WISSENKERKEIN „OUDE ANSICHTEN"
Haven-aanpassing in verband Oosterschelde
Praatje over „Hart- en
Vaatziekten" voor de C.P.B.
Richtlijnen voor aanvragen
paspoorten en toeristenkaarten
STREEKNIEUWS
Nog teveel
biefstukken
in de E.E.G.
4
Weer een boekje
Brief aan Raad Waterstaat
j
ZIERIKZEE, april - De Europese Bibliotheek le Zalt-
boimiiel is kennelijk op <le Zeeuwse toer, want in de
,,oude-ansichtenreéks" is thans weer een werkje ver
schenen over Wissenkerke, een smakelijk boekje vol
oude repro's van prentbriefkaarten van dit Noord-
bevelandse dorp.
Voor wat Schouwen-Duiveland betreft dicht bjj huis, maar toch nog wel
vrij onbekend. De bijbehorende tekst is van de heer H. van Strien te Zierik
zee.
Zoals iets voor hier er uitspringt in dat boekje, is het de naam E. A. de
Looff, de huidige dirigent van de Kon. Harmonie „Kunst en Eer", die te
Wissenkerke geboren werd. Verder komt men de namen tegen van ver
schillende telgen van de Zierikzeese families Heuseveldt en van de voor
vaderen van de Ouwerkerkse familie Swenne. De belangrijkste familienaam
in het boek is uiteraard „Flipse", die een beroemde muzikale klank heeft.
Wissenkerke is geen wereldstad;
het telt thans ongeveer 1000 inwo
ners. De plaats ontstond in 1653, na
dat in 1652 de bedijking van de
„Wissenkerkepolder" tot stand was
gekomen.
Zuidelijk van het nieuwe dorp lag
ooit een ander Wissenkerke, dat
prooi werd van de zee. Nog tot 1755
was de toren van dit plaatsje te zien;
een soort variant op het Schouwse
Koudekerke dus.
Een belangrijke rol in de dorpsge
schiedenis speelde familie Vader,
leden waarvan burgemeester en
huisarts waren en vele bezittingen
hadden.
Eén der telgen legde in 1775 het
bos „Sorgwijck" aan met bijbeho
rende gebouwen. Het ging in de oor
log verloren. Punt is de historie van
het dorp was de schrijfwijze van de
naam. Sinds 1958 is deze nu offi
cieel „Wissenkerke".
Noordbevelainlse muts
De foto's in het boekje zijn van
't obligate type. Men ontdekt 't oude
Wissenkerke als een typisch Zeeuws
dorp; niet overal en altijd mooi,
maar ook met talrijke verrassingen.
Aansprekend is - wat de vrouwen
betreft - de Noordbevelandse muts,
die sterk lijkt op de Schouwse muts.
De „mensen van toen" draven
uiteraard ook op in dit boekje. De
schrijver heeft naarstig gespeurd
naar hun namen, die vaak vergezeld
gingen van bijnamen.
Verloren zaken
Wissenkerke verloor ook veel; ge
noemd werd al „Sorgwijck", welis
waar uitgewoond door de Duitse be
zetting maar na 1945 best te redden
geweest. Het is afgebroken, evenals
RENESSE
Rektifikatie inzake
Handwerkklubje
Plattelandsvrouwne
Als gevolg van een vergissing is
in het verslag van de koffieronde
van de Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen een fout geslopen.
In het verslagje stond dat mevr.
Dalebout Koster 2 november van
ZIERIKZEE, 24-4. De leden van
de C. P.B. kwamen deze weck in
vergadering bjjecn in het Ncd. Hcrv.
Vcr.gcbouw in 't Vrije te Zicrikzce
onder leiding Van de presidente
mevr. C'. M. Boot-Dielcman. Na zang
en gebed volgde schriftlezing uit
Jeremia 17 vers 9 tot 14, waarover
ook gemediteerd werd.
De talrijke aanwezigen werden
hartelijk welkom geheten.
Voor de pauze werd bestuursver
kiezing gehouden. Mevr, K. Dalebout
Boot was aftredend en niet herkies
baar. In haar plaats werd mevr. S.
v. d. Pannc-v. d. Kooy gekozen, 'die
echter haar benoeming nog in over
weging neemt.
Drs. A. J. v. d. Hoorn, internist te
Zierikzee, hield een causerie over
„hart en vaatziekten". Hart en vaat
ziekten zijn momenteel erg in de
belangstelling, om de reden dat zo
veel mensen hieraan lijden. Het
bloedvaatstelsel bestaat uit elasti
sche buizen of aders, waarvan het
hart de voornaamste spier is. Door
slijtage of vetaebtige verdikkingen
worden deze aders minder elastisch
en slibben ze dicht, zodat op een ge
geven moment één der aders de
dienst weigert en waardoor dan een
hartinfarkt ontstaat. Symptoon is
meestal pijn in de borst. Bij een goe
de behandeling en begeleiding be
hoeft een hartinfarct niet verontrus
tend te zijn en treed er in de meeste
gevallen weer beterschap in. Alleen
angst kan gevaarlijk zijn. Spreker
adviseerde dan ook om normaal en
rustig te loven. Door een verstandi
ge leefwijze kan men weer door de
gevaarlijke periode heenkomen. Wat
kan de oorzaak zijn van oen hartin
farct? Allereerst het totaal veran
derd leefpatroon. Gebrek aan li
chaamsbeweging, te vet eten, te veel
snoepen, roken en ook spanningen
kunnen de boosdoeners zijn. Daar
om is het belangrijk en verantwoord
te leven en vooral het gebruik van
bovenstaande genotmiddelen zoveel
mogelijk te vermijden. Suikerziekten
en te hoge bloeddruk zijn ook slecht
voor hart en vaatziekten. Bij te ho
ge bloeddruk dient men minder of
weinig zout te gebruiken, terwijl bij
suikerziekten alle zoetigheid dient te
worden vermeden. Maar bij een ge
zonde en verantwoorde leefwijze en
voldoende lichaamsbeweging kan
veel ten goede geleid worden.
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd druk gebruik ge
maakt en er ontstond eemgcanimcer-
de diskussie. Tenslotte dankte de
presidente drs. v. d. Hoorn htirtelijk
voor zijn leerzame causerie en bood
hem een attentie aan.
Hierna werd afscheid genomen
van het scheidende bestuurslid,
mevr. K) Dalebout-Boot. De presi
dente dankte haar voor de prettige
samenwerking in het bestuur en
voor haar goede ideeën en frisse in
breng in de C.P.B. Als blijk van
waardering werd haar een tinnen
lepel overhandigd. Ook afscheid
werd genomen van de heer en mevr
.Krijger, die op deze avond voor de
laatste maal de consumpties verzorg
den voor de C.P.B., omdat zij bin
nenkort het verenigingsgebouw gaan
verlaten. Voor de goede zorgen en
de prettige samenwerking werd aan
beiden een attentie overhandigd,
vergezeld met de besten wensen voor
de toekomst. Toen werd nog gezon
gen Psalm 89 7 waarna drs. v. d.
Hoorn voorging in dankgebed.
Zli.RIKZEE, 21-4. Hel college van 1». en w. ileélt
mede aan de lïaad van <le Waterstaat, naar aanleiding
van liet rapport Commissie Oostersèhelde, dat tér ken
nis kunnen worden gebracht de vraagpunten, die bij
liet college naar voren zijn gekomen bij de bestudering
van het rapport.
Hierbij beperkt men zich tot de voor Zierikzee direkt van belang zijnde
konsekwenties van de Oosterscheldewerken, zijnde de toegankelijkheid van
de haven van Zierikzee. Een analyse kan het beste geschieden, uitgaande
van de plannen tot aanpassing van de haven van Zierikzee in het kader van
het oorspronkelijk afsluitingsvoorstel.
De Voorstraat \e Wissenkerke in
vroeger jaren.
het hekwerk bij de korenmolen „De
Onderneming" en de prachtige weel
met bonten aan de „Dorpsdijk". Ver
der natuurlijk leérlingen van ver
schillende scholen, kóren en vooral
de muziekvereniging „Apollo", dat,
onder leiding van C. Flipse (vader
van Eduard en Marinus) een opval
lende. glorietijdbeleefde.
start ging met een handwerkclübje
van de afd. Noordwelle e.o.
In werkelijkheid is het zo dat op
2 november 1959 het Provinciaal Be
stuur van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen een Zeeuwse
Handwerkcommissie samenstelde.
Vanaf 1960 werd door de Zeeuwse
handwerkcommissie werk inge
stuurd voor de landelijke wedstrijd
handwerken. Reeds dat eerste jaar
behaalde mevr. Krijnse Locker een
eervolle vermelding en sinds die tijd
behaalde zij, zowel als andere leden
van de afdeling Noordwelle e.o. nog
vele prijzen en eervolle vermeldin
gen.
In de in 1959 gevormde Zeeuwse
handwerkcommissie was mevr. Goe
man van Langeraad de vertegen
woordigster van Schou wen-Du ive-
land. In 1970 werd haar plaats inge
nomen door mevr. Dalebout-Koster.
MIDDENSCHOUWEN
Vergadering gemeenteraad
Op vrijdag 26 april wordt in het
gemeentehuis te Scharendijke een
vergadering gehouden van de ge
meenteraad van Middenschouwen.
SCHARENDIJKE
Programma koninginnefeest
Hieronder volgt het programma
van het Oranjefeest op koninginne
dag.
9.00 tot 11.45 uur: Kleuters. 1.
Ontvangst in dc kleuterschool; 2.
Vertoning dia's die het afgelopen
schooljaar van de kleuters zijn ge
maakt; 3. Traktatie; 4. Spelletjes; 5.
Poppenkast.
9.30 uur Eierzoekwedstrijd voor
de klassen 1 en 2 voorafgegaan door
een tekenwedstrijd op het school
plein. Voor de klassen 3, 4, 5 en 6 is
ereen eierspeurtocht. Na afloop
traktatie.
13.30 uur: Op het sportveld
wedstrijden voor de kinderen van
de lagere school. De groepen kam
pen om de beurt, zodat alle kinde
ren hun favorieten kunnen aanmoe
digen.
15.30 uur: Film in het Geref.
Jeugdgebouw; tekenfilm en de film
Hocus Pocus Pas. Alles in kleur.
(Toegang alle leeftijden).
18.00 uur: Start Oriënteringsrit
voor auto's op het parkeerterrein
bij de Geref. kerk. Inschrijfgeld
f 2,—.
DUIVELAND
Volgorde kandidatenlijst
De volgorde van de kandidaten-
lij ten voor de a.s. gemeenteraads
verkiezingen op 29 mei 1974 is, voor
wat de gemeente Duiveland betreft,
als volui: 1. Partij van den Arbeid,
met als lijsttrekker de heer A. L.
Bakker (thans zittend raadslid); 2.
Staatkundig Gereformeerde Partij,
met als lijsttrekker dc heer Matth.
Stouten (thans zittend raadslid); 3.
Gemeentebelang, met als lijsttrekker
de heer M. K. Romeijn thans /Attend
raadslid) en 4. Chr. Dem. Appèl (sa
menwerkende Antirevolutionairen,
Christelijk Historische Unie en de
Katholieke Volkspartij) lijsttrekker
de heer S. Overbeeke. thans zittend
als wethouder van Duiveland. Op
lijst 1 staan 9 kandidaten, op lijst 2
staan er 10, op lijst 3 staan er 7 en
op lijst. 4 komen 14 kandidaten voor.
OOSTERLAND
Kollekte „Kinderzorg"
De opbrengst van de wekelijkse
huis-aan-huiskollekte met de beken
de busjes ten bate van de Stichting
„Kinderzorg" te Middelburg, die ge
houden wordt onder leiding van
mevr. L. van T Hoff-van der Maas,
door de jongedames Christina van
der Hulle en Marja de Ronde, Anita
van 't Hoff en Ina van den Berge,
Jeanet van der Werf en Greta Ca-
pelle, Lenie van der Hulle en Mie-
nke van der Maas, bracht op in het
eerste kwartaal van dit jaar, de
mooie som van f 229,35. Zeer veel
dank voor dit mooie bedrag, vooral
aan degenen die dit werk steeds
weer gedenken willen, en niet min
der aan de leiding en de jongeda-
mes-kollektrices.
Oud papier
Op zaterdag 27 april a.s. zal er
hier Ier plaatse weer oud papier op
gehaald worden ten bate van de
Mbuma-zending. Omstreeks negen
uur start men weer met traktor en
wagen, en de ingezetenen worden
beleefd verzocht het papier gebun
deld aan de straat of het trottoir te
leggen.
De Simavi-kollekte
De jaarlijkse SIMAVI-kollekte
werd hier ter plaatse weer gehouden
onder leiding van mevr. A. L. Bouw
man-van der Reest, door de jonge
dames: Aberdien Beije, Jannie Boo-
gert, Ida Dooge en Èllie en Lea Rot
te. De opbrengst bedroeg f 353,
Hiervoor is een dankwoord aan de
milde gevers en de leiding en de
jongedames-kollektanten wel op z'n
plaats.
STRAATSBURG, 24-4. De moei
lijkheden op de rundveemarkt in de
Europese Gemeenschappen worden
veroorzaakt door een vermeerdering
van de produktie en e enverminde-
ring van de consumptie.
De oplossing voor dit vraagstuk,
dat in de wandelgangen werd aan
geduid met „to beef or not to beef",
ligt niet uitsluitend in een vermin
dering van de invoer, maar ook voor
een belangrijk deel bij de stimulering
van de consumptie
Dit meent ir. P. Lardinois. Als lid
van de Europese Commissie zei hij
woensdag voor het Europese parle
ment in Straatsburg dat er in de
gemeenschap een voorraad bestaat
van zestigduizend ton, hetgeen een
procent uitmaakt van het jaarlijkse
verbruik van rundvlees.
Presi dentsverkiezingen
in Oostenrijk
WENEN. In Oostenrijk worden op
23 juni verkiezingen gehouden voor
de opvolging van president Franz
Jonas, die dinsdagnacht op 74-jarige
leeftijd is overleden. Dit heeft het
kabinet onder bondskanselier Bruno
Kreisky woensdag besloten.
Schrijven van Zeelands commissaris
{VIIDDELBURG, 24-4. Be Commis
saris der Koningin in Zeeland heeft
de burgemeesters een circulaire ge
zonden, waarin hij een aantal richt
lijnen geeft voor het behandelen van
aanvragen voor paspoorten en toe
ristenkaarten.
Aanleiding voor deze circulaire is
het nog steeds toenemende aantal
aanvragen voor deze dokumenten en
de piek die zich hierbij voordoet te
gen de tijd, dat de zomervakanties
beginnen. Meegedeeld wordt, dat in
het eerste kwartaal van dit jaar
reeds meer dan 5000 paspoorten en
toeristenkaarten op het provinciehuis
zijn vervaardigd, terwijl dit aantal
in dezelfde periode van 1973 4.100
bedroeg. In de „piektijd" is er spra
ke van een vijfmaal zo groot aantal
als tijdens de wintermaanden. Er
kan dan een wachttijd van 3 tot 4
weken zijn. Het verdient dus aanbe
veling een paspoort (of toeristen-
kaart) niet enige tijd voordat men
mét vakantie gaat, maar geruime
tijd .van tevoren aan te vragen. Het
reisdokument laat dan niet lang op
zich wachten en de aanvrager be
hoeft zich geen zorgen te maken,
dat zijn papieren niet in orde zijn
op de dag dat hij Nederland verlaat.
„Spoedgevallen"
De Commissaris der Koningin
wijst er in zijn circulaire op, dat in
de categorie „spoedgevallen" slechts
die aanvragen kunnen worden ge
plaatst, die door volkomen onvoor
ziene omstandgiheden (ernstige ziek
te, sterfgevallen tc.) zijn veroorzaakt.
Vakantie naar het buitenland kan
geen argument zijn om bij voorrang
een paspoort of toeristenkaart te
krijgen. Dit geldt in het algemeen
ook voor zakelijke reizen. Iemand
die een beroep heeft met de moge
lijkheid van werkzaamheden bui
tenslands dient n.l. te allen tijde
over een geldig reisdokument te be
schikken en er voor te zorgen, dat
deze papieren tijdig worden verlengd
of vernieuwd.
Tenslotte vestigt de commissaris
er de aandacht op, dat het van be
lang is, dat alle gemeenten dagelijks
de paspoortaanvragen aan het pro
vinciehuis zenden.
Uitgangspunt van de studie van
de werkgroep is geweest, dat de
wijziging van de waterstaatkundige
toestand in principe de bestaande
faciliteiten en mogelijkheden voor
scheepvaart en bedrijfsleven niet
ongunstig mag beïnvloeden. Een
drietal aanpassingsmogelijkheden
zijn bestudeerd.
a) het verdiepen van de havens met
aanpassing c.q. nieuwbouw van ka
de muren, loswallen en steigers.
b) het uitbouwen van de bestaande
keersluis tot een schutsluis.
c) gedeeltelijke verdieping van de
haven met aanpassing van kademu
ren etc., gecombineerd met bedrijf s-
aanpassingen.
Verdieping
en rekönstruktie
Aanvankelijk lag havenaanpassing
door middel van de bouw van een
schutsluis het meest voor de hand,
maar als een - zij het geringere -
tij beweging blijft bestaan, zou zulks
betekenen, dat aanpassing van de
haven van Zierikzee door middel
van de bouw van een schutsluis niet
meer de meest aangewezen methode
is. Uitgaande van een tijverschil van
1.70 i.p.v. 3.00 m. geeft een aanwij
zing, dat wellicht aanpassing van de
haven door middel van verdieping
en rekönstruktie van loswallen etc.
nu financieel aantrekkelijker wordt.
Een exacte bestudering is nog niet
mogelijk, aangezien nog niet bekend
is hoe de gedempte tijbeweging zal
zijn.
Nodig is spoedig over meer kon-
krete waterstaatkundige gegevens
te beschikken, zodat een nadere stu
die over havenaanpassing mogelijk
wordt. Omstreeks 1979 zullen de
aanpassingswerken in de haven van
Zierikzee gereed moeten zijn. De tijd
om een nieuw aanpassingsplan op te
stellen, is derhalve niet meer zo
ruim.
Subsidie nodig
voor schipperskinderen
ROTTERDAM, 24-4. Er is drin
gend meer overheidssubsidie nodig
voor onderwijs aan leerplichtige
kinderen van de Nederlandse bin
nenschippers. Onder de nu geldende
regeling is het onmogelijk om de
„schippersinternaten" hun funktie
naar behoren te laen vervullen. Dit
heeft mr. K. J. van Laack, voorzit
ter van het Centraal Overleg On
derwijs Binnenvaart (COOB),
woensdagmiddag gezegd op het kon-
gres van de Koninklijke schippers
vereniging „Schuttevaer", dat mo
menteel in Rotterdam wordt gehou
den.
G.S. Zeeland twijfelen
aan plan Klaesesz
MIDDELBURG, 24-4. Gedeputeer
de Staten van Zeeland hebben twij
fels over de technische utvoerbaar-
heid van de afsluiting van de Oos
terschelde volgens het plan van de
Commissie-Klaesesz.
Alvorens er beslissingen worden
genomen zullen er eerst de nodige
studies moeten worden verricht om
meer duidelijkheid te verkrijgen. In
een ontwerp-voorstel aan de staten
zeggen G.S. dat bij realisering van
de door de commissie voorgestelde
oplossing de gewenste veiligheid
naar een later tijdstip wordt ver
schoven, zodat op korte en middel
lange termijn extra risico's worden
genomen.
G.S. achten het noodzakelijk dat
op korte termij in gegevens beschik
baar worden gesteld om te kunnen
beoordelen of deze risiko's al dan
niet aanvaardbaar zijn. Vóór die tijd
kunnen G.S. van Zeeland in dezen
dan ook geen uitspraak doen, zeggen
zij.
OOSTERLAND, 24-4 - Onder de tilel „Bijdrage tot
de genealogie van liet geslacht Van As/Van Ast, ver
scheen een boekwerk van de liainl van de bekende
amateur-genealoog, de heer C. L. van Es van der Have
te Puttershock.
Het bock behelst de stamboom va ndc specifiek Zeeuwse families Van As
en Van Ast, waarvan talrijke vcrtegenwoordigcrs(sters) op Schouwen-Duivc-
land voorkomen, maar ook op Tholen en Flakkcc en elders in het land.
Treffend is dc spreuk vóór in het boek: „Niet wie gjj zijt. maar waar gij
ztft"
Dc schrijver die hier al bekendheid kreeg met de publikatic van de gene
alogie van het geslacht Van der Have, waartoe hij zelf behoort, deelt in zjjn
nieuwe werk mede feitelijk bij toeval tc ztfn begonnen aan het geslachts-
vcrloop van de families Van As/Van Ast.
Twee kennissen van hem die bei
den dezelfde faminicnaam Van As
droegen, wisten niet of zij één en de
zelfde stamvader hadden, wat na
derhand echter wel het geval bleek
te zijn.
Hierdoor is de stamboom ontstaan
en de heer L. C. van As, te Oud-
Beijerland, eveneens een afstamme
ling van deze uitgebreide familie,
statenlid van Zuid-Holland, oud
wethouder van Oud-Beijerland en
eigenaar van een gerenomeerde
b'oek- en offsetdrukkerij aldaar,
bleek bereid het boekwerk in druk
tc laten verschijnen. Ongetwijfeld
zullen tallozen, die naamdragers zijn
van Van As van Ast, deze keurig
uitgegeven stamboom van hun ge
slacht in hun bezit willen hebben,
waarin ze kunnen nagaan vanwaar
hun voorvaderen afkomstig waren
met wie en wanneer ze getrouwd
waren, wat hun beroep was etc.
Het wordt meer en meer duidelijk
bij het lezen van dc gegevens dat
een ongekend uitgebreid onderzoek
hieraan voorafgegaan moet zijn om
zo iets samen te kunnen stellen.
Het is daarom een bijzondere ver
dienste van de heer Van Es van dei-
Have dat hij zich al deze moeite
heeft willen getroosten om dit alles
aan de vergetelheid te ontrukken en
de betrokken families mogen hem
dan ook hiervoor wel zeer dankbaar
zijn.
Ontstaan
van de naam
Na enige mededelingen betreffen
de de erfelijkheidsleer in verband
met deze stamboom, bespreekt de
schrijver het vermoedelijk ontstaan
van de naam Van As of Van Ast,
vroeger ook wel geschreven als Van
Asche of Van Aschs. Deze kon niet
gemakkelijk worden achterhaald en
er kan slechts naar gegist worden.
Bekend is wel dat de stamvader
in het begin van de 17de eeuw met
de naam Van Asehs in de Belgische
stad Lier woonde. Waar hjj echter
werd geboren of gedoopt, of welk be
roep hjj uitoefende kon niet worden
vastgesteld.
Veronderstelt wordt wel dat de
naam Van As aanduidt dat de drager
van die naam afkomstig kan zijn uit
de Belgische plaats As (ook Asch)
liggende in de Belgische provincie
Limburg, ofwel uit Asse (ook Assche)
uit de Belgische provincie Brabant.
Mening <h*. Meertens
Niet verenigen kan de schrijver
zich met de mening van dr. P. J.
Meertens in zijn „Nederlandse Na
menkunde" (Zeeuwse familienamen)
1947, waar hij op bladzijde 110 mee
deelt dat enkele families van
Schouws-Thoolse afkomst, die de
naam Van As of Van Ast dragen,
deze zouden hebben ontleend aan een
specifiek Zeeuwse tak van nijver
heid, n.l. de meekrapteelt, die vooral
veel voorkwam op de noordelijke
Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden
en in West-Brabant en die ongeveer
in 1875 verdween. Eén van de be
langrijkste onderdelen van de mee-
stoof was de ast of eest, een van on
deren verwarmde vloer of gewelf,
waarop de meekrap gedroogd werd.
De geslachtnamen zouden dan hier
aan zijn ontleend.
I
