:lr n £3
lOviSRi:* itrr
Bejaardencentrum in plan-West kan in IVï jaar gerealiseerd
Geref. Kerk Bruinisse werd 100 jaar geleden geïnstitueerd
STREEKNIEUWS
r ii
Aanwinst voor Zierikzee
Complex bestaat uit hoofdgebouw en 36 huisjes
ZIERIKZEE, 5-11. „Het in plan-West verrijzende bejaardencentrum, dat
gebouwd wordt door de Stichting Nederlandse Centrale voor Huisvesting
van Bejaarden te Amsterdam, zal op 21 november worden aanbesteed. De
opdracht werd reeds in 1965 verstrekt, maar door allerlei noodzakelijk ge
bleken veranderingen in het oorspronkelijk plan, is het toch nog drie jaar
na dato geworden".
Aldus prof. ir. P. K. A. Pennink te Amsterdam, in zijn uiteenzetting over
het bejaardencentrumplan voor de leden van de gemeenteraad, die dinsdag
vergaderde onder voorzitterschap van burgemeester D. W. Kastelein.
Om ook iets te kunnen laten zien,
had prof. Pemnimfe hij was ook de
architect van het nieuwe waterlei-
dinggebouw te Zierikzee) een groot
aantal kaarten (werktekeningen en
perspektiefjes) meegebracht en een
fraaie maquette van het totale plan,
dat voorziet én in het eigenlijke be
jaardentehuis en in een aantal be
jaardenwoningen, die op charmante
wijze over het 2Vz -ha grote terrein
rond en in de buurt van het „moe
derhuis" liggen verspreid. Het to
taal geeft gelegenheid om te „spe
len" met groen en intieme paadjes,
zodat - eenmaal gerealiseerd - het
complex voor Zierikzee niet alleen
een uiterst praktische, maar ook es-
tetische aanwinst zal betekenen.
Het aantal kamers
In het bejaardentehuis zijn 71 één
persoons kamers en negen tweeper
soons kamers gedacht. Verder een
4-persoons en een 2-persoons zieken
zaal, twee isoleerkamers, 4 logeer
kamers en 7 persomeelskamers.
Wooneenheden worden verd'er inge
bouwd' voor het hoofd van de huis
houdelijke dienst en voor de direc
trice. Het totaal aantal bedden gaat
111 bedragen, terwijl er „dus" plaats
is voor 89 betalende inwoners.
Bij het complex komen dan 36 be
jaardenwoningen en een dienstwo
ning, waarin de technicus komt te
wonen, belast met het totale onder
houd van het complex. Tenslotte
aanvullend een aantal dienstruimten
en enkele garages.
In het hoofdgebouw komt (uiter
aard) een aula, een keuken, een uit
vaartcentrum en meer dergelijke
ruimten, die het geheel zullen com
pleteren. Gerekend wordt - aldus
prof. Pennink - dat het projekt in
500 werkbare dagen kan worden uit
gevoerd, zodat het complex er 2Vfe
jaar na de aanbesteding kan staan.
Bijzonderheden
Prof. Pennink heeft hierna nog
talrijke bij zonderheden verteld én
Jover het hoofdgebouw, én over de
bejaardenwoningen, waarin naar
grotere geriefelijkheid is gestreefd.
Wat het hoofdgebouw betreft, is het
al te massale karakter weggenomen
door „knikken" in de architectoni
sche opzet, een „bajonet-vormige"
opzet van het middendeel, waardoor
ook nog ruimte vrij komt voor in
teressante zitjes.
Het ligt in de bedoeling dat de
maaltijden op de kamers worden ge
serveerd. De aula is aan de west
kant gedacht, de dienstruimten aan
de noordzijde.
De kamers krijgen balkonnetjes,
die of 's morgens of 's middags zon
kunn en vangen. De opzet is overigens
sober gehouden. De gangen moet
men feitelijk zien als „straten" met
wanden van open metselwerk.
De bejaardenwoning in het hoofd
gebouw heeft een portaal met kast,
een keukentje, een „natte cel" een
woonkamer met erkervormige uit
bouw en een balkonnetje. Uiteraard
zijn de 2-persoons ruimten wat gro
ter. Het terras van het hoofdgebouw
komt op het zuiden.
De aparte woningen
Grof gezien komt de inrichting
van de om het hoofdgebouw gegroe
peerde woningen, neer op de een
heden in het hoofdgebouw. Elk huis
je krijgt een tuintje. De huizen heb
ben een L-vormige woonkamer en
krijgen een plat dak. Op het terrein
is een duidelijke ontsluiting en een
parkeerterrein. Het terras krijgt een
iets verhoogde aanleg. In antwoord
op vragen deelde prof. Pennink nog
mede dat de bouwduur van 2Vz jaar
ruim is genomen. Het kan korter
.iri, n. ji! --
- jtiJyi Mij 1:, Tj
'f'p ,^#3%
S I I l
1 Vj-j
Een blik in de kerkhistorie
(i)
BRUINISSE, begin november.
Een vroegere patroon van schrij
ver dezes, kon altyd met enige trots
vertellen, dat zijn kerk, de Gerefor
meerde Kerk van Bruinisse, waar hy
ouderling was, niet een kerk was van
de Doleantie, maar dat zy reeds
stamde uit de dagen der afscheiding,
die begon by ds. Hendrik de Cock
uit Ulrum en ds. Scholte uit Doeve
ren, met nog enkele anderen wel de
Vaders der Scheiding genoemd en
inderdaad wie gaat graven in de
kerkelijke geschiedenis, vindt de
oorsprong reeds in de dertiger jaren
van de vorige eeuw.
Nieuwerkerk op Duiveland ds on
betwist de plaats, waar reeds van
het 'begin af gezelschappen werden
gevormd, die 'n andere prediking
verlangden, dan in de vaderlandse
kerk van die dagen gehoord werd.
We kunnen noch willen een oor
deel vellen over de prediking
van ds. Lette uit Nieuwerkerk,
noch over die van ds. D1. J.
D. de Vos uito Bruinisse, maar wel
weten we dat in maart 1836 aan de
kerkeraad van Nieuwerkerk „brie
ven van afscheiding" werden ge
schreven door Cornelis Goote en
zijn vrouw Lena Kik. Deze laatste
naam heeft toch wel een Bruinisser
klank. De tweede brief van afschei
ding die bij de kerkeraad van Nieu
werkerk binnenkwam (april 1838)
was die van: Dirk van Farrowee en
Pieter van Vessem, ook al een be
kende klank voor Bruinisser oren.
Zouden Lena Kik en Pieter van Ves
sem verwanten hebben gehad op
Bruinisse? We weten het niet, we
weten wel dat toen men op Nieuwer
kerk gezelschappen begon te vormen
■men die wat later ook op Bruinisse
vond.
Hoofdpersoon en middelpunt van
deze „gezelschappen" was lange tijd1
de Nieuwerkenkse (landbouwer Dirk
van Farrowee, hierboven genoemd.
Maar hij kon niet anders dan mid
delpunt zijn. Een ander zou de af
gescheidenen van Duiveland (uit de
gemeenten Nieuwerkerk, Oosterland
en Bruinisse) tot één kerkformatie
formeren, ml. ds. H. J. Budding, de
vader der afscheiding in Zeeland.
Ds. H. J. Budding, in 1824 als pre
dikant bevestigd in Biggekerke, is
een merkwaardige figuur in onze
kerkgeschiedenis. In 1825 scheidde
hij' zich af, zwierf als reizend predi
ker door ons vaderland en kwam
plm. 10 jaar later weer op Walcheren
terug en ging de „gezelschappen" die
's zondags overal bijeen kwamen,
omdat zij het in d'e kerk niet konden
vind'en, tot kerken constitueren. Dat
deed hij ook te Nieuwerkerk; dn 1836
is hij de eerste keer 'te gast bij Dirk
van Farrowee.
Heimelijk bezoek
De politie zat hem weliswaar op
de hielen, hij moest binnengekomen
via Zierikzee dezelfde dag met de
postwagen naar Zijpe, om daar met
de Middelburgse boot, die te Zijpe
aanlegde, weer te vertrekken. Hij
stapte niet in de postwagen, zoals de
officier van justitie te Zierikzee hem
bevolen had, maar op de wagen van
Farrowee die hem te Zierikzee kwalm
afhalen. Hiji kwam echter niet ver,
buiten de stad werd de wagen door
de politie, die van zijn doen en .laten
verwittigd was, staande gehouden.
Ds. Budding werd! weer voor de of
ficier van justitie gebracht die hem,
vergezeld van twee a/genten, aan
boord van de veerman van Colijns-
plaaf 'bracht, om vervolgens op
Noord-Bevelamd en Zuid-Beveland
van politiepost tot politiepost door
agenten te worden afgehaald en zo
in Middelburg werd afgeleverd.
Was d'e vestiging van een gemeen
te door ds. Budding in oktober 1836
door diens uitwijzing mislukt, van
Farrowee en de zijnen lieten zich
daarom niet afschrikken. Contact
met ds. Budding zal er hoe dan ook
wel gebleven zijn, want op 19 okto
ber 1836 Mest men ten huize van
van Farrowee toch een kerkeraad,
alleen de ambtsdragers konden niet
kerkelijk worden bevestigd. Ds. Bud
ding zat in de gevangenis.
Bevestiging kerkeraad
Het wachten was op ds. Budding,
diie de bevestiging verrichtte op 12
november 1837. Wél was hij in de zo
mer nog enige dagen op Duiveland
•geweent, maar waarschijnlijk ds de
bevestiging ook toen verhinderd ge
worden.
Op 12 november 1837 blijkt de
'kerker a aid te bestaan uit de heren
Dirk van Farowee toe Nieuwerkerk,
Jacob d'e Waal uit Bruinisse en Hen
drik Kieviet uit Oosterland, als
ouderlingen en Pieter van Vessem
uit Nieuwerkerk, Marinus van den
Berge uit Bruinisse en Jacob Stout-'
jesd'ijik uit Oosterland als diakenen.
Hieruit blijkt dus dat Jacob de Waal
en Marinus van den Berge in 1837
reeds tot de Bruinissenaars behoor
den, die niet meer ter kerke gingen
bij ds. de Vos, maar behoorden tot
een „afgescheiden gemeente", zij het
dan dat deze te 'Nieuwerkerk in het
leven was geroepen.
Van een eigen gemeente te Brui
nisse is eerst sprake in 1843, nadat
ds. Budding in 1842 was vertrokken
leed de kerk te Nieuwerkerk een
kwijnend bestaan. Dat zou eerst ver
anderen in 1845 met de komst van
ds. van Sterkenbuirg. Maar wel nam
onder de prediking van Budding van
1838-1842 het aafital afgescheidenen
sterk toe.
Er werden fikse boeten uitgedeeld,
worden. Er is wel gedacht aan één
of ander kunstzinnig object of ver-
sieringselement, maar de praktijk)
leert dat het geld hiervoor meestal
wordt opgesnoept voor andere doe
len. Uiteraard komt er een centraal
oproepsysteem en een alarminstalla
tie, waarop ook de woningen worden
aangesloten.
Een eerste „uitbreiding" zou moge
lijk zijn door de 7 dienstwoningen te
bestemmen voor de bejaarden. Een
verdere uitbreidingsmogelijkheid is
er evenwel in het kader van de hui
dige opzet thans niet.
De burgemeester dankte prof. Pen
nink voor zijn verhelderend betoog.
Wij delen hierbij mede' dat tekenin
gen plrus maquette te zien zulilen zijn
op de expositie in het kader van de
bijeenkomst op Wereldstedebouwdag
vrijdag 8 november a.s. in' de Con
certzaal-foyer. Ieder kan zich daar
op de hoogte stellen van dit - en an
dere - planOnen).
Scholier onder auto
DEN BOSCH, 6-11. De 14-j'arige
L.T.S.-leerling J. Gosma uit Den
Bosch is op de Orthenbrug over de
Zuid Willemsvaart door 'n vrachtauto
met aanhangwagen gegrepen en op
slag igedood. De chauffeur van de
vrachtauto reed van links de brug op
toen hij merkte 'dat hij ergens over
heen reed. Vermoedelijk is de jongen
met zijn fiets tussen de vrachtauto
en de aanhangwagen terecht "geko
men.
GENEVE. Een Zwitserse passa-
gierstrein is ontspoord door een
aardverschuiving even over de Zwit
sers-Italiaanse grens, aldus een be-
ikendmaking van de Zwitserse spoor
wegen. De trein was op weg van
Demodossola naar Brig, in do Zwit
serse Alpen.
SALISBURY. In Salisbury is een
Afrikaan ter dood veroordeeld we
gens 'het doden van een Zuidafri-
kaanse politieman die meevocht met
Rhodesische troepen tegen nationa
listische infiltranten.
Gevarieerde inhoud Zeeuws Tijdschrift
ZIERIKZEE, 6-11. Deze week ver
scheen nummer vijf van de achttien
de jaargang van het „Zeeuws Tijd
schrift" goed voorzien van een geva
rieerde reeks artikelen. De heren I.
Ovaa, ir. P. v. d. Sluijs en M. H. Wil-
derom vervolgen in een tweede arti
kel hun bijdrage over „Dijkdoorbra
ken en bodemgesteldheid in Zeeland"
In het vorige artikel werd een
overzicht gegeven van de ligging van.
de wielen in Zeeland. Bovendien
werd een beschrijving gegeven van
het landsonap waarin zij voorkomen.
Onderscheiden werd een dekzand-
landSchap en het landschap van de
jonge zeeklei. Dit laatste werd ver
der onderverdeeld in Oudland, Mid
delland en Nieuwl-and, De bodem-
eenheden in die landschappen ver
schillen onderling in opbouw en sa
menstelling. In het tweed'e (en laat
ste) artikel wordt nagegaan in hoe
verre de verschillen in bodemge
steldheid samenhangen met de plaat
sen waar de dijken zijn doorgebro
ken.
Drs. S. P. v. d. Zee leverde voor
net nieuwste „Zeeuws Tijdschrift"
een bijdrage over „Sterftetafels voor
Nederland", waarin Zeeland verge
leken wordt met Nederland. Het
„Zeeuws Prentenboek" van L. W. de
Bree en M. P. de Bruin gaat ditmaal
over St. Phiiipsland. Bijzonder ge
klaagd is de foto van Wim Riemens
in dit nummer: „novemberzon'een
vlucht meeuwen voor een Zeeuws
herenhuis. In de jongste Z.T.-uitgave
staat ook een korte beschrijving van
de dijk- en oev'erval die in oktober
j.l. geconstateerd werd aan de Oud-
Kempenshofstedepolder bij Stave-
nisse.
Zeeuwse cowboy
Helene W. van Woelderen schreef
een artikel over „Meinard Sprengd
en zijn Zwartvoet-Indianen-callec-
tie". De „Sprenger-collectie" is een
begrip in het Rijksmuseum voor
Volkenkunde te Leiden. Het is een
verzameling voorwerpen van Zwart-
voet-Indianen, die momenteel grote
belangstelling van kenners onder
vindt. Meinard Sprenger werd in
1860 te Middelburg geboren en was
begiftigd met avonturiersbloed. Op
21-jarige leeftijd koerste hij naar
New York, waarna hij op „Moscovis
Isles" terecht komt, waar hij z'n eer
ste cowboy-ervaring opdoet. De trek
naar het westen krijgt mem te pak
ken en hij belandt uiteindelijk in het
onherbergzame gebied van Calgary,
aan de voet van de Rocky Moun
tains, waar de Zwartvoet-Indianen
hun jachtgebied hadden. Sprenger
bouwt een blokhut die d'e naam
krijgt van „Domburg'-ranch". (Dom
burg is de plaats waar zijn vader
burgemeester was). Het ging Spren
ger uiteindelijk goed. In 1902 keerde
hij terug naar Zeeland en koos als
woonplaats Domburg. Zijn unieke
verzameling voorwerpen, de Zwart-
voet-collectie, belandde uiteindelijk
in het Rijksmuseum voor Volken
kunde.
Verder in diit Z.T.: „Zeeland als
vakantieland en zeehengel-dorado"
door de jouma'list-hengelsportdes-
kundige Cor van Heugten en de
Zeeuwse Kroniek van M. P. de
Bruin.
Advertentie
Advertentie
Eis de omit
Winkelweek te Bruinisse van bijzonder karakter
die van Farowee noopten naar Ame
rika te vertrekken en in 1851 wordt
een kerk gesticht aan de Rampaart-
se dijk te Oosterland. Daarheen gin
gen toen. nog verschillende personen
uit Bruïniisse, maar er waren andere
oorzaken dat ook te Bruinisse een
gereformeerde kerk werd gesticht.
Gp het naburige St. Phiiipsland
woonde een man., die eertijds ge
vreesd werd op 'de kermissen en
drinkgelagen. Overal waar hij kwam
in zijin jonge jaren, ging het ruw toe
en werd veel gedronken. Hij was
daarom berucht in de wijde omtrek,
tot hij op een goede d'ag „kraohtda]-
dig werd bekeerd" en door God te
rug geroepen van zijn heilloze weg.
In het jaar 1842 verkocht deze man
zijn hofstede, omdat hij zich geheel
wilde wijden aan de dienst des He
ren, zoals dat genoemd werd. Als
„oefenaar" preekte hij in een oude
schuur die hij als kerk had laten
inrichten te St. Philipsliafnd en er
kwamen velen naar hem luisteren,
niet alleen van St. Phiiipsland zelf,
maar ook van het Thoolse land en
van Duiveland', later zelfs uit G°es
en uit Walcheren.
Ook ds. Buddingh zocht 'hem op,
hij preëkte in de kerk van van Dijke
want die was het en hij doopte er
kinderen (1842).
Nu moest van Dij'ke op zekere dag
naar Zierikzee om wat zaken te re
gelen, maar hij raakte in Anna Ja-
cobapoMer in gesprek en het was al
laat, 'toen 'hij de veerman vroeg hem
te willen overzetten naar Zijpe. De
veerman wilde eerst niet, want het
was ruw en stormachtig, maar "ten
laatste, het was misschien wat stiller
geworden, ging hij toch en laat in de
avond stond van Dijke op Zijpe,
slechts een flauw maansohijnsel gaf
af en toe wat licht .tussen de buien
door.
Om wat tegen de wind en de regen
beschut te zijn 'besloot 'hij langs de
dijk (Boomdijik) naar Bruinisse te
gaan en daar aan te kloppen, waar
hij nog licht zag om onderdak te
vragen voor 'de nacht.
Komt men langs de dijk van Zijpe
naar Bruinisse, dan komt men altijd
op de Oudestraat terecht, en er
brandde nog licht in één woning en
dat was de woning van de weduwe
Vooi-beytel. Zelf is deze vrouw oud
geworden, maar zij was al vroeg
weduwe en zij was één dergenen,
die in de 19e eeuwse prediking in de
hervormde kerk van die dagen niet
bevredigde.
Toen van Dijke dan ook bij haar
woning aanklopte, kende zij hem en
zij beschouwde hem „als van den
Here gezonden", want de „bevin
ding" vierde natuurlijk in die krin
gen hoogtij. Met de andere 'huisge
noten samen werd een en ander be
sproken en tenslotte ging men naar
bed.
BRUINISSE, 5-11. In een zeer goed
bezochte vergadering van de afdeling
Bruinisse van de Kon. Ned. Midden
standsbond, onder leiding van de
heer P. Maaskant in Hotel Storm te
Bruinisse gehouden, werd besloten
cm weer een winkelweek te houden.
Daar de winkelweek op de oude
voet, door wettelijke bepalingen aan
alle kanten beknot, zichzelf had
overleefd, heeft men gezocht naar
een geheel andere vorm. en men
meent deze te hebben gevonden in
de winkelweek met gratis koopdag.
De winkelweek zal gehouden wor
den van 18 november tot 10 decem
ber en duurt dus 20 koopdagen.
In deze week ontvangt men bij
aankoop in één der winkels die aan
de aktie meedoen, een op datum en
bedrag afgestempelde koopbon.
Na afl'oop van de 20 koopdagen,
(na 10 december) wordt bekend ge
maakt, op welke datum men gratis
heeft gekocht.
Dit betekent dat de deelnemende
winkeliers, voor alle goederen op
een bepaalde datum gekocht, dus
voor allen op één bepaalde gelyke
datum, koopbonnen verstrekken voor
het op die datum gekochte bedrag.
Wie voor f 100,- op een bepaalde
dag, die achteraf de vrije koopdag
LIMA. In Peru zijn 3.000 journa
listen voor 24 uur dim staking gegaan
uit protest tegen het verschijnings
verbod, dooi" de revolutionaire rege
ling opgelegd aam twee dagbladen
en een tijid'schrift en de sluiting van
twee radiostations.
MILAAN. Op verscheidene plaat
sen dn Lombardije is de Po buiten
haar oevers getreden, evenals twee
zijrivieren, de Ticino en de Adda. De
buitenwijken van Pavia, aan ce Ti
cino, staan op sommige plaatsen an
derhalve meter onder water.
blijkt te zijn, gekocht heeft, mag bij
de deelnemende winkeliers nog eens
voor f 100,- besteden.
Hij krijgt, na 10 december daar
voor n.l. nieuwe koopbonnen.
Deze aktie was op andere plaatsen
een succes, verwacht wordt dat het
ook op Bruinisse een stimulering zal
zijn, in 'eigen gemeente te kopen.
Voorts zal worden gezorgd, voor
een St. Nicolaasfeest, zoals de laat
ste jaren niet meer is voorgekomen.
De vernieuwde en verjongde MM-
denstaimdsvereniging 'is wat de plan
nen betreft voor. 1968 bruisend van
energie.
Zij die nog geen lid van de Mid
denstandsvereniging zijn, maar die
toch aan de winkelweek willen deel
nemen, krijgen gelegenheid alsnog
lid te worden.
Snuif en wrj§f
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
-7AZlïl-ï
ZIERIKZEE
„De Lichtboei"
Er hebben enkele wijzigingen
plaats gevonden in verband met de
leiding van 'de diverse clubs; het
boetseren is verschoven van dinsdag
•naar woensdag; de verf- en teken-
club is verschoven van woensdag
naar donderdag; het linoleumdruk-
ken is verschoven van donderdag
naar maandag.
Ouderavond
Theo Thijssenschool
Op vrijdag 15 november a.s. wordt
in het Huis van 'Nassau de ouder
avond gehouden van de Theo
Thijssenschool. Een causerie wordt
gehouden door de heer W. M. van.
Airideil, hoofd'inspekteur van politie
te 's-Gravenhage, over het onder
werp: „Weet u wat er in het leven
te koop is?"
Geslaagd
Bij het ini Den Haag gehouden
examen Vakbekwaamheid voor d'e
Kanitoarmaehimehandelaar, afgelegd
voor d'a commissie, gevormd door de
Ned. Ver. van Importeurs en Fabri
kanten van kantoor-machines en de
Ned. Org. van Handelaren in de
Kantoormach'imebraniche (Nobaka),
slaagde o;a. onze stadgenoot d'e heer
Ted Vo'lkeni, werkzaam bij boekhan
del Voikeri te Zierikzee.
OUWERKERK
Verjaardagsfonds
Het ver jaardagsf onds 'der Ned.
Herv. Kerk heeft in de maand okto
ber f 46,- opgebracht.
Advertentie.
Chrysanten!
Zeeën Yan kleur.
Te zien en voordelig
te koop bij iedere
bloemenwinkel,
kar en kraam.
Neem ze mee.
Want we hebben
ze nodig in dit
wat kale seizoen.
Zeg het met bloemen.
Va?i woensdag 13 tot en met donderdag 21 november a.s. worden in de
Energiehal te Rotterdam voorstellingen gegeven van de nieuwe, spectacu
laire ijsshow „Holiday on Ice". De show gaat te Amsterdam van 22 november
t.m. 1 december. Top-solinte in de nieuwe revue is de in Amsterdam geboren-
maar in Canaida opgegroeide wereldkampioene Petra Burke. In de nieuwe
wervelende ijsshow leveren vele schaatskampioenen en artisten unieke pres
taties. Het optreden van de solisten wordt omlijst door een showballet van
36 danseressen en dansers.
