3D
Schets van „jachthuis" „De Helle"
STRAT VVV ZIERIKZEE
Kleuterschool te Bruinisse
„maakt" het helemaal
Ir. G. D. Kloosterboer sprak over historie
van waterschappen
klassieke
fauteuil
intermeubel
4
STREEKNIEUWS
UIT SCHOUWENS HISTORIE
Foto 1905.
Omtrent de oorsprong van het huis
„De Helle" is weinig bekend. De nu
verdwenen gracht ten zuiden van het
gebouw en gevonden fundamenten
kunnen wijzen op een versterkt huis
hoewel hier niets van bekend is. De
naam Helle wjjsfc op een hoger gele
gen erf, inderdaad komt dit nu nog
met de werkelijkheid overeen.
Een andex-e verklaring is dat men
in de middeleeuwen de Maasmond,
Helium of Heldine Zee noemde. Een
zijtak hiervan gaf Hellevoeren Bvee-
hil (Brielle) hun naam. Tussen Goe-
ree en Schouwen liep ook een ver
takking van de Maas. Misschien ont
stonden zo (H)Ellemeet en „de Helle"
In 1670 kwam „De Helle" voor in de
nalatenschap van R. Verboom te
Zierikzee.
Jachthuis
Vex-moedelijk was het een jachthuis
er hingen 23 portretten en schilderij
en met „Verscheijdene afbeeldinghe".
Mr. C. Pous was de nieuwe eige
naar van „de Helle" met 75 gemeten
koren-, weiland, boomgaarden en
bossen. In 1678 en 1679 liet hij het
Film studenten -
werkende jongeren
UTRECHT, 4-3. Een groen
sociologie-studenten uit
Utrecht en iverkende jongeren
uit de Domstad hebben samen
een film voor werkende jonge
ren gemaakt. De werkende
jongeren spelen de rollen in
deze 21 minuten durende film,
de studenten zorgden voor de
opname en montage.
In principe is de rolprent
bedoeld voor vormingscentra
en actiegroepen. Basis voor de
inhoud zijn allerlei gebeurte
nissen die de betrokken wer
kende jongeren zelf of in hun
naaste omgeving hebben mee
gemaakt. Gezocht is vooral
naar gebeurtenissen die be-
wustwordend hebben gewerkt.
tegenwoox-dige huis optx-ekken en een
sierlijke „plantage" aanleggen. In
1685 werd hij bedeeld met de „heu-
sche jacht", in de grafelijke duinen.
Uit die tijd stamde ook het na 1953
verwijderde jachttafereel boven de
voordeur. In de vorige eeuw was „de
Helle" een grote boex-derij met meer
dan 55 ha eigen bouw- en weiland.
Omstx-eeks 1875 splitste men het be-
drijf. Nic. de Bruijne bleef op „de
Helle", voor zijn bi'oer Stoffel wex-d
aan de Kuyex-sdam „de. Hoge Blok"
gebouwd. De familie De Bx-uijne voel
de zich als „landadel" heer en mees
ter op „de Helle", ze haddon een ei
gen koetsier, die in het westelijk te
gen de bakkeet aangebouwde huisje
woonde. Rechts is de voormalige
gang naar de „kêête" te zien.
In 1882 werden door De Bruyne de
in de tuin aanwezige funderingen
met hoektorens opgegx-aven; men
vond slechts een fles wijn en de op de
„boomweie" liggende vliedbex-g werd
eveneens afgegraven. Een ovex-leve-
ring vertelde van een onderaardse
gang van dit oospx-onkelijk één keer
zo grote gebouw naar slot Moermónd
De gepleisterde zijde moet binnen-
Ondanks financiële moeilijkheden
BRUINISSE, 4-3. Vorige week ver
gaderde te Bruinisse de Ver. tot het
instandhouden van de kleuterschool
te Bruinisse, onder leiding van de
heer B. de Groot.
Deze kon zijn bevrediging uitspre
ken, nadat hij de vergadering had
geopend, over de belangstelling voor
deze vergadering.
De secretaris, de heer Joh. Huibers,
had zijn jaarverslag in mineur opge
steld, omdat de vereniging in een
niet aflatende strijd is gewikkeld
met de jaarlijks terugkerende begro
tingstekorten. Wel mag worden te
ruggezien op een geslaagde bazart
maar dat is geen oplossing op lange
re termijn.
Daarom heeft het bestuur talrijke
bei-oepen op Den Haag gedaan, bij
het Ministerie van Ondei*wijs om
meer subsidie voor bepaalde objec
ten, die echter alle wei-den afgewe
zen.
Daai-na werd een beroep gedaan op
de Kroon, waarop per 31 december
nog geen antwoox-d was ontvangen.
Toch kon de voox-zitter mededelen,
dat vorige week bericht was ontvan
gen, dat aan totaal f 4100,meer
subsidie zal worden ontvangen over
de jai-en 1970-'71 en 1972, zulks naar
aanleiding van nieuwe verzoeken. En
dit geeft moed, dat ook 1973, zo zal
worden geïnterpreteex-d dat nog sub
sidie over dat jaar mag woi-den ver-
wacht.
Gemeentelijke hulp
Een ander lichtpuntje in het som
bere vei-slag, was wel dat ook het
gemeentebestuur, zich bereid heeft
vei-klaai-d, enkele zaken (tuinonder
houd c.s.) voor haar rekening te ne
men. Ook dat betekent een aanzien
lijke verlichting voor de exploitatie
van de school. Want die school mag
niel sti-anden, op geldtekort. Gepro-
beei-d moet worden de school veilig
tussen de klippen door te laten zei
len ,tot ook de regex-ing in Den Haag
de subsidieki-aan wat wijder open
zet.
Het kleuteronderwijs te Bruinisse
mag niet verdwijnen. Daarom ware
het wenselijk dat het ledental van
de vereniging steeg. Velen zijn lid
als hun kinderen de kleuterschool
bezoeken, maar bedanken als de kin
deren de school verlaten. Dat is be
slist onjuist.
Het jaarverslag van de penning-
meestex-esse, mevrouw Kik-Boudeling
gaf natuurlijk, maar nu in cijfers
hetzelfde beeld, als het verslag van
Cursus Streekgeschiedenis
Het sluitstuk van de cursus streekgeschiedenis over de waterschappen
mocht zich evenals de drie voorgaande lezingen in een zeer grote belang
stelling verheugen. In wat wc „de grote pronkkamer" van 's Landskamer
zouden kunnen noemen, gaf het hoofd van de Techn. Dienst Ir G. D. Klooster
boer een inzicht in de historie van de waterschappen, voor het merendeel
geput uit het standdaardvverk van Mr. P. H. Gallé „Beveligd Bestaan".
Ook hier werd de basis van de lezing weer gelegd in het geologisch vlak;
wat vanzelfsprekend overeenstemde, met wat in het voorjaar reeds was ver
nomen uit de mond van drs. De Klerk over de geografische gesteldheid van
de eilanden. Het hoogveenpakket werd overspoeld door de zee en er ont
stonden kreckruggen en een eerste bewoning.
Naast dit oudland ontstond door mensenhanden nieuw land. in de vorm
van de eerste bedijkingen 1000 jaar na Chr.).
Het is hel vermelden waard, dat
bij de huidige werkzaamheden van
dc Waterleiding Maatschappij langs
de Serooskerkse weg (Haamstede-
Schelphoek). dit hoogveenpakket, dat
nauwelijks 1 meter onder de opper
vlakte ligt. thans duidelijk zichtbaar
is.
En waar de kleilaag boven dit
hoogveen ontbreekt en zand zich ver
toont, waren kreckruggen en hier
was dus de theoretische mogelijkheid
tot bewoning!
De dijkwerkers
Van ouds waren de dijkwerkers
vaklui. In 1167 werd te Brugge een
vredesverdrag gesloten tussen dc
graaf van Vlaanderen en die van
Holland, waarbij overeen werd geko
men, dat de Hollandse graaf 1000
dijkwerkers zou leveren voor dijk
herstel in de buurt van Aardenburg.
Dc graaf zag graag uitbreiding van
zijn gebied, het betekende meer wel
vaart en de edelen en gegoede bur
gers kregen recht op deze aanwassen
en behoefden meestal dc eex-ste ze
ven jaren geen geschot te betalen.
Voorts verleende de graaf octrooi
aan de ambachtsheer om in te dijken
met de daax-aan verbonden bepalin
gen van recht van aanwas, eigendom
van zeedijken, jacht- en visi-echten,
vogclarijen en malerijen.
In de late middeleeuwen zag men
een duidelijke vooruitgang van dc
bcdijkingstcchnick. Dat dit ook spe
ciaal voor Schouwen broodnodig was
is bekend. Ontzaglijk veel is hier
verloren gegaan, volhardend is er
gewerkt met handkracht en primi
tief materiaal. Nog laten de karrc-
vclden en de inlagen zien. hoeveel
grond er is verzet. En de stryd tegen
het water gaat tot op heden, dag en
nacht door.
Juridisch - administratief bezien
ontwikkelde 't heemrecht in ons ge
west zich omstreeks 1200. Hier be
gint de eerste fase van onze water
schapsgeschiedenis; men kan zelfs
spreken van een grondwet.
Veel.wat wel en niet was toege
staan bij bedijkingswerkzaamheden
wox-dt vermeld in deze keux-, in de
jaren 1256 lot 1258 door Floris de
Voogd uitgevaai-digd. Men was onder
meer erg bevx-eesd over het te veel
weghalen van de turf, de moei*. Te
meer, omdat ons gewest als van
ouds ax*m was aan hout, dat men an
ders kon gebruiken om te stoken. De
zoutwinning of selnex*ing was bin
nendijks verboden.
Het Waterschapsbestuur
Uitvoerig werd ook bepaald aan
welke noi*men het waterschapsbe
stuur moest voldoen. Dit gold zo.wel
voor de schout, als de schepenen, die
weer waren onderverdeeld in edele
en onedele en tenminste 10 gemeten
„vrij land" moesten bezitten.
Dc splitsing tussen de polder- en
dc ambachtsbesturen vond reeds in
de 14e eeuw plaats. Toen kx*egen de
dijkgraven ook grotere bevoegdheden
om op te treden tegen onwillige dijk-
plichtigen. In 1421 dx-oeg Jan van
Beieren veel bij tot herstel en on
derhoud van de Schouwse dijken. Hij
was één van de eersten, die in geval
van nalatigheid van herstel, via het
stadsbestuur van Zierikzee, sanktics
toepaste.
In 1495 werd door Philips de
Schoone de oude keur van Floris de
Voogd vervangen. Dc dijkgraven en
dc gezworenen (de dijkschcpenon)
namen hier in de ïechtelijkc organi
satie van Zeeland een belangrijke
plaats in.
Karei dc V breidde in 1515 het
heemrecht aanzienlijk uit. Zo mocht
het bestuur van Zierikzee gedurende
zes jaar voor dertig ponden vlaams
geld per jaar. beschikken over het
opper- en onderdijkgraafschap van
Schouwen.
muur geweest zijn en de entx*èe
aan de noordwestzijde links.
De vroeger met bomen beplante
Helledreef was tot 1890 aan weers
zijden met een hek afgesloten. Voor
dooiTocht moest men toestemming
gaan vragen bij „Meneer de Bruyne"
Tenslotte na aandringen bij de ge
meente van vooral de „noox*dkant-
boeien" maakte men de dreef open
bare weg.
In 1892 kwam G. Doeleman als
pachter, hij liet het gxootste deel van
de 1 ha bos, oostelijk van de boer
derij rooien. In 19,00 werd C. v. d.
Slikke pachter van de dan 80 geme
ten grote boerderij. In 1924 kocht hij
het bedrijf van de erven De Bruyne.
De Van der Slikkes bleven tot 1953
op „de Helle", waarna het gebouw
enkele jaren onbewoond bleef. Te
gen woordig is het van de Stichting
S.T.U. die het voor x*ecx*eatieve doel
einden gebruikt. W. P. d. V.
de secx*etaris, maar het werd nog
vei'duidelijkt, door de voox-zitter, die
op een schoolbord, alles nog eens
haarfijn uit de doeken deed.
Goede samenwerking
Een goede zaak in het kleuler-
schoolleven is de goede samenwer
king tussen kleutex-school en de bei
de basisscholen. Deze samenwerking
gaat zover dat de hoofdleidster bij
tijd en wijle les geeft op de beide
basisscholen (in de eex-ste klas en dat
de beide leerkrachten uit de scholen
dit zo nu en dan op de kleuterschool
komen doen.
Als de kinderen straks de voergang
maken van kleuterklas, naar eex*ste
klas lagere school is de „meester"
daar geen onbekende meer voor hen.
De dix-ectrice mejuffrouw H. Blom
gaf een vei*slag over het afgelopen
schooljaar*.
Mevrouw, Verton-van der Weele
en de heer Jan de Ruiter wai*en als
bestuux-sleden niet herkiesbaai*.
Hun plaatsen werden ingenomen
door mevrouw N. Kok-Kik en me
vrouw Jumelet-van der Wex*f. De
scheidende bestuux-sleden wei-den be
dankt, voor de aangename samen
werking; de nieuwe verwelkomd.
De arts dokter F. J. Buitendijk
hield daai*na een causei-ie over: „As
pecten van de kinderziekten".
Verschillende kinderziekten pas-
seei-den daarbij de revue, als maze
len, x-oodvonk, x-ode hond, kinkhoest
enz.
Dokter Buitendijk benadrukte de
grote waai*de van het tijdig inenten
tegen deze kinderziekten. Op hoe
jonger leeftijd dat gebeurt, hoe meer
kans men heeft dat de kinderen de
ziekte waai-tegen zij zijn ingeënt niet
krijgen. Er waren tal van vragen
over deze causerie, die door dokter
Buitendijk bevredigend werden be-
antwoox-d.
Een vex-loting voor dekking van de
onkosten brengt niet alleen financi
eel gewin, maar wil er bij de aanwe
zigen altijd in, dat bleek ook na af
loop van deze geslaagde jaarverga
dering.
ZIERIKZEE
Oud-stadgenoot in H.G.O.
De Arnhemse Courant bevat een
groot artikel over de heer D. v. d.
Berge, een zeer succesvol conserva
toriumstudent, die is aangenomen als
hoornist b\j het Gelders Orkest.
De hoornist Dim van den Berge is
van van het „Kunst en Eer"-lid Van
den Berge te Zierikzee en in dit ge
val is de muzikale appel dus niet
ver van de boom gevallen.
Hoornist Dim van den Berge had
concurrentie genoeg voor deze plaats
in Het Gelders Orkest, want er wa
ren twintig sollicitanten. Bij het
voorspelen werd hem gevraagd: het
eerste hoornconcert van Strauss, so-
lopai-tijen uit symfonieën van Tchai-
kowsky en Brahms en de ouverture
Frischütz van Weber.
In mei 1975 hoopt de succesvolle
hoornist af te studeren.
MIDDENSCHOUWEN
Bugerlijke stand over februari
Geboren: 17. Adriaan Hendrikus,
z.v. H. Coomans en W. T. de Jonge
(Kerkwex-ve).
Ovex-leden: 11. Anthonie van Don
gen. 89 jr. (Schax-endijke); 19. Wil
helmus Verbeek, 53 jx*. (Eindhoven).
BROUWERSHAVEN
Vergadering gemeenteraad
Dc raad der gemeente Brouwers
haven vex-gadert op a.s. maandag 11
maart 's avonds in het Plaatsenhuis
te Di-eischor voor de behandeling van
de volgende agendapunten:
Vaststelling 7c wijziging bouwver
ordening; vaststelling bestemmings
plan Delingsdijk; idem Zuidwal en
idem Zonncmaire; verhuur camping
„Dc Bulke" te Brouwershaven; ver
zoek van S. v. d. Berge tot het ves
tigen van een kampeerterrein aan de
Zuid weg te Zonnemaire; wijziging
overeenkomst verhuur oliesteiger
nieuwe jachthaven te Brouwersha
ven.
Feestavond sportvereniging
De Alg. Sportvereniging „Brou
wershaven" houdt op a.s. vrijdag 8
maait haar jaarlijkse toneel-feest
avond voor leden (vanaf 14 jaar) en
donateurs, in het verenigingsgebouw.
Opgevoerd wordt door eigen krach
ten het toneelspel „Hoekse en Ka
beljauwse twisten". Na afloop is er
nog een gezellig bal o.l.v. „De No
va's" uit Bruinisse.
Hetzelfde programma zal worden
uitgevoerd op dinsdagavond 12 maart
voor dc bejaarden, waarbij ook de
bejaardensociëteiten zijn uitgeno
digd uit Zonnemaire, Noordgouwe,
Dreischor en Kerkwerve.
(Vervolg van pag. 1)
Kantoor
15 maart open
In antwoord op een vraag uit de
vergadering deelde de voorzitter mee
dat in principe reeds een akkoord
bereikt is met een geschikte kandi
daat als informateur voor het VVV-
kantoor, dat dit seizoen met ingang
van 15 maart aanstaande zal wor
den opengesteld. De heer De Jager
deelde verder mee dat er een goede
kans bestaat op verplaatsing van
het kantoor naar een midden in het
centrum gelegen pand. Ook wat de
ze belangrijke zaak betreft konden
echter nog geen concrete mededelin
gen worden gedaan.
De inkomsten en uitgaven exploi
tatie kantoor 1974 woi-den begroot
op f 17.050,- met een verwacht ex
ploitatie-tekort ten bedrage van
f 2.550,-, dat voor een deel gedekt
wordt uit het overschot van 1973.
Aan kontributies staat op de begro
ting geraamd een bedx-ag groot
f 10.000,-
Bovcndien ligt het in de bedoeling
om op de laatste toeristendag een
groot avond-evenement te brengen.
Gedacht wordt in dit verband aan
een gondelvaart met medewerking
van de Kon. Harmonie „Kunst en
Eer". „Er moet in ieder geval een
leuk slot komen", zo meent het be
stuur. „Andere jaren ging de laatste
Toeristendag als een kaarsje uit".
Enige suggesties uit de vergade-
rring tot verhoging van de aantrek
kelijkheid van de toeristendagen
zullen nog nader worden bekeken.
Bij de xondvraag diende zich uit
de vergadering nog een belangrijke
suggestie aan in de voxm van de
kernachtige uitspraak: „laten we met
z'n allen zoals we hier zitten boi-g
staan voor rente en aflossing bij
aankoop van een eigen kantoox-tje".
Het bestuur vond dit voorstel nadere
ovei-weging de moeite waard.
De voox-zitter besloot de vergade
ring met een oproep tot alle leden
zo goed mogelijk bij te dragen in
de kosten van de komende toeristen-
dagen.
Verhoging kontribu tie Minimumprijs melk
Eén der aanwezige leden zei bij
de behandeling van het financiële
gedeelte het schandalig te vinden en
„zonder meer treurig" dat er grote
zaken zijn die „een schijntje" aan
VVV betalen. „Daar zijn er bij die
wel degelijk ook door het toerisme
een goede boterham verdienen". De
zelfde stem had kritiek op het ge
meentebestuur: medewerking en be
langstelling laten te wensen over.
Het bestuur was het eens met deze
klachten. „We hebben echter geen
wapens om een kontributie-„aan-
slag" dwingend op te leggen, aldus
de voorzitter. „Het is helaas een
nuchter feit dat sommigen parasi
teren op anderen".
Mede naar aanleiding van de kri
tische geluiden uit de vex-gadering
werd besloten de minmum-kontri-
butie te vex-hogen tot f 60,- Boven
dien werd besloten tot een algemene
afgeronde verhoging van 20%. Hier
toe wex-d m.a.s. besloten, waax-bij ge
wezen werd op het feit dat de kon
tributies de afgelopen twee jaar niet
zijn vex-hoogd.
Commissie
Toeristendagen
Een speciale commissie zal zich
dit seizoen 'bezighouden met de or
ganisatie van de toeristendagen. De
ze commissie, die duidelijk op „zich
zelf" komt te staan met als schakel
met het bestuur de heer De Jagex-,
staat onder leiding van de heer J.
Ax-kenbout. De plannen voor de toe
ristendagen komen in gx-ote lijnen
ovex-een met de toeristendagen van
voi-ig jaai\
Er zal echter wat meer zorg be
steed woi-den aan de entourage en
de presentatie van de „zeemeermin"
Omdat ei* echter veel van de zang
vex-loren gaat zal dit jaar voor de
i'ol van meermin geen vocaliste wox--
den gezocht. Het accent zal vooral
gelegd wox*den op de mosselen: zo
wel aan boord als op de kunstmarkt.
Het is vei-der de bedoeling om voor
het publiek de gelegenheid te schep
pen samen met de meermin op de
„kiek" ite gaan. De begeleiding van
de meermin door de stad en de Vis
markt zal wat attx-aktiever worden
gemaakt. Verder staan weer op het
programma: de kunst- en antiek
markt, openstelling van de „dikke
tox-en", kledex-drachtenshow (ditmaal
bij de Grote Kex-k), en vei-der wel
licht een zwemmanifestatie.
DEN HAAG, 4-3. Het produkt-
schapsbestuur heeft op 6 februari jl.
wel besloten de minimumprijs van
melk tot 73 cent per liter te vex-ho
gen, maar de ministeriële goedkeu
ring op dat besluit is uitgebleven en
is vóór hef bekend woi-den van de
nieuwe E.E.G.-prijzen en het nieuwe
beraad ovex ae minimumprijs ook
niet meer te verwachten. Het blijft
dus vooreerst 71 cent
Overval
op honderd meter
van politiebureau
OSSENDRECHT, 4-3. Onder be
dreiging met een zwaar kaliber pis
tool heeft een man van middelbare
leeftijd maandagavond tegen zes uur
een overval gepleegd op het post
kantoor te Ossendrecht, op nauwe
lijks 100 meter van het politiebureau.
De overvaller wist de kassier f 6.000,-
af te dwingen. De politie liet onmid-
delijk alle wegen in de omgeving af
zetten. maar de man is tot nu toe
voortvluchtig.
Advertentie
Nieuw aangekomen:
in gobelin-stoffen
meelstraat 31 zierikzee
OOSTERLAND. Dit was het Marktplein te Oosterland voor de oorlog. Even
wichtig ingedeeld (met muziektent) en mooi in het groen mocht dit dorps
centrum best gezien worden. Het is er - na alle veranderingen - niet op ver
beterd.
