TWINTIG STAPPEN TERUG giro 34 36 OO Geboortendaling in heel Europa BLIK DOOR HET WERELD er is hoop lepra kan verdwijnen... de kluizenaar van laela nerv-tv giro 34 36 OO Opmerkelijk herstel van bioscoopbezoek Samenstel van oorzaken Hoewel de definitieve cyfers pas later in dit jaar bekend zullen wor den, staat nu reeds vast dat in 1971 het geboorteeyfer in ons land weer aanzienlyk is gedaald. „Niet meer dan twee kinderen" is de leus, die steeds meer echtparen in de praktyk brengen. Ook in de meeste andere Europese landen is het geboortecijfer de laat ste tien jaren aanzienlyk gedaald. Zelfs in uitgesproken katholieke lan den ais Spanje en Italië nam het aantal geboorten de laatste tien jaar duidelijk af. België heeft na Zweden het laagste geboortecijfer in he*' Europa, Een ingewikkeld samenstel van oorzaken ligt ten grondslag aan dit verschijnsel van verminderde huwelijksvruchtbaarheid. Verbreiding van „de pil" niet belangrijkste oorzaken De geboortedaling kan béschoutod worden als een van de belangrijkste sociale verschijnselen van onze eenw Ze manifesteerd zich in alle Europe se landen. Valgens de demografische statistieken van 1970 heeft Zweden het laagste geboortecijfer van ons kontinent en Roemenië en Ierland het hoogste. Nederland neemt samen met West-Duitsland en Italië een tussenpositie in. Andere landen mei opmerkelijk lage geboortecijfers (om en nabij 15 °lo) zijn Belgie en Honga rije. Boven 20 "ia komt behalve Ier land en Roemenië ook Spanje. Sinds 1960 is het geboortecijfer in Neder land teruggelopen van 20,8 naar 18,5 °lo in 1970 (1971 vermoedelijk 18). Allerlei faktoren liggen ten grond slag aan deze teruggang van het aantal geboorten. Uit alle iveten- schappelijke onderzoekingen blijkt dat de daling van'het geboortecijfer in de eerste plaats voortspruit uit een gewilde beperking van het aan tal kinderen. De bewering dat de geboortenregressie vooral een gevolg is van de ontdekking en verspreiding van orale antikonseptiva („de pil") is slechts ten dele juist. Belangrijker is dat deze methode pas ingang vond, toen de mensen geestelijk toe waren aan geboortebeperkende middelen. De voornaamste faktoren die deze geestelijke omwenteling bewerkstel ligden waren de welvaartsverhoging de emancipatie van de vrouw, de verstedelijking en last but not least de teruggang van het kerkelijk leven In uitgesproken r.k.-landen als b.v. Spanje en Portugal manifesteert die religieuze verzwakking zich pais de laatste jaren. Het geboortecijfer ligt in deze landen daarom nog vrij hoog, maar loopt de laatste tien jaar toch ook langzaam maar zeker terug. In 1960 bedroeg het geboortecijfer van Spanje nog 21,9 nu 20,4! Welvaartsverhoging Ongetwijfeld heeft vooral ook de welvaartsverhoging een belangrijk aandeel gehad in de teruggang van het geboortepeilHet aantal gehuwde werkende vrouwen stijgt voortdu rend, vooral in Oost-Europa, maar ook de aanwas in West-Europa is aanzienlijk, zij het in Nederland nog het geringst. Deze vrouwen willen minder kin deren. Een overweging hierbij is dat het vervullen van een werkkring en het doen van het huishouden zo be lastend is, dat het niet de sfeer schept waarbinnen een groot aantal kinderen kan worden opgevoed. Bo vendien gaan zij ^er van uit dat het levenspeil van het gezin terugloopt wanneer er meer kinderen komen. Een gezin met 4 kinderen bereikt slechts van het levenspeil van een kinderloos echtpaar. Ruimtelijke overwegingen (kleine woningen) spelen in Nederland ook mee, echter niet in de meeste andere Europese landen, waar de bevol kingsdichtheid minder groot is. maar waar het geboortecijfer ook daalt. Zweden is een land met veel ruimte, maar het heeft niettemin het laagste geboortecijfer van ons kontinent. Emancipatie Het kindertal van de moeder die buitenshuis werkt ligt lager dan bij degenen die uitsluitend in het gezin werkzaam zijn. In Zweden bedraagt het verschil ongeveer 0,6 °la per echt paar, in de D.D.R. zelfs b ij na 1 Ook de emancipatie van de vi*ouw speelt hier een belangrijke rol. De moderne, gehuwde vrouw wil niet een groot deel van haar eerste hu welijksperiode zwanger zijn en ••'fct bovendien terugvoor de konsekwenties, die een groot aantal kinderen meebrengen. Zij wil ook van het leven genieten. In landen, waar de emancipatie van de vrouw nog niet ver is gevorderd, is het ge boortecijfer het hoogst. (Spanje, Ier land b.v.). Dat is natuurlijk niet toe vallig. Het proces van geboortenda ling kan dus niet los worden gezien van de materialistische instelling van de moderne mens. Pluspunt is echter dat bij vele ouders sprake is van een grotere be wustwording van hun verantwoor delijkheid jegens hun kinderen. Zij begrijpen dat het niet eenvoudig is hun kinderen op te voeden tot vol waardige leden van een snel veran derende maatschappij. „Je kinderen groot brengen" is wellicht een moei lijker opgave dan enige generaties terug. Misschien ook daarom willen dp. mees'e echtparen niet veel kin deren hebben. DEN HAAG. Minister Engels van cultuur, recreatie en maatschappe lijk werk heeft f 820.000 beschikbaar gesteld voor experimenten, in prin cipe voor alle categorieën van kunst, zowel voor kunstzinnige vernieuwin gen van meer collectieve aard als voor individuele uitingen. Verkoop elektronische orgels flink gestegen BODEGRAVEN, 22-1. Nederland is een orgelland bij uitstek, zo meent de fabrikant van elektronische orgels Eminent-Solina in Bodegraven. De verkoopcijfers van dit bedrijf, dat zich de grootste orgelfabrikant van Europl noemt, stegen in 1971 met 20 procent, aldus is bekendgemaakt. Deze toeneming wordt voorname lijk toegeschreven aan een stijging van de lesmogelijkheden. Met de in- ti'oductie van het Solina-orgelprak- ticum, waarmee het mogelijk is aan tien leerlingen tegelijk les te geven, stegen de verkoopcijfers aanmerke lijk. Na een zeer zwak eerste kwar taal in 1971 kwam er een goed her stel en in het laatste kwartaal werd een hoogtepunt bereikt. C.a.o.-eiseii en bierprijzen UTRECHT, 22-1. De voorstellen die de vakbonden hebben ingediend voor een nieuwe c.a.o. bij Heineken- Amstel, zijn aan de matige kant ge houden, op voorwaarde dat Heineken de prijzen van bier en frisdranken relatief verlaagt (als bijdrage aan het tegengaan van prijsstijgingen) en dat de onderneming geen hoger dividend uitkeert dan over 1971. Nieuwe „Hercules"- fabriek te Middelburg DEN HAAG, 22-1, Hercules N.V., een volledige dochtei*onderneming van het Amerikaanse chemische con- cern Hercules Incorporated, over weegt zijn vestiging te Middelburg uit te breiden met een fabriek voor de vei-vaardiging van koolwatei'stof- harsen. Na verkregen goedkeuringen zal in de loop van dit jaar met de bouw van de fabriek worden begon nen, zo heeft het bedrijf bekendge maakt. In de nieuwe fabriek zal voorlopig wei'k zijn voor dertig mensen. Hercules heeft vestigingen in Mid- delburg en Zwijndreeht. Advertentie bedreigt het levert van ontelbare kinderen maakt miljoenen slachtoffers, honderden vechten tegen melaatsheid. Ginds, ver van ons bed. piet van der ven, is één van die strijders, u zag zijn levenswerk afgelopen vrijdag, op de na "de kleine waarheid" de harde werkelijkheid, wij moeten helpen, hier, thuis, door te géven. giro 34 36 OO stichting wgréldlepradag nederland voor f 2,50 redt u een kind. voor f 11,— geneest u een slachtoffer. wereldlepradag, den haag postbus 3436, AMSTERDAM, 22-1. Het jaar 1971 heeft zich gekenmerkt door een op merkelijk herstel van het bioscoop bezoek. In totaal werden circa 25 miljoen 650.000 toegangskaarten ver kocht, hetgeen een sty ging betekent van zes procent in vergelyking met het jaar daarvoor, dat op zyn beurt een zekere stabiliteit bracht, aldus een jaaroverzicht van de Nederland se Bioscoopbond. De bond is nog voorzichtig met het trekken van conclusies ten aanzien van de verdere ontwikkeling, temeer omdat een groot deel van de stijging moet worden toegeschreven aan een verheugende belangstelling voor Ne derlandse films. Deze trokken in het afgelopen jaar 3.800.000 bezoekers, dat is 15 procent van het totaal. Hier van was 49,5 procent voor rekening RUIMTEVAARTCENTRUM HOUSTON. De drie commandanten van het ruimtelaboratorium dat de Ver. Stat enop 30 april 1973 zullen lanceren; v.l.n.r. Charles Conrad, Gernls Carr en Alan Dean, bekijken hier een model van het laboratorium, mnnrin zif lange tijd zullen moeten leven. van „Wat zien ik" van Verhoeven, 26,9 procent voor „Blue Movie" van Verstappen, 10,9 procent voor „Mira" van Rademakers en 4,2 procent voor Daniel" van Terpstra. De Nederlandse jeugdfilms trok ken in totaal» 254.000 kinderen, ter wijl oudei*e Nedei'landse films bijna 70.000 bezoekers mochten boeken. Straaljagers zwijgen als boeren luisteren EINDHOVEN, 22-1. Op d& vlieg- basis Volkel zal zo veel mogelijk re kening worden gehouden met de be langen van de boeren die rond dit vliegveld van de koninklijke lucht macht wonen. Door het lawaai dat de straaljagers veroorzaken, konden de boeren de landbouwbeidchten op de radio, die van 12.25 tot 12.30 uur worden uitgezonden, slecht verstaan. Zij hebben de basiscommandant ge vraagd hier iets aan te doen. Voor zover mogelijk is, zullen de motoren gedurende die tijd niet in werking worden gesteld. Bij oefenin gen en niet-gepi-ogrammeei-de vluch ten kan de luchtmacht zich niet aan de afspraak houden. Ombudsman-klap mede dodelijk voor bedrijf ROTTERDAM, 22-1. Dc televisie- man Marcel van Dam. over de sprin gende prik-Iimonadeflcssen van het merk Exota. hebben het al enige tyd in moeilijkheden verkerende bedrijf van Van Tuin's limonadcfabrickcn en distilleerderijen N.V. de genade klap gegeven. Dit verklaarde donderdag de heer R. Zeeman, als bedrijfsadviseur voor Slavenburgs Bank, die als enige woordvoerder voor het bedrijf op treedt. Toen de zaken bij hel in Dongen gevestigde bedrijf niet zo best ver liepen. werd de hulp ingeroepen van het familielid Serge van Tuijn. die al „enige tijd uit de limonade was". Deze wist dc zaak als algemeen di- rekteur weer op te bouwen. Als de klap van de t.v.-uitzendingen niet gekomen was. was de zaak wel weer gered, aldus de heer Zeeman. Van Tuijn is overgenomen door een Nederlandse groep Wal biedt de BEELDBUIS DINSDAG 25 JANUARI NED. I; Naar liet bejaardentehuis. Voor velen een zware, heel zware gang. Afstand doen van de hond, de kat, soms zelfs van de kanariepiet. Het zijn problemen. Problemen, waarvoor Tan ja Koen in haar Dier en Vriend de aandacht vraagt. An dere zaken op het programmalij si je zijn: een aflevering van Little Wo men, het programma Mijn Idee. Ruim een uur lang wordt er vervol gens met Liedjes het land ingegaan om daarna nog aandacht te vragen voor Hier en Nu en de dagsluiting van ds. A. Boesak. Nemen we een kijkje in de sporthal de Braak in Helmond, waar Ted de Braak het programma Met liedjes het land in aan elkaar praat, dan komen we daar o.m. de volgende sterren en sterretjes tegen: Ben Cramer Ronnie Tober, Willy Alberti en Gonnie Baars. Dan zijn er The Three Jack sons, dc van alle muzikale markten 'huis zijnde Marie Cecile Moerdijk en de familie Eeuwijk uit Kerkdriel, die meedoet aan de wedstrijd voor muzikale gezinnen en met hun fami lieleden samengestelde blaaskapel hoge ogen hopen te gooien (en bla zen). In Little Women een trieste mededeling: Beth heeft volgens de dokter nog maar een jaar of twee te leven. NED. II: In hel voorprogramma brengt de VARA, die vanavond uit zendt, alweer de laatste aflevering van de Zwarte Tulp, die licht brengt in de paar duistere zaken waarmee de kijker in vorige delen is gecon fronteerd. Ruud Jans presenteert weer hei spelletje Tik tak tor, waar aan de hele huiskamer kan meedoen. Na het niéuws volgt weer een nieu we aflevering van mijn Tante Victo ria. Een door de oude minnaar van haar tante dronken gevoerde Betty belooft niemand iels te vertellen over de aanwezigheid van de zon derling in het geërfde huis. Gebrui kelijk op de dinsdagavond is de uit zending van Achter het Nieuws. Vanavond ook een musical op het scherm: Tehuis van Jaap van der Merwe. In dit 5 kwartier durende 'programma wordt het bejaarden probleem aangesneden. De toneel groep Centrum heeft dit stuk vorig seizoen in de theathers gespeeld. In het programma Signalement van Henk de By wordt de kinetische kunst belicht. Na het laatste nieuws volgen nog de rubriek Den Haag vandaag en een herhaling van een Teleac-uitzending over beton. DINSDAG 25 JANUARI NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 18.45 Fabeltjeskrant; 18.55 Journaal; 19.05 Dier en vriend; 19.30 Little Woman; 20.00 Journaal; 20.21 Mijn Idee; 20.50 Met liedjes het land in; 22.05 Hier en nu; 22.45 Dagsluiting; 22.50 Journaal; 22.55 School-TV22.58 Economie. NED. II. 18.45 Fabeltjeskrant; 18.55 Journaal; 19.05 De zwarte tulp; 19.30 Tik tak tor; 20.00 Jour naal; 20.20 Mijn tante Victoria; 20.50 Achter het nieuws; 21.15 Tehuis; 22.30 Kunst-beweging; 23.00 Jour naal; 23.05 Den Haag vandaag; 23.10 Beton. WOENSDAG 26 JANUARI NED. 1: De NOS heeft voor de kijkers een aantrekkelijke film in petto, nl. „De laatste dagen van Pompeiï", een werkstuk uit 1935 met in de hoofdrollen o.a. Preston Foster Basil Rathbone en David Holt. Maar voor het zover is eerst het kinder programma om 5 uur, verzorgd dooi de AVRO. Na zevenen de gebruike lijke NOS-rubrieken van Gewest tot GewestInternationaal Agrarisch Nieuws, Tips van het Nationaal Bu reau voor Toerisme, Journaal en Po litieke partijen(PvdA). Een spek takelstuk, overgoten met een dosis dramatiek is de hoofdfilm „De laat ste dagen van Pompeiï", die geënt FEUILLETON Donderdag 27 januari, 21.40: de Fred Haché show. Links IJf Blokker als Barend Servet en Harry Touw als Fred Haché tijdens hun tweede show. is op de historische uitbarsting van de Vesuvius in het jaar 79 na Chr., die de Zuid-Italiaanse stad Pompeiï verwoestte en met een metersdikke laag as en stenen bedekte. De uit barsting van de Vesuvius voorkomt in het filmverhaal, dat aanhangers van Christus' leer, die slaven hebben helpen ontsnappen, gered worden van hun terechtstelling. De hoofd persoon is de smid Marcus, gespeeld door Preston Foster. Na een uitzen ding van de Stichting Socutera 'en Studio Sport een uitzending van het programma Stroming. De vivisectie is het onderwerp. De NOS-avond wordt besloten met het laatste nieuws en Den Haag vandaag. NED. U: Na hel eerste journaal laat de AVRO allereerst een afleve ring van Tarzan zien. „Tocht der Verschrikking" is de titel. Tarzans vriend, dokter Kenny wordt gezocht, op verdenking van moord. Vanavond om tien over half negen vertoont de AVRO het eerste deel van een BBC- serie gebaseerd op hetleven vart Koningin Elisabeth I. In de 6 afleve ringen wordt deze koningin, die leefde van 1533 tot 1603 ten tonele gevoerd van jong meisje tot bejaarde vrouwDe rol van koningin wordt vertolkt door de Britse actrice Glenda Jackson. Bij de eerste kennismaking met Elisabeth I wordt in Engeland strijd geleverd om de troon. Het ko ninklijk huis is een poel van intriges. Vervolgens is het woord aan de art sen Van Swol en Musaph in de ru briek Sex in wording. De AVRO be sluit haar uitzendingen met een ver slag van de vandaag gespeelde wed strijden in het Hoogovenschaaktoer nooi. Vóór het laatste nieuws komen CVK/IKOR/RKK nog met de infor matierubriek Kenmerk over kerk en samenleving. WOENSDAG 26 JANUARI NED. I: 10.45 Schooltelevisie; 17.00 Bibelebons; IS.45 Fabeltjeskrant; 18.55 Journaal; 19.05 Van Gewest tot Gewest; 19.30 Agrarisch nieuws; 19.50 Toeristische tips; 20.00 Journaal 20.20 Politieke partijen; 20.30 Last days of Pompéi; 22.00 Socutera; 22.15 Studio Sport; 22.40 Stroming; 23.20 Journaal; 23.25 Den Haag van daag. NED. II: 18.45 Fabeltjeskrant; 18.55 Journaal; 19.05 Tarzan; 20.00 Jour naal; 20.21 Elizabeth I; 21.45 Sex in wording; 22.20 Hoogovenschaaktoer nooi; 22.25 Kenmerk; 22.50 Journaal. KORTE BERICHTEN UTT HET BINNENLAND AMSTERDAM. De Amsterdamse politie heeft een 18-jarige in Surina me geboren inwoner van Amster dam gearresteerd in vei-band met de overval woensdag op het giro-agent schap in Amstei-dam. De politie is vrijwel zeker dat hij één van de twee mannen is die onder bedreiging met een revolver in het agentschap een bedrag van 7.000 buit maakten. DEN HAAG. Canada zal militaire vliegers op Soesterberg bij de Ne derlandse luchtmacht de daar reeds vele jai*en bestaande cursus in over levingstechnieken laten volgen. Dit heeft de bevelhebber der luchtstrijd krachten, luitenant-generaal G. van der Wolf, in Den Haag bekend ge maakt. DEN HAAG. De rechtbank in Den Haag heeft de 30-jarige chauffeur Cornelis van P uit Delft wegens zware mishandeling van zijn echtge note vex-oordeeld tot een gevangenis straf van vier jaar en zes maanden met aftrek van vooi'lopige hechtenis. AMSTERDAM. De Amsterdamse Stichting Huisvesting Migranten hoopt medio febr*uari de eerste gast- arbeidei's te ontvangen in het voor malige politieintei-naat aan de Wenckebachweg in Amsterdam-Oost, dat is getransformeerd tot een pen sion voor 144 buitenlandse werkne mers. 64 DOOR FRANK VAN FALCKENOORT Bert meerde de boot, pakte de em mer met vis en stapte aan de wal. „Kan ik u spreken, meneer Gale- stad?" Bert knikte. „Gaat u maar mee. Daar woon ik". Hij wees op zijn huisje. „Dat weet ik", antwoordde de man, beminnelijk lachend. In de woning wees Bert de man een stoel. „Setzen Sie sich", en naar de keuken lopend, vervolgde hij: „Een ogenblik, kan ik m'n handen wassen en me wat verkleden". „Doe het kalmpjes aan. meneer Galestad. Ik heb vanavond de tijd wel". Enkele minuten later zat Beit te genover zijn gast. De bezoeker stelde zich voor: „Baumschlager .aus Bo- chum. Zegt mijn naam u iets?" Bert dacht na zijn pijp stoppend. Ergens, diep in zijn achterhoofd wek te de naam een herinnering op. Maar hij kon er niet op komen, in welk verband. „Schade, es tut mir Leit.." „Meneer Galestad, u was indertijd direkteur-generaal van het construc tiebedrijf „Oosterbeek". Holland, nietwaar?" Bert knikte. „Inderdaad". De ander begon even te lachen. „Wij hebben indertijd de degen met elkaar gekruist, meneer Galestad. Herinnert u het zich niet meer? Er waren moeilijkheden omtrent licen tie-rechten, die u had en ik niet. Ik heb het verloren, maar dat neemt niet weg. dat ik u sindsdien altijd bewonderd heb. Ik heb toen naar u laten informeren, dat mag u nu wel weten. En kwam te weten, dat u een bijzonder bekwame zakenman bent die uw bedrijf in enkele jaren groot maakte en uitbreidde. Klopt dat9" Bert kon niet anders dan nogmaals knikken. Wat kon hij hierop ant- woorden? .Meneer Galestad, ik heb altijd grote bewondering gehad voor men sen als u. Daarom ben ik hier, heb ik de lange reis van Bochum naar de Tegernsee gemaakt. De zaak is na melijk: ik heb u nodig. Ik moet een betrouwbare, vakkundige direkteur hebben voor mijn bedrijf. Een be drijf, dat ongeveer dezelfde construc ties maakt als het uwe". „Het is rhijn bedrijf niet meer, me neer", antwoordde Bert, die een op komend gevoel van opwinding niet kon ondei-drukken. toen hij het laat ste van de retirade van Baumschla ger hoorde. „Dat is me bekend, collega. En ik weet ook, wat de oorzaak is. Daar piaat ik niet over, want we doen al lemaal wel eens iets in ons leven, waaraan we liever niet herinnerd worden. Dat sla ik dus helemaal over. Luister, meneer Galestad. dan zal ik het u uitleggen. Ik heb een groot be drijf in Bochum-Langedrehr. Dat is in het Roei'gcbied. maar dat weet u natuurlijk. Ik heb ruim zeshonderd mensen in dienst en verleden jaar nog uitgebreid. Mijn bedrijf is finan cieel kerngezond en vorig jaar heb ben we onze aandeelhouders veer tien procent winst kunnen uitkeren na aftrek van een flink bedrag, dat we aan de reserves hebben toege voegd. Maarcn nu komt het ik heb enige maanden geleden een hartaanval gehad en mijn dokter zegt. dat ik niet meer mag werken. Onder geen enkele voorwaarde. Een tweede aanval zal. menselijkerwijs gesproken, dodelijk zijn. Maar mijn bedrijf moet draaien, meneèr Gale stad. Ik. ben nog altijd verantwoot delijk voor het welzijn van ruim zes honderd mensen. En op de bok van een wagen moet een bekwame koet sier zitten: achter het stuur van een auto een chauffeur, die kan rijden. In de direktiekamer van een fabriek moet eveneens een vak-bekwame man zitten, meneer. Tot voor kort was ik die vak-bekwame direkteui', maar ik heb geen geschikte plaats vervanger, Ik heb drie dochters, alle drie getrouwd. Helaas heb ik geen zoon en mijn schoonzoons voelen weinig voor mijn bedrijf, afgezien nog van het feit. dat ze geen van drieën over de capaciteit beschikken om een zo verantwoordelijke taak op zich le nemen. Toen ik over dit pro bleem nadacht, schoot mij uw naam te binnen .Ik lees ook kranten, dus kwam ik te weten, dat u op een ge geven moment dirokteur-af was in Costerbeek. Ik heb een tijd naar uw adres moeten zoeken, meneer Gale stad. maar gisteren kwam ik het te weten en daarom ben ik vanmorgen vroeg hierheen gci-eden. Om een lang verhaal korf te maken: Meneer Ga lestad. ik bied u de funktic aanvan direkteur-generaal van mijn bedrijf, indiensttreding liefst zo spoedig mo gelijk Salaris 50.000 per jaar, plus een wagen, plus tantième, plus een wo ning. U houdt immers van water? En van vissen, heb ik gezien. Ik heb een villa voor u aan de Edersee. Weel u waar dat is? Precies, aan de bui tenkant van Essen. Met een wagen als de mijne bent u met een beetje eeluk binnen twintig minuten van dc fabriek naar uw huis en omgekeerd. Zo. meneer Galestad. Een nee accep teer ik niet. Ik blijf net zo lang hier rondhangen, tot u ja zegt". (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1972 | | pagina 5