De sjah de machtigste man van een opkomende vierde wereld oud-Duitse stollenwand intermeubel BLIK DOOR HET WERELD Wat biedt de BEELDBUIS 9 C. Wandel en Zn ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 19 april 1974 Nr. 21474 7 Overal in het Westen rijden de auto's weer en de idee kan er post vatten dat na alle trammelant om de olie weinig is veranderd - alleen wordt van alles een beetje duurder. Maar er is meer veranderd en het land dat er het meest van profiteert is niet zozeer Saoedi-Arabië als grootste olieleverancier of Koeweit, het is Perzië. En de sjah weet het maar al te goed. De verandering blijkt allereerst uit de staatskas, die voor een groot deel gevuld wordt uit de olie-in komsten, maar daaruit niet alleen! Wat die olie betreft: die bedroegen vorig jaar in totaal vier miljard dol lar, dit jaar zullen ze meer dan acht tien miljard dollar bedragen. Een toeneming die alleen al meer is dan de hele staatsbegroting van 1972 omvatte. Nu is die toeneming van rijkdom niet uniek. Koning Feisal kan ervan meepraten en de heerser van Koeweit. Maar dit zijn landen met een kleine bevolking, waarvoor men sociale omstandigheden nog wat verder kan verbeteren, maar die in problemen terecht komen wat de besteding van het geld betreft - overigens een zaak die de industrie- wereld ook niet met vreugde ver vult. Maar in Perzië ligt het anders. Sinds 1963 is daar de sjah zijn witte revolutie aan het uitvoeren die van zijn land een mogendheid moet ma ken die zich met alle andere kan meten. Verwoed is er eerst gewerkt aan de ontwikkeling van het onder wijs en nog steeds is het aantal an alfabeten groot, maar het slinkt snel doordat bij duizenden de scholen worden geopend. En bemand met onderwijzeressen volgens een sy steem dat het pendant is van de mi litaire dienstplicht van de jongens. Als de sjah beweert dat in tien jaar iedere Pers kan lezen en schrijven, kan men hem geloven. Het is een belangrijke voorwaarde om het land te industrialiseren, maar zelfs hierop hoeft niet zo lang gewacht te worden. Het land heeft een eeuwen oude traditie van handwerklieden en het is meermalen gebleken dat deze zeer snel de overgang kunnen maken naar de industrie - sneller dan in, menig ander ontwikkelings land. waar men een voornamelijk agrarische bevolking tot een geheel andere levensstijl moest brengen. Vlootbouw Tot 197S stond op het programma van de sjah een totaal aan investe ringen van 32 miljard dollar - het kan nu ver over de honderd miljard worden. En de sjah weet waaraan Advertentie Nieuw aangekomen: in strak eiken Iets moois meelstraat 31 zierikzee BAY CITY. MICHIGAN. De De mocraat J. Bob Traxler in een overwinningsroes, nadat zijn Repu blikeinse tegenstander James Spra- ling bij een tussentijdse verkiezing voor het congres in Saginaw, Michi gan, was verslagen. President Nixon had zich bij de campagne persoon lijk ingezet voor de Republikeinse kandidaat. Algemeen wordt de De mocratische overwinning als een zware nederlaag voor Nixon gezien. hij het besteden ivil, daarvan heeft hij geen geheim gemaakt. Hij rede neert vanuit zijn standpunt terecht dat het onzin is als hij olie expor teert waarop de Westerse chemische industrie draait - Perzië zelf kan evenzeer die produkten die meer op brengen dan de grondstof alleen vervaardigen. En hij koopt de fa brieken, hij koopt de technische kennis. En zolang hij niet zijn eigen mensen kan belasten met de leiding is hij niet te trots om de bekwame mannen van\elders te huren. Men kan zeggen dat een groot deel van de nieuwe Perzische rijk dom thans gebruikt wordt om een leger en een vloot op te bouwen die niet gering is. Er is een historische reden voor: het land is dermate vaak bezet - nog in de Tweede We reldoorlog zelfs - dat het een diep gewortelde vrees heeft slachtoffer te worden van zijn militaire zwakte. Daarbij komt dat het op niet al te vriendelijke voet staat met menige buur - Irak en Afghanistan vooral. En het heeft aan den lijve gevoeld dat het scheepvaartverkeer door de Perzische Golf makkelijk verstoord kan worden en dat is de verkeers ader die de Perzen niet kunnen mis sen. Dus bouwt Perzië een vloot die zich al vaker laat zien ook in de In dische Oceaan Vierde wereld Want bovendien redeneert de sjah dat ekonomishe macht alleen niet genoeg is, maar dat er politieke macht bij moet komen - in zekere zin kan hij naar de EEG kijken als voorbeeld hoe het niet moet. En als Perzië de status van 'belangrijke mogendheid zoekt - de sjah zelf spreekt ervan dat zijn land voor de eeuwwisseling tot de vier of vijf mo gendheden behoort die direkt na de twee supermachten komen - dan is kracht iets wat daarbij hoort Er zijn vele mogelijkheden dat de ze opzet van de sjah verstoord wordt. Er is oppositie tegen zijn au- tokratisch bewind in eigen land, er zijn moeilijkheden met volksgroepen die zich buiten het staatsverband willen plaatsen. Maar zelfs als de sjah afgezet zou worden kan men er op rekenen dat eventueel een repu bliek Perzië dezelfde koers uit zal zetten - het is het logisch benutten van de mogelijkheden. De enige vraag is dan of de opvol ger van de sjah hetzelfde talent aan de dag zal leggen om die plannen door te voeren, maar de kans erop is groot, want de bovenlaag van in- tellekt is in Perzië bepaald niet dun meer. De sjah is over de drempel ge stapt: hij gedraagt zich al als de belangrijkste figuur op het wereld toneel die hij kan zijn, ook al is de basis voor de belangrijkheid van zijn land nog maar pas gelegd. In ieder geval is hij de voorman van wat men de vierde wereld begint te noemen. Naa.st de industrielanden volgens het kapitalistisch systeem en die volgens het kommunistische sy steem, kende men de derde wereld van de ontwikkelingslanden, die arm zijn. Nu komt de groep op die vooral in ekonomisch opzicht nog wel tot de ontwikkelingslanden ge rekend moet worden maar die door hun rijkdom in staat zijn een eigen weg te gaan. Zowel de eerste als de tweede als de overgebleven derde wereld zal er rekening mee moeten houden. Militaire successen van de Koerden TEHERAN, 18-4. De Koerden die in opstand zijn tegen het Iraakse be wind hebben bij hevige gevechten een Iraakse Mig-21-jachtbommen- werper neergeschoten en een tank vernietigd. Dit meldt het Perzische blad „Kayhan Internationaal" te hebben opgevangen van radio Koer- distan, de zender van de Koerdische guerrila-strijders van Musata's Bar- zani's „Pesj Merga"-beweging. Bij gevechten in het noorden van Irak zouden de Koerden al grote ge bieden beheersen. Woensdag zijn minstens 20 Iraakse officieren en manschappen gedood. Drie Koerdi sche strijders sneuvelden, aldus de radio. De Iraakse troepen proberen met vliegtuigen, tanks en infanterie de plaats Agrah te ontzetten die door de Koerden is belegerd. ZATERDAG 20 APRIL NED. I: Om vier uur 's middags start de NCRV met een flink brok jeugdvertier. De deuren van de kijkkast gaan open en dat biedt on der meer een blik op de poppen- kastbaas en een verhaal van Bram Vervolgens worden de kijkertjes mee op avontuur genomen in een af levering van Orimoa. Tot slot van het middagprogramma een afleve ring van Black Beauty, waarin de edele viervoeter zich wat vreemd gedraagt. Het schijnt te maken te hebben met een eventuele verkoop van het paard. In Helsinki duren de wereldkampioenschappen ijshockey voort. De NOS houdt het Neder landse publiek ervan op de hoogte. Om 6 uur een reportage van de wedstrijd die in groep A is gespeeld door de teams van Rusland en Zweden. Het NCRV-programma be staat vanavond uit vier delen waar van er drie op het vermakelijke vlak liggen. Voor jong en oud tussen ze ven en acht uur Swiebertje. Spel en muziek vormen samen de basis voor het programma Herkent u deze tijd? dat na het journaal uitgezonden wordt. Vanavond in dit programma het debuut van het trio Alberti, va der Willy dochter Willeke en zoon Tony. Voorts verlenen hun mede werking Martine Bijl, Mieke Bos, Rita Hovink, Ronnie Tober, The Shepherds en het Cocktail Trio. On geveer tien uur komt Farce Majeur met kostelijke teksten van mannen als Alexander Pola en Fred Bana- v>ente. De laatste vijftig minuten zijn voor de aktualiteitenrubriek Hier en Nu. Na de dagsluiting van ds. Hof en het laatste nieuws volgt nog een aflevering van Het lied van de week, met Lied 207, Hoort aan gij die Gods kinderen zijt. NED. II: De AVRO is vanavond op de Franse toer met een reportage van het Franse liedjesfestival dat begin april in Maastricht is gehou den. Eerst tussen zeven en acht uur twee onderwerpen. Allereerst het spelletje Wie van de drie?, daarna een aflevering van MASH. Vijftig minuten amusement zonder pre tenties wordt na het journaal ge bracht door het duo Piet Bambergen en René van Vooren. De grappen en grollen van de mounties spelen zich dit keer af in een autoverhuurbe drijf, een oud hotelletje en een spookhuis. Als gasten in de Moun ties show zijn aanwezig de zanger Rdb de Nijs en zijn Westduitse vak broeder Chris Roberts. Vanaf tien over negen volgt dan het tweede deel van het Franse liedjesfestival, dat zich op 6 april in Maastricht af speelde. Een keur van zangers en zangeressen wrodt aan het huiska- merpubliek voorgesteld. Onder hen bevinden zich Adamo, Emmanuel St. Laurent, Alain Chamfort, Art Sulli van, Partick Juvet, Michel Depech en het zangeresje Sheila. Het AVRO programma wordt besloten met de veertiendaagse sportpanorama. Naast aandacht voor aktuele sport zaken hierin ook weer een afleve ring van de serie bokswedstrijden The greatest fihgts of the century. Na het journaal een veel onschuldi ger sport: Er zijn dan namelijk door de NOS drie kwartier uitgetrokken voor een reportage van de Europe se kampioenschappen biljarten. ZATERDAG 20 APRIL NED. I: 11.30 Teleac; 16.00 Nieuws; 16.02 Kijkkast; 16.40 Ori moa; 17.10 Black Beauty; 18.00 W.K. IJshockey; 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.05 Swiebertje; 20.00 Journaal; 20.20 Herkent u deze tijd?; 21.50 Farce Majeure; 22.20 Hier en Nu; 23100 Dagsluiting; 23.05 Jour naal; 23.10 Het lied van de week. NED. II: 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.05 Wie van de drie?; 19.30 MASH; 20.00 Journaal; 20.20 De Mounties show; 21.10 Frans festival; 22.00 Sportpanorama; 22.50 Journaal; 22.55 E.K.biljarten. ZONDAG 21 APRIL NED. I: Op het eerste net heeft de VARA het vanavond voor het zeg gen. Zij doet dat met onder meer McCloud, Waaldrecht en Een klein uur U. Vanochtend om elf uur komt deze zender in werking voor een uitzending van een eucharistievie ring vanuit de kerk van de H. Geest in Heerenveen. Het middagprogram ma van de NOS vertoont het be kende beeld. Om drie uur het pro gramma met de muis. Tot kwart over vier daarna Star Trek. Ditmaal over een op de aarde lijkende pla neet, waarop kapitein Kirk en zijn mannen te maken krijgen met een groep wezens die er op uit is het menselijke ras uit te roeien. Voor de voetbaluitslagen van Toto Frits van Turenhout kan men nog terecht bij het programma Muziek om naar te kijken. Het Radio Philharmonisch Orkest en het groot omroepkoor ge ven onder leiding van Jean Fournet een uitvoering van het Stabat Ma ter van Francis Poulenc. Solistische medewerking wordt verleend door de Engelse sopraan Sheila Arm strong. Om vijf uur volgt de IKOR met de muzikale zondagmiddag overpeinzing Vesper. De eerste ze ventig minuten in het avondpro gramma vqn de VARA zijn voor de Amerikaanse Marshall Sam Mc Cloud. Een half uurtje humor wordt vervolgens gebracht in „Een man over de vloer". In deze aflevering organiseren Chrissy en Jo een in tiem dinertje voor een bevriend echtpaar. Nadat de auteur Simon Carmiggelt vijf minuten volgepraat heeft met een van zijn verrukkelijke kronkels gaat de TV-kamera draai en voor Waaldrecht. Centraal in Waaldrecht staat vanavond een suc cesvolle popgroep. Een jong meisje wordt verliefd op de organist en heeft het zo te pakken dat zij haar baan opzegt, het ouderlijk huis ver laat en met de jongen samen gaat wonen. Vanaf kwart voor tien pre senteert Koos Postema zijn Een klein uur u. Onderwerp is de ver zwegen volksziekte psoriaris, een huidziekte. Daarna de rubriek Signalement, gewijd aan het Eind- hovense toneelgezelschap Proloog. NED. II: Eerst een verhaal uit de kinderbijbelserie Woord voor Woord, daarna Ti-ta-tovenaar en de pony Polly. De avonturen van Polly in Tunesië zijn niet van spanning ontbloot. De politie-inspekteur Ben Arfa trekt zich weinig aan van de naspeuringen die Polly en zijn vriendjes doen. Vijf kwartier zijn vanaf vijf voor half acht gereser veerd, voor beelden van de belang rijkste sportgebeurtenissen van de ze zondag. Na Studio Sport het pro gramma Bellevue. Hierin praat journaliste Jeanne Roos met de Rot terdamse architekt Henk Klunder. Een architekt met uitgesproken ei gen ideeën over de sociale woning bouw in ons land. Onder het motto Varen maar komt om ongeveer half tien de vierde aflevering op de buis van de serie die gewijd is aan de watersport. In deze aflevering worden de voornaamste problemen van varen op stroom behandeld. Een boottochtje neemt het t.v.-publiek mee naar o.a. Kampen, Doesburg, Arnhem en Dordrecht. Het schie- manswerk en het vaarreglement krijgen ook de aandacht. Tot be sluit van het NOS-programma wordt vanaf tien over tien de werkwinkel uitgezonden. Een rubriek die aktua- liteiten belicht van mensen die in hun vrije tijd werken aan een ver betering van de samenleving. Van avond wordt de schijnwerper gericht op het klub- en buurthuiswerk, dat belangrijker wordt naarmate de schoolvakanties naderen. ZONDAG 21 APRIL NED. I: 11.00 Eucharistieviering; 14.00 Teleac; 15.00 Nieuws; 15.02 De TV-muis; 15.28 Star Trek; 16.15 Mu ziek om naar te kijken; 16.55 Toto; 17.00 Vesper; 18.55 Ti-ta-tovenaar; 19.00 Nieuws; 19.05 McCloud; 20.15 Man over de vloer; 20.40 Simon Carmiggelt; 20.45 Waaldrecht; 21.45 Een klein uur u; 22.25 Signalement; 23.15 Journaal. NED. II: 18.47 Vooraf; 18.50 Woord voor Woord; 18.55 Ti-ta-tovenaar; 19.00 Polly in Tunesië; 19.25 Studio Sport; 20.40 Nieuws; 20.45 Bellevue; 21.35 Varen, maar 22.10 Werk winkel; 22.35 Journaal. MAANDAG 22 APRIL NED. I: Het paard speelt een be langrijke rol in het proramma dat de NCRV voor de maandagavond heeft Zondag 21 april, 20.45, Nederland I: Waaldrecht. Patricia Paay als de zangeres Eva Dorré van de popgroep Heart. samengesteld. In de vooravond een aflevering van Black Beauty en la ter op de avond de laatste uitzen ding van de NCRV-springtrof fee. Boven het hoofd van het paard Black Beauty hangt nog steeds de dreiging van een verkoping. Voor het journaal van acht uur kan men ook kijken naar de kwis Tweekamp. Naarmate het eind van deze kwis in zicht komt wordt het spannender. Na het journaal vervolgt de NCRV haar uitzending met een aflevering van Vidocq. De filmbeelden ver plaatsen de kijkers naar juni 1815, de maand waarin Napoleon zijn slag bij Waterloo wil slaan. Om kwart over neigen haalt de NCRV alle hens aan dek voor de laatste uitzending van de Springtrofee. In de finale ronde betwisten elf provincieteams elkaar in een aflossing sspringkon- kours. Het paardenspul wordt om streeks tien uur gevolgd door een concert van de violist Yehudi Me- nuhin en zijn Menuhin Festival Or chestra. De laatste tien minuten van de NCRV gaan op aan de rubriek geestelijke liederen. Citroën-agent voor Schouwen-Duiveland GARAGE Nieuwerkerk, tel. (01114) 1487 NED. 11: Het AVRO-programma op het ttveede net bevat vanavond een grote dosis muziek. Als gebrui kelijk om zeven uur Top pop. Na het journaal volgt een amusementspro gramma van vijftig minuten muziek uit het lichte genre. Tussen zeven en acht uur ook een aflevering van de Engelse serie Het ziekenhuis. Nu weer maakt Gan Carole moeilijkhe den, omdat ze niet langer behandelt wenst te worden. Naar de reden mag iedereen gissen. Met vlag en wimpel is de titel van het amuse mentsprogramma na het journaal. Presentatrice is de AVRO-omroep- ster Lous Haasdijk. Blijkens de titel „Met vlag en wimpel", moet het een uitmuntend programma zijn. Aan Nico Haak en de Paniekzaaiers, de trompettist Marty, Eddy Christiani, Ria Valk, John Woódhouse en nog enkele anderen de taak om deze verwachting waar te maken. Om tien over negen een stuk misdaad met Cannon. Cannon raakt betrok ken bij de moord op een fotomodel. Haar vriend die kort voor het tijd stip van de moord in de omgeving was wordt verdacht van de moord, maar Cannon gelooft iv zijn on schuld. Als Cannon zijn zaakjes in kannen en kruiken heeft maakt hij plaats voor Télevizier Magazine, dat vijftig minuten uittrekt voor aktuele zaken. MAANDAG 22 APRIL NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.05 Black Beauty19.30 Tweekamp; 20.00 Journaal; 20.20 Vidocq; 21.15 Springtrofee; 22.10 Yehudi Menuhin speel Bartok; 22.35 Geestelijke lie deren; 22.45 Journaal; 22.50 school televisie. NED. II: 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55 Nieuws; 19.05 Toppop; 19.30 Het ziekenhuis; 20.00 Journaal; 20.20 Met vlag en wimpel21.10 Cannon; 22.00 Télevizier; 22.50 Journaal; 22.55 Teleac. 31 „Eet smakelijk, mannen. Het komt goed uit, dat ik jullie hier allemaal samen tref. Jullie zijn vanmorgen getuigen geweest van de ruzie, die ik met een van jullie mensen heb gehad. Te laat komen doen we, alle maal wel eens. Op z'n tijd verslaapt elk mens zich Daar zal ik niks van zeggen, want ik ben in die dingen helemaal niet kinderachtig. Maar een grote bek neem ik niet. Van nie mand. Als we allemaal onze goede wil tonen, kunnen we prettig sa menwerken en laat mijn hoofdop zichter maar spreken - die kent me al heel wat jaartjes - niets is mij liever. Evenwel op twee punten ben ik absoluut onverbiddellijk. In de eerste plaats maak ik altijd voor honderd procent goed werk. Ik heb een goeie naam in de bouwwereld en die wil ik houden. Er wordt ner gens de hand aan gelicht. In de tweede plaats moet iedereen zijn uren volmaken. Daarvoor wordt-ie betaald. En tegenwoordig goed be taald. Wie op deze basis hier wil werken, kan ook op mij rekenen. Ik heb altijd voor mijn mensen goed gezorgd, maar daarvoor verlang ik ook goede prestaties. Is dat duide lijk? En dan nog iets: Dit werk is door mij aangenomen, niet door Diephuis. Omdat ook hij ingeschre ven had, iets hoger dan ik, zijn we tot een overeenkomst gekomen, zo dat we het samen bouwen. Maar de uiteindelijke leiding berust bij de firma Matsers. Laat dit duidelijk zijn, mannen. En als ik er niet ben. is meneer Treep, de hoofdopzichter degene, die de hoogste leiding heeft. Al zal hij in alles overleg plegen met de heer Diephuis of diens gevol machtigde. Zo, dat is dat. En wie klachten heeft, mag het zeggen. Als ze redelijk zijn, gaan we ze uit de weg ruimen. Ik blijf hier de hele dag. Om vijf uur kunnen jullie me hier in de keet vinden. Geneer je niet, ik vreet niemand op. Gegronde klachten kunnen rustig naar voren worden gebracht. En nog iets we zijn enkele dagen voor op ons schema. Dat is voor Diephuis en mij uiteraard lukratief. Als jullie het zo kunnen houden, dan is er voor jullie allemaal een extraatje, zodra 't hele werk voor vijf en negentig procent is opgeleverd. Als jullie dit goed in de oren knoopt, legt het dus geen windeieren." Om vijf uur liepen er twee men sen naar de keet. Matsers hoorde hun grieven aan eh zegde hen toe, dat er verbetering in zou komen. Nadat iedereen vertrokken was, besprak Matsers het met zijn hoofd opzichter. „Er moeten meer en vaker handdoeken komen, Gert. En zorg ervoor, dat die w.c. op tijd schoon gemaakt wordt. Ik heb dat ding be keken - hij wees naar het raam - en ze hebben gelijk. Het is een schande, zoals die er uitziet. Op het punt van de hygiëne maakt Diephuis blijk baar niet veel drukte. Dat moet veranderen. Dat is één. En morgen verstuur ik met Van Gend Loos een partij betere stoelen voor de mensen." Hij wees in het rond. „Laat Diephuis die rommel maar weer meenemen naar Leiden. Dat zijn toch verdomme geen stoelen meer De mannen moeten in hun schaft tijd behoorlijk kunnen zitten Een kwartier later nam Matsers bij zijn wagen afscheid van zijn hoofdopzichter. „Voor de rest ben ik best tevreden, Gert. Op die paar kleinigheden na, ziet het er uitste kend uit. Neem volgende week je fototoestel mee en maak een paar opnamen. Als ze goed uitvallen, laat ik ze vergroten. Mooie reklame voor ons". De mannen drukten elkaar stevig de hand. „Apropos, Gert, Piet Diep huis is er morgenvroeg om zeven uur. En overmorgen waarschijnlijk FEUILLETON DOOR CEES GIESBEEK ook wel Grinnikend stapte de aannemer in zijn wagen, wuifde nog even met zijn hand en reed toen rus tig het terrein af. Even later volgde Gert. diep nadenkend. Wat een baas heb ik, dacht hij, volkomen tevre den over deze dag, ondanks het in cident met Wieling. Zet in één dag de hele zaak recht. En hoe Vier weken na het ongeval kon een der arbeiders het Leidse zieken huis verlaten. Weliswaar mocht hij nog niet aan het werk, maar dat was misschien een kwestie van twee of drie weken. Gert onderbrak zijn ar beid en haalde de man met zijn wa gen uit het ziekenhuis, waarna hij hem naar zijn woning in Leiderdorp bracht. Daar was alles versierd en de kamer herschapen in een bloe- mensalon. Gert moest nog even blij ven, een kop koffie drinken en van het gebak proeven. Er was vreugde. Toen Gert opstond om te vertrek ken, greep de herstelde man zijn hand en zei: „Dank u wel, opzichter, voor alles, wat u voor mij en mijn maat hebt gedaan. Dat zal ik vast nooit vergeten. Kan ik niet bij jul lie in dienst treden?" Gert lachte verlegen. „Dat bepra ten we te zijner tijd wel eens. Doe maar kalm aan. dan zie ik je over een poosje wel weer verschijnen." Met de andere man, die Gert trouw eens in de week bezocht, ging het niet zo goed. Het stond wel vast. dat hij zijn verdere leven invalide zou blijven, want de rechterarm bleef waarschijnlijk stijf. Voor de bouw was deze man van geen waarde meer. Al die weken had de oude Diep huis slechts éénmaal de beide slachtoffers bezocht, zulks op aan dringen van Gert Treep. Maar ver der keek de aannemer niet om naar deze mensen. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1974 | | pagina 7