HET LAATSTE HOUVAST IJsland en de Nato am boer 7 BLIK DOOR HET WERELD De Nato kan niet zeker zijn van de noordelijkste positie Wat voor fiets? J. B. DALEBOUT Flitsen uit het buitenland Wat biedt de BEELDBUIS? K.. C. Wandel en Zn ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 12 juli 1974 Nr. 21519 De naam, van de NATO zegt het al - het gaat om de gezamenlijke ver dediging van de landen rond het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan. Die zijn daw ook in over grote meerderheid lid van deze de fensie-organisatie, die zich de laat ste tijd voornamelijk zorgen maakt over de omvang van het totaal van de strijdkrachten. Natuurlijk kan men zeggen dat de slagvaardigheid van de NATO er onder kan lijden als landen hun troepenmacht in krimpen om geld te sparen. Maar de kracht van de NATO is niet alleen een kwestie van land-, zee- en luchtstrijdkrachten. Van belang is ook of en hoe die kunnen optreden op diverse plekken en daarvoor be palend is in hoge mate welke bases ter beschikking staan. Vandaar dat IJsland, zo klein als het is, een be langrijke rol speelt, evenals Groen land - de tzvee dunbevolkte gebieden helemaal aan de top van het NATO- gebied tegen de Noordelijke IJszee aan. Wat Groenland betreft is daar bij niets aan de hand, maar IJsland berokkent al jarenlang zorgen. Hier zijn Amerikaanse bases gevestigd die behalve voor de NATO vooral van belang zijn voor de verdediging van de VS zelf. Van hieruit immers heeft men elektronisch een aardig inzicht in de gebeurtenissen op militair gebied die zich in de Sowjet-Unie afspelen en van hieruit kan ook een eerste af weer tegen een aanval het beste uit gevoerd worden. Bovendien geldt dit niet alleen voor vliegtuigen en eventueel raketten die hoog boven het aardoppervlak bijvoorbeeld een verrassingsaanval op de VS kunnen inluiden, maar ook nog voor de zee wegen: de grote toegang tot de At lantische Oceaan loopt voor de Rtis- sen via het noorden. De Oostzee en de Zwarte Zee zijn beide wel dege lijk afgegrendeld door zeeëngten dwars door NATO-gebied, zodat al les wat de Russen min of meer on beperkt willen doen via het noorden moet gaan. Dit is o m. een reden waarom de Russen het spijtig vin den dat Joegoslavië uit de band met Moskou stapte: dit land heeft zo'n mooie lange kust langs de Adriati- sche Zee van waaruit de Middel landse Zee makkelijk te bereiken is. Wel of niet eruit? Jarenlang nu ijveren de linkse partijen op IJsland voor het vertrek van de Amerikaanse bases. De argu menten ervoor zijn nogal ingewik keld. Ten dele speelt mee dat men op IJsland niet zoveel op heeft met de belangrijkste Europese NATO- partner Engeland waarmee over de visserijgrens een langlopend konflikt soms smeult, soms vlammend uit barst. Anderzijds vraagt menige Advertentie Koop niet zó maar een fiets! Eis kwaliteit en eis nazorg! Twee belangrijke redenen om uw fiets bij een fietsen- vakman te kopen zoals wij Elkerzeeseweg 9, Scharendyke Telefoon (01117) 277 NEW YORK. De brandweerlieden van New York City die volgens tra ditie al meer dan 100 jaar grote snorren dragen zijn over het alge meen akkoord gegaan met de deze week aangevangen nieuwe regeling: geen baarden, geen lang haar, geen tochtlatten en geen snorren. Brand weerman Artie Truscelli staat hier afgebeeld voor en na zijn bezoek aan de kapper IJslander zich af waarom hij voor een paar bases afstand zou doen van de behaaglijke positie een land te zijn waarvoor niemand enig militair interesse kan koesteren. En dan is er de gewone weerzin vooral bij de kommunisten uiteraard om iets te gedogen dat in Moskou niet zo op prijs wordt gesteld. Tot dusver ech ter is het nooit helemaal gekomen tot een krachtig besluit de NATO te laten vertrekken. Bij de laatste verkiezingen verlo ren de groeperingen die de NATO- bases willen opdoeken, zonder dat echter de meer Atlantisch ingestelde andere partijen sterk genoeg waren om het bewind over te nemen. Van de zestig zetels in het parlement van Reykjavik hebben beide groeperin gen er nu dertig. Een onbevredigen de toestand die echter niet door nieuwe verkiezingen oplosbaar lijkt - er is geen reden aan te nemen dat de uistlag dan anders zou zijn. Bo vendien zijn er mogelijkheden voor een koalitie die uit diverse partijen de minst scherpslijperige groepen verbindt zodat eventueel de niet zo erg pro-NATO-gezinden er genoe gen mee kunnen nemen dat de be manning maar niet de uitrusting van de Amerikaanse bases vermindert. Wat allemaal niet wegneemt dat bij elke verkiezing in IJsland de NATO mag vrezen een strop te lijden die niet te herstellen is. SEOEL. Een krijgsraad heeft 7 le den van de verboden revolutionaire volkspartij ter dood veroordeeld we gens samenzwering om de regering omver te werpen. WASHINGTON. Sowjetrussische diplomaten in Washington zinspelen dezer dagen op herstel van de diplo matieke betrekkingen met Israël maar hebben tot dusver geen kon- krete voorstellen in die richting ge daan, zo verluidde woensdag van betrouwbare zijde. BRUSSEL. Belgische natuurbe- schermingsorganisaties hebben fel geprotesteerd tegen een aantal ak- ties van het leger waarbij in de af gelopen week meer dan 100.000 spreeuwen zijn gedood. Het leger vernietigde vorige week 20.000 spreeuwen eri woensdag nog eens 80.000 spreeuwen met behulp van dynamiet. ROME. De rage van het strand- vertier met blote boezem is van de Franse Middellandse zeekust over geslagen naar Italië, maar daar maakt de politie er misschien niet helemaal beroepshalve jacht op. Baadsters met monokini zijn ver schenen op het strand van Fregene op 25 kilometer ten zuiden van Ro me. BRUSSEL. Veertien Belgische mi litairen zijn donderdagmiddag ge wond bij een ongeval dat zich voor deed met een militaire vrachtwagen. Het ongeluk gebeurde omstreeks half twee nabij Saive, in de buurt van Luik. De vrachtwagen waarin de militairen zaten, is gekanteld. STRAATSBURG. Er zijn thans 56 kerncentrales in de negen landen van de Europese Gemeenschap, met een totaal geïnstalleerd vermogen van 11, 5 gigawatt. Volgens de in vesteringsplannen van de elektrici teitsproducenten zal dit aantal in 1980 119 bedragen en in 1985 217, met een vermogen van resp. 64,9 en 176,3 gigawatt. TURIJN. Het Egyptologisch mu seum van Turijn, beschouwd als het belangrijkste van deze aard na dat in Cairo, is woensdag weer openge steld. Het was 1 juli gesloten van wege gebrek aan toezichthoudend personeel en te gebrekkige beveili gingsapparatuur. De sluiting had geleid tot heftige protesten van kul- turele milieus in Italië. De beveili ging van het museum is inmiddels gemoderniseerd. CAIRO. Een Toepolew-154 van de Egyptische luchtmacht is tijdens een oefenylucht boven Cairo veronge lukt. De bemanning van zeven kop pen is om het levën gekomen. WASHINGTON. President Nixon heeft meer dan 50.000 dollar uit de verkiezingskas besteed aan voorzie ningen aan zijn huis in Florida en aan diamanten oorringen voor zijn vrouw Pat. Dat staat in een gepu bliceerd rapport van de senaatskom missie die het Watergateschandaal onderzoekt. QUITO. Tien mensen zijn ver dronken als gevolg van de inunda ties in het Amazonegebied van Ecuador. ATHENE. De hiërarchie van de Grieksorthodoxe kerk heeft negen bisschoppen ontslagen omdat zij dÉF eenheid van de kerk in gevaar brachten, aldus een woordvoerder van de Heilige Synode in Athene. STOCKHOLM. De Zweedse schrij ver Par Fabian Lagerkvist is don derdag op 83-jarige leeftijd in Stockholm overleden. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND UTRECHT. Een nog voortvluchti ge man heeft de buffetbediende van een broodjeswinkel in Utrecht onder bedreiging met een pistool gedwon gen het kasgeld (circa f 600,af te geven. De man ging er met het geld vandoor na eerst vijf broodjes te hebben opgepeuzeld. In plaats van een portemonnee haalde hij vervol gens een pistool te voorschijn en dreigde de buffetbediende „voor z'n donder" te schieten als hij het kas geld niet afgaf. ASSEN. Minister drs. T. E. Wes terterp van verkeer en waterstaat zal op 3 september elf nieuwe Drentse rioolwaterzuiveringsinstal laties officieel in bedrijf stellen. Hij zal dat doen op het terrein van de zuiveringsinstallatie in Eelde. DEN HAAG. De 50-jarige J. J. Ziere is in het portiek voor zijn huis aan de Kootwijkstraat in Den Haag door twee mannen met een mes be dreigd en beroofd van een elektro nisch rekenapparaat met een waarde van f 500. De twéë mannen - volgens de heer Ziere waarschijnlijk rijks genoten - haalden een mes tevoor schijn en zetten hem dat op de keel. ALPHEN A/D RIJN. Het bestuur van het streekziekenhuis Rijnoord in Alphen aan den Rijn heeft van staatssekretaris Hendriks (volksge zondheid) toestemming gekregen voor de bouw van een regionaal be- j aarden verpleegtehuis. ROERMOND: De tweejarige Hu- bertus M. M. Fontijn uit Beegden bij Roermond is om het leven gekomen. Toen het kind in zijn woonplaats plotseling wilde oversteken, werd het aangereden door een auto. ROTTERDAM. De politie van Dordrecht heeft de 35-jarige in Spij- kenisse woonachtige Duitser H. H. aangehouden, die ervan werd ver dacht op 3 juli een gewapende over val te hebben gepleegd op het post kantoor van Geervliet. Bij deze overval werd f 2800,buitgemaakt. De man heeft inmiddels bekend. Soldaten bestrijden kakkerlakken-plaag CARACAS, 10-7. Venezolaanse soldaten zijn woensdag begonnen met huis-aan-huis-bestrijding van een ratten- en kakkerlakkenplaag in Caracas, De campagne tegen de miljoenen dieren heeft plaats in de „Ranchos" (achterbuurten van geïmproviseerde woningen), waar 1 miljoen van de 2,4 miljoen inwoners van Caracas le ven zonder sanitair, stroom en be- gaartbare straten. Volgens minister van gezondheid Bias Bruno Celli heeft de Venezo laanse hoofdstad een rattenbevol- king van 40 miljoen op een mensen bevolking van 12 miljoen. ZONDAG 14 JULI NED. I: Nederland I komt van morgen om elf uur al in de lucht voor een R.K. kerkdienst vanuit de tuin van het St. Luciaklooster in Bennebroek, waar een groep zieken Advertentie Accountantskantoor administratie en belastingzaken economisch advies en begeleiding Linden/aan 3 Telefoon 01870-3477 Middelharnis een vakantieweek doorbrengt. De zender gaat opnieuw draaien om half vier, allereerst voor een iveke- lijks verhaal van Ti-ta-tovenaar. Na een film uit de serie De ongerepte natuur wordt overgeschakeld naar Haarlem waar de traditionele Honk- balweek plaats vindt. Om vijf uur verschijnt het IKOR op de buis met een programma van Psalmen en Engelse kerkliederen. De reportage die 's avonds om zeven uur uitge zonden wordt is gewijd aan het sym posium Gorkum '74. Kunstenaars uit binnen- en buitenland komen samen met mensen uit fabrieken en bedrij ven kunstwerken maken. Een koek je van heel ander deeg is de afleve ring van de serie McMillan en vrouw met in de hoofdrol Rock Hudson, geliefd bij tienduizenden vrouwen. Op zekere dag wordt de vrouw van de politie-funktionaris, Sally, ont voerd. Als losprijs wordt een kost baar schilderij van Rembrandt ge- eist. Na dit misdaadverhaal komt Simon Carmiggelt op de buis om werkelijkheids getrouwe gebeurte nissen voor te dragen, zoals die te vinden zijn in Kronkel-verhalen. Aansluitend daarop kan men veertig minuten doorbrengen in muzikale sfeer met concert in studio 1. In de ze studio hebben zich het Metropole orkest, de zangeres Caroline van He- mret, de gitarist Julian Coco en de violist Paul Godwin verzameld. Te gen half tien is het tijd voor een nieuw verhaal uit de serie Landle ven. Alles draait ditmaal om de wa- terkersverkoopster, die verliefd is op een schrijnwerker. De liefde is we derzijds. Echter, de verkoopster voelt niets voor een huwelijk, hoezeer haar geliefde daar ook op aandringt. De resterende tijd tot kwart voor elf is voor de dokumentaire Anders zien met John Berger, handelend over kunst. NED. II: Om zeven uur start de uitzending met een aflevering van The Partridge Family, waarin Keith een poging doet een nieuw schoolmeisje voor een afspraakje te winnen. Maar Lauri gooit roet in het eten. De volgende vijftig minuten zijn voor Studio Sport, dat de be langrijkste sportgebeurtenissen van het afgelopen weekeinde in beeld zal brengen. De 25 minuten daarna zijn Van gewest tot gewest toegeme- Advertentiê Citroen-agent voor Schouwen-Duiveland f Nieuwerkerk, tel. (01114) 1487 ten, dat een reportage heeft over binnenscheepvaart. Het tv-publiek kan zich vervolgens amuseren met De rivalen van Sherlock Holmes. De plundering van een grote kluis is het raadsel dat vanavond dient te wor den opgelost. In die kluis bevindt zich een grote hoeveelheid goud, die achterover wordt gedrukt door een onbekende. Een en ander speelt zich af aan boord van een passagiers schip dat een poging doet het snel heidsrecord tussen Amerika en Eu ropa te verbeteren. Om vijf over half tien start de NOS met een nieuwe, zeer belangwekkende serie. De mens in wording, over de kultu- rele revolutie van de mens. De serie is de persoonlijke visie van dr. Ja cob Bronowski, ondermeer wiskun dige, auteur, filosoof, bioloog, paci fist en literatuurkritikus. ZONDAG 14 JULI NED. 1: 11.00 R.K. kerkdienst; 15.32 Ti-ta-tovenaar; 15.57 Untamed World, natuurfilm; 16.22 Honkbal- week Haarlem; 19.05 Kunst in Gor kum; 19.25 McMillan en vrouw; 20.45 Metropole orkest; 21.25 Land leven; 22.15 Signalement. NED. II: 19.00 The Partridge fa mily; 19.25 Studio Sport; 20.15 Van gewest tot gewest; 20.45 The rivalen van Sherlock Holmes; 21.35 Mens in wording; 22.25 Portret van Jacob Bronowski. MAANDAG 15 JULI NED. I: Nadat, zoals voor de rest van de week elke avond, om vijf voor half zeven een verslag van de Tour de France de uitzending heeft ingeluid komt vanavond om zeven uur de AVRO swingend op de buis met haar Super King Size Toppop. Na dit kleine uur voor het hitmin- nende volkje en na het journaal van acht uur zet de AVRO haar pro gramma voort met een aflevering van de serie Alle Hens die wel een geheel andere sfeer uitademd dan de Onedin Line, hoewel deze zich even eens op zee afspeelde. De bemanning van de Hero komt voor een reeks moeilijkheden te staan als gevolg van een plotselinge opdracht. De stemming op het schip daalt tot be neden het nulpunt. Er is in deze af levering ook plaats voor enig men selijk leed. Zo dreigt de vrouw van Rabbits abortus te laten plegen. Vanaf tien over negen zijn vijftig minuten gereserveerd voor aktuali- teiten die worden opgediend door Televizier Magazine. Aan het slot van de avond staat de elfde afleve ring van Helen, een vrouw van deze tijd. Kommer en Kwel overheersen in deel 11. Helen wordt de voet dwars gezet door haar nieuwe baas. Het aangename gezelschap van Ste phen houdt haar nog een beetje op de been. Ook haar gewezen echtge noot heeft het moeilijk, vooral nu zijn vriendinnetje hem verlaten heeft. Hij probeert nu Helen weer, charmant en toeschietelijk als hij zich voordoet, voor zich te winnen. NED. II: Op het tweede net schiet de NCRV om zeven uur uit de start blokken met een nieuwe aflevering van De jonkvrouw van Avignon. Prinses Kristina, alias Koba raakt enigszins verontrust door de berich ten in de krant, de koning zou door een congestie zijn geveld. Terugrei zen naar Kurland kan zijn nut heb ben denkt Kristina, maar het ont breekt haar echter aan voldoende geld om de reis te betalenOp het journaal van acht uur volgt het spelletje Zo vader, zo zoon, met als gast ditmaal in het panel sportkom- mentator Herman Kuiphof. Tussen kwart voor negen en half tien kan het tv-publiek kijken naar de ver dere lotgevallen van Doc Elliot. Hij wordt ontboden wanneer een lera res voor haar klas is flauw gevallen. De vrouw, niet getrouwd, blijkt zwaar zwanger te zijn. Als het nieuws bekend wordt ontstaat er een aanzienlijke deining in het stad je. De vrouw raakt daardoor in een wanhopige situatie. Vervolgens neemt de NCRV de kijkers mee te rug naar Muziek in uw straatje. Op nieuw een herhaling van het optre den van artiesten in het afgelopen seizoen voor de NCRV-tv. Men ziet en hoort o.a. Jackpot, Ciska Peters, Ben Cramer. Het laatste kwartier op deze zender wordt gevuld met gees telijke liederen vertolkt door het Cotorij van de Goede Herderkerk in Rotterdam, begeleid door het Rot terdams Bachorkest. MAANDAG 15 JULI NED. I: 18.25 Tour de France; 19.05 Toppop; 20.21 Alle hens; 21.10 Televizier Magazine; 22.00 Helen, een vrouw van deze tijd. NED. II: 19.05 De jonkvrouw van Avignon; 20.21 Zo vader, zo zoon 20.45 Doc Elliot; 21.35 Terug met muziek in uw straatje; 22.25 Koor zang. Zondag 14 juli 20.45, Nederland 1: Concert in Studio 1. Met o.a. Caro line van Hemert. FEUILLETON DOOR HENK VAN HEESWIJK Van de Ranzijns kon je zeggen, wat je wilde, maar het was een ge zellig gezin. Mensen, die er aan de deur kwamen of wel eens binnen waren geweest, verzekerden het. Freerk Ranzijn, die ergens boven Alkmaar of daaromtrent indertijd een zaak bezat, die hij voor goed geld had verkocht, zag je altijd op gewekt, goed gehumeurd en vrolijk. Hij scharrelde wat rond op zijn stukje grond, waarop hij van alles verbouwde, of verzette zijn beide geiten naar een ander deel van het weitje, dat ook al behoorde tot zijn bezit. Weliswaar was het woninkje aan de Purmerweg, net even buiten de stad, van oorsprong een arbei dershuisje, maar Freerk had het he lemaal opgeknapt, ietwat gemoder niseerd en opgeschilderd, zodat 't er ordentelijk uitzag. Voeg daarbij, dat hij een aangrenzend lapje grond voor een zacht prijsje van een boer kon overnemen, dan is het te begrij pen, dat hij dagelijks voldoende om handen had. Bovendien had 't nog dit voordeel, dat hij alle groenten en aardappelen zelf verbouwde. En in het boetje (schuurtje), dat tegen het huis aangebouwd was, mestte hij een varken, dat in november ge slacht werd, zodat ze ook een groot deel van het jaar vlees en vooral spek in huis hadden. Terwijl de bei de geiten voor de melk zorgden. Want geld begon In die tijd duur te worden en al rentenierde Ranzijn zo'n beetje, zuinigheid kon nooit kwaad. Voeg daarbij nog, dat Freerk indertijd een prontig wijfje had ge trouwd, eentje die jaar en dag ge diend had op de Kennemerstraatweg in Alkmaar, dan lag het wel voor de hand, dat Trijnie het geld al even min over de balk gooide. Nee, je kon vertellen wat je wilde, maar de Ranzijns waren keurige mensen. En al behoorden ze dan tot het fijne kerkje aan het Singeltje in de stad, je kon van die mensen geen kwaad vertellen. Overigens, waarom zouden er onder de fijnen ook geen nette mensen zitten? Dat was nou maar onzin, nietwaar? Er woonden vanzelfsprekend meer renteniertjes aan de buitenkant van de stad. Zowel in de Purmer als de Beemster en zelfs in de Neckerpol- der, de kant van de Wormer uit. Al licht. Geld had er altijd al gezeten onder de boeren tussen Amsterdam en Hoorn. Bij de een wat meer dan bij de ander, omdat vakmanschap en geluk eveneens in het boerenbedrijf een belangrijke rol speelden. Som migen hadden in alles de wind mee en anderen bleven tot hun dood toe keuteren, omdat ze nu eenmaal geen geluk hadden. Maar goed, er woonden dus zat renteniertjes. Allemaal boven de vijftig of zoiets. Het gekke evenwel was, dat de Ranzijns veel jonger moesten zijn. Als was 't enkel maar omdat ze nog twee schoolgaande meisjes hadden, die iedere dag het lange schoolpad naar het Singeltje aflegden, weer of geen weer. Zo in de buurt van de tien jaren oud wa ren ze. Van Kees Peetoom, die elke dag met z'n spul door de buurt kwam en zo'n soort rijdende kruide nierswinkel had, wisten sommigen, dat Ranzijn vroeger ook een grut- terszaak had in de Langedijken. Van zijn vader overgenomen, had hij het opgewerkt tot een bloeiend bedrijf, dat hij op een gunstig moment voor een zeer behoorlijk bedrag had over gedaan aan een jong gezin, dat be schikte over voldoende geld en een hoofd vol idealen. Of ze geschikt waren voor de winkel, moest je af wachten, maar Freerk dacht van wel. Dus vond de overdracht via een notaris plaats en het geld werd met een op een bank gezet. Als Freerk dacht geld nodig te hebben, stapte hij op zijn fiets en reed naar de stad, waar hij met de nodige égards werd ontvangen en behandeld. Maar het gebeurde niet vaak, dat hij geld no dig had, omdat hij van alles zelf verrichtte en verbouwde. Wat hij in zijn tuin teveel had, verkocht hij aan deze of gene, zodat ze er sober, maar toch goed van konden leven. De kinderen zagen er netjes uit, als ze naar school liepen. Trijnie, het fieve vrouwtje van Freerk, was ook immer schoon en ging gekleed vol gens de heersende mode en zede. Ook zondags, als ze gevieren naar de kerk liepen. Want op zondag werd er natuurlijk niet gefietst in die tijd. Ja, twee kinderen had Trijnie haar man geschonken. Hoewel er in die tijd over gezinsplanning of iets der gelijks nooit werd gesproken, was dat wel het geval tussen Trijnie en Freerk. Ze hadden elkaar leren ken nen in het kerkelijke verenigings leven. De eerste ontmoeting, de en kele woorden, die ze tijdens de pau ze van een gemeenschappelijk jaar feest hadden gewisseld, de handdruk aan het einde, waren samen vol doende om wederzijds naar elkaar te verlangen. Freerk wist, waar ze diende en op een zaterdagavond vond zijn vader het goed, dat hij zich opknapte en op vrijersvoeten naar Alkmaar toog, waar hij zijn opwach ting maakte bij Trijnie Groot, die wel even verbaasd keek, toen ze de deur opende en de goedlachse Freerk Ranzijn herkende. Bestuurs lid van de J.V. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1974 | | pagina 7