Radiografische „arm" reikte ver en deed uitstekend werk
Nederlandse boter voor Groot-Brittannië
ONZE PEZZELRUBRIEK
STREEKNIEUWS
DE KERKDIENSTEN VOOR ZONDAG
ZIERIKZEESCilE NIEUWSBODE Vryriag 6 november 1970 Nr. 20771
Ziiikeml schip op Krammer in veiligheid gebracht
Z1JPE, 6-11. De radiografische
„arm" van de schepen reikt ver en
is soms uitemate doeltreffend. Een
prachtig voorbeeld van het nut van
moderne communicatiemiddelen is
de redding - want zo moet men het
wel noemen - deze week van het
Belgische motorschip B.11.T.-35 uit
Antwerpen, dat - bij stormachtig
weer - geladen met kiezelsteen, in
de Krammer zoveel water overkreeg,
dat het dreigde te zinken.
Het schip seinde op de korte golf
om hulp en deze noodkreet werd op
gevangen door de sleepboot „Lies"
en de duwboot „Huub". De „Huub"
stevende op het in nood verkerende
schip af en ging langszij liggen en
hield het schip zo goed mogelijk bo
ven water. De B.R.T.-35 vroeg hier
na radiografisch om pompen, ten
einde een mogelijkheid te hebben de
ruimen leeg te pompen en drijvende
te blijven.
Pompen
De seinen werden opgevangen
door de vlet „Piad", schipper J. de
Koning te Bruinisse, die voer bij
de Schelphoek. Schipper De Koning
kon de B.R.T.-35 mededelen dat de
fa. J. de Korte* over de gevraagde
pompen beschikte. Genoemde, firma
werd daarop gewaarschuwd, waar
na het bergingsbedrijf Muller te
Terneuzen radiografisch werd ge
waarschuwd. Deze firma nam de
leiding van de bergingsaktie over en
wist het zaakje te klaren. De „Lies"
ging naar de vluchthaven en aan
boord van de B.R.T. kon het water
worden bedwongen. Het Belgische
schip zocht later een toevlucht in de
vluchthaven.
DEN HAAG. 5-11. De Britse re
gering heelt de contingenten voor
invoer van boter in grootverpak
king uit Europese landen met in to
taal 5000 ton verhoogd. De verho
ging voor Nederland is 800 ton. De
grootste contingentsverhoging is
voor Ierland: 2000 ton, verder o.m.
Finland ruim 700 ion, Frankrijk 300
ton, Polen 700 ton. Roemenië 200 ton,
Hongarije 100 ton, Belgic 50 ton.
Er moet wel haast gemaakt wor
den: voor het eind van de maand
moet de boter de Britse eilanden be
reikt hebben. In Nederland is het
produktschap voor zuivel al druk
bezig de administratieve belemme
ringen op te ruimen.
Reden: de Britten zitten een beet
je krap in hun boter - met name die
in grootverpakking- doordat hun
grote leveranciers Australië, Nieuw-
Zeeland en Denemarken wat achter
blijven met hun aanvoeren. Austra
lië heeft te kampen ghead met lang-
Aan de vrijdagpuzzel kan men zien
hoe snel de weken „vliegen". Er be
stond weer flinke belangstelling voor
de puzzel van vorige week en het
aantal juiste inzendingen was groot.
Nog een speciaal vraagje aan de da
mes-inzendsters: willen zij wel hun
volledige naam bij de puzzel vermel
den?
De eerste prijs is ditmaal bestemd
voor:
Mevr. L. Kik
Uranusstraat 126
Zwijndrecht
De tweede prijs gaat naar:
Mevr. Z. M. v. d. Zandc
Havenpark 38
Zierikzce
De oplossing van de puzzel is de
volgende:
Horizontaal: 1. lenteklokje; 8. ooi;
9 .kol; 11. Pool; 14. mars; 18. alt; 19.
vos; 21. pat; 22. stam; 24. sloep; 26.
durf; 28. tor; 29. rooster; 31. wit; 32.
in; 33. cel; 34. dun; 36. Ti; 37. winde;
39. hemel; 41. krat; 43. ijs; 44. ijl;
45. Deen; 47. aar; 48. Epe; 49. stro;
50. kt.; 52. eg; 54. rede; 56. debat;
58. beril; 60. Rb; 62. nop; 63 .neg;
64. p.p.; 65. Eem; 67. melodie; 71. bijl
72. edel; 74. lelie; 75. kano; 76. lot;
78. tijk; 79. gil; 80. kras; 82. leng; 83.
alk; 85. jas; 86. sinaasappel.
Verticaal: 2. noot; 3. tol; 4. ei; 5.
L.K.; 6. oom; 7. klap; 10. mastiek;
11. paar; 12. olm; 13. roos; 15. rad;
16. stuw; 17. vijftien; 19. vlo; 20. set;
23. ton; 24. soldij; 25. pedel; 27. rit;
29. ren; 30. rum; 33. citroen; 35. ne
derig37. waard; 38. es; 39. hij; 40.
lepel; 42. rat; 46. eed; 49. spreeuw;
50. kapel; 51. T.T.; 52. eb; 53. genie;
55. exploot; 57. bom; 59. ree; 61. bed;
64 .pijn; 66. melk; 68. Let; 69. olijk;
70. dik; 71. balg; 73. lor; 75. kin; 77.
taan; 79. gesp; 81. sla; 82. Lap; 84.
ka; 85. ja.
De nieuwe puzzel
De nieuwe puzzel luidt als volgt:
Horizontaal: 1. schriftelijk bewijs
van een met goed gevolg afgelegd
examen; 7. doek waarmee een ge
kwetst lichaamsdeel wordt omwon
den; 13. heldergele kleur; 14. het
zelfde (afk. Latijn); 16. schip met de
vorm van een tjalk; 17. deel v.h. oog;
18. commanditaire vennootschap
(afk.); 19. bij een boerderij gelegen
grond; 21. voorzetsel; 23. militaire
rang (afk.); 24. uitblinker (figuurlijk);
25. bouwwerk van grote hoogte; 27.
mannelijk schaap; 29. soort hert; 31.
opgeld boven de parikoers; 32. eer
baar en ingetogen; 34. Oostindisch
gewicht van 0.01 pikol; 35. uithol
ling in een wand; 36. niet gemakke
lijk; 38. met ingang van (afk.); 39.
titel (afk.); 40. volksnaam van de
kauw; 41. figuur v.h. ganzenbord;
42. aardrijkskundige aanduiding
(afk.); 44. muzieknoot; 45. boosheid,
drift; 48. ophaalgordijn tegen de zon
aan de binnenkant v.h. venster; 50.
water waarin zout opgelost is en
waarin spijzen voor bederf worden
bewaard; 51. boerderij, hofstede; 52.
een redelijke maat niet te buiten
gaande; 54. plaats in Drente; 56. mili
-ampère (afk.); 57. chemisch sym
bool; 58. mannetje van de geit; 60.
bijwoord; 61. Amsterdams peil (afk.)
63. vergelijkend voegwoord; 65.
slangvormig blaasinstrument; 68.
Amerikaanse luchtvaartmaatschap
pij (afk.); 69. fijn, licht weefsel; 71.
lang en smal gangtapijt; 72. losge
tornde naad; 73. eiland in de Middel
landse Zee; 75. onderdeel v.e. ten-
nispartij; 76. .Japans eiland; 77. zin-
nebeeld van kracht en trots; 73. Ned.
Spoorwegen (afk.); 80. boksterm
(afk.); 81. Sociaal Economische Raad
(afk.); 82. muzieknoot; 83. lassoachtig
werp touw; 85. tijding; 87. voorzetsel
88. Europeaan; 90. grondstof voor
dijken; 91. uitgestrekte mosvlakte in
Noord-Rusland.
Verticaal: 1. attribuut van Neptu-
nus; 2. maat voor het arbeidsvermo
gen van machines (afk.); 3. ingezet
stuk; 4. onenigheid; 5. bijplaneet van
de aarde; 6. woonschip; 7. blad pa
pier; 8. stekelhuidig dier; 9. opbrengst
van belegd geld; 10. kleine vrucht;
11. hoewel, ofschoon; 12. Westindi-
sche boom; 15. mannelijk beroep; 18.
100e deel v.e. Belgische frank; 20.
geen vermoeidheid voelend; 22.
lichtgevend preparaat op wijzers en
cijfers van uurwerken; 24. wit vlies
op wijn, bier enz.; 26. ambtshalve
(afk. Latijn); 27. langwerpig stuk
chocolade; 28. klierachtig orgaan; 30.
schijngestalte van de maan (afk.);
32. op deze wijze; 33. persoonlijk
voornaamwoord; 36. markgraaf (als
titel); 37. gebraden ribstukje v.e.
varken; 40. vierwielig rijtuig; 43. ge
bladerte, groen; 46. grootvader (kin
dertaal); 47. zelfkant van linnen; 48.
radiografisch noodsein (afk.); 49.
sierlijk dier; 52. tropische ziekte; 53.
halsband met lijn voor honden; 55.
plaats in 't Gooi; 56. niet moeilijk;
58. leerwerkerspriem; 59. gebouwtje
van tijdelijke aard bij bouwwerken;
62. vergezicht naar verschillende
^kanten op een landstreek; 64. kegel
vormig onderdeel v.e. uurwerk; 66.
verouderde lengteëenheid; 67. num
mer (afk.); 68. gereedschap waarmee
gaten in ijzer worden geslagen; 70.
geheel de uwe (afk. Latijn); 72. te
genover (afk.); 74. de elektrode aan
de positieve pool (natuurkunde); 76.
ongeordende, rumoerige bende; 79.
voertuig zonder wielen; 80. rank
vaartuigje; 83. waterblaasje; 84. li
chaamsdeel; 85. niet glimmend; 86.
telwoord; 88. chemisch symbool; 89.
eerwaarde heer (afk. Latijn).
durige droogte, ook de Deense bo-
terproduktie is de laatste tijd wat
krap.
Deze extraverhoging, zo heeft de
Britse regering duidelijk gemaakt,
doet geen aanspraken ontstaan op
hogere normale contingenten in
volgende jaren.
Prov. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer
Door het algemeen bestuur van de
Prov. Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer, is de volgende voor
dracht opgesteld ter voorziening in
de vakature van voorzitter: mr. H.
Bruin, advokaat en procureur te
Middelburg en J. C. Vink te Axel.
ZIERIKZEE
Jubileum bij P.T.T.
Op dindsdag 10 november hoopt
de heer A. Goudswaard, besteller
voorman PTT te Zierikzee, de dag
te herdenken van zijn 40-jarig
ambtsjubileum. In de morgenuren
zal in het zaaltje van de Ger. kerk
aan de St. Domusstraat, gelegenheid
zijn de jubilerende PTT-man te fe
liciteren.
Bij het te Bilthoven gehouden
examen voor het vakdiploma Kan
toorboekhandel slaagde o.a. Henk
Volkeri, werkzaam bij Boekhandel
Volkeri, alhier.
Ouderavond Chr. Kleuterschool
Op woensdag 11 november aan
staande wordt vanwege de Chr.
Kleuterschool „Rehoboth" alhier een
ouderavond gehouden. Deze bijeen
komst vindt plaats in het schoolge
bouw.
WESTERSCHOUIVEN
Raadsvergadering
De voor 9 november a.s. vastge
stelde raadsvergadering van de ge
meente Westerschou wen is een week
opgeschort en wordt nu gehouden op
maandag 16 november.
NOORDGOUWE
NOVIB-koilekte
De in de week van 19-24 oktober
jl. gehouden collecte ten bate van
Novib „Werk aan de wereld" heeft
te Noordgouwe-Schuddebeurs opge
bracht f 124,50.
NIEUWERKERK
Kollekte Zwakzinnigenzorg
Dezer dagen werd te Nieuwerkerk
ten bate van de zwakzinnigenzorg
een bedrag verzameld: f 197,45. Dank
aan alle gevers en collectanten.
NOVIB-kollekte
De opbrengst van de onlangs in
Nieuwerkerk gehouden N.O.V.I.B.-
collekte, bracht f 161,22 op.
DODELIJKE
ONGELUKKEN
OUDEHORNE. Op het fietspad
langs de Schoterlandseweg te Oude-
horne had een aanrijding plaats tus
sen een wielrijder en een hem ach-
.teroprijdende bromfietser. De fietser
de 12-jarige Auke Scheweer uit
Jubbega, kwam om het leven. De
bromfietser, de 16-jarige M. P., werd
vrij ernstig gewond.
RHENEN. Na een poging om een
plotseling uit een zijweg komende
personenauto te ontwijken, is de 36-
jarige fabrikant G. Drost uit Reste
ren op de Gi'ebbeberg in Rhenen
frontaal op een vrachtwagen gebotst.
Hij was op slag dood.
DORDRECHT. De 72-jarige heer
G. de Witt, die in Dordrecht als
fietser geen voorrang verleende aan
een auto, werd aangereden en kwam
te vallen, is tengevolge van de daar
bij opgelopen hoofdwonden overle
den.
J „Graninans" op reis
DEN HAAG5-11. Zaterdag
ochtend om ca. 11 uur zullen
op Schiphol vier opperhoofden
(granmans) van de Surinaam
se Bosnegers in Nederland
aankomen. De Surinaamse re
gering heeft besloten, hen een
reis naar West-Afrika aan te
bieden. Het zijn de opper
hoofden van vier stammen van
Westafrikaanse afkomst. Van
de zijde van het kabinet van
de gevolmachtigd minister is
meegedeeld, dal zij als intel
lectuele exponenten van hun
volk in staat zijn gesteld van
hun culturele achtergronden
kennis te nemen. „De confron
tatie met de Westafrikaanse
culturen, die de elementen van
hun eigen cultuur leverden
kan de kennis van en hel in
zicht daarin verhogen".
KERKNIEUWS
Gereformeerde Kerk van Oosterland
opgenomen in de kerk van Nieuwerkerk
NIEUWERKERK, 5-11. Nu de Clas-
sis Zierikzee van de Gereformeerde
Kerken haar goedkeuring heeft ge
hecht aan het besluit van de kerke-
raad van Oosterland, om samen met
de Kerk van Nieuwerkerk op te tre
den, is dat een historisch gebeuren.
Vijftig jaar lang mocht zij als kleine
kerk in de classis Zierikzee meebc-
raadslagen. Deze gemeente was se
dert 1944 vakant. Dit is nu voorbij.
Op de kerkeraadsvergadering van
27 oktober van Nieuwerkerk, waarbij
Ds. J. Poort overleden
Ds. J. Poort, emeritus predikant
van de Nederlandse Hervormde
Kerk, die zaterdag 31 oktober 1970
op ruim tachtig jarige leeftijd te zij
nen huize te Arnhem is overleden,
is in alle stilte begraven.
Jacobus Poort werd op 17 feburari
1890 te Harlingen geboren. Hij be
zocht eerst het gemeentelijk gymna
sium te Doetinchem en studeerde
vervolgens aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht, waarhij zijn kandidaats
examen theologie en ook zijn kerke
lijk voorbereidend examen aflegde.
Nadat de heer Poort in 1917 door
het provinciaal kerkbestuur van
Gelderland was toegelaten tot de
evangeliebediening in de Nederlands
Hervormde Kerk werd hij op 14 april
van het daaropvolgend jaar (1918)
door nu wijlen prof. dr. j. R. Slote-
maker de Bruine, toen nog hoogle
raar vanwege de Nederlandse Her
vormde Kerk aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht, bevestigd als predi
kant van de Hervormde gemeente
van Oost-Vlieland. Daarna stond de
thans overledene verder nog te: Ei
kerzee in de classis Zierikzee 1921
tot 1924; Almen en Half sen in de
classis Zutphen 1924-1927; Bever
wijk 1927 tot 1932 en op 17 april 1932
werd hij door nu wijlen prof. dr. J.
de Groot, toen nog hoogleraar aan
de Rijksuniversiteit te Groningen
bevestigd als predikant van de Her
vormde gemeente van 's-Gravenhage
waar hij was beroepen in de toen
nieuw gestichte achttiende predi
kantsplaats. Deze zijn vijfde en laat
ste gemeente diende ds. Poort tot 1
mei 1955, toen hem op ruim vijfen
zestig jarige leeftijd emeritaal werd
verleend.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Kollum: J. M. Snij
ders, Warmond.
Aangenomen naar Kamperland:
Ph. M. Becht, Terheyde; naar Kerk
en Kapel-Avezaath en Wadenoyen:
E. M. Klop, pred. voor btgw. werkz.
heden (docent Near East School of
ook Oosterland aanwezig was, is be
sloten dat de kerk van Oosterland
met ingang van 7 november a.s. is
opgenomen in die van Nieuwerkerk/
De zitting hebbende kerkeraadsleden
van Oosterland zullen deel gaan uit
maken van de Nieuwerkerkse kerke-
raad.
Ouderling A. J. Rotte zal als wijk-
ouderling van Oosterland het adres
zijn. Voor hen die vervoer wensen
om de kerkdiensten in Nieuwerkerk
bij te wonen is hij eveneens contact
persoon.
Theology te Bei rut) met verlof te
Vriezenveen, hij bedankte voor
Giessen-Oudekerk (toez.) en Bedum
en Onderdendam (toez.).
Ger. Kerken
Aangenomen naar Leimuiden: Jos
G. Los, Chatillon-Coligny (Frank
rijk).
Bedankt, voor Appingedam en
Grijpskerk: W. Netjes, Lutten-Slag-
haren.
Ger. Kerken (vrijgemaakt)
Beroepen te Hoogkerk: J. Bomhof,
Bergentheim.
Aangenomen naar Brunssum-
Treebeek: K. Verlind, Drachten.
Bedankt voor Assen: G. Zomer,
Groningen-Zuid.
Chr. Ger. Kerken
Beroepen te Enschedé-W.: P. op
den Velde, Zierikzee.
Bedankt voor Zaandam: A. v. d.
Veer, Nieuwe Pekela; voor Baren-
drecht: M. Vlietstra, Werkendam.
Ger. Gemeenten
Beroepen te Hoofddorp: E. Vene-
ma, Zwijndrecht.
Vrije Evang. Gemeenten
Bedankt voor Winschoten: E. v. d.
Bij, Nieuwvliet.
Twee mannen na ongeluk
in auto verbrand
ZUNDERT, 5-11. Donderdagmor
gen omstreeks half zeven reed op
de Rucphenseweg in Zundert de be
stuurder van een personenauto tegen
een voor hem rijdende mobiele
graafmachine. Vermoedelijk voerde
deze laatste geen achterlicht. De per
sonenauto vloog in brand en de
twee inzittenden, de 25-jarige C. W.
M. van der Broek en de 22-jarige J.
A. Th. Kerstens, beiden uit Zundert
kwamen in de vlammen om het le
ven.
Ned. Herv. Kerk
Zierikzee: Grote Kerk: 9.30 uur,
(Dankstond voor gew., arb. en vis
serij, en 7 uur ds. V. d. Schee; Lu
therse kerk: 10 uur ds. Assendorp,
(Avondmaal); Herv. Ver.-geb.: 39
uur ds. Assendorp. Kerkwerve: 11
uur ds. V. d. Berg; Serooskerke: 9.30
uur ds. Huizing, (dankdag voor gew.
en arb.); 11 uur zondagsschool. Burgh
10 uur da. Van Leeuwen, (dankdienst
voor gew. en arb.). Haamstede: 10
uur ds. Kloosterman, (Jeugddienst);
7 uur gez. dienst in de Ger. Kerk, ds.
Huizing. Rcnesse: 10 uur ds. De Wit,
gez. dienst met Noordwelle, (Oogst-
dienst m.m.v. kerkoor). Noordwelle:
dienst te Renesse. Scharendüke: 9.30
uur ds. Van den Berg, (Dankdienst).
Brouwershaven: 31 uu ds. Feunekes,
(Dankdienst voor gew. en arb.). Zon-
nemaire: 9.30 uur ds. Feunekes,
(Dankstond); 11 uur zondagsschool.
Noordgouvve: 11 uur ds. Post, (Bed.
H.A.). Dreischor: 11 uur ds. Huizing,
(Bed. H.A.). Ouwerkerk: 10 uur ds.
Faber; 7.uur gemeente-avond in het
Dorpshuis. Nieuwerkerk: 9.30 uur ds.
Van den Heuvel. Oosterland: 11 uur
ds. Van den Heuvel; 6 uur ds. Hui
zing. Sirjansland: 10 uur ds. P. Mon
ster, Zwijndrecht; 6.30 uur ds. A.
Goyer, Delft. Bruinisse: 10 en, 5 uur
de heer W. van Zetten, Vlaai'dingen.
Lutherse Kerk
Zierikzee: geen dienst.
Gereformeerde Kerken
Zierikzee: 10.30 uur ds. De Bruine,
Goes; 18.80 uur de heer Lodder, Rot
terdam. Haamstede: 10 uur ds. Van
der Kooij; 7.00 uur ds. Huizing,
(gem. dienst in de Ger. Kerk) Scha-
rcndtfke: 10 en 2.30 uur ds. Put.
Brouwershaven: 10.30 en 3 uur de
heer W. Blokland, Roosendaal. Zon-
nemaire: geen opg. ontvangen. Nieu
werkerk: 10 uur kandidate mcj. Van
Krimpen lo Krimpen; 5 uur ds.
Rienstra. Oosterland: geen dienst.
Bruinisse: 10 uur ds. Rienstra; 5 uur
mej. Van Krimpen, kandidate 1c
Krimpen.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Brouwershaven: 9 uur leesdienst, 7
uur ds. Dekker, Capelle a/d IJssel.
Chr. Geref. Kerken
Zierikzee: 10 en 6 uur ds. M. Dray-
er, Hilversum. Kerkwerve: 10 uur
dienst der Woords, 6 uur ds. J. W.
Maris, Vlissingen. Haamstede: 10 en
3 uur ds. J. W. Maris, Vlissingen.
Nieuwerkerk: 10 uur leesdienst, 3
uur ds. P. Roos, Middelharnis.
Gereformeerde Gemeenten
Haamstede: 10 en 2.30 uur leesdienst.
Nieuwerkerk: 10 en 3 uur leesdienst.
Oosterland: 10, 2.30 en 6 uur lees
dienst.
Gereformeerde Gemeenten
in Nederland
Zierikzee: 10 en 6 uur leesdienst.
Renesse: 10 en 2.30 uur leesdienst.
Nieuwerkerk: 9.45 en 3.00 uur lees
dienst: Bruinisse: 10 en 5 uur lees
dienst.
Oud-Gereformeerde Kerken
Oosterland: 9.30, 2 en 6 uur, de heer
A. van der Meer. Bruinisse: 10 en 5
uur leesdienst.
Remonstrants Ger. Gemeente
.Somniclsdijk: 10 uur ds. B. Koek,
Schiedam.
Leger des Heils
Meelstraat 1
10 uur heiligingsdienst, 12 uur jeugd-
samenkomst, 19.30 uur verlossings
samenkomst.
Uooms-Katholiekc Kerk
Zierikzee: zaterdag 19 uur; zondag 8
en 10 uur. Haamstede: Strandkcrk,
zondag 10 uur.
Pinkstergemeente
Zierikzee: 10 uur dienst.
LONDEN. Leden vav het Nederlands
Danstheater tijdens de laatste repe
titie van Hans van Manen's nieuw
ste ballet „Twice" in het Londense
Sadler's Wells Theatre. Het ballet
gaf in dit theater de wereldpremière
Viskotter vergaan
BUESUM, 5-11. Bij het aanhou
dende zware weer van de laatste
twee dagen boven de Noordzee is
vermoedelijk de viskotter „Amrun-
bank" uit Buesum met twee man
vergaan. Het laatste radiocontact
was dinsdagnacht, toen de boot zich
op 20 mijl ten oosten van Helgoland
bevond. Het scheepje was op weg
van Amrun naar Buesum.
OVERDENKING
Abisjag
Na een lang en veelbewogen leven
sterft koning David. Er worden toch
nog laatste pogingen in het werk ge
steld om zijn leven te rekken: men
gaat op zoek naar een jonge, schone
vrouw, die hem kan verplegen en in
zijn arm kan slapen, „zodat mijn
heer de koning warm wordt".
Men vindt Abisjag, afkomstig uit
Sunem. „Het meisje was uitermate
schoon", staat er. Maar de oude Da
vid heeft geen gemeenschap meer
met haar: zijn krachten zijn te ver
al geweken. (1 Koningen 1 :l-4).
Je kunt natuurlijk om zo'n stuk
geschiedenis glimlachen, maar wie
„Tweestromenland" gelezen heeft,
het dagboek uit Bergen-Belsen van
Abel Herzberg, glimlacht niet meer.
Tussen de beschrijvingen van de
meest afschuwelijke ellende zegt
Herzberg ergens: „Wat de mens no
dig heeft, dat is lichaamswarmte.
Het kind heeft de hand nodig v?n
zijn moeder, de man het lichaam van
zijn vrouw, en de vrouw de omstren
geling van de man. O, mijn God, al
die millioenen weduwen in deze we
reld, na de oorlog, eenzaam in haar
bed. Er is maar één geneesmiddel te
gen verdriet: lichaamswarmte
David was niet meer te redden
door het jonge lichaam van Abisjag.
Dat men een schoon meisje voor
David had uitgezocht, lag voor de
hand. Wij hebben nu eenmaal de
schoonheid, ook van de mens, lief.
En wij begrijpen, dat zij voor de
vrouw, méér dan voor de man, van
grote waarde is.
Nu is schoonheid niet zo kwistig
rondgestrooid onder de mensen, en
het oordeel erover is zeer verschil
lend, omdat wij schoonheid moeilijk
als een afzonderlijke grootheid kun
nen zien.
Wij kunnen schoonheid bewonde
ren, maar voor allerlei andere waar
den biedt zij geen garantie. Wat wij
uiteindelijk vragen is: leven, karak
ter, ziel, temperament, inhoud. Een
vrouw kan schoon zijn, maar tegelijk
koel, demonisch, berekenend, ego
centrisch en egoïstisch. Daarom kun
nen wij nooit bij schoonheid alléén
blijven stilstaan.
Zo kan het schoonste lelijk worden
en andersom: het lelijke schoon.
Kunstenaars hebben dat vaak
kunnen uitbeelden. Vele figuren van
Vincent van Gogh zijn uiterlijk lelijk
maar ze worden schoon, omdat hij
er haar ziel, haar karakter in legt.
Anna Blaman schrijft in haar
„Kruisvader" over een lelijk meisje,
Virginië, die op een zeker ogenblik
„van een grootse lelijkheid was, die
haar ontroerend mooi maakte". Dat
kan.
Er kan bij de mens iets op zijn ge
laat tot uitdrukking komen, dat hem
bóven mooi en lelijk uitheft. Schoon
heid is stellig een waarde, maar even
stellig niet de laatste waarde. Bij
Hagar zien wij, hoe uit het versto
tene en verachte toch het leven kan
rijzen. (Genesis 16). Het is eigenlijk
de hoogste belijdenis van het mens
dom, dat het juist uit het verstotene
en verachte het diepste leven ziet
losbreken.
Heet het niet in Jesaja 53 van de
lijdende knecht des Heren, dat zijn
uiterlijk misvormd was?
En Christus? Op wie, terecht, de
woorden over deze „man van smar
ten" betrokken zijn?
Hij is ongetwijfeld als „schoon"
afgebeeld, veel te vaak, naar mijn
mening, maar wij kunnen ook den
ken aan een Matthias Grünewald,
die Hem op zijn Isenheimer altaar
weergaf: afzichtelijk, vol bloedige
wonden, gekromde vingers, kortom
„als iemand, voor wie men het ge
laat verbergt".
Maar bij deze schilder is geen
mooi meer en geen lelijk. Het is al
leen maar aangrijpend. Heel het lij
den van de mensheid is in deze
Christus belichaamd.
En dan zijn wij veraf van Abisjag,
die zo schoon was, maar met al haar
schoonheid Christus voorvader, ko
ning David dan ook niet helpen kon.
Zierikzee,
J. B. ASSENDORP
