De bijl in meestoof
„De Lelie" te Brouwershaven
UITSTEL VERTREK ISRAËL-DELEGATIE
Libië en Tunesië
BRITSE
SPOORWEGEN
PLAT
DE BRITSE
MIJNSTAKING
Ruzie in Europese landbouwraad
Gesprek
over de prijzen
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Genève-conferentie stokt
Duitse
pomphouders doen
goede zaken
Geen Spaanse
sinaasappelen meer
STUKJE HISTORIE VERDWIJNT
Ook minder
Venezolaanse olie?
„Nieuw Amsterdam"
wordt definitief
gesloopt
OM VLEESPRIJZEN
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Dinsdag 15 januari 1974
130ste jaargang Nr. 21421
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE, ADVERTENTIES EN BEZORGING
Telefoon (01110) 2255. Voor telefoonnummers na half zes:
zie pagina 2 onder de rubriek „Agenda".
Redakteur: M. J. Bij de Vaate.
Uitgave: B.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman,
lannewekken 11, Zierikzee. Postbus 1.
ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling 14,50; per jaar 55,—. Losse
nummers 30 cent - Verschijnt maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag -
Advertentieprijs 21 cent per losse mm; „Succesjes" (max. 4 regels) 3,00.
Vraagt onze contractprijzen! De advertentieprijzen zijn exclusief 4 B.T.W.
In dit nummer:
Voorschotten kleuteronderwijs Zierikzee
TEL AVTV, 14-1. De Israëlische delegatie in de mili
taire werkgroep van de vredesconferentie over het
Midden-Oosten heeft haar vertrek naar Genève uitge
steld. Dit is maandag in een officieel communiqué
in Israël meegedeeld.
Het besluit daartoe werd genomen na de ontvangst van een boodschap
van de commandant van de V.N.-noodmacht, generaal Ensio Siilasvuo. Daar
in stond dat de Egyptenaren voorlopig de besprekingen in Genève hebben
afgebroken en hun militaire delegatie naar Cairo teruggeroepen hebben.
De bekendmaking volgde spoedig nadat de Egyptenaren hadden meege
deeld dat zij het Israëlische plan inzake scheiding van de troepen aan het
Suezkanaal gewijzigd wilden zien.
TUNIS, 14-1. De Islamitisch-Ara-
bische Republiek waarin Tunesië en
Libië samengaan, is islamitisch „vol
gens de moderne opvatting van de
Islam", zo heeft de Tunesische mi
nister van buitenlandse zaken, Mo-
hamed Masmoedi, in een vraagge
sprek met het Libanese dagblad „Al
Anwar" verklaard. „Wij zijn gekant
tegen elk fanatisme en confessiona-
lisme".
De Libische leider, kolonel Gad-
daffi, wordt algemeen beschouwd als
een vertegenwoordiger van de ortho
doxe Islam. Door zijn toedoen is in
Libië de oude Mohammedaanse wet
in ere hersteld. Bourguiba staat
daarentegen bekend als een verlicht
Mohammedaanse heerser.
Volgens welingelichte kringen in
Tunis zal Bourguiba de eerste presi
dent zijn van de nieuwe republiek en
Gaddafi de vice-president.
LONDEN, 14-1. De bond van de
29.000 treinbestuurders in het Ver
enigd Koninkrijk heeft maandag be
sloten dat de al eerder aangekon
digde staking van 24 uur vandaag
(dinsdag) zal doorgaan.
De bond blijft bereid deel te ne
men aan de besprekingen die de
spoorwegdirectie 22 januari wil hou
den met de drie bonden van spoor
wegpersoneel over nieuwe lonen.
De spoorwegdirectie had de onder
handelingen echter aangeboden op
voorwaarde dat de staking van dins
dag zou worden afgelast en dat ook
geen andere acties meer zouden wor
den gevoerd. De treinbestuurders
vinden het aanbod van de directie
echter niet ver genoeg gaan.
UTRECHT, 14-1. Het overlegor
gaan van de drie vakcentrales heeft
minister president Den Uyl maandag
gevraagd om een onderhoud op korte
termijn met een delegatie van het
kabinet over de prijzen. Dit omdat de
ongerustheid over de prijsontwikke
ling binnen de vakbeweging steeds
groter wordt en omdat NVV, NKV
en CNV het gesprek van vorige week
met minister Lubbers „onbevredi
gend" vonden.
BRUINISSE. De heer M. van Hekke,
voorman bij Machinefabriek Maas
kant, iwerd in de bloemetjes gezet in
verband met zijn zilveren jubileum.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
De op 21 december begonnen vre
desconferentie in Geneve besloot op
22 december tot instelling van de
militaire werkgroep die zich zou be
zighouden met de kwestie van de
scheiding van de troepen aan het
Suezkanaal. De besprekingen daar
over waren op 12 november 'in een
tent bij kilometerpaal 101 aan de
weg Cairo-Suez begonnen, maar wa
ren op 29 november afgebroken.
Op 26 december kwam de militaire
werkgroep in Genève voor het eerst
bijeen om te spreken over het moei
lijke punt b van de op 11 november
bereikte bestandsovereenkomst.
Dit betrof regeling van de kwes
tie van de terugkeer naar de be
standslijnen van 22 oktober binnen
het raam van overeenstemming over
losmaking en scheiding van de strijd
krachten onder auspiciën van de
V.N.
Nadien is de werkgroep nog vijf
keer bijeen geweest, voor het laatst
op 9 januari. Toen werd het over
leg verdaagd tot 15 januari.
Kissinger
Het wachten was kennelijk op het
resultaat van het overleg dat de Is
raëlische minister van defensie,
Mosje Da jan, op 4 en 5 januari in
Washington gevoerd had, waarbij hij
de denkbeelden van Israël over
scheiding van de troepen aan de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Henry Kissinger, voor
legde. Kissinger reisde op 11 januari
voor de derde keer in ongeveer twee
maanden tijd naar het Midden-Oos
ten. In tweemaal 24 uur bezocht hij
twee keer Israël en Egypte.
Minister Kissinger is maandag
avond uit Egypte naar Jeruzalem
vertrokken. Het persbureau voor het
Midden-Oosten deelde mee dat hij
voor z(jn vertrek een uur met de
Egyptische president Sadat had ge
sproken over scheiding van de troe
pen. Hü reisde naar Israël met een
Egyptisch plan voor troepenschei
ding, aldus het persbureau.
WINTERSWIJK, 14-1. Pomphou
ders in de Duitse grensplaatsen El-
ten, Emmerik en Kleef noteerde het
afgelopen week-end 30 tot 50 pet.
meer Nederlandse klanten dan nor
maal tijdens het week-end, ook
maandag was het aantal Nederlan
ders bij de Duitse pompen erg groot,
aldus een Duitse woordvoerder. Ben
zinepomphouders aan de Nederland
se kant van de Duitse grens hebben
het maandagmorgen erg rustig ge
had, algemeen werd dit geweten aan
het grote aantal automobilisten dat
sinds zaterdag in Duitsland de
brandstof tankt.
LONDEN, 14-1. De bespreking van
de Britse premier Heath met verte
genwoordigers van het vakverbond
Tuc over het mijnconflict heeft
maandag geen overeenstemming op-
gelèverd en de mogelijkheid dat
Heath tot nieuwe verkiezingen op
korte termijn zal besluiten, wordt
groter geacht.
De mijnwerkers, die midden no
vember vorig jaar een stakingsactie
zijn begonnen voor meer loon, eisen
meer dan de anti-inflatiewetten van
de overheid gedogen. De regering is
bang dat, als zij toegeeft, de werk
nemers van andere bedrijfstakken
eveneens met eisen zullen komen.
MOUNT ERIE (VS). Cowboy Hubert W. Rose is uit de zorgen: dezer dagen
boorde hij op een van een boer gehuurd stukje land een „spuiter" aan, die
de olie twintig meter hoog de lucht injoeg. Rose schat dat er zo'n 200.000
barrels onder de grond op hem liggen te wachen om naar boven te worden
gepompt.
VALENCIA, 14-1. Spanje heeft
maandag zijn uitvoer van sinaasap
pelen stopgezet. De Spaanse citrus-
commissie, die hiertoe besloten heeft
is van plan de situatie op 18 januari
opnieuw te bezien. De commissie
heeft een vrijwillige regeling van de
uitvoer van mandarijnen voorge
steld die erop neerkomt dat het beste
afzetgebied wordt gezocht voor de
kleine hoeveelheden die nog voor
export beschikbaar zijn. De commis
sie heeft de regering om hulp ge
vraagd in verband met de moeilijk
heden die de koersdaling van de va
luta's van veel importlanden van ci-
trusfruit veroorzaakt.
BROUWERSHAVEN, 14-1. Maandag is liet slopersbe
drijf van de heer J. Snialheer te Brouwershaven
begonnen met de sloop van de voormalige meestoof
„De Lelie" te Brouwershaven, waardoor weer een
stukje geschiedenis uit de Smalstad gaat verdwijnen.
In het boekje „Brouwershaven zoals het was", staat een artikeltje, gewijd
aan deze meestoof. Hierin lezen we, dat reeds in de middeleeuwen uit de
wortelstok van meekrapplant (Rubia tinctorum) rode verfstof werd bereid.
Op zwaar bemest land werden in april uitspruitende wortelstokjes op bedden
uitgeplant (gezet). De wortels werden na 2 of 3 jaar in het najaar uit de
aangeaarde bedden „gedolven" nadat het loof er met de „pikke" was afge
slagen. In de meestoof werden ze kunstmatig gedroogd cn dan fijn gestampt
door 8 houten stampers die d.m.v. een rosmolen (met 3 paarden) op en neer
werden bewogen.
De ruim tachtigjarige Lee Bos te
Brouwershaven weet zich nog goed
te herinneren, dat hij als kleine jon
gen vroegtijdig van de lagere school
af kon (dit werd geregeld met de ge
meentesecretaris) om met de paar
den in de rosmolen te lopen in deze
meestoof „De Lelie". Na de komst
van de stoommachine gebruikte men
maalstenen en werd de „mee" tot
poeder gemalen. Dit werk moest
vaak 's nachts gebeuren daar de
meekrap door daglicht donker ver
kleurde en de lagere nachttempera-
tuur voorkwam dat de poeder aan de
stampers bleef kleven.
De meekrap werd in eiken vaten
verpakt, ze bleef daarin langer goed
dan in vaten van vuren- of dennen
hout. De boeren namen hun mon
sters mee naar de beurs in kleine
ronde busjes.
Op dofzwarte houten plankjes
werd de poeder uitgestreken met de
meekraptoets (meest van zilver) en
enige tijd aan het licht blootgesteld,
om de mate van verkleuring vast te
stellen, waarna de koop werd ge
sloten.
„Mee" naar Zierikzee
Reeds vanaf 1531 moest alle „mee"
in Zierikzee worden gekeurd, maar
in 1795 rekenden enkele dorpen zich
op grond van vrijheid en gelijkheid
(Franse revolutie) niet meer onder
worpen aan de keur van Zierikzee
cn stelden zelf meekeurders aan. In
1845 werden alle keuren, reglemen
ten enz. ingetrokken. De Schouwse
mee was beroemd om zijn kwaliteit.
De prijzen schommelden, maar vaak
werd er veel mee verdiend.
In 1753 waren in Brouwershaven 3
meestoven: De Oostbinnenstoof de
Lei, bijgenaamd de dooie stoof, aan
het eind van de Z.zijde haven. De
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Weinig geesten slijten weg;
de meesten roesten weg
Bovee
plaatselijke boerderij heet thans nog
het Stoofhof. De Zuidbinnenstoof
„De Lelie", aan de Zuidwal, welke
thans aan de slopershamer ten prooi
valt. De Buitenstoof „De Roos"
(stond buiten de wallen) ongeveer
waar nu de nieuwe basisschool is.
„De Lelie" werd later landbouw-
schuur van de familie Flohil. Na
1870 werd de meekrap verdrongen
door syntetisch bereide alizarine,
zodat de meekrapprijzen sterk daal
den. De boeren gingen toen over op
de teelt van o.a. suikerbieten, aard
appelen en fijne zaden.
CARACAS, 14-1. De vroegere Ve
nezolaanse .minister van mijnbouw
en koolwaterstoffen Pablo Perez Al-
fonzo heeft er bij de regering in Ca
racas op aangedrongen de oliepro-
duktie met 75 procent te verminde
ren omdat het vele geld dat Vene
zuela» aan de uitvoer van olie ver
dient de economische ontwikkeling
schaadt. Op het ogenblik produceert
het land ongeveer 3,5 miljoen vaten
per dag. Het is op twee na de groot
ste olie-exporteur. De meeste olie
gaat naar de Verenigde Staten.
Verwachting tot woensdagavond:
Aanhoudend zacht
Vannacht en morgenochtend enkele
opklaringen, overigens veel bewol
king met plaatselijk regen of motre
gen; matige tot krachtige, aan de
kust tijdelijk harde zuidwestelijke
wind; minimumtemperaturen onge
veer 6 graden, maxima morgen rond
10 graden.
Voor donderdag:
Aantal uren zon: 0 tot 3.
Min-temperaturen: 1 tot 6 graden
boven normaal.
Max.-temperaturen: 1 tot 5 graden
boven normaal.
Kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 70 procent.
Kans op een geheel droog etmaal:
40 procent.
ZON- EN MAANSTANDEN
16 jan. Zon op 8.41, onder 16.59
Maan op 2.37, onder 11.39
17 jan. Zon op 8.40, onder 17.01
Maan op 3.47, onder 12.09
Nieuwe maan: 23 januari (12.02)
HOOG- EN LAAGWATER
ZIERIKZEE;
Hoogwater Laagwater
16 jan. 8.42 21.21 2.23 15.00
17 jan. 9.46 22.39 3.37 16.13
Doodtij: 17 januari.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT, 15-1. Het K.N.M.I. deelt
mede: Een diepe depressie die maan
dagmiddag ten westen van Ierland
lag, kwam dinsdagmorgen boven het
noordelijk deel van de Noordzee aan
en veroorzaakte daar een zware
zuidwesterstorm.
Een bijbehorend frontensysteem
houdt zich dicht bij ons land op en
brengt van tijd tot tijd regen of mot
regen. La ns het front ontwikkelden
zich vrij frequent storingen die de
neerslag intensiveren. Een dergelijke
storing zal dinsdagavond ten noorden
van ons land passeren. Een volgende,
die dinsdagmorgen in de omgeving
van de Azoren lag, zal woensdag de
bewolking en ook de neerslagkansen
opnieuw snel doen toenemen. In het
temperatuursverloop zal maar wei
nig verandering komen.
ROTTERDAM, 14-1. Na een staat
van dienst van b(jna 36 jaar gaat het
passagiersschip van de HAL, de
„Nieuw Amsterdam", z\jn einde te
gemoet. Het cruiseschip heeft op 9
januari j.l. Port Everglades in de
Verenigde Staten verlaten en is
thans op weg naar het Verre Oosten,
waar het zal worden gesloopt. De
scheepvaart-maatschappij^ wilde
maandag niet meedelen, wie de slo
per is, waar het schip wordt gesloopt
en welk bedrag met de sloop is ge
moeid.
BRUSSEL, 14-1. Het Franse stre
ven om via een spoedzitting van dc
Europese Landbouwraad tussentijds
de producentenprijzen voor rund
vlees met tien procent verhoogd te
krijgen is dinsdagochtend een volle
dig fiasco geworden.
Toen zijn poging op niets was uit
gelopen liep de Franse landbouwmi
nister, Chirac, woedend uit de raad
weg.
Vooral Nederland heeft zich tegen
het Franse streven sterk verzet. Mr.
Van der Stee, de Nederlandse land
bouwminister, verweet zijn Franse
collega vooral dat die met zijn stre
ven alleen de producentenbelangen,
en niet de consumentenbelangen op
het oog had.
De Nederlandse, maar ook de
Duitse, de Britse en de Deense dele
gaties in de raad achtten de Franse
wens alleen al onaanvaardbaar om
dat in Frankrijk de marktprijzen
voor rundvlees nog ruim 5 procent
boven de oriëntatieprijs liggen. Dat
wli zeggen dat de Franse boer nog
steeds meer voor zijn rundvlees
krijgt dan de E.E.G.-bodemprijs.