Een merkwaardig Badcourant-artikel uit 1935 Blauwe haren die de dood aankondigen VAKANTIE? NUTSSPAARBANK - ZIERIKZEE ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 9 augustus 1968 Nr. 20042 Greep in de historie OUDE KERK VAN KERKWERVE WESTERSCHOUWEN - Augustus. Veel gemeenten hebben te maken met uitbreidingsplannen. Vooral d.e badplaatsen in ons land zijn, daar bij de laatste jaren tot de conclusie gekomen dat de bestemmingsplannen al lang voor de inwerkingtreding, verouderd en onbruikbaar waren ge worden. Hoe men er zo'n dertig jaar geleden over dacht blijkt uit een ar tikel uit een Badcourant van 1935. Daarin staat bijvoorbeeld het vol gende te lezen: „De Westhoek van Schouwen is een visboer die er met zijn mand in het wilde weg op uit is getrokken. De duingemeenten heb ben oorspronkelijk achter hun moge lijkheden aangelopen. We bedoelen - aldus nog steeds de Badcourant 1935 - er is niet op een zeker moment een gemeente geweest, die gezegd heeft: Ziet hier een nieuw object, we gaan dit doelmatig exploiteren; neen, men constateerde op zekere dag: Hé, daar loopt iemand die hier niet thuis hoort!". De (onbekende) schrijver van het Badcourant-artikel stelt vast dat „de Schouwenaars eerst de schoon heid van het eigen land ontdekten toen een vreemde zich op een strand- hoofd neerliet en zei dat hij het strand, de zee en het Schouwse land zo bijzonder mooi vond". Een wet houder zou toen hebben gezegd: „er is overal water en zand" en hij zou niets begrepen hebben van de komst van „vreemdelingen". We citeren verder de Badcourant anno 1935: „Op deze gedachtengang moesten de pio niers van de ontwikkeling van Schouwen als badstreek, stormlopen.. En dat was lang niet gemakkelijk. O wee toen de vreemdelingen eisen gingen stellenZo lang ze uitsluitend hun geld wilden verteren ging het goed en waren ze welkom. Maar stormen staken op indien zij een te genprestatie gingen vragen. Toen' hebben - we laten opnieuw de Badcourant aan het woord - zo wel gemeenten als particulieren kar dinale fouten gemaakt. Zij hebben zich ertoe bepaald de aanwezigheid van vreemdelingen te constateren, zonder meer. Nooit hebben ze ge zegd: hier ligt economisch gezien een werkterrein, dat geëxploiteerd kan worden. Nooit hebben ze moeite genomen het vreemdelingenbezoek uit te breiden. En dat dit, ondanks deze houding toch toenam, is alleen een gevolg geweest van de reclame die het land zelf maakte. Verder staat er te lezen: „de gemeenten lie ten het initiatief geheel aan partici*- lieren over, maar het ware wenselijk geweest dat de gemeenten eerder krachtig hadden ingegrepen". Kentering De schrijver van het artikel wordt wat milder gestemd als hij opmerkt: „Nu valt toch een kentering te con stateren. Haamstede heeft in deze wel het voorbeeld gegeven. We ci teren opnieuw: „we denken hier al leen reeds aan de bemoeiingen ten aanzien van een streekplan. Natuur lijk blijven er bezwaren tegen de wijze van totstandkoming van het huidige plan bestaan. De schrijver merkt dan op: „Een streekplan kan alleen zin hebben wanneer de betref fende gemeenten het totale vreemde lingenverkeer accepteren als een be langrijke bron van inkomsten. We staan thans voor de noodzaak van een planmatige opbouw van onze streek. Hier moet de'gemeente aan partikulieren de hand reiken". De schrijver pleit vervolgens voor samenwerking tussen de drie belang hebbende gemeenten en voor de tot standkoming van een .algemene gids": een moderne gids, die op een leestafel kan liggen „zonder dat men zich daarover behoeft te schamen". De Badcourant anno 1935 achtte het verder noodzakelijk dat meer aandacht zou worden geschonken aan „middelen van vermaak en ont spanning". „Bovendien: „vreemde lingenverkeer behoeft de overheids zorg en daarnaast de volle medewer king van de direct belanghebbende middenstand. Nieuw streekplan Aldus schreef de Badcourant ruim dertig jaar geleden over een streek plan dat ook nu nog niet in kannen en kruiken is. Geregeld botsen par tikulieren en gemeenten met moge lijkheden en moeilijkheden betref fende percelen grond, zoals die bij voorbeeld een bestemming toebe dacht kregen door planologen. De gemeente Westerschouwen heeft intussen, in samenwerking met de andere gemeenten op Schouwen-Dui- veland een nieuw streekplan ont worpen. De levensvatbaarheid van dit plan is momenteel in studie bij de Planologische Dienst. Intussen: een plan dat door eigen mensen tot stand werd gebracht en van wie ge acht mag worden dat ze weten wat in de streek wel en wat hier niet kan. Overigens: wat is er in korte tijd in het „economisch-toeristiscb- denken veel veranderd! KORTE BERICHTEN UTT HET BINNENLAND SCHEEMDA. Bij het bejaarde echtpaar Penning in Eextra, ge meente Scheemda is een inbraak, ge pleegd, waarbij een geldkistje met spaargeld werd buitgemaakt. UTRECHT. Op een overweg tus sen Vught en Boxtel is een land bouwtrekker in botsing gekomen met de sneltrein Maastricht-Utrecht. De bestuurder van de trekker is la ter aan de bij de botsing opgelopen verwondingen overleden. DEN HAAG. De afgelopen maan den hebben squadrons van in de bondsrepubliek gestationeerde groe pen geleid© wapens van de Kon. Luchtmacht voor het eerst geoefend op het schietterrein op Kreta. IJLST. Een vijfjarig dochtertje van de familie Mulder, wonende te IJlst, is spelenderwijs in de Dij- gracht te water geraakt en verdron ken. LEUNEN. Op de Leunserweg in Leunen bij Venray (L.) is de 72-ja- rige voetganger J. M. Jacobs door een achteropkomende auto geschept. Het slachtoffer was op slag dood. NIEUW VENNEP. De tekenaar J. P .J. M. van Rijn (63) uit Oegstgeest is bij een verkeersongeluk om het leven gekomen .Hij stak op zijn fiets de Venneperweg in Nieuw Vennep over en werd door een personen auto aangereden. Zwaar gewond werd hij overgebracht naar het aca demisch ziekenhuis in Leiden, waar hij in de loop van de avond over leed. AMSTERDAM. De gouverneur van d© Amerikaanse Staat Louisiana, John J. McKeithen, heeft op een rondreis door Europa Nederland be zocht. De rondreis heeft de bedoe ling handelsbetrekkingen tussen Louisiana en diverse Europese lan den te verstevigen. BLIK DOOR HET WERELD De wereld maakt zich op om de hongerenden van Biafra te gaan helpen. Inzamelingsacties zijn aan de gang of beginnen spoedig, gestimu leerd door berichten over een gro tere ellende dan ooit in de naoorlog se jaren is gesignaleerd. Een ellende die des te bitterder is doordat eigenlijk voor ieder duide lijk moet zijn clat het eigenlijk nooit zover had mogen komen. En zelfs als nu een enorme actie erin zou slagen de hongersnood in een klap te beteugelen dan is er nog een voor de wereld beschamende dodenlijst van zeker vele honderdduizenden, wellicht zelfs wel miljoenen. Als mede de zekerheid dat een groot aantal van de kinderen die er ivel het leven afbrengen, voor de rest van hun bestaan de harde gevolgen zullen moeten dragen. Het probleem waarvoor men staat is niet zozeer dat er niet genoeg voedsel is - dat is er inderdaad niet, maar erger is dat wat er te eten is voornamelijk de cassave-wortels zijn, vruchten die min of meer te verge lijken zijn met de aardappels en die in Afrika ongeveer eenzelfde rol vervullen: leverancier van calorieën en zetmeel, die aangevuld moet wor den door plantaardige en dierlijke eiwitten zijn nog altijd schaars ge weest in het binnenland van Afrika en ook zonder oorlogen kende men wel het verschijnsel van kwashior kor, de ziekte die ontstaat door het eiwittekort. De eerste verschijnselen zijn nogal bedrieglijk: de lijder maakt een vrij weldoorvoede indruk, al is hij zwak en lusteloos. Kwashiorkor De schijnbare welgedaanheid van de lijder is slechts een gevolg van een opeenhoping van lichaamsvocht. In het verdere stadium verdwijnt de kleur van het haar - in Afrika houdt dat in dat de krullen blauw lijken - de blauxvharigheid wordt gezien als een aankondiging van de spoedige dood. Weer door het lichaamsvocht zet de buik geweldig op. Het einde van de lijder is in het beste geval dat hij op een gegeven moment de kracht mist om. te ademen. Maar meestal is een of andere infectie, bijvoorbeeld een simpele verkoud heid, genoeg om hem te laten be zwijken. Bij kinderen is de laatste fase vaak ook een diarrhee die niet alleen lichaamsvocht doet afvloeien, maar daarbij ook allerlei mineralen die nodig zijn voor de instandhou ding van het lichaam. BOLNES. Het stoffelijk overschot van de bij Ridderkerk verdronken 32-jairge mevrouw M. Vlot is gevon den in de Nieuwe Maas bij Bolnes. RIJSWIJK. De „Fed'eratie van Nederlandse oud-strijders organisa ties" heeft zich tot de parlementaire missie, die en bezoek gaat brengen aan Indonesië, gewend en de leden van de missie zeer dringend verzocht in Djakarta duidelijk te maken, dat het Nederlandse volk onder geen en kele voorwaarde genoegen kan en zal 'kunnen nemen „met een schijn vertoning in volksraadpleging in Nieuw Guinea, zoals deze in 1969 dreigt plaats te vinden". AMSTERDAM. Het faillissement van de Verenigde Verf fabrieken Ne derland, gevestigd te Sneek met het hoofdkantoor in Hoogeveen en een personeel van totaal 27 man, is na mens de Bedrijfsvereniging voor de Chemische Industrie aangevraagd door het Gemeenschappelijk Admi nistratiekantoor „Gak" in Amster dam. Een unieke foto van de oude Ned. Hervormde kerk te Kerkwerve, die eeuwenlang het centrum van het dorp sierde én helaaswerd afgebro ken (1899), aan de vooravond van een tijd, dat restauratie wellicht se rieus overwogen zou zijn. Het heeft niet zó mogen zijn. De kerk dateerde uit de eeuw. Aangebouwd wa ren - en dat was minder mooi - een school en een noodkerk, want ge ruime tijd tevoren was de kerk al te bouwvallig om er diensten in te hou den. Eens gebeurde het dat tijdens de dienst een stuk van een steun beer omlaag viel. De dienstdoende predikant zei onmiddellijk „amen" en de kerk werd ontruimdNooit is er nadien meer een dienst in gehou den. .De nieuwe kerk dateert van 1900 en heeft uiteraard niet de char me van de eeuwen, dié het oude ge bouw bezat. DE KERKDIENSTEN VOOR ZONDAG Die kivashiorkor is het die nu da gelijks bij tienduizenden de Biafra- nen laat sterven. Medici die er wer ken zonder eigenlijk veel te kunnen doen, zijn overigens evenmin gerust over de toekomst van de kinderen die door een hulpactie behouden blijven. Tenslotte is er al een jaar oorlog en verscheidene kinderen vooral hebben al lange tijd een steeds afnemende hoeveelheid eiwit ten in hun eten gehad. Bekend is dat een onvoldoende ei- wïtvoorziening kort voor en in de eerste maanden na de geboorte rem mend werkt op de ontwikkeling van de hersencellen zodat het kind blij vend mentaal gehandicapt zal zijn. Fysiek en geestelijk achterblijven is ook bekend van wat oudere kinderen die ondervoed zijn geweest Zelfs als nu dus een eind wordt gemaakt aan het uithongeren van Biafra dan zal de gedunde Ibo-be- volking waarschijnlijk zeker een ge neratie lang de last inoeten dragen van verminderde geestelijke en li chamelijke vermogens van de over levenden. Leiders falen Dat dit in de twintigste eeuw ge beuren kan is te treurig dan dat het veel zin heeft precies uit te gaan zoeken wie er de schuld aan dragen. Zeker is dat miljoenen mensen ver schrikkelijk lijden door het falen van hun politieke leiders. Die - als men de berichten hoort over de vredes besprekingen in Addis Abeba - zelfs op dit moment nog over prestige kwesties kissebissen en zo uren ver spelen die weer de dodenlijst langer maken. Treurig in deze is ook dat een or ganisatie als de Verenigde Naties, die toch ook een zekere taak heeft als geweten van denaties te fun geren, volkomen onmachtig is ge bleken zich zelfs maar te bemoeien met de situatie. Dat kon niet omdat er sprake is van een binnenlandse kwestie - zo is dat nu eenmaal for meel. Men vraagt zich af of in dergelijke gevallen de V.N. toch niet het recht zouden moeten hebben over forma liteiten heen te stappen en desTioods tegen de zin van zowel de Nigeri- aanse als de Biafraanse leiders ge woon de menselijkheid te bedrijven die de Wereldraad van Kerken, de r.k.-Charitas en het Rode Kruis nu stieky.m moeten bedrijven op onge veer dezelfde manier als wapen smokkelaars met clandestiene vlieg tuigen in de nacht. Ned. Herv. Kerk Zierikzee: Grote kerk: 10 uur dr. J. F. van Royen, Rotterdam. Gasthuis- kerk: 10 uur ds. Westerhof, 7 U'ur ds. Lam. Kerkwerve: 7 uur ds. 'Van Woerden, Middelburg. Serooskerke: 2.15 uur ds. Van.Woerden. Burgh: 10 uur ds. Flink. Haamstede: 10 uur en 7 uur ds. Van Doorn, Zeerijp. Renesse: 9 en 10.15 uur ds. M. v. d. Bosch, Goes; 19.00 uur ds. Feunekes. Noordwelle: 11 uur ds. Ommering. Scharendyke: 10.30 uur prof. dr. Jan sen Schoonhoven (Bed. H.D.). Brou wershaven: 11 uur ds. Schoneveld. Zonnemaire: 9.30 uur ds. Schoneveld. Noordgouwe: 11 uur ds. Feunekes. Breischor: 9.30 uur ds. Feunekes. Ouwerkerk: 10 uur ds. Faber, Aar denburg. Nieuwerkerk: 9.30 uur ds. Lam. Ocsterland: 9.30 uur ds. Omme ring, 6 uur dr. J. Bakker, Middel burg. Sirjansland: 10 en 6.30 uur dr. Bezemer, Scheveningen. Bruinisse,: 11 uur ds. Lam, 5 uur ds. Flink. Gereformeerde Kerken Zierikzee: 10 en 6.30 uur ds. Nawijn Haamstede: 9 en 10.30 uur kand. Sj. C. van Ketel, Weesp; 7 uur ds. C. W. de Bruyne, Goes. Renesse: 7 uur ds. Feunekes. Scharendijke: 9i30 en 2.30 uur ds. T. Kamper, Zoetermeer. Brouwershaven: 10 en 2.30 uur ds. Wentsel. Zonnemaire: 10 uur lees- dienst, 2.30 uur de heer Jansma. Nieuwerkerk: 10 en 5 uur de heer D. Jansma. Ooste.rland: 10 en 3 uur ds. Bremmer. Bruinisse: 10 en 5 uur ds. Muller. Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) Brouwershaven: 10 en 3 uur ds. M. van Veelen, legerpred., Steenwijk; Haamstede: 5 uur ds. van Veelen. Chr. Geref. Kerken Zierikzee: 10 uur leesdienst, 6 uur ds. Westerink. Kerkwerve: 10 uur ds. Westerink, (voorber. H.A.), 6 uur stud. H. de Graaf. Haamstede: 10 uur stud, de Graaf, ,3 uur ds. Wes terink. Nieuwerkerk: 10 uur lees dienst, 3 uur student De Graaf. Gereformeerde Gemeenten Haamstede: 10 en 2.30 uur leesdienst. Nieuwerkerk: 10 en 3 uur leesdienst. Oosteriand: 10, 2.30 en 6 uur lees dienst. Gereformeerde Gemeenten in Nederland Zierikzee: 10 en 6 uur leesdienst. Renesse: 10 en 3 uur leesdienst. Nieuwerkerk: 9.45 en 3.30 uur lees dienst. Bruinisse: 10 en 5 uur lees dienst. Oud-Gereformeerde Kerken Ocsterland: 9.30, 2 en 6 uur ds. H. Willink, Doetinchem. Bruinisse: 10 en 5 uur leesdienst. Remonstrants Geref. Gemeente Scmmelsdijk: dr. J. van Goudoever, Hilversum, (doopdienst). Leger des Heils Zierikzee: 10 uur heiligingsdienst, 12 uur jeugdsamenkomst, 19.30 uur verlossingssamenkomst. Rooms-Katholieke Kerk Zierikzee: Eucharistieviering zater dagavond 19 uur, zondag 8 en 10 uur. Haamstede: Eucharistievieringen za terdag 17.00 en 19.00 uur, zondag 8.30, 10 en 19 uur, 11.30 uur Duitse dienst. Renesse: Eucharistievieringen zater dag 17.00 en 19.00 uur; zondag 9.30, 11 en 19 uur. 8 uur Duitse dienst (toeristenkerk De Ark). De NUTSSPAARBANK voor: Vreemd geld Reis- en Bagageverzekering Dagelijks geopend van 9.00-12.30 en 13.30-l'6.00 uur. Donderdag (koopavond) van 19'.00-20.00 uur KERKNIEUWS Ned. Herv. Kerk Beroepen te Haafiten: C. Treure, Hasselt; ite Huizum: A. Lam, Zie rikzee; te Stolwijk: kand. W. K. van Deursen, Zutphen. Aangenomen naar Well en Am- merzoden: kand. S. T. Baarda, Hil versum.' die bedankte voor Renesse- Noordwelle. Ger. Kerken (vrijgemaakt) Beroepen te Ommen: P. Schelling, Wetsinge-Sauerd. Chr. G'er. Kerken Beroepen te Veenwouden: kand. W. J. Buijs, Leiden. Voor 40 jaar.... NOORDWELLE. Het jaarlijkse „Zomer"- of Volksfeestis gevierd met o.a. kinderspelen, concerten en ringsteken te paard. OOSTERLAND. Op de hoek Lage- weg-Hogemairseweg is men bezig met de bouw van een transformator- huisje. Alles ivijst er nu op dat de komende winter van het elektrische licht kan worden geprofiteerd. ZIERIKZEE. In geheel Zeeland wordt jaarlijks nog ongeveer 2 mil joen kg. boerenboter gemaakt. Daar tegenover staat een produktie van een kwart miljoen kg. fabrieksboter. ZIERIKZEE. Op een terrein in de Zuidhoek moest een militair twee dekker vliegtuig een noodlanding maken omdat de motor warm ivas gelopen. ZIERIKZEE. De Rooms Katholie ke gemeente vierde op waardige wij ze het zilveren priesterfeest van haar pastoor Z. Eerw. heer G. C. J. van Leeuwen WESTELIJK SCHOUWEN. Het vreemdélingeriseizoen is in deze om geving in volle gang. Het prachtige zomerweer brengt velen per tram, auto of fiets hierheen en op het strand heerst een gezellige drukte. ZIJPE .In het Zijpe is tussen de Zijpseweg en de suatiesluis een zink werk tot zinken gebracht, nodig voor de ligging der elektriciteitska bel. ZIERIKZEE. Het is vijftig jaar ge leden dat de eerste steen werd ge legd voor het Hervormd Diaconie Verplegingshuis. De aanneemsom van het bouwwerk bedroeg f 20.350. ZIERIKZEE. Naarmate de aanleg van de waterleiding vordert is er overal op het eiland meer belang stelling voor, ook bij diegenen die aanvankelijk een afwijzende hou ding aannamen. Geref. Oecumenische Synode te Lunteren LUNTEREN,' 8-8. De gereformeer- de oecumenische synode, waartoe allerlei kerken van gereformeerde confessie in de wereld behoren en die om de vijf jaar 'bijeen wordt ge roepen, zal dinsdag' 13 aug. a.s. in \,De Blije Werelt" te Lunteren aan vangen en ongeveer twee weken van dinsdag tot vrijdag duren. Neder land trèedlt op als ga'stvrouwe, zoals dat ook in. 1949 het geval was toen d'e G.O.S. in de Waalkerk te Am sterdam plaats vond. In Nederland zijn /twee kerken lid van de G.O.S. nl. de Gereformeerde Kerken en de Christelijke Gereformeerde Kerken. Zij fungeren als roepende kerken. Maandagavond zal in de Ger. Kei- zersgrachtkerk te Amsterdam een bidstond worden gehouden aam de synode voorafgaand. Nieuwe Duitse t.v.-zender in groot cleel van Nederland te zien ARNHEM, 9-8. Op 23 september zal de nieuwe l.v.-zender bij de Westduitse stad Wesel in gebruik genomen worden. Voor Nederland1 is de zender van belang, omdat hij veel krachtiger is dan de zender in Kleef. Als de zen der Wesel in gebruik is. zal een veel groter deel van Nederland de Duitse t.v.-programma's storingvrij kunmen ontvangen. Het onibvangstbereik in Nederland gaat ongeveer tot de lijn Zwolle - Hilversum - Utrecht - Til burg. In het randgebied waarin Am sterdam, Rotterdam en Dordrecht liggen is een redelijke ontvangst mo gelijk door middel van een extra versterker. Brandstichting n Beerta? BEERTA, 8-8. Gisterochtend vroeg is de brandweer van Beerta voor de tweede maal uitgerukt naar een leegstaande dubbele woning aan de hoofdstraat. Gisteren kon de brandweer echter niet verhinderen dat het pand dat binnenkort, zou worden verestau- reerd. geheel uitbrandde. In de nacht van maamdav op dinsdag werden de bewoners van Beerta opveschrikt door een ontploffing in hetzelfde huis, toen velukte het de brandweer een bevin van brand te onderdruk ken. Volgens burgemeester E. de Haan van Beerta is hier sprake van kwaadwillivheid en brandstichting. Enkele weken geleden prandden in Winschoten eveneens verscheidene leegstaande woningen uit. Of er enig verband bestaat tussen de branden in Winschoten en die in Bterta, kan de politie nog niet zeggen. Er wordt een uitgebreid onderzoek met behulp van speurhonden inge steld. KOREAN DE VERSCHRIKKELIJKE 21. Aram is op weg naar het noorden. Van het oude vrouwtje heeft hij nog een homp gedroogd vlees en wat water meegekregen. Zij heeft hem gezegd, dat hij het best deed om zo dicht mogelijk langs de kust te blij ven en na enkele dagreizen zou hij dan vanzelf Korban's in de rotsen uitgehouwen burcht zien. Op alle mogelijke manieren heeft ze ge tracht de jonge held van zijn voornemen af te brengen, doch Aram's besluit stond vast en thans is hij reeds twee dagen onderweg. Het pad voert hem door een bos en plotseling blijft hij staan en luistert in gespannen. Hij heeft zich niet vergist, het rumoer dat hij in de verte hoort is wapen gekletter. Voorzichtig sluipt Aram in de richting van het geluid en het duurt niet lang of door de struiken heen ziet hij een troep haveloze bandieten, die hij enkele dagen geleden pas ontmoet heeft, in ge vecht met enkele krijgers. Vlakbij hem is een der krijgers in een hevig gevecht.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1968 | | pagina 5