Opzoek
naarh?ge
rente?
U krijgt tot 61% bij
de postspaarbank
éne druppel
De gevolgen van een generatie oorlog
in Vietnam
Man schiet
vijf mensen dood
De Israëlieten
in de wereld
altijd safe
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 25 januari 1973 Nr. 21223
BLIK DOOR HET WERELD
De geweldige bombardementen
waarmee de Amerikanen Noord-
Vietnam tot toegeven dwongen aan
de onderhandelingstaSel rijn maar
één cynisch aspekt van deze slotfase
in de strijd. De V.S. gedragen zich
ten opzichte van Zuid-Vietnam niet
minder cynisch zoals de Russen en
Chinezen het ook zijn jegens hun
vriend Noord-Vietnam.
Het komt er in feite op neer dat
de V.S. om allerlei redenen geen be
lang meer hebben bij wal in deze
hoek van de wereld gebeurt. Een
tijdlang was het een symbool van de
kracht waarmee'de V.S. zich verzet
ten tegen het communisme, maar in
tussen zijn de relaties tussen Wash
ington en zowel Peking als Moskou
zeer nuchtere zakelijke betrekkin
gen geworden die door gemeen
schappelijke belangen zelfs ook wel
tamelijk vriendelijk zijn. Heel wat
Zuid- en Noord-Vietnamezen hebben
met hun leven betaald voor dit be
wijs van de .waakzaamheid" der
V.S.
Maar evenzeer ivas Noord-Viet
nam iets dal door Russen en Chine
zen goed bruikbaar was als een mid
del om aan te tonen hoezeet het
communisme leeft en tevens als een
manier om te bewijzen hoe slecht de
Amerikanen zijn. Die twee bewijzen
hoeven ze nu niet meer zo nodig te
leveren en ze hebben Noord-Viet
nam bijna net zo resoluut laten val
len als de V.S. het Zuid-Vietnam de
den. Waarna de Vietnamezen het on
der elkaar verder uit mogen zoeken,
wat ondanks bestands- of zelfs vre
desakkoorden nog wel met menig
schot gepaard zal gaan. Tenzij - wat
niet uitgesloten is - weer een of an
dere revolutie in Zuid-Vietnam het
regime-Thieu ten val brengt.
Gezagsstruktuur
Lange tijd is de strijd afgebeeld-
als een conflict tussen dictatuur en
democratie. En in zekere zin is dit
ook wel zo. Maar er speelt meer mee.
De Franse kolonisator had groten
deels de mandarijnenmaatschappij
stand gelaten een getrapte gezags
struktuur steunend op het familie
verband. Het succes van de commu
nisten in het noorden is niet zozeer
hun ideologie geweest dan wel dat
hiin systeem aan te passen bleek aan
die van oudsher bestaande gezags
struktuur die kennelijk ook bij de
bevolking geaccepteerd is. Waar
schijnlijk ook in de dorpen van het
zuiden en zelfs bij de massa van de
oorspronkelijke stadsbevolking.
De democratische ideeën xvaren
slechts gemeengoed bij de intellek-
tuele bovenlaag, die in menig opzicht
meer Frans dan Vietnamees dacht.
Het invoeren van zogenaamde de
mocratie in Zuid-Vietnam kon dan
ook niet aanslaan en slechts de ma
nieren waarmee de sticcessieve dic
tators er de hand mee lichtten her
innerden de dorpsbevolking - en dat
is verreweg de meerderheid - aan de
door hen als normaal beschouwde
uitoefening van het gezag.
Sindsdien is in het zuiden veel
veranderd doordat niet slechts hel
hele land ongeveer tijdelijk slacht-
veld is geweest maar ook het doel
wit voor bombardementen. Het ge
volg is geweest dat massa's naar de
steden stroomden waar ze het voor
Vietnam nieuwe element van een
verkommerend lompenproletariaat
gingen vormen. Mensen die losgesla
gen zijn van hun traditionele wor
tels en al snel een apatische massa
gaan vormen die door de macht van
een dictator tamelijk gemakkelijk in
toom te houden is.
Dit is ook een gevolg van meer
dan een generatie oorlog in een klein
land: niet alleen zijn huizen, akkers,
wouden geveld, maar ook de sociale
struktuur, in al die gevallen is er
niets nieuws voor in de plaats geko
men maar alleen leegte overgeble
ven. Uitgangspunt is altijd geiveest
een hereniging - zolang de twee
Vietnams nog enigszins vergelijkbare
staten waren was dit ook eemwudig
te verwezenlijkenNoord- en Zuid-
Vietnam zijn echter door de strijd
zodanig van elkaar gaan verschillen,
dat voor een zinvolle hereniging de
basis is gaan ontbreken.
TOPEKA, 24-1. Kennelijk in een
aahval van razernij heeft een 29-
jarige man in de stad Topeka (Kan
sas) vijf mensen doodgeschoten, één
levensgevaarlijk verwond en daarna
de hand aan zichzelf geslagen.
De man, Ronald Jordan geheten,
zou bij zijn buren op de deuren ge
klopt hebben en iedereen hebben
neergeschoten die open deed. De
eerste slachtoffers waren een 55-ja-
rige pensionhoudster, haar 31-jarige
dochter en een 63-jarige man die
een kamer bij de pensionhoudster
had gehuurd. In een huis dicht bij
het pension schoot Jordan daarop
een vrouw van 52 dood. In dit huis
woonde ook een man die vermoede
lijk nog getracht heeft te ontvluch
ten. Zijn lijk werd vier uur na het
bekend worden van de moordpartij
in een klerenkast gevonden. Een 40-
jarige vrouw raakte tenslotte door
de kogels van Jodan levensgevaar
lijk gewond.
Kind bij vlucht gestikt
BERLIJN, 24-1. Bij de vlucht van
een jong echtpaar uit de D.D.R. naar
West-Berlijn is het anderhalf jaar
oude zoontje in een kist gestikt.
De Westberlijse politie deelde mee
dat de ouders onopgemerkt de grens
in het zuidelijk stadsdeel waren ge
passeerd. Bij aankomst zagen zij dat
hun kind dood was. Artsen in een
naburig ziekenhuis poogden de le
vensgeesten op te wekken, maar
vergeefs.
Rechtbank te Utrecht
heslist over Gero
UTRECHT 22-1. De rechtbank in
Utrecht zal op 20 juni op grond van
het ontvangen rapport van de drie
bewindvoerders beslissen of aan de
Gero-fabriek N.V. in Zeist definitief
uitstel van betaling moet worden
verleend. Het is theoretisch mogelijk
dat deze datum wordt vervroegd.
Uit het onderzoek van de bewind
voerders zou dan moeten blijken dat
geen levensvatbaarheid aanwezig
wordt geacht.
Woensdag a.s. hebben de bewind
voerders een eerste gesprek met di
rectie en vakbonden.
Schoenfabriek le Gilze
gaat sluiten
GILZE, 12-1. C. de Jong's schoen
fabrieken BV te Gilze gaat het be
drijf sluiten. In november 1971 is de
personeelsbezetting reeds met 20
man verminderd en de overige 60
personeelsleden is nu eveneens ont
slag aangezegd. Met de werknemers
organisaties is overeenstemming be
reikt over een afvloeiingsregeling
voor het personeel.
Zowel de steeds hoger wordende
kosten als de grote concurrentie, die
wordt ondervonden van buitenlandse
produkten, maken een rendabele
voortzetting van het bedrijf onmo
gelijk, zo deelt de directie mee.
De vulkaanuitbarsting
op IJsland
VESTMANNAEYJAR, 24-1. Een
uitbarsting van een vulkaan die al
zeker 5.000 jaar als uitgedoofd werd
beschouwd, heeft de circa 5500 be
woners van het eiland Heymae.v bij
IJsland gedwongen weg te trekken,
terwijl de Helgafjell duizenden ton
nen kokende lava en as uitstootte en
een steeds breder wordende spleet
het eiland in tweeën dreigde te de
len, werd de bevolking met vissers
boten, kustvaarders, vliegtuigen en
helikopters .naar IJsland overge
bracht waar de scholen in de hoofd
stad Reykjavik al waren ontruimd
om de geëvacueerden onderdak te
brengen.
Persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor.
DUSSELDORF, 24-1. West-Duit.s-
land telt op het ogenblik 26.500 Is
raëlitische burgers, zo heeft de cen
trale Joodse Raad in Duitsland dins
dag in Düsseldorf bekend gemaakt.
Het aantal Joden in Oost-Duitsland
wordt op ongeveer 5.500 geschat en
in West-Berlijn op 5.270.
De Centrale Joodse Raad raamt
het aantal Israëlieten in de
gehele wereld op 14.236.000, met in
begrip van 2.6 miljoen in de Sowjet-
Unie.
Triest
muizenverhaal
WASHINGTON22-1. Een proef-
kolonie muizen die in de V.S. is ge
kweekt blijkt vrijwillig overgegaan
te zijn tot uitroeiing van zichzelf.
Dal is al bij de betrekkelijk geringe
graad i> an overbevolking van 2.200
exemplaren gebeurd. Over enkele
maanden zal er geen muis meer van
over zijn omdat de laatste „man"
deze week is overleden.
Het experiment heeft nu vier en
een half jaar geduurd. Het is uitge
voerd in het Nationale Instituut voor
geestelijke volksgezondheid van de
V.S.
In het midden van 1968 zette dr.
John Calhoun vier mannelijke en
vier vrouwelijke muizen in een
ruimte van drie bij drie meter die
voorzien werd van water, voedsel en
voldoende warmte voor 4.000 exem
plaren.
De proefkolonie heeft dat aantal
nooit bereikt. Toen na twee jaren
het bevolkingscijfer van 2.200 exem
plaren werd bereikt, begonnen de
moeders opeens hun kinderen te
verwaarlozen. De hoeveelheid voed
sel en de verblijfssituatie waren
theoretisch nog voldoende voor het
voortgroeien van de kolonie.
Intussen hadden zich al de eerste
„asociale" verschijnselen onder de
jonge muizen voorgedaan. Door ge
brek aan ruimte konden de jonge
mannetjes geen eigen grondgebied
afbakenen. Zij hokten samen op de
vloer en begonnen bandeloos als
straatslijpers te leven.
Andere jonge individuen, geringer
in aantal, wilden het gezinsnest niet
verlaten.
Uil chemische proeven bleek dat
de eerste groep overspannen was,
terwijl de tweede groep aan apathie
leed.
Ten slotte stierven er steeds meer
muizen zonder voor nageslacht ge
zorgd te hebben. Deze week stierf
het laatste mannetje dat voor het
voortbestaan imn de kolonie had
kunnen zorgen.
Er zijn nu nog 15 wijfjes die een
leeftijd bereikt hebben gelijkwaar
dig aan 100 jaar bij een mens.
BRUSSEL. Zeven Navo-landen.
waaronder Nederland, zullen woens
dagochtend de Warchaupactlanden
laten weten dat zij op 31 januari
besprekingen in Genève willen be
ginnen inzake wederzijdse evenwich
tige troepenvermindering in centraal
Europa.
De postspaarbank is altijd vlak bij woning of werk, want op elk
van de 2400 postkantoren kunt u terecht.
„Flitsen"
uit het buitenland
JOHANNESBURG. Een toestel
van de Franse luchtvaartmaatschap
pij UTA heeft 34 ton uitrusting voor
de Zambiaanse kopermijnen overge
vlogen van Johannesburg naar Zam
bia.
KAMPALA. Op last van president
Amin moeten alle buitenlanders die
Oeganda zijn binnengekomen, het
ministerie van buitenlandse zaken
hiervan in kennis stellen, zo heeft
radiio-Oeganda laten weten.
LONDEN. Engeland wil opnieuw
met IJsland praten over de visserij
rechten in een eenzijdig door laatst
genoemd land verlegde territoriale
grens, maar tegelijkertijd het inter
nationale Gerechtshof in Den Haag
een uitspraak over de geldigheid
van de IJslandse maatregel laten
doen.
TEHERAN. Iran wil in 1979 de
olie-industrie in het zuiden van het
land overnemen en haar zelf exploi
teren. De overeenkomst met de
groep westerse oliemaatschappyen.
die dat jaar afloopt, zal niet worden
hernieuwd. Dat heeft de sjah dins
dag medegedeeld in de volksverte
genwoordiging.
BUENOS AIRES. Julian Moreno,
een peronistische vakbondsleider en
kandidaat voor het ambt van burge
meester van de stad Ianus die bij
Buenos Aires ligt. is voor zijn huis
vermoord.
WASHINGTON. Het Amerikaanse
Hooggerechtshof heeft bepaald, dat
twee R.K.-priesters de gebroeders
Philip en Daniël Berrigan, die tegen
de Amerikaanse oorlog in Vietnam
zijn. lot nader -order niet naar
Noord-Vietnam mogen reizen.
HAMBURG. De rechtbank in
Hamburg heeft een tijdelijk beslag
op een partij van 3.500 ton koper uit
Chili opgeheven. Het beslag was in
het begin van de maand gelegd op
verzoek van de Amerikaanse koper
mijnmaatschappij Kennecott.
CAIRO. Salah Chalaf ook wel
Aboe Ayad, een leider van de Pales
tijnse verzetsbeweging El Fatah,
heeft opgeroepen tot het onder
gronds gaan van de Palestijnse ver
zetsbeweging in geheime organisa
ties.
PARIJS. - Bondskanselier Willy
Brandt en president Georges Pom
pidou begonnen hun tweedaagse pe
riodieke overleg in Parijs met een
korte formele herdenking van het
tienjarig bestaan van hun vriend
schapsverdrag gesloten tussen hun
voorgangers Konrad Adenauer en
Charles de Gauile.
VIENTIANE. De Laitiaanse minis
ter van defensie, Sisouk Na Cham-
passack, heeft woensdag in Vientia
ne verklaard dat „waarschijnlijk
twee weken na het bestand in Viet
nam" ook in Laos het vuren zal
worden gestaakt. Hij betreurde dat
het niet mogelijk was een gelijktij
dige regeling tot stand te brengen.
WASHINGTON. Het Amerikaanse
ministerie van defensie heeft be
kend gemaakt dat beschuldigingen
zullen worden onderzocht volgens
welke artsen van de Amerikaanse
luchtmacht inderdaad hebben deel
genomen aan tientallen bombarde
mentsacties boven Zuidoost-Azië.
NEW YORK. Secretaris-generaal
Kurt Waldheim van de Verenigde
Naties heeft Russische beschuldigin
gen tegengesproken, dat het voor
lichtingsbureau van de Verenigde
Naties in een recente publikatie voor
de pers over het werk van de alge
mene vergadering der Verenigde
Naties een pro-Westerse houding
heeft aangenomen
AMSTERDAM Johnny Kraaykamp en Trudy Labij toasten op de nieuwe
Nederlandse film „Geen paniek", die vorige week le Amsterdam in première
ging.
DODELIJKE
ONGELUKKEN
WOERDEN. De 60-jarige groen-
tenhandelaar L. E. Rijnbeek uil Ka
merik (Utr.), is om het leven geko
men, toen hij in Woerden met zijn
auto in een bocht frontaal tegen een
vrachtauto botste.
GROOTEGAST. In Doezum (gem,
Grootegast) is de negenjarige Klaas
Smid uit de plaats toen hij van
school, kwam dodelijk verongelukt.
De jongen reed op zijn fiets op de
Eesterweg, toen een tegemoetkomen
de vrachtwagen met aanhanger hem
naderde. Het kind slipte op het
gladde wegdek en raakte onder het
linker achterwiel. Hij was op slag
dood.
GORKUM. De vijfjarige Hendrikus
Schouten uit Giessen (N.B.) is in het
streekziekenhuis te Gorkum over
leden aan de verwondingen van een
verkeersongeluk op 9 januari in zijn
woonplaats. Het jongetje stak die
dag met een ander kind plotseling
de rijweg over en werd door een
auto aangereden.
UTRECHT. De 60-jarige L. E.
Rijnbeek uit Kamerik is op slag ge
dood, toen hij met zijn auto in een
flauwe bocht van de Teijlingenweg
in Kamerik frontaal tegen een
vrachtwagen botste.
SMILDE. De 67-jarige mevrouw
'T. Betten-de Vegt uit Oosterwolde
is na een verkeersongeluk in Smilde
(Dx\) overleden in een ziekenhuis in
Assen.
Zoon Onassis overleden
ATHENE, 24-1, Alexandros Onas
sis. de 24-jarige zoon van de Giekse
miljonair Aristoteles Onassis, is over
leden. De artsen hadden reeds mee
gedeeld niets meer voor Alexandros
te kunnen doen. Volgens hen was
hij klinisch al dood.
Alexandros, de enige zoon van
Aristoteles Onassis, werd maandag
zwaar gewond, toen hij met een van
zijn vaders vliegtuigen kort na de
start van het vliegveld van Athene
neerstortte Daarbij werden de twee
andere inzittenden van het toestel,
een Canadees en een Amerikaan,
ook gewond maar zij verkeren niet
in levensgevaar.
Belgische arls
(blijft) nog in arrest
BRUSSEL, 24-1. De raadkamer
van de rechtbank in Dinant heeft
beslist dat de Namense vrouwenarts
dr. P. in arrest blijft. Zijn verdedi
gers hebben hiertegen beroep aange
tekend.
Dr. P. wordt ervan verdacht in
de afgelopen acht maanden 300
vruchtafdrijvingen te hebben ver
richt Veel instanties en verenigin
gen in België hebben op zijn vrijla
ting aangedrongen. De Belgische
socialistische partij sprak zondag,
tijdens een congres, nog de eis uit
dat dr. P. op vrije voeten moest ko
men.
FEUILLETON
DOOR
CEES GIESBEEK
68
Josje weet het privé-adres van
meneer Boomsma. Want een enkele
keer komt ze wel eens bij hem over
huis. Als er een party is of gewoon
een familiefeestje, Josje van Geren
is een graag geziene gast. Ten slotte
is ze de dochter van de oprichter van
van het grote bedrijf en dat ver
schaft haar een ongeschreven recht
om de band met de zaak in stand te
houden.
Boomsma is net thuis. Josje krijgt
hem aan de telefoon en zegt: „Me
neer Boomsma, ik heb uw hulp no
dig."
„Fijn, dat u dan belt. juffrouw
Van Geren. Ik heb u al eerder ge
zegd. dat u altijd op me kunt reke
nen. als dal nodig is. Wat zijn de
moeilijkheden?"
„Ik zoek werk voor een jongeman
van twee en twintig jaar. Hij be
schikt over enkele diploma's. Is be
schaafd en rustig. Hij heeft boven
dien een uitstekend getuigschrift van
zijn vroegere werkgever."
..Wel, dat treft u dan. juffrouw-
Van Geren. Ik hoorde juist vandaag
van de personeelschef, dat er enke
le vacatures zijn. Ik geef het morgen
aan meneer Stadenberg door en uw
telefoonnummer. U hoort dan wel
van hem. Hoe heet die jonge man?"
„Willem Worms. Hij woont in Lei
den."
„Willem Worms, woonachtig in
Leiden, twee en twintig jaar. Het is
genoteerd. Familie van u?"
„Nee. meneer Boomsma. maar hij
kan het wel worden."
Het is even stil aan de andere
kant van de lijn. „Juist, ik begrijp u.
Dan is die jongeman een geluksvo
gel, juffrouw Van Geren. Een drie
dubbel overgehaald gelukskind."
„Het is ontzettend vriendelijk ge
zegd, meneer Boomsma."
„Geen compliment, maar een
nuchter feit. Wel, ik teken er bij
aan, dat die Worms een protégé van
me is, begrijpt u?"
„Ook dat stel ik op prijs. Vriende
lijk dank, meneer."
„Graag gedaan, juffrouw Van Ge
ren. U kunt altijd op me rekenen.
Alles goed verder?"
„Uitstekend, meneer."
„Over drie weken geeft mijn
vrouw een kleine party, juffrouw
Van Geren, ter gelegenheid van het
feit, dat onze oudste dochter acht
tien wordt. Mogen we op u rekenen?
Een weigering wordt bij voorbaat
niet geaccepteerd."
Lachend antwoord ze: „Dan blijft
er voor mij niet veel keus over, niet
waar?"
„Prima. U krijgt een officiële uit
nodiging. En dat met die meneer
Worms komt in orde. Daar zorg ik
voor."
„Heel veel dank. meneer Boom
sma, en tot ziens".
Als ze in haar eentje gegeten
heeft, maakt ze buiten nog een klei
ne wandeling. Teruggekeerd in huis.
hoort ze de telefoonbel. Ze loopt vlug
naar het toestel en meldt zich.
„O. juffrouw Van Geren, mei Bol-
lie. Iedereen is thuis. Bas en Gerie
ook en alles is oké. begrijpt Bas
en Willem hebben elkaar de hand
gedrukt. We vieren nu een klein
feestje, want we zijn allemaal blij.
Daarom is iedereen van mening, dat
u er ook bij hoort. Wilt u alstublieft
komen? Met uw wagen bent u bin
nen een half uurtje bij ons".
Ze staat in dubio. „Hoe denkt
Willem er zelf over?"
Bettie lacht. „Moet u dat nog vra
gen? Het is Josje voor en Josje na.
U komt loch, he? Anders zie ik er
van komen, dat Bas in zijn wagen
stapt en naar u toe rijdt."
„Werkelijk?" Ze lacht even. „Goed.
Bettie, ik knap me een beetje op.
Met drie kwartier ben ik er wel."
„Fijn, juffrouw. Enne ik mag
mijn vriend ook ophalen,"
„Die Bettie! Is het een leuke jon
gen? Ach ja. jij ziet er niet naar uit.
dat je met een droogstoppel aan
komt. he?"
„Vast niet. Hij is echt vlot en he
lemaal niet verlegen. We kennen el
kaar» al een hele tijd. Hij weet het
van Willem. Maar hij heeft gezegd:
maakt mij niets uit. want jij kunt
hel niet helpen. Aardig, he?"
„Houdt zo'n jongen maar in ere.
Bettie Dan is het vast een fijne knul.
Je moet hem straks maar eens aan
me voorstellen. Wie weet, zie ik wat
in hem".
„Ha daar meent u niets van!
Juffrouw Van Geren?"
..O. Bettie. noem me alsjeblieft
Josje. dat is toch veel eenvoudiger!"
„Goed. Josje. ik wou je iets serieus
vragen. Over mijn broer. Hij eh
hij is verliefd op je, weet je dat?
Wat ga je nu doen. nu hij vrij is? Ik
bedoel als Jiij van je houdt, he?
En hij zegt het tegen je. Dan laat je
hem toch niet in de steek he?"
De vrouw aan de andere kant lacht
volop. „Die Bettie En dan, ern
stiger: „Ik zal jou een geheimpje
vertellen. Bettie. Niemand weet het
nog. Willem en ik we houden
van elkaar. We weten het allebei al.
hoor. Maar we doen het heel kalm
aar.. Tot we helemaal zeker zijn van
onszelf. Moet ik je nog meer zeg
gen?"
„Ik begrijp je. Josje. Zeg dan
worden we schoonzusters, he? Ge
weldig. Zeg. m'n dubbeltjes zijn op,
ik moet ophangen. Tot straks, he?"
EINDE
