E-10 sinas metpassi de fruitigste sinas Causerie van J. L Braber over de Zeeuwse familie-namen ONZE PUZZELRUBRIEK Fraude in Argentinië Rijk worden met paardenrennen „Flitsen" uit het buitenland STREEKNIEUWS F Voor 40 jaar Cursus Streekgeschiedenis (Slot). ZIERIKZEE, 15-2. Zoals reeds ge meld sprak de heer J. L. Braber, voorzitter van „Stad en Lande", in het kader van de cursus Streek geschiedenis over „De Zeeuwse fa milienamen". Hieronder volgt het slot van deze interessante causerie, waarvan in de krant van gisteren het eerste gedeelte werd gepubliceerd. Familiebetrekkingen vinden we te rug in Nelevaer, Kleinswager en Noome. Enkele voorbeelden van na men ontleend aan lichaamsbouw zijn Bruynooge, Krepel en Suurmond. Ook aan de kleding ontleende men namen zoals Ruygrok, Muste, Borst lap. Niet v. d. Broek, want broek is een drassig, laagliggend land. Het landschap van de streek met schor ren en gorzen enz. herkennen we in Verschoor, Platteschorre, Gorswach ter. De vliedbergen werden afhan kelijk van de streek hillen, stellen of bergjes genoemd en de bijbehorende namen waren o.a. Hilleman, Vreug- denhil, Van Stelle, Hollestelle, v. d. Berge, Vijverberg en Molenberg. Naar kreken en rivieren ver noemd zijn v. d. Gouwe, Deurloo en Pluympot (Tholen) naar een uitmon ding van een rivier of beekje: Ver- muyden en Vermue, naar een Ee, wat ook rivier betekent: Zandee, naar een dam in een kreek: van Dam en Steendam. Een heule is houten overbrugging van een watergang, vandaar de naam Heule en Verheule, een mol is een sluisje in een stad en een veel voorkomende Zeeuwse naam. Het veen of moer werd vroe ger voor zoutwinning en brandstof afgegraven met een kolf, namen Moeman, Moermond en Kolff herin neren hieraan, terwijl v. d. Panne is genoemd naar de pannen waarin de zoute vloeistof werd ingedampt. Na men eindigend op dijk zijn er vanzelf zeerveel: Luyendijk, Groenendijk, terwijl Oprei heet naar de weg dio tegen de dijk opliep. Sas en Spui De Van der Have's heten naar de haven de Staart en Boomsluyter was de man die in tijd van oorlog de haven moest afsluiten. Ook van het sas en het spui of de houwer zijn namen afgeleid, evenals van de weel of wiel die ontstond na een dijkdoor braak en waaromheen men een ring- dijkje of vingerling legde. Een bout is een rest van een djjk van een ondergelopen polder en hier aan ontleent dus de fam. v. d. Bout haar naam, terwijl de Van der Wek- kens heten naar een wekken of dood lopend weggetje. Aan de meekrapteelt ontleend zijn v. d. Eest of v. d. Reest, want de eest was de droogoven voor de meekrap. In de meestoof werkten de droger, de stamper (Stamperius), de drijver, de „keur" en er was een rosmolen. Een kleermaker heette vroeger een snijder en Zwingelaar komt uit de vlasteelt. De beurtschipper op Dordt was de Dordtsman en afgeleid ervan is Dorsman. De vreemde naam Masteluin bete kent een soort meel bestaande uit 13 rogge- en tarwemeel. Duinhou wer heette de man die in de duinen toezicht hield op het stropen. Door het gebruik van de Zeeuwse taal en het verwisselen van g en ii werden vaak namen veranderd, bijv. v. Gaveren werd v. Haveren, v. d. Amer werd d. Hamer, Ocke werd Hocke, Landegem (Vlaam) werd Landegent, Catshoek werd Cashoek. Typisch Zeeuwse namen bestaan uit twee lettergrepen en de tweede is een stomme e, zoals Vane, Zorge, Kloote, Muste, Rotte, Ribbe, Peute. Kostense ook Schouws komt van Costijn een Schouwse voornaam. De namen Plevier en Cluyt ook Schouws en de Schouwse naam voor tureluur „daecke" vinden we in Daalt. Sehiettekatte is een Vlaamse naam Pieter Pietersz. woonde in J642 in Zonnemaire en van hem stammen al le naamgenoten af. Morris Marina in april in Nederland WADDINXVEEN, 17-2. De nieuwe Morris Marina-serie van British Leyland Motor Corporation zal eind maart in Nederland worden uitge bracht. De aflevering kan in april beginnen. Er zijp zeven uitvoeringen ver krijgbaar in de 1300 en 1800-serie van de Marina. De 72-modelIen - de wagen is in Groot-Brittannië al bij na een jaar op de markt - hebben iets gewijzigde grille en het onder stel werd verstevigd De goedkoopste Marina (de 1300 2-deurs de luxe) gaat f 8.200,- kos ten, terwijl de 1800-serie verkrijg baar is vanaf f 9.500, Het aantal inzendingen van deze week was weer bijzonder groot. Zo hier en daar ontbrak het overigens niet aan foutjes, maar het aantal foutloze inzendingen was bepaald ver in de meerderheid, zodat de weekprijzen ook nu weer werden verloot. De eerste prijs gaat naar: Mevr. J. M. Lodewijk-de Witte, Unastraat3, Nieuwerkcrk De tweede prijs is bestemd voor: Mevr. H. Verspeek-Odijk, Keetenstraat 7, Zierikzee De oplossing luidde als volgt: Horizontaal: 1. paltrok; 6. nitraat; 12. loon; 13. neef; 14. ar; 16. lens; 18. peen; 19. dl.; 20. top; 22. rendier; 24. geb.; 25. atol; 27. tiran; 28. Ka- ma; 29. Assen; 31. kus; 32. bruin; 33. tram; 35. pauw; 36. Amor; 37. Bari; 39. bres; 41. nest; 44.opeen; 46. ton; 48. terra; 50..reus; 51. toren; 53. raar; 54. nel; 55. ereprijs; 57. sar; 58. as; 59. neon; 60. Cder; 62. d.i. 63. sago; 64. alom; 66. opstand; 67. psalter. Vertikaal: i. plataan; 2. 11.; 3. tol; 4. roer; 5. onnet; 7. ineen; 8. teer; 9. ren; 10. af; 11. tulband; 15. rots; 17. snik; 18. pias; 19. demi; 21. post; 23. drum; 24. gauw; 26. lerares; 28. krui ser; 30. Namen; 32. baret; 34. mos; 35. pan; 38. tornado; 39. beul; 40. dorp; 42. tras; 43. carrier; 45. pees; 46. toen; 47 nero; 49. raad; 51. troon; 52. nijdas; 55. eega; 56. sela; 59. nat; 61. rol; 63. s.s.; 65. mt. De nieuwe puzzel Ilotizontaal: l. verouderd folter- toestel; 6. deel v.e. auto; 12. dichtbe- haarde huid van sommige roofdie ren; 14. geneesheer; 15. per adres (afk.); 17. eminentie (afk.); 18. hans worst; 20. uitroep; 21. Technische Hogeschool (afk.); 22. plaats in Noord-Brabant; 24. jaargetijde; 26. struisachtige vogel; 28. Ned. rivier; 29. vis; 30. buffet voor dranken; 32. troefnegen bij diverse kaartspelen; 33. titel (afk.); 34. ten naaste bij; 35. stekelhuidig dier; 37. en dergelijke (afk.); 38. kleine, niet-parochiale kerk; 39. roofdier; 41. vogel; 42. ver velend; 43. corpulent; 47. afstand tussen kammen, groeven enz.; 50. voltooid; 52. kleur; 53. krabwerktuig; 54. 0,1 liter (afk.); 55. deel v.h. li chaam; 57. schuine kant aan een bei tel; 58. Europeaan; 59. grasveld; 60. vogelwoning; 62. lawaai; 64. eetbare wortel; 65. bekend sportevenement (afk.); 66. en andere (afk.); 68. lote rijbriefje; 69. uitroep; 70. de onbe kende (afk. Latijn); 71. schop; 73. strook grond, langs wegen; 75. een jarig plantje met een blauwe vier- bladige bloemkroon; 76. telwoord. Vertikaal: 1. soort bladkever; 2. niet parkeren (afk.); 3. lichaamsdeel; 4. weide in het hooggebergte; 5. Ned. Spoorwegen (afk.); 7. uitroep; 8. bontgekleurde papegaai; 9. afge scheiden deel van iets; 10. stoom schip (afk.); 11. stof, geschikt om met olieverf op te schilderen; 13. jong v.e. schaap; 16. bloedvat; 18. tame lijk, in zekere mate; 19. opstande ling; 21. telwoord; 23. eerstkomende (afk.); 24. gebied, landstreek; 25. be vlieging die vele mensen meesleept; 27. voorzetsel; 29. dunne waas op de oppervlakte van zeer veel vruchten en planten; 31. zoogdier; 34. vrou welijk beroep; 36. gedetacheerd ves tingwerk in de vorm v.e. bastion; 38. wig om hout te klieven; 40. zwakke plaats in het ijs; 44. hemellichaam; 45. zoogdier; 46. platte vierkante vloersteen; 47. paal die de scheiding vormt tussen de verschillende koeien en paarden in de stal; 48. in die tijd (in het verleden); 49. alvorens; 51. soort bunzing; 54. Europeaan; 56. motorschip (afk.); 59. persoonlijk voornaamwoord; 61. wijkplaats voor overstroming in onbedijkt land in Friesland; 63. roofdier; 64. deel; 67. bloeiwijze; 69. etiket aan de hals v.e. medicijnflesje; 71. voorzetsel; 72. overkleed van ruwe stof; 73. insekt; 74. muzieknoot. In de Middeleeuwen was een schietkatte een belegeringswerktuig waarmee men stenen kon wegslin geren (vergelijk kattepult). Wie niet tevreden was met de naam die hij van zijn Vader meekreeg kon die la ten veranderen tegen betaling, iets wat nu nog kan. Zo veranderde Naaktgeboren in Naboorn. Tot slot las dokter Braber een citaat voor uit een doopboek uit Ooltgensplaat over een vondeling: Op 25 april 1790 is alhier gedoopt pen kind dat gevon den is aan de dijk van de polder Den Bommel in 't huijs van ouws ge naamd „de Geere", de man en vrouw afwezig zijnde, en op last van de ma gistraat ter educatie overgebracht, op wier goedvinden 't zelve genoemd h Geertje van de Geere. Dit citaat i1- tevens een bewijs van het vele speurwerk in o.a. doop- en trouw boeken, dat de spreker heeft ver richt om de betekenis en de her komst van de Zeeuwse familienamen te achterhalen. „Kever" wereldkampioen WOLFSBURG, 18-2. De Volkswa gen Kever is donderdag omstreeks 13.45 uur „wereldkampioen" gewor den. Hij is met 15.007.034 geprodu ceerde eenheden thans de meest ge bouwde auto ter wereld. Daarna is na vele jaren het record gebreken van de bijna legendarisch geworden T-ford. Het wereldrecord autoproduktie was sinds 1927 in handen van Ford's T-model (door de Amerikanen „Tin Lizzy" genaamd) waarvan er in to taal 15.007.053 wei-den vexwaai-digd, na dit jaar werd de auto uit de pro- duktie genomen omdat er geen mai-kt meer voor was. In Parijs ontvreemde Picasso teruggevonden PARïJS, 17-2. De Parijse politie heeft een schilderij van Picasso te ruggevonden dat op 24 november jl. uit de etalage van een galerij in de Franse hoofdstad was ontvreemd. Het doek, voorstellend de kop van een clown, wordt beschouwd als één van de mooiste werken van Picasso. Het werd in 1905 gemaakt. Het schil derij was door de Amerikaanse eige naar aan de galerij uitgeleend voor een tentoonstelling ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van de schil der. Naar verluidt heeft de politie twee mannen voor ondexwraging aange houden. Oude zonnekalender WASHINGTON, 17-2. De eer ste bekende inwoners van Amerika, de Olmeken, blijken de zonnekalender te hebben uitgevonden, en de Mayas heb ben dit systeem van hen over genomen en niet zelf bedacht, zoals tot dusverre werd aan genomen. Dit blijkt uit een als sensationeel geachte vondst van een stuk zuil in Tres Za- potes in de Mexicaanse staat Vera Cruz, ivaarop in het van de Mayas bekende systeem van punten (voor 't getal één) en strepen (voor het getal vijf) een tijdsaandxiiding voor het jaar 31 v. Chr. is ontdekt. Een Mexicaanse boer heeft on langs het bovenste deel van deze zuil opgegraven. Het fun dament was al in 1939 ontdekt door de Amerikaanse geleerde Matthew Stirling. BUENOS AIRES, 18-2. De Argen tijnse politie heeft een omvangrijke fraude ontdekt die het land naar schatting 80 miljoen peso (ongeveer 25 miljoen gulden) heeft gekost, vijf procent van het tekort op de han delsbalans van vorig jaar. Vier di recteuren van importfirma's zijn in arrest en anderen zouden het land zijn uitgevlucht. De impoi*teurs pleegden de fx-aude door handig gebruik te maken van de financiële bepalingen waarbij voor de invoer van noodzakelijke goederen de dollar kan worden ge kocht tegen vijf peso in plaats van 10 op de officiële zwevende markt. Via medeplichtigen in New York Genève. Londen en bij de Ax-gen- tijnse douane werden valse contx-ac- ten gesloten over de aankoop van gx-ote hoeveelheden goud en platina, maar deze edele metalen bex-eikten het land nooit, het geld kwam terecht op banken in Eux-opa en de Vei'enig- de Staten. TWEEDE KAMER Apothekers en administratiekosten DEN HAAG. 17-2. Het deparle- ment van economische zaken is ak koord gegaan met het door apothe kers in rekening brengen van admi- nisti'atiekosten aan particuliere pa tiënten. De apothekers betekenen aan cliënten, die een rekening heb ben. drie gulden per kwartaal, res pectievelijk een gulden per maand wegens administratiekosten. Ook bx-engen zij bij verkoop aan particu- liere patiënten per geneesmiddel een toeslag van vijftig cent in x-ekening. PARIJS, 17-2. Het is mogelijk door het gokkezi op paarden rijk te wor den. In Frankrijk vórmt de 51-jarige Patrick des Moutis daarvan het le vende bewijs. Veertien jaar geleden dacht deze Parijse verzekeringsma kelaar een systeem uit om via de Nationale Tierce (trioweddenschap pen) een fortuin te vergaren. Van de zestien voor een race ingeschreven paarden selecteerde hij er zes, die volgens hem een kans maakten bij de eerste drie te eindigen. Elke mo gelijke combinatie van deze zes speelde hij 2300 keer en zette aldus 192.000 gulden in. De winst bedroeg die eerste keer ruim drie miljoen gulden. Sindsdien is Des Moutis door gegaan met zijn „operaties" en heeft inmiddels zoveel verdiend, dat hij nu zijn eigen renstal heeft en een krant uitgeeft, waarin hij tips geeft. De Franse staat, organisator van de Tierce - door het gehele land zijn kantoortjes waar men kan wedden op de eerste drie paarden in een be paalde race - is natuurlijk niet zo gelukkig met des moutis. Na zijn eerste coup voerde men de regel in dat een man ten hoogste twintig keer een combinatie mag spelen. Op grond van deze restrictie heeft men tevergeefs getracht „Monsieur X" (het was de kranten tot voor kort verboden zijn naam te publiceren), veroordeeld te krijgen. Donderdag voor een Parijse rechtbank, voerde de staat aan dat Des Moutis in 1962 bij de Prix de Bordeux 85 stroman nen had gebruikt voor het 1600 keer inzetten op elke combinatie van vijf geselecteerde paarden. Des Moutis ontkende en zei dat hij niet als meesterbrein had gefungeerd. „Als mijn vrienden mijn advies voor een bepaalde race willen volgen, dat is hun zaak". De rechtbank stelde Des Moutis in het gelijk. WASHINGTON. De verkoop van marihuana moet onwettig blijven, maar het gebruik en het bezit van een kleine hoeveelheid voor eigen gebruik behoeven niet strafbaar te zijn. Dit is de conclusie van de com missie, die door president Nixon is belast met een onderzoek naar de ge varen van marihuana. BELFAST. Bij een boxnaanslag op het kantoor van de „British Caledo nian Airways" in Belfast zijn zeven mensen gewond geraakt, geen van hen ernstig. Het kantoor werd volle dig verwoest. DACCA. In twee kampen vei-deel- de vooi-malige Moekti-Bahini-guer- rillastrijdeis hebben in Dacca met elkaar een hevig vuurgevecht gele- vei'd. De politie, militaix-en en ten slotte sjeik Moedjiboer Rachman zelf moesten eraan te pas komen om de vechtenden te scheiden. ROME. Vijf miljoen Italianen, die wonen in Milaan, Turijn, Genua, Ve netië en Florence, diinken water dat wellicht de kiemen van tyfus, geel zucht en polio bevat, zo heeft de dienst van volksgezondheid in Rome bekend gemaakt. Er zou echter geen reden voor ongerustheid zijn. LONDEN. Slechts 32 procent van de Britten stemt in met het beleid van de huidige conservatieve rege ring, zo blijkt uit een opiniepeiling, die donderdag in de „Daily Tele graph" is gepubliceerd. MILAAN. Een actiegroep die zich noemt naar de Italiaanse fascisten leider Benito Mussolini, heeft nieu we aanslagen gepleegd in Milaan. WASHINGTON. Duizenden blan ken hebben donderdag met een auto rally naar het Witte Huis in Wash ington geprotesteerd tegen een ge rechtelijk vonnis dat voor de scholen van Richmond in Virginia een gro tere mate van rassenintegratie voor schrijft. LONDEN. Voor de Kamer van Koophandel van Londen heeft prins Bcrnhard donderdag een toespraak gehouden over het behoud van het natuurlijke milieu in de wereld. Als voornaamste gevaren die dit milieu bedreigen noemde de prins de ver vuiling. de bevolkingstoeneming en de uitputting van de natuurlijke bronnen. ACCRA. In hel kader van de ont wikkelingshulp worden jonge Gha- nese vrouwen in een sociaal centrum opgeleid lot secretaressen en coupeu ses. Met een vak zijn ze straks be schermd tegen de werkloosheid. ZIERIKZEE Lagere Technische School Wij vernemen dat de Lagere Tech nische School op 2 maart a.s. een z.g.n. open dag zal houden. Tot typiste aan de school is be noemd mej. L. M. Stuik, voorheen leerlinge van de school. Medegedeeld zij nog dat momenteel drie meisjes aan de school een cux-sus volgen. Diskussie-avond N.V.N.-Zeeland We maken attent op de diskussie- avond van N.V.N.-Zeeland op maan dag 21 februax-i in het Huis van Nas sau. De burgemeesters van de ver schillende gemeenten op Schouwen- Duiveland zullen een inleidend woord spi-eken. Thema van de avond is verder het x-apport: „De ontwik keling van zuidwest Nederland". BROUWERSHAVEN Diskussie-avond Plattelandsvrouwenbond De afdeling Brouwershaven van de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen kwam deze week bijeen in het Jeugdgebouw. In deze vergadering werd de samenstelling van het nieu we bestuur als volgt bekendgemaakt: mevr. Van Putte-Versprille, voor zitster; mevr. Everwijn-v. d. Velde, vice-voorzitster; mevr. Van Sluis-v. d. Weele, seci'etax*esse; mevr. Drij- gei*s-van Liei'e, tweede secr.; mevr. Besterveld-Vlaander, penningmees- teresse. Op de leden wei*d een bei-oep ge daan om cakes te willen bakken voor de volgende maand te houden mode show. Hiervoor kwamen aanmeldin gen genoeg. In vex-band met stopzet ting van het werk door de dames die dit vele jax-en hebben gedaan zullen door het bestuur andere dames wor den aangezocht het werk voor het potje „Lief en Leed" voox*t te zetten. Vei'der stond deze bijeenkomst in de vorm van een discussie onder leiding van mevrouw De Kup-Bos over het ondex*werp „Begrijpen de mensen el kaar nog?" In het bijzonder ging het hiei'bij over communicatie: het is onmoge lijk met mensen om te gaan zonder persoonlijk contact. Contact tussen de mensen kan plaats hebben mon deling en schi-iftelijk, maar ook via de zintuigen: oog, oor, de tast, bijv.: baby pakt de handen van moedex\ Communicatie heeft men ook via de krant, boeken, radio en t.v. Er zijn echter tal van storingen in de com municatie: tegenstelling oudere ge- neratie-jongei-en, godsdienst, rassen conflicten. Storend kunnen werken gx-oepsvorming en het pi-aten van vakjargon in gezelschap. In de voi-m van enige spelletjes werd hierna van een en ander een duidelijker beeld geschetst en werd in gx-oepsverband nog gediscussieex-d en vragen beantwooi'd. Tot slot dank te de voorzitster mevrouw De Kup voor deze gezellige, leerrijke avond. St. Joostakademie Bergen op Zoom De, St. Joostakademie in Galerie Etcetera - te Bergen op Zoom, een tentoonstelling, die op zatei-dag 19 febiAiari a.s. wox-dt geopend. De ex positie blijft open tot 5 maart. WESTERSCHOUWEN Brandje in landbouwschuur Heden (vrijdag)morgen omstreeks kwart over tien werd de brandweer gealarmeetd voor een brandje dat was ontstaan in een der bcdrjjfs- schurcn op de boerderij „Brabcrs" van J. L. Hanse. De brand bleek te zijn veroorzaakt door kinderen die in de schuur een vuurtje hadden aangelegd. Voordat de brandweer arriveerde slaagde mevrouw Hanse-Flohil er echter al in het vuur te doven. In de schuur werd enige schade aangericht, zo gingen enige kleine gereedschappen \erloren. Voor deze brandalarmering midden op de morgen bestond een gi-ote belangstelling. TIJDELIJK VAM 1.02 VOOR CENT DEN HAAG. Dezer dagen is de opdracht verstrekt voor de bouw van de laatste brug over de Schclde- Rijnverbindingen bij het plaatsje Bath op Zuid-Beveland. BARNEVELD. De 43-jarige post bode H. Bom uit Ede is bij een ver keersongeval om het leven gekomen. Bij het oversteken van de weg werd hij aangereden door een bestelwa gen. BROUWERSHAVEN. Dezer dagen vermiste een slager zijn jas, die hij de vorige dag aan een kapstok in een gang zijner woning had opge hangen. Met de jas was bovendien verdwenen een portefeuille met ruim f 100 aan bankbiljetten, die zich in een der zakken bevond, ontvreemd. De zaak ivordi onderzocht. ST. ANN ALAND. In een onbe waakt ogenblik trok de ll >-jarige kleine J. S. alhier een ketel warm water omver en brandde zich deer lijk aan borst en armpjes. OUD-VOSSEMEER. Bij hei hak ken van kachelhout werd C. v. V. in deze gemeente, door het afketsen van de hakbijl zo ernstig in zijn hand getroffen, dat onmiddellijk genees kundige hulp ingeroepen moest wor den en de wonde moest genaaid worden. ZIERIKZEE. De schippersvereni ging „Helpt Elkanderheeft f 25 uit haar kas afgedragen aan het Crisis comité, daarmede een daad doende haar zinspreuk waardig. ST. ANNALAND. Als bewijs dat de winter tot nu toe meer hel ka rakter van voorjaar draagt, moge dienen het feit. dat vele aardappelen die in het afgelopen najaar bij het rooien in de grond achterbleven, nu reeds aan 't groeien zijn en met en kele bladeren boven de grond ko men. zoals anders eerst in april of mei 't geval is. ZIERIKZEE. De grote bovenach- terzaal van de voormalige sociëteit „Ons Genoegen" is geheel ingericht voor ontspannings- en ontwikke- lingsnvonden der werklozen. In het goed verlichte en verwarmde vertrek is 't behaaglijk tc vertoeven, terwijl zoivel voor geestelijk voedsel als voor een smakelijk kopje thee zal worden gezorgd. ST. ANNALAND. Door de belas tingambtenaren werden ook hier en kele partijen niet-aangegeiwn ben zine ontdekt, o.a. een door M. v. d. Af. verborgen hoeveelheid van 2000 lifer.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1972 | | pagina 4