Spaarrente tot
intermeubel
AGENDA
PROF. IR. J. F. BERGHOEF SPRAK VOOR „STAD EN
LANDE" OVER „WAT TE DOEN MET OUDE STADSKERN?"
Groot deel veestapel in Ethiopië sterft
IEREN EN CANADEZEN WORDEN ER AAN TOEGEVOEGD
MISSCHIEN VOLGENDE ZONDAG REEDS AUTO-LOOS
Periode van consolidatie dient zich aan
Advertentie
ZIER1KZEE, 29-10. Voor de algemene ledenvergade
ring van de Vereniging „Stad en Lande van Schouwen-
Duiveland" sprak prof. ir. J. F. Berghoef, architect
te Middelburg - oud-hoogleraar aan de Technische
Hogeschool te Delft - vrijdagavond in de foyer van
„Molidragon" over het onderwerp „Wat te doen met
de oude stadskernen?"
Op de in de titel van deze inleiding besloten vraag, kan vanuit een groot
aantal gezichtspunten antwoord worden gegeven. Prol". Berghoef noemde
er een aantal: het verkeer, neringdoenden, wandelaars en kinderen, histo
ricus en toerist, bewoners en gebruikers, sociologen.
Het zijn echter vooral de ekonomen en technici, de beleggers en projekt-
ontwikkelaars die de zaken heel radikaal willen aanpakken. En dat betekent
dikwijls: „slopen maar die boer1, (metro-bouw Amsterdam, Hoog Catharijne
Utrecht). Prof. Berghoef tekende hierbij aan dat naar zijn mening bestuur
ders en politici soms wat (te) gemakkelijk geneigd zijn om aan de „geldschie
ters" met faciliteiten tegemoet te komen. Toch verzetten burgers en actie
groepen zich meer en meer tegen het verlies aan historie en aan schoonheid
in oude stadskernen.
Oude stadsgedeelten dienen met
voorzichtigheid en beleid en volgens
schaal en ritme te worden aange
pakt. Doorgaand verkeer dient te
worden omgeleid; smalle straten
kunnen tot voetgangersareaal wor
den gemaakt.
Prof. Berghoef wees in het slot
van zijn betoog op de mooie taak van
het ambachtswerk. Hij meende dat
het ambacht bij de te verwachten
strukturele werkloosheid een mooie
„escape" voor velen zal kunnen be
tekenen. „Op die manier zou een flink
deel van de mensen kunnen werken
aan een beter leefmilieu", aldus prof.
Berghoef.
Als „oude stadskern" kan aange
merkt worden de stad van vóór 1850,
gelegen binnen de wallen. Tussen
1850 en 1900 vond veel stadsuitbrei
ding. plaats als gevolg van de trek
van het platteland naar de stad; in
die jaren ontstonden vooral de ar
beiderswoonwijken, maar toch ook
buurten voor de beter gesitueerden.
De bevolking van ons land groeide
van 3 miljoen in 1850 via 5 miljoen
in 1900, tot 9 miljoen in 1940.
Na 1945 vond een ongekende om
wenteling plaats: een zeer versnelde
technologische ontwikkeling en een
grote bevolkingsexplosie. Intussen
werd het land „vol"-gebouwd: Rand
stad en Europoort. Het zg. „groene
hart van Holland" werd een lacher
tje: door de bebouwing is vrijwel
geen horizon meer te zien. In Neder
land wonen vandaag de dag 1312
miljoen mensen; grote gebieden -
Z.-Limburg, N.- en Z.-Holland - zijn
verstedelijkt. De verstedelijking is
een gevolg van de bevolkingstoena
me, de aanmerkelijke gezinsverdun
ning, ruimere bebouwing en niet te
vergeten auto en verkeer: 4- en 6-
baanswegen, parkeerplaatsen. Ver
der zijn gigantische oppervlakten in
genomen door de industrie.
Conclusie van prof. Berghoef: „het
mooie is er wel af". De mensen wo
nen in „opbergkasten schijven en to
rens" en dat gebeurt „gecatalogi
seerd en genummerd". Buitenshuis
staan de mensen letterlijk en figuur-
ZUINIG
MET BRANDSTOF
DEN HAAG, 29-10. Mis-
schien moeten we de verwar
ming in scholen iets lager
stellen. De kinderen vinden
het dan thuis te warm. Ge
volg: brandstofbesparing. Dit
zei minister Lubbers (econo
mische zaken) maandag
(nog) niet serieus - in een ra
diogesprek. Het is in ieder ge
val nodig, zuiniger met ener
gie om te springen, zo liet de
minister merken. Concrete
maatregelen heeft de regering
echter nog niet genomen.
Eerder maandag liet hij we
ten dat het sluiten van gordij
nen afdracht van warmte - en
dus energieverlies - kan voor
komen.
lijk op de tocht; er is geen humaan
kontakt mogelijk; men leeft geïso
leerd en eenzaam, met hinder van
de buren.
Voor de kinderen ontbreekt soms
het psychologisch toch zo noodzake
lijke kontakt met de seizoenen, met
grond en water" aldus typeerde prol'.
Berghoef het woonmilieu in vele
verstedelijkte na-oorlogse gebieden.
Twintiger jaren
De oude steden daarentegen tonen
een collectief karakter van zelfbe
wuste mensen.. De historie bewijst
dat de steden goed werden aange
legd; er is geen land met zoveel
schone en gevarieerde torens in de
steden als Nederland.
Helaas gaf de vroeg-industrialisa-
tie-periode - begin negentiende eeuw
- aanleiding tot afgrijselijke woning
toestanden. In de twintiger jaren
ontstond eèn serieus streven de ar
beiders betére woonhuisvesting te
geven. Na de oorlog stonden de ste
de bouwkundigen voor een immense
taak. „Wónen in de na-oorlógse wij-
kén betekent veel eenzaamheid en
gestoorde privacy" aldus prof. Berg
hoef.
Intussen raakt het wonen in de
binnensteden de laatste jaren gede
cimeerd; vooral in de grote steden.
„Massaberlrijf"
Komende tot de vraag „wat te
doen met de oude stadskernen" con-
cludèèrde prof. Berghoef dat thans
een periode van gigantische expansie
achter de rug is en zich ongetwijfeld
een periode zal aandienen van con
solidatie en inperking. „De groei is
er uit". De mens heeft roofbouw ge
pleegd op „moeder aarde", bodem,
lucht en water zijn vervuild.Er
ontstaat een algemene weerzin tegen
de prioriteit van de technologie, de
auto en tegen de produktie van on
nutte zaken. Vooral ook de jeugd
verzet zich tegen de hoogbouw en
na-oorlogse woonwijken.
De samenleving is in feite niets
anders geworden dan een gigantisch
massabedrijf, gericht op produktie in
plaats van op welzijn. En juist in
deze tijd gaat men de waarde van
de oude kernen ervaren. De oude
stad biedt een gevarieerdheid aan
mogelijkheden. „Er is alle reden om
die te gaan bewaren'' niet museaal
maar levend. Dal betekent volgens
prof. Berghoef: „restaureren met
vrijmoedigheid; die vrijmoedigheid
behoort voorwaarde te zijn.
Jerrycans
vliegen de deur uit
ROTTERDAM, 20-10. Sinds de
Arabische landen ha n olieboycot
hebben afgekondigd verkoopt een
dumphandelaar in Zwijndrecht jer
rycans bij de vleet. De belangstel
ling voor de afgedankte militaire
brandstof-houders is met het oog °P
de eventuele rantsoenering van de
olie en benzine zo toegenomen, dat
de handelaar zijn voorraad snel ziet
slinken. „Voor de boycot verkochten
wij in Nederland 6 a 700 jerrycans
per week. Nu zijn het er ongeveer
15.000", aldus een van de verkopers.
Angst voor pyromaan
BELLINGWOLDE, 29-10. De py
romaan in oost Groningen heeft
weer toegeslagen. Maandagmorgen
om drie uur ging een kapschuur van
de landbouwer K. Klok uit Belling-
wolde aan de Lutjeloosterweg in
Lutjeloo, gemeente Blijham, in
vlammen op. 200 ton stro en een
landbouwmachine gingen verlorèn.
De schade bedraagt ruim een ton.
De schuur is verzekerd. De brand
weer van Blijham verrichttte de
blussingswerkzaamheden.
Eindhoven krijgt
P.v.d.A.-burgemeester
DEN HAAG, 29-10. Dezer dagen
is de benoeming te verwachten van
mr. J. J. van der Lee tot burgemees
ter van de gemeente Eindhoven al
dus het ministerie van binnenlandse
zaken te Den Haag. De heer Van
der Lee die 55 jaar is, is sinds 1 ja
nuari 1966 burgemeester van
Dordrecht. Hij is doopsgezind en lid
van de PvdA.
ADDIS ABEBA, 29-10. „Rampzalige
droogte" heeft >n Ethiopië hele
dorpen en ruim drievierde van de
veestapel weggevaagd, zo heeft de
voedsel- en landbouw organisatie
van de Verenigde Naties in Home
meegedeeld.
Volgens de organisatie hebben
haar w arnemers gerapporteerd dat
„hele derpen zijn uitgeroeid. Waar
overlevenden zijn, verkeren zij in
hemelschreiende toestand."
De vecslapel - hoeksteen van de
op de landbouw gebaseerde Ethiopi
sche economie - is volgens de orga
nisatie met 80 tot 90 procent inge-
schrompeld.
De organisatie omschrijft de toe
stand met „catastrofaal".
De voedsel en landbouworganisa
tie zal nog eens 5.000 ton mais naar
Ethiopië sturen om de nood enigs
zins te helpen lenigen. In mei stuur
de ze al 10.000 ton graan.
Advertentie
De nieuwe zending is mogelijk
gemaakt door het aangrenzende
Kenia, dat de mais levert voor een
prijs die aanzienlijk ondc-r de we
reldmarktprijs ligt.
Nieuw aangekomen
Hoek-combinatie
in donkerbruine rib
Tijdelijk 695,-
Zie etalage
meelstraat 31 zierikzee
Slachtoffer
van echtelijke ruzie
VELSEN. 30-10. In de nacht van
maandag op dinsdag is in hét Zec-
vvegziekenhuis in Velsen de 48-jarige
J. Kloostèrman uit die plaats over
leden. Bü een echtelijke ruzie in de
nacht van 23 op 24 juli van dit jaar
is hij ernstig gewond geraakt.
Aanvankelijk verkeerde de politie
in de mening dat er een raadselach
tige aanslag op het echtpaar was ge
pleegd. Man en vrouw werden in de
vroege morgen zwaar gewond aan
het hoofd aangetroffen. Zij zouden
in hun slaap zijn verrast en met een
zwaar voorwerp zijn toegetakeld
door een onbekende.
Later heeft de man verklaard dat
hij naar aanleiding van een twist
over de vraag of hij al dan niet zou
doorgaan met het nemen van rijles
sen zijn al op bed liggende vrouw
met een snij-ijzer een paar tikken op
het hoofd heeft gegeven.
De man heeft zich daarna uitge
kleed en is op bed gaan liggen. Vol
gens zijn verklaring hebben hij en
zijn vrouw weer woorden gehad.
Nogmaals gaf hij haar een paar tik
ken. Volgens zijn lezing van het ge
beurde daarna kreeg hij zelf een
paar hard aangekomen tikken van
zijn vrouw. Wat er daarna is ge
beurd wist hij niet meer.
LEIDEN. De direktie van Combi
B.V. Supermarkten gevestigd in ver
scheidene plaatsen in Nederland
heeft besloten geen outspan sinaas
appels meer te verkopen. Dit na een
landelijke aktie van het Boycot Out
span Comité;
Dinsdag 30 oktober
Brouwershaven
Jeugdgebouw; 20.00 uur; afdeling
Plattelandsvrouwen Bond.
Woensdag 31 oktober
Nieuwerkerk
Gemeentehuis: 19.30 uur; vergade
ring gemeenteraad Duiveland.
Donderdag 1 november
Zierikzee
Huishoudschool; 14.00-16.00 uur
spreekuur consumentenvoorlichting.
Herv. Verenigingsgebouw; 20.00 uur,
Herv. Vrouwengroep „Wees een Ze
gen".
Brouwershaven
Garage Slager; 19.0021.00 uur ver
lichting- en handencontrole Veilig
Verkeer.
Zaterdag 3 november
Zierikzee
Concertzaal; 19.30 uur; filmvoorstel
ling (Gone with the wind).
Dinsdag 6 november
Zierikzee
Stadhuis; 20.00 uur; vergadering ge
meenteraad.
Haamstede
Ouderavond „De Schutse", 18.30
19.30 uur.
Zaterdag 10 november
Zierikzee
Concertzaal; 20.00 uur; Z. Toneel
Globe; (De ingebeelde zieke, Z.V.U.).
Dinsdag 13 november
Haamstede
Geref. kerk; 20.00 uur; afd. W'Sehou-
wen Ver. van Huisvrouwen.
V.IS .-troepenmacht wordt 7.000 man
NEW YORK, 29-10. In New York stelde secretaris
generaal Waldheim van de Verenigde Naties maandag
voor dat Ierse en Canadese soldaten aan het uit Oos
tenrijkers, Finnen en Zweden bestaande V.N.-leger in
het Midden-Oosten worden toegevoegd en dat dit uit-
eidelijk zal bestaan uit zevenduizend man.
In een verslag voor de Veiligheidsraad over de vooruitgang die tot nu toe
bij het inzetten van een V.N.-leger is geboekt, verklaarde Waldheim dat
de sterkte van het leger blauwhelmen sinds zondag - drie dagen nadat
de Veiligheidsraad toestemming voor zjjn vorming gaf - 585 officieren en
manschappen bedroeg.
Oliepositie niet gunstig
DEN HAAG, 29-10. Minister Lubbers ziet de auto
loze zondag dichterbij komen. Of de aanstaande zon
dag al een auto-loze dag zal zijn, kan de minister nu
nog niet zeggen, maar bij acht dat niet helemaal uit
gesloten.
De Nederlandse olicpositie wordt nu na het weekeind anders door het
ministerie van economische zaken bekeken dan daarvoor. Leek het vóór
het weekeinde, dat de regering geen haast had met het beperken van het
olieverbruik, thans ziet het er naar uit - aldus een woordvoerder van het
ministerie van economische zaken - dat op kortere termijn maatregelen
zullen moeten worden genomen dan men de vorige week nog nodig had
geoordeeld.
Er zijn in het weekeinde twee din
gen gebeurd, die tot deze veranderde
kijk op de zaken heeft geleid. Nu het
wel vaststaat, dat Saoedi Arabië ook
de oliekraan voor Nederland zal
dichtdraaien, is de Arabische olie
boycot tegen Nederland nagenoeg
compleet en is een groot deel van
onze olie-aanvoer weggevallen.
Verder hebben de verantwoorde
lijke ambtenaren van het ministerie
van economische zaken zaterdag een
ontmoeting gehad met vertegen
woordigers van de olie-industrie, om
hen op de hoogte te brengen van de
uitslag van de besprekingen in olie
comité van de O.E.S.O. (Organisatie
voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling). Bij deze gelegenheid
is van de kant van de olie-industrie
verklaard dat men op zeer korte ter
mijn de olie-aanvoer in ons land
aanzienlijk ziet teruglopen.
Advertentie
De rente, die wij vergoeden op spaargelden, loopt van
4«/2% voor dagelijks opvraagbare tegoeden tot 814% voor
onze Spaarwinstbiljetten aan toonder en de N.M.S. -
Rentespaarbrieven.
Vraagt u eens bij een van onze kantoren naar
deze spaarmogelijkheden.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
De secretaris-generaal zei dat hij
aan de Ierse regering had gevraagd
haar contingent soldaten dat dienst
doet in de V.N.-vredesmacht op Cy
prus over te brengen naar het Mid
den-Oosten. Het gaat om 142 man.
De voorhoede van de V.N. voor het
Midden-Oosten werd ook gerecru-
leerd uit blauwhelmen op Cyprus.
Logistiek
Aan de Canadese regering heeft
Waldheim gevraagd de logistieke
kant van het V.N.-leger in het Mid
den-Oosten op zich te willen nemen.
Die logistiek zal voornamelijk het
transport te land en door de lucht
en de verbindingen omvatten.
Het verzoek aan Canada heeft
Bij inbraken
buit van f 2 miljoen
DEN HAAG, 29-10. Zes leden van
de Amsterdamse onderwereld heb
ben bekend bij radio, cn tv-zaken
juweliers en supermarkten in het
land 105 inbraken te hebben ge
pleegd. Daarbij hebben zij de winke
liers voor f 2 miljoen benadeeld. Be
gin oktober hadden drie van hen al
.69 inbraken toegegeven, waaronder
één bij een juwelier in Almelo. Bij
de juwelier verdwenen sieraden en
juwelen, die hem vier ton hadden
gekost.
NEW York. De Sowjet-Unle zal
financieel bijdragen aan de VN-
maeht In bet Midden-Oosten zolang
deze „wettig en rechtmatig" funk-
tloneert en onder de Veiligheidsraad
blijft resorieren. Dit heeft de woord
voerder van de Russische delegatie
hij de Ver. Naties maandag meege
deeld.
Prins va nOranje; 10.15 uur; jaar
vergadering Vrouwenkontakt PvdA
Zeeland.
Vrijdag 16 november
Zierikzee
Aula RSG Prof. Zeeman; 20.00 uur;
filmavond Zièjook.
Conferentie over troepen
en wapenvermindering
in Wenen geopend
WENEN, 30-10. Met een toespraak
van de Oostenrijkse minister van
buitenlandse zaken, Rudolf Kirch-
schlager, is heden-dinsdag in Wenen
de conferentie over troepen- en wa
penvermindering in Midden-Europa
geopend.
Aan de conferentie nemen negen
tien landen van de NAVO en hel
Warschau-pakt deel.
OLIE
enige verrassing gewekt, omdat Ca
nadese troepen dienden in de V.N.-
vredesmacht die van 1956 tot 1967 in
Egypte gestationeerd was en die door
president Nasser weggestuurd wer
den. De houding van de Canadese re
gering in de jongste oorolg zou in
Cairo boze reacties hebben opgewekt.
Met name zou minister van buiten
landse zaken Sharp pro-Israëlische
verklaringen hebben afgelegd.
DODELIJKE
ONGELUKKEN
SASSENHEIM. De 71-jarige C. J.'
van der Eist is in zijn woonplaats
Sassenheim om het leven gekomen,
toen hij bij het oversteken van de
weg werd gegrepen door een perso
nenauto.
HOORN. De 20-jarige militair P.
H. T. Mulder uit Hoogwoud is in het
Noordhollandse Zijpe met zijn motor
uit de bocht gevlogen en via twee
bomen in een sloot terecht gekomen.
Hij was op slag dood.
LEEUWARDEN. Bij een verkeers
ongeluk in Boelenslaan (Gemacht-
karspelen (Fr.) is de 74-jarige D.
Cremer uit Kollum om het leven ge
komen. De man botste met zijn auto
achterop de wagen van een brood-
venter, die - volgens de poltic - van
uit de berm plotseling de weg op
reed.
ACHTKARSPELEN. In Achtkars-
pelen is een automobilist, die na ge
parkeerd te hebben, de weg opreed
en naar links ging. in botsing geko
men met een personenauto. Do be
stuurder van de wegrijdende auto, de
74-jarige D. Cremer uit Kollum, was
op slag dood.
RIETHOVEN. De 92-jarige M. Ja
cobs uit Riethoven (N. Br.) is in een
ziekenhuis in Eindhoven overleden,
nadat hij in zijn woonplaats met zijn
fiets was aangereden door een per
sonenauto.
SLOCHTEREN. I. Slochtercn
(Gr.) is de 75-jarige mevrouw
Tuinema-Randt uit Siddeburen do
delijk verongelukt. Zij zat in eer.
auto - door haar dochter bestuurd -
die frontaal in botsing kwam nH
een tegenligger, die plolselin~ uii-
week, omdat de bestuurder rriifók
van een reiger.
HEERENVEEN. De 19-jarige stu
dent A. A. Hoogkamp uit Oranje
woud is bij een verkeersongeval or.i
het leven gekomen toen zijn perso
nenauto op een met automatische
knipperlichten beveiligde overweg
bij Heerenveen door een trein gegTO.
pen werd.
Nou het zit fout hé met de olie. We
hebben onder elkaar bijna alles vóór
elkaar. Olie en gas uit de grond,
energiecentrales, fabrieken, wagen
tjes „die zo maar rijden", treinen en
vliegtuigen en dan ineens staat er
een emir in Oman of Barein eren op
van zijn zoete koffie en waterpijp en
belt zijn minister van buitenlandse
zaken: „toe zeg eens even tegen die
koppige Hollanders, dat ze geen olie
meer krijgen". En dal gaat dan ge
woon door. Kraantje dicht, olietje
weg. De emir wuift even met het
handje naar zijn in de tent uitge
strekte geliefden en neemt nog een
kopje. Wij zitten (straks) zonder.
Vreemde wereld, als al eerder ge
zegd. Het wordt boksen met de eco
nomie natuurlijk, want na Upton
Sinclair's beroemde boek „Oil" wis
ten we al. dat alles om (en op) de
olie draait.
Persoonlijk - maar wie ben ik -
zal ik er niet zoveel hinder van heb
ben. Ga nu deze week ivel even een
antiek snotlampje kopen en een fles
je raapolie, plus wat bosjes kaarsjes.
De mobiliteit wordt verder uitslui
tend bepaald door kuit en trapper,
d.w.z. het wordt lopen en fietsen, zo
dat de alom zo gepropageerde trim
meryen nu optimaal beoefend gaan
worden.
Ik zie - maar dat zal verbeelding
zijn - al sleepkarossen door de straat
schuiven, de koetsier ijverig de
smeerlap hanterend. Rond de met
hout gestookte haard worden de
kaarsen ontstoken en misschien
komt er een handvol gedegen, ouder
wetse romantiek terug. Het volk zal
zich ook vroeger ter ruste begeven
om in het warme bed na te denken
over de ingewikkeldheden des le
vens.
Niet gestoord door het /Inorisce-
rend oog, komt het gesprek tussen
de mensen weer op gang. Liefde en
rricndschnp zullen in sterke mate
toenemen, want de teerste gevoelens
eisen stilte. Buiten zal de heldere
hemelkoepel te rieti zijn, royaal
besterd en de ivind zal zuchten door
het straks kale hout.
Flauwe kul natuurlijk allemaal,
maar zo'n emir heeft toch meer
lacht dan men denkt. Wie zegt:
„wat moet nou zo'n woestijnman, het
jfd omwonden met een handdoek"
i ergist zich mooi. Hij brengt een heel
erelddeel in beroering: fnbrlknn-
ten, ministers, iwkbondsbestuurders.
zakenlieden, parlementariërs en ga
maar door. Ajyn vriend zegt altijd:
„je houdt het niet voor mogelijk".
maar daarom is het nog wel moge
lijk. Zo'n oorlog krijgt altijd een
lange nasleep. Het eerste schot is
niets, maar dan. Het is er (een beet
je) mee als met een huwelijk: het
pprste kusje gaat vlot genoeg, maar
later komt er toch echt meer kijken.
SCHIERE1LANDMAN
