Raad hoopt op een korte vakature na vertrek burgemeester
BLIK DOOR HET WERELD
Vrije meningsuiting in Rusland taboe
ZIKRIKZEESCFIE NIEUWSBODE Donderdag 26 november 1970 Nr. 20782
Gemeenteraad Zierikzee
ZIERIKZEE, 24-11. Op de verga
dering van de gemeenteraad heeft
burgemeester D. W. Kastelein mede
deling gedaan van zjjn benoeming
per 16 december, tot burgemeester
van de gemeente Loosdrecht.
De heer Kastelein deelde mede
dat zijn vertrek zeker niet wordt in
gegeven door Zierikzee of zijn be
woners, maar door persoonlijke om
standigheden. Hij merkte op dat zijn
burgemeestersperiode te Zierikzee
hem veel meer heeft gegeven, dan
dat hij had kunnen vermoeden of
verwachten. De nestor van de raad,
de heer Simmers, feliciteerde de
burgemeester met zijn toekomstige
nieuwe standplaats.
Bij de behandeling van de notulen
werd gervaagd naai' een eventuele
voetgangersbrug bij de Westbrug.
Volgens de wethouder van P. W. is
deze zaak in studie bij de commissie.
Over de huren werd meegedeeld, dat
de premiewoningen ongeveer f 290
a f 295 gaan doen. De heer Den
Boer attendeerde op de noodzaak
van efficiënt reddingsmateriaal aan
de havens, zulks naar aanleiding
van het b. en w.-schrijven inzake
deze reddingsmiddelen. Onder de
ingekomen stukken bevond zich
verder het overzicht van de conser
vator van het gemeentemuseum, in
zake het bezoek in 1970. Er blijken
10.639 betalende bezoekers te zijn
geweest, die f 4479,90 inbrachten.
Daar het aantal verkochte kinder-
kaarten iets groter was, was het to
taalbedrag iets kleiner dan vorig
jaar (f 4514,75).
Advertentie
Vrouw aangevallen
AMSTERDAM. 25-11. In de box bij
haar huis in de Spaanse Brabander
straat in de hoofdstad is de 23-jarige
mevrouw M. G. T. L.-V. aangeval
len door een onbekende man. Hij
probeerde haar te wurgen met haar
sjaal maar sloeg op de vlucht toen
mevrouw L. begon te gillen. Tijdens
de worsteling in de box heeft de
vrouw haar pruik verloren.
De Franse auteurs Jean Freustie (l.)
en Michel Tournier, die onderschei
den zijn met twee befaamde Franse
literaire prijzen, nl. de prijs „Renau-
dot voor Freustie en cle „Prix Con-
court" voor Tournier.
Enquêteformulieren
Onder de bezoekers werden en
quêteformulieren uitgereikt; in to
taal 933, waarvan er 899 ingevuld
terug kwamen. Gevraagd naar de
indrukken van het museum, waren
er 499 antwoorden met „uitstekend";
441 met „goed" en slechts 9 met
„matig". Schutterszaal en Schouw-
se tegelkamer boeiden het meest
(236); de overige zalen kregen 368
gunstige beoordelingen. Gevraagd
werd of de trouwzaal voor museum
bezoekers altijd open is. Dit bleek
het geval, met uitzondering in ge
val van trouwpartijen. Gewezen
werd op de noodzaak van controle,
daar uit de trouwzaal al eens iets
is vermist.
Grond voor premiewoningen
Aan „Beter Wonen" worden voor
de bouw van 42 premiewoningen in
West I 6840 m- grond verkocht het
geen neerkomt op een bedrag van
f 265.050,exclusief b.t.w.
Vastgesteld werd het bestem
mingsplan West V. Het plan is een
verdere detaillering van het „ont
werp struktuur-plan Zierikzee
West" en biedt ruimte voor de bouw
van 169 woningwet- en 78 premie
woningen, alsmede 19 woningen in
de vrije sector. Plan West V is -
gelijk bekend - in vergelijking met
de andere West-delen ,iets meer
naar de Boeren weg gedacht. In be
spreking kwam het bekende raads
voorstel van de gemeente Brou
wershaven, betreffende de positie
van die stad in het kader van de ge
meentelijke herindeling. De heer
Van Kessel citeerde uit het voorstel
de noodzaak tot mentaliteitsverande
ring. Hij vond het noodzakelijk dat
de verschillende „kernen" eerst zelfs
iets aan deze mentaliteitsverandering
gaan doen. De voorzitter deelde me
de dat het college op de onderwer-
pelijke zaak nader terug komt af
gaande op de betreffende circulaire
van de minister, een gedegen stuk.
Inspraak
Bij de medeling van de burge
meester over zijn vertrek, werd uit
de raad, met name door de heer
Linders, aangedrongen op inspraak
bij de toekomstige benoeming van
een nieuwe burgemeester. Hij vroeg
de zittende leden van het college
zich te beraden, hoe dit zo vlug mo
gelijk op te lossen, zodat er geen
half of driekwart jaar verstrijkt
zonder burgemeester.
Dwangarbeid voor schrijvende rebel
Ruim een eeuw geleden werd de romanschrijver Fedor Dostojefsky wegens
zijn politieke overtuiging voor vier jaar naar Siberië verbannen. In novem
ber 1970 werd de schrijver Amalrik tot drie jaar veroordeeld wegens zijn
„anti—Sowjet verzinsels".
De revolutie van 1917, die een einde maakte aan het tsarenrijk en de ge
boorte van de communistische Sowjet-Unie inluidde, heeft niet kunnen voor
komen, dat in Rusland de vrijheid van meningsuiting nog steeds wordt fijn
gewreven tegen de molenstenen van een alles-overwoekerende bureaucratie.
De machthebbers in het Kremlin hebben geen enkele tolerantie met degenen
die ideeën -verkondigen, welke de gebaande paden van het traditioneel
maiwistisch-leninistisch denken driegen te verlaten.
Nochtans moet worden vastgesteld dat de schrijversprocessen de voorbo
den zijn van een nieuwe ontwikkeling, die de Sowjetleiders niet tegen kun
nen houden. Het verlangen naar verandering en vernieuwing is een poten
tiële kracht, die ook in de Sowjet-Unie aanwezig is. Wie zal deze kracht
kunnen ontketenen? Zijn de schrijvers als de verbannen Amalrik en Nobel
prijswinnaar Solzjenytsin eenzame roependen in de Russische steppe, of zijn
zij de vertolkers van gedachten, die in veel bredere kringen van het Rus
sische volk leven?
Schrijvers protest indicatie voor sociale spanningen
Toen Lenin in 1920 luisterde naar
Beethoven's „Appasionate", zei hij
tegen de schrijver Maxim Gorki: „Ik
kan niet dikwijls naar muziek luis
teren, want dan zou ik graag bemin
nelijke domheden zeggen en als po
liticus mag ik de mensen niet over
het hoofd strijken". De gedachten-
gang van de eerste Sow jetleider is
duidelijk. Als dictator mag je je
emoties niet tonen. Je moet bikkel
hard zijn, want zodra je je mense
lijke gevoelens laat blijken, is het
afgelopen met je macht.
Ook Lenin's opvolgers hebben be
grepen dat zodra je de mensen de
ruimte geeft hun emoties te uiten
(en daar is altijd een flink stuk
geestelijke vrijheid voor nodig), dit
kan leiden tot twijfel aan de geves
tigde orde en de vaste principes,
waarop nu juist hun imposante
macht is gebaseerd. Natuurlijk is
twijfel aan de door Marx en Lenin
geopenbaarde orde in Rusland toe
gestaan, mits men die twijfel maar
niet uit. Daaróm heeft het protest
van een nieuwe Russische schrij
versgeneratie de gevestigde autori
teiten zo aan het schrikken gebracht.
Want in het proza van deze auteurs
herkennen talloze sowjets datgene
wat zij zelf zouden willen uit
schreeuwen, een roep om bevrijding,
een heimwee naar een waarachtig
leven.
Het is de taal van de underdog als
een radicaal protest tegen het toe
dekken van het eigenlijke leven
apparaatdat er alleen op uit is zijn
macht te bestendigen. Maar tezelf
dertijd is dit protest de uitdrukknig
van een droom die werkelijker is dan
alle geweld. Er wordt gedroomd van
vrijheid die aan elk mens beloofd is.
„I have a dream", zei Martin Luther
King, maar het zijn niet alleen de
Amerikaanse negers die dromen van
de vrijheid. Diezelfde droom werd
ruim een eeuw geleden gekoesterd
door Dostojefsky en ze wordt in on
ze dagen weer door duizenden Rus
sen gekoesterd, van wie de verban
nen of gewraakte schrijvers slechts
de woordvoerders zijn.
Weerbarstige intellectuelen
De boeken van de opstandige Rus
sische schrijvers vormen een indi
catie dat er sterke sociale spannin
gen heersenin de bovenlaag van de
Russische maatschappij. De ontevre
denheid onder de Russische intel
lectuelen en kxinstenaars valt nau-
welijks te kalmeren. De romans van
Solzjenytsin zijn in de Sowjet-Unie
verboden, maar het is een publiek
geheim dat vele Russen met een En
gelse vertaling op zak lopen.
Vooral onder de studenten wordt
de auteur van „Het kankerpavil
joen" gretig, zij het klandestien ge
lezen. En de beroemde cellist Ros-
tropowitsj zon het waarschijnlijk
niet gedurfd hebben om de Nobel
prijswinnaar lettrekunde 1970 in een
openlijk schrijven te steunen, wan
neer hij zich niet verzekerd wist van
de morele steun van, een belangrijk
deel van de Russsiche intelligentsia.
De weerbarstigheid van deze intel
ligentsia begint steeds groter te wor
den. Wetenschapsbeoefening is niet
moelij k zonder kritisch denken, en
de ervaring leert dat degenen die in
hun 'arbeid kritisch moeten denken,
op politiek gebied ook geen argeloze
kindertjes blijven.
Onder Stalin werden deze rebelle
rende intellectuelen naar Siberië af
gevoerd, maar onder het huidige be
wind geeft men dikwijls de voor
keur aan de psychiatrische inrich
ting. Mensen met afwijkende me
ningen kunnen daar genezen. Ros-
tropowitsj mag wel uitkijken. Nog
één pleidooi voor een in ongenade
gevallen schrijver en hij mag voort
aan alleen maar op zijn cello spelen
in de spreekkamer van de psychi
ater.
„Flitsen"
uit het buitenland
DACCA. In de Golf van Bengalen
zijn twee Britse oorlogsschepen, de
11.060 ton metende „Intrepid" en het
omgebouwde vliegdekschip „Tri
umph" van 13.350 ton, aangekomen
voor hulpverlening aan de slachtof
fers van de vloedgolframp in Oost-
Pakistan.
PEKING. In Peking is een beta-
lings- en goederenruil-overeenkomst
tussen de Sowjet-Unie en China ge
tekend. Politieke waarnemers zien
de overeenkomst als een nieuw te
ken dat de twee communistische
staten hun betrekkingen willen nor
maliseren, ongeacht het ideologische
geschillen.
TEL AVIV. De Israëlische radio
heeft bekendgemaakt, dat het grens-
dorpje Metolela dinsdagochtend
door Libanese mortiergranaten is
getroffen. Er vielen geen slachtof
fers. Het vijandelijke geschut werd
tot zwijgen gebracht.
MANILLA. Officieel is meege
deeld, dat de wervelstorm Patsy
die over Manilla en Luzon raasde.
140 doden heeft geëist. Het aantal
vermisten bedraagt 390, het aantal
gewonden 1602.
MONROVIA. Radio-Conakry heeft
tegen het middaguur melding ge
maakt van „de laffe moord op een
aantal Europese deskundigen, onder
wie twee uit West-Duitsland". De
Guinese regering „betreurt deze
moorden", aldus de bekendmaking,
die in Monrovia is opgevangen.
VATICAANSTAD. Paus Paulus
zal op zijn reis naar de Philippijnen
Dacca in Oost-Pakistan aandoen en
daar een uur blijven, zo is in Vati
caanstad bekendgemaakt.
Benzine
ietsje goedkoper
SLUISKIL, 25-11. Met ingang van
dinsdag zijn de verkoopspi'ijzen (in
clusief omzetbelasting) van gewone
benzine verlaagd met 0,3 cent per
liter en die van autodiesel (af pomp
verhoogd met 0,6 cent per liter. De
oliemaatschappijen hebben dit de
exploitanten in den lande schrifte
lijk laten weten. De prijsveranderin-
gen zullen deze week nog in de
Staatscourant worden opgenomen, zo
wordt van de zijde van het ministe
rie van economische zaken meege
deeld.
Finland, IJsland en
de E.E.G.
BRUSSEL, 25-11. Finland en IJs
land hebben dinsdag met de E.E.G.
besprekingen gevoerd over speciale
banden die deze landen willen aan
gaan met de E.E.G. De Finse minis
ter van buitenlandse handel, Mat-
tila, heeft bij deze bespx-ekingen de
nadruk gelegd op de neutraliteit van
zijn land en er onder meer op ge
wezen dat 15 procent van de Finse
handel plaats vindt in de Sowjet-
Unie. De IJslandse' minister van
handel, Gislason heeft in zijn ver
klaring voor de Europest ministers
aandacht gevraagd voor het feit, dat
de 200.000 zielen tellende bevolking
van zijn land voornamelijk is aange
wezen als de visserij als bron van
inkomsten.
Donderdag 26 november, Ned. I, 21.10: Woodhouse festival. Met als
gast de Israëlische zangeres Rika Zarai.
Wat biedt
de BEELDBUIS?
VRIJDAG 27 NOVEMBER.
NED. 1. Nadat de nieuwslezer zijn
nieuws heeft verteld en de Woefs en
de Lamaars weer een avnotuur heb
ben beleefd zingt Middélharnis 56
minuten. Dit alles komt uit de Ne
derlandse Hervormde Kerk in Mid
délharnis. Na het journaal eerst ak-
tualiteiten met Achter het Nieuws
en dan de nieuwe rubriek „Moet ej
horendie opvolger is van Studio
Anno. De humor in deze serie neemt
een belangrijke rol in. Vaste mede
werkers zijn Joop Doderer, Connie
Vink, Charles Janssen, Rita Hovink,
de Wama's, Ciska Peters, de Kamé's,
Gonnie Baars, Ben Cramer, Ellis de
Liefde, Dick Rienstra, Jerry Rix en
Bram Biesterveld. Het derde deel
van Vakantie in de winter brengt
ons naar Spanje, waar steeds meer
vooral oudere Nederlanders hun va
kantie gaan doorbrengen. Het over
winteren is al een soort begrip ge
worden. Farce Majeure krijgt daar
na 25 minuten om de gebeurtenis
sen van alle dag op de hak te ne
men en dan volgt Psalter. Alleen het
laatste journaal rest ons nog.
NED. II. Tot half acht De Woefs
en de Lamaars, en Ter visie. Om
half acht de beroemde serie Charlie
Brown en het klenie grut. Via de
ruimtevaart hebben we al kennis
gemaakt met deze figuren. Charley
Brown, een eigenwijs, dapper jon
getje en zijn hond Snoopy. De Apol
lo-ruimtevaarders noemden hun
ruimtevaartuigen naar deze twee.
Snoopy is in deze aflevering ergger-
velend en Charley brengt hem naar
een asiel. Daar komen natuurlijk al
lerlei verwikkelingen uit voort. Na
het journaal Mannix. Wie is mijn
moordenaar, is de titel van deze af
levering. De heer Bred Everett,
werkzaam bij een vliegtugifabriek is
bijna om het leven gekomen, omdat
er aan zijn vliegtuig was geknoeid.
Die meneer zou dolgraag weten wie
hem dat heeft gelapt. Hij roept Man
nix' hulp in en die ontdekt dat er
een heleboel mensen zijn die Bred
wel om zeep wilden helpen. Vijfen
twintig minuten voor de Ombuds
man Marcel van Dam en daarna Kort
en Klein. Tot slot van de avond Een
klein uur U, door Koos Postema met
mensen en hun meningen.
VRIJDAG 27 NOVEMBER.
NED. I: 18.45 De Woefs en de La
maars; 18.55 Journaal; 19.04 Middel-
harnis zingt; 20.00 Journaal; 20.20
Hier en Nu; 20.45 Moet je horen;
21.35 Vakantie in Spanje22.20 Far
ce majeure; 22.45 Psalter; 22.50
Journaal.
NED. II: 18.45 Woefs en Lamaars;
18.55 Journaal; 19.04 Ter visie; 19.30
Charley Brown; 20.00 Journaal; 20.20
Mannix; 21.10 De Ombudsman; 21.35
Kort en klein; 22.15 Een klem uur: u;
22.55 Journaal.
DEN HAAG. De Nederlandse re
gering heeft 25.000 gulden beschik
baar gesteld voor de slachtoffers van
de stormramp die het midden van
Zuid-Vietnam heeft getroffen, aldus
heeft de woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken me
degedeeld.
FEUILLETON
DOOR GERRIT FRANSSEN
„Waarde collega, ik heb een van
jouw leerlingen betrapt op diefstal.
Of dat nu een gulden is of een
springtouw, doet niet terzake. Laat
jij dat ongestraft?"
„Maak je alsjeblieft niet zo druk;
nogal de moeite waard, zo'n stukje
touw. Maar als je er persé op staat.
overigens, ik geloof er nog steeds
niets van. Bep komt uit een keurig
gezin."
„Ik heb het niet over het gezin
Toppers, maar over Bep Toppers."
„Stil maar. Ik zal haar straks on
dervragen. Zijn jullie in de stad ook
zo verschrikkelijk consciëntieus? Hij
Mij dunkt, dat is dan betere zaken
waardig."
Evert gaf er de voorkeur aan
maar niet te antwoorden, doch om
kwart over twaalf kwam Hanekam
naam hem toe en zei: „Net wat ik
dacht, dat touw heeft ze niet van
dat kind van Alfers afgepakt, ze
heeft het van thuis gekregen. Je was
wel een beetje voorbarig in je oor
deel, he?"
De aangesprokene wond zich op.
„Luister eens, collega," begon hij,
proberend zichzelf te beheersen,
„dit touw - hij haalde het uit zijn
zak - is van Greet je Alfers. En weet
jij, waarom dat ik zo goed weet?
Omdat ik het haar gisteren zelf heb
gegeven, snap je? Ik had nog touw,
mijn vrouw heeft het op maat ge
knipt en ik maakte er een paar
handvaten aan, die ik schilderde."
Hij hield het de man voor. „Alsje
blieft. Wou jij me vertellen, dat ze
zoiets in de winkel verkopen? Ik be
twijfel of je het zelf gelooft."
„Nou, het kan toch? Er zijn mis
schien tientallen van zulke dingen.
Alle mensen, wat maak jij je daar
toch dik over."
„Hoor eens, Willem, laten we el
kaar nou goed begrijpen, he? Ten
slotte moeten wij op dezelfde school
samenwerken. En daarvoor is een
onderlinge goede verstandhouding
nodig. En begrip voor elkaar. Als jij
bij me zou komen met de boodschap:
een van jouw kinderen heeft gesto
len, al was het bij wijze van spreken
een dubbeltje, dan neem ik dat
voetstoots van jou aan. En dan laat
ik het ook aan jou over om de straf
maat te bepalen. Tenzij jij zou zeg
gen: Maak jij dat maar in orde. In
dat geval zou ik het kind straffen.
En behoorlijk, daar kun je van op-
aan. Zo deden wij dat in de stad en
ik meen te mogen verwachten, dat
het op elke school op deze wijze
gaat. Of moet het hier anders, om
dat jij om welke reden dan ook, die
Bep Topper de hand boven het
hoofd wilt houden?"
„Zeg eens even, wat denk je wel
van me? Mijn principe is: nooit on
derscheid maken, in geen enkel op
zicht. Al mijn kinderen hebben ge
lijke rechten en plichten. Maar als
Bep zelf nu zegt, dat het van haar
moeder heeft gekregen
„Dan liegt ze bovendien, want
Greetje heeft dit springtouw van
mij".
„Hm. Als je het mij vraagt....
wel een beetje stom. Daarmee steek
je de anderen de ogen uit en schep
je een precedent."
„Daar gaat het nu niet om, Wil
lem. Dit springtouw - hi/ haalde het
uit zijn zak en toonde het opnieuw -
heb ik Greetje gegeven. Dat is één.
Een dag later vertelde het meisje
me, dat een ander het van haar af
gepakt had, maar ze wilde of durf
de geen naam te noemen. Dat is
twee. Vanmorgen zie ik, dat een
meisje uit jouw klas met een vrien
dinnetje ermee spi'ingt. Dat is drie.
Wat ligt hierin opgesloten. Dat die
Bep het van Greet heeft afgepakt.
En me bovendien voorliegt, door te
zeggen, dat ze het thuis heeft ge
kregen. En nou jij weer."
Hanekam liep een paar passen
van hem vandaan, nadenkend. „Tja,
het wordt zodoende een vervelende
historie, Evert. Ik ken het gezin
Topper als uiterst keurig. Daaren
tegen is de moeder van Greet Al
fers niet iemand met een onbevlekt
verleden."
„O. Kan Greetje dat helpen? Jij
gaat uit van. de gedachte: de appel
valt niet ver van de boom, he?"
„Luister eens goed Evert, we moe
ten dit niet op de spits drijven. Ik
ben hier geboren en opgegroeid: ik
ken iedereen in het dorp, mede ook
door mij huidige kerkelijke functie.
Op het gezin Toppers is niets aan
te merken. Dat kan ik van de moe
der van Greetje helaas niet zeggen.
Wat lig hierin opgesloten? Dat ik
Bep eerder geloof dan Greet."
„Dank je wel. Mij daarmee stem
pelend tot een leugenaar."
De ander schudde zijn hoofd. „Hoe
kom je erbij? Hoor je me dat zeg
gen? Er zullen wel meer springtou
wen zijn met gekleurde houtjes er
aan. Je kunt je toch vergissen?"
Evert borg het touw weg. We zul
len de discussie maar sluiten, Wil
lem, want het heeft geen zin er
langer over te praten. Jij wilt persé
iets niet zien. In orde. dat weet ik
nu en daarom zal ik dit zaakje zelf
wel opknappen."
De ander begon rood aan te lopen,
pen. „Je zult toch wel zo wijs zijn
om niet naar Topper te gaan?"
„Dat doe ik nu juist wel, vanmid
dag, na schooltijd. En ik ga naarde
ouders van Greetje. Het gaat nu niet
meer om dit touw, maar om het
principe. Ik stel vast: Bep Topper
heeft een louw van Greetje Alfers
afgenomen. Als ze daarover wordt
ondervraagd, liegt, ze ook nog. Als
jij deze zaak niet, in het reine brengt
doe ik het."
„Dat hoeft niet. Ik zal dit opknap
pen, daar kun je op rekenen," ant
woordde Hanekam. „Meteen van
daag nog. Ik moet enkele nog over
leggen. hoe ik dat moet doen, want
als ik bij Topper thuis kom zanik-
ken over een weggenomen spring
touw, lachen ze me in nVn gezicht
uit."
„Ik dacht, dat het zulke fatsoen
lijke mensen waren?"
„Juist daarom. Laat hel maar aan
mij over; ik zoek dit uit. Reken
maar."
(Wordt vervolgd)
