veestAAn wij noq?
FEBRUARIRAMP 1953
Storm
1903
De foto dateert uit 1911
Het elftal stond opge
steld op een terrein in
Malta. Slaande v.l.n.r.:
Veersema, Bolt, Van der
Hoeven, Wiebols, Koh-
schulte, ldeler. Zittend
v.l.n.r.: Nauhuis, Voti
Lis. Ezerman, Ten Ilaaj
fii Spijker.
Stormen heeft Schouwcn-
ruiveland in allerlei sterkten
gekend. Een heel zware was
er cp 6 september 190"*. De
i dag begon met goed weer,
<1 maar rond tien uur brak er
i* plotseling een zware storm los
uit het noord-westen. Bij de
grote zandplaat voor Flaau-
wers waren zeven visser-
i scheepjes aan de visserij. Ze
vergingen met man en muis.
a Dertien mannen waren er aan
l bcord, zodat er één scheepje
f bü moet zyn geweest met één
i man aan boord. Be vissers
kwamen bijna allen uit Arne-
muiden en wellicht één uit
Yerseke. De storm duurde
f slechts enkele uren en rond
twaalf uur warén de elemen-
t ten weer gestild. Een merk
el waardige en rampzalige storm
a zes én zestig jaar geleden.
Herinneringen aan
toegangs"haven„
naar overstroomd
Duiveland
Duiveland, was het talud van de
Stenend ijk niet ver van het geheel
vei dwenen gehucht Capcllc.
Het beeld is na betrekkelijk toch nog
maar weinig jaren, zo onwerkelijk
geworden dat het zonder de geheu
gensteun van een foto, zich steeds
moeilijk meer denken laat. Thans
glijdt over een brede autostrade het
verkeer naar Zierikzee of Grevelin-
gendam; links en rechts strekken de
velden zich weer uit, die een gouden
oogst aan vruchten droegen. Toen
niet. Teen was er water; zout water
dat de grond bedierf, het groen ver-,
nielde en aandreunde tegen mense
lijke bouwsels tot zij tot wrakhout
werden.
Maandenlang* -heeft dat geduurd en
toch herrees Schouvven-Düiveland
na dCZe ontzettende catastrophe. De
plaatij van de foto was er zo één
van veel leèd en angst, maar ook één
van taai menselijk volharden en zich
schikken naar omstandigheden, die
het leven soms oproept en - hoe
moeilijk- ook - om. een positief en
wilskrachtig 'antwoord vragen.
Er moest van Zierikzee toch enige
verbinding komen mét de getróffen
dorpen in Duiveland en op min of
meer gezette tijden, gingen hier
bootjes van start, die de mensen over
cle ondergelopen polders brachten
naar hun huizen diep in de water
vlakte.
Zij wilden zien of misschien nog wat
te icdden viel, maar veer was dat
doorgaans niet. Eerder had op deze
plaats het drama van mens en dier
zich afgespeeld Zookers naar mense
lijke- .slachtoffers brachten hier hun
droeve last aan wal. kadavers van
dieren lagen 'opgestapeld en toen
kreeg-tót aan de drooglegging deze
'plaats bekendheid als alVaarplaats
van de. scheepjes, die feitelijk- over
volle zee, zich een weg zochten nèar
Nièuw^rkérk,, C uwe .kerk óf Öoster-
land;
SCHOUWEN-DUIVELAND, novem
ber. - „Hier hield de weg op". Wie
het nimmer zagen, kunnen het nau
welijks geloven. Wie er bjj waren
denken bjj deze feto: „ja, zo was
het," Zo was het na de stormramp
van J.953, die Schcuwen-Duiveland
overspoelde. Niet geheelweliswaar,
maar hoe weinig heeft dat nog ge
scheeld. Toegangs„haven" tot het
overstroomde en zwaar geteisterde
Verstaan wij nog hei lijden,
van die. toen werden geroepen,
te vroeg,'te plotseling, te wreed?
Ze wilden vrij leven, maat' stierven.
Verstaan wij nog hun angst en pijnen
en het. meedogenloze kat - en muis-spel
dat hen dreef in een bittere dood
Ze wilden vrij leven, maar stierven.
Verstaan wij nog hun eenzaamheid en tranen
en de langgerekte droefheid nadien
voor hen die bleven, toen alles voorbij was.
Over hen die vrij wilden leven, maar stierven.
Veel woorden later bleken loos te zijn
en hol tegen de grootte van hun offer
vrijwillig gebracht, maar hoe bitter
Door hen die vrij wilden leven, maar stierven.
Op dit uur staan wij stil bij hun graven,
waarop het laat verdorde blad nog toeft.
God geef ons iets van de kracht en geest
Van hen die vrij wilden leven, maar stierven.
Bd.V.
Een xiniek plaatje uit de oorlog. Deze foto werd gemaakt in 1944, op de dag,
dat de slag om Arnhem begon (17-25 september), door een van de weinige
te Zierikzee achtergeblevenen, die de beschikking had over een fototoestel
(en een film). Engelse Liberators op weg naar het front te Arnhem. Links
(als bei vijs van authenticiteit) de spits van de stadhuistoren.
De ontsluiting van Schouwen-Duiveland begon met de opening van de
Grevelingendam in 1965. Het eeuwenoude isolement nam een einde en het
schiereilandtrad een nieuw tijdperk binnen. Waarheen het leiden zal, ligt
in de schoot van de toekomst verborgen.
landweg. Twee woonlagen en een moderne
uitrusting mogen graadmeter zijn voor de
progressiviteit, waarmee de woningbouwpn-
danks vaak barre moeilijkheden, is en wordt
aangepakt.
Honderden huizen werden na de stormramp -
krappe toewijzingen ten spijt - gebouwd op
Schouwen-Duiveland. De foto toont een re
cent gereed gekomen flatgebouw aan de Ca-
Tot de meest karakteristieke herinneringen aan het vroegere
Schouw en-Duiveland, behoort „den tram", veel bespot, maar
ook, hogelijk gewaardeerd, want hij doorbrak in het begin van
deze eeuw het isolement. De tram hield het uit tot 1953. Zo iets
dan is de „kockedoaze" specimen van eerdere vervoersgezellig-
heid.
