BEA WINT HET PLEIT
DUISTERE MEDEPLICHTIGHEID
AAN PORTUGESE MASSAMOORD
Oostduitsers
zwommen naar
bondsrepubliek
Vulkaan actief
Vijf doden in
het verkeer (DBR)
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 17 juli 1973 Nr. 21318
BLIK DOOR HET WERELD
VENSTER
De grote moordpartij in Mozam
bique, waarvan de Britse priester
Adrianus Hastings uitgebreid rap
port heeft uitgebracht, is in Lissabon
terstond hevig ontkend - uiteraard.
Voorlopig lijkt echter die ontkenning
minder waard dan het rapport dat
dbor verscheidene zendelingen wordt
bevestigd en dat zo gedetailleerd is
in zijn gruwelijkheid dat hét haast
niet verzonnen kan zijn. fljetj dorpje
Wiriyamu dat beestachtig uitge
moord werd ligt trouwens jn het
distrikt Mucumbura, waaruit al eer
der melding is gemaakt van terreur
jegens de bevolking. Bovendien is
het een gebied waar het inheemse
bevrijdingsleger aktief is, zodat het
motief voor de slachting voor de
hand ligt.
De Portugese troepen hebben hel
trouwens in Mozambique zoioel als
in Angola vooral de laatste tijd te
kiuaad met de in aantal en in bewa
pening steeds sterkere guerrillastrij
ders. Hinderlagen komen steeds va
ker voor en ook reahlstreekóê aan
vallen. De autoritèiteri\ in Mozaan-
biqué en Angola zwijgen doorgaans
over verliescijfers, van een derde
Portugees gebied in Afrika,_Guinee-
Bissau, zijn ze toevallig wel geplu-
bliceerd: tien keer hoger dan in de
eerste maanden van het jaar - in de
andere streken kan de verhouding
iets gunstiger liggenmaar veel zal
het niet zijn. In ieder geval is de
tijd voorbij dat de Portugese solda
ten konden lachen om de gebrekkige
taktiek en de gebrekkige strijdme-
thoden van de guerillero's - die heb
ben in de loop der jaren het een en
ander geleerd in de praktijk en van
instrukteurs uit andere Afrikaanse
landen. Van min of meer arrogante
heersers zijn deze soldaten gewor
den tol een in het nauw gebracht
korps.
Dergelijke omstandigheden kun
nen makkelijk ertoe leiden dat men
tot uitersten overgaat - als met ge
woon vechten de bevrijdingsstrijd
niet'is in te perken grijpt men naar
de terreur. Het is geen tyjnsch Por
tugese reaktie overigens - My Lai
symboliseert iets dergelijks uit Viet
nam.
Medeplichtig
De bevrijdingsstrijd van Afrikanen
legen Portugezen wordt door het he
le werelddeel gezien als een recht
vaardige zaak: het opruimen van de
laatste koloniën om de bevolking er
van ook de vrijheid te geven waar
op ze recht heeft. Een redenering
waartegen zich zeker niet die lan
den kunnen verzetten die zelf gelei
delijk aan sinds 1945 hun koloniën
zelfstandigheid hebben gegeven. Als
men de krampachtige pogingen
van de Portugezen om hunkoloniën
te behouden bestempelt als een zin
loze poging om een voorbije tijd in
Exclusieve
lederen
geschenken en
bureaugarnituren
CAAW& DAM 9
LENGKEEK LEDERWAREN ZIER1KZEE
leven te houden, dan lijkt dit juist.
Maar verder dan een dergelijke af
keuring gaat men in Europa amper.
De VS onderhouden zelfs nog nau
were banden met het land van presi
dent Caetano dat ze niet graag mis
sen in hun keten van strategische
bases. Maar het is geen wonder als
de Afrikanen in de vrije landen en
in de Portugese koloniën deze wes
terse houding zien als een stilzwij
gend steunen van Portugal. Een paar
boze woorden op een ministerskon-
ferentie maken in Afrika niet veel
indruk, zelfs al is dit een konferentie
van de NATO. Die NATO, de ver
huur van bases, het drijven van han
del r het zijn drie dianieren waarop
het regime in Portugal, dat toch ook
al door zijn diktatoriale karakter
weinig waardering verdient, over
eind wordt gehouden.
Niemand in Afrika kon redelijk
verlangen dat al jaren geleden het
westen pressie op Lissabon zou uit
oefenen een eind te maken aan deze
koloniale overheersing. Nu echter
heeft men liet zo lang getolereerd
dat men in Afrikaanse ogen eenvou
dig medeplichtig is. Dat wil ook zeg
gen medeplichtig aan een bloedbad,
dat ongetwijfeld het symbool van
het verzet gaat worden. Morele over
wegingen nog daargelaten is het de
vraag of de westerse wereld zich
wel kan permitteren om der wille
van een onzinnige Portugese koppig
heid zijn reputatie in Afrika aan
flarden te laten gaan.
HANNOVER, 16-7. Twee Oost-
duitse mannen van dertig jaar zijn
in het weekeinde door het zwem
mend oversteken van de Elbe naai
de Bondsrebubliek gevlucht. Ze be
reikten ongedeerd de deelstaat Ne-
dersaksen.
De Elbe is een natuurlijke grens
van ongeveer honderd kilometer
lussen beide Duitse staten.
Nieuwe voorzitter
Produktschap vis en
visprodukten
DEN HAAG. 16-7. De heer B. A.
de Jonge te Driebergen is by konink
lijk besluit benoemd tot voorzitter
van het Produktschap voor Vis en
Visprodukten.
Hij volgt de heer drs. D. J. van
Dijk op, die is afgetreden wegens het
bereiken van de pensioengerechtig
de leeftijd.
De benoeming -van de heer de Jon-
ge geldt voor de lopende zittings
periode van het bestuur van dit pro
duktschap, die eindigt op 1 februari
1975.
De heer de Jonge is als secretaris
van de industriebond CNV belast
met onder mfeer de visserij-aange
legenheden. Tevens bekleedde hij
functies bij de diverse publiekrec^ir-
telijke bedrijfslichamen voor de vis
serijsector. Tot dusverre was hij
waarnemend voorzitter van het pro
duktschap voor vis en visprodukten
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DRIEBERGEN. De verkeersdruk
te in het weekeinde, veroorzaakt
door de terugkeer van vele vakantie
gangers, is de Rijkspolitie in Drie
bergen erg meegevallen. Het was
wel druk,ook zondagavond nog, maar
stremmingen van betekenis deden
zich volgens de verkeerscentrale in
Driebex-gen niet voor.
HAARLEMMERMEER. De ge
meentepolitie van Haarlemmer mee r
heeft drie Belgen gearresteerd, die
gezocht werden voor bankoverval
len in België en Frankrijk.
MONNIKENDAM. Het stadje
Monnikendam heeft opnieuw de
strijd tegen het leger van de geuzen
verloren. Eerst werd de Zuiderpoort
bestormd en nam het geuzenleger
bezit van de stad, evenals in 1573 is
gebeurd. Ditmaal ging het echter
zonder bloedvergieten en sloegen
duizenden belangstellenden de strijd
gade.
TIEL. In een bar te Tiel is de
29-jarige antennebouwer Frits van
Ochten verscheidene malen met een
mes gestoken. Zijn toestand is zorg
wekkend. De 22-jarige Turk A. O.
zou de messteken hebben toegebracht
Hij is aangehouden.
UTRECHT. De provincie Utrecht
is vorig jaar qua bevolkingsgroei
koploper gebleven. Ongeveer 70
procent van de groei is het gevolg
van geboorteoverschotten en 30 pro
cent moet worden toegeschreven
aan een vestigingssaldo van buiten
de provincie. Di staat in het jaar
verslag over 1972 van het Economisch
Technologisch Instituut voor de pro
vincie Utrecht (ETI).
DEN HAAG. Afgezien van de
gang van zaken bij de kantoorboek
handels hebben zich in de eerste vijf
maanden van dit jaar de grootste
omzetstijgingen voorgedaan bij de
handel in aardappelen, groenten en
fruit en bij de kruideniers.
UTRECHT. Bij de Nederlandse
Spoorwegen gaan per 1 septembpr de
reizigerstarieven gemiddeld met 7
procent omhoog. De Spoorwegen
hopen hiermede op een meerop
brengst op jaarbasis van f 27 miljoen
Naarmate men langere afstanden
aflegt gaan de tarieven procentsge-
wijs het minst omhoog.
Woning uitgebrand
na brandstichting
UTRECHT, 16-7. Een twee ver
diepingen tellend woonhuis aan de
Lekstraat in Utrecht is in de nacht
finaal uitgebrand. De brand is waar
schijnlijk aangestoken.
Het echtpaar dat het pand be
woonde was al geruime tijd in een
scheidingsprocedure gewikkeld. Zon
dagavond kwam de al lang smeulen
de ruzie tussen de beide echtlieden
tot een uitbarsting toen de man. J.
H. J., weigerde de huissleutels af te
geven nadat het huis aan zijn we
derhelft was toegewezen. De vrouw
had toen het pand met behulp van
enige familieleden stormenderhand
„genomen", waana manlief met eni
ge getrouwen het huis ging beleeren.
Even nadat het beleg ver na midder
nacht was afgebroken, zag men de
man op een damesfiets op straat uit
gaan. Tien minuten later stond het
huis. in brand. De man is spoorloos.
I
MOKOU, 16-7. De hoogste vul-
aan van de Koerilen, de Ljatja (1822
m) op het eilandje Koenasjir, is
voor het eerst sinds 160 jaar weer
.actief. Naar het Russische persbu
reau Tass eerst maandag berichtte,
zijn de uitbarstingen enige maanden
geleden al begonnen.
DUSSELDORF. 16-7. In de buurt
van Wipperfürth in Noordrijnwest-
falen zijn zondagavond vijf mensen
by een frontale botsing om het le
ven gekomen. Vijf mensen werden,
voor een deel zwaar, gewond.
Een van de auto's waarin vijf jon
gelui zaten, heeft waarschijnlijk met
te grote snelheid een bocht genomen,
is op de andere weghelft gekomen
en is frontaal in botsing gekomen
met een tegenligger.
De doden zijn jongelui van 17 en
20 jaar en drie bejaarden van tus
sen de 65 en 75 jaar.
Flitsen
uit het buitenland
CERIGNOLA, In Cerignola in
Italië zijn drie mensen om het le
ven gekomen bij een ontploffing in
een vuurwerkfabriek. Een deel van
de fabriek vloog in de Lucht.
LONDEN. Ongeveer 4000 betogers
trokken door de straten van Londen
om te protesteren tegen het komende
bezoek van de Portugese premier
Marcollo Caetano.
CAGLIARI. In een buitenwijk
van Cagliari op Sardinië heeft in de
nacht van zondag op maandag een
zeer zware brand gewoed in een
houtopslag. Zestigduizend vierkante
meter hout is daarbij verloren ge
gaan.
BELFAST. Hel Britse leger treft
voorbereidingen om vrouwen voor
de militie te recruteren teneinde de
strijd aan te binden tegen vrouwen
die voor het Republikeinse leger
bomaanslagen plegen. Zij zullen
vrouwen moeten aanhouden die doen
alsof zij zwanger zijn maar die bom
men e.d. in hun kleding verbergen,
gen.
Wat biedt
de BEELDBUIS?
WOENSDAG IS JULI
NED. I: Hoogtepunt vanavond
is de vierde ronde van het „Spel
zonder grenzen", dal zich in Arnhem
zal afspelen. Om vijf uur voor de
kinderen een verhaal over Max en
Mopsy en daarna „Met de minihel-
den mee", dit keer twee Zweedse
belhamels. Tussen zeven en acht Van
Gewest tot Gewest, waarin een re
portage over de veranderingen in de
Biesbos. Vrouwen van onze tijd, is de
titel pan een serie korte reportages,
die de NOS tot eind september om de
twee weken zal uitzenden. Elke re
portage houdt zich bezig met een
vrouw die in haar land gezien kan
worden als symbool van de emanci
patie. In dit kader krijgt de kijker
portretten voorgeschoteld van o.a.
Indira Ghandi, Margaret Mead en-
Jane "Fonda. Vanavond de nu 72-
jarige Amerikaanse antropologe
Margaret Mead, schrijfster van het
bijna klassiek geworden boek „Man
en Vrouw". Zij heeft veel onderzoe
kingen gedaan naar de levensge
woonten van primitieve volkeren in
het gebied van de Stille Zuidzee en
een indrukwekkende serie artikelen
en boeken geschreven over het func
tioneren van man en vrouw in deze
wereld. De volgende twintig minuten
een Russische documentaire over
preventieve milieuaanpak in de
Sovjet Unie. Rond negen uur het
internationale spektakelstuk Spel
zonder Grenzen, waarin Nederland
vertegenwoordigd wordt door de
plaats Ten Boer. De diverse onder
delen van het programma hebben
alle betrekking op de vakantie. Stu
dio Sport maakt een eind aan deze
avond en besteed o.a. aandacht aan
de verrichtingen in de Tour de
France.
NED. II: Commentatoren Jean
Nelissen en Fred Racké brengen om
vijf voor half zeven verslag uit. van
de vandaag verreden etappe Fleu-
rance-Bordeaux in de Tour de
France. Om zeven uur de VARA met
een uitzending van hel Bejaarden-
concours op zanggebied 1973. Een
kleine zeventig koren streden om de
hoogste vocale eer. Ook bejaarden
in het Finse tv-spel „Aliisa" waarin
de auteur Aulikki Oksanen de posi
tie van bejaarden in Finland kritisch
onder de loep neemt. Advies en be
geleiding zijn de eerste zaken waar
aan de oudere mens behoefte heeft.
Wal geeft de staat terug aan het eind
De sigaretten veroorzaakten een
nieuw incident. De winkelierster had
met nauw vehholen verbazing haar
een pakje toegeschoven en het geld
in ontvangst genomen. Maar daar
had ze eigenlijk geen erg in gehad.
He drama begon, toen ze in de voor
kamer zat te roken. Mevrouw van
Schagen kwam binnen en bleef per
plex in de deuropening staan.
„Rookt u?" vroeg ze, stom ver
wonderd.
„Zoals u ziet," antwoordde Bea.
„Ook één?"
Ze wees verachtelijk met haar
hand naar het opgeheven pakje.
„Daar zal Piet wel bezwaren tegen
hebben."
„Piet? Welke Piet?"
„Mijn man. Hij wil niet. dat de
jongens roken. Ik ben bang, dat Piet.
onze oudste zoon dan, het wel eens
stiekum doet. Buiten. Maar mijn
man wil het niet."
Bea sc'hoot in een lach. ,,Ik zie het
verband niet.." begon ze.
„Als ze u zien roken, willen ze het
ook," vervolgde de vrouw hard. En
sigaretten roken stompt de hersens
af. Zelf rookt mijn man uitsluitend
een pijp. En dan nog met mate. En.
van sigarettenrook worden de gor
dijnen zo gauw geel
Bea kneep haar sigaret uit. ..Oké,
uw gordijnen zullen van mijn siga
retten niet vuil worden. Ik rook wel
boven, op mijn kamer."
„Tja, ik weet niet, of.."
„Mevrouw van Schagen. nu moet
u eens goed luisteren. Ik weet niet,
in wat voor dorp ik terecht gekomen
ben, maar sinds het begin van deze
eeuw is de vrouw al vrij. Althans in
andere delen van ons land. En als
ik sigaretten roken wil. dan rook ik
die. Net zoveel en net zo weinig als
van een werkzaam leven? Hierop
volgt een filmverslag van de Ameri
kaanse drummer Mac Roach op hei
in 1972 gehouden jazz-festival in
Loosdrecht. Een kolfje naar de hand
van de jazz-liefhebbers. Hierna
neemt de IKOR de uitzending over,
met- een vijftig minuten durende ru
briek Kenmerk.
WOENSDAG 18 JULI
NED. I: 17.00 Kinderprogramma:
19.05 Van Gewest lot Gewest; 20.20
Portret van Margaret Mead: 20.45
Op zoek naar evenwicht; 21.05 Spel
zonder Grenzen; 22.20 Studio Sport.
NED. II: 18.25 Tour de France
19.05 Zangconcours bejaarden; 20.20
Fins tv-spel Allissa; 21.35 Kenmerk.
DONDERDAG 19 JULI
NED. 1: Betty Boop. Walt Dis
ney's Peter en de Wolf en muziek
uit Zuid-Amerika, ziehier de ingre
diënten voor het vakantie program
ma dat de VPRO tussen twee en
vier uur vanmiddag op het scherm
brengt. Het avondprogramma tot
tien uur komt ook voor rekening van
de VPRO, maar eerst is de NOS er
om vijf voor half zeven nog met een
verslag van de Tour de France. Tus
sen zeven en acht uur staan drie
programma's te wachten. Allereerst
een poppenspel van Jan deNoord over
Dommel de Mol. die uit varen gaat.
Vervolgens een aflevering van de
serie „Het kind in de sport". Tenslot
te een vermakelijke tekenfilm met
Popeye. Het eerste programma na
het journaal is Berichten uil de Sa
menleving en daarna komt de VPRO
toe aan een vertoning van het derde
deel van de vijf delen van de serie
..Beeldje voor beeldje voor beeldje
i>oor beeldje". Een uiterst boeiende
serie voor diegenen die geïnteres
seerd zijn in de produktie van teken
films. Vanavond in de schijnwerper
de Engelse tekenfilmproducer Derek
Philips. Nog een uur is er voor de
VPRO dan nog over en dan gaat op
aan een nieuwe Dick Cavett-show.
Vanavond ij zijn gast de blinde zan
ger Ray Charles, de man op wiens
naam zovele tophits staan. Tussen
tien en kwart over elf zit de E.O.
op de buis. Drie programma's. Aller
eerst „Niemand is zo gelukkig als
hij", het verhaal van een sociaal
werkster, die door haar ervaringen
tijdens haar werk zelf in de put
komt te zitten. Vervolgens „De wind
blaast waarheen hij wil" en als laat
ste onderdeel de rubriek „Horen en
zien".
ik zelf wil. Uiteraard in mijn vrije
tijd. Of will u met dat soms verbie
den?"
„Tja, ik weet niet, wat Piet' daar
van zal zeggen
Bea haalde haar schouders op en
liep zonder verder een woord te
spreken naar boven. Nu was ze wer
kelijk verstoord. Omdat ze zich al
tijd onder alle omstandigheden wil
de beheersen, was ze er niet verder
op ingegaan. Maar eenmaal op haar
kamer gekomen, stak ze een sigaret
op en strekte zich in de ongemakke
lijke leunstoel. Haar verlangen ging
uit naar het gezellige flatje in de
stad. Naar haar eigen, comfortabele
meubeltjes. Naar alle comfort, die ze
hier miste. Naar prettige mensen,
die niet kleinzielig waren en niet op
je letten.
Ze was nog geen week in Elsilioven
en ze had er al genoeg van. Als ze
naar haar natuur te werk ging, dan
liet ze de hele boel hier in de steek
en ging weer naar de stad. Maar
daarvoor was ze weer teveel dame.
Dat deed je natuurlijk niet. En bo
vendien, haar vechtersnatuur kreeg
de overhand. Ja, ze zou zidh hier
door die inboorlingen laten kisten.
Kon je net denken.
Maar lang bleef ze niet onder één
dak met die bedilzieke mevrouw van
Schagen.. Tja. ik weet niet, wat
mijn Piet daarvan zeggen zal.Mens
wat heb ik maling aan jouw Piet!
Ben ik met hem getrouwd? Je zult
opgescheept zitten met zo iemand
als echtgenoot. Om de kouwe kip-
pe koorst van te krijgen. De gedachte
alleen al
„De pip.jullie allemaal. zei ze
heel oneerbiedig.
9
Nog voor het eten slapte ze op
DEN HAAG. De irosroos „Scar
let Queen Elisabeth" is door een
internationale jury, na be-oordeling
op technische en esthetische kwali
teiten, waardig bevonden om te wor
den onderscheiden mei de „Gouden
Roos van 's Gravenhage". De kwe
ker Patrick Dickson uit. Noord-ler-
land was niet aanwezig bij de prijs
uitreiking in Den Haag. De Boskoop-
se kiveker Jan Spek nam de prijs
voor hem in ontvangst uil handen
van de Haagse wethouder F. D. Bas-
tet.
NED. II: Men mag aannemen,
dat er in elk geval voor twee van de
drie programma's die de AVRO van
avond uitzendt, grote belangstelling
zal bestaan. Dat zijn de reportage
van het tennistoernooi op de banen
van het HilverstLm.se Meikhuisje en
het Galaconlert door het Yehudi
Menuhin Festwal Orshestra. Het
derde pragraynma is „Geheimen van
de zee", tqyurmee de AVR.O om ze
ven uur de uitzending opent. Kapi
tein Coèteau én zijn mannen bepa
len hun aandacht tot krokodillen en
nijlpaarden in Centraal Afrika. Maar
liefst honderd minuten geeft de
AVRO beelden door van het Melk-
huisje-tennistoernooi, dat deze week
in Hilversum gehouden wordt. Daar
na een heel ander hoofdstuk, waar
mee de liefhebbers van klassieke
muziek ingenomen zullen zijn. Tol
de klok van elf concerteert het be
roemde Yehudi Menuhin Festival
Orchestra. De opnamen van dit con
cert zijn eind april in ons land ge
maakt. Onder de aandachtige luiste
raars bevonden rich koningin Juli
ana en Prins Bernhard. In hel eerste
werk neemt Menuhin ook de solo
partij voor zijn rekening.
DONDERDAG 19 JULI
NED. I: 14.00 Vakanlieprogrum-
ma; 18.25 Tour de France; 19.05 Pop
penspel; 19.20 Het kind in de sport;
19.45 Popeye; 20.21 Berichten uit de
samenleving; 20.35 De geschiedenis
i?a>i de tekenfilm: 21.00 Dick Cavett;
22.00 De wind blaast waarheen hij
wil; 22.15 Kerk en theologie; 22.45
The happiest man in the world,
film.
NED. II: 19.05 Geheimen der
zee; 20.21 Melkhuisje-tennis-toernooi
21.40 Galaconcert Yehudi Menuhin.
DORTMUND. Bij een verkeers
ongeluk op de autosnelweg Hann-
over-Oberhausen is de 51-jarige M.
Marlens uit Utrecht om het leven
gekomen.
FEUILLETON
DOOR
HENK VAN HEESWIJK
haar fiets en doorkruiste het dorp.
Wat drommel, er zouden toch wel
ergens een paar kamers te vinden
zijn? Omgemeubileerd? Of zou dat
ook niet mogen van boer Sangelaar?
Wat drommel, ze zou in staat zijn
een bouwvergunning aan te vragen
en zelf een bungalowtje neer te zet
ten. Wat een geluk, dat ze een paar
centen van zichzelf had. Hel gaf haar
tenminste het. gevoel onafhankelijk
te zijn. Van iedereen.
Na de maaltijd gingen de kleintjes
naar bed en de igroten mochten nog
wat buitoir spelbn. Piet junior ging
met zijn Iboekeii en schriften naar
het tuinhuisje ®m te studeren. En
toen moeder van Schagen in de keu
ken met haar vijftienjarige dochter
met de afwas bezig was, zei de heer
des huizes: „Miep heeft me verteld,
dat u rookt, waarde collega. Dat is
natuurlijk uw goed recht, want in
deze moderne tijd rookt de vrouw
net zo goed als de man. Doe me
evenwel één plezier en rook niet in
het bijzijn van de kinderen. Dat oe
fent maar een slechte invloed uit".
Bea keek hem aah en glimlachte
fijntjes. „Sigaretten roken stompt de
hersens af, nietwaar?"
Hij haalde zijn schouders op. „Je
moet een motief hebben, als je iets
verbiedt. En het doel heiligt de mid
delen. U zult het wel met mij ec-ns
zijn, dat een mens gauw verslaafd
is aan het roken?"
Bea knikte. „Inderdaad. Dat be
aam ik ten volle."
Daarom probeer ik mijn- oudere
kinderen er van te weerhouden te
beginnen aan het roken van sigaret
ten. Om het goede voorbeeld te ge
ven, rook ik ze zelf ook niet."
(wordt vervolgd)
PARIJS. Bij een felle brand in de grootste meubelzaak van Frankrijk, de
„Galeries Barbes" in Parijs, kwamen twee mensen om hel leven. Zes brand
weerlieden loerden met verwondingen in een ziekenhuis opgenomen. Op
mogelijkheid van brandstichting werd niet uitgesloten.
