Een 18e eeuws hoofdstuk uit criminele Zierikzeese historie
„Beter Wonen" staat voor zeer veel omvattende (bouw) taak
Corruptie in Gaza
DE VERVUILING
Brand in bejaardentehuis te Charleroi
eist vier mensenlevens
STREEKNIEUWS
Haamsteedse bejaarden bezochten Deltawerken te Scharendijke
vb ^<7^? n 0/
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 3 november 1970 Nr. 20769
Bloeiende vereniging heeft nu 1190 leden
Duizendste woning
straks in exploitatie
ZIEKIKZEE, 2-lt. Op de maan-
dagavond gehouden vergadering van
de vereniging „Beter Wonen", heeft
de voorzitter de heer J. Coumou me
degedeeld. dat het ledenbestand
thans 1000 bedraagt. Door de groei
is het geheel wat moeilyker hanteer
baar geworden, maar er is een
vruchtbare samenwerking met de le
denraad, die bestaat uit een bestuur
(zeven personen) en 24 uit de leden
gekozen personen. De ledenraad be
staat momenteel uit 18 personen.
Het doel - huizen bouwen voor de
leden - is een veelomvattende taak.
Moeilijk ook, door de schaarste. Een
overeenkomst met de gemeente voor
ziet in een commissie voor toewijzing
bestaande uit de burgemeester, een
door de raad gekozen lid en een lid
van „Beter Wonen". Mede gelet op
de succesvolle periode in het afge
lopen jaar, moet de gedachte aan het
oude type „huisjesmelker" zeker niet
in relatie gebracht met „Beter Wo
nen".- Niet minder dan aan 158 wo
ningen wordt thans gewerkt, onge
acht de 28 keuzeplanwoningen in
plan-West, die gereed zijn. In ver
gevorderde staat van voorbereiding
zijn 228 woningen. Inmiddels kwa
men 123 woningen gereed, zodat de
vereniging thans bemoeienis heeft
met 509 woningen op Schouwen-Dui-
veland. Wat de verdeling in en bui
ten Zierikzee betreft, zijn de cijfers:
respektievelijk 276 en 233.
Premie- en woningwetwoningen
Van het totaal van 486'waren 156
woningen premiewoningen en 330
woningwetwoningen. Van de 156
premiewoningen worden te Zierikzee
112 stuks gebouwd. Voor deze pre
miewoningen moet in totaal een be
drag van f 6 miljoen worden geleend.
Dit werk is alleen mogelijk door een
duidelijke inventiviteit van het be
stuur, dat de mogelijkheden bij hel
aangaan van leningen afweegt en
zorgt voor begeleiding tijdens de
bouw en de besprekingen voert met
de overheid en de bouwers. Talrijke
mensen komen hieraan te pas, als:
bestuur, commissarissen, ledenraad,
bouwteam, aannemers, architecten
enz. De voorzitter wilde een dank
woord uiten voor de vruchtbare sa
menwerking, inzonderheid aan de
leden van het bestuur, dat een grote
mate van homogeniteit vertoonde.
Tc klein kantoor
Na de bouw, komt heel ander
werk, aldus de voorzitter en daar
het bouwen onverminderd voortgaat,
was het niet meer mogelijk het werk
in de avonduren te doen. Een dank
woord ontving de heer D. de Hooge
voor zijn werk. Opvolger werd de
heer P. J. Posdijk. Het kantoor werd
in gebruik genomen, maar is nu al te
klein. Voorstellen zijn te verwachten
voor vergroting. De opzichter, de
heer Folmer houdt het oog op het
onderhoud. Het onderhoudsfonds had
per 1 november een reserve van
f 240.000. Het laatste jaar werd aan
onderhoud f 210.600 uitgegeven, een
hoog bedrag vooral door o.a. de gas
leidingen.
De bomschade bedroeg plm f 75000,
hetgeen te betalen is uit het reserve
fonds. Voor de opbouw (7°/o jaar-
huur) is de storting momenteel
f 102.500. De exploitatiekosten in to
taal bedroegen f 1.644.000; de huur
opbrengst was f 1.140.000, zodat er
een tekort per jaar is van f 504.000.
Deze tekorten worden door rijk en
gemeente gedragen. De huurop
brengst per maand is f 95.000. De
huurinning geschiedt via het compu
tercentrum van Samson.
Aantal woningen
Per 1 november bedroeg het aan
tal leden 1190. In eigendom en ver
huur waren 866 woningen en 50 ga
rages. In beheer waren 33 garages
en 6 woningen. Het zal niet lang
meer duren of „Beter Wonen" heeft
de 1000ste woning in exploitatie. Het
verzekerde bedrag van het bezit is
thans bijna f 25 miljoen. De waarde
bedraagt ongeveer het dubbele. Aan
totale reservefondsen beschikt de
vereniging over een bedrag van
f 550.000.
De vereniging bevindt zich in gro
te bloei. Er worden mensen gevon
den, die heel veel werk belangeloos
doen, hetgeen de voorzitter uniek
noemde. „Dit moest" - zo merkte hij
op - „aanleiding zijn dat U mild ge
stemd bent als eens een enkele keer
Uw zeer persoonlijk belang niet al
tijd kan worden ingewilligd".
TEL AVIV, 2-11. In Beersjeba is
maandag de voormalige medewerker
van het Israëlische bestuur van de
strook van Gaza tot vijf jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, omdat hij
van een zakenman uit Gaza 32.000
Israëlische ponden (ongeveer 33.000
gulden) zou hebben gevraagd in ruil
voor de vrijlating van diens broer.
Laatstgenoemde was gevangen ge
nomen in verband met guerrilla
activiteit.
De openbare aanklager had de 47-
jarige David Segal er van beticht,
dat hij schade had toegebracht aan
het Israëlische bestuur over Gaza
„door opnieuw de beroerde praktij
ken van de Egyptische bezetting toe
te passen".
KYOTO, 30-10. De aarde kan een nieuwe qstyd beleven als de
luchtvervuiling een bepaalde grens overschrijdt, zo heeft prof. Jos-
jikazoe Jamamoto van de universiteit van Tokio verklaard op een
congres van weerkundigen in Kyoto. Door het vuil in de atmosfeer
zullen de zonnestralen dan onvoldoende tot het aardoppervlak kun
nen doordringen.
WASHINGTON. Zwangere vrouwen worden in verschillende
Amerikaanse staten door de gezondheidsdiensten gewaarschuwd
voor het gebruik van vis uit kust- en binnenwateren. Het te hoge
gehalte aan kwik zou het kind kunnen schaden. In 33 Amerikaanse
staten en acht Canadese provincies is een hoog kwikgehalte ge
constateerd.
LONDEN. Het Britse Lagerhuis heeft in beginsel het voorstel
goedgekeurd de boete wegens het lozen van olie in de territoriale
wateren door schepen te verhogen van maximaal duizend tot vijf
duizend pond sterling.
HAAMSTEDE, 1-11. Op uitnodi
ging van de Hervormde kerk te
Haamstede bracht een vijftigtal be
jaarden zaterdagmiddag een bezoek
aan de werkzaamheden aan de
Brouwersdam. De excursie ging per
bus naar Scharendyke, via Schelp-
hoek-haven. Te Scharendijke gaf de
heer J. A. Boot, ambtenaar van
Rijkswaterstaat, een uitgebreide toe
lichting op de stand van zaken van
het werk.
Uitgestapt werd bij de zware ka
bel van ongeveer 1 kilometer lengte,
(11 cm dik), die gereed ligt (nog ge
wonden op twee enorme haspels) om
met de dunnere kabel over de pilo-
nen getrokken te worden. De dun
nere kabelverbinding is reeds aange
bracht. Woensdag zal met het over
trekken begonnen worden, waarna
het nog een maand zal duren voor
dat de juiste spanning zal zijn be
reikt. De enorme tegen- of contra
gewichten staan reeds gereed. De op
bouw van laad- en reparatiestations
is demontabel in beton geschied, zo
dat wanneer het werk klaar is, de
zaak afgebroken kan worden en dan
bij de Oosterscheldedichting ge
bruikt kan worden. De gondels zul
len in november arriveren.
Westelijk 'daarvan staan 120.000
betonblokken opgestapeld die met de
gondels in het zuidelijke sluitgat
zullen worden gedeponeerd. Op de
Middenplaat, aan de andere kant van
van de kabelbaan staan eveneens
120.000 betonblokken die elk onge
veer 2200 kilo wegen, opgestapeld.
Elke gondel zal zes stuks meenemen.
Daartoe is een grote op rails verrijd
bare traverse gebouwd, die de blok
ken op auto's laadt. De auto's rijden
dan onder de gondels en zo worden
ze opgehesen. De gondels zijn van
een ander type dan bij de dichting
der Grevelingendam zijn gebruikt,
zodat meer last kan meegenomen
worden.Volgeladen, rolt een 25 ton
gewicht de kabel op.
Na de rondgang werd de dames en
heren (bijgestaan door jongeren die
voor de koffie en thee zorgden) in de
grote Waterstaatsbarak de gehele
dichting en alles wat daarmee sa
menhangt duidelijk in woord en dia
beeld voorgeschoteld door de heer
Boot.
Deltplan dateert al van voor de ramp
In tegenstelling met de gedachte
dat het Deltaplan in 1953 werd op
gezet, zijn al in 1939 de eerste plan
nen op papier gekomen. De ramp
1953 heeft echter het project ver
sneld. Het eerste werk van het plan
was verhoging van de Schouwse dijk
tussen Brouwershaven en Zierikzee
om later gevolgd te worden door die
werken die nu al gereed of bijna ge
reed zijn. zoals Stormschuif Capelle
a/d iJssel, dichting Brielse Maas enz.
Het drieeilandenplan is klaar even
als de Haringvlietsluizen, die vol
gende week in bedrijf gesteld wor
den. Daarbij werden heipalen ge
bruikt met een totale lengte van
Vlissingcn tot Groningen ais eerste
fundament.
De Middenplaat
In het Brouwershavense Gat
kwamen eerst de werkhaven Den
Csse en een klein haventje bij Re-
pard voor vervoer van personeel en
directie naar de werken op zee. De
Middenplaat werd een enorm groot
basisdeel van de Brouwersdam. Deze
plaat is bij laag water IV2 .uur lopen
lang, en reikt tot vóór de trap van
Renesse. De Kabbelaarsbank is een
dergelijk natuurlijk steunpunt. Hier
kan rustig gewerkt worden zonder
de stroomsnelheid te veranderen. In
de grote stroomgaten werden reeds
zinkstukken aangebracht om de bo
dem vast te leggen. In 1968 viel de
beslissing om in het diepste stroom-
gat bij Scharendijke (Repard) met de
kabelbaanmethode te dichten. Daar
bij de Harinvliet-afsluiting 50.0000
betonblokken over waren, werden
deze naar Repard vervoerd. Het We-
terloopkundig Laboratorium maakte
het gehele Brouwershavense Gat in
kleine vorm na. De gegevens verkre
gen worden nu in de praktijk uitge
voerd. Mijnsteen en grind liggen hier
met duizenden tonnen in voorraad.
In 1971 gaan beide stroomgaten
dicht, waarbij dat van Kabbelaai-s-
bank met caissons gaat gebeuren.
Eind maart gaat het werk gebeuren
dat ongeveer 6 weken dag en nacht
moet doorgaan. Om het evenwicht in
dit stroomsnelheid niet te verstoren
gaat de dichting verhoudingsgewijs.
Flitsen"
uit het buitenland
ABIDJAN, IVOORKUST. Een
woordvoerder van de Wereldgezond
heidsorganisatie heeft meegedeed dat
de cholera in Ivoorkust meer dan
honderd mensenlevens hebben geëist
PALMA DE MALLORCA. Admi
raal James Lemuel Holloway, de
commandant van de Amerikaanse
zesde vloot, heeft in een vraagge
sprek met het dagblad „Diario de
Mallorca" toegegeven dat tijdens de
gebeurtenissen in Jordanië de Ame
rikaanse zesde vloot in staat van
alarm was om in Jordanië ten gun
ste van koning Hoessein in te grijpen
QUITO. Generaal Cesar Rohon
Sandoval de bevelhebber van de
luchtmacht van Ecuador, die zon
dagmiddag bij een luchtmachtbasis
werd aangetroffen nadat hij vijf da
gen eerder was ontvoerd heeft tegen
over een verslaggever van een radio
station in Quito verklaard, dat hij
erin was geslaagd te ontsnappen
door de aandacht van zijn bewakers
af te leiden.
BRUSSEL. De Belgische justitie
heeft aan Nederland de uitlevering
gevraagd van een jonge Belg, Van
Wijnsbergen geheten, die in een zie
kenhuis in Goes zou verblijven. De
man wordt ervan beschuldigd samen
met een andere man, die bekend
staat onder de naam „Sacha" en ver
moedelijk naar Spanje gevlucht is,
een commune van Belgische jongelui
in een voor afbraak bestemd pand in
Antwerpen yan verdovende midde
len te hebben voorzien.
FLORENCE. Dr. Eugene Carson
Blake, secretaris-generaal van de
Wereldraad van Kerken, heeft bij de
opening van de algemene vergade
ring van de Italiaanse Bond van
Evangelische Kerken die in Floren
ce wordt gehouden, gepleit voor
meer activiteit van de kerken in de
strijd tegen het racisme en, meer in
concreto, legen de bouw van de Ca-
borra-Bassadam in Mozambique.
PARIJS. Een woordvoerder van de
voorlopige revolutionaire regering
van Zuid-Vietnam bij de onderhan
delingen in Parijs heeft zondagavond
verklaard dat Zuidvietnamese bewa
kers op 15 oktober 25 gevangenen
hebben doodgeschoten op het deten
tie-eiland Con Son.
BRUSSEL, 2-11. In de nacht van
zondag op maandag is brand uitge
broken in een bejaardentehuis in
Charleroi. Deze brand heeft tot nu
toe vier doden geëist, namelijk drie
bejaarde dames van respektievelijk
77, 86 en 87 jaar oud, die in de vlam
men zijn omgekomen en een 69-ja-
rige zuster, die in een ziekenhuis aan
de door haar opgelopen verwondin
gen bezweek.
Het aantal slachtoffers kan nog tot
vijf oplopen, want een 72 jaar oude
dame. die in een ziekenhuis is op
genomen, verkeerde maandag in le
vensgevaar.
ZIERIKZEE
Bedrijfs- en zomeravondvoetbal
Op vrijdag 13 november vindt in
de Graanbeurs van het „Huis van
Nassau" weer de jaarlijkse slotavond
plaats van het Bedrijfs- en zomer
avondvoetbal. De competitie 1970
vindt daarmede zijn einde.
De uitreiking van de prijzen aan
de deelnemende verenigingen zal
woi-den verricht door burgemeester
D. W. Kastelein. Voor het ontspan
ningsgedeelte zorgt het gezelschap
Kemeling, met o.m. de cabaretièx-e
Nel Gabi-iëlse en de goochelaar Ali
Ben Lux. Het Trio-Sebregt verzox-gt
het bal na afloop.
Vergadering gemeenteraad
De de heden-dinsdagavond te hou
den vergadering van de gemeente
raad komt aanvullend een voorstel
aan de orde tot de instelling van
een alarmcentrum te Goes, zulks ge
let op de enorme toeneming van het
verkeer, gepaard gaande met trans
porten van gevaax-lijke stoffen. De
kosten van im-ichting van een derge
lijk centx-um wox*den geraamd op 15
cent per inwoner voor 1971 en twee
cent per inwoner in 1972. Een des
tijds ingestelde Zeeuwse werkgx-oep
heeft o.m. geadviseerd tot de instel
ling van een centx-aal alarmnummer.
Aan de oi'de komen vex-der voor
stellen tot het verlenen van garantie
voor geldleningen aan de woning-
bouwvex-eniging „Béter Wonen".
De totale bevolking van het tehuis
bestond uit 13 bejaarde dames, zes
zustex-s en een px-iester van 91 jaar,
in wiens kamer, op de eei-ste verdie
ping van het tehuis, het vuur is ont
staan.
Motorrijder verongelukt
UTRECHT. 3-11. Vermoedelijk
door een verkeex-de inhaalmanoeuvre
is dinsdagochtend op Rijksweg 25
(Utrecht-De Bilt) bij het verkeers
plein De Berenkuil de 47-jarige
bankwerker J. van Netzen uit
Utx-ceht met zijn motor tegen een
voor hem x-ijdende vx-achtauto ge
botst. De man overleed na aankomst
in het ziekenhuis.
OUDERAVOND OPEN
BARE BASISSCHOOL
TE ZIERIKZEE
(Vervolg van pagina 2)
Dat men de school nog steeds „am
bachtschool" noemt is ten onrechte,
want de school leidt niet meer zoals
vroeger direkt op voor een vak maar
geeft een veel bredere algemeen vor
mende ondex-grond, waax-bij men zich
later kan gaan specialisex-en in zijn
vak.
Als laatste spx-eker kwam drs. P.
Vis aan het woord, die uitgebreid de
termen Mavo, Havo en Atheneum
besprak en de mogelijkheden die ex-
bestaan na het halen van een diplo
ma.
Het px-obleem van de selektie voor
de brugklassen en de overhevelings
mogelijkheden kwamen eveneens
aan de orde. De selektie zoals die
nog in een expix-imenteel stadium, al
dus de heer Vis.
Tot slot van de avond wei-den de
ouders in de gelegenheid gesteld vra
gen te stellen over hetgeen bespro
ken en uitgelegd was, waar men
dx-uk gebruik van maakte. De heei-
Roskam dankte de sprekers en
spreekster en overhandigde hen een
boekenbon. Tevens sprak hij de hoop
uit volgend jaar weer op zo'n gx-ote
opkomst te mogen rekenen.
Advertentie
Enorme kabel voor kabelbaan ligt voor gebruik gereed
Dus wanneer het gx-ote Middelbank-
gat voor een derde met blokken be
ton is gevuld, moeten de caissons bij
het Kabbelaarsgat eveneens voor een
derde klaar zijn.
De dijk bij Scharendijke (de hoog
ste van Schouwen-Duiveland) ligt 9
meter boven N.A.P. De aan te leggen
dijk langs de Brouwersdam wordt
nog 2 meter hoger en aan de voet
190 meter breed. Vergelijk: Afsluit
dijk Zuiderzee 86 meter, dijk Brielse
Maas 71 meter, Veerse dam-djjk 162
meter.
Op de beide banken is de langzaam
verkeersweg al klaar. In 1972 dus zal
de dam in gebruik genomen kunnen
worden. Op de banken in het Brou-
wershavense Gat die dan blijvend
dx-oog komen te liggen zullen vele
vox-men van recreatie ontstaan.
De voorzitter van de commissie tot
voorbereiding van deze trip, de heer
G. C. van Doorn, sprak een dank
woord en ovex-handigde de heer Boot
een enveloppe met inhoud.
Daarna wex-d naar het Vereni
gingsgebouw te Scharendijke gere
den waar de koffie wex-d gebruikt en
de heer P. Slager een algemeen
dankwoord spi-ak, waarin hij in 't
bijzonder de twee leden van de co
lonne afd. Westhoek van het Ned.
Roode Kruis die de trip meemaakten
bedankte.
ViM\\\\
wm\w\\wHwrw
natuurzuivere pepermunt
Het ware verhaal van „Jan Rap"
Op excursie langs vele duizenden betonblokken.
(Foto: Ziorikzoescho Nieuwsbode).
ZIERIKZEE, NOVEMBER. - Nog
een enkele maal, hoort men onder
onze oudere stadgenoten de uitdruk
king Die gaat met Jan Rap en zjjn
maat mee" gebruiken. De vraag rijst
dan wie was nu toch wel dan deze
Jan Rap. Welnu hier volgt dan de
kleine historie over deze Jan Rap.
In de nacht van Pinkslei-maandag
19 mei 1777 werd in de herbex-g „Het
Groenewoud" op de Grachtweg, de
ondex-schout van Ziex-ikzee, Adx-iaan
Coi-beel, door messteken verradelijk
vermoord door Jan Machielse van
der Made alias Jan Rap.
De dadex-, die een poonschuit be
zat, en handel dreef in zoute vis,
vluchtte met zijn vi-ouw diezelfde
nacht met zijn schip „De jonge Ma
ria". Het gerecht van Zierikzee deed
direct een ondex-zoek instellen, en
verspx-eidde publikaties met zijn sig
nalement, en stelde op zijn ax-restatie
een premie va nlOO gouden ducaten.
Pas in oktober 1777 werd de moor
denaar door bemoeing van mx*. Hen
drik Albert Adrichem te 's Herto
genbosch gepakt en 14 oktober op
hol Gravensteen lu Zierikzee ge
bracht. Zoals verwacht werd Jan
Rap ter dood veoordeeld en zou 16
mei 1778 voor 's Gravensteen wox-den
opgehangen. Een paar dagen voor
die fatale datum, richtte Jan Rap tot
de Stat envan Zeeland het verzoek
hem voor korte tijd uitstel van zijn
vonnis te vei-lenen ten einde hem in
staat te stellen een verzoek om gx-a-
tie tot stadhouder Willem V te i-ich-
ten. De Staten, juist in Middelbux-g
vergadex-d, stonden dat verzoek toe,
hiewel de Zierikzeesche afgevaai-dig-
den luid hun misnoegen uitten. Op
1 juli d.a.v. verleende de stadhouder
van abolitie, zodat Jan Rap behou
dens bannissement uit Holland-Zee-
lan en W. Friesland het leven er af-
bx-acht.
De heren van Zierikzee echter,
grimmig over de loop der zaak
schreven aan Gecommitteei-de Raden
en hielden de visering der brieven
van abolitie zo lang mogelijk tegen.
Ze konden echter de wil van de
Pr ins niet verandex-en, legden zich er
bij neer en 14 mei 1779 wex-d Jan
Rap uit Gravensteen vrij gelaten, op
voorwaarde dat, wanneer hij zijn
ban overtrad, zijn doodvonnis vol-
ti*okken zou wox-den, Voor de be
moeiingen van de heer Van Adri
chem werd hem een okshoofd x-ode
wijn geschonken, en de zaak leek af
gelopen, Vijf jaar later echter wex-d
Jan Rap, die zich bi-utaal te Amster
dam vertoonde wederom gepakt.
Heel Ziex-ikzee liep uit, toen de moor
denaar en overtx-eder van zijn ban,
op 18 maart 1784 om 11 uur op het
Gx-avensteen werd gebx-acht, en waar
menn nu zijn vonnis onherroepelijk
zou zien uitvoex-en. De voltx-ekking
had plaats voor het 's Gravensteen
op zaterdag 22 mei 1784, om half 1,
waarna zijn lichaam om 2 uur wex-d
afgenomen en aan de buitengalg in
dc „Galgenpoldex-" bij de „Val" werd
gehangen „tot aas der vogels". Dat
was het einde van Jan Rap. Deovex--
levering weet te vertellen, dat wan
neer het hard waaide, de mensen op
dc Nieuwe Haven zijn lichaam heen
en weer zagen slingei-en en dan tot
elkaar zeiden „Kijk Jantje weer eens
slingeren". Dit is dan het ware ver
haal van Jan van der Made, alias
Jan Rap, wiens naam nog wel eens
gebruikt wordt.
.1. SCHOT B.Wzn.
