HET LAATSTE HOUVAST
„de slof"
Portugese haast
met dekolonisatie
Verton's Schoenen
7
BLIK DOOR HET WERELD
VENSTER
C. Wandel en Zn
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 2 augustus 1974 Nr. 21531
De onafhankelijkheid van de
Portugese koloniën in Afrika is op
papier nu geheel en al voorbereid.
In alle stilte werd uit de grondwet
de passage gelicht die deze koloniën
tot Portugees grondgebied maakte
dat uiteraard geen regering kon af
staan. En in een nogal bombastische
maar daarom nog wel duidelijke re
de nam president Spinola alle twij
fel weg: hij erkende het recht van
Mozambique, Angola en Guinee-
Bissau op zelfstandigheid. De mili
tairen die dit voorjaar de macht
overnamen blijken in dit opzicht ze
ker niet van inzicht veranderd en
ze zetten hun zin door. Hun zin en
niet die van Spinola zelf die in het
boek dat de staatsgreep inleidde nog
niet verder ging dan de koloniën een
gelijkberechtigde plaats in een fede
ratie aan te bieden. Het was wat hij
als het redelijkste alternatief zag
voor een oorlog die nu al dertien
jaar als een veel te zware last ligt
op een toch al niet rijk land.
De jonge en radikale officieren
gaan verder: ze erkennen dat er
eenvoudig geen voorwaarden, beper
kingen of uitzonderingen meer mo
gen bestaan. Of dit nu gebeurt uit
overwegingen van rechtvaardigheid,
doet er minder toe. Het kan ook best
zijn dat ze alleen maar inzien dat
het geen zin heeft nog iets in Afrika
te proberen dat het noodzakelijk kan
maken er troepen heen te sturen om
naleving af te dwingen. Niet alleen
zijn die troepen duurder dan het
land zich kan veroorloven, maar bo
vendien is de lust tot het voeren van
een uitzichtloze oorlog de overzeese
troepen al lang vergaan. Er zijn
muiterijen geweest, eenheden heb
ben rondweg geweigerd opdrachten
uit te voeren - met zo'n leger is niets
te bereiken, redeneren de officieren,
en dan kan men er beter maar zo
vlug mogelijk mee ophouden.
Van de overzeese reakties kwamen
de merkwaardigste uit Mozambique
waar in sommige steden de leiders
van het Frelimo als helden werden
ingehaald en toegejuicht - ook door
blanken. Het Frelimo met name
heeft zich van begin af aan op het
standpunt gesteld dat het geen zin
had om te onderhandelen met Por
tugal om van dit land iets te krijgen
alsof het een gunst was. Frelimo be
schouwt zelfbeschikking als een
recht zonder meer.
Financiële puzzels
Anderzijds zijn schepen uit Mo
zambique ook wel afgeladen met
Portugezen die ijlings vertrekken
omdat ze er niet veel vertrouwen in
hebben onder inheems bestuur ver
der te kunnen werken. Het zijn ove
rigens wel reakties die er niet al te
zeer op wijzen dat de blanken in
Mozambique van hun land een soort
Rhodesië willen maken - hoezeer dit
overigens vanuit die rebellerende
Britse kolonie aangemoedigd zou
Advertentie
Citroen-agent
J voor Schouwen-Duiveland
5 GARAGE J
J Nieuwerkerk, tel. (01114) 1487 J
•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦J
NIJMEGEN. In Nijmegen is weer de
start geweest van de internationale
fietsvierdaagse, de veertiende dit
maal. De deelnemers, die van 40 tot
70 km konden afleggen, hadden hel
niet altijd even gemakkelijk: Hier
moest men uit het zadel om tegen
de „Hooge Hoenderberg" op te ko
men. Daarna kon men weer, zoats de
lachende deelneemster links, die de
klim erop heeft zitten, naar beneden,
nadat eerst een kontrole-post was
bezocht.
worden om van Zuid-Afrika maar
te zwijgen.
Voor Rhodesië is het kritieke punt
dat de spoorlijnen waarvan het land
voor zijn export en import afhanke
lijk is leiden naar havens in Mo
zambique. Voor Zuid-Afrika is Mo
zambique van belang omdat daar de
grote Cabora Bassadam ivordt ge
bouwd die de grootste leverancier
van elektrische energie van heel
zuidelijk Afrika moet worden en
de enige konsument van belang is
Zuid-Afrika. Niettemin lijkt het
Frelimo er niet veel voor te voelen
die dam af te bouioen - integendeel:
aanslagen op de toevoerlijnen voor
het materiaal duiden erop dat die
dam weggegooid geld zal zijn. En
dan rijst de vraag: wiens geld? Van
Portugal? Of moet de onafhankelijke
staat Mozambique voor de rekening
opdraaien? Het is maar één van de
puzzels die met grondwetswijziging
en rede van Spinola niet opgelost
zijn.
Voor Angola zijn er trouwens ver
gelijkbare financiële puzzels. Olie,
goud, koffie en andere exportpro-
dukten zorgen ervoor dat Angola
aardig ivat geld opbrengt, zij het dal
het er niet veel van overhoudt nadat
de Portgese regering teruggevorderd
heeft wat ze rekent voor „diensten":
dat wil zeggen: het besturen van het
land, de soldij van de soldaten en
zovoort. Het is een rekenmethode
waarvan de - inmiddels onderling
verzoende - bevrijdingsbeweging
niet gediend hoeft te zijn - waarom
zou ze voor ongevraagde „diensten"
betalen? Als er onderhandeld ivordt
kunnen dit nog moeilijke punten
ivorden: Portugal gelooft verder de
volksstemmingen wel en vertrekt
zonder meer - het aan de Mozam-
b iqeurs en Angolezen overlatend
hoe ze het verder denken aan te
pakken. Spinola's rede laat ook
daarvoor de ruimte.
Hulpaktie
Nederlandse militairen
in Soedan
DEN HAAG, 1-8. Een detache-
ment Nederlandse militairen zal -
behoudens onvoorziene omstandig
heden - half augustus naar het door
langdurige droogte geteisterde wes
telijk deel van het Sahelland Soe
dan (Midden-Afrika) vertrekken om
daar hulp te gaan verlenen bij voe-
seltransportcn en - distributies.
Het definitieve groene licht voor
deze operatie is in Den Haag gege
ven door de betrokken ministeries
van ontwikkelingssamenwerking en
van defensie. De directeur-generaal
van de voedsel- en landbouwargani-
satie van de Verenigde Naties had
Nederland in april jl. o mactieve
hulp voor de distributie van goede
ren in droogtegébieden in Afrika. De
uitzending van het detachement
wordt gefinancierd uit ontwikke
lingsgelden en zal circa vier miljoen
gulden kosten.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
ASSEN. In de Nederlandse kou
senindustrie met toeleverende be
drijven - ca. 4500 werknemers - zijn
honderden arbeidsplaatsen in ge
vaar. Dit heeft de Drentse bestuur
der van de Industriebond NVV, A.
G. Plaisier meegedeeld. Hij zei dat
de vakbeweging bij de regering heeft
aangedrongen op „miljoenenhulp"
voor het ernstig bedreigde Danlon-
Hin in Emmen.
DEN HAAG. Het ministercomité
van de Raad van Europa heeft de
zeventien aangesloten regeringen een
aantal maatregelen voorgesteld voor
betere bestrijding van venerische
ziekten.
DEN HAAG. De Haagse politie
heeft bij twee invallen in een huis
aan de Stortenbekerstraat in Den
Haag ruim 1,2 kg cocaine en 15 gram
marihuana gevonden. Dit vertegen
woordigt een handelswaarde van on
geveer f 100.000. De politie heeft drie
bewoners van het pand en een Rot
terdammer gearresteerd.
voorsqjtool,
werk e»
weekend'
in de maten 28-45
diverse kleuren natuur leder, plantage crêpe zolen.
Orifllnete PINOCCHIOcréalle,
onvoorstelbaar makkelijk,
gezond en niet te verslijten.
Alleen écht met het cPinoecfuO merK'
Advertentie
VERKRIJGBAAR BIJ
Havenplein 13 - Zierikzee
Flitsen
uit het buitenland
PARIJS. Een ongeveer vijftigjarige
man heeft enige tijd de hoofdingang
van het Elysee, de ambtswoning van
president Valery Giscard d'Estaing,
geblokkeerd met een bestelauto die
hij dreigde op te blazen. Na lang
praten met veiligheidsfunktionaris1-
sen verklaarde hij zich echter bereid
het veld te ruimen.
LONDEN. De Britse Labour-rege-
ring is van plan het overgrote deel
van de scheepsbouw in Groot-Brit-
tannië (scheepsbouw- en reparatie-
werven alsmede de produktie van
scheepsmotoren) te nationaliseren.
WASHINGTON. John Ehrlichman,
voormalig raadsman van Nixon voor
binnenlandse politiek, is voor zijn
aandeel in de inbraak in het kantoor
van psychiater Lewif Fielding ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van
20 maanden tot 5 jaar. Fielding is de
psychiater van Daniël Ellsberg, de
man van de Pentagon-papieren.
OOST-BERLIJN. De Sowjet-Unie
heeft zich geschaard achter de Oost-
duitse maatregelen waarbij het ver
keer tussen West-Duitsland en West-
Berlijn wordt gehinderd. Oost en
west beschuldigen elkaar nu van het
schenden van de overeenkomst van
Berlijn (1971) en het ingevaar bren
gen van de internationale ontspan
ning.
LONDEN. Het Britse ministerie
voor ontwikkelingshulp heeft een
speciale eenheid gevormd voor snel
le hulpverlening aan ontwikkelings
landen die door honger, overstro
mingen of andere rampen worden
getroffen.
MANILLA. Een Thailander van
Chinese afkomst die krokodillen fokt
beroemt er zich op dat hij de groot
ste ki-okodillenfarm ter wereld met
15.000 exemplaren bezit.
BREMEN. De Westduitse politie
heeft een 23-jarige Nederlandse kor
poraal uit Amsterdam, Tjeerd K., en
een 17-jarige landgenoot van hem
aangehouden wegens handel in ver
dovende middelen.
ANTWERPEN. De Belgische spe
ciale opsporingsbrigade heeft in
Antwerpen zeven leden gearresteerd
van een bende die zich heeft gespe
cialiseerd in het stelen van contai
nervrachtwagens in Nederland en
Vlaanderen. De brigade verwacht
nog meer aanhoudingen, ook in an
dere Europese havensteden.
NEW HYDE PARK, NEW YORK.
Sex zou een van de beste vormen
van therapie voor hartpatiënten
kunnen zijn, zegt dr. Edward Terry
Davison, hartspecialist van het Je
wish-Hillside Medical Center in New
Hyde Park in New York. Davison zei
dit in een lezing tot zestig hartpa
tiënten die een seminarium over „sex
en de hartpatiënt" bijwoonden.
BRUSSEL. Afgevaardigden van
twaalf industrielanden hebben in
Brussel in grote lijnen overeenstem
ming bereikt over een noodprogram-
ma voor de verdeling van hun olie in
het geval van een nieuwe energiecri
sis. Zij zeiden na afloop van een drie
daagse bijeenkomst van de zoge
naamde coördinatiegroep voor ener
gie in Brussel dat men het in hoge
mate eens is over het programma.
BONN. Een officieel document
over misdaden en wreedheden die
aan het eind van de Tweede Wereld
oorlog tegen Duitsers begaan zouden
zijn zal voorlopig geheim blijven, zo
heeft het Westduitse kabinet beslo
ten.
CAIRO. De oorlogen die Egypte
en Israël in de laatste jaren tegen
elkaar gevoerd hebben, hebben
Egypte ruim zestigduizend mensen
levens gekost, zo is donderdag be
richt door Salech Gavvdat, hoofdre
dacteur van het blad Al Moessawar.
ALCALA DE HENARES, (Spanje.)
Bij een brand in de gevangenis van
Alcala de Henares in Spanje zijn
dertien inwoners en een lid van de
staf om het leven gekomen.
Wat biedt
de BEELDBUIS?
DOOR
13 HENK VAN HEES WIJK
Trijnie Ranzijn had ernstige be
zwaren tegen deze vriendschap maar
Freerk weerlegde, dat Bep's vader
de oudste ouderling was en dus
moesten ze het maar zo laten. „Mis
schien nog dit éne jaar, dat ze bei
den op de Huishoudschool zijn,"
meende Freerk sussend. „Daarna zal
he't wel uit raken."
Nelie hield het precies één school
jaar vol op de huishoudschool en
verklaarde toen, dat ze er meer dan
genoeg van had en in een winkel
wilde. Freerk Ranzijn, die op markt
dagen wel eens een praatje maakte
met Jaap Eikenboom, die in de
Hoogstraat een galanteriezaak had.
vroeg of hij een plaatsje had voor
zijn jongste dochter.
Jaap keek nadenkend voor zich
uit. „Ik kenne wel een prontig maid-
je er bai hewwe," meende hij op
kalme toon antwoordend. „Hoe oud
is ze?"
„Dat dikkertje met die blonde
haere? Heet ze niet Nelie?" vroeg
Jaap verder, zich vaag iets herinne
rende.
„Precies. En bij de hand. Mis
schien een beetje teveel."
„Kan nooit kwaad, Freerk," ver
zekerde de ander kalm. „Laat 'r
maer es komme, heej?"
De volgende - woensdag-morgen
maakte Nelie Ranzijn haar opwach
ting bij Jaap Eikenboom. Het meisje
stond hem wel aan. Ze leek ouder
dan ze was. Dus zei hij, dat ze maan
dag kon beginnen. „Gulden per
week, me kind, want je moet van
zelf ingewerkt worre. Om acht uur
beginnen we. dinsdags half acht. En
tot zeven uur 's avonds. Zaterdags
tot tien uur. Als je je best doet, krijg
je te zijner «tijd wel een afdeling."
Binnen een kwartier was Nelie
weer thuis, bulten adem van het
harde lopen. Hijgend zei ze tot haar
moeder: „Ik ben aangenomen maan
dag ga ik beginnen. Een gulden in
de week."
Met enige bewondering keek Trij
nie Ranzijn naar haar struise doch
ter van dertien, die zeker al vijftien
of zestien jaar oud leek. „Wel, wel,
een gulden in de week! Me kind, dat
is bar mooieen hele gulden in de
week.
Ook Freerk Ranzijn was ietwat
verwonderd. „Een gulden, da's een
mooi begin. Doe maar goed je West,
want je kunt bij Eikenboom heel
wat leren, zou ik denken."
Dezelfde middag vertelde Nelie
aan haar vriendin Bep Lakeman: ik
ga maandag werken. Bij Jaap Eiken
boom in de Hoogatrat. Daar verdien
ik meteen al een gulden in de week
Hoe vind je dat?"
Maar Bep trok haar neusje op.
„Een winkel! Wat is dat nou? Kun
je buigingen maken: alsjeblieft, juf
frouw. Zal ik het voor u inpakken,
meneer? Niks voor mij, hoor. Nee,
ik kom over een poosje op het post
kantoor. Aan het loket, postzegels
en zo verkopen. M'n zus zorgt er wel
voor, dat ik zo'n baantje krijg. En
dan verdien ik natuurlijk veel meer
dan jij. Misschien wel tien gulden in
de maand!"
Al was Nelie hevig teleurgesteld
door de minachtende bejegening van
haar vriendin, ze liet niets merken
en reageerde enkel: „Kan wel zijn.
maar ik heb die baan bij Jaap Ei
kenboom al. Jij moet nog maar zien,
dat je 't krijgt!"
Sinds die woensdag verkoelde de
vriendschap tussen Nelie Ranzijn en
Bep Lakeman. En de verwijdering
werd erger, toen Bep met een paar
buurmeisjes op een middag de win
kel van Eikenboom betrad en net
deed, of ze Nelie in haar hoek bij
het spoedgoed niet zag. Hoewel ze
inwendig woest was om deze onheu
se bejegening, dacht ze bij zichzelf:
het is enkel jaloezie. Omdat ik al
een baantje heb en zij nog niet. Ik
moet nog zien, dat ze op 't postkan
toor komt.
's Avonds zei ze zo langs haar
neus weg tegen haar zuster: „Bep
Lakeman zegt, dat ze over een poos
je een baan krijgt op 't postkuftttoor.
Helpen aan het loket: postzegels en
zo verkopen. Geloof jij dat?"
Truus grinnikte. „Laat je niks
wijsmaken. Om op een postkantoor
te komen, moet je zeker mulo heb
ben. En hoe oud is Bep helemaal?
Dertien? O, al veertien. Valt me mee
Nou. ik denk niet, dat ze onder de
zestien jaar personeel aannemen bij
de post. En zeker niet, als een meis
je alleen maar een jaar huishoud
school heeft."
Enkele dagen later ontmoette Ne
lie haar vroegere vriendin vlak bij
de winkel, waar ze werkte. Het was
nog enkele minuten voor achten. Ze
keek het meisje spottend aan. „Als
je soms naar het postkantoor moet.
om aan het loket te helpen, dan ga
je de verkeerde kant uit." Lachend
\rees ze in tegenovergestelde rich
ting.
Bep liep rood aan. Op giftige toon
antwoordde ze: „Ik zou zo'n rot-
baantje in een winkel nog niet voor
een rijksdaalder in de week willen
hebben. Ik zoék wel wat beters, re
ken maar!"
(wordt vervolgd)
ZONDAG 4 AUGUSTUS
NED. I: Ti-ta-tovenaar staat aan
het begin van de middag uitzending
op het eerste net. Hierna een nieu
we aflevering van de serie De onge
repte natuur. Vanaf tien voor half
vyf wordt overgeschakeld naar Arn
hem waar de Nederlandse atletiek-
kampioenschappen gehouden wor
den. Daarna volgt de rubriek Kerk
dienst over de grenzen waarin een
kerkdienst met inheemse muziek en
dans. Vanaf zeven uur 's avonds
wordt dertig minuten Engelse koor
zang uitgezonden. Deze zang wordt
gebracht door The Thousand Voice
Choir en The Sheffield Combines
Choirs. Vervolgens een duik in het
verleden met de serie Als de dag
van gisteren. Het Franse verhaal
over de geschiedenis van de wereld
sinds 1945 bepaalt zich vanavond
ondermeer tot het ontwaken van het
Rood-China van Mao Tse Toeng.
Maar ook zal blijken hoe Japan zich
snel ontwikkelde tot een belangrijke
partner op de wereldmarkt. Vanaf
half negen heeft zanger Udo Jürgens
vijftig minuten tot zijn beschikking.
Het idool van velen beperkt zich
niet tot zingen alleen, hij zal ook het
een en ander laten zien uit zijn pri
vé leven. De resterende tijd tot aan
het laatste nieuws wordt besteed aan
de speelfilm „Sterven". Centraal in
het verhaal staat een dertigjarige
jongeman, die als gevolg van een
ongeneeslijke kwaal binnen het jaar
zal sterven.
NED. II: Vanaf zeven uur op dit
net De Partridge Family Studio
Sport en Van gewest tot gewest.
Daarna volgt een eerste aflevering
van de tv-serie De razende stilte.
De centrale figuur in de eerste af
levering is Tom Simpkens, een jonge
weduwnaar, die na de dood van zijn
vader eigenaar van een ingenieurs-
buro geworden is. Hij woont al jaren
samen met zijn zuster. Op de begra
fenis van hun vader ontmoet Simp-
kins opnieuw de' vrouw die zeven
tien jaar lang zijn maitresse is ge
weest. Dan is er in deze aflevering
ook nog de sekretaresse van hem die
niet wil trouwen met de man, die
haar moeder voor haar uitgezocht
heeft. Zij is verliefd op een man die
al getrouwd is. Tussen half tien en
half elf is deze zender voor De mens
in wording.
ZONDAG 4 AUGUSTUS
NED. I: 15.30 Nieuws; 15.32 Ti-ta-
tovenaar; 15.57 De ongerepte natuur;
16.22 Ned. atletiekkampioenschap-
pen; 17.00 Kerkdienst over de gren
zen; 18.55 De Fabeltjeskrant; 19.00
Nieuws; 19.05 Engelse koorzang;
19.35 Als de dag van gisteren; 20.30
Udo Jürgens is 'r weer; 21.20 Ster
ven; 22.35 Journaal.
NED. II: 18.50 Woord voor woord;
18.55 De Fabeltjeskrant; 19.00 The
Partridge family19.25 Studio Sport;
20.15 Van gewest tot gewest; 20.40
Nieuws; 20.45 Een razende stilte;
21.35 De mens in wording; 22.25
Journaal.
MAANDAG 5 AUGUSTUS
NED. I: Het hitminnende volkje
kan zich vanavond om zeven uur
voor de buis scharen om via Top-
pop te weten te komen welke ont
wikkelingen zich hebben voorgedaan
in de top dertig. Na het journaal
volgt een aflevering van de Britse
Zondag 4 augustus, 20.30, Nederland I: Udo Jürgens is 'r weer! Het
optreden van Udo Jürgens.
in de tekeningen van Jane. Voor
haar muzikale kwaliteiten heeft hij
nauwelijks belangstelling. Roches
ter blijkt ook in een allesbehalve
vrolijke stemming te zijn. De oor
zaak daarvan zijn zijn familiemoei
lijkheden. Voordat het laatste
nieuws wordt uitgezonden, heeft de
Stichting Socutera nog tien minuten
tot haar beschikking voor een film
pje over Nederlandse vrijwilligers-
hulp in de zogenaamde Derde We
reld.
NED. II: Het spits wordt op het
tweede net afgebeten door Black
Beauty. Hierin doet zich een nachte
lijke brand voor. De tweede serie
voor de klok van- acht uur is de Be
verly Hillbillies. Hierin wil Granny
laten zien dat ze niet bang is voor
een partijtje knokken met een paar
potige kerels. Het journaal van acht
uur wordt gevolgd door het spel Zo
vader, zo zoon, waarin Gerard van
de Berg weer laat raden welke zoon
bij welke vader hoort. Vervolgens
zijn er vijftig minuten voor Doc El
liot. Ditmaal meldt zich °en man bij
de dokter die last heeft van scherpe
pijn in de borst. De oorzaak blijkt
te liggen in de ondeugdelijke venti
latie in de mijn waar de man werkt.
De beelden in het programma dat
daarna op de buis komt, verplaatsen
de kijkers naar de Generaal Spoor
Kazerne in Ermelo. Hier werd in de
afgelopen maanden een grote talen
tenjacht onder militairen georgani
seerd, waarvan de finale te zien is.
Het kwartiertje dat daarna nog over
is op deze zender wordt besteed aan
een herhaling van een van de drie
programma's die de Nederlandse on
derwijs televisie in het voorjaar
heeft gewijd aan het Boeddhisme.
MAANDAG 5 AUGUSTUS
NED. I: 18.45 De fabeltjeskrant;
18.55 Nieuws; 19.05 Toppop; 20.00
Journaal; 20.20 Alle hens; 21.15 Te-
'levizier; 22.05 Jane Eyre; 22.55 Socu
tera; 23.05 Journaal.
NED. II: 18.45 De Fabeltjeskrant;
18.55 Nieuws; 19.05 Black Beauty;
19.30 De Beverly Hillbillies; 20.00
Journaal; 20.20 Zo vader, zo zoon;
20.45 Doc Elliot; 21.35 Talent in wa
penrok; 22.25 Luisterend naar Oos
terse godsdiensten; 22.50 Journaal.
serie Alle hens. Matroos Drew aan
boord van het oorlogsschip Hero is
een knaap die aan de ene kant po
pulair is bij iedereen en aan de an
dere kant voor het ongeluk gebo
ren schijnt. Een partijtje knokken
tussen hem en een andere matroos
kan nog net worden voorkomen.
Vanaf kwart voor negen staan Jaap
van Meekren en zijn team klaar om
de kijkers in Televizier Magazine
op de hoogte te brengen van de ak-
tuele gebeurtenissen in binnen- en
buitenland. Tot omstreeks elf uur
zendt de AVRO daarna hel tweede
deel uit van de vorige week veelbe
lovend gestarte serie Jane Eyre. Te
ruggekeerd op Thornfield wordt Ja
ne Eyre voorgesteld aan haar nieu
we werkgever, Rochester. Deze
blijkt hevig geïnteresseerd te zijn
KOUWENBERG 1
Voor alle
doe het zelf artikelen
op sanitair gebied
Poststraat 48
tegenover het postkantoor
Zierikzee
Werkplaats: Meelstraat 46.
