r Dr. E. F. J. Smits te Groningen sprak boeiend over Berend Kunst AGENDA De hulp aan Indonesië Gemeente laat salarisberekeningen doen door computercentrum STREEKNIEUWS ,1 ZIERIKZEE, 11-10. „Op een Gro ningse boerderij „Onrust" ontdekte ik in 1958 vier pastelportretten van de 19e eeuwse rondreizende kunste naar Berend Kunst en meteen kreeg ik toen de „onrust" te pakken, die mij overal heen heeft gevoerd om werk van Kunst op te sporen en mij verder een beeld te vormen van deze mens". De Groninger emeritus pre dikant dr. E. F. J. Smits vertelde dit op de in de Mondragon-foyer ge houden vergadering van Stad en Lande, in het kader van zijn uit muntende causerie over: „Berend Kunst in Zeeland". Voordat dr. Smits aan zijn minu tieus speurwerk begon, was Berend Kunst ook in zijn (sigen) Groninger land een vergeten man. Zelfs de di recteur van het Groninger museum had nooit vam hem gehoord. Toch blijkt Kunst als reizend pastellist een boeiend laven achter de rug te hebben en een „spoor" van schilde rijen te hebben nagelaten op vele plaatsen in Nederland, Duitsland en zelfs Scandinavië. Er zijn veel „Kun sten" verloren gegaan, maar vele an dere hebben de tijd doorstaan en be vinden zich uitsluitend in, hand'efn van partiikuliereni. Het motief van 't geschilderd portret maakt dit ook wel evident. Van broodpaal naar penseel Dr. Smits wist boeiend te vertel len over „zijn Kunst", die (hij werd geboren in 1794) zij,n loopbaan be- gcn als bakker te Nieuwwolda, waar hij huwde met een meisje uit Scheemd'a. Kunst echter liet de broodpaal in de steek en vestigde zich te Groningen, waar hij onder protektie kwam van de burgemees ter, wiens echtgenote zelf een ver dienstelijk schilderes was. De kans voor Kunst kwam toen hij een eerste prijs won voor een portret (kop van apostel Petrus) in een wedstrijd uit geschreven door het Kunstzinnig Genootschap te Groningen. Dat was an 1825, hèt jaar van de grote storm vloed in het noorden, die vooral Friesland, maar ook Groningen trof. Werkboekje Het bekroonde stuk (Petrus) is bewaard gebleven. Voor de stad Embden schilderde Kunst een oost- Friese hoofdeling. Dr. Smits heeft bij zijn onderzoekingen veel steun gehad aan het werkboekje van, de kunstenaar, dat hij in Haarlem, op spoorde. We treffen Kunst in („ganz Westpha'len), in oost-Friesland, de Waddeneilanden. Purmerend. Weesp Monnikendam enz. Hij portreteerde verder de officieren van de „Cura- gao", d'e eerste stoomboot, die de oceaan overstak. In 1830is hij in Zeeland (Oud-Vossemeer) en ver trekt daarna naar Duitsland (Mun ster, Minden, Detmold). Bewonde renswaardig zijn zijn redsdrift en levensdurf, waarmede „hij alle drempels overschreed". Het waren drempels van huizen van welgestel- d'en, want zij alleen waren in staat een zelfportret te betaden.. Te Zierikzee In 1836 is Kunst te Zierikzee en de twee volgende jaren werkt hij in Middelburg, Hulst, Sluis, Oostburg. en IJzendijke. Daarna' schildert hij in Almelo de familie Salomonson (textielfabrikanten). Vele reizen Na Dordrecht, Maastricht en Zaan dam komen Schl'eswig Hoistein en Denemarken en Zweden aan de beurt en ook in deze landen weet Kunst de prominenten op vaak voortreffelijke wijze te pastelleren. In zuid-oost Noorwegen vindt hij onder de aldaar gevestigde reders ruim emplooi. Nadien volgen nog (1862) Emmerik, de Nederrijn-streek en Kaiserslautern .lm 1869 keert hij kennelijk ouder en vermoeider ge worden, voor goed terug naar Ne derland en neemt te Hogezand zijn intrdk bij zijn dochter. Zijn vrouw overleed in 1869. Kunst zelf stierf in 1881. Een knaip kunstenaar, een gul mens, die de sympathie van zeer ve len verwierf. ,.Het is een rijk leven geweest, maar volkomen vergeten", aldus dr. Smits, die hoopt nog een boek te kunnen schrijven over deze merkwaardige 19e eeuwse kunste naar, wiens werken hier en daar in de huizen nog een ereplaats inne men, zij het dat andere door non chalance teloor gingen. Zierikzee bezit ook een Kunst. Het maakt deel uit van de nieuw ver worven museumcollectie. Archivaris Keikes had het kunstwerk meege bracht naar d'e zaal. Het stelt het portret van een ombekende dame voor. Heel merkwaardig ,is ook dat de voorvaderen vam de heer N. H. Lysen te W esterschou wen door Kunst werdén geportretteerd. De schilderijen zijn nog in zijn bezit. Na de pauze werd een voortreffe lijke serie kleurendia's van „Kust"- werken vertoond. Gigant in de haven „Pieter Galand' meerde af te Bruinisse BRUINISSE, 12-10. Hoewel het havenmeester A. Kik nogal wat moeite had gekost om in verband met de bietencampagne ruimte voor de loswal in de Vissershaven vry te maken, was het tenslotte toch gelukt en kenden de tientallen bezoekers, familieleden van de 42 verpleegden, die met het vlaggeschip van de Spido de „Pieter Galand" een tocht over de Zeeuwse en Zuid-Hollandse wateren maakten gemakkelijk aan boord ko men. De Dordtse patiënten die de tocht met het mooie schip maken, bezoch ten woensdag Hellevoetsluds, donder dag Zierikzee, vrijdag Vlissingen, za terdag Bruiniss'e, zondag Zaltbom- mel', vandaag (maandag) Arnhem of Nijmegen en dinsdag staat Gorin- chem op het programma om woens dag weer in Dordt terug te keren. De patiënten hebben op het fraaie schip met rondom alles glas, een zeer fraai uitzicht en genieten bijzonder van deze tocht. Ze worden door de directrice van Krabbehof, zuster Brastoer, dan ook uitstekend ver zorgd en kapitein Van der Vaart weet zijn schip zodanig op stroom te leggen, dat niet de minste hinder wordt ondervonden van wind of ge tijstromingen. Te Bruinisse werd om plm. half vijf afgemeerd. De muziekvereniging „Nu met Hope" compleet met 'drum band bracht verpleegden, verzorgers en bemanning een serenade en het bestuur van het Rode Kruis, afde ling Bruinisse bracht voor alle pa tiënten een verrassing mee. De man nen kregen een asbak en de dames Plattelandsvrouwen Brouwershaven beluisterden causerie over Korea In het jeugdgebouw te Brouwers haven werd een bijeenkomst gehou den van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen. Majoor van der Veer 'te Leuvenheim, hield een lezing over „Het Koreaanse familieleven op het platteland". Op humoristische wijze vertelde hij over dit zeer bergachtige land, waarvan het grootste gedeelte van de bewoners een armoedig bestaan leidt. Er zijn veel kleine boertjes die hun oogst, bestaande uit aardappe len, groer.'te en rijst, nog op de meest primitieve wijze binnen halen, nl. met de os. De klimaatverschillen zijn er bijzonder groot, 's Winters temperaturen van 40 graden onder nul terwijl het er 's zomers bijzon der heet is. Dit bevordert de groei periode van de rijst die na drie maanden geoogst kan worden. On danks de temperatuurverschillen draagt men to oh 'dezelfde kleding die alleen 's winters gewatteerd wordt. De kleur van de kleding is voornamelijk wit. Dit is de kleur van de rouw in Korea. De school kinderen dragen, een uniform. De oudere meisjes dragen wat fleuriger kleding, nl. rose of paarse blouses. De huizen op het platteland worden door de bewoners zelf gebouwd. Ze bestaan uit op elkaar gestapelde rotsblokken die niet leem dicht ge metseld worden. Het dak in ge maakt van rijs'tstro. Primitieve woninginrichting Inplaats van vensterglas gebruikt men daar rijstpapier. Ook de in richting is zeer primitief. De vloe ren die bedekt zijn met een soort matten van rijstvezels gebruikt men ook om op te zitten en te slapen. De enige luxe bezitting is een prachti ge met paarlemoer ingelegde hou ten kast. 'De Koreanen zijn een bij zonder vriendelijk en gastvrij volk, maar ze hebben een heel andere le vensopvatting dan de westerse vol ken. Zo zoekt bv. de vader een bruid op voor zijn zoon. Wanneer de bruidsschat bijeen vergaard is trekt d'e bruidegom op een paard, geflan keerd door twee knechten, die het Gebit contra vliegtuig MILAAN, 13-10. De 26-jarige Belg Jorn Massis is er zater dag op het vliegveld van Bres- so, bij Milaan, in geslaagd een toeristenvliegtuig met zijn tanden tegen te houden. Hij hield tussen zijn gebit een touw dat aan de andere kant aan de staart van het toestel was bevestigdEen duizendtal toeschouwers juichte toen de piloot vergeefs trachtte zijn vliegtxiig op gang te brengen. bruidskleed aan de moeder over handigen, op weg naar zijn bruid die hij nog nimmer gezien heeft. De bruiloft wordt alleen door de man nen gevierd. Aan de emancipatie voor d'e vrouw is men nog lang niet toe. Een serie prachtige foto's verdui delijkten het gesproken woord. Wegens verhindering van de pre sidente, mevr. Jansen-Kroon. stond deze avond onder leiding van mevr. de Koeyer, die de heer van der Veer dank bracht voor het gebodene. Bij voldoende deelname zaïl er door mevr. de Moor-Provoost een handwerkcursus gegeven worden. De volgende bijeenkomst zal wor den gehouden op 12 november. Caféhouder schoot bezoeker neer DEN HAAG, 13-10. De 36-jarige caféhouder A. O., eigenaar van de Gold Finger Bar aan de Jurriaan Kokstraat in Scheveiiingen, is zater dagavond door de Haagse politie in gesloten, nadat hij een bezoeker op straat voor de bar met een pistool in beide knieën had geschoten. Het slachtoffer, de 22-jarige sloper A. van ider L„ werd naar 'een zieken huis vervoerd. De sloper kwam zaterdagavond de bar binnen, maar werd er door O. uitgezet, omdat hij zijn schulden nog niet betaald had. Op straat dreigde de caféhouder met een pistool. Van der L. lachte hem uit, waarop O. twee schoten afvuurde, die Van der L. in de knieën troffen. Benepen schoolstrijd in Nijbroek DEVENTER. 13-10. In Nijbroek (gem. Voorst) heeft de penningmees ter van het schoolbestuur van de School met de Bijbel zijn functie neergelegd en zijn kinderen van de school genomen omdat hij meent, dat de geestelyke belangen van de kin deren op die school niet veilig zijn. Vijf andere ouderparen hebben aangezegd, dat ook zij hun kinderen naar een andere school zullen zen den als de situatie bij de School met de Bijbel niet veranderd is met Kerstmis. Er waren aan deze school al di verse malen moeilijikheden tussen schoolbestuur en onderwijzend' per soneel vooral het laatste jaar. De ac tiviteiten van de jonge onderwijzer, die het zieke schoolhoofd vervangt zijn dikwijls in strijd gebleken met de opvatting, die het schoolbestuur over christelijk onderwijs heeft. Zo was het waarnemend hoofd bereid om 'een aanbod van een plaatselijke goochelaar om voor de schoolkindle ren van Nijbroek gratis op te treden te aanvaarden, terwijl het bestuur van de school goochelen ziet als „zwarte kunst". Maandag 14 oktober Zierikzee Jeugdgebouw Visstraat, 7.30 uur, le denvergadering U.V.V. Dinsdag 15 oktober Zierikzee Mondragon, 2.15 uur, Plattelands- vrouwenbond. Gerei'. Kerk, vergadering N.C.V.B.- afdeling, 7.45 uur. Burgh Ouderavond o.l. school. Schoolge bouw, 7.30 uur. een bekertje van keramiek waarin de naam Bruinisse was verwerkt. Neg twee maal Deze geste, zowel van de muziek als van het Rode Kruis werd bijzon der gewaardeerd. Het schip zal d'eze maand nog twee keer de haven van Bruinisse bezoeken en wel op 22 ok tober en op 29 oktober met patiënten uit Rijswijk en Amersfoort. Hoe worden deze uitstapjes be taald? Voor het Dordtse Krabbenhof onderneemt een plaatselijke krant ieder jaar een aktie. Verder wordt door de mensen van Krabbenhof zelf hard meegewerkt. De kok bakt een cake of taart die op Amerikaanse of andere wijze wordt verloot, de be zoekers betalen een bescheiden be drag voor het hun aangeboden kopje thee en aanvullende giften van par- tikulieren doen de rest.. Zeker wel 'n voorbeeld om ook op Schouwen-Dui- veland eens over te denken. Verzekeringsagent aangevallen AMSTERDAM, 12-10. Een 38-jari- ge verzekeringsagent en incasseer der voor een b e t a a Izegelb ed r ij f is in een portiek in de Eerste Deeghwa terstraat in Amsterdam aangevallen dooi- twee ongeveer 20-jarige jon gemannen, die het vermoedelijk op de in. de loop van de dag door hem geïnde verzekeringspremies hadden voorzien. Een van de aanvallers sloeg hem, op het moment da t hij bij een woning wilde aanbellen, met een pistool op het hoofd. De ander viel hem in de rug aan, maar door zich krachtig te verweren slaagde het slachtoffer erin zijn belagers op de vlucht te jagen. Door de klap met het wapen liep hij een flinke hoofdwond op die in het O.L.V. Gasthuis moest worden gehecht. DJAKARTA. 11-10. Indonesië zal zijn donorlanden voor 1969 vragen om hulpverlening tot een bedrag van vijfhonderd Amerikaanse dollar - aanzienlijk meer dan het land in voorgaande jaren heeft gevraagd', zo hebben welingelichte regeringskrin gen in Djakarta gezegd. Het verzoek zal worden gedaan tijdens de aan staande vergadering van de credi- teurlanden van Indonesië, welke in de derde week van oktober in. Sche- veningen zal worden gehouden. In donesië ontvangt sedert de omver werping van het bewind van Soe- karno - in oktober 1S65 - bijstand van westerse donorlanden en Japan. DODELIJKE ONGELUKKEN VOORST. De 62-jarige S. J. de Krosse uit Voorst is bij een ver keersongeval op de rijksweg Apel- doorn-Deven'ber omgekomen. Hij reed op zijn. bromfiets de voorrangs- weg op en werd gegrepen door een personenauto. STADSKANAAL. De 77-jarige mej. E. Lubbers uit Zuidbroek, die plotseling de rijksweg 42 overstak, werd gegrepen door een personen auto en was op slag 'dood. LICHTENVOORDE. Zondagmiddag overleed in een ziekenhuis te Lich tenvoorde de 21-jarige W. Kuenen uit Halle. Hij was diezelfde middag in Mariënvelde op de motor tegen een boom gereden. VENRAY. Zaterdagavond is op de grens tussen Limburg en Brabant onder Venray een personenauto uit d'e bocht gevlogen en tegen een boom gereden. De inzittenden waren drie gebroeders B. uit het woonwa genkamp te Deurne en een woon wagenbewoner uit hetzelfde kamp. AMSTERDAM. De vrouw wier stoffelijk overschot uit het open ha- venfront voor het Amsterdamse centraal station werd opgedregd, is geïdentificeerd als de 41-jarige me vrouw B. Pad't-le Blanche uit Am sterdam-Noord. TERNEUZEN. De 40-jarige schip per van 'de sleepboot Anjo-2 A. P. M. Pont uit Hazerswoude, is in de 'nacht van zaterdag op zondag, ver moedelijk toen hij aan boord van zijn schip wilde gaan, in een kanaal arm van het kanaal Gent-Terneuzen ver dronken. Zijn lijk werd zondagoch tend door de rijkspolitie te water opgedregd. MARKTBERICHTEN Veemarkt Rotterdam ROTTERDAM, 14-10. Totaal aan gevoerd 1858 stuks vee, t.w.: 1324 runderen en 534 varkens. Prijzen per kg: slachtrunderen: prima f 4,65-5.00, le f 4.05-4,50, 2e f 3,50-3.85, 3e f 3,35-3,45. Stieren f 4,25-4,85. Werstkoeien f 3,30-3,40. Varkens: prima geen notering, le f 2,36-2,40, 2e f 2,33-2,36, 3e f 2,30- 2,33. Slachtzeugen f 1,90-1,95. Zware varkens f 2,00-2,15. Runderen: aanvoer groter, handel flauw, prijzen lager. Varkens: aan voer ruimer, handel tamelijk, prijzen als vorige week. a In Hebron zijn tot dusverre in het geheel zeven huizen van Arabie ren door Israëlische militairen opge blazen en 32 arrestaties verricht naar aanleiding van d'e aanslag, die on langs in Hebron is gepleegd en waarbij 47 Joodse pelgrims verwon dingen opliepen. Gemeenteraad Westerselionwen WESTERSCHOUVVEN, 11-10. De raad der gemeente Westerschcuwen vergaderde vrijdagavond weer in volledige samenstelling. Doordat de heer J. Westhoeve (PC) als zodanig bedankte werd de heer J. J. Goud zwaard als zijn opvolger aangewe zen. Na de eedsaflegging heette bur gemeester Everwijn hem hartelijk welkom in de gemeenteraad en hoop te daarbij dat hij met ambitie en vreugde de hem opgedragen taak zal mogen vervullen. De heer Goud zwaard sprak een wederwoord waar in hij vooral de eensgezindheid in de raad meende te moeten onder strepen. In principe nam de raad het be sluit akkoord te gaan met de bouw van 30 woningwetwoningen in Haamstede, te bouwen door „Beter Wonen" uit Zierikzee. Dit contingent, waarvoor g.s. reeds telefonisch toe stemming verleende, sluit aan op de eveneens door „Beter Wonen" te bouwen 12 woningwetwoningen in Renesse en 32 premiewoningen, eveneens te Renesse. Te Renesse ko men deze woningen in het Plan Kromme Reke en te Haamstede in het Plan Zuid. Met ingang vam 1 januari 1969 gaat d'e gemeente al haar uit te betalen salarissen via een computer-service bureau, d'e N.V. Dienstverlening Overheids Administratie (D.O.A.) la ten uitrekenen. De aanleiding hiertoe is de hoeveelheid tijd die in> de bere keningen zit van de normale salaris sen van ongeveer 90 functies, de va- kantieuitkerir.gen, de trend, de pe riodieke verhogingen en de meerma len per jaar optredende wijzigingen en herberekenlingen. De automatise ring van de salarisadministratie via de D.O.A. werd reeds door 400 ge meenten uitgevoerd. Aan kosten hiervan zijn gemoeid een éénmalige uitgave van f 1127,50 en per jaar on geveer f 3825,-. In totaal dus ca. f 5000.-. De raad kon zich hiermede verenigen en stemde toe in een daar toe benodigde begrotingswijziging. Ook bedenkingen De heer Hoogerhuis (PC) zeide dat we toch naar het computertijdperk toe gaan en was verheugd met deze stap. De burgemeester verduidelijkte nog dat de gemeente wel moet, daar er anders een ambtenaar bij moet. De heer Dalebout (PC) was wat hui verig van dit systeem omdat hij ver nomen had dat het in andere ge meenten minder goed bevalt. Boven dien was d'e te korte tijdstermijn van dit agendapunt een factor die een juiste overweging onmogelijk maakt. De voorzitter kon niet garanderen dat de computer altijd feilloos werkt omdat nog steeds mensenhanden de voorbereidingen moeten treffen. De secretaris, de heer J. W. de Jonge gaf een duidelijke toelichting op het D.O.A.-werk dat over enkele jaren vervangen zal worden door enige landelijke computer-centra. Uit de huidige gegevens kan nog niet ge constateerd worden of verdere me chanisatie in de gemeente voordeli ger kan zijn. Dit antwoord gaf de burgemeester aan de heer Klooster man. Straatverlichting dorpen Serooskerke en Noordwelle krijgen een aan de eisen des tijds aangepaste straatverlichting. Serooskerke krijgt 18 nieuwe lampen (een fluisterende raadslidstem: „er blijft geen plekje meer over voor d'e jongelui"), Noord welle 16. Destijds werd in die pri mitieve begroting 1968 al 1' 17.665,- voor deze verlichting gevoteerd. Te- samen met de aan te brengen ver lichting in de Omloopseweg (5 lan taarns) komt bij dit bedrag nog f 2335,-. Op een vraag van de heer Hogerhuis over de verlichting bij de bej.aardenwcningen te Haamstede en Renesse zei de voorzitter dat deze lampen besteld zijn bij de P.Z.E.M. Bij de rondvraag vroeg de héér Hen- drikse (PvdA) hier eveneens naar. De jaarrekening 1967 Zweeds Rode Kruis-ziekenhuis te Zierikzee gaf een exploitatieverlies van f 2,33 per inwoner. Naar het hoe van dit na delig slot informeerde de heer Steur (WD). Er is een werkstudié bezig te zoeken naar wegen om dlit verlies weg te krijgen. Wel is zeker dat op de a.s. begroting het verlies nog ver dubbeld zal zijn. In de districtsschoolartsend'ienst werd tot lid benoemd wethouder J. ve.n Waveren (PC) en tot plaatsver vanger wethouder L. v. d. Klooster (PvdA). ZIERIKZEE Bouwslop afgekondigd keuzewoningeii Zeeland Naar wij vernemen heeft de mi nister van volkshuisvesting een bcuwstop afgekondigd voor de bouw van keuze-womihgen in de provincie Zeeland. Dit zou betekenen, dat een groot deel van de voor 1969 geplande bouwstroom voor de gemeenten op Schouwen-Duiveland onder auspi ciën va.n de Woningbouwvereniging „Beter Wonen", niet zou kunnen worden uitgevoerd. BRUINISSE Brandweeroefening Vrijdagavond had te Bruinisse een brandweeroefendng plaats. Slechts enkele ingewijden wisten,toen de sirene ongeveer half acht zijn sinis ter geluid deed horen, dat de vlam men die in idle buurt van da 'hofstede „Zorgvlied" hoog oplaaiden te voren door enkele in het geheim betrokken gemeentewerklieden, waren aange stoken en dat het slechts daarvoor met benzine overgoten autobanden betrof, behalve de wnd. commandant die „niet thuis" was, waren alle brandweerlieden dan ook van me ning uiiifc 'te rukken voor een echte brand. De 'eigenlijke brandweercomman dant, de heer A. M. Jumelet, ver toeft in het Zweedse Rode Kruis -ziekenhuis. De oefening slaagde uitstekend en stelde de paraatheid van het Bruse brandweerkorps uitstekend in het licht. Tijdrede Vrijdag 18 oktober zal ds. Verkade. Ned. Herv. predikant te Nieuwe Tonge, in de 'kerk der Ger. Gemeen te een 'tijdrede houden, op initiatief van de afd. Bruinisse van de St. Ger. Partij. OOSTERLAND Ouderavond o.l.-school Op donderdagavond 17 oktober a.s. zal in het Ned. Herv. Verenigings gebouw de jaarlijkse ouderavond plaats hebben van de openbare la gere school alhier, hoofd' die heer Bolkenbaas, onder voorzitterschap van 'de heer J. H. S'toutjesdijk. De onderwijzeres mej. Krijger zal een serie dia's vertonen^ o.m. van de leerlingen der school. Zaterdagmorgen werd de brandweer gealarmeerd voor een onbeduidend schoorsteenbrandje in de binnenstad. De brandweerlieden waren er weer vlug bij en het gevaar kon tijdig worden bezworen. Overigens is er aanleiding - nu het nieuwe stook- seizoen is begonnen - te waarschu wen voor het gevaar van vuile schoorstenen en te attenderen op het gevaar van kolendampvergifti ging, vooral bij mistig weer. Te Zierikzee trad in het huwelijk het bruidspaar H. Bergmans-van der Wielen. De bruidegom maakt deel uit van het Brandweerkorps en de col lega's zorgden er wel voor dat bruid en bruidegom „onder de spuiten" door moesten, bij het verlaten van het stadhuis.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1968 | | pagina 2