Spaarwee
nog t/m 29 oktober
ZEEUWSE GEDEPUTEERDE A. J. KALAND BLIJFT AAN I l'*°l' h"""1s""'kl' °vcr zeevcrv",1"18
Minister Stuyt overtuigd van steun
industrieën bij vuile-luchtbestrijding
Nederland en België zijn liet eens
over milieubescherming in zeehavens
Raiffeisenbank TU Boerenleenbank
Ged. Staten van Zeeland willen uitstel he-
grotingsdebat in Kamer over veertarieven
Nederlanders hebben een overdreven
voorstelling van hun ontwikkelingshulp
Doodstraffen geëist
in Egypte
LAATSTE NIEUWS
Typhoon in Zuid-Vietnam eist veel doden
Danny Kaye naar Nederland
voor uniek feest van zilveren „Unicef"
De bestuurlijke spanningen rond de P.Z.E.M. AGENDA
V fiKNIf.VK OK in n» inmito vroi»; Hal di> worplil'inoBn Hoor Inem>. n-
MIDDELBURG, 25-10. De Zeeuwse
gedeputeerde A. J. Kaland zal niet
aftreden als lid van Gedeputeerde
Staten. In een verklaring voor de le
den van Provinciale Staten maan
dagmorgen liet de Gedeputeerde we
ten het liefst zyn ontslag te hebben
genomen maar dat hy na sterke aan
drang van vooraanstaande C.II.U.-
party genoten had besloten twee
functies, waarvan hy op 18 juni ty-
dens een statenvergadering had ver
klaard dat ze onlosmakelyk aan el
kaar verbonden waren, toch los te
koppelen.
Gedeputeerde Kaland beheerde de
energieportefeuille in de provincie
Zeeland. In die hoedanigheid was hij
lid van het dagelijks bestuur van de
Povinciale Zeeuwe Energiemaat
schappij. Dit bedrijf kwam een jaar
geleden in opspraak, nadat onregel
matigheden binnen het bedrijf wa
ren geconstateerd. De directeur werd
ontslag aangezegd. Een motie inge
diend door P.v.d.A., D.'66 en de
P.P.R., waarin ook het ontslag van
het hele dagelijkse bestuur van dit
bedrijf werd geëist werd verworpen,
mede doordat de heer Kaland dreig-
Oproer in Noord-Iers
interneringskamp
BELFAST, 25-10. In een Noord-
Iers interneringskamp is maandag
avond een oproer uitgebroken. Ge
vangenen staken een recreatiezaal in
brand, waarna ze vier kampbewa
kers gijzelden. Deze werden na een
uur vrijgelaten toen Britse militai
ren de kampleiding te hulp kwamen
en braakgas gebruikten om het op
roer te onderdrukken. De troepen
stuitten slechts op beperkt verzet, en
de orde werd snel hersteld, zo ver
klaarde een legeraanvoerder. De toe
stand was echter volgens hem nog
gespannen. Van doden of gewonden
is geen melding gemaakt.
Anti-alcohol-auto
TOKIO, 25-10. Een auto, die de
dienst weigert als hij alcohol „ruikt"
in de adem van de bestuurder is een
realiteit geworden, zo meldt de Ja
panse Honda-fabriek.
Een apparaat, dat op het stuurwiel
gemonteerd wordt, verbleekt het
contact en zet daardoor de motor stil
als het alcohol „waarneemt". De
grondslag van dit apparaat is een
platinadraad, die veranderingen in
de temperatuur tengevolge van alco
hol in de adem van de bestuurder re
gistreert.
Honda is van plan in de naaste
toekomst het anti-alcoholapparaat in
haar auto's te monteren. Dit zou de
prijs van deze auto's slechts met 1
pet. doen stijgen.
de ontslag te zullen nemen als lid
van G.S. als de portefeuille van
energie hem zou worden ontnomen.
Als compromis stelde de heer Ka
land destijds voor uit het georgani
seerd overleg te stappen. Dit ge
beurde echter niet, waarna een ver
oordeling van de vakbonden volgde.
De bestuurlijke spanningen binnen
het college van G.S. en binnen de
I l ,11
Provinciale Zeeuwse Energie Maat
schappij werden zo groot dat de heer
Kaland besloot terug te treden uit de
politieke arena. Op aandrang van
zijn partijgenoten heeft de heer Ka
land nu toch besloten de beide func
ties te ontkoppelen. Wat betekent
di t hij als lid van G.S. van Zeeland
zal aanblijven.
ROTTERDAM, 25-10. - Minister
Stuyt (volksgezondheid) heeft maan
dag na een werkbezoek aan het Wa
terweggebied verklaard, dat hy over
tuigd is van de medewerking van de
industrieën in dit gebied aan de be
strijding van de luchtverontreiniging.
Het is - zo zei de minister - on
juist om t.a.v. de industriële activi
teiten in het Rijnmondgebied „on
voldoende gefundeerde stappen" te
ondernemen.
Hij voegde er aan toe: ,,Dit bete
kent niet dat niet voortvarend moet
worden opgetreden tegen de lucht
verontreiniging. Wanneer de bedrij
ven willen uitbreiden of nieuwe be
drijven zich willen vestigen, zal een
zeer selectief en weloverwogen be
leid gevoerd moeten worden". De
minister wil prioriteit geven aan de
milieuhygiënische aspecten van in
dustrievestiging en -uitbreiding.
DEN HAAG. Prinses Beatrix is van
plan op donderdag 11 november een
feestelijke avond, „Unicef in Zilver",
bij te wonen, die ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan van het kinder
fonds van de Verenigde Naties in het
„Nederlands Congresgebouw" in Den
Haag zal worden gehouden Prinses
Beatrix is érevoorzitster van het Ne
derlands comité „Unicef"
Minister Stuyt maakte het werk
bezoek, samen met enkele naaste
medewerkers, op uitnodiging van de
gemeente Rotterdam. Hij vloog bo
ven het industriegebied en bezocht
drie bedrijven; de Albatros superfos-
faatfabrieken, Shell Nederland Che
mie en de chemische fabriek Vonde
lingenplaat.
Arts moest kind
behandelen
onder politietoezicht
HOCGEVEEN, 25-10. Een 14-jarig
neefje van de vorige week overleden
Bertje Pater in Hollandscheveld
heeft maandag bezoek gehad van een
dokter omdat hij al 14 dagen lijdt
aan geelzucht. De arts was vergezeld
van een politieman.
Cok de ouders van dit kind wilden
om godsdienstige redenen geen dok
ter op bezoek hebben.
Toen via een anoniem telefoontje
de politie dit geval ter ore kwam is
men er met een arts heengegaan.
„Wij zijn meegegaan omdat er even
tueel moeilijkheden zouden kunnen
komen. Er is echter niets gebeurd, de
ouders werkten mee", aldus een
woordvoerder van de politie.
BRUGGE, 25-10. Nederland en Bel
gië zijn het met elkaar eens over de
milieubescherming in de zeehaven
gebieden.
Op het tweede ministeriële haven-
overleg in Brugge, waaraan de beide
bewindslieden van verkeer en wa
terstaat en de havenbeheerders
maandag deelnamen, is het stand
punt ingenomen dat in alle industri
ële havengebieden van betekenis een
meetnet tot stand moet komen ter
bescherming van de lucht en het wa
ter. Als voorbeeld heeft men geno-
Advertentie
Sparen, dat is stap voor stap bezit opbouwen, dat later
goed van pas kan komen. Deze week is er om u daar nog eens
aan te herinneren. Vooral als u er nog niet mee begonnen
bent. Neem dan nu de gelegenheid te baat om u te voegen bij
die 5'/j miljoen spaarders die reeds sparen bij de
Raiffeisenbank en de Boerenleenbank.
GENEVE, 25-10. Dc geuite vrees, dal de wereldzeeën door toene
mende vervuiling binnen vijftig jaar dood zullen zyn, is volgens de
Zwitserse diepzee-onderzoeker prof. Jacques Piccard mogelijk een
„zeer optimistische schatting". De 49-jarige deskundige deelde
maandag aan journalisten in Genève mee, dat, waneer niet onver
wijld stappen tegen dc verontreiniging worden genomen, de oceanen
reeds binnen 25 tot 30 jaar wateren kunnen worden waarin geen
levdn mogelyk is.
Tot dc gebieden die het meest bedreigd worden, rckQndc prof.
Piccard de Adriatische Zee cn dc overige delen van de Middellandse
Zee, alsmede de Oostzee.
Prof. Piccard zei, dat per jaar vijf tot tien miljoen ton olie en
vcrbrandingsprofluktcn, 5.000 ton kwik en andere niet nauwkeurig
vast te stellen grote hoeveelheden chemicaliën - met name insecti
ciden - in de wereldzeeën worden gestort. Daardoor wordt dc
vorming van plankton, het belangrijkste voedingsmiddel van dc
zecfauna, in groot gevaar gebracht. Verwijzend naar dc nu reeds by
enkele vissoorten aangetroffen kwikverbindingen, zei hy, dat be
paalde vissoorten op zekere dag niet meer te genieten en zelfs giftig
zouden kunnen worden.
MIDDELBURG, 25-10. G.S. van
Zeeland zullen minister Drees uitstel
de Tweede Kamer over de verhoging
vragen van het begrotingsdebat in
van de tarieven van de provinciale
veren over de Westcrschelde.
Volgens het statenlid A. L. Locke-
feer (tevens Eerste Kamer-lid) is de
ze verbinding over de Westerschelde
- vooral voor Zeeuws-Vlaanderen -
een dusdanige acute zaak, dat het
toch eerst noodzakelijk is dat de sta
ten van Zeeland tot een gezamenlij
ke standpuntbepaling komen. Wordt
deze statendiscussie gehouden na het
begrotingsdebat in de Tweede Ka-
men het meetnet in het Rotterdamse
havengebied.
Aan nieuwe industriële vestigingen
moeten volgens de gesprekspartners
de strengste eisen worden gesteld. De
kosten hiervan komen in principe
ten laste van de betrokken onderne
mingen.
Aan de bestaande industrieën zal
de overheid het gebruik van zuive
ringsinstallaties opleggen. In sommi
ge gevallen zal de overheid subsidie
kunnen verlenen voor investeringen
in zuiveringstechnieken.
DEN HAAG, 25-10. De Nederlan
ders hebben over het algemeen een
overdreven indruk van de omvang
van de hulp die Nederland aan de
ontwikkelingslanden verstrekt. Dit
is gebleken uit een onderzoek, dat de
„nationale commissie ontwikkelings
strategie 1970-1980" door het NIPO
heeft laten instellen.
Ernstig treinongeluk
in Japan
TSOE, 25-10. In Japan zijn maan
dagochtend bij een treinongeluk ze
ker 23 mensen om het leven geko
men en 247 gewond van wie 27
zwaar.
Twee sneltreinen van een parti
culiere maatschappij botsten bij
Tsjoe in Midden-Japan in een tun
nel frontaal op elkaar. In de twee
treinen zaten totaal ongeveer 600
mensen.
CAIRO, 25-10. De openbare aan
klager by het militair tribunaal in
Cairo heeft maandag de doodstraf
geëist tegen generaal Mohamed Faw-
zi, ex-minister van defensie.
Hij wordt beschuldigd van hoog
verraad. Fawzi is een van de 91 mi
nisters en hoge functionarissen die in
mei op bevel van president Sadat
zijn gearresteerd omdat ze een
staatsgreep zouden hebben voorbe
reid. De behandeling van de zaak
tegen ex-vice president. Ali Sabri en
89 anderen - allen burgers - is zon
dag geschorst. Het revolutionair tri
bunaal zal op 9 december de vonnis
sen bekendmaken. In dit proces is
tegen Ali Sabri en acht anderen ook
de doodstraf geëist.
Gemiddeld schatten de Nederlan
ders, dat de Nederlandse ontwikke
lingshulp twee procent van het na
tionaal inkomen bedraagt. In werke
lijkheid was in 1970 de hulp van de
overheid nog geen driekwart procent
en was de totale Nederlandse' hulp
met inbegrip van de particuliere ka
pitaalinvesteringen iets minder dan
anderhalf procent. De helft van de
Nederlanders schat de hulp op twee
procent of meer, terwijl er ook zijn,
die menen, dat Nederland tien pro
cent of zelfs meer van zijn nationaal
inkomen aan ontwikkelinghulp be
steedt. Slechts 35 procent nam aan,
dat de ontwikkelingsehulp één pro
cent of minder van het nationaal in
komen omvat.
Koninklijk paar naar
Duitsland vertrokken
DEN HAAG, 26-10. Koningin Ju
liana en prins Bernhard zijn dins
dagmorgen vanaf vliegbasis Soes-
terberg vertrokken voor een vier
daags staatsbezoek aan de Duitse
Bondsrepubliek.
Brand naast
Utrechts Domkotel
UTRECHT, 26-10. In een leeg
staand voor de sloop bestemd pand
in de Utrechtse stationswijk naast
het Domhotel heeft dinsdagmorgen
omstx-eeks half zeven een felle uit
slaande brand gewoed. Het hotel
waarin 37 gasten verbleven heeft
geen gevaar gelopen. Wel zijn in al
lerijl alle gasten gewekt. Maar om
ongeveer kwart over zeven zaten
bijvoorbeeld drie Duitse gasten rus
tig te ontbijten.
SAIGON, 25-10. Amerikaanse cn
Zuidvietnamesc militairen zyn
maandag ingeschakeld om hulp te
verlenen aan een kwart miljoen
mensen, die als gevolg van de tyfoon
Hester, in Zuid-Vietnam dakloos zyn
geworden. Meer dan 100 mensen zyn
omgekomen toen Hester dit week
einde de noordelyke provincies trof
cn overstromingen cn veel schade
aanrichtte.
Regeringsfunctionarissen zeiden,
dat naar schatting 50.000 huizen wa
ren vernield cn zeker een gelijk aan
tal zwaar werd beschadigd. Volgens
een voorlopig rapport kwamen ze
ventig mensen om als rechtstreeks
gevolg van de tyfoon en werden 120
gewond. Voorts zijn 33 mensen ge
dood toen een militair transport
vliegtuig op weg van Da Nang naar
Saigon in slecht weer terechtkwam
cn verongelukte.
In het getroffen gebied zijn be
langrijke wegen afgesneden.
de bank voor iedereen
2900 vestigingen
DEN HAAG. 25-10. Het 25-jarig
bestaan van het kinderfonds van de
Verenigde Naties (Unicef) zal op 11
november in het Nederlands Con
gresgebouw in Den Haag worden
herdacht met een uniek feest met tal
van internationale cn nationale ar
tiesten. die belangeloos aan het ju
bileum-programma meewerken.
Dc grote trekpleister naar deze
avond a f 25,- per persoon voor het
goede doel bestaat uit hel uitgebreid
scala van artiesten, onder wie de
man. die zich reeds jaren voor Uni
cef inzet: Danny Kaye.
De erevoorzitster van het Neder
landse Unicef-comilé, prinses Be -
trix zal de avond bijwonen. Het pro
gramma wordt gepresenteerd door
Rudi Carrell. Danny Kaye treed voor
en na de pauze op en zal onder meer
een filmpje toelichten over het Uni-
cef-werk in Indonesië, gemaakt tij
dens zijn jongste reis door Azic.
De lijst van medewerkenden ver
meldt als vedetten ook Petula Clark
en Vera Lynn. Christina Dcutekom
zal haar liip van Canada naar We
nen onderbreken om op 11 november
voor het kinderfonds een lied te zin
gen.
R.K. Kerk, 20 uur, Zierikzees Kamer
koor en Zierikzees Kamermuzieken-
semble.
Schoolgebouw. Ouderavond „De
Woelwaters". 8 uur.
Hervormd verenigingsgebouw. Dis-
trictsles Rode Kruis-kolonne. 19.30
uur.
Woensdag 27 oktober
mer, waarin o.a. de veertarieven ter
sprake zullen komen, dan zal dit
waarschijnlijk als mosterd na de
maaltijd worden 'ervaren, aldus de
heer Lockefeer.
Gedeputeerde M. van Poelje zegde
daarop toe dit punt aan de minister
kenbaar te zullen maken. G.S. van
Zeeland zullen namelijk donderdag
a.s. een onderhoud met de minister
van verkeer en waterstaat hebben
over onder- meer de vaste oeverver
binding over de Westerschelde, de
veertarieven en de bouw van de
derde dubbeldekker voor het traject
Vlissingen-Breskens.
Zierikzce
Mondragon, 8 uur, afd. Schouwen
Plattelandsvrouwenbond.
Donderdag 28 oktober
Zierikzce
Huis van Nassau, Vrouwenkontakt
P.v.d.A. 8 uur.
Herv. Verenigingsgebouw, 8 uur,
vergadering Vrouwengroep „Wees
een zegen".
Evangeliesatiegebouw, 19.00 uur, ou
deravond kleuterschool.
Vrijdag 29 oktober
Zierikzce
Mondragon, clubavond Delta-Foto.
Kerkwerve
Openb. basis school, ouderavond.
Groene Kruisgebouw, 20.00 uur, ver
gadering Strandreddingsbrigade.
Zaterdag 30 oktober
Zierikzce
Ingang Heesterlusl, Schuddebeurs, 2
uur, start paddestoelenexcursie
Jeugdvogelwacht.
Haamstede
Uitkijktoren A. v. d. Weijdeweg, 10
uur, start paddestoelen (Domein)-ex-
cursie Jeugdvogelwacht.
Zondag 31 oktober
Dreischor
Gezelligheidsrit M.A.C. Sparta".
Start: 14.00 uur bij „De Drie Schor
ren".
Donderdag 4 november
Scharendyke
Ger. Jeugdgebouw. Cursus gymna
stiek voor dames. 8.15 uur.
Nederlander vermoordde
Westduits 8-jarig meisje
HANNOVER, 25-10. Een 54-jarige
Nederlander heeft zich in de nacht
van zondag op maandag bij de poli
tie in Hannover gemeld en bekend,
dat hij een achtjarig meisje uit Hil-
desheim, Petra Steinmeyer, heeft
vermoord.
De Nederlander is naar Hildesheim
overgebracht voor een verhoor.
Het lijk van Petra Steinmeyer is
verleden week maandagavond in een
bos bij Hildesheim gevonden. Het
kind was met haar hemd gewurgd
en de dader had zich aan het kind
vergrepen.
TAAL
Een Schouws praatje voor een ra
dio-uitzending gedaan, maar al doen
de en tevoren ook al beseft men in
de grootste taalmoeilijkheden te zit
ten. De inviterende omroep begreep
dat ook wel en verzocht om „ver
staanbaar Schouws". Het is de vraag
of het echte, onvervalste Schouws
verstaanbaar is, althans voor buiten
staanders en voeg er gelijktijdig
maar een heleboel bewoners aan
toe, vooral de van elders ingekome-
nen, die wel een snufje Schouws
meenemen, maar moeilijk kunnen
beseffen hoe moeilijk dit dialekt in
wezen is.
Ook rond het eigen, karakteristieke
Schouwse dialekt ivoedt al jaren een
slijtageslag en het onvervalste hoort
men niet zo vaak meer, of het moet
zijn uil de mond van hoogbejaarden.
Een klassiek voorbeeld: „Op un
gozzevazze in de dulve zat een puut
te kwaeken". Er zijn al jongeren -
echt toch geboren hier - die zo'n zin
netje niet meer begrijpen.
Andere zin: Kwaik gae mun
padje opkorte, want dun droager gae
zakke". Nu zo iets behoef je voor de
microfoon niet te proberen, want er
is bijna geen sterveling, die het be
grijpt-
„Kwa" is de onvertaalbare Schouw
se aanhef van de man, die iets wil
gaan doen of zeggen. „Mun padje op-
korte". wil zeggen, „het pad dat mij
scheidt tussen de plaats waar ik vu
ben en de plaats waar ik heen wil,
verkorten", m.a.w. „ik ga maar eens
vertrekken". „Dun droager gae zak
ke" betekent: „de droger (die alles
droogt: de zon), gaat omlaag, gaat
onder".
Dit Schouws kun je niet meer
kwijl, evenmin als talrijke woorden
als: den tras (regenbak), piketel (put
emmer), scheel (deksel), spinnc (kast):
kcusen (rokken); zompe (zinkput);
een uitdrukking (vraagvorm): ..Bin
jie uut 't kammenet gestuukt?"
(„Waarom zie je er zo netjes uit?").
Tel bij dit alles nog op de dialekt-
varianten van de verschillende stad
jes en dorpen en de eerbied groeit
voor de Zeeuwse taalbijbel; hel
Zeeuws woordenboek, waarin het
stellig wel net op tijd), allemaal nog
is vastgelegd.
Wie gevraagd wordt een stukje
(verstaanbaar) Schouws „te doen",
vervalt ras in een algemeen, wat
meer gestroomlijnd Zeeuws, waarin
natuurlijk in ieder geval de vokalen
zijn veranderd, maar dal hele echte,
typische Schouws is i>oor jongeren
al een probleem geworden. Maar men
kan - als men lust heeft - er nog in
liefhebberen, want taal is nog altijd
hel wonderlijkste fenomeen tussen
de mensen en begin en einde van de
..kommunikasie".
SCHIEREILANDMAN.
