DE VERKEERDE DADER Het voorspel van de tragedie met de tien verzetsstrijders Toch dienstplicht voor meisjes? VAN HET VADERLANDSE ERF Honden en Lippen ruw?pURQL Wat biedt de BEELDBUIS? ARAM VAN DE EILANDEN Vijfentwintig jaar geleden wel lijkl illes z< het ni venhot toch of de wacht >fd wat begint te merken. Er wordt geschoten. Geluk kig zijn het maar geweerschoten en de kogels treffen geen doel. Met bui tengewoon veel moeite worden ein delijk, nadat de motor weer op gang is gebracht, de wegdrijvende com mando's gepikt, op een plaats waar nog maar 1 Vz meter water staat. zijn, als de com- ond waren ge- Wat zou er gebeu mando's aan de raakt? Maar ook de „Janneke Adriana" moet oppassen niet aan de grond te raken. Als Adrie met veel moeite eveneens aan boord genomen is, is het dl laag water daar vlak onder de dijk. De Roggenplaat loopt ter plaatse evenwijdig met de dijk en het is oppassen om niet aan de grond te varen en te blijven zitten, want dan zal het spel onherroepelijk ver loren zijn, ook voor de gebroeders Van Kooten en hun 127 passagiers. Gelukkig heeft Adrie daar nogal eens overdag gevaren met schipper Verburg in de afgelopen maanden, zodat hij eveneens de weg weet. Spanning Men voelt de spanning dit alles moet gebeuren, waaronder stikdonker. zonder goed werkend kompas, onder kogelbereik van de Duitsers, vlak langs de dijk te moeten varen, met de gedachte dat één verkeerde ma noeuvre, het schip aan de grond kan doen varen, met alle gevolgen van dien. En toch gelukt het en als men eenmaal in dieper water is, als men zich bevrijd heeft uit de muizenval, waarin men door de eb toch eigen lijk zat, komen de tongen los. De spanning is geweken en ontlaad zich in het gesprek, een gesprek waar men niet uit kan komen. Vragen ko men los, vragen die nooit zullen worden opgelost, omdat zij die het zouden kunnen vertellen, door de Duitsers zijn omgebracht. De commando's vertellen, dat ze twee uur lang, hebben gezocht en niets gevonden. Hoe is dat mogelijk. De O.D.-ers moeten toch de motor hebben gehoord. Ze moeten gezien hebben hoe de geluiddemper in brand vloog. Ze moeten gezien heb ben hoe van de „Janneke Adriana" een sein de lucht in ging. Nimmer zal men weten hoe het komt dat de bevrijdingspoging mislukte van het groepje moedige mannen op Schouwen-Duiveland, dat zich inzet te voor de bevrijding van Schouwen- Duiveland, een bevrijding die eerst Dr. J. II. Baay, directeur van het Centraal Ziekenhuis te Alkmaar heeft onlangs weer een pleidooi ge houden voor de invoering van een dienstplicht voor meisjes. HU acht deze dienstplicht onontkoombaar, omdat er anders geen mogelükheid bestaat om alle vakante plaatsen in de ziekenhuizen en andere instellin gen op het gebied van de lichame- lykc en geestelyke gezondheidszorg op te vullen. Als men bedenkt dat wy alleen al aan gezinshelpsters de komende vijf jaar ongeveer 45.000 vrouwen of meisjes méér nodig zullen hebben dan kan men zich voorstellen dat de suggestie van de Alkmaarse zieken huisdirecteur wel degclyk gegronde redenen heeft. Of men het daarom met zyn voorstel eens moet zyn, is een andere zaak. Dienstplicht vorm van emansipatie Dr. Baaij meent clat het zonder de invoering van een dienstplicht voor meisjes onmogelijk zal zyn om alle vakatur.es in ziekenhuizen en andere gezondheidsorganisaties voldoende te bezetten. Dut is op zichzelf natuur lijk een ernstige zaak. Maar toil dr. Baaij dienstplichtige meisjes dan verplegingswerk laten doen „Nee, dat wil hij niet. Er zijn ech ter talrijke taken in een ziekenhuis te verrichten, waarvoor men geen gediplomeerden nodig heeft. Boven dien zeg ik ook niet dat dienstplich tige meisjes per sé in ziekenhuizen zouden moeten werken. Het gaat om de hele dienstverlenende sector. Ik denk hier o.a. aan bejaardentehui zen, verpleegtehuizen, instellingen voor gezinsverzorging en openbare nutsbedrijven misschien. Dr. Baaij vindt het merkwaardig dat het begrip „dienstplicht voor meisjeszoveel weerstanden wekt. „Ik wil geen dienstplicht voor meis jes omdat er ook een dienstplicht voor jongens is. Ik wil die dienst plicht omdat het gewoon noodzake lijk is. Ik vind wel dat we zover zijn met de emacipatie, dat we gelijke rechten en plichten hebben. Er is ge lijkberechtiging van de geslachten, de gelijkheid van ambten komt er zeker ook. Ik zie de dienstplicht in dienstverlenende bedrijven ook als emancipatie..." Dr. Baaij verbaast zich ook over het feit, dat van de komende lichting 30.000 jongens zon der meer zijn vrijgesteld. „Die zou den wij in ziekenhuizen en andere sectoren kunnen gebruiken", ver zucht hij waarschijnlijk niet ten on rechte. Meer betalen Dr. F. J. G. Oostvogel, directeur van een Haags bejaardentehuisen een autoriteit op het gebied van de bejaardenzorg (hij schreef er een proefschrift over), deelt de mening van dr. Baaij-niet. Hij erkent dat men in de bejaardenzorg en de gezinszorg zit te springen om nieuwe krachten, „maar een dienstplicht voor meisjes vind ik een onmogelijke zaak". Waarom onmogelijk? Dr. Oostvo gel: „Kennis, vaardigheid en vooral ook de goede houding en mentaliteit verkrijgt men niet onder dwang". Maar hoe denkt hij dan het gebrek aan personeel te kunnen opvangen? Dr. Oostvogel: „Ik denk dat we ho gere lonen moeten betalen. Het is bijvoorbeeld dwaas dat er een ver schil in beloning bestaat tussen de gezinshelpster bij de bejaarden thuis en de bejaardenhelpster in de tehui zen". Economische niet verantwoord Tegen de dienstplicht voor meisjes kunnen o.i. nog wel andere bezwa- ren worden aangevoerd. Wanneer wij in de lagere leeftijdsgroepen een vrouwenoverschot hadden, zou een dienstplicht het overwegen warrd zijn. Maar het tegendeel is het geval. Het vrouwenoverschot in de leef tijdsgroep beneden de dertig jaar leidt er mede toe, dat de gemiddelde huwelijksleeftijd van de Nederland se vrouw een dalende tendens ver toont en thans rondom de 22 jaar ligt. Kortom, vele meisjes worden al vrij jong aan het arbeidsproces ont trokken, voorzover zij na hun hu- welijk met werken ophouden. Wanneer men een dienstplicht voor meisjes zou invoeren, zou dit leiden tot ernstige stoornissen in het economisch leven. Je kan de meisjes nu wel in ziekenhuizen laten wer ken, maar waar haal je dan nog ty pistes, secrtaresses, facturistes, ver koopsters vandaan? Talloze bedrij ven adverteren nu al het hele jaar door om geschikt kantoorpersoneel te krijgen. Een directeur van een sociale instelling zei dezer dagen: „Ik kan gemakkelijker een socioloog dan een typiste krijgen Zouden nu elk jaar tienduizenden meisjes hun dienstplicht moeten vervullen, dan is de ramp voor vele bedrijven niet te overzien. Toch moeten de opengevallen plaatsen in de sector gezondheids zorg bezet worden. Dit zou door ge huwde vrouwen kunnen gebeuren. Eventueel ook door ongehuwde meisjes en vrouwen, die bijvoorbeeld het .weekend of enkele avonden er gens invallen. Helaas is onze fiscale wetgeving op zo'n situatie niet afge stemd. Het inkomen van de gehuwde vrouw wordt bij dat van haar man opgeteld en de vrijgezellenbelasting ligt veel te hoog. Wanneer dr. Baaij eens een pleidooi zou houden om de ze fiscale onrechtvaardigheden weg te nemen, zou hij waarschijnlijk on ze gezondheidszorg een grotere dienst bereiden dan met een vrij zinloos pleidooi voor een ook organisato risch moeilijk te verwezenlijken dienstplicht voor meisjes. werkelijkheid zou worden nadat Duitsland had gecapituleerd op 5 mei 1945. Nog vijf maanden zouden de Duit sers heer en meester zijn op Schou wen-Duiveland. Zij zouden zich ver grijpen nog diezelfde dag aan tien jonge levens. Het monument te Re- nesse zal er aan herinneren tot in lengte van dagen opdat wij niet ver geten. Zuidkust inhet licht Nog maar nauwelijks is men onder de Schouwen-Duivelandse wal van daan, of de bezetting komt daar in rep en roer. Lichtkogels flitsen de lucht in en zetten het havenhoofd van Zierikzee in helle gloed. Ook verder op laat men lichtkogels op, uit langs de dijk gebouwde bunkers, en straks is het laygs de hele zuide lijke kust van Schouwen, overal licht Het is een mooi gezicht, maar het is oorlog en men weet aan boord vah het dan juist buiten gevaar zijnde schip, dat het gaat om tien mensen levens. Het is te donker, dan dat men van de Schouwse kust af, het schip nog zou kunnen zien, zelf heeft men afgesproken niet te zullen schieten, dan in uiterste noodzaak. „Hadden ze maar op ons gewacht", zo zegt men. Zal dit het geweest zijn de verlopen tijdsduur, door allerlei oorzaken vertraagd? Of was het iets anders, iets op het eiland zelf, dat de mannen noopte zich schuil te hou den, ook toen de commando's vlak in hun nabijheid waren. Was de lan- dingsplek verkeerd afgesproken? Niemand zal ooit weten, waarom men elkaar niet vond. Kwart voor twaalf is men terug in de haven van Colijnsplaat, doodop van vermoeid heid en spanning. Advertentie. KORTE BERICHTEN HIT HET BINNENLAND AMSTERDAM. De Amsterdamse recherche waarschuwt dat er sinds enkele dagen in de randstad valse bankbiljetten van 50 mark in omloop gebracht, vermoedelijk door twee Duits sprekende jongemannen. Tot- dusver zijn in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam zes van dergelijke bil jetten ontdekt. VEENDAM. De gemeentepolitie van Veendam heeft een uitgebreid onderzoek ingesteld naar de ooi-zaak van de branden die in deze gemeente hebben gewoed. Bij deze branden gingen een café en twee woningen aan het Benedenverlaat in vlammen op. AMSTERDAM. De 67-jarige me vrouw J. Diesel-Diesel is in het Wil- helminagasthuis in Amsterdam over leden aan verwondingen die zij eer der bij een verkeersongeluk opliep. De vrouw was in de Jan Evertsen- straat in de hoofdstad bij het over steben aangereden door een vracht auto. AMSTERDAM. De 21-jarige J. Jonker uit Weesp is om het leven gekomen toen hij op de provinciale weg Diemen-Weesp met zijn auto frontaal in botsing kwam met een tegenligger. De bestuurder van deze wagen, de 24-jarige H. van der Laan moest met een zware hersenschud ding in het O.l.v. Gasthuis in de hoofdstad worden opgenomen. ARNHEM. De 22-jarige ijzervlech- ter A. J. M. W. te Groesbeek moest zich voor de Arnhemse rechtbnak verantwoorden wegens een zeer ge varieerd aantal delicten. Zo zou hij in de loop van augustus vijf inbra ken hebben gepleegd in zijn woon plaats en omgeving. ARNHEM. De oudercommissie van het Rhedens lyceum, waar de invoe ring van de mammoetwet ook reeds tot een lerarenactie leidde, heeft thans in een adres aan minister Ve- ringa de verontrusting geuit van ouders, leraren en leerlingen over de gang van zaken tot dusver met be trekking tot de onderwijsvernieu wing. DINSDAG 16 DECEMBER. NED. 1. De AVRO brengt voor de jeugd de serie „De rare vogels". In deze vierde aflevering, getiteld „Net jes blijven", krijgen de rare vogels te maken met „nette" mensen die als ze met vakantie gaan hun huis dier uit de auto zetten en alleen achter laten. Emmy en ook De Graauw vinden dat verschrikkelijk en beramen tegenmaatregelen. Dan „Peyton Place" .Terwijl Allison lang zaam maar zeker bijkomt, Steve en mr. Fowler in de clinch gaan over de zaak Rodney en David Schuster alleen thuis zit, verschijnt plotseling Martin Peyton in hoogst eigen per soon in hef stadje. Hij schijnt van zins te zijn er opnieuw te gaan wo nen. Aansluitend aan hel journaal de derde serie van deze avond. Het is „Strange Report". Adam bemoeit zich met modezaken. De collectie van een bekend ontwerpster blijkt nl .kort voor de presentatie verdwe nen. In de Tom Jones show zingt deze Engelse zanger enkele van zijn toppers en laat voor een niet onbe langrijk deel van de show het woord en de daad aan anderen. Dat zijn dan Dusty Springfield, Shirley Jones, the Foundations, de Amerikaanse komiek Dick Cavet en niet te ver geten de Engelse zanger Engelbèrt Humperdinck. Na Televizier sluit een programma met liederen in kerstsfeer, te zingen door Jenny Vee- ninga en de schola cantorum uit Den Bosch, het programma af. NED. II. Na „Scala" de KRO met het tweede deel van het concert, dat Earl Hines and his all stars deze zo mer in Laren gaven. Het journaal gaat vooraf aan „Brandpunt Buiten spel", het sportprogramma van de KRO dat ook ditmaal weer uit Stu dio Bellevue in Amsterdam komt. De wekelijkse hoofdfilm past in het schema van Graham Greene en de film. Vanavond „Across the Bridge" van Ken Annakhi met in de hoofd rollen Rod Steiger, David Knight e. v.a. Het is een bijzonder knap ver haal, spannend en met een scherpe persoonstekening. De hoofdpersoon is een zwendelende financier, die op de vlucht is voor de politie. Hij pro beert Mexico binnen te komen, maar ontdekt op reis daarheen dat hij ge signaleerd is en bij de grens opge wacht zal worden. Hij steekt zich in de kleren van een medepassagier, die een door de Mexicaanse politie ge zocht politiek delinquent is. Deze man komt om het leven bij een schietpartij, waarna de grote man van weleer, de rijke bankdirecteur, wordt doodverklaard. Hjj geniet geen enkel aanzien meer en zwerft als uitgestoten vreemdeling rond. DINSDAG 16 DECEMBER. NED. I: Schooltelevisie: 10.45 Ver kennen en ontdekken; 11.10 Erasmus en zijn tijdgenoten; 11.35 Beroepen iia de lats; 12.00 Einde; 18.50 Fabel tjeskrant (kleur); 18.56 Ster; 19.00 Nieuios; 19.03 Ster; 19.07 De rare vo gels; 19.30 Pepton Place; 19.56 Ster; 20.00 Journaal; 20.16 Ster; 20.20 Strange report (kleur); 21.10 De Tom Jones show (kleur); 22.20 Avro's Te levizier; 22.50 Liederen in kerstsfeer; 22.55 Journaal; 23.00 Schaken voor beginners (Teleac); 23.30 Einde. NED. II: 18.50 Fabeltjeskrant (in kleur); 1.56 Ster; 19.00 Nieuws; 19.03 Scala; 19.30 Earl Hines and his all stars; 19.56 Ster; 20.00 Journaal; 20.16 Ster; 20.20 Brandpunt-buitenspel; 21.10 Graham Greene en de film; 22.50 Journaal. Een winters beeld, zoals hel vorige week - en misschien nu nog wel of straks weer - viel te fotograferen in Nederland. BRUSSEL. Koning Boudewijn zal woensdag 17 december de eerste me trolijn in Brussel inwijden met een rit over het gehele 3,6 km. lange tra ject tussen het Brouckereplein in de Brusselse binnenstad en het Schu- manplein aan het einde van de Wet straat, de uitvalspoort naar de oos telijke buitenwijken. KERKNIEUWS Ned. Herv. Kerk Beroepen te Meteren en Est: B. de Graaf, Meeuwen; te Nieuw Stadska naal: S. Meyers. Ermelo; te Ooster zee: S. Euverman, Warffum; door de gen. synode tot predikant voor b.w. (koopvaardij pred. district Singapore) (I-Ierv. Zeemansraad): phr. mr. A. M. A. de Beaufort, Oostwoud-Midwoud; te Amsterdam als pred. voor b.w. (t.b.v. de commissie Kerk en Zieken zorg): J. de Ruyter, Rheden. Bedankt voor Ede: J. H. Vlijm, Krimpen aan den IJssel. Ger. Kerken Beroepen te Leiderdorp: G. van Loehen, Alkmaar; te Haren: A. Na- gelkerke, Dordrecht; te Bleiswijk: J. Keizer, Brouwershaven. Bedankt voor IJmuiden: W. P. H. Pouwels, Hillegom. Ger. Kerken (vrijgemaakt) Bedankt voor Utrecht-Centrum: M. K. Drost, Dalfsen. Chr. Ger. Kerken Beroepen te Ouderkerk aan den Amstel: M. Baan, Zeist. FEUILLETON door FRANK VAN FALCKENOORT „Midden-Duitsland, zou je kunnen zeggen". Hij haalde een kaart te voorschijn en wees naar een smal bauw slingerend lintje. „Hier hebt u de Weser. U hebt toch wel eens ge hoord van Hameln, niet? De i-atten- vangerstad. Die ligt er ook aan. Maar Hameln is een drukke stad. Die raad ik u af. Höxter kan ik u aanbeve len. Een mooi oud stadje, vlak aan de Weser, met goede, eenvoudige hotels. Er komen weinig buitenlan ders. Ook niet veel Duitsers. Gaat u met de auto?" „Dat is de bedoeling". „Waar woont u?" 32. „Gij kont deze stad, nietwaar Laroet?" vroeg de reus gespannen. En toen de Prater met veel omhaal van woorden verklaard had dat er niets of niemand was in Pareh waarmee hij niet bekend was, vroeg Tudor kort: „Ik zoek mijn zuster. Zij werd hier heen ontvoerd. Haar naam luidt Tamahia. Hebt ge iets van haar vernomen?" Hevig geschrokken fladderde Laroet om hoog. „Tamahia!" bracht hij hees uit. „Ta mahia. „Ge hebt dus van haar gehoord?" „Wie heeft dat niet in Pareh!" Het kleine wezentje was ten prooi van een hevige opwinding. Zij moesten ieder woord uit hem trekken en doorlopend smeekte hij hen niet verder te vragen. Maar toen ze hem eindelijk vroegen waar het meisje zich bevond, hief hij smekend z'n gevleu gelde armpjes op. „Ga er niet heen! Waar zij zich bevindt kunt ge niet doordringen! Weest verstandig! Keer terug! Ditmaal gaat het om méér dan uw leven!" Maar zij sloegen geen acht op hem en hij kon niet weigeren hen te leiden. Door donkere straten ging hij hen voor. Einde loos scheen de tocht te duren. Aram kreeg het gevoel dat zij heel Pareh doortrokken. Herhaaldelijk moesten zij zich verbergen voor vreemde, monsterachtige schaduwen, welke in de verte voorbij gingen en een maal vernamen zij in de verte het rumoer van de jachttocht. Maar dat alles scheen het kleine figuurtje niet zoveel angst aan te jagen als het verschrikkelijke einddoel van hun tocht. Eindelijk echter liet hij hen achter en kele huizen stilhouden en wees sidderend naar een groot, duister gebouw, dat aan de andere zijde van een klein plein oprees. Er hing een eigenaardige doodsheid over de verzakte koepels en daken. Nei'gens brandde licht. Alleen hoog in één der koe pels gloeide een eenzaam venster op in de nacht. Huiverend wees Laroet daarnaar. „Hier bevindt zich Tamahia. Doch wees verstandig! Luister naar wijze conversa tie! Waag het niet daarbinnen te gaan. Hier heersen machten waarvoor zelfs Pareh huivert. En de man die achter dat verlichte raam naar wijsheid vorst, is méér te vre zen dan alles wat ge in deze stad hebt gezien „In Dorringen. Dicht bij Enschedé is dat". „Ik ken het dorpje, ja. Wel, u rijdt via Osnabrück en Bielefeld via Det- mold naar Altenbeken. Daarvandaan gaat u via Bad Driburg naar Ott- bergen naar Höxter. Dat is niet de allerkortste weg, maar wel de beste. Ik neem aan, dat het u daar wel zal bevallen, als u rust zoekt. En mag ik dan eens een góede raad geven?" „Gaat uw gang". „Laat-uw wagen een dag thuis en ga een boottocht maken over de We ser. De dienstregeling vindt u bij de ze folders. Ik wens u veel sukses en veel genoegen". Dat laatste mag hij er wel aflaten, dacht Evert. Veel genoegen zal ik niet beleven, misschien wat verge telheid, die heb ik wel nodig. En nu zat hij twee dagen in Höx ter en het beviel hem hier. Tot nog toe had hij hier geen Nederlandse wagen gezien. Het gezelschap in het hotel bestond uitsluitend uit Duit sers, die hem niet lastig vielen en alleen maar Vriendelijk groetten. Het stadje had hij al bekeken. Het was leuk en intiem. Met mooie vakwerk huizen, vooral in het centrum. Zo te zien had het stadje weinig te lijden gehad van de oorlog. De omgeving was mooi. De rit erheen was op zichzelf al een genoegen geweest. Vandaag ging hij maar eens een be zoek brengen aan Hameln. Als kind had hij gesmuld van het verhaal van de rattenvanger. Nu wilde hij de stad zelf wel eens bekijken. Het was ongeveer zestig kilometer, dus een kwestie van een goed uurtje, als hij het kalm aan deed .En misschien volgde hij het advies van het reis bureau wel en maakte hij morgen of overmorgen een boottocht. De ober kwam met zijn ontbijt. Hij schonk zich thee in en begon een hard Duits broodje door te snijden. Vers brood om half negen. Waar kreeg je dat in Nederland in een hotel? Maar in Duitsland kon dat. Hij begon met smaak te eten. Ge lukkig, sinds hij hier zat, kwam zijn eetlust terug. In Dorringen keek iedereen hem bedenkelijk na en hij wist, wat de mensen onder elkaar over hem zeiden: Daar heb je die Vardèl, die vastgezeten heeft voor 13 die moord op de oude heer Groote- borg in het Wold. Zijn buurman, met wie hij altijd overhoop lag. Nou, als hij het niet gedaan heeft Ja, zo ongeveer zouden de mensen wel redeneren. Zelfs in het Wold, zijn eigen overburen, met wie hij altijd goed overweg had gekund, negeer den hem en draaiden zich om, als ze hem zagen. Binnen drie dagen had hij het geweten: ik lig er uit, al ben ik vrijgesproken. In hun ogen ben en blijf ik de moordenaar van m'n buurman. Enkele dagen na zijn invrijheid stelling was hij gewoon aan het werk gegaan, klanten bezocht. Win keliers, aan wie hij al jaren pak ketten en strips met zegels verkocht voor de wederverkoop. Maar ook hier speurde hij terughoudendheid. Er waren er zelfs, die heel beleefd te kennen gaven, dat ze onder de gegeven omstandigheden liever geen zaken meer met hem wilden doen. Of hij dus maar niet meer terug wilde komen. Wat zei die winkelier in droenlo ook alweer? O ja: „Niet, dat ik u er lelijk om aankijk, meneer Vardèl. Vast niet". „O nee?" „Beslist niet. U bent vrijgespro ken, dus voor mij is de kous af. Maar ja.... ik heb een zaak, nietwaar? En uw foto heeft meer dan eens in de krant gestaan en men weet, dat u postzegelhandelaar bent. Men zou u kunnen herkennen en het mij kwa lijk nemen, dat ik nog zaken met u doe. Blijft u een poosje weg; ik heb op het ogenblik voorraad genoeg. La ten we zeggen: een jaar. Dan zien we wel weer Deze man was tenminste eerlijk. Maar menigeen zei met een gemeen smoesje: ..Och, er zit de laatste tijd niet veel brood meer in die postze gels. Daarom heb ik maar besloten er mee op te houden". „Nou, goed, meneer, het is uw zaak. Als u van gedachte verandert, weet u m'n adres en m'n telefoon nummer". „Ja, ik zal aan u denken, als het zover is". Maar toen hij drie weken later langs reed, zag hij het raam behan gen met nieuwe strips van een con currerende firma. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1969 | | pagina 7