^Conincfin Juliana
25 /aar ótuatól\oc\d
EEN
UNIEK SYMBOOL
VAN
STAATSEENHEID
y
Aktie Nationaal Geschenk
Zilveren Regeringsjubileum
25 jaar koningin juliAnA
ZIERIK ZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 31 augustus 1973 Nr. 21344
Bij haar kroning in 194S sprak
koningin Juliana de* gedenkwaar
dige woorden: „Wie ben ik dat ik
dit doen mag Zij heeft dus beseft
\v$lk een zware taak zij op zich
nam toen zij staatshoofd van Ne
derland werd. Want juist het Ne
derlandse volk - hoezeer het in
De koningin op het hordes van paleis Soestdijk hij het défilé ter gelegenheid
van haar laatste verjaardag.
Leven vol turbulente
gebeurtenissen
Het konstitutionele koningschap is
diep geworteld in de Nederlandse sa
menleving. Het Huis van Oranje is
nog even geliefd als 25 jaar geleden,
toen Juliana na een officiële huldi
ging in de Nieuwe Kerk'te Amster
dam haar moeder, de onvergetelijke
Wilhelmina, opvolgde. Tijdens deze
inhuldiging sprak de pas gekroonde
vorstin over „de grote liefde, waar
mee ons volk mij tegemoet treedt",
een liefde die haar, naar zij hoopte,
ook „in tijden van tegenspoed en ver
driet", deelachtig zou worden. Het
Nederlandse volk heeft deze hoop -
dachten wij - zeker niet beschaamd.
Allerlei komplikaties, verwikkelin
gen en pijnlijke gebeurtenissen, die
de afgelopen 25 jaren de gemoederen
in beweging hebben gebracht, heb
ben niet kunnen verhinderen dat het
overgrote deel van ons volk niet al
leen de monarchale staatsvorm is
blijven prefereren, maar ook emotio
neel sterk aan het Oranjehuis ge
bonden is gebleven.
Het leven en de regeerperiode van
onze vorstin omspannen een tijdsge
wricht, dat zonder meer als één der
meest turbulente episoden uit de we
reldgeschiedenis kan worden geken
schetst.
Toen Juliana op 30 april 1909 in
het paleis Noordeinde te Den Haag
het levenslicht aanschouwde, heerste
er in Nederland nijpende werkloos
heid en honger onder grote groepen
van de bevolking.
Vijf jaar later breekt de eerste we
reldoorlog uit; vier jaar later wordt
het koningshuis bijna slachtoffer van
een staatsgreep van Troelstra c.s.
Daarna volgen enkele ernstige eko-
nomische crises, bijvooi-beeld die van
de dertiger jaren. In 1940 moet het
koninklijk gezin uitwijken voor de
Duitse nazi's; in 1949 verliezen we
Indonesië; daarna komen de verwik
kelingen rondom de huwelijken van
prinses Irene en prinses Beatrix.
Kortom, de tijden van tegenspoed
en verdriet, waarover de vorstin tij
dens haar inhuldiging repte, hebben
wel degelijk een stempel op haar le
ven gedrukt.
Hoogtepunten
het koningschap in ons land „een be
twiste zaak" begint te worden.
Fijnzinnige eenvoud
De daaropvolgende jaren hebben
duidelijk gemaakt dat de monarchie
in ons land bij het overgrote deel van
ons volk in geen enkel opzicht een
„betwiste zaak" is. Integendeel. Op
woensdag 5 september zal koningin
Juliana in het gehele land worden
geëerd als„een vorstin die met milde
wijsheid en, fijnzinnige eenvoud de
afgelopen kwart eeuw haar taak als
staatshoofd heeft vervuld en daar
mee de grondslag heeft gelegd voor
een modern koningschap, dat oog
heeft voor de snelle veranderingen
die zich in de samenleving voördoen.
In haar kerstboodschap van 1962
sprak koningin Juliana deze wbor-
den: „Hier op aarde zijn wij in voort-
durëhde verandering en jla^ is goed.
Wij verlangen er soms hsaig naar
het Ifostbare ogenblik vast te ho.uöen.
fe vereéuwigen. Maar wij wéten niet
wat een overvloed aan rijkdom ons
nog~"wacht. Het leven gaat door. in
al zijn volheid van kansen voor ons,
die voor het grijpen zijrv yo'or wie
ze maar wil zien".
Bemoedigende woorden, die de
vorstin in haar eigen ambtsperiode
volledig heeft kunnen waarmaken.
grote meerderheid ook Oranjege
zind is - is uitermate Jcritiseh in
gesteld. 'Zeker ten opzichte van
gezagsdragers. De toen af-
ende koningin Wilhelmina had
door haar militante houding
tijdens de oorlogsjaren, de eerbied
vei-worven van ons volk en ver
kreeg daarmee de eretitel van
„Moeder des vaderlands". En hoe
zeer dit clan ook de band tussen
Nederland en het Huis van Oranje
weer had verstevigd, dit maakte
de opgave voor Juliana, om nu cle
verpersoonlijking van die band tA
zijn, bepaald niet gemakkelijk.
Hadden wij in de oorlogsjaren
nog gehoopt, dat toen door de
nood geboren grotere eenheid van
het Nederlandse volk, zich na de
bevrijding zou voortzetten en zich
zou ontplooien tot mefcri eensge
zindheid en een daaruit voort
vloeiende sterke politieke leiding,
toen eenmaal de nood voorbij was
liet ook de versplintering zich
weer gelden.
In zo'n situatie wordt het des te
moeilijker om het symbool te blij
ven van de eenheid van het Ko
ninkrijk der Nederlanden. Van
de eenheid van het volk is immers
geen sprake. Maar ondanks dit
wordt cle koning(in) geacht boven
alle partijen te staan, de meerder
heid latende regeren doch de min
derheid niet te veronachtzamen.
Geen politieke keuze is haar in ons
Staatsrecht toebedacht.
Hoezeer dit ook, politiek-clemo-
kratisch gezien, een goecle instel
ling is, van de betrokkene vergt
het iets van zichzelf wegcijferen
waarop ieder ander Iftl van vófl.s
volk juist recht heeft "en* zich van
dat recht wil bedienen.\Niet alzo
voor de koningin, noch voor cle
leden van haar huis.
Welk een enorme opgave vergt
\jiet van ieder welbewust mens om
fcdie, in zekere zin, onmondigheid
voor het volk te vertalen tot sym
bool van de eenheid. Er zijn er in
ons volk clie de taak van staats
hoofd zouden willen opdragen aan
een gekozen president. Een uiter
aard dus aan een politieke partij
gebonden figuur. Hoe zou deze cle
eenheid van onze staat kunnen
symboliseren, partijdig als hij door
zijn keuze al moet zijn?
Het is bewonderenswaardig
zoals koningin Juliana zich,, on
danks de haast tot chaotische, toe
standen leidende politieke ver
splintering van ons "vólk Igeeft
weten te handhaven als een vrij
wel door ieder gerespekteerd
hoofd van de staat. Het niet weg
te denken rustpunt temidden van
alle politieke verwikkelingen. Het
is dan ook niet het koningschap
dat zij op cle voorgrond laat tre
den, clat zij wil uitstralen, cloch in
cle eerste plaats het mens zijn als
ieder ander. Het moeder zijn, zo
wel voor haar gezin, als voor ei
genlijk ieder lid van ons volk. Zij
weet een warme menselijkheid uit
te stralen en nochtans het'koning
schap zijn abstrakte luister té* doen
behouden. Een luister die rfcidig is
om cle eenheid van het Koninkrijk
der Nederlanden te kunnen sym
boliseren.
De eenheid van de4 staat kan
niet in armetierigheid tot uiting
komen, want clat is niet in over
eenstemming met het wezen van
ons volk. Trouwens geen enkel
volk. Juist daarom mogen wij ons
zo gelukkig prijzen^ dat cle ^een
heid van onze staat verpersoon
lijkt wordt door iemand die zich
geheel deel van ons volk voelt en
naar deze opvatting het koning
schap uitoefent.
Bij het 25-jarig regeringsjubi
leum van koningin Juliana mogen
wij haar zeker wel onze grote be
wondering en erkentelijkheid be
tuigen voor de wijze waarop zij
haar moeilijke taak uitoefent. La
ten we clat feestelijk/-vieren, want
het Nederlandse volk ma| zichzelf
feliciteren zo'n staatshoofd te
hebben. En dat dit in 'deze zo ui
termate 'verdemokiptiseerde tijd
nochtans een koningin As, is wel
liet beste bewijs hoè juist zij haar
taak verricht. Wij zijn ervan over
tuigd, clat dit op 5 september dan
ook door het geïnde,ls&cl tot ui
ting zal komen. Necterland is in
menig opzicht uniek, maar zeker
niet in het minst cloor zijn Huis
van Oranje en cle wijze waarop
ck* vertegenwoordigers^ daarvan
liet symbool van geilheid, aan het
kon ingschap verbindt
Gelukkig heeft het leven van onze
vorstin ook een groot aa,ntal hoogte
punten gekend. Tot die hoogtepunten
rekent zij ongetwijfeld ook zelf dë
tijd. dat zij in Leiden rechten stu
deerde, een studie die in 1927 begon
en in 1930 werd afgesloten.
Een tweede mijlpaal in haar leven
is haar huwelijk met prins Bernhard
van Lippe Biesterfeld. Na de offi
ciële verloving in september 1936,
wordt op 7 januari 1937 het jonge
paar in de Haagse St. Jacobskerk in
de echt verbonden.
Nieuw geluk werd Juliana in 1938
deelachtig, toen zij het leven schonk
aan een dochter, prinses Beatrix.
Anderhalf jaar later schenkt zij het
leven aan een tweede dochter, prin
ses Irene. Deze naam was symbo
lisch. Het prinselijk paar wilde hier
mee hun verlangen naar vrede tot
uiting brengen. Maar kort .daarna
breekt de tweede wereldoorlog uit.
Tien mei 1940 vallen de Duitse le
gioenen Nederland binnen en het ko
ninklijk gezin moet yluchten naar
het. buitenland. Juliana en Bern
hard wijken uit naar het Canadese
Ottawa, waar in 1943 prinses Mar
griet wordt geboren.
Vijf jaar lang leeft het koninklijk
gezin gescheiden van het volk, dat
haar zo dierbaar is. Pas in mei 1945
kan Juliana met haar moeder de be
vrijde zuidelijke provincies bezoe
ken; 2 augustus van hetzelfde jaar
volgt de definitieve terugreis naar
Nederland.
V er wikkelingen
Wanneer in september 1948 Juliana
tot staatshoofd wordt gekroond, zit
Nederland midden in de internatio
nale verwikkelingen. In Nederlands-
Indië, het grote koloniale gebied in
de Oost, is de onafhankelijkheidsbe
weging aan de winnende hand.
Eén van de eerste belangrijke re
geringsdaden van onze vorstin speelt
zich op 27 december 1949 af, wanneer
zij in de Burgerzaal van het paleis
op de Dam de zgn. souvereiniteits-
overdracht. tekent. Indonesië houdt
op Nederlands gebied te zijn.
In 1953 leeft de koningin intens
mee met dat deel van onze bevolking
dat door de grote wa'terramp van 1
februari wordt getroffen. Zij bezocht
de betreffende gebieden.
Grote beroering wekt in 1964 de
verloving van prinses Irene met de
Spaanse prins Hugh Charles, leider
van de Carlistenbeweging. De emo
ties rond de overgang van de prinses
naar het r.k. geloof, verhogen de
tragiek van de gebeurtenissen. De
koningin wordt nu op pijnlijke wijze
gekonfronteerd met haar dubbele rol,
die van staatshoofd en die van moe
der.
En na een uiterst rumoerige voor
geschiedenis trouwt op 10 maart 1966
prinses Beatrix met Claus von Ams-
berg. Weer laaien de emoties hoog
op, die zich kristalliseren in een uit
voerig kamerdebat, dat door de tele
visie in alle Nederlandse huiskamers
\vordt gebracht. Fel zijn de diskus-
sies over de bei'uchle brief van de
socialist Nederhorst, die schreef dat
Toen koningin Wilhelmina afstand deed van de troon, lerwille van haar
dochter, vèrscfienén moeder en dochter op het paleisbalkon, waar een grote
menigte het nieuws vernam ziit de mond van koningin Wilhelmina, die zelf
een spontaan „Leve de koningin", bestemd voor haar dochter, uitriep.
(Ingezonden)
Bij gelegenheid1 van het zilveren re
geringsjubileum van H.M. koningin
Juliana wordt haar een nationaal ge
schenk aangeboden. Het persoonlijk
geschenk voor de koningin zal, op
haar uitdrukkelijk verzoek, van be
scheiden aard zijn. Het is haar wens,
dat de voor het nationaal geschenk
binnenkomende gelden, in hoofdzaak
zullen worden bestemd voor kon-
krete projekten ten behoeve van
„•Het kind in nood", zoals in Neder
land de bouw van een tweede kin-
derdialysecentrum voor jeugdige
nierpatiëntjes, en bu^teij Nederland
projekten voor geïntegreerde kinder-
zorg en hulp aan het door oorlogs
geweld invalide geworden kind.
Om de nodige gelden voor het na
tionaal geschenk bijeen te krijgen,
wordt te Zierikzee op maandagavond
3 september een blikseminzameling
gehouden. Na de nieuwsuitzending
van acht uur over radio en televisie,
houdt mr. F. van Thiel, oud-voor
zitter van de Tweede Kamer, een
korte speech om de bevolking op te
wekken mee te doen aan deze aktie.
Daarna, dus om vijf voor half negen,
zwermen de kollektanten - leden van
de grootste plaatselijke sportvereni
gingen - uit. In korte tijd kunnen
aldus alle inwoners van Zierikzee
worden bereikt. Ook de burgers die
buiten de bebouwde kom wonen,
kunnen een kollektant verwachten.
In de kollektebus kan niet alleen
geld worden gedaan, ook girokaar
ten, betaalcheques en dergelijke zijn
van harte welkom. Op de girokaar
ten moet worden ingevuld het giro
nummer 2 5 0 7 3 van Comité Zilve
ren jubileum koningin Juliana te
Den Haag. Op de betaalcheques ge
lieve men in te vullen „de gemeente
Zierikzee".
Voor de bewoners van de bejaar
dentehuizen worden in de tehuizen
zelf de bussen geplaatst.
Mocht iemand voor de kollektan
ten niet bereikbaar zijn (niet thuis
bijvoorbeeld), dan kan men dinsdag
nog op het stadhuis (Meelstraat) te
recht, alwaar dan een bus geplaatst
wordt. Men kan dinsdag ook nog op
het postkantoor terecht; ook daap,
staat dan een bus.
Ik wil deze kollekte graags in dë
belangstelling van de inwoners aan
bevelen. De sportjeugd vm-mt op de
avond van 3 september als het ware
één groot Oranjeteam. Zorgen wij
er met z'n allen voor dat de winst
zó groot zal zijn dat het „Kibd jn"
nood" een „blij kind" kan vforden
We maken er ook onze jubilerende
koningin, waarvoor zovele Zeeuwen
een warm plekje in het hart-hebben,
blij mee.
De burgemeester van Zierikzee,
TH. I-I. DE MEESTER,
HET KONINGSCHAP MOGE DAN IN DE AFGELOPEN 15 JAAR VEEL
van zijn romantiek en statig aureool hebben verloren, nochtans is de band
die het Huis van Oranje aan het Nederlandse volk verbindt, even hecht als
een kwart eeuw geleden. Dat is in de eerste plaats de grote verdienste van
koningin Juliana, die in de afgelopen 25 jaar haar taak als staatshoofd met
grote wijsheid heeft vervuld en steeds veel begrip heeft getoond voor de
ingrijpende veranderingen die zich ook in de Nederlandse samenleving heb-
hen voltrokken.
Tijdens haar ambtsperiode zijn de laatste resten van het mytisch koning
schap, dat ver van het gewone volk staat, verdwenen. Juliana is in alle
opzichten een modern vorstin, niet alleen in de vervulling van haar staats
taak, maar ook in haar onbevangen kontakten met alle geledingen van het
Nederlandse volk.
De eedsaflegging.
De klokken luiden van de torens,
En vlaggen ivapperen in de wind.
We vieren feest, want Koningin Juliana,
is nu in Nederland, een kivart eeuw aan 't bewind..
De bange oorlogsdagen zijn verdwenen.
We wonen in een vrij en vredig land.
Het vorstenhuis leeft in ons aller midden.
Ttissen vorstin en volk bestaat een hechte band.
Eens moest u met uw gezin de toevlucht nemen,
naar 'l buitenland, we leefden met u mee.
En Nederland bleef in benauwdheid achter.
Ons hele volk ging door een hel van wee.
Maar eindelijk; op 5 mei kwam de vrede.
We waren vrij er was weer vreugde in Nederland.
En uit de vreemde mocht u wederkeren,
Met man en kroost, zo na aan u verwant.
En, na enkele jaren lei een oude lieve moeder.
Haar kroon en scepter in uw jonge handen neer.
En vol ontroering riep ze fier de hand naar boven.
Oranje boven; leve de koningin.
Vorstin we wensen u geluk met deze feestdag.
En nog veel goede jaren met elkaar.
Dat God. uw leven leiden mag, u steunen.
Dut I-Iij u kracht en hulp geeft voor elk jaar.
Dat u nu weer opnieuw zult gaan beleven.
Uyj volk wenst u, m.et heel uw fijn gezin.