 60.000 perdag. Het door het niet in de vaart zijn van de mammoettanker geleden verlies kan door Shell Tan kers niet bij een verzekering verha len. ROTTERDAM. Inbrekers hebben vrijdag in Rotterdam voor in totaal f 36.360 aan geld en goederen gesto len. Deze buit werd uit drie wonin gen. een winkel, een kantoor en een auto weggesleept. In één geval kon de politie de daders vrijwel gelijk arresteren. De anderen zijn voort vluchtig. Kerkelijke hulp voor Bangla Desj UTRECHT. 17-8. De hulpverlenen de instanties van de Nederlandse kerken hebben f 425.000,beschik baar gesteld voor hulpverlening in het door overstromingen getroffen Bangla Desj. De instanties zullen het geld via de Wereldraad van Kerken en de Rooms-Katholieke hulporgani satie Caritas besteden, aldus een me dedeling van de heer van Wely, se cretaris van de sectie internationale hulpverlening van de Nederlandse Hervormde Kerk. BROUWERSHAVEN. Het is altijd de moeite waard de ingang van de Grote kerk (en natuurlijk de kerk zelf) te Brouwershaven eens aan dachtig te bekijken. Het prachtige monument heeft ook in de details veel verrassingen. (Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode) DOOR 22 HENK VAN HEESWIJK Hoewel ze inwendig een schok kreeg wist ze zich te beheersen,, want dat had ze in deze maanden in de zaak wel geleerd. Op kalme toon antwoordde ze: „Dan zul je eerst in Purmerend met m'n ouders moeten praten. „En als die het goed vinden, wat zeg jij dan?" Hij keek haar gespan nen aan. Zijn blik rustig weerstaande, zei ze: ..Dan zeg ik: wc gaan ons eerst verloven. En bekijken een half jaar later of we dan nog zoveel mét el kaar op hebben om te trouwen". Freerk Ranzijn vond het helemaal niet vreemd, toen Wim Koster for meel de hand van zijn jongste doch ter vroeg. Hij had het immers al zien aankomen! En het voorstel van Nelie vond hij heel verstandig. „Goed. eerst een verloving; van het najaar zien we dan wel weer." Omdat Wim Koster een oude tan te aan de rand van Zaandam had wonen, verhuisde Nelie voor de nacht daarheen. Want beiden waren het er nu wel over eens, dat het geen pas gaf: twee verloofden des nachts onder écn dak verblijvend. In dit opzicht was het meisje gebrand op haar goede naam. Toen ze een keer thuis was - Wim had een tweede meisje aangenomen, zodat Nelie af en toe een vrije dag kon nemen - vertelde ze op rustige loon: ..De zaak loopt uitstekend. We verdienen goed. Als ik met hem trouw, doe ik een goed huwelijk. Samen kunnen wc de zaak groter maken en met een paar man perso neel erbij kunnen we het zelf wat kalmer aan doen". Freerk luisterde met een zeker ontzag, want in deze enkele maan den was de winkeljuffrouw Nelie Ranzijn gemetamophoseerd in een flinke, nuchtere, zakelijk denkende vrouw. Kortom: volwassen. Al was ze nog geen negentien jaar oud. Daarom had hij grote bewondering voor zijn jongste en zou Wim Kos ter zeker als schoonzoon accepteren. Hij was het in dit opzicht met Nelie eens: ze deed een goed huwelijk, als ze met hem trouwde. Voor haar toe komst behoefde hij zich geen zorgen meer te maken. In het najaar trouwden Nelie en Wim. Waarna er op ouderwetse wij ze bruiloft werd gevierd. Niet in Purmerend, maar in Zaandam. „We hebben zelf voldoende accomodate voor een veertigtal bruiloftsgasten, waarom zullen we dan een zaal hu ren? We kopen alles zelf tegen in koopsprijs, dan gaan wc toch geen dertig of veertig cent voor elke con sumptie betalen? Of misschien nog meer?" meende Wim en Nelie was het in alles met hem eens. „Al ver dienen wc goed, daarom behoeft het geld nog niet over de balk gesmeten te worden," was ook haar mening. Freerk en Trijnie Ranzijn zagen met tevredenheid naar het jonge paar. Ja, Nelie was goed onder de pannen. Ze had het slechter kunnen treffen. Dan dwaalden hun blikken naar de andere dochter, nu meer derjarig, niaar nog altijd zonder oen vaste betrekking, dus nog immer geld kostende. Goed, ze blokte hard, want ze wilde het komende jaar examen doen. Als zo slaagde, had zo immers veel meer mogelijkheden. Soms viel ze wel eens een maand of enkele weken in voor zieke onder wijskrachten. En liet er zich goed voor betalen, want afschepen met een fooi was er bij haar niet bij. Toen op een school in Amsterdam- Noord een tweetal kwekelingen ziek waren, werd Truus Ranzijn, die in Noordholland boven het IJ al aar dig bekend begon te worden, ver zocht tijdelijk waar te nemen. Daar toe was ze bereid, doch vast niet voor vijf tientjes in de maand. En omdat het schoolbestuur niet van plan was meer tc betalen - dot krij gen de kwekelingen allemaal, in heel het land - antwoordde ze: „Wel mijne heren, probeert u dan maar iemand voor dat geld te krijgen, maar ik moet minstens het drie dubbele hebben. Anders kom ik niet" Trui was nu hot zorgenkind. Had men aanvankelijk wel eens vrees ge had voor de luchthartigheid van Nelie. dat was nu voorbij. Het ging nu om de ander, die maar geen vas te baan als onderwijzeres kon krijgen- In de voorzomer van 1936 deed de bijna drie en twintigjarige Truus Ranzijn in Amsterdam examen voor de akte Middelbaar Onderwijs. En slaagde meteen de eerste keer. Bo vendien nog met vrij goede cijfers. In ieder geval zonder écn enkele on voldoende. In aanmerking nemende dat van de 17 candidaten er slechts 9 slaagden, waren Freerk en Trijnie opgetogen over dit in hun ogen zeld zaam mooie resultaat. En nog in dat zelfde jaar werd ze benoemd aan een middelbare meisjesschool in Haar lem. Tegen een behoorlijk salaris. Onmiddellijk na de grote vakantie eind augustus kon ze aanvangen. Na dit grote succes was er een klein feestje in huize Ranzijn, want dit mocht toch wel gevierd worden, meende Freerk, die maar trots was op zijn geleerde dochter. Wanl er waren er maar weinigen, die op zo'n jeugdige leeftijd al deze akte beza ten. Op dit feest was ook Nelie Kos ter, geboren Ranzijn. Want Nelie had een groot hart en gunde haar zus dit succes. ..Als je eenmaal in Haar lem bent, kom je maar eens een avond of zaterdagmiddag naar ons. (wordt vervolgd) Iloechst Vlissingen breidt uit AMSTERDAM, 17-8. Hoechst A.G. heeft besloten in Vlissingen een al- kaansulfonaatfabriek te bouwen met een capaciteit van ca. 18.000 ton per jaar, die desgewenst later kan wor den uitgebreid tot 24.000 ton, De bouw- en inrichtingskosten worden geraamd op ongeveer f 20 miljoen. De personeelsbezetting zal bestaan uit ca. dertig medewerkers, aldus Hoechst Holland N.v!' P.v.d.A.-Zeeland over huren MrDDELBURG, 17-8. Het bestuur van de PvdA-Zeeland heeft zijn ver ontrusting uitgesproken over het huurbeleid van het kabinet Den Uyl naar aanleiding van persberichten, dat de huurverhoging voor 1975 ver boven de 6 procent zal komen te liggen. In brieven aan regering en parlement heeft dit bestuur ge vraagd alles in het werk te stellen, om de huurverhoging voor 1975 niet boven de 6 procent te laten stijgen. „Grotere huurverhogingen zijn zonder dringende redenen en zeer duidelijke argumenten onaanvaar- baar". De PvdA-Zeeland wijst er op dat volgens „keerpunt 1972" de hu ren jaarlijks met niet meer dan 6 procent mogen stijgen. DEN HAAG, 16-8. Vrijdagochtend zijn de eerste giften van de Neder landse bevolking tot een bedrag van f 25.000 binnengekomen op giro 777 dat speciaal ten behoeve van de hulpverlening in Bangla Desj is opengesteld. Inmiddels bereidt het Nederlandse Rode Kruis nieuwe hulpzendingen voor naar dit door overstromingen geteisterde land. Na de zendingen voedsel en dekens begin deze week en een ruime fi nanciële bijdrage voor het Rode Kruis van Bangla Desj zullen op korte termijn nog 625 rampenzakjes van het Jeugd Rode Kruis naar Dacca worden verzonden. De ram penzakjes, voor jeugdige slachtof fers in Bangla Desj, bevatten toilet artikelen, teken- en schrijfmateriaal en speelgoed. GOES, ÏG-8. Het hoofdbestuur van de Zeéuws-Noordbrabantse Land- bouwmaatschappij ZLM is in ech extra vergadering geheel akkoord gegaan met het besluit van de lan delijke overkoepelende organisatie KNLC om een hardere lijn te volgen. Zelf had het zo'n besluit trouwens al eerder genomen. Het ZLM-bestuur heeft nu zijn le den geadviseerd, de betaling van de voorlopige aanslagen inkomstenbe lasting 1974 op te schorten in af wachting van een door de regering te verlenen collectief uitstel. Het heeft verder een aktiepro- gramma goedgekeurd, dat indien dat nodig wordt geacht onmiddellijk in werking kan treden en dat voorziet in het gedurende kortere of langere tijd tegengaan van aflevering van één of meer landbouwprodukten door verwerkende industrieën. DINSDAG 20 AUGUSTUS NED. I: Op een ongebruikelijk tijdstip, om kwart voor zes, komt het eerste net vandaag al in de lucht. Gekeken kan dan worden naar de Europese kampioenschappen zwem men en de wereldkampioenschappen wielrennen. De VARA neemt het verdere avondprogramma voor haar rekening. Om te beginnen levert dat de documentatie. Waar de tijd heeft stil gestaan op. Deze documentatie geeft een inzicht in de primitieve beschaving op deze wereld. Onder meer wordt een indruk gegeven van de inheemse bevolking van de wes telijke woestijn van Australië, de jongeren daar voelen er weinig voor de traditie van hun ouders voort le zetten. Na het journaal gaat de VARA op de amusementstoer met het programma Zomaar een zomer avond. Het bekende tekenspel, een van de onderdelen van de zomer avond, gaat ditmaal tussen ploegen van Schiermonnikoog en Baarle Nassau. Na het zomeravondgedoe volgt aflevering 2 van de vorige week gestartte serie Colditz. De beelden tonen de kijkers een zekere Simon Carter, een kapitein-vlieger die zijn hart helemaal aan zijn vak heeft verpand. Ondanks de smeek beden van zijn vrouw en zijn schoon vader blijft hij doorgaan met bom- burdemenlsvluchten. Boven Duits land wordt hij neergeschoten. Ge land op Duitse grond zoekthij de hulp van een priester, die echter al door de Gestapo wordt geschaduwd. Als uitsmijter in het VARA-pro- gramma om kwart over tien de ac tualiteitenrubriek Achter het Nieuws NED. II: In de vooravond brengt de KRO luchtig tv-vermaak op de buis. Het eerste half uur is voor de jeugd met een tekenfilm van Spee dy Gonzales en een nieuw avontuur van Peppi en Kokki. Voor de klok van acht uur voorts een aflevering van de Melchiors, met drankpartij en en een dievenbende. In de film cyclus rond Marlon Brando gaat tus sen tien voor half negen en kwart over tien de rolprent Viva Zapata over het scherm. Marlon Brando speelt hierin een Mexicaanse vrij heidsstrijder. Deze slaagt erin een eind tc maken aan het tiranniek be wind. Van vrijheidsstrijder groeit hij uit tot president van Mexico. Maar voor het zover is, richt hij met zijn volgelingen diverse bloedbaden aan. Na deze film om kwart over tien hel programma Je moei er maar niet aan denken. Dit is een programma over enkele honderden kinderen die per jaar in het verkeer in ons land de dood vinden en over hun ouders en andere betrokkenen. DINSDAG 20 AUGUSTUS NED. I: 17.45 E.K. zwemmen en W.K. wielrennen; 1S.45 de Fabeltjes krant; 18.55 Nieuws; 19.05 Waar de tijd heeft stil gestaan; 20.00 Jour naal; 20.20 Zomaar een zom.eravond; 21.15 Colditz; 22.15 Achter het Nieuws; 22.45 Journaal. NED. 11: 18.45 de Fabeltjeskrant; 18.55 Nieuws; 19.05 Speedy Gonzales; 19.10 Peppi en Kokki; 19.30 De Mel chiors; 20.00 Journaal; 20.20 Marlon Brando, acteur; 22.15 Je moet er niet aan denken; 23.00 Journaal. hebben een televisieprogramma met geestelijke liederen opgenomen voor de Evangelische Omroep, dat eind september zal worden uitgezonden. Medio september verschijnt hun nieuwe elpee: „Daarom ben ik blij".

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1974 | | pagina 4