AGENDA
Geen strafvervolging van minister Luns
Moorddadige wrok
Bouwvakkers
vrij van dienstplicht
COMMISSARIS Mr. J. VAN AARTSEN ONTHULDE HET
RAMPMONUMENT BIJ DE ZUIDHAVENPOORT
Ook Dolle Mina's
in Limburg
Grote transactie
tussen Westduitse en Sowjet-bedrijven
Maandag 2 februari
Zierikzee
Concordia, 8 uur, Ver. voor Open
baar Onderwijs, afdeling Zierikzee.
Dinsdag 3 februari
Zierikzee
Huis van Nassau, 8 uur, Ver. Oud
leerlingen Tütnbouwwintercursus.
Huis van Nassau, 9.30 uur v.m.,
openbare vergadering districten 4, 5
en 6 Waterschap Schouwen-Duive-
land.
Haamstede
Hotel Bom, 7.30 uur, jaarvergadering
afdeling N.F.O.
Nieuwerkerk
Ons Dorpshuis, 7.30 uur, afdeling
Plattelandsvrouwen.
Ons Dorpshuis, 2 uur, openbare ver
gadering districten 7 en 8 Water
schap Schouwen-Duiveland.
Woensdag 4 februari
Zierikzee
Huis van Nassau, Graanbeurs, 2 uur
algemene vergadering Kring Schou
wen-Duiveland van de Z.L.M.
Advertentie
Uw geldzaken
vlot en zakelijk
geregeld in een
prettige sfeer bij de
NUTSSPAARBANK
ZIERIKZEE
Uw moderne gczinsbank!
Dagelijks geopend
WASHINGTON. In Amerika is
zaterdagavond op het nippertje ver
hinderd, dat het hele treinverkeer
kwam stil te liggen. De directies
van de verschillende spoorwegmaat
schappijen hadden besloten alle
diensten te staken uit protest tegen
een staking van 45.000 personeelsle
den van de „Union Pacific Railroad"
die vrijdagavond was uitgebroken.
BRUSSEL. De Europese investe
ringsbank heeft' de Franse maat
schappij „Electricité de France" een
krediet verleend van 14,4 miljoen
dollar, bestemd voor de bouw van
een hydro-electrische centrale te
Sainte-Croix aan de Verdon een zij
rivier van de Durance.
MOSKOU. Dc Italiaanse journa
list Ennio Carretto, correspondent in
Moskou van het Turijnse blad „La
Stampa", moet de Sowjet-Unie bin
nen een week verlaten hebben, vol
gens het Russische ministerie van
bujtelandse zaken, wegens activiteit
welke onverenigbaar is met die van
buitenlandse correspondenten.
Twee dodeu
bij verkeersongeval
NIJVERDAL, 2-2. Zondagavond
zijn de 59-jarie weduwe H. Wind-
Bonthuis, en haar 35-jarige zoon G.
Wind uit Nijverdal bij een verkeers
ongeval op rijksweg 36 in Harden -
berg om het leven gekomen. De auto
waarin zij zaten kwam bij een in
haalmanoeuvre in botsing met een'
tegemoetkomende personenauto. Me
vrouw de Wind en haar zoon, die de
auto bestuurde, waren op slag dood.
(Foto: J. Krakeel).
Plechtigheid te Zierikzee
BAARN, 31-1. De Baarnse geoloog
dr. T. de Booy, wetenschappelijk
hoofdmedewerker aan de universiteit
van Amsterdam, heeft van de procu
reur-generaal van de Hpge Raad be
richt ontvangen, dat op zijn verzoek
geen strafvervolging van minister
Luns mogelijk is.
Dr. De Booy had op 20 januari de
procureur-generaal verzocht, een
strafvervolging van minister Luns of
tneminste een onderzoek in te stel
len in verband met „misdrijven te
gen de openbare orde en ambtsmis
drijven", die de bewindsman bij de
uitoefening van zijn beleid inzake
Biafra zou hebben gepleegd. Volgens
de heer De Booy heeft minister Luns
niet al het mogelijke gedaan om mis
drijven tegen de mensheid in Biafra
te voorkomen. Bovendien zou de mi
nister onjuiste voorlichting hebben
verstrekt.
Vereniging particuliere
bejaardenoorden
UTRECHT. 31-1. Een aantal eige
naren van niet-bestuurlijke (parti
culiere) bejaardenoorden heeft de
„Nederlandse Vereniging van Be
jaardenoorden" opgericht. Hel ini
tiatief is genomen door enkele be-
jaardenpension-houders in Drieber
gen die uit dc Nederlandse Bond
van Logies-, Pension- en Aanver
wante Bedrijven zijn getreden om
dat ze van het „Horeca-etiket" af
willen en zich willen wapenen tegen
de negatieve publiciteit rond dc
particuliere tehuizen.
De procureur-generaal heeft dr. De
Booy laten weten, dat vervolging
van misdrijven, ais- door de heer De
Booy in zijn verzoek bedoeld, alleen
op last van de koningin of de Twee
de Kamer kan worden ingesteld.
De heer De Booy meent, dat een
dergelijk verzoek aan de Tweede Ka
mer geen zin heeft, „want ik acht de
Kamer even schuldig als de minis
ter".
Hij heeft zich inmiddels dan ook
met een uitvoerige brief (zes vellet
jes) tot de koningin gewend en haar
om een audiëntie gevraagd.
TOKIO, 1.-2. De 32-jarige Japan
ner Sjinsjo. Oba heeft uit wrok zes
leden van zijn familie van het leven
beroofd, zijn eigen huis in brand
gestoken en ten slotte de hand aan
zichzelf geslagen.
De Japanner deed dit omdat hij
tegen zijn verwachting in niet be
noemd was tot directeur van een
distilleerderij in plaats van een van
zijn ooms.
Het drama heeft zich afgespeeld
in Sjimabara, een dorp bij Nagasaki.
Oba begon met het doden van zijn
vrouw met een jachtgeweer. Daarna
doodde hij zijn twee zoons en stak
het huis in brand. Honderd meter
verder drong hij het huis van een
van zijn ooms binnen, die hij' om
het leven bracht. Daarna reed hij
met zijn auto naar een tweede oom,
die hij mei messteken ombracht,
evenals zijn lanfe. Daarna school
Oba zichzelf dood.
ningsverschil bestaat tussen dc V.S.
en Frankrijk. Over deze kwestie, zei
hij, zal dan ook ongetwijfeld ge
sproken worden bij het onderhoud
dat ik volgende maand met president
Pompidou zal hebben.
DEN HAAG. 30-1. Het kabinet
heeft in beginsel besloten dienst
plichtige bouwvakkers van de nieuwe
lichting vrijstelling van militaire
dienstplicht te verlenen, aldus heeft
premier De Jong vrijdag na afloop
van de wekelijkse kabinctszitting
meegedeeld.
Het kabinet heeft voorts gesproken
over de bevoegdheden van het Euro
pese parlement en het standpunt be
paald dat de Nederlandse delegatie
in besprekingen over deze kwestie
naar voren zal brengen.
Een vei-eenvoudiging van de jeugd-
spaai*wet is in vooibexeiding.
De regering overweegt een alge
mene maatregel van bestuur over
het vormingswerk voor jongei*en van
14 tot 18 jaar.
Het kabinet heeft tevens de kwes-
tie-Verolme besproken.
Ontevreden leerling
verplegers/ verpleegsters
DEN DOLDER, 31-1. Leerlingver-
plegei's en -verpleegsters van de psy-
chiati-ische inrichting „Willem Arntsz
Hoeve" te Den Dol dei*, weigeren het
praktijk- en rapportenboekje, waar-
in een groot aantal handelingen staat
omschi-even, die zij met goed gevolg
moeten hebben verricht om het B-
examen te. mogen afleggen, langer
als examengarantie te erkennen.
Zij hebben dit inmiddels aan
staatssecretaris Kruisinga medege
deeld en zullen binnenkort de boek
jes op het depai'tement van volksge
zondheid deponeren. Daai*mede wil
len zij uiting geven aan hun onte
vredenheid over de huidige wettelijk
vastgelegde opleidingen, die h.i. in
geen enkel opzicht meer zijn afge
stemd op de praktijk.
Minister Bakker
terug van de Antillen
SCHIPHOL, 31-1. Het probleem
van de omstreden benoeming van
dr. Jonckheer tot gouverneur van de
Antillen is nog niet opgelost. Zo
spoedig mogelijk zal de koninkrijks
regering ih deze een beslissing moe
ten nemen, aldus heeft vice-premier
Bakker zaterdagmiddag by zjjn
terugkomst van Curacao op Schip
hol laten doorschemeren.
„Ik ga eerst premier De Jong op
de hoogte stellen," zo zei de bewinds
man, die op Curagao met de Antil
liaanse regering en met pi-emier Sed-
ney van Suriname over verdieping
van de rechtsox-de en over de kwes-
tie-Jonckheer ovex'leg heeft gepleegd.
„Ik geloof dat ik voldoende informa
tie heb gekregen, zowel van de zijde
van de Antilliaanse regering als
daarbuiten, om het beeld, dat ik me
over de moeilijkheden had gevormd
helemaal af te ronden en tot een
eindoordeel te komen."
TSJANDIGARJ, 31-1. Dc politie in
Jagadhri in de Noordindiase staat
Haryana heeft geschoten op een me
nigte, die het hoofdpostkantoor aan
viel. Er viel één dode. Het toewjjzcn
van de hoofdstad Sjsandigarh aan
Pendsjaab door de regering-Gandhi
leidde tot ongeregeldheden, waarbij
zeker zes doden vielen.
Overal groeien de vuilnisbergen als kool en alleen al in een stad als Ham
burg - om een voorbeeld te noemen - zijn dagelijks 250 speciale voertuigen
in actie om de overvolle vuilnisemmers te ledigen. Door de sterke groei is
het afvalprobleem op deze wijze in dc toekomst niet meer ojdosbaar en
daarom is een plan ontworpen een vuilnis-metrote maken. Volgens dit
plan zal liet afval door een onderaards buizensysteem met behulp van een
zuiginstallalie naar een centrale verzamelplaats worden gebracht en duur
worden verbrand.
ZIERIKZEE, 31-1. Aan de vooravond van de zeventiende jaardag van
de overstromingscatastrophe in 1953, is in het kader van een uiteraard
koude maar stijlvolle en met sentiment geladen plechtigheid, het ramp-
monument, staande aan de Zuidhavenpoort, onthuld door Zeeland's com
missaris mr. J. van Aartsen.
ZIERIKZEESE KUNSTEINAAR BRAAT ONTWERPER
Het monument - vrouwenfiguur met kind - is van de Zierikzeese kunste
naar Ad Braat, die jaren met hart en ziel aan het ontwerp en de uitvoering
heeft gewerkt.
Het is met het rampmonument in de tijd allemaal wat aangelopen, maar
groot en vele waren de moeilijkheden - vooral financiële - waarmede het
in het begin van de zestiger jaren opgerichte rampcomité, op initiatief van
de heer L. H. A. de Jonge, architect te Zierlkzee, had te kampen. Des te
waardevoller is het dat in een verantwoorde omgeving toch nog een derge
lijk herinneringsmonument kon verrijzen.
Na een toespraak van mr. Van Aartsen en de onthulling, zong de Zierik
zeese Oratorium Vereniging, onder leiding van Eduard Nieland, een tweetal
toepasselijke liederen, waarbij de Zuidhavenpoort merkwaardigerwijze als
uitstekend klankbord bleek te fungeren.
Mr. van Aartsen greep terug in de
historie om Schouwen-Duiveland als
oversti'omingsgebied te typeren. In
de bekende „Chronyck van Smalle-
gange" wordt over vroegere vloeden
vaak uitvoerig geschreven, ook al is
het land van Schouwen, ondanks de
„gehengenisse" die het water met
zich bracht, met moed en moeite
hieraan ontzwommen. Ook in het
rampboek van 1953: „Gekwelde
Grond", wordt uitvoerig op vroegere
overstromingen ingegaan, als de St.
Elisabethvloed en de Allei-heiligen-
vloed van 1570, waarbij drieduizend
mensen om het leven kwamen.
Zwarte bladzijde
De dodenlijsten in „Gekwelde
Grond" gewagen van het tx-agiseh
gebeux*en in 1953, toen met name te
Nieuwerkerk, Ouwerkerk en Öoster-
land velen het leven verloren. De
eerste februari 1953 is een zwarte
bladzijde in de geschiedenis van
zuidwest-Nedexdand en het is zeker
gewenst dat er een zichtbaar teken
is ter herinnering aan deze gebeur
tenis, temeer daar er alweer een
nieuwe generatie opgroeit die aan
het feitelijk rdmpgebeuren geen eigen
herinnering meer heeft.
Werd in 19G3 een steen aange
bracht op dc algemene begraafplaats
ter herdehking van de Zierikzeese
slachtoffers, de gedachten bleven
toch uitgaan naar een waardiger mo
nument en dc realisering daarvan
heeft veel moeite en geld gekost.
Gelden werden ingezameld onder
de Zierikzeese burgerij; de toenma
lige Stichting Nieuw Schouwen-Dui
veland deed een donatie, aangevuld
met een belangrijke gift van de ge
meente Duiveland en van de provin
cie. Uit een prijsvraag van ontwer
pen werd het ingezondene van Ad
Braat gekozen en de commissaris ge
loofde dat op deze plaats de schep
ping goed tot zijn x-echt komt. Het
is een goede, maar ook een symbo
lische plaats, want van hier vertrok
ken de vissex'sschepen naar het ramp
gebied Duiveland, om mensen te red
den en hulp te bieden.
Symboliek
Mr. Van Aartsen prees de volhar
dendheid van het comité en vond de
uitbeelding een aansprekende. In de
vrouwenfiguur wordt bescherming
tegen de watervloed gesymboliseerd,
geaccentueerd door een kind dat be
scherming zoekt bij de moeder. De
vrouwenfiguur heft de hand op en
dat is symboliek voor de herrijzenis
van Schouwen-Duiveland.
Later - in 1965 - kwamen de ontslui
tingen door dam en brug en ontstond
een nieuwe opleving en bloei.
Zij het te Zierikzee geplaatst, is
het monument een symbool voor ge
heel Schouwen-Duiveland. De com
missaris dankte de gemeente die het
monument wil aanvaarden, sprak
zijn gelukwensen uit voor deze aan
winst en uitte de hoop dat een ramp
als in 1953 nimmer meer voor zal
komen, maar dat de opbloei hier zijn
voortgang mag vinden, tot heil van
het Zeeuwse land en volk en geheel
het vaderland.
1 februari 1953
Na de onthulling begaven de ge
nodigden zich naar de „Mondragon"-
foyer, waar de voorzitter van het
Comité Rampmonument, de heer P.
Heering, een welkomstwoord spiak
en de aanwezigen bepaalde bij het
rampgebeuren op 1 februari 1953,
„toen het water opklom tegen de
vloedplanken en niet wegging". Dit
maal bleek de kracht van de plan
ken een onvoldoende wering tegen
het water en te Zierikzee gebeurde
op kleiner schaixl wat in Duiveland
in het groot gebeurde.
De gedachten gaan in eerbied uit
naar de slachtoffers, maar óók naar
de redders, voorop de Zierikzeese
vissers, die by stroom en ontij er
met hun schepen op uittrokken.
Gelet op de reactie uit de gehele
wereld, is het een uniek menselijk
gebeuren geworden. Het water stond
de natie tot aan de lippen en voox*-
naamste sentiment in die dagen was
dat het oude door iets geheel nieuws
moest worden vervangen.
In 1962 startte het werkcomité en
de ontwerper van het monument
zond zijn ontwerp in onder het mot
to „Beproefd maar niet gebroken".
De voorzitter merkte op dat de heer
Braat een artistieke prestatie heeft
gelevei-d; het was een „geweldig
werk".
Een wamn dankwoord Sprak de
heer Heering tot de vele gevers, de
steun van de gemeente en de vorste
lijke gift van de provincie van 5.000
gulden, waardoor het monument er
tenslotte komen kon.
De plaats van het monument was
niet zo eenvoudig te vinden. Het
Luitje beviel niet en tenslotte werd
het geplaatst bij de Zuidhavenpoort.
Het heeft zodoende een fraaie ach
tergrond gekx*egen en het is reeds te
zien vanaf het Kx-aanplein.
De heer Heering di*oeg hierna het
monument over aan de gemeente.
Juiste plaats
Burgemeester D. W. Kastelein her
innerde aan de indruk die de ramp
heeft gemaakt in geheel Nederland
en Europa. Het is opvallend hoe vaak
de ramp nog in gespx-ekken voor
komt en men zou zeggen dat de jaar
telling van Zeeland begint in 1953.
Het was een gebeuren dat diep in
greep in het gevoelsleven van de be
volking. Hulp kwam van alle kan
ten, ook voor Zierikzee; Zweden,
Hatfield, St. Hilaire, Almelo en Am
sterdam.
De eei'ste magistraat geloofde dat
het monument de juiste plaats heeft
gekregen op Schouwen-Duiveland en
merkte op dat de poorten door dit
kunstwerk nog een extra accent heb
ben gekx-egen. Hij hoopte dat de
streek in de toekomst voor rampen
bewaard zal mogen blijven. De heer
Kastelein zei dat de gemeente het
monument gaarne aanvaardt.
Almelo en Zierikzee
Verder werd gesproken door de
loco-bux-gemeester van Almelo, de
heer A. J. L. J. Trienen, die herinne
ring ophaalde aan een vooroorlogs
verblijf te Zierikzee. Door de gebeur
tenissen in 1953 is er tussen Almelo
en Ziei'ikzee een band ontstaan en
het is op dit moment dat wij de
slachtoffers heidenken en allen die
hun krachten gaven aan de weder
opbouw. De heer Trienen hoopte dat
het deze unieke stad en zijn burgers
wel zal gaan.
De heer Braat tenslotte gaf een
summiere toelichting op zijn schep
ping, waarin hij enerzijds iets van de
kracht van het Zeeuwse volk heeft
willen leggen, anderzijds uitdrukking
heeft willen geven aan de kleinheid
van de mens.
De heer Heering bood tjjdens deze
bijeenkomst mr. Van Aartsen een
foto aan van het monument. In het
bijzonder werd dank gebracht aan
het waterschap Schouwen-Duive
land, dat de stortstenen sokkel voor
het monument beschikbaar stelde.
Een dankwoord ontving ook de
oratoriumvereniging, die in het ka
der van de plechtigheid zong: „Ecce,
quomódo moritur" van J. Gallus en
het opstandingslied „Cantate Domi-
ne" van H. L. Hassler.
Tijdens een slotbijeenkomst in
„Mondragon" van het rampcomité
zaterdagavond, werd nog gedetail-
leei'der ingegaan op de totstandko
ming van het monument, door zowel
de voorzitter de heer Heering, als
door de heer Braat, die de leden
meenam naar zijn atelier en daar de
„groei" van het monument van idee
tot werkelijkheid uiteenzette.
ESSEN, 1-2. Na onderhandelingen
die maanden hebben geduurd, is zon
dag in Essen de tot dusver omvang
rijkste handelstransactie tussen
Westduitse en Sowjetrussische be
drijven en banken gesloten.
De Bondsrepubliek krijgt 52 mil
jard k,ub.metèr Siberisch aardgas in
•ruil voor, 1,2 miljoen tori stalen tran-
sportbiiis m^t een doorsnede van 1,42
m. De buizén worden tussen juli
1970 en december 1972 aan 'de Sowjet
Unie geleverd. Zeventien Westduitse
banken hebben de Sowjet-Unié voor
de tussentijdse financiering van deze
aankoop een krediet van 1,2 miljard
mark verleend, af te lossen in tien
jaar. De rentevoet zou tussen de 6 en
6,5 procent liggen.
De aai'dgaslevering naar de Bonds
republiek begint eind 1972 met een
half miljar per jaar, oplopend tot
3 miljard my per jaar in 1978. De
aardgasleveranties vei-tegenwoordi-
gen volgens het Westduitse gasbe-
De V.V.D. en de
confessionele partijen
BREDA, 31-1. De Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie mag naar de
mening van de voorzitter van de J.
O.V.D. (Jongei-enoi-ganisatie van de
V.V.D.), D. J. D. Dees, „niet onvoor
waardelijk aanleunen' 'tegen de con
fessionele partijen.
„De hypocirisie waarmee velen bin
nen deze partijen elk spoortje con
servatisme trachten af te wentelen
op de VVD. laat dit niet toe. Indien
deze partijen het onaantrekkelijk
vinden met de V.V.D. te regeren,
moeten zij dat tijdig vóór de verkie
zingen zeggen. Gebeurt dit niet, dan
zou de V.V.D. na de verkiezingen sa
menwerking moeten weigeren of het
premierschap opeisen, zo verklaai'de
hij op het wintercongres in Breda.
WASHINGTON. 31-1. president
Nixon heeft op een persconferentie
meegedeeld, dat de Amerikaanse re
gering binnen dertig dagen een be
sluit zal nenien of zjj al dan niet
de wapens en het andere militaire
materieel aan Israël zullen leveren
waarom dit land heeft gevraagd.
„Mijn legering" - aldus Nixon -
„is noch voor Israël, noch voor de
Arabische landen, maar voor de
vrede in het Midden-Oosten".
Dé Amerikaanse president ver
klaarde bezorgd te zijn over het
Franse plan om Libië 100 Mirages
te verkopen. Hij gaf duidelijk te
kennen dat er op dit punt een me-
Overeenstemming over
rechtsorde in koninkrijk
WILLEMSTAD, 31-1. De Neder-
landse vice-premier, drs. J. A. Bak
ker, verklaarde vrijdag bij zijn ver
trek van Willemstad naar Nedei'land,
dat bij de besprekingen met de An
tilliaanse en de Surinaamse premier
over de rechtsorde van het konink
rijk, volstrekte overeenstemming is
bereikt tussen de drie partijen. Het
akkoord is vastgelegd en zal, na
goedkeuring door de regeringen, ge
lijktijdig in de drie rijksdelen wor
den gepubliceerd.
Het Frans-Duitse overleg
PRAAG, 31-1. „Een precieze ana
lyse van de i-ol en de vei-antwoor-
delijkheid van Alexander Dubcek
tijdens de ontwikkelingen voor en
na januaxri 1968 is in voorbereiding
en zal aan een volgende voltallige
vergadering (van het centrale comité
der Tsjecho-Slowaakse commnisti-
sche partij worden voorgelegd".
Dit heeft Josef Havlin, eerste on
derminister van onderwijs van de
Tsjechische regéring en kandidaat
lid van het centrale comité, zaterdag
op een persconferentie in Praag
meegedeeld-
drijf „Ruhrgas" een waarde van 2,5
miljard mark;
Met de 1,2 miljoen ton buis kan
volgens de grootste buizenproducent
in Europa, Mannesmann in Dussel-
derf, een leiding van 1920 km wor
den gelegd.
Dode en gewonden
bij frontale hotsing
SIJBEKARSPEL, 31-1. Op de weg
Den Oever-Amstei-dam ter hoogte
van Sijbekarspel is een personauto
afkomstig uit Amsterdam door nog
onbekende oorzaak op de linker
weghelft frontaal in botsing geko
men met een uit Wieringen afkom
stige auto. In beidé auto's bevonden
zich twee personen. Een van hen, de
42-jarige J. P. Waay uit Schagen,
werd bij het ongeluk op slag gedood.
De drie anderen wérden gewond en
moesten worden opgenomen in een
ziekenhuis.
MAASTRICHT. 31-1. De Maas
trichtse cabaretière Bertiné Vroomen
heeft het initiatief genomen om ook
in Limburg een actie Dolle Mina te
beginnen. De Amsterdamse Dolle
Mina-groep heeft inMaastricht met
haar overlegd op welke wijze de ac
tie in Limburg gevoerd kan woi'den.
Bertine Vroomen is benoemd tot of
ficiële contactpersoon in Limburg.
Volgens Bertine Vroomen is de actie
in Limburg hard nodig. Nog meer
dan in het westen van het land zit
hier de vrouw onder de plak van de
man, zo meent zij.
