Garen te spinnen
bij vlasonderzoek
Apartheid onder steeds zwaardere druk
Het eindrapport
van Watergate
Neerlands Hoop Expres komt naar Zierikzee
Ontbinding
Brits parlement
4
VENSTER
BLIK DOOR HET WERELD
NEERLANDS HOOP
i
De Israëlische
krij gsgevangenen
„Flitsen"
uit het buitenland
Doden bij
overstromingen
in Natal
verdwenen verlooide
Premier Vorster heeft de Zuidafri-
kaanse kiezers vervroegd naar de
stembus ontboden - een jaar voor
dit zou moeten. Het is aan hem de
verkiezingsdatum te bepalen volgens
Zuidafrikaans - en Brits - gebruik
en handige premiers kiezen daarom
voor verkiezingen een tijdstip dat
hun winst het zekerst lijkt. Maar
daarvan is in Vorsters geval eigen
lijk amper sprake. Zijn partij re
geert al meer dan een kwart eeuw
en kan haast bij voorbaat al op een
meerderheid rekenen, ook al heeft
vorige keer de oppositie een beetje
zetelwinst geboekt. Maar derhalve
dan dat Sir De Villiers Graaf eens
per jaar een motie van wantrouwen
indient die even traditioneel ivordt
verworpen, bezorgt deze Verenigde
Partij de Nationale Partij amper
lust. Wel zijn door interne ruzies in
de VP de kansen.goed om die vorige
keer verloren gegane zetels weer te
rug te veroveren, maar het lijkt wat
overdreven daarom alleen de ver
kiezingen te vervroegen. De kans is
inderdaad ook groot dat het enige
parlementslid dat volkomen integra
tie van de rassen voorstaat, me
vrouw Suzman, haar zetel verliest -
maar daarvoor geldt eveneens dat
het de moeite amper waard is.
WASHINGTON, 9-2. De senaats
commissie die is belast met het on
derzoek in de Watergate-affaire
heeft donderdag ingestemd met een
verzoek van de speciale officier
van justitie in dezelfde zaak, Leon
Jaworski, en de publikatie van haar
eindrapoprt drie maanden uitgesteld,
tot 28 mei.
Advertentie
Plankenkoorts 19.50
Weerzien in Panama33.-
ook leverbaar op musicass.
w
Telefoon (01110) 2805
Vorster wil waarschijnlijk zo ste
vig mogelijk komen te staan in het
parlement omdat Zuid-Afrika een
moeilijke tijd tegemoet gaat. Het
land krijgt nu te maken met een
olieboycot van de Arabische landen,
die op deze manier de zwarte Afri
kaanse landen danken voor hun po
litieke steun tegen Israël. Nu zal de
ze boycot niet volkomen zijn, gaat
jes zijn altijd te vinden als men maar
met de geldbuidel rammelt en bo
vendien zijn er ook nog landen die
leveren aan wie maar kopen wil.
Zilid-Afrika heeft bovendien al lang
geleden ingezien dat het door zijn
olievoorziening kwetsbaar is.
Ondermijning apartheid
Vele van de Duitse chemici, die
tijdens de oorlog op grote schaal
door hydrering van steenkool kunst-
benzine fabriceerden, hebben hun
werk in Zuid-Afrika kunnen voort
zetten waar voorlopig genoeg steen
kool is om op deze manier - al is het
een beetje duur - benzine te ver
vaardigen. Trouwens: dit prijsver
schil zou nog wel kunnen wegslin
ken ook als de aardolieprijs nog ver
der stijgt. Maar merkbaar moet de
beperking van de olie-import in de
energiehuishouding worden. Het eko-
nomisch effekt ervan is niet het
enige - deze duidelijke en aktieve af
keuring van het apartsheidsbeleid is
zonder meer een enorme morele
steun voor de zwarte bevolking.
En zelfs zonder deze steun van
buitenaf zyn er vooral de laatste
tijd vrij wat voorvallen geweest die
wijzen op een militante houding. Er
zijn stakingen geweest - tegen de
wet nota bene - waarmee voorna
melijk werd geprotesteerd tegen de
praktijk crm de lonen voor de zwar
te werkers lager te houden dan die
voor blanken. In menig geval zo
laag dat deze zwarte loontrekkers
voor hun loon nauwelijks de eerste
levensbehoeften in voldoende mate
konden kopen. Het opmerkelijke bij
vele van die stakingen is ook dat in
menig geval aan de eisen van de sta
kers werd voldaan, zo niet voor hon
derd procent dan toch in een mate
die vergeleken met vroeger onge
hoord is. Daarbij heeft meegewerkt
dat de filialen van internationale
ondernemingen in Zuid-Afrika door
pressie in hun eigen land genoopt
zijn de bezoldiging van zwarte ar
beiders in Zuid-Afrika te verhogen.
Hierbij kwamen ze tussen twee vu
ren: dai van de aktiegroepen in eigen
land en de Zuidafrikaahse overheids
voorschriften. Het is tekenend voor
de situatie dat in deze overheids
voorschriften het niet altijd wonnen
zoals vroeger.
Voor mannen als Vorster is dit een
ondermijning van de apartheidspo
litiek die ze niet kunnen gedogen.
En mocht de stimulans door de olie
boycot groter worden voor dergelijke
anti-apartheidsonrust in de indus
trie dan is er voor hem maar één
recept: de doorvoering strenger ma
ken. De parlementaire basis hier
voor leggen is Vorsters eerste opzet
met zijn vervroegde verkiezingen.
DEN HAAG, 9-2. Pax Christi is
ernstig ongerust over de situatie van
de Israëlische krijgsgevangenen in
Syrië, over wie iedere informatie
ontbreekt. In een „open bx*ief" vraagt
het internationaal comité van de In
ternationale Katholieke Vredesbe
weging „Pax Christi" de ambassa
deur van Syrië in Brussel al het mo
gelijke te doen om de Syrische re
gering te bewegen de krijgsgevange
nen onmiddellijk vrij te laten.
WASHINGTON. In het eerste
kwartaal van dit jaar zal het aan
bod van ruwe olie in het westen on
geveer 4,2 miljoen vaten (van 159
liter) per dag of zeven procent bij
de vraag achterblijven.
PARIJS. De officiële mededeling
dat president Georges Pompidou
lijdt aan een „griepinfectie" en „en
kele dagen" de kamer moet houden,
heeft in Franse politieke kringen
veel verrassing gewekt.
TOKIO/KOEWEIT. Met de aan
komst in Aden van een Japans pas
sagiersvliegtuig met negen comman
do's aan boord, z(jn de drama's van
de bezetting van de Japanse ambas
sade in Koeweit en de kaping van
een veerboot in Singapore afgelopen
De piraten krygen in Aden asiel en
hun gijzelaars hebben hun vrijheid
teruggekregen.
BUENOS AIRES. Het peronis-
tische dagblad Mayoria heeft be
richt dat president Juan Perron van
Argentinië op 12 februari naar Ma
drid gaat om er een rustperiode van
25 dagen door te brengen.
BOEKAREST. De ministers van
defensie van de landen van het Pact
van Warschau hebben in de Roe
meense hoofdstad een bijeenkomst
besloten, die twee dagen in beslag
heeft genomen.
DJAKARTA. Van 30 flamigo's die
uit Nederland waren verzonden
voor dierentuinen in Djakarta zijn
er 20 gestorven in hun kooien in een
loods op de luchthaven Kemayoran
van Djakarta, zo meldt de Indonesi
sche pers donderdag.
BELGRADO. President Tito van
Zuid-Slavië is in Belgrado terug
gekeerd uit Damascus, de laatste
etappe van een reis, die hem sedert
23 januari ook heeft gevoerd naar
India, Bangla Desj en Nepal.
PANAMA. De Verenigde Staten
hebben in beginsel ingestemd met
overdracht van hun „eeuwigdurende
soevereiniteit" over het Panamaka
naal aan Panama, op een onderte
keningsceremonie in Panama-stad
waarop de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Henry Kis
singer, sprak over een „nieuw tijd
perk in de Amerikaanse betrekkin
gen met Zuidamerika".
BRUSSEL. De onderzoekrechter
van de rechtbank in Bergen, in Bel
gië, heeft zeven militairen van Sha
pe, het hoofdkwartier van de geal
lieerde strijdkrachten in Europa la
ten aanhouden. De mannen worden
er van verdacht in drugs gehandeld
te hebben.
KARLSRUHE. Drie Duitsers en
een Jordaniër zijn in Karlsruhe ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van
respectievelijk drie en een half jaar
vijftien maanden, zes maanden en
tien maanden wegens diefstal op
grote schaal.
VERENIGDE NATIES. Mevrouw
Hortensia Allende, de weduwe van
de omgekomen Chileense president
heeft de Verenigde Naties gevraagd
in Chili te intervenieren om de
rechten van de mens te beschermen
in de „ernstige situatie die op het
ogenblik in Chili heerst".
LONDEN. Enoch Powell, wellicht
het bekendste rechts-conservatieve
lid van het Britse lagerhuis, heeft in
een brief aan het bestuur van een
plaatselijke partij-afdeling in Wol
verhampton het besluit om op 26
februari algemene vex*kiezingen te
houden „een buitengewoon onver
antwoordelijke daad" genoemd en
laten weten dat hij zich niet kandi
daat zal stellen voor een zetel in het
Lagerhuis.
JERUZALEM. Premier Golda Meir
van Israël heeft tegen een afvaardi
ging van kolonisten uit de hoogvlak
te van Golan gezegd dat Israël dit
gebied niet aan Syrië zal afstaan als
onderdeel van een vredesregeling in
het Midden-Oosten.
ZIERIKZEE, 7-2. In het kader van
een tournee van drie maanden door
Nederland en Vlaanderen brengt
Neerlands Hoop Express (of ook wel
genoemd Freek en Bram, elektrisch
versterkt) een bezoek aan Zierikzee,
en wel op zaterdag 16 februari a.s.,
voor een optreden in de Concert
zaal, onder auspiciën van de Z.V.U.
Bram Vermeulen en Freek de Jon
ge treden ditmaal op met drie musi
ci, onder de naam Neerlands Hoop
Express. De nieuwe gezichten op het
toneel zijn van Thé Lau, Jan de Hont
en Harry Heeren.
Freek en Bram blijven de bekende
rollen vervullen: Bram als bespeler
van de elektrische piano en de acht-
snarige gitaar, en Freek als all
round voordrachtskunstenaar. Bo
vendien zijn alle leden van de groep
vocaal aktief.
MADRID. Uit een gevangenis in
de buurt van Cadix in Spanje zijn
31 dienstweigeraars vrijgelaten, zo
bericht het Spaanse katholieke dag
blad „Ya". Sommigen zaten al elf
jaar in de gevangenis.
PEKING.. De bekende Ameri
kaanse sinoloog Owen Lattimore, die
bijna twee jaar geleden werd uit
genodigd voor een bezoek aan China
en door premier Tsjoe en -Lai fees
telijk werd onthaald, is nu in een
Chinese publikatie gebrandmerkt
als een „reactionair historicus" en
een „internationale spion"
BRUSSEL. De Europese Commissie
in Brussel heeft de Europese minis
terraad voorgesteld 10.000 ton graan
aan Madagaskar te verstrekken als
voedselhulp. De levering zou kunnen
bestaan uit 6000 ton gedopte rijst en
4000 ton zachte tarwe.
DURBAN, 9-2. In de Zuidafrikaan-
se provincie Natal zijn zeker 23 men
sen - van wie veel kinderen - om het
leven gekomen door overstroming
van Afrikaanse dorpen van rivieren
die door zware regenval buiten hun
oevers waren getreden. Veel verbin
dingen zijn verbroken.
Wat biedt
de BEELDBUIS
DINSDAG 12 FEBRUARI
NED. 1: Hans van Wiligenburg
is vanavond weer presentator van het
programma Voor Achten waarin
vanavond wellicht weer een uitzon
derlijke gast. Na het journaal de
eerste aflevering van een nieuwe ru
briek, een produktie van KRO,
NCRV en VARA te weten Prijswij-
zer. In tien minuten wordt de kijker
verteld over de ontwikkelingen op
het prijzenjront. Om half negen
brengt de KRO op deze zender het
programma Gamma dat ditmaal is
gewijd aan de allergie, een weten
schappelijke benaming van overge
voeligheid van sommige mensen
voor stoffen in de natuur. Verschijn
selen zijn ondermeer geïrriteerdheid
van de luchtwegen en huiduitslag.
Het aantal allergielijders moet in
Nederland zeer hoog zijn, vaak ver
zuimen mensen hiervoor hun dokter
te consulteren terwijl dit toch wel
gewenst zou zijn. Om tien over ne
gen de serie Oorlog en Vrede waarin
het normale bestaan in Rusland
weer een beetje op gang begint te
komen na het vertrek van Napoleons
leger. Tussen Natasja en Maria Bol-
konsky ontstaat een hechte vriend
schap. Rond half elf maakt de KRO
plaats voor de NOS-rubriek Den
Haag Vandaag maar voor die tijd
kan men in Waar gebeurd nog nota
nemen van de meest onwaarschijn
lijke gebeurtenissen.
DEN HAAG, 7-2. Er is garen te
spinnen by nog meer vlasonderzoek,
vindt de commissie vlasteelt van het
landbouwschap. Het bestuur van het
schap heeft het haar nagezegd en op
voorstel van de commissie besloten,
de vlastelers dit jaar en de komende
jaren een bestemmingsheffing van
twaalf gulden per ha op te leggen.
Die zal afgaan van het steunbe
drag per hectare dat, als het voor
stel van de Europese commissie ter
zake wordt aanvaard, dit jaar f 550
zal Zijn.
Dit jaar zal de heffing ongeveer
f 65.000 opleveren. Men wil er niet
alleen verder onderzoek op het ge
bied van vlasteelt en bewerking mee
bekostigen, maar hoopt er ook de op
richting mee te kunnen bevorderen
van groenonthoutingsbedrijven. De
vlasvezel kan daar uit de vlasstengel
worden vrijgemaakt op een minder
bewerkelijke en voor werkers en
milieu aangenamere manier dan die
van het roten (een rottingsproces).
De markt heeft men mee, vinden
de vlasdeskundigen van het Land
bouwschap, er wordt de laatste tijd
weer meer vlasvezel gevraagd, voor
al voor allerlei doeleinden waarbij
men profijt heeft van het grote
vochtopnemende vermogen en de ty
pische vezelstructuur van die vezel.
Ook menging met synthetische ve
zels - het vezelinstituut T.N.O. in
Delft vond er een methode voor -
opent nieuwe gebruiksmogelijkheden
HILVERSUM. Deel 7 „Merijntje
Gijzen", uitzending op dinsdag 12
februari door de Vara. Merijntje
(Jan Ligthart) bij de pastoor (Gaston
v. d. Meulen) op diens ziekbed.
NED. II: Pipo in Marobia om ze
ven uur probeert in hét bezit te ko
men van de beste lachspiegel ter we
reld. In ruil daarvoor wil kalief Alie
Ben Koekkoek zusje Plom wel laten
gaan. Om half acnt een aflevering
van Volgende Patient waarin de art
sen dieyist doen als brandwachten.
Natuurlijk wordt op zeker moment
vals brandalarm gegeven en dan is
de hilariteit niet van de lucht. Na
het journaal aflevering zeven van
Merijntje Gijzen. Er ontstaat tussen
Merijntje en de pastoor die het op
zijn sterfbed als een gemis voelt
nooit kinderen te hebben gehad een
nauwe band. De volgende tien minu
ten zijn voor Prijswijzer, informatie
verzameld in samenwerking met de
Consumentenbond en het Konsu-
mentencontact orgaan. Vervolgens
wordt de kwis Twee voor Twaalf
op het scherm gebracht. Na het
vraag- en antwoordspel met pre
sentator Joop Koopman besluit de
VARA zijn programma met drie
kwartier durende uitzending van
Achter het Nieuws.
DINSDAG 12 FEBRUARI
NED. 1: 11.10, 14.00 en 16.15 School
televisie; 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55
Nieuws; 19.05 Voor Achten; 20.00
Journaal; 20.20 Prijswijzer; 20.30
Gamma; 21.20 Oorlog en Vrede; 22.05
Waar gebeurd; 22.35 Den Haag van
daag; 22.50 Journaal; 22.55 Teleac.
NED. II: 18.45 Ti-ta-tovenaar; 18.55
Nieuws; 19.05 Pipo; 19.30 Volgende
patient; 20.00 Journaal; 20.20 Me
rijntje Gijzen's jeugd; 21.10 Prijswij
zer; 21.20 Twee voor twaalf; 22.05
Achter het Nieuws; 22.55 Journaal;
23.00 Schooltelevisie.
LONDEN, 8-2. Het Britse parle
ment is vi'ijdag met het oog op de
verkiezingen van 28 februari bij
koninklijke proclamatie ontbonden.
In een korte, formele plechtigheid
las de voorzitter van het Hogerhuis
in het bijzijn van premier Edward
Heath het edict voor. Tevoren had
het Lagerhuis de noodtoestand, die
sinds december van kracht is, voor
een maand verlengd.
In de pax-tijbux-eau's wordt nu aan
de verkiezingsprogramma's gewerkt.
67
FEUILLETON
DOOR
GRÊ DE BOER
En bij de afritten staan er politie
auto's. Blijkbaar is het hele land al
in staat van alai'm. Het is al over
negenen, als ze het Velpex*broekcir-
cuit naderen. Er staan rijkspolitie
mannen met de karabijn in de hand.
De Mex-cedes moet stoppen. Brandt
stapt uit en toont zijn papieren, die
nauwkeurig worden bekeken. En
vertelt, dat hij op weg is naar Win-
tex-swijk. Lat but not least, dat hij
de zaak in handen heeft. Ook de
man achter het stuur moet zijn rij
bewijs tonen. Brandt verduidelijkt:
„Dit is de vader van de voox*tvluch-
tige Sander van Pais. Hij verleent
alle medewerking om zijn zoon te
vinden."
De politie kijkt in de wagen en
knikt. „We zullen doorgeven bij de
afritten, dat we jullie geconti-oleerd
hebben en de zaak in orde is. Doe
voorzichtig en good luck, collega.
„Dank je. Enne.mocht hij hier
in de fuik lopen, wat ik overigens
niet waarschijnlijk acht, geef het dan
ook dooi*,he?"
„Komt in orde."
Ze kunnen weer verder rijden. Bij
de afrit 's Heerenberg staat ook een
donkerblauwe politiewagen en man
nen met karabijn in de handen. Ze
moeten opnieuw stoppen. Brandt le
gitimeert zich. De politieman bekijkt
even zijn indentiteitsbewijs en knikt
„We hebben het doorgekregen van
Arnhem. Het is in ox*de. Er staan
overal posten bij de kruispunten
maar ik geef jullie kenteken dooi*.
Veel succes."
Over de binnenwegen moet Van
Pais zijn snelheid beperken. Nog
twee keer moeten ze stoppen, zodat
het al bijna tien uur is, als ze het
laatste stukje tussen Wintex*swijk en
de grens bij Oeding afleggen. Ze hoe
ven niet naar het huisje te zoeken,
want een paar hondei*d meter voor
de oprit staat een wagen langs de
kant van de weg en er flitst een
x*ood licht op. Weer politie. Het zijn
twee mannen van het korps Winters
wijk.
Bx*andt stapt uit en toont zijn pa-
piex-en. Een der mannen kijkt er even
in en knikt. „U bent dus rechei*cheur
Bi*andt"?
„Klopt. Nog nieuws?"
„Dat zou ik denken. We hebben
een jongevx-ouw gevonden, die be
antwoordt aan het signalement van
juffi*ouw Ertsma."
Brandt slaakte een diepe zucht.
„Ik hoop nog in leven?"
„Nog wel. Maar ,zc heeft "waar
schijnlijk een grote dosis slaapta
bletten ingenomen. We vonden haar
in bed. Ze is in allerijl naar het zie
kenhuis gebracht. Voorzover ik weet
zijn de dokters met haar bezig."
Hoofdstuk 19
Waarin ook de laatste opgezette val
dichtklapt
Het is enige ogenblikken stil.
Brandt moet het even verwerken.
Het eerste, wat in zijn gedachten
naar boven komt is: Gelukkig heeft
Sander van Pais haar nog niet kun
nen bereiken. Anders zou waar
schijnlijk geen arts meer in staat zijn
geweest haar te redden. Maar een
overdosis slaaptabletten innemen is
ook levensgevaarlijk. En het mis
drijf. waaraan zij zich schuldig heeft
gemaakt, is toch niet dermate ern
stig om je van het leven te bex*oven.
Waarschijnlijk heeft ze geen andei*e
uitweg meer gezien. Uit angst, enex*-
zijds voor ari*estatie, anderzijds mis
schien omdat ze instinctmatig vx*ees-
de voor Sander van Pais, heeft ze
deze fatale uitweg gekozen. Stom
natuurlijk, maar wel begrijpelijk.
„Al bekend, hoe haar toestand is?"
informeerde hij.
De politieman haalde zijn schou-
dei*s op. „Wie weet het? Ik sta hier
al enige tijd en heb de ambulance
zien komen en wegrijden. Van de
chef hoorde ik bizonderheden; ze
was bewusteloos, toen men haar
vond. Ze onderzoeken nu de bunga
low."
„O, is het een bungalow?"
„Zoiets. Er staan er verscheidene
in deze omgeving. Allemaal i*ood en
wit. Het viel nog ni^t eens mee om
de juiste te vinden. Maar de naam
„Mon Repos" hielp ons tenminste."
„Wat is de opdracht, voor wat be-
lx*eft het onderzoek?"
„Weet ik niet. Er is een bevel tot
huiszoeking onderweg."
„En jullie staan hier ter bewa
king?" informeerde Brandt verder.
De beide politiemannen stonden
enkele meters van elkaar; de ander
hield op de weg af en toen een auto
aan. De aangesprokene antwoordde
„Er kan een wagen komen, waarin
nog een bendeleider zit, ene Van Pais.
Het kan een Duitse, maar ook Ne
derlandse wagen zijn. We moeten
voorkomen, dat hij de bungalow be
reikt. En desnoods schieten. Hij moet
nogal gevaarlijk zijn, he?"
(wordt vervolgd'
