^Conincfin Juliana 25 /aar ótuatól\oc\d EEN UNIEK SYMBOOL VAN STAATSEENHEID y Aktie Nationaal Geschenk Zilveren Regeringsjubileum 25 jaar koningin juliAnA ZIERIK ZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 31 augustus 1973 Nr. 21344 Bij haar kroning in 194S sprak koningin Juliana de* gedenkwaar dige woorden: „Wie ben ik dat ik dit doen mag Zij heeft dus beseft \v$lk een zware taak zij op zich nam toen zij staatshoofd van Ne derland werd. Want juist het Ne derlandse volk - hoezeer het in De koningin op het hordes van paleis Soestdijk hij het défilé ter gelegenheid van haar laatste verjaardag. Leven vol turbulente gebeurtenissen Het konstitutionele koningschap is diep geworteld in de Nederlandse sa menleving. Het Huis van Oranje is nog even geliefd als 25 jaar geleden, toen Juliana na een officiële huldi ging in de Nieuwe Kerk'te Amster dam haar moeder, de onvergetelijke Wilhelmina, opvolgde. Tijdens deze inhuldiging sprak de pas gekroonde vorstin over „de grote liefde, waar mee ons volk mij tegemoet treedt", een liefde die haar, naar zij hoopte, ook „in tijden van tegenspoed en ver driet", deelachtig zou worden. Het Nederlandse volk heeft deze hoop - dachten wij - zeker niet beschaamd. Allerlei komplikaties, verwikkelin gen en pijnlijke gebeurtenissen, die de afgelopen 25 jaren de gemoederen in beweging hebben gebracht, heb ben niet kunnen verhinderen dat het overgrote deel van ons volk niet al leen de monarchale staatsvorm is blijven prefereren, maar ook emotio neel sterk aan het Oranjehuis ge bonden is gebleven. Het leven en de regeerperiode van onze vorstin omspannen een tijdsge wricht, dat zonder meer als één der meest turbulente episoden uit de we reldgeschiedenis kan worden geken schetst. Toen Juliana op 30 april 1909 in het paleis Noordeinde te Den Haag het levenslicht aanschouwde, heerste er in Nederland nijpende werkloos heid en honger onder grote groepen van de bevolking. Vijf jaar later breekt de eerste we reldoorlog uit; vier jaar later wordt het koningshuis bijna slachtoffer van een staatsgreep van Troelstra c.s. Daarna volgen enkele ernstige eko- nomische crises, bijvooi-beeld die van de dertiger jaren. In 1940 moet het koninklijk gezin uitwijken voor de Duitse nazi's; in 1949 verliezen we Indonesië; daarna komen de verwik kelingen rondom de huwelijken van prinses Irene en prinses Beatrix. Kortom, de tijden van tegenspoed en verdriet, waarover de vorstin tij dens haar inhuldiging repte, hebben wel degelijk een stempel op haar le ven gedrukt. Hoogtepunten het koningschap in ons land „een be twiste zaak" begint te worden. Fijnzinnige eenvoud De daaropvolgende jaren hebben duidelijk gemaakt dat de monarchie in ons land bij het overgrote deel van ons volk in geen enkel opzicht een „betwiste zaak" is. Integendeel. Op woensdag 5 september zal koningin Juliana in het gehele land worden geëerd als„een vorstin die met milde wijsheid en, fijnzinnige eenvoud de afgelopen kwart eeuw haar taak als staatshoofd heeft vervuld en daar mee de grondslag heeft gelegd voor een modern koningschap, dat oog heeft voor de snelle veranderingen die zich in de samenleving voördoen. In haar kerstboodschap van 1962 sprak koningin Juliana deze wbor- den: „Hier op aarde zijn wij in voort- durëhde verandering en jla^ is goed. Wij verlangen er soms hsaig naar het Ifostbare ogenblik vast te ho.uöen. fe vereéuwigen. Maar wij wéten niet wat een overvloed aan rijkdom ons nog~"wacht. Het leven gaat door. in al zijn volheid van kansen voor ons, die voor het grijpen zijrv yo'or wie ze maar wil zien". Bemoedigende woorden, die de vorstin in haar eigen ambtsperiode volledig heeft kunnen waarmaken. grote meerderheid ook Oranjege zind is - is uitermate Jcritiseh in gesteld. 'Zeker ten opzichte van gezagsdragers. De toen af- ende koningin Wilhelmina had door haar militante houding tijdens de oorlogsjaren, de eerbied vei-worven van ons volk en ver kreeg daarmee de eretitel van „Moeder des vaderlands". En hoe zeer dit clan ook de band tussen Nederland en het Huis van Oranje weer had verstevigd, dit maakte de opgave voor Juliana, om nu cle verpersoonlijking van die band tA zijn, bepaald niet gemakkelijk. Hadden wij in de oorlogsjaren nog gehoopt, dat toen door de nood geboren grotere eenheid van het Nederlandse volk, zich na de bevrijding zou voortzetten en zich zou ontplooien tot mefcri eensge zindheid en een daaruit voort vloeiende sterke politieke leiding, toen eenmaal de nood voorbij was liet ook de versplintering zich weer gelden. In zo'n situatie wordt het des te moeilijker om het symbool te blij ven van de eenheid van het Ko ninkrijk der Nederlanden. Van de eenheid van het volk is immers geen sprake. Maar ondanks dit wordt cle koning(in) geacht boven alle partijen te staan, de meerder heid latende regeren doch de min derheid niet te veronachtzamen. Geen politieke keuze is haar in ons Staatsrecht toebedacht. Hoezeer dit ook, politiek-clemo- kratisch gezien, een goecle instel ling is, van de betrokkene vergt het iets van zichzelf wegcijferen waarop ieder ander Iftl van vófl.s volk juist recht heeft "en* zich van dat recht wil bedienen.\Niet alzo voor de koningin, noch voor cle leden van haar huis. Welk een enorme opgave vergt \jiet van ieder welbewust mens om fcdie, in zekere zin, onmondigheid voor het volk te vertalen tot sym bool van de eenheid. Er zijn er in ons volk clie de taak van staats hoofd zouden willen opdragen aan een gekozen president. Een uiter aard dus aan een politieke partij gebonden figuur. Hoe zou deze cle eenheid van onze staat kunnen symboliseren, partijdig als hij door zijn keuze al moet zijn? Het is bewonderenswaardig zoals koningin Juliana zich,, on danks de haast tot chaotische, toe standen leidende politieke ver splintering van ons "vólk Igeeft weten te handhaven als een vrij wel door ieder gerespekteerd hoofd van de staat. Het niet weg te denken rustpunt temidden van alle politieke verwikkelingen. Het is dan ook niet het koningschap dat zij op cle voorgrond laat tre den, clat zij wil uitstralen, cloch in cle eerste plaats het mens zijn als ieder ander. Het moeder zijn, zo wel voor haar gezin, als voor ei genlijk ieder lid van ons volk. Zij weet een warme menselijkheid uit te stralen en nochtans het'koning schap zijn abstrakte luister té* doen behouden. Een luister die rfcidig is om cle eenheid van het Koninkrijk der Nederlanden te kunnen sym boliseren. De eenheid van de4 staat kan niet in armetierigheid tot uiting komen, want clat is niet in over eenstemming met het wezen van ons volk. Trouwens geen enkel volk. Juist daarom mogen wij ons zo gelukkig prijzen^ dat cle ^een heid van onze staat verpersoon lijkt wordt door iemand die zich geheel deel van ons volk voelt en naar deze opvatting het koning schap uitoefent. Bij het 25-jarig regeringsjubi leum van koningin Juliana mogen wij haar zeker wel onze grote be wondering en erkentelijkheid be tuigen voor de wijze waarop zij haar moeilijke taak uitoefent. La ten we clat feestelijk/-vieren, want het Nederlandse volk ma| zichzelf feliciteren zo'n staatshoofd te hebben. En dat dit in 'deze zo ui termate 'verdemokiptiseerde tijd nochtans een koningin As, is wel liet beste bewijs hoè juist zij haar taak verricht. Wij zijn ervan over tuigd, clat dit op 5 september dan ook door het geïnde,ls&cl tot ui ting zal komen. Necterland is in menig opzicht uniek, maar zeker niet in het minst cloor zijn Huis van Oranje en cle wijze waarop ck* vertegenwoordigers^ daarvan liet symbool van geilheid, aan het kon ingschap verbindt Gelukkig heeft het leven van onze vorstin ook een groot aa,ntal hoogte punten gekend. Tot die hoogtepunten rekent zij ongetwijfeld ook zelf dë tijd. dat zij in Leiden rechten stu deerde, een studie die in 1927 begon en in 1930 werd afgesloten. Een tweede mijlpaal in haar leven is haar huwelijk met prins Bernhard van Lippe Biesterfeld. Na de offi ciële verloving in september 1936, wordt op 7 januari 1937 het jonge paar in de Haagse St. Jacobskerk in de echt verbonden. Nieuw geluk werd Juliana in 1938 deelachtig, toen zij het leven schonk aan een dochter, prinses Beatrix. Anderhalf jaar later schenkt zij het leven aan een tweede dochter, prin ses Irene. Deze naam was symbo lisch. Het prinselijk paar wilde hier mee hun verlangen naar vrede tot uiting brengen. Maar kort .daarna breekt de tweede wereldoorlog uit. Tien mei 1940 vallen de Duitse le gioenen Nederland binnen en het ko ninklijk gezin moet yluchten naar het. buitenland. Juliana en Bern hard wijken uit naar het Canadese Ottawa, waar in 1943 prinses Mar griet wordt geboren. Vijf jaar lang leeft het koninklijk gezin gescheiden van het volk, dat haar zo dierbaar is. Pas in mei 1945 kan Juliana met haar moeder de be vrijde zuidelijke provincies bezoe ken; 2 augustus van hetzelfde jaar volgt de definitieve terugreis naar Nederland. V er wikkelingen Wanneer in september 1948 Juliana tot staatshoofd wordt gekroond, zit Nederland midden in de internatio nale verwikkelingen. In Nederlands- Indië, het grote koloniale gebied in de Oost, is de onafhankelijkheidsbe weging aan de winnende hand. Eén van de eerste belangrijke re geringsdaden van onze vorstin speelt zich op 27 december 1949 af, wanneer zij in de Burgerzaal van het paleis op de Dam de zgn. souvereiniteits- overdracht. tekent. Indonesië houdt op Nederlands gebied te zijn. In 1953 leeft de koningin intens mee met dat deel van onze bevolking dat door de grote wa'terramp van 1 februari wordt getroffen. Zij bezocht de betreffende gebieden. Grote beroering wekt in 1964 de verloving van prinses Irene met de Spaanse prins Hugh Charles, leider van de Carlistenbeweging. De emo ties rond de overgang van de prinses naar het r.k. geloof, verhogen de tragiek van de gebeurtenissen. De koningin wordt nu op pijnlijke wijze gekonfronteerd met haar dubbele rol, die van staatshoofd en die van moe der. En na een uiterst rumoerige voor geschiedenis trouwt op 10 maart 1966 prinses Beatrix met Claus von Ams- berg. Weer laaien de emoties hoog op, die zich kristalliseren in een uit voerig kamerdebat, dat door de tele visie in alle Nederlandse huiskamers \vordt gebracht. Fel zijn de diskus- sies over de bei'uchle brief van de socialist Nederhorst, die schreef dat Toen koningin Wilhelmina afstand deed van de troon, lerwille van haar dochter, vèrscfienén moeder en dochter op het paleisbalkon, waar een grote menigte het nieuws vernam ziit de mond van koningin Wilhelmina, die zelf een spontaan „Leve de koningin", bestemd voor haar dochter, uitriep. (Ingezonden) Bij gelegenheid1 van het zilveren re geringsjubileum van H.M. koningin Juliana wordt haar een nationaal ge schenk aangeboden. Het persoonlijk geschenk voor de koningin zal, op haar uitdrukkelijk verzoek, van be scheiden aard zijn. Het is haar wens, dat de voor het nationaal geschenk binnenkomende gelden, in hoofdzaak zullen worden bestemd voor kon- krete projekten ten behoeve van „•Het kind in nood", zoals in Neder land de bouw van een tweede kin- derdialysecentrum voor jeugdige nierpatiëntjes, en bu^teij Nederland projekten voor geïntegreerde kinder- zorg en hulp aan het door oorlogs geweld invalide geworden kind. Om de nodige gelden voor het na tionaal geschenk bijeen te krijgen, wordt te Zierikzee op maandagavond 3 september een blikseminzameling gehouden. Na de nieuwsuitzending van acht uur over radio en televisie, houdt mr. F. van Thiel, oud-voor zitter van de Tweede Kamer, een korte speech om de bevolking op te wekken mee te doen aan deze aktie. Daarna, dus om vijf voor half negen, zwermen de kollektanten - leden van de grootste plaatselijke sportvereni gingen - uit. In korte tijd kunnen aldus alle inwoners van Zierikzee worden bereikt. Ook de burgers die buiten de bebouwde kom wonen, kunnen een kollektant verwachten. In de kollektebus kan niet alleen geld worden gedaan, ook girokaar ten, betaalcheques en dergelijke zijn van harte welkom. Op de girokaar ten moet worden ingevuld het giro nummer 2 5 0 7 3 van Comité Zilve ren jubileum koningin Juliana te Den Haag. Op de betaalcheques ge lieve men in te vullen „de gemeente Zierikzee". Voor de bewoners van de bejaar dentehuizen worden in de tehuizen zelf de bussen geplaatst. Mocht iemand voor de kollektan ten niet bereikbaar zijn (niet thuis bijvoorbeeld), dan kan men dinsdag nog op het stadhuis (Meelstraat) te recht, alwaar dan een bus geplaatst wordt. Men kan dinsdag ook nog op het postkantoor terecht; ook daap, staat dan een bus. Ik wil deze kollekte graags in dë belangstelling van de inwoners aan bevelen. De sportjeugd vm-mt op de avond van 3 september als het ware één groot Oranjeteam. Zorgen wij er met z'n allen voor dat de winst zó groot zal zijn dat het „Kibd jn" nood" een „blij kind" kan vforden We maken er ook onze jubilerende koningin, waarvoor zovele Zeeuwen een warm plekje in het hart-hebben, blij mee. De burgemeester van Zierikzee, TH. I-I. DE MEESTER, HET KONINGSCHAP MOGE DAN IN DE AFGELOPEN 15 JAAR VEEL van zijn romantiek en statig aureool hebben verloren, nochtans is de band die het Huis van Oranje aan het Nederlandse volk verbindt, even hecht als een kwart eeuw geleden. Dat is in de eerste plaats de grote verdienste van koningin Juliana, die in de afgelopen 25 jaar haar taak als staatshoofd met grote wijsheid heeft vervuld en steeds veel begrip heeft getoond voor de ingrijpende veranderingen die zich ook in de Nederlandse samenleving heb- hen voltrokken. Tijdens haar ambtsperiode zijn de laatste resten van het mytisch koning schap, dat ver van het gewone volk staat, verdwenen. Juliana is in alle opzichten een modern vorstin, niet alleen in de vervulling van haar staats taak, maar ook in haar onbevangen kontakten met alle geledingen van het Nederlandse volk. De eedsaflegging. De klokken luiden van de torens, En vlaggen ivapperen in de wind. We vieren feest, want Koningin Juliana, is nu in Nederland, een kivart eeuw aan 't bewind.. De bange oorlogsdagen zijn verdwenen. We wonen in een vrij en vredig land. Het vorstenhuis leeft in ons aller midden. Ttissen vorstin en volk bestaat een hechte band. Eens moest u met uw gezin de toevlucht nemen, naar 'l buitenland, we leefden met u mee. En Nederland bleef in benauwdheid achter. Ons hele volk ging door een hel van wee. Maar eindelijk; op 5 mei kwam de vrede. We waren vrij er was weer vreugde in Nederland. En uit de vreemde mocht u wederkeren, Met man en kroost, zo na aan u verwant. En, na enkele jaren lei een oude lieve moeder. Haar kroon en scepter in uw jonge handen neer. En vol ontroering riep ze fier de hand naar boven. Oranje boven; leve de koningin. Vorstin we wensen u geluk met deze feestdag. En nog veel goede jaren met elkaar. Dat God. uw leven leiden mag, u steunen. Dut I-Iij u kracht en hulp geeft voor elk jaar. Dat u nu weer opnieuw zult gaan beleven. Uyj volk wenst u, m.et heel uw fijn gezin.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1973 | | pagina 7