Mevr. N. M. Brouwer-Steur kwart eeuw kleuterschoolleidster
Raad Westerschouwen werkte zich door omvangrijke agenda
STREEKNIEUWS
Grevelingenmeer is aantrekkelijk voor de sportvisserij
Boeiende lezing over de Kluut op Vogelwacht-vergadering
ZEERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 9 januari 1973 Nr. 21214
Zilveren jubilaresse te Zierikzee
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
ZIERIKZEE, 8-1. Toen zij nog maar twaalf jaar was,
zei de bovenmeester al: „Neeltje moet bij het onder
wijs". Dat is er toen niet van gekomen, want „Neeltje"
- later en nu mevrouw N. M. Brouwer-Steur - kwam
uit een groot gezin en studeren voor meisjes was er
toen zo niet bij. Een geluk voor haar dat de kans - veel
later - tocli kwam; de kans werd gegrepen. Zodoende
gaat mevrouw Brouwer-Steur vrijdag 12 januari haar
zilveren jubileum vieren als hoofdleidster van de
Nutskleu ter school te Zierikzee.
Die. (Burghse) meester van toen zag „dat dïdaktische" kennelijk al vroeg
zitten. Geen wonder trouwens want „Nel Steur" leidde al vroeg de zondags
school en de vrije kerstvertelling deed ze in december zo goed, dat het op
ging vallen. Wijlen de heer P. de Bree. hoofd van de openbare school, wees
haar in 1947 de weg naar het kleuteronderwijs, dat toen nog in het instituut
„bewaarschool" te Zierikzee al bestond vanaf de jaren zestig van de vorige
eeuw. Jarenlang werd deze school voortreffelijk geleid door (wijlen) mej.
Z. F. Papeveld, van wie mevr. Brouwer de feitelijke opvolgster is.
De school - de Burgerbewaarschool
- was gevestigd achter de oude toen
malige u.l.o.-school aan de Wevers-
hoek en - om althans de vakaturetijd
te overbruggen - beloofde mevr.
Brouwer het werk te willen overne
men, zulks op verzoek van de echt
genote van de toenmalige burge
meester mr. J. J. Schuurbeque-
Boeye. In die tijd was de Wet op het
Kleuteronderwijs nog toekomst; alles
was zon beetje los-vast geregeld.
Ook het salaris trouwe.ns zijnde f 30
per week.
Overigens liep er toen al een lijntje
naar „Het Nut", want de Nutsspaar-
bank hielp jaarlijks de bewaarschool
met een subsidie van f 1000.
Opleiding
Toen de feitelijkheden wat beter
tot Zierikzee doordrongen, bleek er
in september 1947 al een opleiding
te zijn begonnen aan de Rijkskweek
school te Middelburg en met wat
aandrang ging mevr, Brouwer daar
in januari naar toe, ten eerste om
een achterstand van'een dikke vier
maanden in te halen en - met ieder
een - alvast vooruit te lopen op een
later volgende situatie, waarbij het
kleuteronderwijs zijn regeling kreeg.
De directeur van de school de heer
A. de Jonge voelde er niet veel voor
gehuwde dames als leerlingen toe te
laten, maar mevrouw Brouwer had
met het resolute, dat haar nog ken
merkt gezegd: „meneer, in de school
ben ik gewoon Nel Brouwer" en toen
was het goed.
Studietijden waren: de woensdag
middag, de vrijdagavond en de za
terdagen. In 1949 haalde mevr. Brou
wer de akte A en twee jaar later de
Akte B. Het salaris van bijna niets
schoot prettig omhoog. In 1956 kwam
- onder auspiciën van de Stichting
Nuts-kleuterschool - een nieuwe
school gereed aan de Baden Powell-
weg en daardoor was voor de jubila
resse van straks een rijk arbeidsveld
met de daarbij behorende mogelijk
heden, ontsloten.
Zevenentachtig
leerlingen
Bij de oprichting van de openbare
kleuterschool was er even wat ba-
laneeerwerk nodig, in verband met
het aantal leerlingen (3 of 2 leer
krachten), maar het evenwicht was
snel hersteld. Thans telt de school
van „juffrouw Brouwer" drie leer
krachten en zeven en tachtig leer
lingen en zo is het eigenlijk al die
tijd wel geweest.
Mevr. Brouwer vertelt haar „ver
haal" los uit de pols, maar wordt
heel ernstig als het gesprek op de
kleuters zelf komt. Zij heeft duidelijk
gedecideerde opvattingen over het
kleuteronderwijs.
Crèches en peuterklassen komen
niet in dat stuk voor, want de hoofd
leidster wil - zij het met een aparte
be-oordeling van elke kleuter - het
kind zo lang mogelijk bij de moeder
laten. De kleuter van nu is, bij alle
overeenkomst, toch anders dan de
kleuter van toen, is haar mening.
Haar leerlingen zijn kinderen van
ouders, de zelf in een vrij gemakke
lijke tijd zijn opgegroeid en dat
openbaart zich ook in de jeugd, die
b.v. duidelijk minder zuinig is op het
materiaal dan vroeger.
Fout prestatiebeginsel
„Juffrouw Brouwer" wil ook heel
duidelijk af van het prestatiebegin
sel. Belangrijk is dat de kinderen
echt positief leren spelen en daar
naast is het ontvangen van warmte
en liefde, soms - zo niet altijd - veel
belangrijker dan het ontwikkelen
van het verstand. Dat komt latei-
echt wel, maar de moeders willen
tegenwoordig zo vaak zo vlug moge
lijk van het kind af en dat moet dan
heel snel veel kunnen". Uit de her
sens moet zoveel mogelijk gehaald;
dat hart komt wel aan zijn trekken,
denkt men. De vele jeugdproblemen
bewijzen dat het niet klopt, volgens
deze hooggekwalificeerde leidster,
die al vele kleintjes bij de hand heeft
genomen en nog vele hoopt te ne
men, „want" - zegt zij - „zet dat er
maar bij, ik houd er nog niet mee
op".
De mosselaanvoer
De mosselaanvoer in de week van
2 tot 6 januari had nogal wat last
van de mist, maar dat verhinderde
niet dat tot vrijdagavond toch ruim
44.000 tonnen waren aangevoerd en
dat zelfs zaterdag nog enkele sche
pen zouden worden gelost, die niet
tijdig de vrijdagveilingen konden be
reiken.
Intussen kan van deze week alleen
worden gezegd, dat zij een flinke in
jectie voor het mosselfonds beteken
de, dat zeker met een 1 a 1 1/2 ton zal
zijn verstrekt want van de ruim
44.000 tonnen die werden aangevoerd
kwamen er maar 1300 tonnen in het
opvangfonds terecht, zodat weinig
moest worden uitgerekend. De prij
zen die op een redelijk niveau be
gonnen daalden naarmate de dooi
de dreigende vorst wat voorzichtig
geworden handel verzadigd werd
tot f 14,- a f 15,- er ton.
Keuringsdienst van Waren
Cp dinsdag 23 januari vindt in
Goes de officiële opening plaats van
het gebouw van de Keuringdienst
van Waren aan de Evertsenstraat.
Deze officiële opening zal worden
verricht door de heer W. B. Gerrit
sen, directeur generaal van de Volks
gezondheid.
Een welkomstwoord zal worden
gesproken door burgemeester F. G.
A. Huber, terwijl drs. D. Visser di
recteur van de Keuringdienst van
Waren in Zeeland een slotwoord
spreekt
ZIERIKZEE
Optreden toneelwerkgroep
„Proloog" voor het
voortgezet onderwijs
Op donderdag 11 januari a.s. - 's
morgens om 10.00 uur en "s middags
om 2.00 uur - zullen door de Toneel-
werkgroep „Proloog" in de Zierik-
zeese Concertzaal voor de leerlingen
van de scholen van het voortgezet
onderwijs voorstellingen worden ge
geven van „Véél groeten, we maken
het best". De voorstellingen vinden
plaats onder auspiciën van de Z.V.U.
Gp donderdag 25 januari a.s kun
nen de leerlingen van het voortge
zet onderwijs opnieuw terecht in de
Concertzaal. Op die datum - aan
vang 14.00 uur - zal door het West-
falisches Landestheater, in samen
werking met, WIKOR, worden opge
voerd „Eisenwischser". De volgende
jeugdvoorstelling vindt plaats op
vrijdag 2 februari. Dan treedt - even
eens voor het v.o. - op de theatre-
groep Funhouse met de „Funhouse
Rvue".
Vernielingen aangericht
bij het Shell-vulstation
In de nacht van zaterdag op zon
dag hebben onbekenden (opnieuw)
huisgehouden in het Shell-vulstation
„De Val". Zo werd op zinloze wijze
een ruit vernield, waarbij een oude
accu als „breekinstrument" diende.
Bovendien werd de glazendeur van
het kantoortje ingetrapt en wist men
de sleutel, nodig voor de bedienig
van de bezinepomp te pakken. „Han
dige jongens" waren het echter ken
nelijk niet, want ondanks de sleutel
is men er niet in geslaagd de pomp
in gebruik te stellen en benzine te
Bot. schol en schar
SCHARENBIJKE, 8-1. Voor de
sportvisserij is de Grevelingen nog
steeds een zeer aantrekkelijk gebied
en vooral in de omgeving van Scha-
rendijke werd laatste weken en
maanden bijzonder veel gevangen.
Vooral bot. schól en schar, de
voorheen op de Grevelingen meest
voorkomende platvis, schijnt, weinig
last van de afsluiting te hebben en in
de nog altijd zoute Grevelingen we
lig te tieren. De sterfte van de har
der, en de zeebaars, trekvissen die in
de winter naar zee trekken en die de
enige ontsnappingsmogekjkheiri. do
sluis bij Bruinisse niet hebben kun
nen vinden, deed toen wel even een
bericht ontstaan, dat in het Greve-
lingenmeer alles dood was, maar
niets is minder waar.
Forel
Ook de uitgezette forel, die het in
het begin in het zoute Grevelingen-
waler niet zo naar zijn zin had,
schijnt zich al aardig aan te passen.
De exemplaren die worden gevan
gen zijn goed gegroeid, (van 23 naar
43 cm. en langer en met een gewicht
van 12 tot 15 ons. Bij hun tewater-
HAAMSTEDE, 91. De gemeente
raad van Westerschouwen heeft zich
gisteren (maandag)-avond onder
vcoizitterschap van burgemeester
Everwijn heengewerkt door een ta
melijk omvangrijke agenda.
Een groot aantal ingekomen stuk
ken werd zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen. De heer Lustig
verzocht nogmaals aandacht voor een
adviserende stem in het bestuur van
de Stichting Renesse, namens de erf
pachters vereniging. Dit naar aan
leiding van de ingediende begroting
van deze stichting. Overleg hierover
hoe men dit in de statuten in kan
passen is gaande, aldus de voorzit
ter.
Voor het Rode Kruis Ziekenhuis
zijn tariefverhogingen aangevraagd,
maar dan nog zal de begroting 1973
niet sluitend zijn. zodat.een bijdrage
van de gemeenten noodzakelijk zal
zijn. De schooltandverzorging is een
zorgenkind op Schouwen-Duiveland
Wil deze denst volledig draaien, er
minstens zes tandartsen moeten zijn
Hulp van buiten af is bijna niet te
verkrijgen. Vestiging van jonge
krachten schijnt niet aantrekkelijk
te zijn zo gaf de heer Steur als zijn
mening te kennen, inzake door de
heer Lustig gestelde vragen.
Enkele grondverkoop voorstellen
werden vlot aangenomen.
Afkoop en pachtrecht
Minder vlotte ontvangst kreeg het
voorstel van b. en w. voor de afkoop
van een erfpachtrecht aan de heer
K. v. d. Maas te Noordwelle. Het be
trof hier een niet altijd durend recht
voor ongeveer 33 are. De pachtover
eenkomst loopt af in het jaar 2024.
„Niet af laten kopen dit recht want
men weet nooit wat men tegen die
tijd met deze grond als gemeente kan
doen". Waarom heeft men als het
ware aangedrongen op deze afkoop
van de zijde van de gemeente, zo
vroeg de heer Lustig. Ook de heer
Tieleman wilde deze afkoop regeling
niet zonder meer goedkeuren. Hij
wilde dat niet 35x de jaarlijkse
tanken. Aangenomen wordt dat één
en ander na drie uur zaterdagnacht
heeft plaatsgevonden. De politie stelt
een onderzoek in naar de dader(s)
die behalve de aangerichte ravage,
echter geen sporen van identiteit
hebben achtergelaten.
Duitser aangehouden
wegens kledingdiefstal
Door de rijkspolitie te Zierikzee
werd zaterdag alhier de 19-jarige E.
H. J. K. woonachtig te Aken. aange
houden in verband met diefstal van
enige kledingstukken op vrijdag j.l.
uit dames- en kinderkledingzaak
„Metro" aan de Appelmarkt. De ge
stolen kledingstukken konden in be
slag werden genomen en werden te
ruggegeven aan de eigenaresse. De
Duitser bekende de diefstal te heb
ben gepleegd. Hij werd, uiteraard
nadat procs-verbaal was opgemaakt,
heengezonden.
HAAMSTEDE
Sneeuwklokje!
De heer Joh. v. d. Bos, werkzaam
bij het rusthuis „Duinoord", meldde
dat hij een bloeiend sneeuwklokje
heeft. Uitzonderlijk vroeg want zo
lang we deze gegevens bijhouden is
het nog niet voorgevallen op deze
datum. Het bolletje, waaruit dit tere
witte bloempje is ontsproten heeft
het dan ook niet moeilijk gehad in
deze eerste winterse weken Want
vorst van veel betekenis is er niet
geweest. Bovendien is het elke dag
bladstil zodat de 5 graden meer
weg hebben van een zacht lente
weertje. De muggen dansen dat het
een lieve lust is en een goed opmer
ker ziet al hier en daar de eenden
koppeltjes vormen. Het is wonderlijk
weer, want de wijzer van de baro
meter ligt ongeveer horizontaal, zo
hoog is de luchtdruk. En in vorige
winters vroor het bij een dergelijke
maximum meestal dat het kraakte,
terwijl nu in geheel Europa geen
vorst van allure te bekennen is.
NIEUWERKERK
Gevonden voorwerpen
Bij de postcommandant der rijks
politie te Nieuwerkerk zijn inlichtin
gen te verkrijgen over de volgende
voorwerpen: Een paar voetbalschoe
nen, maat 5 1/2; Zwart horlogeband
je: Een paar gymschoenen; Gouden
schakelarmband; Windjack; Sleutels'
Damesbril in etuie; Blauw kinder
fietsje; Witte kinderdas; Beige bood
schappentas; Kinderportemonee zon
der inhoud; Zilveren broche.
Disco-avond „The Fish"
Vrijdagavond werd in „Ons Dorps
huis" een disco-avond gehouden ten
bate van de actie „Kom over de
brug". Deze avond was georganiseerd
door de plaatselijke jeugdsoos ..The
Fish". Medewerking werd verleend
door de disco-bar „Octopus", met
disjockev's Ton Dokman en Jesse
Rasmussen. Vele plakaten van „Kom
over de brug" waren aan de wanden
geplakt. De avond duurde van 8 tot
ongeveer 11 uur. Er was een geringe
belangstelling (50 jongelui). Onder
de belangstellenden was ook de her
vormde predikant ds. H. van den
Heuvel. De opbrengst van deze avond
(f 75,gaat naar de aktie „Kom
over de brug".
BRUINISSE
„Hearing" over jachthaven
De gemeente Bruinisse volgt met
het houden van „Hearings", over di
verse onderwerpen, de moderne lijn
van de inspraak van de bevolking.
Was eerder, de overdracht van de
woningen en het verkeersplan aan
de beurt, vrijdag 12 januari zal men
zich kunnen uitsprekken over de
jachthaven en de entourage daarom
heen.
Noordzeekotter in de vaart
Bruinisse heeft thans ook een
Noordzee-viskoter in de vaart. De
UK 232 werd de Bru 12. De naam
van het schip werd Wolfer-Franke.
Eigenaars: firma Van Kooten-Ju-
melet-Otte uit Bruinisse.
Wij komen op dit heuglijke feit
nog nader terug.
Bevolkingsopbouw
boven 65-jarigen
Van de 2606 inwoners van Bruinis
se per 31 december 1972 waren er 459
of bijna 17 0 ouder dan 65 j. Eén
vrouw was 102 jaar, één vrouw 94,
één vrouw en één man 93, één man
en 2 vrouwen 91 jaar; 2 m. en 1
'vr. 90 jaar, 3 m. en 1 vrouw 89 j.
3 vr. 88 j.: 2 m. en 2 vr. 87 j.; 6 m.
en 3 vr. 86 j.: 3 m. en 6 vr. 85 j.;
3 m. en 10 vr. 84 j.; 7 m. en 8 vr.
83 j.; 4 m. en 9 vr. 82 j.; 3 m. en 9
vr. 81 j.; 4 m. en 9 vr. 80 j.; 8 m.
en 6 vr. 79 j.; 8 m. en 11 vr. 78 j.;
10 m. en 10 vr. 77 j.; 5 m. en 7 vr.
76 j.: 10 m. en 5 vr. 75 j.; 10 m. en
8 vr. 74 j.; 14 m. en 9 vr. 73 j.; 9 m.
en 12 vr. 72 j.; 4 m. en 16 vr. 71 j.;
20 m. en 12 vr. 70 j.
Het aantal mannen boven 70 jaar
is dus ver in de minderheid (128 m..
162 vr.). Verder zijn er in Bruinisse
24 personen van 69 j.; 27 van 68 j.:
30 van 67 j.; 39 van 66 j.: 49 van 65
j. Alles per 31 december 1972.
pachtsoms als afkoopsom berekend
zou worden, maar zeker 50 maal de
jaarlijkse canon van f 55.60. Wethou
der Steur wees er op dat het verzoek
tot afkoop uitgegaan is van de heer
van der Maas en niet van de ge
meente. Voor dergelijke kleine per
celen zag hij geer. reden om niet de
afkoop mogelijkheid toe te passen,
ook al is deze erfpacht dan niet al
tijd durend.
Tenslotte werd dit voorstel in
stemming gebracht en met 8 tegen 3
stemmen aangenomen. Tgen stem
den de PvdA-fractie. Van de Stich
ting Renesse zal voor een totaal
prijs van f5500 467 c.a. grond plus
een houten gebouwtje aangekocht
worden ter .verbetering van de par
keer mogelijkheden aan de Jan van
Renesse weg. Van de Stichting Hulp
verlening Rampgemeente Burgh
wordt ter verbetering van een par
keerterrein voor de kern Burgh en
het sportveld van Zuyen een stukje
grond gekocht van 42,26 ha voor de
prijs van f 10.565.-. Voorheen huurde
de gemeente deze grond. Wat deze
stichting met dit geld gaat doen, ge
vraagd maar daarin heeft de ge
meente als zodanig geen zeggenschap
Wel dacht de voorzitter te weten dat
men een plan in voorbereiding heeft
om met dit geld iets tot standte
brengen voor de kern Burgh.
De inwoners van de voormalige
gemeente Burgh moeten hierover
zelf eens informaties inwinnen, was
de raad van de voorzitter.
Kleuteronderwijs
JDoor de vele mutaties bij het per
soneel van het kleuteronderwijs
achten b en w het noodzakelijk dat
het benoemingsbeleid in handen komt
van het college. Het komt nogal eens
voer dat men op verschillende
plaatsen tegelijk een sollicitante op
nummer één van de voordracht
plaatst, maar dat men dan na een
raadsvergadering net te laat is, en
een dergelijke goede kracht elders
heeft benoemd. Volgens de heer Lus
tig kan dit gemakkelijk voorkomen
worden door het uitschrijven van
een spoedeisende vergadering. In
stemming gebracht werd het voorstel
van b en vv aangenomen, met de
stemmen van de PvdA fractie tegen.
Bij het voorstel tot verhoging van
de presentiegelden voor raads en
commissievergadering, verzocht de
heer Kloosterman het hem toeko
mende bedrag' maar direkt over te
maken op rekening van de jeugdsoos
Heel de presentiegeld regeling was
voor hem zeer onaantrekkelijk zo
liet hij weten. Het voorstel werd
zonder hoofdelijke stemmen aange
nomen zodat een commissie verga
dering f 20,- betaald zal worden.
Vervolgens kwamen in behande
ling een aantal voorstellen tot ver
hoging van subsidies die vooraf gin
gen aan de behandeling van de be
groting 1973. Over de algemene be
schouwingen en de behandeling van
de begroting hopen wij in het don
derdag nummer verslag te geven.
NUTSSPAARBANK
Uw ideale gezinsbank
U bent welkom bij
uw Nutsspaarbank
Jeiigcl-premiespareu
ljp 9c premie
NOORDWELLE:
teg^ijovèr Dorpshuis, woens-
dagsWn" 11.00-12.00 uur.
Schouwen-Duiveland
lieeft vierhonderd paar
(Van een medewerker)
ZIERIKZEE. 5-1. Afgelopen vrij
dagavond hield voor de Natuur- en
Vogelwacht Schouwen-Duiveland de
bioloog drs. S. T. Tjallingii een boei
ende lezing over de kluut.
Hij deelde mee, dat in N.W. Euro
pa in 1969 ongeveer 10.000 paar
kluten broedden. Op Schouwen-Dui
veland telde men 400 paar. In geheel
Nederland 4200 paar.
Daarna vertelde spreker aan de
hand van een meterslange wandte
kening over zijn onderzoek naar
kluten gedaan in de Dollard. Daarbij
heeft hij een aantal belangwekkende
ontdekkingen gedaan, die hij ver
werkte in een doctoraalscriptie voor
de Groningse universiteit.
De lichaamsbouw blijkt die van
een zeer gespecialiseerde vogel te
zijn. De lange poten met zwemvlie-
zen (een uitzondering bij steltlopers!)
de bijzondere vorm van de snavel,
de zeer opvallende tekening van
zwart en wit; dit alles bleek duide
lijk een betekenis te hebben.
De kluut is daardoor gebonden aan
een zeer apart milieu. Het voedsel-
zoeken van de kluut wat steeds om
schreven was als een zeefbeweging
in ondiep water, bleek meer een
maaibeweging door de bodem te zijn!
(zie tekening).
lating wogen zij plm 2 ons of minder
Zoetwater vis als voorn, brasem en
baars veel voorkomend in het Ha
ringvliet. moet men op het Greve-
lingenmeer niet zoeken.
De palingvissers (10 in getal) ver
dienden over het algemeen een bo
terham, maar overweldigend waren
de resultaten niet. Wel was voor de
zes overschakelende mosselkwekers,
de investering bijzonder groot.
De palingvisserij is al enkele we
ken geleden gestopt en men is bezig
met het herstel van fuiken en netten.
4- - L.
Hel inuaien van de kluut
De kluten moeten hun voedsel, de
zeeduizendpoot, zoeken op plaatsen
waar de bodem heel slikkig is; dat
zijn niet altijd de plaatsen waar ge
noemde worm hel meeste voorkomt.
De Dollard
In Nederland blijkt de Dollard een
gebied te zijn met zeer veel slikkige
plaatsen. Hier blijken dan ook 25.000
kluten te pleisteren tijdens de trek.
Het zijn de broedparen met hun jon
gen uit W.-Duitsland, Denemarken.
Zweden, D.D.R. en van de Dollard
zelf. Dit is de gehele klutenbevolking
van N.W. Europa. Daarnaast hebben
de kwelders langs de Dollard als
broedgebied grote betekenis (600
paar).
Uitvoerig ging de heer Tjallingii
dparnm ook in op de bedreiging van
dit gebied door de voorgenomen aan
leg van een dijk met daarachter een
scheepvaartkanaal over de kwelders
en slikken. Hij toonde aan dat de
wensen van de voorstanders van dit
plan achterhaald zijn: de schepen
hebben een andere route gekregen,
de ingepolderde grond kan niet voor
landbouw gebruikt worden. De actie
tegen de plannen wordt gevoerd dooi
de landelijke Vereniging tot Behoud
van de Waddenzee.
Sprekend oyer de Schouwse inlagen,
bleek dat deze terreinen als voedsel
én broedgebied belangrijk zijn. Tien
procent van de Nederlandse kluten
broedt er. Belangrijk voor het be
houd van deze bijzondere gebieden
blijkt de toevoer van zout water te
zijn. die voorkomt dat planten zich
vestigen en het slik te vast wordt.
Voor menselijke verstoring is de
kluut zeer gevoelig.
Met grote nadruk werd op het be
lang van onderzoek naar aantallen
kluten in de loop van het jaar, voed
selgewoontes, prooidieren en aantal
broedparen gewezen.
De voordracht werd gevolgd door
ongeveer 30 zeer geïnteresseerden.
