NS Minitrips
in eigen land
rrico
Nieuwe wijze van strandverdediging op Schouwen-Duiveland INGEZONDEN STUKKEN
Volledig verzorgde
./-■v x voordelig
uit met NS
ARAM EN HET GEHEIM VAN DE GESLOTEN DEUR
Oktobermaand,
wijn-met-
kaasmaand.
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 16 oktober 1970 Nr. 20759
Rijsschuttingen aan de duinvoet geplaatst om te trachten het zand dat over
strand stuift, te vangen.
ZIERIKZEE, 15-10. In het sep
tembernummer van „OTAR", het
orgaan van de Waterstaatkundige
Ambtenaren van de Rijkswaterstaat
is een belangwekkend artikel gepu
bliceerd over „Een nieuwe wüze van
strandverdediging op Schouwen-
Duiveland". Deze met vele foto's ge-
illustreerde pubiikatie werd geschre
ven door de heer H. Verheü Ing.,
hoofd dienstkring Zierikzee van
Rijkswaterstaat. Het artikel is in
hoofdzaak gewijd aan de strandver
dediging door middel van paalrjjen,
zoals op het strand van Schouwen
is uitgevoerd.
De duinverdediging op Schouwen
tegen verstuiving geschiedt hoofd
zakelijk. aldus constateert de schrij
ver, door middel van stro- en riet-
poten en helmbeplanting. Zo is het
de laatste drie jaren, in het bij het
rijk (rijkswaterstaat) in onderhoud
zijnde duin, gemiddeld per jaar on
geveer 200.000 m- helmbeplanting
aangebracht. Verder wordt met suc
ces beplanting van duindoorns en
vlierstruiken toegepast.
Aan de duinvoet wordt door het
plaatsen van rijsschuttingen getracht
het zand, dat over het strand stuift,
op te vangen. Op verschillende ge
deelten verliest met het gewonnen
zand weer bij stormvloeden. Gemid
deld wordt per jaar 30.000 nieter
rijsschuttingen geplaatst.
De smalle duinregels aan het
Noorderstrand van Schouwen zijn
aanmerkelijk verbeterd. In 1954
dcor de i ijkswaterstaat, dienst dijk
herstel Zeeland en in 1968 door het
Waterschap Schouwen-Duiveland is
aan de binnenzijde een duinverzwa
ring aangebracht. In het verleden
zijn op diverse plaatsen duinvoetver-
dedigingen uitgevoerd. Door de vele
aanplantingen en de uitgevoerde
werken tegen verstuiving is een
prachtig duingebied ontstaan en be
houden, met een unieke flora en
fauna. De heer Verheij geeft in zijn
artikel een overzicht over de strand
verdediging sedert 1826 en van de
ontwikkeling van het zeegebied voor
de kop van Schouwen. Hij consta
teert verder dat het opdringen van
het Krabbengat zich vooral manifes
teerde door duinafslag aan de hoge,
waterkerende duinen van de duin
polder Westerenban van Schouwen
nabij de vuurtoren te Haamstede.
Sedert 1880 ging ongeveer 500 «n
duin verloren. Tijdens stormvloeden
is de duinafslag zeer aanzienlijk. Het
steile buitenbeloop kon niet beplant
worden, zodat grote verstuivingen
optraden. De duinafslag bracht wel
iswaar geen onmiddellijk gevaar
voor de achterliggende polder met
zich mee, omdat de duinen ter
plaatse nog redelijk breed zijn. Het
was echter noodzakelijk de achter-
uitgang van het duin te keren, ten
einde te voorkomen dat de duinre-
gel zoveel afneemt, dat ter plaatse
kostbare voorzieningen moeten wor
den getroffen. Gekozen is voor een
strandverdediging door middel van
open paalrijen. Een open paalrij ver
oorzaakt, evenals een stenen hoofd,
een weerstand in de desbetreffende
stroombaan, dus vermindering van
de langsstroom, wat een tendentie
tot zandafzetting c.q. vermindering
van zar.dopneming meebrengt, aldus
wordt uiteengezet. De belangrijkste
longsstroom is de getijstroom, ter
wijl driftstromen een snelheidscom
ponent in dezelfde richting hebben.
In een slenkenrijk strandvak als het
thans beschouwde .treedt cok nog
een langsstroom in de slenken op,
die deels driftstroom kan zijn, maar
zeker ook afvoer van o.a. grondwa
ter naar zee is.
Het inmiddels door en voor reke
ning van de rijkswaterstaat uitge
voerde strandverdedigingswerk be
staat uit elf paalrijen. De paalrijen
2, 4, 6, 8 en 10 lopen vanaf de duin
voet tot de dieptelijn van NAP
3.00 m a NAP 4.00 m (koppenlij"),
op onderlinge afstand van 400 m.
De overige paalrijen 1, 3, 5, 7, 9 en
11 lopen vanaf de duinvoet tot de
dieptelijn van NAP 1.00 m en zijn
naast en midden tussen de langex-e
paalrijen aangebracht. Zeewaarts van
de lijn NAP 1.00 m zijn de paal
rijen uitgevoerd als dubbele paalrij.
Dit is gewenst omdat zeewaarts de
golfaanval op de paalrij toeneemt.
Er is geen bodembescherming toege
past.
De afstand tussen de palen is de
paaldikte. Meer zeewaarts wordt deze
afstand 0.73 m h.o.h. Over de laatste
18 m neemt de onderlinge afstand
regelmatig toe tot 1.00 m h.o.h. Toe
gepast werden eikehouten en vier
kant beslagen tropische hardhouten
palen.
Voor het heien van de palen werd
een speciaal hefeiland gebouwd. De
palen, aangevoerd met een bulldozer
en platte wagens vanaf het opslag
terrein nabij de Oude Hoeve, wer
den door middel van een kabelbaan
op het hefeiland getrokken. Vervol
LAND- EN TUINBOUW
Grote uitvoer van uien
DEN HAAG, 15-10. De export van
Nederlandse uien blijft zeer groot.
Reeds geruime t(jd gaan er wekelijks
rond 10 miljoen kg uien vanuit ons
land naar vele landen van Europa
en ook daar buiten.
Hiermede is dit produkt naar hoe
veelheid het belangrijkste export
produkt van de Nederlandse tuin
bouw. Voorlopig zal deze export ook
groot moeten blijven om de grote
oogst van dit seifcoen weg te krijgen.
De kwaliteit van de uien is bij
zonder goed. West-Duitsland is nog
altijd de belangrijkste afnemer maar
ook de export naar Frankrijk is de
laatste tijd van grote betekenis ge
worden. Volgens de cijfers van het
uitvoer controle bureau voor tuin-
bouwprodukten bedroeg de totale
Nederlandse uicnexporl in de week
van 23 september tot 3 oktober
10.365 ton. Hiervan ging 4660 ton
naar West-Duitsland en 2?56 ton
naar Frankrijk. Naar Engeland wei^
den in die week slechts 4.92 ton Ne
derlandse uien verladen en naar
België en Luxemburg 1326 ton.
t
gens werden de palen met een hijs
draad van de dragline onder de hei
vibrator geplaatst.
„Laser"
Voor het bepalen van de richting
'en hoogte van de paalrij werd ge
bruik gemaakt van een „laser". De
„laser" is een huisje tegen de duin-
-voet geplaatst. Op deze wijze kon
ook in de nachturen nauwkeurig ge
werkt worden.
Het werk werd uitgevoerd in de
periode januari 1968-augustus 1969.
Aan de hand van de strandpro-
fielen is intussen gebleken dat van
paalrjj 3 tot en met paalrjj 11 reeds
sprake is van een duidelijke zand-
winst. Tijdens dit stormseizoen kwam
geen duinafslag ter plaatse voor, ter
wijl in het verleden dit duingcdeclte
bij elke stormvloed afnam.
Het overige gedeelte vertoont nog
verlies. Dit trad echter op toen het
zee-einde van paalrij 2 nog niet was
aangebracht. Na het gereedkomen
van het zee-einde van deze paalrij is
geen verlies meer geconstateerd, zo
dat het erop lijkt dat de situatie zich
ter plaatse zal verbeteren.
In totaal werden 3902 eiken palen
en 1434 tropische hardhouten palen
verwerkt.
„Geen openheid
bij actie IJsseloord"
ROTTERDAM, 16-10. De openheid,
die in een democratische samenle
ving past, is door de justitie niet in
acht genomen tijdens de actie v.qn
ca duizend overheidsfunctionarissen
in het ambonezenkamp IJsseloord in
Capelle aan de IJssel, zo meent het
bestuur van de Rotterdamse Journa
listen Vereniging.
Het bestuur heeft in een telegram
aan de minister van justitie gepro
testeerd „tegen de totale afsluiting
van een stuk Nederland, zonder eni
ge mogelijkheid voor journalisten
om uit eigen waarneming over het
•optreden te berichten".
LANDBOUW EN VEETEELT
Dr. Mansholt
gaf zijn naam aan stal
BRUSSEL, 15-10. Be Europese
landbouwcommissaris, dr. S. L.
Mansholt, heeft donderdag in Brus
sel zjjn naam gegeven aan een in het
Nederlandse Oosterwolde ontwikkel
de nieuw type rundveestal waarvan
volledige mechanisatie en daarmee
een vergroting van de melkcapaci-
teit per manluur, het voornaamste
kenmerk is.
Aan de voet van het Brusselse
Berlaymontgebouw, waarin de EEG
gehuisvest is, liet de heer Mansholt
zich door de directeur van het Oos-
terwoldse bedrijf voor agrarische
mechanisatie, de heer G. W. Poiesz,
uitleggen hoe het er in de „Mansholt-
stal" aan toegaat. De heer Poiesz
had uit Oosterwolde een grote ma
quette meegebracht aan de hand
waarvan hij duidelijk kon maken
dat toekomstige rundveeb.edrijven,
met behulp van deze stal, aan twee
man genoeg hebben om het gehele
bedrijf gaande te houden. Dr. Mans
holt heeft zijn naam aan de nieuwe
stal gegeven omdat dit ontwerp vol
ledig past in zijn streven naar na
tionalisering in de landbouw.
2 dagen Amsterdam f 37.-
3 dagen Zuid-Limburg f 45.-
3 dagen Twente f 49.-
3 dagen Bergen N.H. f 49.-
3 dagen Montferland f 60.-
3 dagen Friesfand f 62.-
3 dagen Brabant f 64.-
5 dagen Terschelling f 75.-
Prijzen van elk station
in Nederland.
Vertrek dagelijks.
Inlichtingen in de
NS-reiskrant op de stations.
N.S.-actie „65
De actie 65 -f van de N.S., waarbij
65-plussers vorige maand uit acht
tien dagen twee dagen konden kie
zen om vrij te reizen, heeft het re-
sultaat gehad dat er eind september
meer dan 100.000 65 -f - kaarten in
omloop waren. Uit een enquête on
der de 65 - reizigers bleek dat maar
enkelen per keer minder dan. 100 km
aflegden.
Roken in bed
oorzaak van brand
AMSTERDAM, 15-10. De brand in
de Amsterdamse Dijkstraat, waarbij
woensdagavond de 24-jarige H. J.
de Kok om het leven kwam, is ver
moedelijk ontstaan doox-dat het
slachtoffer in bed heeft liggen roken.
Geconstateex-d is, dat het bed de
brandhaai'd is geweest.
PARAMARIBO. De recherche van
Paramaribo heeft, in samenwerking
met de. douane, 9 personen aange
houden wegens roken van marihu-
ana-sigaretten of handel in marihu
ana.
SAIGON. President Thieu van
Zuid-Vietnam heeft paus Paulus in
een pex-soonlijke boodschap uitgeno
digd „Zuid-Vietnam aan te doen
wanneer dat mogelijk is". Vice-pre
sident Ky heeft de boodschap don
derdag aan de paus overhandigd.
Deze week werd in „De Ark" te Re-
nesse een grote modeshow gehouden
onder auspiciën van de Plattelands
vrouwen en de Ned. Vereniging van
Huisvrouwen. O.m. was een fraaie
collectie hoeden te zien van Maison
Drehsey Poel, terwijl Verton's schoe
nen de kledingcollectie completeer
den. De foto loont een broekpak met
bijpassende hoed.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
Een „overdruk" over
Oosterschei de-slu i t ing
Mijnheer de redakteur,
Enige tijd geleden vond ik, zoals
veel inwoners van deze stad in mijn
brievenbus een overdruk van een ar
tikel uit Elseviers Weekblad van 12
september 1970. Hieiin werd een
overzicht gegeven van de standpun
ten die men kan innemen ten aan
zien van de afsluiting van de Ooster-
schelde. Tevens werden de argumen
ten waarmee tot nu toe afsluiting
weid verdedigd, aan een kritische
beschouwing onderworpen. Dat ar
tikel heeft bij mij een misselijke na
smaak achtergelaten.
Misselijk, omdat er volgens mij na
lezing uit slechts twee mogelijkheden
gekozen moet worden. De eerste is
dat er schromelijk wordt overdreven,
dat er dus bewust foutief wordt
voorgelicht, en dat schvijver(s), uit
gever en vei'spieiders van het arti
kel, samen met de leden van de Stu
diegroep Oostex-schelde, op een wei
nig sympathieke manier de publici
teit zoeken. Een misselijke streek,
omdat het een onderwerp betreft dat
volgens deskundigen, - wie twijfelt
aan de deskundigheid van Zeeland
en grote delen van Zuid-Holland. En
tenslotte weet men juist hier in Zee
land maar al te goed hoe betrekke
lijk de veiligheid in een polder kan
zijn!
De andere uit het tweetal van mo
gelijkheden is echter dat de samen
stellers van het artikel het bij het
rechte eind hebben. Dat de afgeschil-
dei'de mogelijkheden en ontwikke
lingen niet op overdrijving berusten}
maar op verandex-de inzichten die
het gevolg zijn van gevordex-de tech
nische kennis en vex-beterde metho
den van onderzoek. En in dat geval
wordt er eveneens aan valse vooi-lich-
ting gedaan, en wel door die instan
ties die er zorgvuldig voor waken
dat al deze nieuwe gegevens ter ken
nis van het grote publiek komen.
Wat niet minder misselijk is.
Meneer de redakteur, ik ben geen
waterstaatdeskundige, geen eko-
noom, geen bioloog, kortom, ik ben
niet deskundig. Ik heb echter wel
aardig leren lezen. En na lezing van
het bewuste artikel overheerst bij
mij de mening dat de ax-gumenten
van de Studiegroep Oosterschelde
niet door ondeskundige beunhazen
zijn opgesteld. En mocht zelfs maar
een deel van hun vei'wachtingen be
waarheid worden, dan nog zou dit,
niet alleen voor Schouwen-Duive
land, maar voor geheel Nederland,
niets minder betekenen dan een
ramp. Is dit geen reden voor zeer
grote voorzichtigheid?
Door wie, en waarom 'dan toch.
worden deze argumenten zo weinig
serieus genomen? Wie zijn die men
sen die nieuwe wetenschappelijke
gegevens, die op z'n minst nauwkeu-
x-ige beschouwing waard zijn, onder
tafel willen wei-ken? Waai'om en
door welke instanties wox-dt de Grote
Ambtelijke Doofpot gehanteei-d?
Kan zo langzamerhand het hele pi-o-
bleem niet worden teruggebracht tot
de simpele vraag: wie bedondert wie,
en waarom?
En dat is meteen een derde reden
tot misselijkheid. In een tijd waarin
ieder de mond vol heeft met woor
den als Inspi-aak, Medezeggenschap
en Openheid, bewijst een kwestie als
de afsluiting van de Oosterschelde
dat dit slechts holle begrippen zijn.
In een tijd waai-in ieder weldenkend
mens tot de konklusie moet komen
dat menselijk ingrijpen in de natuur
een zaak is waarbij niet over één
nacht ijs gegaan kan worden, tonen
officiële instanties dat de zorg voor
het leefklimaat in de wereld hun een
zorg zal zijn. Is het, bijvoorbeeld
waar dat adviseurs van de Studie
groep Oostei-schelde, die uit kringen
van Rijkswatei-staat komen, met ont
slag gedi-eigd worden? Is het waar,
dat met name de Provinciale Zeeuw
se Courant alles betreffende deze
problematiek systematisch dood
zwijgt? Is het waar dat officiële in
stanties zich aan valse vooi-lichting
schuldig maken? Is het waar dat met
opzet gegevens en metingen die niet
sti-oken met de plannen en vex*wach-
tingen van Rijkswatex-staat verdon
keremaand worden? Is het waar dat
de afsluiting van de Oosterschelde
gevaar oplevert voor de natuurlijke
waterkering aan de kop van de ei
landen? Is het waar dat de afslui
ting van de Oosterschelde een groot
gedeelte van ons land volkomen naar
de bliksem zal helpen?
Meneer de i-edakteur, als dit gilles
waar is dan wordt het waarachtig
hard tijd dat wij, en dat zijn u, ik en
iedereen, ons tegen deze afsluiting
verzetten. Maar op z'n minst wordt
het hard tijd dat nauwkeurig en ob~
jektief wordt onderzocht wat er van
waar is. En aan px-estige-ax-gumen-
ten en theoi-etisch ge-welles/nietes
hebben wij niets. Want mocht het
waar zijn, al was het maar voor een
deel, dan zal van het Zeeuwse devies
alleen het „worstelen" overblijven,
en „ontkomen" zal er dan niet meer
bij zijn!
C. S. van de Weghe,
Zierikzee.
Het Deltaplan en als uitvloeisel
daarvan de sluiting van de Ooster
schelde, is in Nederland in het alge
meen en in Zeeland in het bijzonder
duidelijk contravex-sioneel geworden.
Dat is een feit. Beweert men in een
bepaalde kring iets, dan wordt men
als boosdoener - of denker aange
merkt. Beweert men hetzelfde in een
andere kring, dan krijgt men bijval.
Als het echter over zwijgen gaat,
laat men er ons dan wél buitenhou-
den. Reeds voor 1960 hebben wij al
tijd gepleit voor een genuanceerder
benadering van het plan, dan bij de
parlementaire behandeling van het
wetsontwei*p in 1953, toen ieder te
recht onder de indruk was van de
stormramp.
Dezerzijds is altijd gewezen op de
noodzaak, vooral alternatieve oplos
singen althans te besludei-en.
Twee dingen: we moeten i-ealist
zijn en constateren dat het Deltaplan
reeds een eindweegs onderweg is. Er
zijn kapitalen ingestoken en het plan
is één en ondeelbaar. Anderzijds
gaat het plan in tegen de trend van
deze tijd; wie is er geen voorstander
van open water éh wie kan in volle
gerustheid sleutelen aan de natuur,
gelet op de immer dringender wor
dende ï-oep om milieu-zuiverheid en
watei-- en luchtreinheid? Wie kan de
totale hex-strukturei-ing van de ka-
i-aktei-istieke provincie Zeeland, al
leen maar „fijn" vinden?
Maar er zit iets onstuitbaars in de
ontwikkeling en symptoom hiervan
is, dat zelfs de Wadden al volop in
de diskussies zijn. Men zoti die ten
minste open, zuiver en onaangetast
kunnen laten, als zijnde volstrekt
uniek in Europa. We zijn er echter
niet zo verschi-ikkelijk gerust op.
REDAKTIE.
OVERDENKING
Waarmede zal de jongeling zijn
pad rein bewaren?
(Psalm 119 9).
Met deze ovex-denking wil ik mij
eens wat meer richten naar de jeugd
dan naar de ouderen, alhoewel deze
toch 'best een woord zullen vinden
wat hen aanspreekt.
Ik zou eens via dit geschreven
stukje mét de jeugd en niet tégen ze
willen praten. Ik bedoel dit: We
moeten als ouderen niet zo tegen de
jeugd preken, hen allerlei hai-de ge
boden voor-houden en verder niet.
Dat maakt voor hun het geloven tot
iets onaanvaardbaax-s. Nee, ik wil
met hen mee denken, praten en zoe
ken, om de antwoorden te vinden op
de vele problemen die er rijzen als
je bovenstaande vraag stelt. Hoe zal
ik, ondanks de agressiviteit in me en
de drang der zinnen, de levenslust,
de zucht naar avontuur, m'n streven
naar geluk en vreugde, m'n leven
rein houden? In een wereld waarin
we ovei-spoeld worden door seks,
verdovende middelen en alcohol. Een
wereld waarin de morele wetten
schijnbaar hebben afgedaan. Daar
sta ik dan als jongeling en wat moet
ik? Hoe hou ik vast aan hetgeen me
geleei-d wordt in de kerk, op school
en thuis?
Waarom moppex-en de ouderen zo
tegen ons, door hoofdschuddend te
schelden: „Die jeugd van tegenwoor
dig". Als we daar als oudex-en niet
vlug mee ophouden zal dat de jeugd
nog vex-der van ons verwijderen.
Wie heeft als oudere vandaag de
moed en de liefde om mee mét de
jongeren te vx-agen: Hoe bewaar ik
mijn rechte koex-s?
Dat is een ontzettende vraag. Om
dat er volgens mij maar één ant-
woord mogelijk is. We moeten af van
vervelend ouderwets is. Dat je als
het waanidee dat God dienen saai en
christen niet in een zwaar hax-nas
moet lopen, maar vrij door het leven
mag gaan.
Wat we als jongeren én ouderen
nodig hebben is, dacht ik, de ex-va-
ring van Chx-istus' woorden:
Bidt en u zal gegeven wox-den
Zoekt en u zal vinden
Klopt en u zal open gedaan wox-den
Want een ieder die bidt ontvangt
die zoekt vindt en die klopt vindt
een open deur naar God toe, die hét
antwoord is op elke vraag die wij
niet kunnen geven.
Ontdek dit woord in uw eigen le
ven en ik geloof dat we ons pad dan
rein kunnen bewaren. M. K.
Trillen van de palen met een hei-vibrator.
37. Aram en Rock voerden hun paarden
een eindweegs bij de teugel, doch toen zij
moesten klimmen, besloten zijn de diex*en
achter te laten, daar zij anders teveel in
hun bewegingen belemmerd zouden wor
den. Zij bonden ze vast aan een boom en
gingen alleen verder. Het was geen gemak
kelijke klimpartij, aangezien de rots steil
omhoog voerde. Bovendien werden Aram's
gedachten voortdurend beziggehouden dooi
de vraag wat Rela in haar schild zou voe-
x-en. Want dat hij Rela binnenkort zou te
rugzien. daaraan twijfelde hij geen ogen
blik. Kon het werkelijk haar bedoeling zijn
een opstand legen Tudor te ontketenen, zo
als zij hem had voox-gesteld? En wanneer
dit zo was, aan wiens zijde zou hij zich
dan moeten scharen?
Deze en honderd andere vragen woelden
hem door het hoofd, terwijl hij zich lang
zaam en voorzichtig een pad over de rot
sen baande. De reus ging zwijgend naast
hem. Eindelijk hadden zij een open ge
deelte bereikt, dat hen wat meer uitzicht
bood. Voox-zichtig gluurden zij over de x*ots-
blokken heen en wat zij daar zagen beves
tigde direct hun vermoeden dat er iets
bx-oeide. Van alle kanten zagen zij kleine
groepjes ruiters op het vuur afgaan, waar
omheen zich x-eeds een groot aantal per
sonen verenigd had. Hier en daar stond
een enkele schildwacht, doch tot nu toe
had niemand hen opgemerkt. „Wij moeten
dichterbij zien te komen", fluisterde Aram.
(Advertentie)
niet vergeten... Frico eten
