BEA WINT HET PLEIT
Twee miljoen extra voor Bangla Desj
Mozaïek, een der oudste kunstvormen
VERMOGEN KERNCENTRALE BORSELE NAAR 80 PROCENT
ZIERIKZEESCIIE NIEUWSBODE Donderdag 23 augustus 1973 Nr. 21339
THIS IS TO CERTIFV THAT
DEKUYPER-EXPOÊT
KLINKKLARE
JONGE JENEVER
met KWALITEITS
CERTIFICAAT
DE KEUS
VAN DE FIJNPROEVER
In beperkte mate
verkrijgbaar in stenen
of aardewerk kruik,
voorlopig zonder
prijsverhoging
komende seizoen samen. Want niet
alleen armband- en zakhorloges ver
anderen van uiterlijk overeenkom
stig de mode, voor ivand- en tafel-
klokken ontwikkelen de producen
ten eveneens steeds weer iets
nieuws. Ideeënrijke designers goud
smeden en vakkundige technici
werken nauw samen opdat iedere
chronometer tot kopen noodt. Over
grootmoeders' wekkers zijn weer
in trek, in groot formaat met 30 cen
timeter diameter en in mini-uitgave.
Het bellen klinkt blikachtig, als in
oude tijden en maakt ook de hard
nekkigste slaapmuts wakker.
DEN HAAG, 22-8. De Nederlandse
regering: heeft in New York een
cfceque ten bedrage van f 2 miljoen
laten overhandigen aan de secreta
ris-generaal van de Verenigde Naties
ten behoeve van Unrob, de herstel
activiteiten van de V.N. in Bangla
Desj.
Het is een extra bedrag om de
V.N. mogelijk te maken haa.r activi
teiten in Bangla Desj die aanvanke
lijk eind maant zouden worden be
ëindigd voort te zetten. Mede door
deze {bijdrage van ons land kan de
V.N. doorgaan de havens van Ban
gla Desj weer geschikt te maken
voor verbetering van het vervoer
van hulpgoederen naar het achter
land. De f 2 miljoen komt boven het
bedrag voor de bilaterale samenwer
king tussen Nederland en Bangla
Desj. Dat beloopt in 1973 f 16 mil
joen gulden voor de financiële en 4,7
miljoen voor technische samenwer
king.
Rusland heeft tekort
aan boeren
MOSKOU. 22-8. Russen die zich in
gebieden vestigen die door ontvol
king worden bedreigd, krijgen een
bedrag in contanten en een nieuw
huis en hoeven de eerste acht jaar
geen belasting te betalen.
De Izwestia, het blad van de rege
ring dat dit meldt, zegt dat deze
voorrechten speciaal bestemd zijn
voor vrijwilligers die gaan werken
op de staats- en collectieve boerde
rijen in het zuidelijk gebied van de
Wolga, de Oekraine, Wit-Rusland en
bepaalde gebieden in het noorden
van de Kaukasus.
Toerist in
Amsterdam omgekomen
AMSTERDAM, 22-8. Om half acht
is woensdagochtend op de Valken-
weg in Amsterdam-noord door
voorbijgangers in het gras langs de
weg het lijk aangetroffen van de 21-
jarige Italiaanse toerist Benici Lo
renzo uit Benna in Italië.
Volgens zijn Italiaanse vriend, die
door de recherche van het bureau
Mosplein werd verhoord, heeft Be
nici de dood aan zich zelf te wijten.
Hij zou zich 'snachts ter plaatse op
ondeskundige wijze twee inspuitin
gen in de rechterarm hebben toege
diend met heroïne. De middelen
daartoe zijn echter niet gevonden, zo
deelt de recherche mede.
Dodelijk ongeluk
op boerderij
BREDA, 22-8. De 18-;arige H.
Kooien uit Lage Mierde (N.B.) is
dinsdagmiddag op de boerderij van
zijn vader om het leven gekomen
doordat een trekker met oplegger
in een gierkelder reed. De jongeman
viel van de aanhangwagen op stenen
en was op slag dood.
De combinatie viel in het geheel
in de gierkelder, maar de bestuurder
kwam er goed af.
„Rijnpoorthaven kan
goedkoper in Sloegebied"
VLISSINGEN, 22-8. Een haven ge
richt op het verwerken van contai
ners, zoals Rotterdam ten noorden
van de Waterweg wil aanleggen (de
Rijnpoorthaven) - kan met minder
kosten in het Sloegebied tot stand
komen. Dit heeft de directeur van
het havenschap Vlissingen, de heer
J. van Konijnenburg, woensdag ver
klaard) op een persexcursie.
De burgemeesters van Vlissingen
en Middelburg spraken zich uit voor
een haimonische ontwikkeling van
het midden-Zeeuwse gebied met
minder fouten dan elders zijn ge
maakt.
WACO-Beton sluit
vestiging in Goes
GOES, 22-8. Balast Nedam heeft
in een persbericht meegedeeld, dat
de vestiging van Waeo-beton in Goes
(producent van betonwaren ten be
hoeve van weg- en waterbouw) met
ingang van 1 november a s. haar ac
tiviteiten zal beëindigen.
De vestiging, die sinds 1948 be
staat. heeft in haar haussepeiriode
ongeveer 25 mensen in dienst ge
had en was gespecialiseerd in de fa
bricage van inspectie-putten ten
behoeve van riool-leidingen. De
markt voor deze putten is de laatste
jaren sterk gegroeid. De kleine fa
briek Goes kon deze groei niet meer
meemaken zodat besloten moest
worden om de productie over te
brengen naai- de grotere fabieken
(Krimpen aan de IJssel en Meppel).
de Egyptenaren verstonden deze
kunst tot in een hoge graad en vele
vloermozaïeken, die wij bij hen aan
treffen zijn van uitzonderlijke
schoonheid en getuigen van een
knap kunstenaarschap. Bijvoorbeeld
in de oude stad El Amarna werden
in de opgegraven ruïnes van oude
paleizen mozaïeken gevonden met
diervoorstellingen in zulke schone
kleuren, dat deskundigen versteld
stonden over de prestaties die deze
oude Egyptische beeldende kunste
naars hadden geleverd. Reeds om
streeks 4000 jaar vóór Christus blijkt
deze kunst beoefend te zijn, gezien
de vondsten die men heeft gedaan.
Het bleek geen typisch Egyptische
kunst te zijn, want ook bij de oude
Perzen en Grieken werd de mozaïek-
kunst beoefend en dit heeft tot re
sultaat gehad, dat vele prachtige
mozaïeken voor ons bewaard zijn
gebleven. Door de wijze waarop een
mozaïek wordt vervaardigd, is het
minder vergankelijk dan vele andere
kunstwerken.
Als een legpuzzel
De kunstenaar bouwt een bepaalde
voorstelling op, door het aan en te
gen elkaar voegen van stukjes steen
in de gewenste vorm en van de ge
wenste kleuren. Populair gezegd
maakt hij een grote legpuzzel, waar
bij de steentjes door vorm en kleur
een beeld vormen.
Dergelijke mozaïeken kunnen ge
weldige afmetigen krijgen en uit
groeien tot enorme stenen schilde
rijen, waar de beschouwer wordt ge
fascineerd door de schitterende
kleuren en vormen die de kunste
naar in zijn werk heeft weten te leg
gen; een werk dat zeer moeilijk ge
noemd mag worden en dat ontzet
tend veel geduld eist. Daarom kun
nen wij werkelijkschitterende
scheppingen niet hogelijk genoeg
waarderen.
Oorspronkelijk ontstond het mo
zaïekwerk door de behoefte de vloer,
die bedekt werd met stenen, aan
trekkelijker te maken door invoe
ging van stenen van een andere
kleur. Allengs kwam men nu tot de
ontdekking dat op deze wijze be
paalde figuren waren te leggen. De
techniek werd verder uitgebreid en
men ging over tot het werken in
meer kleuren en met kleine kleur
nuances, waardoor het mogelijk was
vloeiende overgangen te krijgen,
waardoor het beeld aan aantrekke
lijkheid won. Zo ontstond langza
merhand de mozaïekkunst.
Ook in ateliers
Het bleef echter niet bij de vloe
ren. Ook taanden werden met stenen
belegd. Zo ontstond het wandmoza-
iek. Dit begon op een schilderij te
lijken en het gevolg was, dat de kun
stenaar het in zijn atelier ging ver
vaardigen en niet op de plaats waar
het diende te komen. De mozaïek
kunst is oud en heeft een ontwikke
lingsgang van duizenden en duizen
den jaren doorlopen. Zij mag daar
om één der oudste vormen van beel
dende kunst genoemd worden en we
dienen reeds daarom met eerbied te
gen haar op te zien.
Geruime tijd beleefde de mozaïek
kunst een periode waarin zij weinig
werd beoefend, hetgeen wij zeer mo
gen betreuren. Hier is echter veran
dering in gekomen. Steeds meer
kunstenaars voelen zich tegenwoor
dig tot deze vorm van beeldende
kunst aangetrokken en zijn tot de
beoefening ervan overgegaan. Ook
het publiek begint er meer belang
stelling voor te krijgen, waardoor
zich nieuwe mogelijkheden openen
in onze kommercièle eeuw.
Een oude, bijna vergeten kunst
vorm, het mozaïek, herleeft en gaat
weer een nieuwe toekomst tegemoet
als wand- en interieursversiering.
Ook onze huidige kunstenaars kun
nen prachtige mozaïekwerken ver
vaardigen die een aanwinst voor on
ze kuituur zijn.
Velen zullen wel eens vol bewon
dering gestaan hebben voor een
vloer- of wandversiering uitgevoerd
in mozaïek, terwijl zij zich verbaasd
afvroegen hoe een kunstenaar dit
geschapen had.
Inderdaad mogen wij mozaïek re
kenen tot de ware beeldende kunst.
De manier waarop kunstenaars kans
zien een prachtige voorstelling te
geven, uitgevoerd in ontelbare ste
nen en steentjes van diverse kleuren,
grenst soms aan het ongelooflijke en
wij kunnen hiervoor niets dan grote
bewondering hebben.
Reeds 40 eeuwen v. Chr.
werden mozaieken
gewrocht
Het mozaïek is één van de oudst
bekende kunstvormen. Reeds de ou-
Sreng bewaakt als juwelen werden
de rond 12.000 klokmodellen voor
1974, die klokkenmakers uit West-
Duitsland op het Hamburgse jaar
beursterrein bij de vakhandel intro
duceerden. Wederverkopers stelden
hier hun monsterkollektie voor het
Wat biedt
de BEELDBUIS
VRIJDAG 24 AUGUSTUS
NED. I: De vrijdagavond op het
eerste net is voor de AVRO, die een
afwisselend programma te bieden
heeft. Allereerst om zeven uur een
aflevering van de serie Survival „De
verboden woestijn van Danakil". Na
het journaal iets nieuws van de
AVRO, „Samenspel" een programma
dat ruim anderhalf uur duurt. Het
spel wordt gepresenteerd door Pe
ter Knegjens, voornamelijk bekend
in de motorsport. Voor de muziek
tekent Tony Eick. Het laatste pro
gramma is Simon van Collem's
Avroskoop, waarin de kleine alles
weter van de film zich bezig houdt
met films waarin de figuur van
Christus centraal staat. Het laatste
woord op deze zender is voor de
NOS-rubriek Studio Sport, dat twee
onderwerpen op de buis brengt. Een.
reportage van de wedstrijden die
vandaag gespeeld zijn in het hockey-
toemooi om de wereldbeker in Am
stelveen en iiervolgens beelden van
de wereldkampioenschappen wiel
rennen op de baan in San Sebastion.
NED. II: Drie kwartier eerder dan
gewoonlijk, om zes uur al, komt het
tweede net in werking. De aanlei
ding: het hockeytoernooi dat zich in
Amstelveen afspeelt en de wieler
kampioenschappen in het Spaanse
Sebastian. De TROS tekent voor het
avondprogramma. Zorro heerst hei
eerste half uur op de buis. Voor acht
uur ook deel twee van „Levens
web", de serie die zich bezig houdt
met de invloeden van de verande
ringen in het milieu op mensen, die
ren en planten. Na het journaal ver
keert de t.v.-kijker weer anderhalf
uur in het gezelschap van de Ame
rikaanse acteur James Stewart. Hij
speelt opnieuw een westernrol, dit
maal.-in de speelfilm ,J3end of the
river". De film vertelt over pioniers
die in de jaren tachtig van de vorige
eeuw een trektocht maken naar een
gebied waarin zij goede levens- en
woonomstandigheden denken op te
bouwen. Een bekeerde bandiet is hun
gids. Een half uurtje zang en muziek
kan men tegen tienen verwachten.
Zang o.a. door Liesbeth List en het
trio José Marcello, een vertelsel van
Vrijdag 24 augustus, 22.05, Neder
land I: Avroskoop. Een scene uit
Jesus Christ Superstar. Jesus bij de
zondige vrouwen.
Bueno de Mesquita en een optreden
van het duo Mini en Maxi. Tot be
sluit van de TROS-avond volgt dan
de documentaire „Diepzee energie
voor morgen". Rond de klok van elf
uur het eerste deel van een zesdelige
serie „Kunst in de knoei" van de
NOS.
VRIJDAG 24 AUGUSTUS
NED. I: 18.45 Kiri de Clown; 18.55
Nieuws; 19.05 De verboden woestijn
van Danakil; 20.00 Journaal; 20.20
Marathon kwis; 20.22 Samenspel;
22.05 Avroskoop; 22.40 Studio Sport;
23.10 Journaal.
NED. II: 18.00 Studio Sport; 18.45
Kiri de Clown; 18.55 Nieuws; 19.05
Zorro; 19.25 Levensweb; 20.00 Jour
naal; 20.20 Bend of the river; 21.50
Zomer'73; 22.20 Diepzee energie voor
morgen; 22.50 Uit de kunst; 23.20
Journaal.
BORSELE, 22-8. Technici van de kerncentrale in
Borsele hebben het vermogen van deze kerncentrale
woensdagavond opgevoerd tot 80 procent. Leden van
de Commissie Reactor Veiligheid hebben de fasege-
wijzigde ingebruikneming van de centrale tot op
heden op de voet gevolgd.
Het opvoeren van de capaciteit
van de kerncentrale gebeurt in vijf
fasen. Op 20 juni jongstleden, on
middellijk na het verlenen van de
vergunning tot in werking stelling
werd begonnen met het kritisch ma
ken van de centrale. De fasen tot 3,
30 en 50 procent zyn zonder moei
lijkheden verlopen.
De direloteur van de kerncentrale,
ir. A. Tiktak deelde woensdagmor
gen tijdens een excursie van onge
veer 30 journalisten, die Zeeland
naar aanleiding van het 100-jarig
bestaan van de VJissingse havens, de
spoorweg en het kanaal van Wal
cheren. bezoeken mee, dat de Pro
vinciale Zeeuwse Energie Maat
schappij inmiddels een afvoer gooi
heeft aangebracht om de vissen, die
op het spoelrooster van het koelwa
ter afvoerleidingssysteem in de Wes
ter schelde terechtkomen, af te voe
ren naar het stroomgebied van de
Westerschelde.
Enige tijd geleden ontdekten enke
le sportvissers grote hoeveelheden
dode vis bij de monding van de af
voerbuis van het koelwater in een
ka-eek van de Westerschelde. Deze
vissen komen volgens de heer Tiktak
op het rooster terecht en - worden
er met een sterke waterstraal afge-
spoten, waardoor ze worden ver
doofd of gedood. De goot moet er
voor zorgen dat de vis niet meer als
een rottige massa in de kreek blijft
drijven, maar door zijn grote ver
spreidingsgebied als voedsel voor de
meeuwen kan dienen.
Als de fasegewijze ingebruikne
ming van de centrale zonder moei
lijkheden verloopt, dan zal de cen
trale nog dit najaar op volledige
sterkte kunnen draaien. De centrale
heeft een capaciteit van 477 mega
watt
DOOR
38 HENK VAN HEESWIJK
„Naar huis," antwoordde hij
droog.
„Dat bedoel ik niet. Wat betekent
dit vraag- en antwoordspelletje?"
Even kwam er een ontspanning in
zijn strakke trekken, maar onmid
dellijk vermande hij zich weer. „Juf
frouw Van Laar, u hebt, als onder
wijzeres, wel wat mensenkennis.
Geeft u mij eens een definitie van de
voorzitter van het schoolbestuur".
„Op gevaar af, dat die voorzitter
nijdig wordt en mijn ontslag krijg.
Of hij stopt ergens op een stille plek
en zet me in het gunstigste geval
zonder pak slaag aan de kant van de
weg. Ik kijk wel uit."
Nu schoot Sangelaar even in de
lach. „Op mijn woord, juffrouw Van
Laar, ik zal geen represailles ne
men. Overigens Heintje is in
staat om me wat te doen, als u niet
meer zoudt komen."
Ze vertederde. „Heintje dat is
een schat. Weet u, wat dat kind
mankeert?"
„Een gebroken enkel."
„Ach nee, dat bedoel ik niet. Dit
wilde ik zeggen. Het kind heeft be
hoefte aan liefde. Is u dat nooit op
gevallen?"
„Juffrouw Van Laar, ik heb een
groot bedrijf, het grootste in de wij
de omgeving. En bovendien heb ik
een dozijn functies, waarvan op het
ogenblik die van waarnemend bur
gemeester ongetwijfeld de zwaarste
is. Ik kan me niet altijd met m'n
kinderen bemoeien."
„Dat is erg jammer voor de kin
deren, meneer."
„U zult wel gelijk hebben, juf
frouw, zoals u tot op heden altijd
gelijk hebt gehad. Ik ik zal u
een bekentenis doen. Ik heb in ja
nuari gepoogd u te ontslaan."
„En dat is u niet gelukt," ant
woordde Bea droog.
„Nee, dat is me inderdaad niet ge
lukt. Weet u wat dit betekent? Dat
voor het eerst in mijn zes en dertig
jarige leven iets niet gelukt is wat ik
me in m'n hoofd had gezet. Hooge-
boom heeft u verdedigd, een advo-
kaat waardig. Aan hem hebt u het
te danken, dat de bestuursleden,
voor het eerst in een tijdsverloop
van negen jaren, mij de voet dwars
durfden te zetten. Mijn voorstel
werd verworpen."
„Maar waarom wilde u mij ont
slaan, meneer Sangelaar? Wat hebt
u tegen mij? Wat is er op mijn werk
aan te merken? Ik heb liefde voor
mijn vak en ik doe mijn best om
mijn kinderen zo goed mogelijk te
leren en op te voeden. Nogmaals:
Wat hebt u tegen mij?"
De wagen reed over de spoorweg
overgang bij Harderwijk en Sange
laar had al zijn aandacht nodig voor
het drukke verkeer. Toen hij rechts
af geslagen had en in de richting
Hïerden reed, zei hij: „Momenteel
heb ik niets meer tegen u, juffrouw
Van Laar. Ik ik heb u al die tijd
verkeerd beoordeeld. Misschien, om
dat u te zelfstandig was. Mis
schien ach, wat doet het er °°k
toe. Ik heb in deze veertien dagen,
dat u mijn dochtertje bezoekt, kun
nen merken dat u ontzettend veel van
kinderen houdt. Meer dan ooit enige
onderwijzeres aan onze school heeft
gedemonstreerd. En dat is me veel
waard. Ik mag een lompe boer lij
ken, maar de belangen van m'n
school die sla ik hoog aan. De
ouders moeten tevreden zijn en ik
moet eerlijk bekennen: de ouders
zijn nog nooit zo tevreden geweest
als de laatste maanden. Tenminste
zij, die kinderen in de beide laagste
klassen hebben. En dat hebben we
aan u te danken."
„Och," antwoordde Bea, een beet
je in de war gebracht, „ik houd van
al mijn kinderen, zonder enige uit
zondering."
„Maar ik heb nog geen ant
woord gehad op mijn vraag: Wat is
uw oordeel over mij?"
Ze keek hem van terzijde aan.
„Meent u dat? Wilt u dat met alle
geweld weten?"
Hij knikte. „Zeer beslist. En ik zal
er niet boos om worden. Nu niet en
later niet."
„Wel begon Bea aarzelend,
„nu ja u u hebt heer-
sernatuur en bent een geboren or
ganisator. Twee eigenschappen, die
met elkaar in overeenstemming zijn.
Dat men u gekozen heeft voor be
langrijke leidende functies, is daar
om niet zo vreemd. Maar iemand, die
leiderscapaciteiten bezit, moet zich
zelf steeds weer onderzoeken en zich
afvragen: Hoe ver mag ik gaan en
ben ik soms in bepaalde opzichten al
niet te ver gegaan? Die zelfkritiek
ontbreekt u. Ik ken u nog maar
kort, maar mijn indruk is, dat u
meer geleerd heeft dan alleen dat
gene, wat men gewoonlijk op de la
gere school meegeeft. Met andere
woorden: U hebt meer onderwijs ge
noten. Misschien op een land- en
tuinbouwschool. Misschien iets an
ders. U bent in wezen een verstandig
mens, maar u bent ook wraakzuch
tig, als men u de voet dwars zet. En
dit laatste is een karakterfout. Als
u daar overheen zop kunnen komen,
dan zoudt u een ideaal mens zijn.
Een andere fout van u is, dat u zich
te vaak verheven voelt boven ande
ren. Ik bedoel boven mensen, die la
ger in ontwikkeling en rang staan.
U schept bewust een afstand tussen
u en vele medemensen. Dat kan on-
onder bepaalde omstandigheden no
dig en nuttig zijn, maar in het al
gemeen genomen is dat niet goed.
(wordt vervolgd)
