OUDHEIDKUNDE ONDER WATER
Ex-dienstplichtige weigerde deelname aan militaire parade
STREEKNIEUWS
„Flitsen"
uit het buitenland
Prijs van het leidingwater
zal komende jaren sterk stijgen
Opmerkingen „Studiegroep Oosterschelde"
Boete Cf 150,—) voor Zierikzeese jongeman
Middellandse Zee verbergt nog vele geheimen
ARNHEM, 8-6, Voor het weigeren
deel te nemen aan een militaire pa
rade in de Duitse plaats Seedorff,
heef de auditeur-militair b\j de
krijgsraad in Arnhem donderdag 150
gulden boete geëist tegen de 22-ja
rige J. den B. uit Zierikzee. De jon
geman, met groot verlof, had tevo
ren een verzoek ingediend om vry te
2ün van deelneming.
j. den B. - nu leerling-verzeke-
ringsmakelaar - stelde zich op het
standpunt van de Vereniging van
Dienstplichtige Militairen, dat para
des handelingen zijn die het leger
ten onrechte in een luisterrijk, roem
rijk en feestelijk daglicht trachten te
plaatsen. Parades zijn daarom niet
meer van deze tijd, vindt Den B., die
het leger als een noodzakelijk kwaad
ziet. Hij stelde dat er geen aanleiding
mag zijn over het bestaan van het
leger feest te vieren, sinds de mens
heid is geconfronteerd met de gru
welen van de atoomoorlog en het
leed dat ook een gewone oorlog kan
aanrichten.
De ex-dienstplichtige voerde, naast
principiële bezwaren, ook aan dat het
geldverspilling was bjj de parade
ter gelegenheid van een vaandelover
dracht en een beëdiging - een groot
aantal legervoertuigen in te zetten.
Kunt u dit soort zaken niet beter
aan de leden van de Tweede Kamer
voorleggen", vroeg de president zich
af
De auditeur-militair vond het een
eenvoudige zaak. Er was heel ge
woon sprake van een dienstbevel en
de beklaagde kreeg opdracht mee te
doen aan de parade, ondanks zijn be
zwaren. Het bevel lag in de sfeer van
het dienstbelang en diende geen en
kel privébelang, zei de auditeur-mi
litair, die niet kon begrijpen dat deze
zaak anders zou kunnen zijn dan an
dere soortgelijke zaken.
Gewetensbezwaren
Dat hij „gewetensbezwaren" zou
hebben, vond de auditeur-militair
een „mondvol", want - zo zei hij -
heeft hij niet later meegedaan aan
een andere parade? Hij meende dan
ook te kunnen volstaan met het vor
deren van een geldboete zonder meer.
ZIERIKZEE
De instorting
aan de Appelmarkt
Er blijken heel wat emoties losge
woeld rond de instorting op de
Appelmarkt en in die sfeer is het
niet eenvoudig altijd en uitsluitend
formuleringen te kiezen die recht
doen wedervaren aan iedereen. Voor
zover onze verslaggever derhalve uit
spraken van derden heeft verwerkt
in zijn artikel, blijven die opmerkin
gen voor rekening van de zegslieden
en betekent zulks niet dat de krant
eenzelfde mening behoeft te hebben.
Met name geldt dit voor het sloop
bedrijf. In het kader van de behan
deling van het pand is door derden
gesproken over „primitieve sloping",
maar de sloper, de heer Smalheer,
wijst er op dat hij zich aan zijn op
drachten heeft gehouden en boven
dien duidelijk vóór de klap heeft ge
wezen op de gevaren die in het pand
scholen. Het was zelfs zo dat zijn
personeel geïnstrueerd was duidelijk
oplettend te zijn op calamiteiten. Het
is óók zo, dat op een gegeven mo
ment een muurdoorboring is gestopt
V.V.D.M.-raadsman mr. K. Lange-
laar uit Amsterdam geloofde niet dat
het een dóódsimpele zaak is. „Ze is
juridisch ingewikkelder dan ze lijkt".
Ter verduidelijking van zijn stand
punt in deze zaak verwees hij de
krijgsraad naar de criminele wet
boeken van de krijgsraad te lande
uit de vorige eeuw. Hij vroeg aan
dacht voor het verschil tussen opzet-
omdat er volgens het sloopbedrijf ge
vaar in school.
Men moet de hele gang van zaken
dus zien in het raam van een .veel
bredere verantwoordelijkheid, waar
op de redaktie trouwens in een kant
lijn ook heeft gewezen.
BURC-fl HAAMSTEDE
Zesde klassen O.B.S.
naar Veere
De leerlingen van de zesde klas
van de openbare basisschool Burgh-
Haamstede verbleven vorige week -
van woensdag tot en met zaterdag-
in het kampeerhuis van Staatsbos
beheer bij Veere. Het weer was deze
dagen erg goed, zodat het hele pro
gramma afgewerkt kon worden. Op
het programma stond een bezoek
aan Veere, een fietstocht rond Wal
cheren met bezoeken aan Middel
burg (Markt, Lange Jan, Abdijge
bouwen en Miniatuur Walcheren) en
Vlissingen (boottocht naar Bres-
kens). In de mooi beboste omgeving
kon fijn aan sport en spel gedaan
worden. Ook de oriëntatietocht en
een avondspel waren een succes.
Voor het bereiden van de maaltijden
was er iedere hulp van enkele ou
ders van de leerlingen. Op de slot-
avond rond de open haard kon op
een aantal geslaagde dagen worden
teruggezien. De leiding bestond uit
de heer A. Damman, onderwijzer
aan deze school, mevr. C. M. v. d.
Kreeke-Hanse, Nella Boot en Mar
cel Padmos. Voor het vervoer van de
fietsen zorgde de firma Rademaker
en Bom N.V., terwijl de leerlingen
met een aantal personenauto's wer
den gebracht en gehaald.
OOSTERLAND
Hel aardgas
De aanleg van de hoofdleiding
voor het aardgas vordert gestadig
hier ter plaatse. Alleen hebben de
mannen van de fa. Hommel N.V. uit
Oud Vossemeer wel enigszins last
van de vele regens der laatste da
gen, vooral bij het straatwerk dat
direct uitgevoerd wortd na demping
van de sleuven. Vooral doordat het
graafwerk machinaal geschiedt
wordt betrekkelijk niet veel hinder
ondervonden van het vele puin dat
vooral in het midden van het dorp
in de grond voorkomt. Binnen korte
tijd zal men ook beginnen om de
huisaansluitingen te maken, zodat
het tijdstip dat ook Oosterland,
aardgas krijgt wel in het zicht komt.
Tal van dorpsgenoten gaan over tot
het doen aanleggen van centrale
verwarming, nu dit met aardgas kan
worden gedaan.
BRUINISSE
Hervormde Vrouwenvereniging
naar België
De Hervormde vrouwenvereniging
maakte een geslaagd zomerreisje
naar het Vlaamse land.
telijk weigeren of nalaten. De dag
vaarding - aldus de raadsman - geeft
hier weinig helderheid in én is daar
om nietig. Volgens de raadsman had
de auditeur-militair beklaagde over
treding van artikel 131 teh laste moe
ten leggen i.p.v. artikel 95. Dat is niet
gebeurd en mede daarom vroeg hij
vrijspraak.
Uitspraak op 15 juni.
Via de Zeelandbrug werd nadat
om 7 uur 's morgens was gestart
naar Kruiningen gereden, waar de
boot de bus van de firma Van Oe-
veren naar Perkpolder bracht. Eer
ste stopplaats was Hulst waar kofife
werd gedronken en van Hulst naar
Kieldrecht is niet ver. Hier was de
vrouwenvereniging de gast van de
textielfabrikanten Gaston Beck-
Moortgat, waar ook gebreide goede
ren vervaardigd worden.
Er was gelegenehid om stoffen te
zien, maar ook om stoffen te kopen.
Een waar dorado voor vrouwen dus,
maar het was er wel druk, daar veel
bussen daar stoppen met hetzelfde
doel.
Het diner was ditmaal geen succes.
De Gentse restaurateur, had blijk
baar de smaak van de Bruse dames
niet naar waarde geschat, of de
„Vlaamse keuken" wijkt teveel af,
van het Hollandse menu. Gelukkig
werd de stemming door dit minder
geslaagde punt niet bedorven. En
thousiast werd na het oponthoud in
Gent, in Brugge gewinkeld en ge
wandeld, (of in een koetsje gereden).
Belgische kust
De Belgische kust, van de Panne
tot Cadzand is wanneer de juiste
route wordt gereden (en dat deed
chauffeur de heer C. Dekker) een
prachtige bezienswaardigheid. Zee,
strand, grote gokpaleizen en dito ho-
tels, met pi-achtige bungalows of
grote villa's, is wat men er kan vin
den. In Oostende werd weer gestopt
en over de boulevard gewandeld. In
de buurt van Sluis kwam men Ne
derland weer binnen.
Op de boot werd nog een kopje
koffie gedronken en om plm. 9 uur
arriveerde men weer op Bruinisse,
na een gezellige dag met zo goed
als geen regen. Een toegift van de
chauffeur was de tocht door Walche
ren, met het ritje over de boulevard
van Vlissingen. De chauffeur kreeg
van de leidster mevrouw De Koning-
Jumelet een hartelijk dankwoord
voor zijn uitstkende leiding en dito
toelichting.
De vrouwenvereniging komt voor
de vakantie, op 13 juni nog één keer
bijeen.
PARIJS. De Franse regering heeft
besloten tot een ingrijpende reorga
nisatie van de hoogste leiding bij de
O.R.T.F., de staatsradio en televisie,
na beschuldigingen inzake corruptie
en clandestiene reclame.
MOSKOU. Vier Russen zijn tot de
kogel veroordeeld wegens hun aan
deel in de uitroeiing van ongeveer
6.000 mensen in het noordelijk deel
van de Kaukasus tijdens de tweede
wereldoorlog, aldus een bericht van
het Russische partijorgaan, de
Prawda.
KAAPSTAD. De Anglicaanse
aartsbisschop van Kaapstad, Taylor,
heeft een brief gezonden aan de
Zuidafrikaartse minister van binnen
landse zaken, Lourens Muller, waar
in hij in krachtige bewoordingen
protesteerd tegen „het binnendrin
gen van de politie in de Anglicaan
se kathedraal op vrijdag jl.".
ATHENE. De moeder van Alex
andres Panagoelis, de man die de
Griekse premier Papadopoelos heeft
willen vermoorden, heeft huisarrest
gekregen.
MOSKOU. Westelijke diplomaten
in Moskou heben van gewoonlijk be
trouwbare zijde vernomen dat de
Oekraiense partijchef Pjotr Sjelest
is vervangen omdat hij tegen onder
handelingen met Nixon was. Hij
kwam tot dat besluit nadat de Ame
rikanen mijnen in de Vietnamese
wateren hadden gelegd.
PARIJS. Een door de communis
tische vakbondsfederatie geleide
staking heeft het openbare leven in
Frankrijk woensdag weliswaar ge
voelig ontwricht, maar heeft haar
uiteindelijke doel, verlamming van
het economische leven, niet bereikt.
HAMBURG. De politie van Ham
burg heelt Gudrun Ensslin, een van
de kernleden van de extremistische
Baader-Meinhof groep, gearresteerd.
De 31-jarige dominees-dochter en
ex-studente is een goede vriendin
van de vorige week aangehouden
bendeleider Andreas Baader.
SAO PAULO. Bij een treinbotsing
op 25 km van Sao Paulo in Brazilië
zijn 15 mensen omgekomen en meer
dan vijftig gewond.
WASHINGTON. Algerije zal het
losgeld dat een Amerikaanse vlieg
tuigkaper ontvangen heeft, aan
Amerika teruggeven. Het gaat om
een half miljoen dollar.
STOCKHOLM. Enkele landen die
last kunnen krijgen van de radio-ac
tieve neerslag van de Franse atoom -
proeven in de Stille Oceaan hebben
donderdag een gezamenlijke oproep
gedaan de voorgenomen nieuwe
proeven af te gelasten.
PARIJS. Engeland is het enige
Navo-land dat beschikt over een
amfibie strijdmacht die geheel on
afhankelijk, of in samenwerking met
de Amerikaanse of Nederlandse
strijdkrachten kan optreden.
STOCKHOLM. De Chinese reso
lutie, waarin de vorming van een
speciale commissie ter besturing van
de milieuverklaring wordt voorge
steld, is donderdag met algemene
instemming zonder stemming aange-
ring van de milieuconferentie.
HAMBURG. De uitdragers hebben
deftigeconcurrentie gekregen. In
de z.g.n. Second - Hand Shops"
- evenals in dergelijke zaken in
Londen en Parijs - bloeit de handel
chice tweedehands kleding. Modebe
wuste dames van alle leeftijden, die
ZIERIKZEE, 8-6. De Studiegroep
Oosterschelde heeft aan de leden
van de Eerste en Tweede Kamer,
aan de leden van de Prov. Staten
van Zeeland, N.-Brabant en Z.-Hol-
land enkele opmerkingen aangebo
den nar aanleiding van recente pu-
blikaties betreffende de Oosterschel
de.
„Nu er duidelijk naar gestreefd
wordt een stadium te bereiken,
waarbij een toepassing van de ten
opzichte van de Oosterschelde bij
zeer velen levende gewijzigde inzich
ten, bezwaarlijk zou kunnen zijn, is
bezinning meer dan ooit geboden.
Het lot van deze prachtige, biolo
gisch en economisch rijke zeearm is
de aandacht ten volle waard. Nog is
Wie aan archeologie denkt, ziet
meestal in zijn gedachten mannen in
tropenkleding aan het graven in een
onherbergzame streek van de we
reld. En terecht, want een groot deel
van onze kennis over verdwenen
volken en hun leefwijzen is afkom
stig van opgegraven resten uit lang
vervlogen tijden. Toch bestaan er
ook andere vormen van oudheidkun
dig onderzoek, en een van de beste
vindplaatsen is de Middellandse Zee,
waar sinds een halve eeuw regelma
tig belangrijke kunstvoorwerpen op
gehaald worden.
Sponzenvissers wilden
vondst geheim houden
In het begin van onze eeuw werd
er in de Middellandse Zee nog veel
naar sponzen gevist, waarbij men ge
bruik maakte van de ouderwetse
zware duikerpakken, die men meest
al tweedehands op de kop tikte. Dit
bedrijf vond ook plaats in de Golf
van Tunesië, in de nabijheid van het
plaatsje Madhia. Nu lag deze plaats
niet al te gunstig, want men moest
meer dan veertig meter duiken voor
men de tamelijk vlakke zeebodem
graag ieder seizoen het nieuwste ko
pen, kunen zich in deze boetieks van
hun meestal nog zeer goede gadero
be ontdoen. De boetieks nemen de
kieren in commissie en komt er een
koperes dan kan wederzijds worden
afgerekend.
het niet te laat en kan gezegd wor
den: beter ten halve gekeerd dan ten
hele gedwaald. Het zij zo", aldus se
cretaris dr. H. A. H. Boelmans Kra
nenburg, namens de studiegroep
Oosterschelde in een begeleidend
schrijven.
De studiegroep wijst er o.a. op dat
hoe weinig de Rijkswaterstaat de
milieuvernietiging ten gevolge van
een afsluiting beseft, blijkt uit de
mededeling „de gevolgen voor de
visserij vormen de belangrijkste
schaduwzijde van het Deltaplan"
„Tegenover honderden miljoenen
schade voor de visserij staan im
mers miljarden aan schade door
milieuvernietiging", aldus de studie
groep.
bereikte. Toch werd er hier gevist
omdat vele andere lot dan gekozen
plaatsen bijna leeggevist waren.
Al de eerste keer dat enkele dui
kers afdaalden, vonden zij in plaats
van sponzen vreemde cilinders, dicht
begroeid met algen en schelpdieren.
Toen ze een gedeelte van zo'n cilin
der schoonmaakten, bleek die tot hun
niet geringe verbazing uit marmer
te bestaan. Later gingen meer dui
kers mee naar benden, en zij von
den een talloze verzameling kunst
voorwerpen en bewerkte stenen. De
mannen besloten de vondsten ge
heim te houden en hun schatten zo
voordelig mogelijk te verkopen.
Griekse kunst
In Tunis werd een paar dagen la
ter alarm geslagen, en de direkteur
van het Oudheidkundig museum trok
er op uit, om in een bazar zogenaam
de Griekse kunstvoorwerpen, die
daar verkocht zouden worden, eens
nader te gaan bezien.
Tot zijn verwondering bleken de
berichten inderdaad juist te zijn, en
zo kwam hij op het spoor van <te
sponzenvissers, die de vondst deden.
Men rustte een expeditie uit naar
de plaats waar de vissers hun ont
dekking deden, en deze trof een won
derlijk mooie verzameling Griekse
en Romeinse beelden aan, die een
maal schoongemaakt lieten zien hoe
goed hun makers de beeldhouwkunst
beheersten.
Toch werd er een fout gemaakt tij
dens het onderzoek, want in hun en
thousiasme trokken de archeologen
het scheepswrak, waaruit de beelden
en voorwerpen afkomstig waren, bij
na helemaal uit elkaar.
Gouden kom
Toch was deze historisch zeer be
langrijke vondst eigenlijk niet de
eerste, want al veel eerder had men
eens een gouden kom in de sleepnet
ten van vissers opgehaald, en ook
een bronzen kop, die voor een klein
bedrag aan amateurarcheologen ver
kocht werd. Ook weet men nog van
een zak munten, die uiteraard bij
toeval in de netten terecht kwam,
maar men heeft achteraf nooit de
juiste vindplaatsen vast kunnen stel
len.
Nu de archeologen echter eenmaal
op het spoor van dit onderzees mu
seum waren, werden er meer vond
sten in de Middellandse Zee gedaan,
en men haalde vaak onbeschadigde
beelden op, waarvan er één, een
beeld van Zeus, thans staat opge
steld in de hal van het gebouw van
de U.N.O. Inmiddels kreeg men meer
ervaring met dit werk, en men kon
de bodem beter en vooral gemakke
lijker gaan onderzoeken. Hiertoe
droeg ook het gebruik van de aqua-
long veel bij, die de onhandige dui
kerpakken, waarmee men niet erg
lang diep onder water kon werken,
ging vervangen. De duikers kregen
door het gebruik hiervan veel meer
bewegingsvrijheid. Toch is de toe
passing van deze aqua-long niet ge
heel zonder gevaar, want 't is nood
zakelijk dat men de beschikking
heeft over een drukkamer, waar de
duiker weer kan wennen aan de druk
boven water, omdat een te snel stij
gen, door het grote drukverschil, na
delig voor de duikers kan zijn.
Havens gevonden
De moderne duikmethoden waren
ook van veel belang toen men ging
trachten de oude afmetingen van
havensteden, die ooit aan de kust
van de Middellandse Zee in de grijze
oudheid hadden gelegen, vast te stel
len.
Met behulp van luchtfoto's, die
duidelijk aangaven, waar de dam
men en andere havenwerken ge
weest moesten zijn, ging men weer
zoeken, en al spoedig kon men ver
rassende mededelingen doen. Het
bleek dat er een heel ingenieus sys
teem was aangelegd, om verzandin
gen te voorkomen.
Het laatste woord over deze vorm
van archeologie is nog lang niet ge
sproken, en het laatste stuk is nog
lang niet opgehaald, maar toch is het
verheugend, dat een zo jonge metho
de voor oudheidkundig oiiderzoek al
zoveel resultaat heeft gehad.
LONDEN. Engeland heeft stappen
ondernomen bij de Sowjet-TJnie te
gen de aankoop door het Russische
bureau voor de handel met het bui
tenland, van Lybische olie die af
komstig is van de velden van Bri
tish Petroleum die in december van
het vorig jaar door de Lybische re
gering werden genaast, aldus is offi
cieel in Londen bekendgemaakt.
DEN HAAG, 8-6. De directeur van
het Keuringsinstituut voor Water
leidingsartikelen Kiwa N.V., ir. G.
Wijnstra, verwacht dat over vyf of
zes jaar de landelijke waterprijs, die
nu gemiddeld 65 ct per m3 is, geste
gen zal zijn tot een gulden per m3.
Dit omdat de waterleidingbedrijven
steeds nieuwere apparatuur moeten
aanwenden om het vuiler wordende
oppervlaktewater te zuiveren.
Ir. Wijnstra heeft dit donderdag
middag in Rijswijk gezegd op een
persconferentie die is gehouden om
dat het Kiwa, eigendom van de Ne
derlandse waterleidingbedrijven, eni
ge tijd geleden geruisloos een nieuw
speurwerklaboratorium in gebruik
heeft genomen. Het speurwerk is ge
richt op die sectoren van de water
leidingstechniek, die niet door de
waterleidingbedrijven zelf wordt
onderzocht.
De behoefte aan water neemt snel
toe. In 1850 begonnen de eerste wa
terleidingsbedrijven hun taak en 100
jaar later, in 1950, bedroeg het ge
bruik 300 miljoen kubieke meter.
Thans is het jaarlijks gebruik 900
min m3, waarvan 500 m3 voor huis
houdelijk gebruik. Daarnaast voor
ziet een deel van de industrie zich
zelf met water: 500 miljoen m3 per
jaar. Verwacht wordt dat in het jaar
2000 de waterleidingbedrijven hun
produktie verdrie- of verviervoudigd
zullen hebben.
Instorting
aan Appelmarkt
te Zierikzee
Foto-beelden van de instorting aan
de Zierikzeese Appelmarkt. De foto
geheel links toont het „buizenbos"
van de stellingen die aangebracht
moesten worden om de stutpalen op
z'n plaats te krijgen voor hei over-
eindhouden van de bedreigde maar
overeind gebleven voorgevel van de
ingestorte panden. Hoe de daken er
bij lagen na de instorting toont de
tweede foto van links. Daarnaast
een restant van de achtergevel. De
vierde foto geeft een overzicht van
de totale ravage door de instorting
ontstaan, gezien vanaf de achterzij
de.
(Foto's werden ons welwillend ter
publicatie beschikbaar gesteld.)