De onder de vloer van zaal gevonden De Jonge-gedenksteen STREEKNÏEUWS Zilveren jubileum prins Bernliard ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 11 september 1970 Nr. 20469 Restauratie Slut Haamstede Onder de vloer van de zaal op Haamstede" is bij restauratiewerk zaamheden een gedenksteen te voor schijn gekomen. Helaas is het maar dc helft; het ontbrekende deel is (nog) niet gevonden. Op de steen staat het oude wa pen De Jonge; een rood sehild met een blauw golvende dwarsbalk, daar boven twee gouden vegers, daaron der een groene okkernoottak. Het wapen bevat een hartschild, n.l. van Bruinisse: de zwarte en zilveren ho rizontale punten, die alle Duiveland- se dorpen in hun wapen voeren en in het schildhoofd bovendien het rode hert van Bruinisse. l)e kleuren van het wapen zijn redelijk goed bewaard gebleven. Onder het wapen staat het cijfer 16, dat op de ontbrekende andere helft van cle steen completering moet vinden in een 7e eeuws jaartal. Ook is een klein fragment van het ont brekende wapen te zien: een ruit vormig vrouwenwapen. Het gaat dus om een De Jonge, die Heer van Bruinisse was., en naar alle waarschijnlijkheid diens echtgenote. Dat kan moeilijk iemand anders zijn dan mi. Anthony de Jonge, die op 13 september 1662 op Haamstede trouwde met Agatha de Witte. Op de andere helft van de steen prijkte dus naar alle waarschijnlijkheid het wapen De Witte (met het wapen Haamstede daarop als hartschild). Dat klopt ook wel met wat er van het fragment van het vrouwenwapen nog net te zien is. Van de in totaal 24 kinderen van Jan Anthonisse de Jonge, stamvader van het Zierikzeese regentengeslacht was Anthony het 21e. De vegers in zijn wapen ontleende Jan Anthonisse aan zijn moeder Agatha de Vager; de okkernoot aan zijn grootmoeder Janneken Ockers. Een (uitgestorven) tak van de De Jonge's ging zich trouwens Ockerse noemen; weer andere takken Van der Port en Van den Baes, stierven eveneens uit; de tak, die zich Steen gracht noemde, bestaat nog. Jan An thonisse was van 1591 tot 1600 Heer van Haamstede, door koop van de baanderheerlij kheid samen met Joost Teelinek, eveneens voortgekomen uit een Zierikzees regentengeslacht. „Van Ilcrtsbecck" De derde vrouw van Jan Antho nisse was Elisabeth van Hertsbeeck, vrouwe van Bruinisse. Anthony de Jonge was een zoon uit dat huwelijk en werd geboren toen zij vader 61 jaar oud was. Zijn moeder was toen 34. Hij volgde zijn moeder op in de heerlijkheid Bruinisse. Vandaar het hartschild Bruinisse op zijn wapen. Het hert is ontleend aan de familie' Van Hertsbeeck. Anthony de Jonge was een be gaafd man, evenals zijn oudste half broer Bonifacius, die 40 jaar ouder was en uit wie de tak Oosterland stamde. Anthony was burgemeester van Zierikzee, pensionaris van Mid delburg, Gedeputeerde ter Staten Generaal. Zijn eruditie, met name als jurist, was befaamd. Zijn eerste vrouw heette Hoffer, ook al een beroemde Zierikzeese burgemeestersfamilie. Uit dit huwe lijk werden vijf zoons geboren, die kinderloos bleven. Zoals gezegd trouwde Anthony voor de tweede maal op 13 septem ber 1662 op Haamstede met Agatha de Witte. Eveneens een grote naam op Schouwen in de 17e en 18e eeuw; op één lijn met De Huybert, Boeye, Mogge, Ockerse e.d. Zij was eerst getrouwd geweest met mr. Cornelis Teelinek. 46 jaar was zij toen zij trouwde met Anthony de Jonge. Zij is op Haamstede geboren en gestor ven. Haar stiefvader was Jacob van den Eynde, krijgsman, schrijver en ge leerde, die het bij de brand van 1525 tot ruïne geworden Slot Haamstede in het begin van de 17e eeuw weer tot een bewoonbaar huis maakte. Overigens is nu uit hetgeen de restauratie en de opgravingen aan het licht hebben gebracht wel dui delijk geworden, dat Van den Eynde er iets geheel ^nders van heeft ge maakt, dan hef slot van de Gruut- huuse's, dat afbrandde ten gevolge van de viering van Karei de Vijfde's overwinning bij Pavia. Dc gedenksteen Waar komt de gedenksteen van daan? Een mogelijkheid is - wat nu volgt is een op niets gebaseerde hy pothese - dat zij destijds het inte rieur of exterieur sierde van het poortgebouw, dat de (momenteel af gebroken maar weer op te bouwen) poort bij dc brug met de oostvleugel van het slot verbond. Op b.v. de eind 17e eeuwse tekening van Hildemis- se is dat poortgebouw nog in volle omvang te zien. Vermoedelijk in het kader van de bouw van de west vleugel hebben de Mogge's het poort gebouw later gesloopt. De gedenk steen De Jonge-De Witte heeft men zeker willen bewaren, maar onge lukkigerwijze was zij niet bestand tegen de voortvarendheid der slo pers. De ene helft kwam als afval te recht onder de vloer van de toen pasgebouwde zaal. De andere helft is misschien gebruikt als opvulmate- riaal bij het verbouwingswerk, dat de Mogge's lieten uitvoeren. Wie weet komt zij bij de in gang zfjnde restauratie van de donjon nog te voorschijn. Want ook in de donjon hebben de Mogge's nogal drastisch verbouwd, zoals recentelijk nog te zien was aan de 18 eeuwse plafonds en de geschilderde behangen op de eerste verdieping, die thans weer ais „ridderzaal" is herontdekt. De steen zal ergens in het, slot worden ingemetseld. Het zou aardig zijn als het ontbrekende deel nog wordt gevonden. Hoofddorp, F. D. ZIERIKZEE Chr. Plattelandsvrouwen bezoeken gemeentemuseum Door de Christelijke Bond van Plattelandsvrouwen zal op dinsdag 15 september 's middags om half drie een bezoek worden gebracht aan het gemeentemuseum in het stadhuis aan de Meelstraat. Na het bezoek zal gezamenlijk koffie worden gedron ken in Concordia. N.C.V.B.-afdeling Op 16 september wordt in het her vormd verenigingsgebouw weer een bijeenkomst gehouden van de N.C. V.B.-afdeling. Als spreker treedt op ds. J. v. d. Schee, hervormd predi kant te Zierikzee. OUWERKERK Rekening Kerkvoogdij De rekening 1969 van de kerkvoog dij der Hervormde gemeente ligt ter visie bij de secretaris-administrateur van dit college, de heer J. P. Dekker, Zuidstraat 9. NIEUWERKERK Start bejaardensociëteit Op woensdag 16 september a.s. vindt de eerste seizoensbijeenkomst plaats van de Bejaardensocicteit. in de grote zaal van „Ons Dorpshuis". Alle bejaarden van 65 jaar en ouder zijn hartelijk welkom. Aanvangstijd 2.30 uur n.m. rage voor de directeur van dc Raif- feisenbank Bruinisse de heer L. Ot- tens. Na gereedkomen van de nieu we woning met garage, zal de huidi ge dienstwoning van het gezin Ottens bij de kantoorruimte worden getrok ken. Het verjaardagsfonds in de Hervormde Kerk te Bruinisse bracht in de maand augustus 1970 f 185,60 op. Nieuwe doelpalen op sportveld BROUWERSHAVEN Opbrengst collecte Opbrengst kankercollecte in de ge meente Brouwershaven f 585,75. een bijzonder fraai bedrag, zodat zeker een dankwoord voor de collectanten past. BRUINISSE Gift voor bouw van een Dorpshuis Burgemeester Hokken ontving in de afgelopen weken voor dc bouw van een dorpshuis weer f 7200. Het totaal aan giften voor dit doel be draagt thans f 21.700. waarvan f 1000 van een inwoner van Bruinisse. Bouw dienstwoning Te Bruinisse is in de Noordstraat ccn aanvang gemaakt met de werk zaamheden voor een woning mot ga- Heiwerk koopwoningenbouw Met het heiwerk voor 18 z.g. koop woningen in Plan West is een aan vang gemaakt. Zestien van deze wo ningen zijn inmiddels verkocht. Zo als bekend ligt de prijs van deze wo ningen, (met inbegrip van de grond en de Centrale Verwarming beneden f 40.000,—. De Jeugdomloop Schouwen-Duiveland Aan de zo succesvol verlopen Om loop van Schouwen-Duiveland, de regionale wielerwedstrijd van zater dag jl. was ook een jeugdronde ver bonden. De jongens van 12 jaar en ouder konden hier hun talenten to nen op een 12 km. lang parcours. Hiervoor was onder meer een lau wertak beschikbaar gesteld door WimEvertse. Bruinisse kwam hierbij uitstekend voor dc dag, want in volgorde waren het de volgende jon gens die de prijzen in de wacht sleepten: 1. Wirh van Kooten, Brui nisse (eerste prijs, geldprijs en di verse premies, plus lauwertak bo venbedoeld); 2. Piet Krepel, Bruinis se (geldprijs en diverse premies); 3. Wolfer Jumelet (geldprijs cn pre mies); 5. Gert Kik Joh/., (geldprijs cn premies). Bouwaktiviteiten In het informatiebulletin voor dc raadsleden van Bruinisse worden de volgende bouwaktiviteiten opgesomd die momenteel onder handen zijn, of waarmee kortelings een aanvang is of zal worden gemaakt. Een -bejaardentehuis (83 bedden) annex npartcmcnten voor het ver plegend personeel: 1.9 bejaardenwo ningen; 9 woningwetwoningen; 18 eigen woningen met premie; 3 par ticuliere woningen; een politiebu reau met twee dienstwoningen; cn een lokaliteit op 't sportveld (kleed kamers met kantine). Verondersteld wordt, dat in 1971 als al deze bouwwerken gerealiseerd zullen zijn, het aantal inwoners van de gemeente daardoor flink zal stij gen. Naast de kleedlokaliteit en de kan tine, die zaterdag 17 oktober door Bruse Boys in gebruik zullen worden genomen, krijgt de Bruse club die dag ook een stel nieuwe doelpalen, door een relatie van burgemeester Hokken aan de vereniging geschon ken. De oude doelpalen zullen dan verplaatst worden naar het oefen- veld, waar dan ook de nieuwe ver lichting klaar zal zijn. Flitsen uit het buitenland RANGOON. In midden-Birma zijn ongeveer 90 mensen verdronken doordat een brug, waar zij op ston den, door een buiten zijn oevers ge treden rivier werd meegesleurd. Tien mensen konden worden gered. DUBIN. Minister Luns heeft in Dublin van de nationale universiteit van Ierland een eredoctoraat in de rechten gekregen. President Eamon de Valera overhandigde hem de bul als kanselier van de universiteit. SANTIAGO, In Chili is een run op de banken begonnen van Chilenen die vrezen dat Salvador Allende, die bij de presidentsverkiezingen van vorige week de meeste stemmen be haalde, de banken zal nationaliseren zodra hij door het Congres tot de nieuwe president van Chili zal zijn benoemd. NEW YORK. Dc „New York Ti mes" heeft kritiek op de „passiviteit van de regeringen in talrijke landen, de Verenigde Staten inbegrepen, ten opzichte van de Palestijnen die on gestraft vliegtuigen kapen. TEL AVIV. Israël heeft voor dc twaalfde maal Egypte beschuldigd van schending van het bestand door voortzetting van dc opbouw van 2*a- ketinstallatics. Het is de vierde klacht sinds Washington bij Moskou cn Cairo slappen heeft ondernomen nadat het cle Israëlische beschuldi gingen had erkend. KOPEHAGE. De Deense onder zeeboot Narhvalcn, die woensdag avond als vermist was opgeheven ,is terecht. Het schip is ten zuidwesten van Lindesness (zuid Noorwegen) waargenomen. Urenlang was het Skagerrak door schepen cn vliegtui gen afgezocht. PARAMARIBO. In Paramaribo heeft zich op de uitvalsweg naar het vliegveld Zanderij een botsing voor gedaan tussen een landsbus en een auto. De 4 inzittenden van de auto zijn omgekomen. DAMASCUS. Palestijnse verzets leiders hebben een beroep op koning Hoessein gedaan, zijn regering en strijdkrachten te zuiveren van „anti guerrilla-elementen" als hij een bur geroorlog in zijn land wil voorkomen ARNHEM. In 1969 wei'den door de Nederlandse beroepsgoederenver- voerders ï-ond 16,5 miljoen ton goe deren over de grenzen gebracht, waarvan de helft uit het buitenland en de helft uit Nederland kwam. LOESAKA. Leiders van de niet- gebonden landen hebben elkaar op de tweede dag van de topconferentie in Loesaka, gevonden op twee pun ten: de economische vooruitgang en de kwestie Zuid-Afrika. PHNOM PENH. De Cambodjaanse luitenant-kolonel Sarvan is wegens samenwerking met de Vietcong door een vuurpeloton terechtgesteld, zo is in Phnom Penh vernomen. BEIROET. In Jordanië zijn weer hevige gevechten uitgebroken tussen comando's en de regeringstroepen. Er werd gesproken van een climax nu verschillende legereenheden te gen het bevel van koning Hoessein in guerrillastrijders hebben aange vallen. LONDEN. Groot-Brillannië heeft besloten „op dit moment" geen ge wapende bewakers aan boord van vliegtuigen met overzeese bestem mingen te laten meevliegen. Dit is door een woordvoerder van de rege ring in Londen meegedeeld. JORDANIË. Reizigers uit Jordanië hebben bij de Syrische grens ver klaard dat zij uit de buitenwijken van Amman waren verdreven door groepen bedoeinen. Volgens hen leek de Jordaanse hoofdstad „in brand te staan". LOESAKA. Het gesprek tussen Amerika en Rusland heeft het kader gewijzigd, waai-in de politiek niet- gebonden landen moeten werken. Dit heeft premier Lee Koean Yew van Singapore verklaard op de topconfe rentie van niet-gebonden landen in Loesaka. LOESAKA. Premier Forbes Burn- ham van Guyana heeft op de con ferentie van niet-gebonden landen in Loesake financiële steun beloofd aan nationalistische bewegingen in Afri ka. AMMAN. De Jordaanse regering en het Palestijnse verzet hebben don derdag hun derde bestandsovereen komst in vijf dagen tijds gesloten. De gevechten zijn gestaakt, maar de vraag is voor hoelang. MOSKOU. De Russische pers heeft duidelijk laten uitkomen, dat de Sowjet-Unie de jongste vliegtuigka pingen afkeurt, maar tot dusver zich weerhouden heeft van rechtstreeks commentaar. LONDEN. Het dagelyks bestuur van de IFALPA, de Internationale Federatie van Lijn-piloten, zal dins dag in Londen de mogelijkheid van een boycot van vluchten naar alle landen in het Midden-Oosten be spreken. HILVERSUM, 10-9. Prins Bern- hard heeft op huize „De Zwaluwen berg" te Hilversum, waar de staf van dc prins is gehuisvest, zijn 25-jarig juibleum als inspecteur-generaal ge vierd. Een kwart eeuw geleden werd de prins inspecteur-generaal van de koninklijke landmacht, een jaar la ter van de koninklijke marine en bij het zelfstandig worden van de ko ninklijke luchtmacht, ook van dit krijgsmachtdeel. Later is hij bij Ko ninklijk Besluit benoemd tot inspec teur-generaal van de gehele krijgs macht. In zijn funktie van inspec teur-generaal heeft de prins tot taak de minister van defensie gevraagd en ongevraagd van advies te dienen. Minister W. den Toom van defen sie zei tijdens een korte plechtig heid, die donderdag aan dc receptie vooraf ging. dat. dc prins zich altijd met een grote kennis van zaken cn opbouwende kritiek van die tank hccfl gekweten. Zeventigjarig huwelijksfeest APELDOORN, 9-9, - Burge meester mr. A. L. des Tombers van Apeldoorn heeft woensdag een grote vruchtentaart van koningin Juliana afgeleverd bij het echtpaar G. Aartsen '90)-Aarlje Aartseh-van Loe nen (91) die het 70-jarige hu welijksfeest vierde. Het be jaarde echtpaar is nog gezond iaar lichaam en geest. De heer Aartsen stapt nog regelmatig Dp de fiets, terwijl zijn vrouw, :oals zij zegt „nog als een kie vit loopt". Provinciale Aanmoedigingsprijs jong Zeeuws talent Aanmelding mogelyk voor jonge musici (Ingezonden) Gedeputeerde staten van Zeeland hebben na overweging van het ter zake van de Zeeuwse Culturele Raad ontvangen advies, besloten de Pro vinciale Aanmoedigingsprijs jong Zeeuws talent op het gebied van kunsten en wetenschappen, thans voor de tweede maal toe te kennen in de sector muziek. Deze prijs, bestaande uit een be drag van f 1.500, werd eerder in de ze sector toegekend in 1967 en wel aan de Zeeuwse musicus Daniël Manneke. Als gegadigden voor de dit jaar toe te kennen aanmoedigingsprijs kun nen jonge beroep s-musici, die hun vak beoefenen of mede beoefe nen als instrumentalist(e) of voca- list(e),-geboren zijn in 1936 of later en in Zeeland woonachtig zijn, zich aanmelden of worden aangemeld. Ook jonge musici, die in Zeeland hebben gewoond, maar nog een dui delijke, tot genoegen van gedepu teerde staten aan te tonen, band met Zeeland hebben, kunnen zich mel den of worden aangemeld. Die aanmelding kan geschieden via een aanmeldingsformulier, dat uiterlijk' tot 15 oktober 1970 schrif telijk kan worden aangevraagd aan de Provinciale Griffie van Zeeland, kamer 41, Sint Pieterstraat 42 te Middelburg. Alle hens aan dek voor „Schip Ahoy" (Ingezonden) Op 14 oktober zal heel Nederland in de ban komen van de bliksem actie Schip Ahoy, waarmee vijf mil joen gulden moet worden ingeza meld voor een nieuw hospitaalschip voor het Nederlandsche Roode Kruis. Wie die avond de televisie aanzet zal op een zeer bijzondere wijze worden opgewekt om daar voor geld te geven, voor zover hij of zij tenminste niet eerder al thuis met een collectebus is benaderd. De NOS zal op 14 oktober van 20.20 uur tot middernacht uit het nieuwe Ahoy-complex in Rotterdam een sport-variété-programma uitzenden, waarmee topsporters en topartisten het publiek zullen vragen een bij drage te leveren. De J. Henry Dunant bezorgt jaar lijks niet minder dan 2300 patiënten, die vaak al jaren aan hun bed zijn gekluisterd, een onvergetelijke va kantie. De artsen vinden echter dat het schip niet meer voldoet aan de medische eisen, die tegenwoordig dienen te worden gesteld. Daarom moet begin 1972 een Henry Dunant II in de vaart worden gebracht. En daarom moet nu vijf miljoen gulden op tafel komen. De bekende auteur Anthony van Kampen zegt daarover deze maand in een artikel in de Blauwe Wimpel: „Welnu, dat geld zal er komen, om dat wij ons geen Nederlander kun nen voorstellen die „nee" zal zeggen als hem voor dit doel een bijdrage wordt gevraagd. Een doel, zo sociaal, zo menselijk, zo door en door en door sympathiek, dat ieder woord van aanbeveling uiteraard overbodig is. Wanneer één schip zich in dc volle, volstrekt universele sympathie van de natie mag verheugen, dan is dat wel de J. Henry Dunant, het hos pitaalschip van het Nederlandsche Roode Kruis". U kunt uw geld storten voor Aetic Schip Ahoy, postgiro 50607, Eindho ven (voor rekeninghouders b(j dc Gemeentegiro Amsterdam, X 50607). Want het devies moet thans zyn: alle hens aan dek voor Schip Ahoy. Een plaatje uit 1916 van de Verre- nieuioslraat. met op de voorgrond Hotel van Oppen. Men lette op de werkelijk schitterende auto op de voorgrond en de bomen rechts. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND HILVERSUM. De Chileense Rijks- luchtvaartdienst heeft bij de N. V. Philips Telecommunicatie Industrie een order geplaatst van f 13 min. De opdracht omvat de levering van communicatieapparatuur voor zeven Chileense vliegvelden, waaronder Paaseiland. HILVERSUM. De adjunct-direc teur radio van de NCRV, drs. M. Geerink-Bakker heeft op een pers conferentie van de NCRV kritiek ge uit op het interim-rapport van de studiecommissie nieuwsdiensten, ook wel de commissie Algra ge noemd. DEN HAAG. Koningin Juliana en prins Bernhard hebben het voorne men op zaterdag 12 september aan staande aanwezig te zijn bij de 25ste dodenherdenking van de stichting „Granjehotel" op het terrein van de cellenbarakken aan de Van Alkema- delaan te Scheveningen. VRIEZEVEEN. In de dorpsstraat in Vriezenveen is een verkeersonge luk gebeurd, dat aan de negentienja rige cassière mejuffrow H. G. Schip per uit deze plaats het leven heeft gekost. ROTTERDAM. Het bestuur van de stichting „Eilandengemeenschap Voorne-Putten-Rozenburg" heeft een commissie van deskundigen van een ziekenhuis voor Voorne-Putten- Rozenburg. AMSTERDAM. Drie mannen, ge maskerd met een nylonkous hebben een gewapende roofoverval gepleegd op een 53-jarige kamerverhuurster aan de Ruysdaelkade in Amsterdam. De buit van de overvallers be droeg 17.000 gulden. FRANEKER. In het ziekenhuis in Groningen is de 12-jarige Geert Frankema uit Winsum, gemeente Baarderadeel, overleden aan de ver wondingen die hij in Franeker bij een verkeersongeval had opgelopen. LOSSER. In de Lutte (gem. Los ser) is op de E-8 de 66-jarige bakker en caféhouder G. B. Huisken met zijn auto tegen een dieplader aange reden, de dieplader wilde van de au toweg af een plein opdraaien, maar haalde de bocht niet, zodat hij weer achterwaarts een eindje de rijbaan op moest rijden. DRACHTEN. In Drachten is dc 88-jarige wielrijder J. Bos om het leven gekomen. De man wilde om een stilstaande auto heenrijden en werd toen gegrepen door een tege moetkomende autobus. Het slacht offer was op slag dood. TILBURG. Bij het oversteken van de Baroniebaan te Tilburg op het kruispunt met de Gilzerbaan, ver leende een traktor met aanhanger, geladen met bussen melk, geen voor rang aan een personenauto, bestuurd door de 51-jarige arts H. van Lot ringen, uit Tilburg. Deze werd der mate ernstig gewond, dat hij op weg naar het ziekenhuis overleed. AMSTERDAM. De drie krakers, die bij de ontruiming van de twee winkelpanden in de Amsterdamse Hartenstraat werden aangehouden, zijn in de loop van de avond op vrije voeten gesteld. GROESBEEK. In Groesbeek is de 14-jarige Wilhelmina Peters uit die plaats om het leven gekomen toen zij op de Bredeweg geschept werd door een personenauto. Het meisje zat bij een vriendinnetje achter op de fiets. DEN HAAG. De staatssecretaris van sociale zaken en volksgezond- cid dr. R. J. H. Kruisinga heeft zich tot het centraal college voor de er kenning cn registratie van specialis ten te Utrecht gewend met dc vraag de opleiding van vrouwenartsen op nieuw te willen bezien. HILVARENBEEK. Een vrachtwa gen aan het Laagspul te Hilvarcn- beek heeft de driejarige Maria J. H. Bronk aangereden. Het meisje was op slag dood. DEN HAAG. Premier de Jong zal wellicht omstreeks 24 oktober, wan neer het 25-jarig bestaan van de Verenigde Naties wordt herdacht, dc algemene vergadering in New York toespreken, aldus is van welinge lichte kringen in Den Iiaog verno men.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1970 | | pagina 3