De „Overzetveren in Zeeland" ERIC DE NOORMAN Opluchting na vrijlating Ierse graaf en gravin De Witte Raaf Wat biedt de BEELDBUIS? 6 Causerie over boek (IV) Toen graaf Willem I van Holland in 1220 huwde met Maria van Bra bant verkreeg hij als bruidsschat de helft van Schakerloo in leen van de hertog. De leenakte uit 1248 van roomse koning Willem II graaf van Holland inzake Schakerloo noemt enige rechten zonder een clausule „met alle verdere gevolgen" of iets dergelijks, zoals bij Zeeuwsé lenen gebruikelijk was. Die leenaktie waar bij m.i. Brabants leenrecht van toe passing was, is derhalve limitatief. Het langdurig uitoefenen van het recht van veer is van belang voor het bewijs van het bezit van een veer naar een ambacht toe (tegen- veer). Teniet gegane veerrechten In Zeeland hebben zich gevallen van tenietgaan van veerrechten voorgedaan nadat de ambachtsge- vechtigden van Baarland en Kruinin- y gen op Zuid-Beveland en van St. f Philipsland hun veren tijdelijk had den opgeheven of een algemene ver gunning tot overzetting hadden ge geven. De Verenwet van 5 juli 1921 heeft een regeling getroffen inzake het vervallen van de veerrechten tengevolge van niet-gebruik. In de vorige eeuw is overwogen of de ont eigening van de voor een veer beno digde grond de onteigening van veer- recht tot gevolg heeft Terecht is dit door het provinciaal bestuur van Zeeland afgewezen als methode om de veren Kortgenc-Wolphaartsdijk v.v. over te nemen. Bij de aanleg van een brug bij Tholen in 1928 is sprake geweest van de omzetting van veer- recht in brugrecht. Bij de aanleg van dammen heeft schadeloosstelling plaatsgehad in recente tijd. De veergerechtigde is niet ver plicht een veerschipper aan te stel len, maar hij riskeert dat zijn veer- recht ingevolge de Verenwet na ver loop van één jaar tenietgaat. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND ALMELO. Tot de eeuwwisseling behoeft volgens de Centrale Over ijsselse Gasmaatschappij „pogas" N.V. de individuele verbruiker zich over de levering van aardgas geen zorgen te maken. AMSTERDAM. De teruggang van de vraag naar nieuwe personen auto's in de Verenigde Staten begint nu ook merkbaar te worden voor de importmerken, aldus een medede ling van de RAI in Amsterdam. Aanvankelijk had de daling hoofd zakelijk betrekking op de grote Amerikaanse modellen. De overheid heeft regelingen in zake de veren gesteld te beginnen bij de ordonnantie van Karei V uit L524. Een Franse wet van 26 novem ber 1798 (6 frimaire an VII par rap port au Régime, a la Police et l'Ad- ministration des bacs et des bateaux sur les fleuves, rivières et cansux navigables") bepaalde de onteigening van de veerrechten en voorzag in de schadeloosstelling voor de veerbeno- digdheden. Voorlopig bleven de veer schepen enz. in handen van de pach ters totdat de „régie" ze in bezit had genomen. Deze wetgeving gold toen in Zeeuws-Vlaanderen en sedert 1 januari 1811 ook op de Zeeuwse ei landen. Terug aan eigenaar Ingaande 1812 verpachte de direk- teur van de „Droits réunie" zeven ve ren tussen de Zeeuwse eilanden (over het Sloe tussen Walcheren en Zuid- Beveland en tussen Zuid-Beveland en Noord-Beveland) en over de Een dvacht vanuit Tholen naar Brabant. Na het vertrek der Franse troepen besloot de Souvereine Vorst op 24 juli 1814 nr. 55 de veren, die van oudsher een partikulier eigendom waren geweest aan hun voormalige eigenaren terug te geven. „Schone" elektromobiel in Nederland AMSTERDAM, G-G. In Amsterdam is donderdag het prototype van een nieuwe elektromobiel in de vorm van een bestelwagen geïntrodu ceerd, die vooral voordelen biedt ten aanzien van het milieu (geen uitlaatgassen en geen geluidshinder). Het nieuwe voertuig zal de ko mende maanden in en rond Vlaardingen worden uitgepro beerd, maar nu reeds zijn achttien exemplaren besteld door Nederlandse bedrijven. Het voertuig, dat volgens de falbrikant - de firma Chloride Batterijen b.v. in Vlaardingen - een levensduur kan bereiken van 15 jaar, gaat cirka 37.000 kosten, DEN HAAG. Voor de eerste maal zal een Oostduitse minister een be zoek aan Nederland brengen. Het is de minister van buitenlandse han del, Horst Sölle, die op uitnodiging van de minister van ekonomischc zaken, Ruud Lubbers op 11 en 12 juni Den Haag bezoekt. ROTTERDAM. Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) heeft tijdens de aandeelhoudersvergadering van de Bos Kalis Westminster Group N.V. in Rotterdam erop aangedrongen, dat het bedrijf zich uit Zuid-Afrika terugtrekt in verband met de apart heidspolitiek. DEN HAAG. De gemeentepolitie van Den Haag en de rijkspolitie le Oude Tonge hebben drie mannen aangehouden op verdenking van moord op de 72-jarige veehouder Gijs Leenheer in Moordrecht. De man werd half november vorig jaar met ingeslagen schedel dood in zijn boerderij gevonden. DELFT. Studenten van de Tech nische Hogeschool in Delft hebben de bestuursvleugel van het hoofdge bouw bezet. Ze eisen van het kollege van bestuur de verkiezing van afde lingsraden te laten doorgaan. AMSTERDAM. Moppentapper Max Tailleur, oprichter en leider van de Stichting Beter met Maz, die op haar beurt het initiatief heeft genomen tot de ophaalaktie „Geef Max de zak", gaat op woensdag 12 juni zijn 65e verjaardag vieren met het uitwuiven van de grootste groep minder draagkrachtigen, die voor zijn rekening een vakantiereis gaan maken. AMSTERDAM. De Vereniging Mi lieudefensie heeft de directie van de Nederlandse Spoorwegen schriftelijk gevraagd een zogenaamd „zonder- dag-tarief" in te voeren. Daarbij denkt de vereniging aan een retour voor de prijs van een enkele reis plus een gulden. De vereniging schrijft van mening te zijn, dat een speciaal tarief voor de „zonderdag" het reizen met de trein aantrekkelijk maakt, vooral voor de autobezitter. ASSEN. De tienduizendste deelne mer aan de negende Drentse rijwiel- vierdaagse, die dit jaar van 9 tot en met 12 juli zal worden verreden, is ingeschreven. Vorig jaar op dezelfde datum was het aantal 3.276, terwijl toen uiteindelijk 12.501 deelnemers van start gingen. DEN HAAG. De wereldproduktie van aardolie is in 1973 met 3,7 pro cent gestegen tot een totaal van 2.837 ton, dit ondanks de in het laatste kwartaal opgetreden oliecrisis. Het wereld-olieverbruik nam toe tot 2.766 miljoen ton een stijging van 7,3 procent. Hierdoor is 1973 toch nog een 'recordjaar geworden voor de olie-industrie. Dit schrijft het „BP Statistical Review of the World Oil Industry" voor 1973. ARNHEM. De Arnhemse politie heeft 5 jonge Duitsers over de grens gezet. Het vijftal had zijn intrek ge nomen in een kraakpand en bij een routineonderzoek bleek een van de jonge mannen in het bezit te zijn van geringe hoeveelheden hasjiesj. Een andere bleek uit een juegdhuis te zijn weggelopen. HILVERSUM. Koningin Juliana heeft een officieel werkbezoek ge bracht aan het Gooi. Behalve over bestuurlijke, recreatieve en sociale aangelegendheden liet zij zich dooi de bevolking ook ruimschoots inlich ten over zaken van meer folkloristi sche aard. De koningin bezocht alle zes Gooise gemeenten. EINDHOVEN. In de nacht van zaterdag op zondag is de 26-jarige J. van S. uit Eindhoven door een poli tieman in zijn rechterdij been ge schoten. De man bedreigde de agent met een groot zwaard. Hij werd na behandeling in een ziekenhius inge sloten in het hoofdbureau van poli tie. MIDDELBURG. De rechtbank in Middelburg heelt vrijdagmorgen de behandeling van de dubbele moord op het echtpaar De Cock uit St. Jan steen, die op 2 maart werd gepleegd, uitgesteld tot 28 juni. DEN HAAG. Zonder Nederland met name te noemen, heeft de se cretaris-generaal vande NAVO, oud minister Luns, vrijdag in Den Haag gewaarschuwd tegen verslapping van de defensie-inspanning. ROTTERDAM. De 56-jarige nachtwaker A. Dijkstra uit Rotter dam is zaterdagnacht op straat neergeslagen en beroofd van zijn weekloon. OOST-FLEVOLAND. In Oostelijk Flevoland ter hoogte van de Ketel- brug hebben zich zondagavond ern stige verkeersmoeilijkheden voorge daan doordat tientallen koeien en een aantal paarden op de weg waren geraakt. DODELIJKE ONGELUKKEN TIEL. De 20-jarige H. van den Heuvel uit Tiel is om het leven ge komen toen hij op de Ophemertse- dijk in zijn woonplaats met zijn mo tor tegen een betonnen paal langs de weg reed. AERDENHOUT. De 24-jarige R. van der Ven uit Heemste.de is in de nacht om het leven gekomen, toen hij op de Vogelenzangseweg in Aer- denhout met zijn auto tegen een 'boom reed. HAZERSWOUDE. De 34-jarige F. J. Siegert uit Boskoop is in de nacht omgekomen bij een verkeersongeluk in het Zuidhollandse Hazerswoude. De heer Siegert raakte door onbe kende oorzaak van de weg af en kwam in een sloot terecht. DEN HAAG. De 38-jarige. mej. Cornelia Broeshard is om het leven gekomen toen de auto waarin zij meereed tegen de tram opbotste op een kruispunt in Den Haag. De vrouw overleed aan de opgelopen verwondingen in het ziekenhuis. TUBBERGEN. De 9-jarige Mark van der Aarst uit Langeveen (ge meente Tubbergen) is om het leven gekomen toen hij van achter een stil staande auto de weg overstekend door een passerende personenauto werd aangereden. Ui1li5lr'\' V.. fVf i- LONDEN, 9-6. De vrijlating van de vijf dagen geleden ontvoerde Ierse graaf Donoughmore en zijn vrouw Dorothy in de nacht van zaterdag op zondag Is in heel Groot-Brittannië en Ierland met opluchting ontvangen. HELLEVOETSLUIS. De 22-jarige J. G. van Es uit Rotterdam is in de nacht om het leven gëkomen bij een verkeersongeluk in Hellevoet- sluis. De motor waarop de heer Van Es meereed als duopassagier sloeg over de kop, nadat de bestuurder ervan de. macht over het stuur was kwijtgeraakt. De bestuurder is zwaar gewónd opgenomen" in. een ziekenhuis. HEESCH. De - 19-jarige M. van der Leest uit Heèsch (N.B.) is bij een verkeersongeval in zijn. woonplaats om hét leven gekomen. De jongeman raakte door nog onverklaarbare oorzaak met zijn bromfiets van de weg en botste tegen een boom. Zijn achterop zittende vriendinnetje werd zwaar gewond maar verkeert buiten levensgevaar. RIDDERKERK. Een verkeerde in haalmanoeuvre heeft het leven gé- kost aan twee Marokkanen. Het on geluk gebeurde op rijksweg 16 ter hoogte van de afslag naar Ridder kerk-Rij soord. GORREDIJK. De 25-jarige J. van der Woude uit Gorredijk is om het leven gekomen, toen hij op de Kromten (een weg even buiten Gor redijk) met zijn auto in een slip raakte en tegen een boom reed. AMBT-DELDEN. De 45-jarige L. Schreurs uit Stad-Delden (Ov.) is om het leven gekomen, toen hij op de Bentelosestraat in Ambt-Delden (Ov.) met zijn auto van achteren in reed op een auto die bezig was voor te sorteren om linksaf te slaan. De drie inzittenden van deze laatste wagen werden gewond. MAARSSEN. De 29-jarige R. van Maurik uit Maarssen (Utrecht) is in de nacht van zaterdag op zondag bij een verkeersongeluk om het leven gekomen. Hij was inzittende van een personenauto die op de straat weg in Maarssen door nog onbeken de oorzaa kvan de weg raakte en tegen een boom reed. De bestuurder van de wagen werd bij het ongeval ernstig gewond. JtfSn 81. De zeerovers zijn aan de merkbare onrust ten prooi en werpen dreigende blikken naar de Noorman, die met snelle stap de Glandan- nonkrijgers tegemoet gaat. ..Hè, wacht even", gromt achter hem Ragnar do Rode. „Als ge wat te bepalen hebt met die kerels, wil ik erbij zijn." Achterdocht staat duidelijk op zijn gezicht te lezen. „Het is beter dat ik alleen ga", antwoordt Eric, doch onverstaanbaar blijft Ragnar naast hem voortlopen. „Beter? Er kan me toch niets gebeuren? Ze komen immers over ons wa ken?" De Noorman haalt de schouders op en ziet hoe de krijgers na een kort bevel halt houden en drie hoofdmannen hem tegemoet treden. „Ge komt om de troep van Ragnar de Rode te bewaken?" vraagt Eric. „Zo luiden onze orders. Heer", antwoord één van hen. een rijzige, indrukwekkende figuur, terwijl zijn fonkelende, bruine ogen ietwat spijtig de zeeschuimers aan de kust opnemen. Ragnar de Rode negeert hij volkomen. „Ge weetRagnar de Rode bouwt op zijn woord van Aithan of Glandannonen op het mijne." Eris ziet de ander doordringend aan, doch het antwoord komt stug en uit do hoogte. „Een woord is een woordnatuurlijk." Vluchtig dwalen zijn ogen thans langs de reusachtige piraat. „Doch zeg de mannen van Ragnar dat mijn driehonderd krijgers nauwe lijks berusten in deze belofte. Zeg hen dat zij de minste uitdaging of aantijging niet onge straft zullen laten. Het zijn mensen, geen grashalmen. Heer. Zij waaien niet op alle win den. Doch ik, Ogil, sta er voor dat mijn man nen zich zullen gedragen zoals de orders luiden." Do Noorman knikt. „Het is raadzaam uw krijgers op geruime afstand van de piraten te legeren, zodat er minder gevaar ontstaat voor wrijving." „Het zal geschieden, Heer." antwoord Ochil koel en wil zich weer bij zijn mannen voegen, als cenklaps Ragnar de Rode joviaal zijn hand uitsteekt. „Nu, dat is dan allemaal best opgelost. Ik heb nooit een hekel aan u gehadwaar achtig niet.... Laten we vergeten wat er ge beurd is en elkaar de hand gevenbromt hij tevreden. „We zijn hier niet om handen te schudden", antwoord de Schot scherp, cn als een man draaien zij zich op hun hielen om. Een driftige blos trekt over Ragnar's wangen, doch Eric's snelle vermaning doet zijn ver stand zegevieren. Opnieuw geeft de Noorman bevel de Witte Raaf op te nemen, als Ragnar met een scheve blik naar de Schotten haastig gromt: „Luister-hog eens Noorman, dus eh. afspraak is afspraak, hè? Dit is toch eerlijk spel, hè?" „Ik gaf u mijn woord.... beslis zelf of dit voldoende is." antwoordt Eric kort. „Het is voldoende" antwoordt dc piraat ge melijk. Even nog aarzelt Eric kort. Zou het niet beter zijn eerst de drie schepen te halen? peinst hij, doch dan schudt hij ongeduldig de gedachte van zich af en volgt de draagbaar. Doch indien dc Noorman had kunnen ver moeden hoezeer dit besluit hem nog zou spij ten, zou hij de terugkeer naar Lochlan Hall minder gerust hebben aanvaard Zij betekent het einde van een ge vaarlijke confrontatie tussen het Ier se republikeinse leger (I.R.A.) en de Britse regering die tot een ketting reactie van gewelddaden met niet te overziene gevolgen had kunnen lei den. Graaf en gravin Donoughmore wa ren, naar nu vaststaat, door het I.R.A. ontvoerd om als „gijzelaars" te dienen voor degenen die in Britse gevangenissen in hongerstaking gin gen omdat de Britse regering hun overbrenging naar Noordierse ge vangenissen weigerde. WELKOM, Zuid-Afrika. Tijdens een rel óp het terrein van de Zuid- afrikaansè goudmijn „Harmony" in Oranje Vrijstaat zijn waarschijnlijk twee Afrikaanse mijnwerkers om het leven gekomen en zeker vier ge wond. MARKTBERICHTEN Veemarkt Leiden LEIDEN, 10-6. Aanvoer: totaal 3193, slcahtrunderen 1344, graskal veren 7, varkens 254, schapen of lammeren 537, zuig- of weidelamme- ren 1051. Prijzen (in guldens per kg): stieren le 5,65-6,10, 2e 5.40-5,50; vaarzen le 5,70-6,10, 2e 5,15-5,55; koeien le 5,20-5,65, 2e 4,80-5,15, 3e 4,45-4,65; worstkoeien 4,55-4,75; slachtvarkens boven notering (extra kwal.) le 2,44 -2,46, 2e 2,39-2,41, 3e 2,35-2,38; zware varkens 2,20-2,30; slachtzeugen 1,90 -1,98; (in guldens per stuk: schapen 140-180; lammeren 135-185; Texelse lammeren 110-140; Noordhollandse lammeren 115-145. Overzicht: slachtrunderen: aan voer groot, handel redelijk en prij zen stabiel; varkens: aanvoer nor maal, handel traag en prijzen lager; schapen en lammeren aanvoer nor maal, handel vlug en prijzen iets minder; Texelse lammeren aan voer redelijk, handel matig en prij zen matig; Noordhollandse lamme ren aanvoer redelijk, handel goed en prijzen redelijk. LAND- EN TUINBOUW Aardbeienoogst begint GOES, 8-6. De aanvoer van aard beien van de volle grond is deze week op gang gekomen. Voor de pinkster dagen werden in Zeeland en Brabant de eerste partijtjes van dit produkt aangeboden. Deze week zijn er ge leidelijk wat bijgekomen. Toch liep het niet hard met het aanbod. Aan-, genomen moet worden dat de aard beienoogst 1974 in ons land gaal te genvallen wat de kilo's betreft. Er is schade gekomen door de nachtvorst van eind vorige week vooral in Branbant en Limburg. In Zeeland heeft het gewas dikwijls te lijden gehad van de grote droogte van dit voorjaar. Luisbestrijding in de groenteteelt Dc teelt van groentegewassen is kapitaalintensief en het gewas ver tegenwoordigt een hoge waarde per oppervlakte. De waarde wordt ook belangrijk bepaald door dc kwaliteit. Geringe schade door de aanwezigheid van insekten verminderen de waarde van groente sterk. Een goede ziekte bestrijding is dan ook zeer belangrijk bij de teelt van deze gewassen. Blad groenten cn bladluizen horen bij el kaar als de kip bij het ei. Een nauw gezette bestrijding is daarom van het grootste belang voor de opbrengst en kwaliteit. Het nieuwe middel Pirimor dringt door het blad heen en in combinatie met dc contact- cn dampwerking is een zeer snelle en grondige doding van luizen mogelijk, bovendien laat het de natuurlijke vijanden onge moeid. Het veelvuldig gebruik van be paalde typen insekliciden kan leiden tot de ontwikkeling van resistente stammen. Pirimor bestrijdt deze re sistente luizen zeer goed. Spuit wanneer de luizen voor het eerst verschijnen en herhaal de be handeling indien nodig. Het spuit- poedcr kan worden verwerkt met alle typen conventioneel spuiten, zo wel op gewassen in de volle grond als onder glas. HUMMELO. Te Hummelo is voor de negende maal de zgn. „Gentle man's Wedstrijd" gehouden, een wegkoers over 18 kilometer voor wielrenners, oud-wielrenners en wielerlief hebbers. Een gentleman man blijft natuurlijk altijd gentle man, zeker bij een koers van die naam. N. Simons had een pandjes jas en een hoge zijden hoed aange trokken en opgezet om zijn gangma ker Edward Kroon te volgen. DINSDAG 11 JUNI NED, 1: Tussen zeven en acht uur worden door de VARA twee korte programma's gebracht. Allereerst deel negen van De Verschoppeling, waarin zowaar de moeder van hel jongetje Paul wordt gevonden. De vreugde over dit feit .wordt evenwel gedrukt door bepaalde nare ontioik- keiingen die tot gevolg zullen heb ben dat Paul en Danielle elkaar waarschijnlijk nooit meer zullen zien. Voor de natuurliefhebbers heeft de VAR.A ook aandacht want vanaf half acht wordt in de serie De eilanden van de rode vogels een portret gebracht van de vetvogel, een van de opmerkelijkste vogels van Zuid-Amerika. Na het journaal staat tv kijkend Nederland, aan het begin van het einde van de tv- feuilleton De Onedin lijn. In de slot aflevering komt James Onedin nog voor hete vuren te staan. Zo moet hij een groot gedeelte van de bemaiir ning van zijn boot vervangen. Ook Fogarty heeft flink wat problemen. Intussen doen de vrouwen een po ging James Onedin jaloers te maken in de hoop dat hij daardoor defini tief zijn keus laat vallen op de smachtende Leonora. Hoe alles uit pakt weet men voor tien over negen, want dan moet VARA's Ombudsman beginnen. Vervolgens wordt het spelletje Wie wat waar geserveerd door Herman Stok en de laatste vijf tig minuten zijn voor Achter het nieuws met aktualiteiten. Het laat ste nieuws wordt nog vooraf gegaan door een uitzending van de vrije gedachte. NED. II: Tussen zeven en acht uur twee korte onderwerpen in het KRO-programina. Allereerst presen teert Tony Berk weer De Voetbal- kwis. Daarna kan men verwijlen bij een aflevering uit de serie De Mel- chiors, het rond een vijftiende eeuwse koopmansfamilie opgebouw de feuilleton. Levend ingemetseld is de Nederlandse titel van de film die va het journaal uitgezonden wordt. The strange door. In dit jnodukt uit 1951, een thriller van formaat, wor den de hoofdrollen gespeeld door Charles Laughton en de van zijn Frankenstein krealies bekende ak- teur Boris Karloff. De eerste kruipt in de rol van een invloedrijke acht tiende eeuwse edelman. Hij lijdt aan vlagen van krankzinnigheid die een onmenselijke wreedheid in hem op roepen. Boris Karloff geeft gestalte aan een griezelige cipier-bediende. De edelman is vol haatgevoelens door het feit dat zijn geliefde in zijn jeugd niet met hew maar met zijn broer trouwde. Uit dat huwelijk werd een dochter geboren. De moe der stierf in het kraambed, de vader verdween daarna spoorloos. Nie mand weet dat zijn broer hem al twintig jaar opgesloten houd in hel kasteel.Als zijn tol een jonge vrouw opgegroeide dochter en haar vriend op een zeker moment iets gaan ver moeden komen zij in de kerkers te recht. Hun hoop is dan gevestigd op een welisiuaar griezelig uitziende, maur in wezen doodgoede cipier be diende Bijkomen van alle emoties kan de kijker daarna bij het pro gramma Bij voorbeeld Amersfoort. Een dokumcnlaire die zich bezig houd met de binnenstad van Amers foort. Het laatste woord op deze zender is voor de mannen van de rubriek Den Haag vandaag. DINSDAG U JUNI NED. 1: 18.45 De Fabeltjeskrant 18.55 Nieuws; 19.05 De Verschoppe ling; 19.30 Dc eilanden van de rode vogels; 20.00 Journaal; 20.20 De Onedin Lijn; 21.10 De Ombudsman: 21.35 Wie, wat, waar; 22.05 Achter het nieuws; 22.55 Dc vrije gedachte; 23.00 Journaal. NED. II- 18.45 De Fabeltjeskrant; 18.55 Nieuws; 19.05 De voctbalkwis; 19.30 De Mclchiors; 20.00 Journaal; 20.20 Levend ingemetseld; 21.40 Bij voorbeeld Amersfoort; 22.15 Den Haag vandaag; 22.30 Journaal. f

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1974 | | pagina 6