Jaap ten Oever's nieuu/e leven
KALMERENDE KLANKEN IN IERLAND
BLIK DOOR HET WERELD
Busje met kinderen tegen boom gebotst Grand Gala
Het Ierse republikeinse leger I.R.A.
- druk doende met dertien moord
aanslagen op Britse militairen even
veel doden bij de demonstratie in
Londonderry te wreken - is niet al
leen in Noord-lerland maar ook in
de Ierse republiek streng verboden.
Alleen, dit laatste bleek nooit erg:
werd eens iemand gearresteerd we
gens het inzamelen van wapens voor
de I.R.A. dan volgde doorgaans ont
slag van rechtsvervolging op grond
van een of andere formaliteit.
Daarom is het opmerkelijk dat de
minister van justitie in Dublin ge
last heeft dergelijke onverklaarbaar
ongestraften opnieuw te arresteren
en te berechten. Hij gaat daarmee in
tegen de gevoelens van vele Ieren
die eenvoudig niet bereid zijn de I.
R.A. anders te zien dan als een nut
tige patriottistische organisatie. Ver
moedelijk is de minister echter tot
de konklusie gekomen dat het on
dertussen wel nodig is iets tegen de
I.R.A. te ondernemen, wil men ooit
het Ulsterse drama beëindigd zien.
In die geest sprak ook premier
Lynch op het kongres van zijn par
tij, waarbij hij aanduidde dat als
Ierland ooit eens herenigd wenst te
zijn dit een land moet zijn waarin de
huidige protestantse meerderheid
van Ulster zich als minderheid in het
grotere land ook thuis moet voelen.
En daarom zou iets gedaan moeten
worden om de invloed van de katho
lieke kerk op het openbare leven in
te perken.
Waarschuwing op
pakjes sigaretten
DEN HAAG, 26_2. Een waarschu
wing op pakjes sigaretten „Roken is
schadelijk voor de gezondheid", is,
als zij voor zowel inheemse als ge-
importeerde sigaretten verplicht is,
niet strijdig met de bepalingen van
het EEG-verdrag over vrij verkeer
van goederen en concurrentievoor
waarden.
Dit heeft de Europese Commissie
meegedeeld in antwoord op vragen
die de Belgische Christen-democraat
Maurice Dewulf, als lid van het Eu
ropese parlement, heeft gesteld.
Franse telescoop
op Hawaii
PARIJS, 26-2. Op een 4200 meter
hoge uitgedoofde Vulkaan op de
Hawaii-eiianden wordt de grootste
Franse telescoop gebouwd bestude
ring van de zwakke Sterren en voor
al van de Sterrenstelsels, in samen-
bang met waarnemingen van Radio
golven.
De telescoop krijgt een doorsnede
van 3,60 meter en moet in 1976 ge
reed zijn. De Amerikanen bouwen
een dergelijke Sterrenkijker in Chili
en ook één in Arizona. Het grootste
instrument wordt in de Sowjet-Unie
gebouwd. Het krijgt 6 meter door
snede. Tenslotte zijn zes Europese
landen in Chili bezig met de bouw
van een telescoop van ongeveer 3,60
meter: België, Frankrijk, West-
Duitsland, Nederland en Zweden.
Van nu tot 1980 worden ongeveer
tien grote telescopen gebouwd. Deze
zijn nodig omdat met een enkel
exemplaar het maken van een Ster
renatlas duizend jaar zou vergen.
Achter beide uitlatingen steekt het
inzicht dat alles wat tot dusver is
ondernomen niets heeft uitgehaald.
Weinig opgetogen
De Britten bereiken met interne
ringen en militair vertoon niet dat
de rust weerkeert, de I.R.A. bereikt
met terreur ook niet dat Ulster har
monieus in het grotere Ierland op
gaat, de Noordierse oppositie bereikt
niets met wegblijven uit het parle
ment en ga zo maar door. Alleen
wordt iedere keer wat nieuwe olie
op een vuurtje gestort dat toch al
voldoende brandstof heeft. Vandaar
dus het beroep op de Noordieren
vanuit het zuidelijk deel van het
eiland om het kalmer aan te gaan
doen opdat de rustige sfeer ontstaat
waarin de problemen redelijk opge
lost kunnen worden - een beroep op
die parlementariërs, op de Britten
en daaraan onvermijdelijk gepaard:
een waarschuwing aan de I.R.A. 'dat
ze de republiek niet als haar basis
mag beschouiven.
Het is allemaal volkomen ivaar. En
de nadruk die Lynch aan een en an
der geeft heeft bovendien een kern
van zelfbehoud: als de Ierse repu
bliek de I.R.A. maar laat begaan ont
staat ook daar een macht binnen de
staat die - als ze zich sterk genoeg
voelt - misschien wel eens even on
gemakkelijk voor de regering in Du
blin kan zijn als ze voor die in Bel
fast is. Wie eenmaal gewend raakt
om met bommen en sluipschutters
zijn doel te bereiken lijkt daardoor
niet bepaald geschikter te worden
om naar normale demokratische re
gels te leven. En dat Lynch dit met
applaus op zijn part ij kongres te ber
de kon brengen duidt erop dat er
meer Ieren in het zuiden zijn die
met alle sympathie voor de katholie
ken in het noorden weinig opgetogen
zijn over de I.R.A.
Het ongeluk is alleen dat in Du
blin al eerder zowel tegen de I.R.A.
als tegen de kerkelijke invloed op de
staat is opgetreden met woorden
waarop niét veel daden zijn gevolgd.
Wijsheid uitspreken is altijd mak
kelijker dan haar in praktijk bren
gen.
Visaktes
een gulden duurder
DEN HAAG, 26-2. De bijdragen ter
verbetering van de binnenvisserij
(visaktes) voor het tijdvak 1 juni
1972 tot 31 mei 1973 zullen een gul
den hoger zijn, zo heeft minister Lar-
dinois van landbouw en visserij be
slist.
De grote visakte gaat f 12 kosten,
de kleine visakte f 6,75 en voor het
vissen met een gewone hengel moet
men voortaan f 4 betalen.
Vierde slachtoffer
van verkeersongeluk
RUINEN. De 31-jarige Jentinus
Wever uit Ruinen is in het zieken
huis te Hoogeveen overleden aan de
gevolgen van de verwondingen die
hij in oktober opliep bij een verkeers
ongeval op de Pesserweg in Ruinen
Het aantal slachtoffers van dit on
geluk is daarmee gekomen op vier.
Vier mannen, allen inwoners van
Ruinen, waren's morgens op weg
naar hun werk in Hoogeveen toen
de auto waarin zij zaten frontaal
tegen een boom botste.
MUNCHEN. ..Bau 72" in München
(BRD), exclusieve tentoonstelling
„Milieubescherming en techniek in
de bouw": op indrukwekkende wijze
werd voor de bezoeker door films,
affiches en stands het schrikbeeld
van een toekomstige wereld voorge
steld, waarin de lucht alleen nog
door gasmaskers kan worden inge
ademd, het vergiftigde water alle
levende organismen vernietigt en de
lawaaipegel het peil van het nog
verdraaglijke heeft overschreden.
Flitsen
uit het buitenland
FRANKFORT. De openbare aan
klager van Frankfort heeft de in
1966 door Ghana uitgeleverde vroe
gere SS-arts Horst Schumann (65)
behalve moord op 15.000 geesteszie
ke gevangenen, nu ook sterilisatie
pogingen in 1944 in het kamp Ausch
witz ten laste gelegd.
TEL AVIV. Een Israëlische mili
taire woordvoerder in Tel Aviv heeft
meegedeeld, dat Israëlische tank
eenheden met steun van de lucht
macht en artillerie, in actie zijn ge
gaan tegen terroristische bases in
Zuid-Libanon als vergelding voor de
aanvallen van terroristen uit Liba
non in de afgelopen 36 uur.
DJAKARTA. Indonesië heeft
Bangla Desj erkend. Het is hiermee
het eerste grote Islamietische land
dat het vroegere Oost-Pakistan als
een soevereine en onafhankelijke
staat accepteert.
DJAKARTA. Bij aardverschuivin
gen en overstromingen als gevolg
van zware regenval zijn in de dor
pen Jeh Memphe en Tedjakoela op
de hellingen van de berg Agoeng op
Bali veertien mensen omgekomen.
Volgens persberichten zijn er vijf
vermisten.
MOSKOU. Het Sowjet-Russische
ruimtevaartuig Loena-20 dat maan-
monsters heeft vergaard in bergach
tig terrein en nu op terugweg is naar
de aarde, heeft dit kunnen preste
ren door het foutloos werken van
een ingewikkeld raketsysteem, een
nieuw type Sowjet-Russische maan-
raket, aldus het dagblad „Troed".
MUNCHEN. Uit de woning van
een verzamelaar in München is voor
miljoenen aan schilderijen gestolen,
waarbij vermoedelijk een zelfportret
van Van Gogh.
VALLETTA. Bijna 6.000 Maltezers
zullen de komende dagen hun ont
slagbrief per 31 maart in de brieven
bus krijgen, datum op welke de Brit
se basis op Malta zal zijn opgeheven.
LONDEN. De Britse politie zoekt
een vrachtwagenchauffeur die in
Nuneaton (centraal Engeland) op een
onbeheerd stuk land waar kinderen
plegen te spelen, voldoende cyanide
heeft gestort om een miljoen mensen
te doden.
BRUSSEL. Een tiental jongelui,
vermoedelijk studenten, waarvan de
politie denkt dat ze tot een anarchis
tische groepering behoren, heeft drie
Molotov-cocktails in de hal van het
gebouw van de Italiaanse ambassade
in Brussel geworpen.
HAIFA. Een groep van zes men
sen in Zuid-Amerika heeft aangebo
den de voormalige Auschwitz-arts
Joseph Mengele voor 100.000 dollar
in handen te spelen van Israël.
MOSKOU. Een delegatie van het
Russische ministerie van Koopvaar
dij is vrijdag met minister Goejenko
aan het hoofd uit Moskou naar Ha
noi vertrokken, zo meldt het pers
bureau Tass. De Russen maken de
reis op uitnodiging van \de Noord-
Vietnamese minister van vervoer en
verbindingen, Pham Tsjong Thwe.
BRUSSEL. In sommige plaatsen
in België, maar vooral rond en in
Antwerpen, wordt de benzine lang
zamerhand zo schaars dat pomphou
ders er hier en daar toe tot rantsoe
nering zijn overgegaan.
BOEDAPEST. Paus Paulus heeft
vier nieuwe bisschoppen in Hongarije
benoemd. Zij komen aan het hoofd
te staan van diocesen waarvan de
bisschoppen wegens hun hoge leef
tijd zijn afgetreden.
VIENTIANE. Bijna 5.000 man
Noordvietnamese troepen hebben
zich teruggetrokken uit de onmid
dellijke omgeving van de Laotiaanse
regeringsbasis Long Tsjeng, zo is van
Amerikaanse zijde in Vientiane mee
gedeeld.
WASHINGTON. De Amerikaan
se Senaat heeft een wetsontwerp
goedgekeurd krachtens welk de
Amerikaanse raad voor de Burger
luchtvaart voor het eerst de bevoegd
heid krijgt de luchtvervoerstarieven
op vluchten van en naar de Ver
enigde Staten te controleren.
TEL AVIV. Do Israëlische artille
rie is zondagmorgen in actie geko
men nadat vanaf Syrisch grondgebied
met bazooka's en mortieren op Isra
ëlische stellingen in de heuvels van
Golan was geschoten.
SYDNEY. Karen Moras, de 18-ja-,
rige Australische zwemster en cap
tain van de Australische Olympische
zwemploeg voor München, is zondag
gewond geraakt bij een auto-onge
luk.
LONDONDERRY. In stromende
regen hebben rond 5.000 betogers,
merendeels vrouwen, zondag in
Londonderry gedemonstreerd ter
herdenking van het „bloedbad van
Londonderry", waarbij 4 weken ge
leden dertien Noordierse burgers
werden doodgeschoten. De mars
verliep zonder ernstige incidenten,
hoewel sluipschutters wel schoten
hebben gelost.
Jongens speelden
„lijkje"
DEN HAAG. 26-2. In de Sche-
veningse bosjes hebben een paar
jongens zo echt „lijkje" gespeeld dat
voorbijgangers de schrik van hun
leven kregen.
Zij hadden een overhemd met rode
verf besmeurd, trokken dat over een
op hun rug bevestigd plankje heen
aan en slaken dan een mes door het
overhemd heen in het hout. Om beur
ten gingen zij zo „voor lijk" in de
struiken langs een pad liggen om de
wandelaars de schrik op het lijf te
jagen.
Aan hun spelletje kwam een einde
toen de politie, gewaarschuwd door
een vrouw die een man met een mes
in zijn rug in de bosjes had zien lig-
gc|i, en kijkje ging nemen.
Vooroorlogse opname van het duin
gezicht bij (en met) de vuurtoren.
Jongen verongelukt
STEENBERGEN, 26-2. De 7-ja-
rige Hendrik Jan Abbink uit Steen
deren is vrijdagmiddag om het le
ven' gekomen bij een ongeluk met het
autobusje waarmee hij met elf an
dere kinderen uit Steenderen van de
BLO-school in Didam naar huis ge
bracht werd.
Na overval op banklopers
aanhouding te Middelburg
MIDDELBURG, 27-2. De Middel-
burgse politie heeft in verband met
de mislukte overval op twee bank
lopers, die maandag jl. in Middel
burg werd gepleegd, de 33-jarige P.
B. M. S. uit Middelburg en de 27-ja
rige M. G. uit Utrecht aangehouden.
TE DURE
BURGEMEESTER
BEMELEN, 24-2. Het zeshon-
derd inwoners tellende plaatsje
Bemelen bij Maastricht dreigt
af te sterven, omdat men niet
langer in staat is de allernood
zakelijkste voorzieningen te
treffen. Oorzaak van deze
noodsituatie is het salaris
(f 43.000) van burgemeester mr.
G. Spauwen, dat ongeveer een
derde van de gemeentebegro
ting bedraagt. Drie jaar gele
den betaalde Bemelen slechts
f3000, van dit salaris, omdat de
heer Spauwen toen ook nog'
burgemeester was van de ge
meente Amby. Na de ophef
fing van Amby - dat bij Maas
tricht werd gevoegd - kwam er
voor Bemelen f 40.000 salaris
bij. Verscheidene malen heeft
Bemelen Den Haag op de nood
situatie gewezen, maar enig
soulaas is tot nu toe niet ge
boden. In Bemelen noemt men
de toestand onhoudbaar.
De chauffeur van het autobusje en
negen andere kinderen raakten
licht tot ernstig gewond. Twee kin
deren kwamen er met de schrik af.
Het autobusje botste tegen een
boom aan de linkerzijde van de Dr.
Alphons Arienstraat in Steenderen,
toen de bestuurder in een bocht naar
rechts door nog onbekende oorzaak
rechtdoor reed.
De bestuurder en de negen gewon
de kinderen werden overgebracht
naar een ziekenhuis in Zutphen.
Twee van de kinderen konden hier
vandaan enige tijd later naar huis.
Krantengebouw
opgeblazen
KRISTIANSAND, NOORWEGEN,
28-2. Een onbekende heeft zondag
het gebouw van het dagblad „Fae-
drelandsvennen" in het Noorse Kris-
tiansand in de lucht laten vliegen.
Het pand is geheel verwoest.
Het liberale blad is het grootste in
het zuiden van het Land. Zaterdag is
ergens in de buurt zeventig kilo
springstof gestolen. Er waren de
laatste dagen telefonisch dreigemen
ten ontvangen wegens de wijze
waarop het blad een rechtszaak had
verslagen.
Meer bedrijven zien af
van Angola-koffie
AMSTERDAM, 25-2. Het Angola-
comité heeft vrijdag meegedeeld dat
opnieuw drie bedrijven die in ons
land koffie op de markt brengen van
plan zijn de verwerking van Angola-
koffie te stoppen. Deze bedrijven
zijn: Simon de Wit, de Bijenkorf, en
Broekema, Nagel en Vries N.V., een
middelgrote koffiebrander met ves
tigingen in Assen en Amsterdam.
Reeds eerder zegden Albert Heijn,
De Gruyter, Co-Op en Edah toe een
eind te maken aan het verwerken
van koffie uit Angola.
du Disque '72
AMSTERDAM, 26-2. In de theater
zaal van het RAI-congrescentrum in
Amsterdam hebben vrijdagavond
vier Nederlandse en zestien buiten
landse orkesten en solisten het Grand
Gala du Disque Populaire gemaakt
tot het voor de liefhebbers muzikale
hoogtepunt van dit jaar. Presenta
toren Mies Bouwman en Willem Duys
breiden muzikale prestaties van o.a.
zeven Edison-winnaars in ruim vijf
uur aan elkaar.
Het internationale gala van arties
ten werd begeleid door een orkest
onder leiding van Rogier van Otter-
loo. Onder de ruim 1200 aanwezigen
bevond zich de door Willem Duys
genoemde King of Swing Benny
Goodman. Op het feest werden Edi-
sons uitgereikt aan Charles Azna-
vour, Brass United, Hildegard Kneff,
Lenny Kuhr, Wim Overgaauw, Ro
gier van Otterloo en John Woodhouse
Britse mijnwerkers
gaan aan het werk
LONDEN, 26-2. Met overgrote
meerderheid hebben de mijnwerkers
in de Britse kolenindustrie voor her
vatting van het werk gestemd, hier
door is formeel een einde gekomen
aan de staking van 47 dagen die voor
de ergste elektrisohe stroomcrisis in
het land in 25 jaar zorgde.
Zesennegentig procent van de ruim
280.000 mijnwerkers stemde voor be
ëindiging van de staking en aanvaar
ding van de overeengekomen loons
verhoging van gemiddeld 20 procent.
Amerikaans graan
voor Bangla Desj
WASHINGTON, 26-2. De Verenig
de Staten zullen in antwoord op een
verzoek der Ver. Naties 1100.000 ton
tarwe en 75.000 ton rijst met een to
tale waarde van ongeveer 680 mil
joen gulden aan Bangla Desj schen
ken. Dit is vrijdag in Washington
meegedeeld.
16
Ze keek hem geschrokken aan.
„Die? Die jongen?"
„Ja. Die jongen. Soms bezwaren?"
Het meisje haalde haar schouders
op. „Dat moet je zelf weten. Kreeg
hij indertijd geen twee jaar?"
„Klopt. Hij is vervroegd in vrijheid
gesteld. Varink heeft hem me aan
bevolen, die is wat bij de reclasse
ring. als ik me niet vergis. Ik neem
hem voorlopig op proef".
„Dat je het aandurft1." Ze keek op
nieuw bewonderend naar haar broer.
„Luister eens, Beertje, ik heb in
dertijd die hele historie in de krant
gelezen. Nu weet ik heel goed, wat
jij op het ogenblik denkt. Maar on
der dezelfde omstandigheden zou ik
waarschijnlijk precies eender gehan
deld hebben. Die jongen kwam op
voor zijn zuster. Ze werd bedreigd
door een stomdronken vader en het
was de eerste maal niet. Als je het
mij vraagt, is-ie veel te zwaar ge
straft. In ieder geval: hij is in vrij
heid gesteld en zo iemand moet een
kans hebben weer aan het werk te
kunnen gaan. Als hij z'n vak ver
staat. zal z'n verleden mij een zorg
zijn. Hij was vanmorgen bij me en
ik kreeg een vrij goede indruk van
hem. Doorgaans vergis ik me niet
gauw, Beertje, dat kun jij weten".
Ze knikte instemmend. „Dat is
waar. Als je het zo beziet, heb je na
tuurlijk gelijk. Alleenzullen je
toekomstige klanten er ook zo over
denken?"
„Och.het is al zo lang geleden
en er is daarna zoveel gebeurd; dal
zal wel loslopen".
Terwijl ze de-vaat waste en Henk
ilweer in zijn wagen was weggere
den. dacht ze nog eens na over de
nieuwe kracht van haar broer. Nee,
het was toch niet enkel door de be
richten in do kranten, dat de naam
Jaap ten Oever herinneringen bij
haar opwekte. Op de een of andere
manier ken ik hem. Dat weet ik ze
ker. Doorgaans is m'n geheugen vrij
goed, maar ditmaal schiet het tekort.
Ik kan het me met de beste wil van
de wereld ntet meer herinneren. Ben
ik wel eens met hem uit geweest?
Het is niet onmogelijk, want vroeger
ging ik nog wel eens met allerlei slag
jongens uit. Als er ergens kermis was
cn ik werd door een aardige jongen
gevraagd, zei ik nooit nee. Het kan
dus zijn, dat ik eens met hem uit
ben geweest, maar dan zal het wel
bij cén of twee keer gebleven zijn,
want verder kan ik me niets moer
herinneren. En het is evenmin be-
Jangrijk. De hoofdzaak is. dat Henk
een goede knecht heeft ,als hij over
enkele dagen opent. Want het valt
tegenwoordig helemaal niet mee om
goed personeel te krijgen.
Hoofdstuk 6.
Mevrouw Spanhuis trekt aan
hel korste eind.
Tol zijn grote verbazing vond
Pleunie ten Oever het helemaal niet
leuk. toen hij vertelde dat hij ai
werk had cn binnen ruim een week
zou beginnen in Bergevoort.
Ze zaten in haar kamer en geno
ten van het avondeten, dat het meis
je had klaargemaakt. Met opgetrok
ken wenkbrauwen hem aankijkend,
was haar eerste rcaktie: „Had dat nu
werkelijk zo'n haast?"
„Maar zus, ik moet toch weer geld
verdienen? Ik kan toch niet op jouw
portemonnaie teren? Je moet er zelf
veel te hard voor werken!"
Ze prikte een aardappel op haar
vork cn bekeek hem met enige aan
dacht, alvorens hem in vieren te de
len en een part in haar mond te
stoppen. .jDat teren op mijn portc-
DOOR GERRIT FRANSSEN
monnaie is maar onzin. Je zult daar
wel wat geld verdiend hebben en ik
heb je al gezegd, dat je hier geld op
de bank hebt. Ben je er al geweest
voor je handtekening ?Nec, natuur
lijk niet. Je had er verstandig aan
gedaan eerst een paar weken te
wachten. Tot je wat tot jezelf geko
men bent".
Nog altijd was dc verwondering op
zijn gezicht te zien. „Maar waarom
zou ik dat doen? Overigens, ik heb
nog ruim een week dc tijd, voor ik
aan de slag kan gaan. Wat had jij
gewild? Dat ik elke dag tot een uur
of twaalf in bed bleef cn dan ging
lezen cn sigaretten roken? Dat ligt
me niet. Pleun. Ik ben weer vrij en
wil zoveel mogelijk van mijn vrij
heid genieten. Dat kun jij niet be
grijpen
„O. toch wel. Maar je kunt toch
wandelen en chje fiets is er ook
nog. Die staat in de schuur".
„Welke we waarschijnlijk met on
ze geachte huurders moeten delen".
„Ja. Maar dat is minder erg. Ik
wou wel. dat ik ze kwijt kon raken".
Hij schokschouderde. „Heel een
voudig: zeg ze de huur op."
Ze keek hem geringschattend aan.
„Alsof dat zo eenvoudig is. Je ver
geet één ding: dc gemeente heeft ze
in ons huis geplaatst."
Hij knikte. „Okc, maar net zoals je
zegt: het is ons huis en als wij geen
onderhuurders willen hebben, dan
moeten ze bij de gemeente van goede
huize komen, om ons tc duingen ze
zonder meer te dulden."
„Ze kunnen 't huis vorderen, dan
is het nog erger," wierp het meisje
tegen.
„Er zijn ook nog advokatcn, Pleun"
„Jawel, maar wat gaat dat kosten?
Nee. we zullen ze voorlopig nog wel
moeten houden."
(Wordt vervolgd).