F.r komt thans wat schot in het rampmonument voor Zierikzee
Kwart van appel- en pereboomgaarden
gaat in de toekomst verdwijnen
De kwestie-
Griekenland
Dubcek
Joden uit Irak
evacueren
Rebellie in China?
Het landbouwonderwijs in Nederland
Afscheid hoofd chr. school te Oosterland
Meer sterfte door hart- en vaatziekten
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 31 januari 1969 Nr. 20141
Israëlische minister:
Beeld van vrouwenfiguur
met kiml
2IEH1KZEE, 30-1. Na een lange
tijd, waarin met name geïnteresseer
den zich gingen afvragen „hoe zit
het met het rampmonument?", kan
thans medegedeeld dat er wat schot
in begint te komen, zij het dat aller
lei omstandigheden de totstandko
ming hebben afgeremd en dat nog
wel doen. De kunstenaar Ad Braat
heeft in zijn Weeshuis-atelier al on
telbare uren aan deze opdracht ge
werkt, een opdracht - zo bleek hem -
die beslist niet eenvoudig is.
Met name de (getekende) voorstu
dies hebben veel tijd gevergd, want
hoe moet men het sprekendst de
massale emoties van de ramptijd
„onder brengen" in één beeld?
De heer Braat heeft gedacht aan
een vrouwenfiguur, die een kind in
een beschermend gebaar, achter zich
verbergt; een symboliek gebaar voor
het behoeden tegen het leed. De op
geheven hand kan men vrijelijk in
terpreteren. De een zal er dit in zien,
de ander dat; een dankbaarheidsge-
baar voor redding; een verwelko
ming van degenen die hun leven in
zetten om die redding tot stand te
brengen of wat ook.
Voor het (door de commissie goed
gekeurde) ontwerp zijn verschillende
voorontwerpen in miniatuur ge
maakt en thans is 'het mansgrote
beeld in gips vrijwel gereed. Na vol
ledige afwerking moet het geheel
nog naar de bronsgieterij en kan
t.z.t. het beeld worden overgedragen.
Het is nog niet precies bekend, waar
het zal komen te staan, ai zijn er
voor een plaats destijds wel enkele
suggesties gedaan.
TWEEDE KAMER
Groei door „Beter Bewegen"
Jaarvergadering gymnastiekvereniging „Kwiek"
Krant betaalt
„def ensielasten"
van Andorra
WASHINGTON, 30-1. Een kleine
Amerikaanse krant heeft woensdag
besloten de defensielasten van het
staatje Andorra in de Pyreneeën
voor haar rekening te nemen. Het
blad „Mercury'' uit Pottstown in
Pennsylvania deelde mee de autori
teiten van het bergstaatje een che
que te zullen overmaken van vijf
dollar, het bedrag dat Andorra vol
gens persberichten voor dit jaar uit
getrokken heeft om zijn twintig sol
daten van munitie te voorzien.
Bruiden te duur
in Mali (Afrika)
BAMAKO, 30-1. „De bruidschat is
20.000 Malinese francs ongeveer 140
gulden), maar al het geld dat erbij
komt voor cadeaux schrikt de toe
komstige bruidegom af... Die vast
gestelde prijs van 20.000 franc is niet
meer dan een dekmantel voor de
wet, in werkelijkheid komt een bruid
gauw op 50- tot 100.000 francs", al
dus het bezorgde Malinese weekblad
„De Ontwikkeling", in een artikel
dat gewijd is aan het huwelijk, „dat
in Afrika voor de jongens stcecls
moeilijker wordt".
Dit geldt niet alleen voor Mali,
maar voor alle Afrikaanse landen,
beweert „De Ontwikkeling".
Een bijkomende moeilijkheid is,
dat de jongens hun geld liever uit
geven aan een bromfiets. De acces
soires daarvan zijn veel minder be
grotelijk dan die van een bruid.
Het blad wijst erop dat de meisjes
het wachten op een bruidegom moe
worden en niet aarzelen zich aan de
eerste de beste te geven. Het artikel
besluit met een oproep aan de ouders
die onze zusters zien als een bron
van inkomsten", om hun toekomsti
ge schoonzoon niet zo uit te buiten.
DEN HAAG, 30-1. Ongeveer een
kwart van de Nederlandse appel- en
pereboomgaarden zal verdwijnen
door de rooiactie, die nog een aan
tal jaren doorloopt.
Minister Lardinois sprak deze ver
wachting donderdag uit tijdens de be
handeling van zijn begroting door de
landbouwcommissie van de Tweede
Kamer. De rooiactie, gesubsidieerd
door het Oontwikkelings- en Sane
ringsfonds voor de landbouw, heeft
ten doel het opruimen van verouder
de boomgaarden.
De minister vertelde dat de Euro
pese commissie aan de E.E.G.-minis-
terrraad heeft toegezegd, vóór 1
maart te zullen komen met nieuwe
voorstellen voor het tuinbouwbeleid,
inclusief het invoerbeleid en het sub
sidiebeleid. Het zou ook te gek zijn,
meende de bewindsman, als er in
een deel van de E.E.G. rooipremies
en in een ander deel aanplantsubsi-
dies zouden worden gegeven. De
vraag of de rooiregeling tot de E.E.G.
RECHTSZAKEN
Eis inzake dubbele moord
BREDA, 30-1. De officier van jus
titie bij de Bredase rechtbank heeft
donderdagmiddag een jaar gevange
nisstraf, met aftrek en ter beschik
kingstelling van de regering, geëist
tegen de 28-jarige Nederlandse fa
brieksarbeider P. B.
De in het Belgische Poppel wo
nende man heeft in de nacht van 21
op 22 juni vorig jaar, in zijn woning
zijn vrouw Cornelia gewurgd en zijn
tweejarig zoontje René met een li
monadeflesje doodgeslagen.
P. B. bekende het hem ten laste
gelegde volledig, maar kon zich som
mige details niet meer herinneren.
Hij was die nacht dronken thuisge
komen. Gedurende de hele dag had
hij zestig- glazen bier naar binnen 'ge
slagen. Zijn vrouw, die met het kind
in bed lag, verweet hem te hebben
gedronken. Toen de man zich over
zijn kind boog, dacht hij dat zijn
vrouw hem wilde slaan. Hij werd
woedend en wurgde haar met een
judogreep, waarbij hij de luchtpijp
dichtdrukte. Daarna sloeg hij zijn
zoentje, dat naast het bed stond, met
een flesje enkele malen op het hoofd.
De hond, die hem aanviel ter verde
diging van zijn bazin, sloeg hij ook
dood. Na zijn daad trok hij de grens
over en meldde hij zich bij de ge
meentepolitie in" Oosterhout bij Bre
da.
DEN HAAG, 30-1. De minister van
buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, maakt van zijn bezoek aan
Ethiopië gebruik om met keizer
Haile Selassie en zijn Ethiopische
ambtgenoot te spreken over de mo
gelijkheid van een hulpactie voor de
bevolking van oostelijk Nigeria, door
een aantal westelijke landen, via de
Organisatie voor Afrikaanse Eenheid.
Aldus heeft de staatssecretaris van
buitenlandse zaken, H. J. de Koster,
na afloop van een vergadering van
de Tweede Kamercommissies voor
buitenlandse zaken en justitie mee
gedeeld.
Men heeft de indruk dat het hulp
project, dat het openen van eon weg
moet worden uitgebreid, in deze com
missievergadering door de heer Van
Coeverden (K.V.P.) aan de orde ge
steld, zal in het Brusselse overleg
ook kunnen worden besproken. Ook
zal men het daar hebben over de
vraag of bepaalde kwaliteiten fruit
niet van de markt geweerd moeten
worden en alleen nog maar voor in
dustriële verwerking moeten worden
toegelaten.
Journalisten-„zuivering"
in Praag
PRAAG, 30-1. Ruim 60 vooraan
staande Tsjechoslowaakse journalis
ten en televisiecommentators zijn
het slachtoffer geworden van een
grootscheepse zuivering van de mas
sa-media, zo is donderdag in welin
gelichte Praagse kringen vernomen.
Onder hen bevinden zich 40 televi-
sieverslaggevers en commentators,
16 radioverslaggevers en enkele re
dacteuren van kranten.
De zuivering zou zijn uitgevoerd
op dringend verzoek van de Russen.
Ook de bekende Praagse televisie
omroepster Moeckova is „weggezui
verd".
DEN HAAG, 30-1. Het Llager
Landbouwonderwijs bevindt zich in
een isolement, doordat het bü het
ministerie van landbouw is onder
gebracht. Die mening uitte de heer
S. van der Ploeg (PvdA) donderdag
tijdens de begrotingsbehandeling in
de landbouwcommissie van de Twee
de Kamer.
Hij vroeg de minister niet, dit
werkterrein aan het ministerie van
onderwijs over te dragen, omdat zijn
ervaring was dat het ministerie van
landbouw, de minister incluis, tegen
zo'n vraag in verzet pleegt te komen.
Daarom bewaarde hij haar liever tot
de volgende kabinetswisseling.
De landarbeiders, aldus de heer
Van der Ploeg, zijn niet naar die ge-
isoleerde vorm van onderwijs te krij
gen. Hij had er ook bezwaar tegen
dat levensmiddelenteohnologische af
delingen bij lagere landbouwscholen,
worden ondergebracht op een wijze
die, gezien de manier waarop de sub
sidies worden gehanteerd, veel op
dwang lijkt. Als dit onderwijs bij
naar Biafra zou omvatten, de instem
ming van de keizer heeft.
Tot de staten die aan de actie zou
den deelnemen behoren de Scandi
navische landen.
Premier De Jong en de minister
zonder portefeuille voor ontwikke
lingshulp, drs. B. J. Udink, deelde
mee dat Nederland, gezien het te
verwachten tekort aan koolhydraten
in Biafra, bereid is op korte ter
mijn opnieuw tarwe ter beschikking
van de bevolking te stellen, voorop
gesteld dat transportmogelijkheden
aanwezig zijn.
Minister Udink zal in Brussel de
E.E.G.-partners polsen over de mo
gelijkheid van een gezamenlijke ac
tie.
BRUINISSE, 30-1. In hotel Storm
hield de gymnastiekvereniging
„Kwiek" te Bruinisse haar jaarver
gadering onder leiding van mevrouw
Van Leeuwen-Sieling die zich in
haar openingswoord verheugde over
de bloei van de vereniging. De nieu
we groep, voortgekomen uit „Beter
Bewegen" en voor het grootste deel
bestaande uit dames ouder dan 30
jaar was een mooie nieuwe loot aan
de „Kwiek"-stam.
Uit deze nieuwe afdeling kwam
ook het clublied, dat dapper werd
gezongen, terwijl de vervaardigster
van dit lied, de sfeer van de avond
direct al op uitstekend bracht door
declamatie van een eigen gemaakt
gedicht.
De penningmeesteresse, mej. Elly
de Waal, kon haar boeken sluiten
met een batig saldo, waarbij tevens
mag worden gemeld, dat de ontvang
sten en de uitgaven elkaar vrijwel
hadden gedekt. Wel waren de in
komsten wat geflatteerd door het
batig saldo van de Bondswandel-
tocht. Volgend jaar moet deze wan
deltocht reglementair worden geor
ganiseerd door Oosterland en zal
Bru deze inkomsten dus moeten mis
sen.
Het jaarverslag
Het jaarverslag van de secretares
se, mevr. Jumelet-van Dienst deed
verschillende 'hoogtepunten uit het
afgelopen jaar weer even herleven.
De ZEBRA kringwedstrijden, de uit
voering op 30 maart, de reeds hier
boven gemelde wandeltocht met zijn
grote deelneming, de turnwedstrij-
den waarbij de meisjes de eerste
prijs behaalden, de optocht bij de
feestelijkheden ter gelegenheid van
het 500-jarig bestaan, de aanschaf
fing van een dikke springmat, de
groei van de vereniging door de
komst van de Beter Bewegengroep
(29 leden) en de turnwedstrijd in ok-
STRAATSBURG, 30-1. De assem
blee van de Raad van Europa heeft
met een grote meerderheid van stem
men de Griekenland-aanbeveling van
de Nederlandse socialist Van der
Stoel, geaccepteerd. Daarin wordt
geconstateerd dat Griekenland thans
niet 'aan de voorwaarden voor het
lidmaatschap van de Raad van Eu
ropa voldoet en het ministerscomité
wordt aanbevolen „passende maat
regelen' 'te nemen. Hiertoe behoort
de mogelijkheid van een schorsing
of de uitnodiging aan Griekenland
zich vrijwillig uit de Raad terug te
trekken.
•NIJMEGEN, 30-1. „De sterfte als
gevolg van hart- en vaatziekten
stijgt met sprongen. In 1950 stierven
van de 100.000 mannen tussen de 35
en 45 jaar er 18.7 aan dergelijke
aandoeningen; in 1966 al 78.9. Ook
bij vrouwen is een dergelijke ont
wikkeling te constateren, zij het
minder sterk".
Deze cijfers noemde dr. J .Vonk
tijdens een openbare les, waarmee
hij het ambt van lector in de car
diologie en de inwendige genees
kunde in Nijmegen aanvaardde.
Als oorzaken van de stijging in de
sterfte aan 'hart- en vaatziekten
noemde dr. Vonk maagerfelijke aan
leg, vooral de voeding, het gebrek
aan lichaamsbeweging en het inha
leren van rook.
Dr. Vonk veroordeelde de tegen
woordige westerse voedingsgewoon
ten, onder meer het gebruik van veel
vet en verkeerd samengestelde vet
ten. Hij waarschuwde tegen een te
dit ministerie blijft, aldus de heer
Van der Ploeg, moeten we over twin
tig jaar merken dat de arbeiders ini
de levensmiddelentechnologie onge
schoold zijn, omdat ze niet naar die
scholen willen.
lober waar de groep van 10-12 jaar
goed voor de dag kwam.
Het verdwijnen van de herengroep
moet worden betreurd. De woens
dagse voetbalwedstrijden op de tele
visie hebben aan de afdeling heren
de genadeslag toegebracht.
Twee dames volgen de voorturn-
wedstrijden in Kapelle.
De vereniging telt momenteel 240
leden. Er rijn af en toe nogal wat
damesleden absent. Er werd met na
druk op -gewezen, dat wie niet komt
toch zijn contributie moet betalen.
Een dochter van de heer Koster te
Zierikzee zal in het vervolg de kleu
ters trainen. Zij heeft daartoe een
diploma.
De aftredende bestuursleden de
dames mevr. van Leeuwen en mej.
Elly de Waal alsmede de heer L.
Becu werden herkozen.
Een mooie film over diverse turn-
prestaties besloot de goed geslaagde
avond.
weer in het openbaar
PRAAG, 30-1. De Tsjechoslowaak
se eerste partijleider Alexander Dub
cek is in ihet openbare politieke le
ven in Praag teruggekeerd waar hij
de vergadering van de „Volkskamer"
bijwoonde.
Veertien dagen geleden verscheen
hij voor het laatst, waarna men zei
dat hij ziek was en naar zijn geboor
testad Bratislava was vertrokken.
OOSTERLAND, 30-1. Donderdag
middag vend in de „Conferentieka
mer" alhier het afscheid plaats van
de heer Cromwijk, hoofd van de Chr.
lagere school, in verband met zijn
benoeming te Gameren. Bij binnen
komst werd het echtpaar Cromwijk
dcor de kinderen toegezongen. Saar-
tje Wesdorp bood mevr. Cromwijk
een boeket bloemen aan.
De onderwijzeres mevr. Laurense
memoreerde in een afscheidstoe
spraak het feit dat 'gedurende de zes
jaar dat de heer- Cromwijk hoofd
was van drie naar vier leerkrachten
kon worden overgeschakeld. Zij
roemde de ijver van het scheidende
•hoofd voor ihet plaatselijk chr. on
derwijs en zijn activiteiten om te
komen tot een nieuw schoolgebouw,
groot overgewicht en betoogde dat
jong en oud de lichamelijke conditie
moet verbeteren en minstens vijf of
zes maal per week flinke lichaams
beweging moet nemen.
Tegenover de dagelijkse spannin
gen moeten ook ontspanningen staan
met daarnaast voldoende nachtrust
en vakantie.
H.A. „Sara Maatje"
BRUINISSE, 28-1. De radioberich-
teni brachten bekende namen bij de
brand aan boord van de Harlinger
kotter H.A. Sara Maatje.
Dit is namelijk de kotter van
schipper Rinus van Stee, die uit
Yerseke naar Bruinisse kwam, daar
een aantal jaren woonde, een ernstig
ongeluk overk/wam waardoor hij
beide benen verloor, maar die het
presteerde om ondanks deze handi
cap toch weer aan boord te gaan. en
zijn oude beroep weer op te nemen.
Overigens is hij sinds vorig jaar niet
meer aan boord, maar heeft hij zich
in de handel begeven.
De Sara Maatje (genoemd naar de
voornamen van mevrouw van Stee-
TEL AVTV, 30-1. De Israëlische
minister zonder portefeuille, Mena-
chem Beigin, heeft donderdagavond
op een bijeenkomst van socialisti
sche jeugdleiders in Tel Aviv gezegd
dat de enige manier om de 3.000 Jo
den in Irak te redden is, hen per
vliegtuig te evacueren. Met twintig
vliegtuigen zouden alle 3.000 Joden
binnen enkele dagen uit Irak weg
gehaald kunnen worden. „De Joden
in Irak zijn voor omstandigheden
gesteld, die hen doen vallen onder
bepalingen van de conventie ter
voorkoming .van groepsmoord", al
dus. Beigin.
Ook de opperrabbijn Yehoeda Leib
Untermann heeft in Jeruzalem aan
gedrongen op evacuatie van de Jo
den uit Ira'k.
TAIPEI, 30-1. Het nationalistisch-
Chinese perbureau meldt dat boeren
en arbeiders in de Chinese provincie
Yoennan ruim 100 soldaten en com
munistische kaderleden om het le
ven hebben gebracht nadat zü in
verzet waren gekomen tegen de in
krimping van de voedselrantsoenen.
Het persbureau, dat zich beroept
op welingelichte kringen, zegt dat
2.000 boeren en arbeiders, gewapend
met hooivorken en ander boerenge
reedschap. op 17 december een ka
zerne en een gebouw van het Maoïs
tische revolutionaire comité in Yak-
moe bij de Birmaanse grens hebben
aangevallen. Bij de gevechten die
daarna ontstonden, zouden ruim 100
Chinese soldalen en communistische
kaderleden zijn omgekomen.
waarvan thans de contouren reeds
in de verte zichtbaar worden.
Verschillende leerlingen lanceer
den gedichten of proza in verband
met dit afscheid; Tineke Stuij, Bert,
Jelle en Gertie Zijlstra, Lea Rotte
en Atie v. d. Zande. „Hij kon wel
streng wezen maar als we ons best
deden kon er veel goed worden ge
maakt", was daarbij het commen
taar. Het afscheidsgeschenk van de
leerlingen was een prachtig bewerkt
haardbankje met kameelzadel, dat
werd aangeboden door Jan Stouten
Wz. Onder het motto „Komen en
gaan in ons aller bestaan" sprak de
onderwijzeres mej. Nieuwenhuijzen
het echtpaar Cromwijk op hartelij
ke wijze toe. Namens het personeel
bood zij een tafeltje aan voor band
recorder of platenspeler.
Als voorzitter van het schoolbe
stuur dankte de heer J. A. v. d.
Weele de 'heer Cromwijk voor alles
wat hij voor de school heeft gedaan.
De kinderen werden 'getracteerd op
koek en snoep, waarna de heer
Cromwijk mede namens zijn vrouw
woorden van dank sprak voor de on
dervonden vriendschap en voor de
waarderende woorden die werdén
gesproken. Samenwerking met be
stuur en personeel was altijd goed al
waren er uiteraard, zoals over al wel
het geval is, wel eens „deiningen".
Tenslotte werd gezongen de zegen
bede uit Ps. 134.
de Jager) kreeg brand aan boord en
de 23-jarige H. van Stee kreeg
brandwonden na een ontploffing in
de machinekamer waar hij zich be
vond. Hij werd door de H.A. 40 met
spoed naar Delfzijl gebracht. De op
varenden werden overgenomen door
de H.A. 36, schipper Henk Jumelet.
Beide schepen, visten in de 'buurt van
Borkum. De H.A. 36 is eigendom
van de op Bruinisse geboren en ge
togen 'H. Jumelet Jz., die na de ramp
zich in Harlingen vestigde.
Een unieke prent uit het begin van
deze eeuw. Het begin van de Schuit
haven met het zicht op het kruis
punt met Mol-Dam en Melkmarkt.
Links „De goedkoope ijzerwinkel",
destijds gedreven door de heer J. M.
Doeleman. Deze zakenman verkocht
ook fietsen en zijn voorraad - auto's
waren er toen nog niet - kon gere
delijk op straat een plaatsje vinden.
De brand aan boord van de Harlinger kotter
