Tot boek gemaakt proefschrift: „Overzetveren in Zeeland" Lente in december Opnieuw verhoging van de broodprijs Moeder en kind in Indonesië De aardbeving in Zuid-Anierika Onrust op Italiaanse scholen Begrafenisprobleem ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 11 december 1970 Nr. 20791 Knap stuk provinciale en regionale historie Overzetveer Zijpe in de 16e eeuw. MIDDELBURG. 10-12. Aan de rijksuniversiteit te Leiden, promo veerde tot doctor in de rechtsge leerdheid mr. G. F. Sandberg, char termeester van het Rijksarchief in Zeeland te Middelburg, op een proefschrift, getiteld: „Overzetveren in Zeeland." Deze week is van dit belangrijke en interessante proef schrift een handelseditie verschenen onder dezelfde titel, met als onderti tel: „Zevenhonderd jaar vervoer te water; historische en rechtskundige beschouwingen met enige illustra ties". Het boek is een uitgave van Uitgeverij (boekhandel) Van Bent- hem Jutting te Middelburg. Aan het boek van mr. Sandberg moet een kolossale hoeveelheid speurwerk vooraf zijn gegaan, want de geschiedenis der veren, met name van talrijke reeds lang verdwenene, is ingewikkeld en veelzijdig. Schouwen-Duiveland van oudsher omringd door water, moest het op het punt van de communicatie van de veren hebben en vele hoofdstuk ken zijn dan ook aan do Schouwen- Duivolandse veren gewijd. Het boek trouwens krijgt toch een duidelijk „Schouwse image" daar de omslag is gesierd met een kaart van Schou wen en Duiveland uit 1688, naar de toestand van 1540. Van Schouwen-Duiveland komen ter sprake de veren over de Gouwe, Dijkwater (Vaart na de Sas), Greve- lingen, Krammer, Zijpe, Mastgat, Keeten, Krabbenkreek, Oosterschel- de. Minutieusc bijzonderheden De schrijver geeft zeer minutieuse bijzonderheden over historie van de respektievelijke veren, de veerlieden de pachten, de tarieven en veel wat in het betreffende kader van belang is. In zijn inleiding wijst hij op de aanleg van dammen en dijken, de aanslibbing en het droogvallen, als gevolg waarvan het aantal veren ge leidelijk verminderd. De nieuwe puzzel De nieuwe puzzel luidt als volgt: Horizontaal: 1. telwoord; 7. één der spelers v.e. voetbalelftal; 13. metaal; 14. bevel, lastgeving; 15. ter gedachtenis (afk. Latijn); 17 ho.ogste punt; 19. onnozel, dwaas; 20. 0.001 liter (afk.); 21. houten geraamte dat de dakbedekking op een huis draagt; 23. vlak deel boven de achtersteven v.e. schip; 26. insekt; 27. bezieldheid, vuur; 29. hemels wezen; 30. tijding; 31. na verloop van zekere tijd; 33. vochtig; 34. stad in Z.O.-Florida; 35. vlaktemaat; 36. eminentie (afk.); 38. chemisch symbool; 39. zeevis; 40. voorkomen, uiterlijk; 41. slinger van loof, bloemen of vruchten; 44. geslo ten, dicht; 45. chemisch symbool; 46. paard met witte plek op het voor hoofd; 47. knevel; 49. nummer (afk.); 50. vogel; 51. drietenige struisvogel; 52. laagtij; 54. Engelse vlaktemaat; 56. rivier in Tirol; 57. uiting van kou; 59. op die tijd; 61. buffet in een herberg; 63. vrouwelijk rund; 64. bijbelse persoonsnaam; 65. voorzet sel; 66. waterloop in Friesland; 67. loopplaats voor kippen; 68. eenheid der inhoudsmaten voor vloeistoffen; 70. voorwerp waarmee men snijdt; 72. vrolijk en bekoorlijk (bv. van een landschap); 74. weinig levendig; 75. bruine waterverf; 77. walkant lapgs een vaarwater; 78. bepaalde hoe veelheid (bv. 200 stuks haringen in een mand); 79. heimelijk, geniepig; 81. onbepaald voornaamwoord; 82. voegwoord; 83. honingdrank; 84. stad in de Dauphiné (Frankrijk); 86. regi ment infanterie (afk.); 87. onder richt (bv. in het autorijden); 89. drank; 91. gereedschap om spijkers uit te trekken; 92. grote hark. Verticaal: 1. kinderspeelgoed; 2. persoonlijk voornaamwoord; 3. dwaas, gek; 4. heldendicht; 5. volks naam voor kattekruid; 6. titel (afk.); 7. muzieknoot; 8. muziekinstrument; 9. adellijk; 10. water doorlatende; 11. titel (afk.); 12. heilige ibis; 16. een door amoeben veroorzaakte infectie ziekte; 18. testamentaire beschikking waarbij de erflater aan een persoon zekere bepaalde geldsom of goede ren vermaakt; 20. lid v.e. in 1827 door Joseph Smith in N.-Amerika ge stichte godsdienstsecte; 22. geestelij ke; 24. zijrivier van de Donau; 25. getekend (afk.); 26. fijn, meestal rond gebak; 28. chemisch symbool; 30. muzieknoot; 32. vlak dat licht te rugkaatst; 34. werktuig voor het meten van de spanning v.e. in een afgesloten ruimte aanwezig gas; 37. sterbladige plant; 38. plaats in Zee land; 42. stoomschip (afk.); 43. trek dier; 46. niet-giftige slang; 48. uiteen toneelstuk geschreven partij voor één speler; 52. kostbaar voorwerp; 53. grote aap; 55. schaakterm (afk.); 56. geluid van zeker dier; 57. schoon- maakvoorwerp; 58;'iemand die van de inkomsten van goederen leeft; 60. provincie in de Unie van Zuid-Afri- ka; 62. half bolvormige overwelving v.e. gebouw; 63. kermistent; 69. vo- gelprodukt; 70. deel v.h. jaar; 71. spits toelopend kinbaardje; 73. per soonlijk voornaamwoord; 75. delfstof 76. god der wereldzee (mythologie); 79. Hebreeuws muziekteken in de psalmen; 80. larve van de grauwe vlees vlieg; 83. zorgvuldig opgestapel de hoo phooi; 85. kleverige stof; 87. antwoord betaald (afk.) (op tele grammen); 88. soortelijk gewicht (af kort.); 89. cent (afk.); 90. behorend tot de Kerk van Rome (afk.). „Dc tijd lykt daarom nu aangebro ken", aldus de schrijver, „om dc blik terug te werpen en tot een beschrij ving van de rechtsgeschiedenis van de veren in Zeeland over te gaan." Opzet van de studie was een over zicht te geven van de ambachtsheer- lijke en niet-ambachtsheerlijke over zetveren en de ambachtsheerlij ke beurtveren in Zeeland en hun juri dische aspecten. Als bronnen wer den gebruikt het Rijksarchief in Zeeland en andere archieven in en buiten de provincie. Van slechts en kele ambachtsheren zijn archivalia uit de Middeleeuwen bewaard geble ven. Vóór 1500 is de verwerkte do- kumentatie dan ook niet volledig, maar nadien is het beeld van de ve ren nagenoeg compleet. Verdeling De verdeling op het punt van be handeling is; de veren Bewesten Schelde (Walcheren enz.), de veren Beoosten Schelde (Schouwen-Duive land enz. en Sommelsdijk) en ten slotte de Zeeuws-Vlaamse veren. We wensen deze zo typisch Zeeuwse stu die een goed onthaal bij een zo breed mogelijk publiek; met name echter de dieper geïnteresseerde zal in het werk verrassende dingen aantreffen, die zijn kennis van de provinciale en regionale historie niet onbelangrijk zullen kunnen verdiepen. Stellingen Aan het oorspronkelijke proef schrift is een veertiental stellingen toegevoegd, w.o. deze; „Onrechtma tige ingebruikneming van leegstaan de panden ter bewoning dient als overtreding strafbaar te worden ge steld en deze: „Gezien de geringe belangstelling van het Nederlandse volk voor politiek is het onjuist po sitieve betekenis toe te kennen aan het niet deelnemen aan verkiezin gen". Vermelden wij nog dat een eer ste exemplaar van „Overzetveren in Zeeland" recentelijk werd aangebo den aan de Commissaris der Ko ningin in de provincie Zeeland. („Overzet veren in Zeeland" f 26,- incl. B.T.W.) DEN HAAG, 10-12. Met ingang van maandag 14 december 1970 zal de broodprijs omhoog gaan met één cent per 800 gram. Voor broden van 400 gram blijft de prijs onveranderd. Minister Nelissen van economische zaken had ook per 9 november jl. al een verhoging met één cent toege staan, toen ter compensatie van de uitkering van 400 gulden aan de werknemers. De toestemming op de nieuwe verhoging is gegeven op grond van verdere kostenstijgingen: verhoging van het minimumloon, werktijdverkorting, hogere externe kosten. De prijs voor in de winkel gekocht broood wordt nu in grote steden en grote px*ovinciesteden: voor blank brood 80 cent, voor volkswitbrood 78 cent, voor volksbruinbrood 77 cent pel* 800 gram. In kleinere provinciesteden zijn deze winkelprijzen één cent, in an dere plaatsen twee cent hoger. De prijzen voor aan-huis-bezorgd brood liggen overal di'ie cent boven de win kelprijzen. DEN HAAG, 10-12. Dc Unicef, het kinderfonds van de V.N., heeft be sloten steun te verlenen aan de uit voering van een plan van de Indo nesische regering tot integratie van dc gezondheidsdiensten van moeder en kind in Indonesië. Het project gaat ruim 80.000.000 gulden kosten, waarvan dc Indonesische regering 'bijha driekwart voor haar rekening neemt. Het plan kan in vier jaar uit gevoerd worden. Unicef Nederland heeft het project geadopteerd. In ons land zal worden geprobeerd om zo veel mogelijk geld in te zamelen. BUREN, 10-12. Het aanhoudende zachte weer heeft.de natuur zo in de war gebracht, dat op verschillende plaatsen in de bossen rond de Ame- rongse berg weer bosbessen geplukt kunnen worden. De struikjes, die normaal in de zo mer vrucht dragen, hebben hun blad nu goeddeels verlorenmaar aan de steeltjes prijken iveer bessen. De bosbessen zijn niet kleiner dan afge lopen zomer en zij zijn geheel rijp geworden. Ook elders is in de natuur de in vloed van het zachteweer te mer ken. Langs rijksweg 12 bloeit in de omgeving van Arnhem de gele brem weer en in die stad zelf staan som mige prunusbomen weer in bloei, hetgeen volgens deskundigen een grote zeldzaamheid is. LIMA, 11-12. Het dodencijfer van de aardbeving die donderdagmorgen het noorden van Peru en het zuiden van hel aangrenzende Ecuador ge troffen heeft, is gestegen tot 52. Het aantal gewonden zou volgens offici ële schattingen meer dan 1000 bedra gen. De aardbeving, die 40 sekonden duurde en werd gevolgd door 23 lichtere aardschokken, heeft ver woestingen aangericht in de Peru aanse provincies Piura, Tumbes, Lambayaque, Cajamarea en Liber- tad en de Ecuadoriaanse provincie Loja. In sommige kleine steden en dorpen zou tussen de 50 en 95 pro cent van de huizen en gebouwen ge heel of gedeeltelijk zijn verwoest. In Peru is het ergst de provincie Piura getroffen. Vei 1 i«-V erkeersactie in <le Noord oost polder BANT, 10-12. In nauwe samenwer king met dorpsverenigingen zijn de gezamenlijke kerken in de Noord- Oostpolder een actie begonnen om de kinderen in dit deel van het land in de duisternis te beschermen. Initiatiefnemer van deze „Actie Koppel", ds. F. de Jong uit Creil, heeft bij het ministerie van defensie ongeveer 6000 legerkoppels kunnen krijgen. Deze riemen zullen met een lichtgevende substantie worden be handeld, zodat kinderen die deze koppels bij het invallen van de avond dragen als zij over de weg gaan, snel kunnen worden opge merkt door automobilisten. De scho len in de Noord-Oostpolder zullen de koppels volgende week aan de kinderen uitreiken. Naam gezocht UTRECHT, 11-12. N.S. heeft een boekenbon uitgeloofd voor het personeelslid dat de best bruikbare naam bedenkt voor het bagagetransportwagentje dat al op enkele stations in ge bruik is. De naam moet „aan- en uitspreekbaar" zijn voor Nederlanders en buitenlanders. Flitsen uit hel buitenland CAIRO. Een delegatie van de Rus sische Communistische Partij onder leiding van partijsecretaris Boris Po- nomarev is donderdag in Cairo aan gekomen voor een tiendaags bezoek op uitnodiging van de Tsjechische Socialistische Unie. TEL AVIV. De Israëlische radio heeft gemeld dat donderdagochtend mortiergranaten van Libanees ge bied in de streek van Zarit in Op- per-Galilea terecht zijn gekomen. Er zijn geen slachtoffers gevallen. BERN. De Braziliaanse politieman die bij de ontvoering van de Zwit serse ambassadeur in Rio de Janeiro door de ontvoerders werd gewond, is overleden. Dit heeft het Zwitserse ministerie van buitenlandse zaken donderdag bekend gemaakt. VATICAANSTAD. In zijn nieuw jaarsboodschap, donderdag in Vati caanstad gepubliceerd, heeft paus Paulus alle mensen opgeroepen el kaar als broeders en gelijken te be schouwen. CARACAS. Dagenlange hevige re genval en daarop gevolgde ernstige overstromingen hebben in Venezuela err voornamelijk in de westelijke staten Zulia en Falcon al meer dan 70.000 mensen dakloos gemaakt. Dc totale schade beloopt al minstens 50 miljoen gulden. Na explosie op sehip overleden ZEVENBERGEN, 10-12. In het Sint Ignatiusziekenhuis te Breda is don derdag de 32-jarige P. L. Bakker uit Zwijndrecht overleden. Hij was ka pitein van het binnenvaartschip „Delta X" dat in de Mark nabij Ze venbergen lag en op 16 november jl. explodeerde. De stuurman van het binnenvaartschip overleed reeds op 27 november. ROME, 10-12. Vijfhonderd middel bare scholen in Italië zijn op het ogenblik door de leerlingen bezet. Zij protesteren hiermee tegen het uitblijven van de door hen broodno dig geachte hervormingen. Zij wil len o.m. hervorming van het onder wijsprogramma, actieve deelneming van de leerlingen bij de uitvoering van dit programma, betere kansen op plaatsing in de maatschappij na het eindexamen, meer schoollokalen en beter vervoer van en naar school. De „mini-hervorming" die enkele dagen geleden dopr de Italiaanse minister van onderwijs werd aange kondigd, achtende leerlingen vol strekt onvoldoende. Volle niuun morj»enavon<l „Bouvigne" moet dicht BREDA, 11-12. Minister Klompé heeft de subsidie van het rijk aan het vormingscentrum Bouvigne te Breda per 1 januari "a.s. opgezegd. In een brief aan het bestuur zegt de minister dat zij geen andere moge lijkheid meer ziet, nu de schulden van Bouvigne in enkele jaren zijn opgelopen tot één miljoen gulden. Als voor één januari een aanvaard bare financiële oplossing gevonden zou worden, heeft Bouvigne nog eens kans op rijkssubsidie. Het stopzet ten van deze subsidie betekent dat Bouvigne - 37 persqneelsleden - zijn poorten moet sluiten. Scholiere verongelukt ZEVENBERGEN, 10-12. De 16-ja- rige scholiere Cornelia A. M. van Gils uit Langeweg is donderdagmor gen bij een verkeersongeval op de weg Made-Zevenbergen om het le ven gekomen. Het meisje reed op haar bromfiets op het fietspad naast d,e weg. Een chauffeur van een vrachtwagen met aanhanger, gela den met bieten, sloeg plotseling rechtsaf en verleende het meisje, dat rechtdoor wilde rijden, geen voor rang. De bromfietsbestuurster was op slag dood. Een evenoude duo- passagiere kreeg geen letsel. DEN HAAG, 10-12. Als gevolg van de veroordeling door de Haagse eco nomische politierechter van een Haagse begrafenisbedienaar, dreigt een merkwaardige situatie te ont staan met betrekking tot de positie waarin personeel van begrafenison dernemers in ons land kan komen te verkeren. De betrokken verdachte, H. O. stond woensdag terecht wegens overtreding van de vestigingswet, waarvoor hij werd veroordeeld tot een geldboete van f 300,waarvan f 200,voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar, zulks ten einde het instellen van hoger beroep mogelijk te maken. Verdachte, die werkte voor een Haagse begrafenisonderneming als drager en die ook wel andere dien sten bij het begraven verleende, zou hierdoor de vestigingswet hebben overtreden omdat hij niet in het be zit was van de vereiste vergunning. Het feit werd gepleegd in juni van dit jaar. Inmiddels heeftverdachte wel de noodzakelijke erkenning van het departement verkregen. Het kar dinale punt is, dat volgens de wette lijke bepalingen iemand die meer dan twee handelingen tijdens een be grafenis verricht, een vestigingsver gunning als bedienaar van begrafe nissen moet hebben en dus ook het vereiste rijksdiploma. Dit nu is met slechts zeer weinig dragers in ons land het geval, ook al omdat ze de hulp in veel gevallen als bijverdien ste verlenen. Indien alle dragers in het bezit zouden komen van een ves tigingsvergunning, en daardoor on beperkte werkzaamheden zouden mogen verrichten, wordt niet alleen de onderlinge concurrentie groot, maar niet iedereen heeft gelegenheid voor het rijksdiploma te leren. Brief van ontvoerde Amerikaan MONTEVIDEO, 10-12. De Ameri kaanse bodemdeskundige Claude Fly die in augustus in Montevideo door Tupamaros werd ontvoerd, heeft in een brief laten weten dat hy in een kleine cel wordt vastgehouden en „feitelijk buiten tijd en ruimte" leeft. Als de regering van Uruguay ak koord gaat met publikatie van een manifest van de Tupamaros in de kranten aldus Fly in zijn brief, dan zal ik in vrijheid worden gesteld. De brief is woensdagavond ont vangen door persbureaus in Monte. video. De Uruguayaanse regering heeft tot dusver geweigerd gevangen genomen guerillastrijders uit te wis selen tegen Fly en de Braziliaanse diplomaat Aloysio Dias Gomide die op 31 juli werd ontvoerd. President Jorge Pacheco Areco verbood de publikatie van een poli tieke proclamatie van de Tupama ros, die op 17 september bij de pers terecht kwam. De Tupamaros had den verklaard dat beide mannen woi^den vrijgelaten als de regering publikatie van de proclamatie toe stond. Op 31 juli is ook dc Amerikaanse functionaris Daniel Mitrione ont voerd. Hij werd op 9 augustus vermoord. Vertraging fotomateriaal Waarschijnlijk als gevolg van de P.T.T.-stiptheidsaklic te Amsterdam, bereikten ons deze week vrijwel geen foto's van A.N.P.-Foto, zodat wij tot onze spijt op dit punt de voorpagina niet aktueel hebben kunnen maken. REDAKTIE. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND AMSTERDAM. Op verdenking van het stichten van brand in de kelder van een leegstaand pand op het Sin gel in Amsterdam is aangehouden de 36-jarige los arbeider J. V. Het vuur werd door de brandweer ge blust. Rechercheurs hadden de man het pand zien binnengaan en kort voor de brand uitbrak zien verlaten. Verdachte stond later aan de over kant recht tegenover het huis. WILLEMSTAD. De Antilliaanse premier, Z. E. E. O. Petronia heeft woensdagmiddag op Curacao op een persconferentie als persoonlijke me ning toegegeven dat er zich momen teel een crisis aftekent in het hui dige Antilliaanse kabinet. WILLEMSTAD. Naar het A.N.P. te Willemstad van welingelichte zij de verneemt hebben de drie minis ters van de Democratische Partij in het Antilliaanse kabinet te kennen gegeven op hun standpunt te blijven staan dat de maatregelen om aan al le ambtenaren een uitkering te ge ven ernstige gevolgen heeft. WARNSVELD. De 76-jarige heer W. Rood uit Zutphen is bij een ver keersongeval in Warnsveld zo ern stig gewond geraakt dat hij korte tijd na aankomst in de Ver. Zieken huizen in Zutphen is overleden. De heer Rood werd aangereden door een personenwagen toen hij, de De- nelterweg per fiets overstak. CASTRICUM.De garnalenkotter ZK 10 is op het strand, van Castri- cum gelopen. De twee bemannings leden, schipper Sloot en vissers knecht Kopinga, beiden afkomstig uit Zoutkamp, zijn door de IJmui- der reddingsboot Johanna Louisa van boord gehaald. DEN HAAG. Het onderwijsbeleid heeft op het punt van de leeriingen- schaalverlaging bij het basisonder wijs gefaald. Deze mening houdt de Algemene Nederlandse Onderwijzers Federatie (A.N.O.F.) overeind in haar brief aan de staatssecretaris Gros heide van onderwijs en wetenschap pen. DEN HAAG. De Partij van de Ar beid en D'66 hebben in de Tweede Kamer een resolutie ingediend vol gens welke minister Luns een initia tief moet nemen om de Chinese Volksrepubliek de zetel van China in de assemblee en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties toe te wij zen, maar het lidmaatschap van For mosa va nde Algemene Vergade ring handhaaft. AMSTERDAM. Minister Klompé zal in het gebouw van de centrale bibliotheek in Amsterdam een va rende jeugdbibliotheek openen. De boekenboot, die door het bestuur van de openbare bibliotheken in Amster dam de eerste varende jeugdbiblio theek ter wereld wordt genoemd, zal voor het gebouw aan de Keizers gracht liggen. BAARN. De 14-jarige C. van Goudoever uit Laren is bij een ver keersongeluk te Baarn om het le ven gekomen. Het meisje was op vveg naar school en stak met haar fiets plotseling de Hilversumseweg over. Zij werd aangereden door de automobilist J. van der V. uit Hil versum. STEENDAM. In het Groningse Steendam is de 17-jarige bromfiet ser A. J. M. van Kleef uit Wilder- vank verongelukt. De jongen reed met zijn tweelingbroer J. P. p. p. a. op een bromfiets op de Damstenveg tegen een goed verlichte aanhanger van een vrachtwagen. Hij overleed ter plaatse. DEN HAAG. De Tweede Kamer is het in grote meerderheid met de regering eens, dat de kwestie Ber lijn de toetssteen is voor de verhou dingen tussen oost en west in het algemeen en het bijeenroepen van een conferentie over de Europese veiligheid in het bijzonder. DEN HAAG. In de komende ka binetsperiode zal moeten worden gestreefd naar een verdubbeling van de uitgaven voor ontwikkelingshulp van 2900 miljoen gulden in de afge lopen vier jaar tot 5800 miljoen, al dus heeft drs. T. H. Westerterp (KVP) in de Tweede Kamer ver klaard. DEN HAAG. Bij de behandeling van de begroting van buitenlandse zagen heeft dc Tweede Kamer woensdag behalve aan de verhou dingen tussen oost en west, de Navo en de kwestie van de vertegenwoor diging van China in de Verenigde Natie, aandacht besteed aan het conflict i nhet Midden-Oosten cn de oorlog in Vietnam.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1970 | | pagina 3