(J-/- I v
WITTE HUIS BEVESTIGT ONTHULLINGEN VAN DEAN
Brandt naar Praag
Om verlaging van
leerlingenschaal
Manifestaties op de Wereld-milieudag
Stedelijke archivaris groef in
geschiedenis goud- en zilversmeden
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Dinsdag 5 juni 1973
129ste jaargang Nr. 21295
WAARIN OPGENOMEN
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus 1, tel. (01110) 2255,
na 18.00 uur: tel. (01110) 2118. Girorekening 13 76 77.
Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. (01110) 2938. Uitgave:
8.V. Drukkerij v/h Lakenman Ochtman, Zierikzee.
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling J 14,50; per maand 5,per jaar
55,Losse nummers 30 cent - Verschijnt maandag, dinsdag, donderdag en
vrijdag - Advertentieprijs 21 cent per losse mm; „Succesjes" (max. 4 regels)
2,75. Vraagt onze contractprijzenl De advertentieprijzen zijn exclusief
4 Vo B.T.W.
In dit nummer;
Dienstjaar 1972 gunstig voor waterschap
„Nixon en Agneiv moeten heengaan"
WASHINGTON, 4-6. Het Witte Huis heeft maandag
erkend dat president Nixon dit jaar vaak gesprekken
lieeft gehad met John Dean, oud-advisieur van het
Witte Huis, over Watergate en andere zaken. Het wei
gerde echter de notulen van die gesprekken beschik
baar te stellen.
De Washington Post meldde zon
dag dat John Dean tegenover een
lid van de commissie-Ervin had ver
klaard dit jaar zeker 35 a 40 keer
met Nixon, of in diens aanwezigheid
te hebben gesproken over het ver
doezelen van het afluisterschandaal.
Een paar uur later sprak het Witte
Huis dit bericht krachtig tegen.
In een verklaring heette het dat
het bericht in de Washington Post
deel scheen uit te maken van een
„met zorg opgezette gecoördineerde
strategie van één of meer individuen
die er hun zinnen op hebben gezet
de presiden in de pers aan te klagen
met gebruik van laster, verdraaide
feiten en leugens".
De plaatsvervangend woordvoer
der van het Witte Huis. Gerald
Warren, herhaalde maandag nog eens
dat president Nixon geen voorkennis
had van plannen in het democra
tisch hoofdkwartier in te breken of
van stappen om de inbraak in de
doofpot te stoppen. De veelvuldige
gesprekken met Dean - die een
maand geleden als adviseur werd
ontslagen - waren noodzakelijk om
dat er zaken aan de orde kwamen
die juridisch advies behoefden. Die
zaken betroffen onder meer de be
vestiging in zijn funktie van Patrick
Gray als hoofd van de FBI. een
presidentiële verklaring en het eigen
onderzoek van de president naai' het
afluisterschandaal.
Muskieten
verantwoordelijk voor
miljoen doden per jaar
WASHINGTON, 4-6. Muskieten
zijn als overbrengers van ziekten per
jaar verantwoordelijk voor de dood
van ongeveer een miljoen mensen.
Dit heeft de nationale academie van
wetenschappen in Washington be
kendgemaakt. Het probleem dreigt
volgens de academie in de komende
jaren nog groter te worden omdat
steeds meer soorten muskieten im
muun worden voor de gebruikelijke
bestrijdingsmiddelen.
„Heengaan'"
President Nixon en vice-president
Agnew moeten naar de mening van
de vroegere Amerikaanse minister
van defensie Clark Clifford in ver
band met Watergate terugtreden en
het Witte Huis vrijmaken voor een
door het congres voorgestelde inte
rim-president. In een' bericht in de
New York Times motive_ert Clifford
zijn mening met de verklaring, dat
de schade die het Watergate-scheTn-
daal aan de regering-Nixon heeft
toegebracht „onherstelbaar"^ is,.
Ruimtewandeling
voor „Skylab"-reparatie
HOUSTON, 5-6. Het bureau voor
lucht- en ruimtevaart (NASA) heeft
besloten dat er nog deze week een
ruimtewandeling zal plaatsvinden
om te proberen het voor de energie
voorziening van het ruimtelaborato
rium „Skylab" zo belangrijk defecte
zonnepaneel te repareren.
Spaanse vrouw
stak echtgenoot in brand
MADRID, 5-6. De 28-jarige Emilia
Catala-Fernandez in Denia in de
paanse provincie Alicante, heeft
haar 33-jarige man José tijdens zijn
middagslaapje met benzine overgo
ten en in brand gestoken. De man
overleed.
De politie zei maandag dat het
echtpaar ruzie had gehad. Er zijn
drie minderjarige kinderen.
PRAAG. De eerste Tsjechoslo-
waakse onderhandelaar bij de be
sprekingen met West-Dui tsland heeft
in een vraaggesprek, dat vrijdag is
gepubliceerd, verklaard, dat de
Westduitse bondskanselier, Willy
Brandt, naar Praag zal gaan om het
eerder deze week gesloten verdrag
tussen West-Duilsland en Tsjecho-
Slowakije te tekenen.
De Ver. Staten zouden zich de ko
mende drie en een half jaar gecon
fronteerd zien met een „zich uit
breidende verlamming" van het re
geringsapparaat.
DEN HAAG, 2-6. De Algemene
Nederlandse Onderwijzers Federatie
(ANOF) is teleurgesteld over het
achterwege laten van een duidelijke
toezegging voor verlaging van de
leei'lingensehalen bij het lager on
derwijs. De ANOF heeft dit namens
de 90.000 bij haar aangesloten leer
krachten minister-president drs. J.
den Uyl meegedeeld. De ANOF heeft
daarbij tevens verzocht alsnog per 1
augustus van dit jaar een schaalver-
laging te verwerkelijken,
Bewoners Bijlmermeer
eisen liuurverlaging
AMSTERDAM. 5-6. Een huurver-
laging van ongeveer 100 gulden per
maand, eisen de ongeveer 200 bewo
ners van de Bijlmermeer bij Amster
dam, die maandagavond in een ver
gadering bijeen waren. Deze eis heb
ben zij, vervat in een motie, toege
zonden aan de staten generaal en
aan de gemeenteraad van Amster
dam. Op het ogenblik komt de huur
van een viexkamerflat in de Bijlmer
meer op 365 gulden per maand.
GENÈVE, 4-6. In Parijs en Tokio
zullen duizenden mensen dinsdag,
wereldmilieudag, hun auto thuis
laten en te voet of per fiets naar hun
werk gaan. In Bonn zullen interna
tionale deskundigen over de zwaar-
vervuilde Rijn varen en middelen
bespreken voor het zuiveren van 's
werelds smerige rivieren en meren.
In Londen zullen 500 deskundigen, vieren.
zakenlieden en regeringsautoriteiten
denkbeelden, uitwisselen over 't con
troleren van de vervuiling van de
aarde, de lucht en het water. In Ne
derland zullen 200.000 schoolkinde
ren hun denkbeelden over het leef
milieu in tekening brengen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden
van de manier waarop mensen over
de gehele wereld verspreid de 5e
juni dit jaar onder de leuze „slechts
één aarde" wereldmilieudag - zullen
ZIERIKZEE, 4-6. In aparte overdruk is verschenen
een verhandeling, op te nemen in bet binnenkort te
verschijnen nummer van liet tijdschrift „Antiek"', van
de stadsarchivaris de heer W. H. Keikes, over „Zierik-
zeese goud- en zilversmeden" (14e-19e eeuw).
Deze voorwerpen, specima waarvan staan afgedrukt in hel fraaie boekje,
werden gemaakt door bekwame edelsmeden, die hier hun kunstzinnig be
roep uitoefenden. Hun namen en antecedenten konden voor een groot deel
aan de vergetelheid worden ontrukt, dank zij naspeuringen door de schrij
ver van verschillende bronnen, als poortersboeken, resolutieboeken en liet
stedelijk archief.
Vooral echter - zo deelt de heer
Keikes mede - de edelsmeden uit de
veertiende en vijftiende eeuw. „blij
ven" in het halfduister"; alleen hun
namen zijn bekend dank zij de Poor
tersboeken. Eerst in de 16e eeuw
worden gegevens rond de beoefe
naars van het edel ambacht wat rui
mer.
Uit de Poortersboeken blijkt in
tussen dat velen Zierikzee als nieuwe
plaats van vestiging kozen en vaak
bestonden er tussen de edelsmeden
Gnderlinge familierelaties.
Zo treft men ook' huwelijken aan
„die typisch binnen Ihet goudsme
den-milieu bleven". Beroemde naam
was de familie Van der Willigen met
gelieerde families. ©e gesloten be
langengemeenschap werd ook in
stand gehouden door het eigen gilde.
Groot charter*
Het Zierikzeese goudsmedengilde
wordt vrij vroeg met name vermeld
in een groot charter: een akte van
trouw aan de stedelijke rechten
(1425). De archivaris ontdekte dat
bij het gilde niet altijd zuinig op de
oude papieren werd gepast, blijkens
een aanvraag uit 1732, om een ver
vangend reglement, daar het eerder
bestaande teloor ging.
Het merken van zilver werd aan
vaste regels gebonden. Zierikzees'
zilver had drie of vier keuren.
Het goud- en zilversmidsgilde
heeft te Zierikzee bestaan tot in de
Franse tijd. Bewaard bleef de eind
afrekening over de jaren 1807-1810.
waaruit, de schrijver heeft geput om
namen en voorwerpen te vernoemen.
ROME. De Griekse koning in bal
lingschap Constantijn en koningin
Anne-Marie worden onder schot ge
nomen door ee,n leger fotografen en
filmers, terwijl de koning zijn ver
klaring voorleest naar aanleiding
van het uitroepen van de republiek
door het kolonelsregietn.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Wie twee liaesen jaaght
vangt er veeltijts geen.
Huis „Roomen"
Heel knap goudsmid en graveur
Een detailopname van de zilveren
ihesuurierschanl ie Zierikzee (15S0).
was Anthonis van der Willigen, die
zich vestigde in het - recentelijk ge
restaureerde - huis „Roomen". Na
hoogtepunten in zijn ieven geraakte
hij later aan lager wal.
Sommige edelsmeden - als Van der
Willigen - verlieten tijdelijk of voor
goed Zierikzee. onder hen Anthonis
Jacobszone, die in 1555 naar Lier
vertrok.
Fraaie Zierikzeese stukken bevin
den zich in het Zeeuws Museum te
Middelburg en uiteraard in het Ge
meentemuseum van Zierikzee, met.
als pronkstuk de Thesaurierenschaal.
De verhandeling besluit met een
zo volledig mogelijke lijst van na
men van Zierikzeese goud- en zil
versmeden, op zich een „handvat"
voor nadere studie over dit bijzon
der boeiende onderwerp.
Vermelde wij nog dat het. boekje
voor f 3,te koop is.
NOS-radio
geeft „Verkeersbalans"
met Pinksteren
HILVERSUM, 4-6. Met het oog op
de te verwachten verkeersdrukte tij
dens de Pinksterdagen zendt de NOS
radio van vrijdag 8 juni tot en met
dinsdag 12 juni dagelijks van 17.55
tot 18.00 uur via Hilversum III on
der de titel „Verkeersbalans" een
speciale rubriek uit, waarin het aan
tal dodelijke verkeersongelukken en
ernstig gewonden tijdens de Pink
sterdagen, te beginnen vanaf vrij
dagmiddag 1700 uur. wordt bijge
houden.
Daarbij zal gebruik worden ge
maakt van gegevens, die de algemene
verkeersdienst van de rijkspolitie in
Driebergen verzamelt. Naast het
signaleren van het aantal doden en
gewonden zal in deze rubriek ook
worden ingegaan op de oorzaak van
de ongelukken. In de eerste uitzen
ding zal mr. M. Polak van Veilig
Verkeer Nederland informatie geven
over de verkeersveiligheid in het al
gemeen.
Antiekdieven actief
ARNHEM, 5-6. Inbrekers hebben
uit twee woningen in Oosterbeek
enkele Friese en Franse klokken
gestolen met een gezamenlijke waar
de van f 20.000,-. Er worden in Oos
terbeek de laatste tijd veel antiek
diefstallen gepleegd. Er is al voor
1' 100.000 aan antiek verdwenen.
Verwachting tot woensdagavond:
Droog en zonnig
Droog en zonnig weer met een zwak
ke tot matige wind tussen noord en
oost; maximumtemperaturen van 16
graden in het Waddengebied tot 20
graden in het zuidoosten van het
land, minimumtemperaturen onge
veer 6 graden.
Voor donderdag:
Aantal uren zon: 5 tot 16.
Min.-temperaturen: 0 tot 5 graden
onder "normaal.
Max.-temperaturen: omstreeks nor
maal.
Kans op een droge periode van min
stens 12 uur 95 procent.
Kans op een geheel droog etmaal: 90
procent.
ZON- EN MAANSTANDEN
6 juni. Zon op 4,23, onder 20.55.
Maan op 10.50, onder 0.09.
7 juni, Zon op 4.22, onder 20.56.
Maan op 12.08, onder 0.28.
Eerste Kwartier: 7 juni (22.11).
HOOG- EN LAAGWATER
Zierikzee;
Hoogwater Laagwater
6 juni 7.09 19.25 0.19 12.48
7 juni 7.57 20.11 1.12 13.51
Doodtij: 10 juni.
HET WEEKOVERZICHT
DE BILT. 5-6. Het K.N.M.I. deelt
mede: Een krachtig en omvangrijk
hogedrukgebied, dat zich uitstrekt
van de Azoren tot in Scandinavië,
heeft in grote delen van West- en
Midden-Europa de terugkeer van de
zon mogelijk gemaakt. Dat zal tot
gevolg hebben, dat de temperaturen,
die er de afgelopen dagen aan de
gematigde kant bleven, weer een ge
leidelijke stijging zullen ondergaan.
Zonnig weer met maximumtempera
turen tussen 25 en 30 graden is hei
ook in Italië, maar in meer west
waarts gelegen streken, met name
het iberisch schiereiland, is een sto
ring in de bovenlucht de oorzaak van
een wisselvallig weerbeeld. De mid-
dagtemperaturen varieeren er tussen
20 en 25 graden, terwijl regen- en
onweersbuien plaatselijk flinke hoe
veelheden neerslag brengen.