Gijs
de Peur
De geschiedenis van het buiten „Rustenburg" Schuddebeurs
STREEKNIEUWS
Omgeving van Zierikzeese „Zaagmolen" wordt flink opgeknapt
In stedelijke nieuwbouwwijk verrees een Chr. kleuterschool
Een greep uit de historie
(Slot)
SCHUDDEBEURS, augustus. An-
thonie Dane was eigenaar en bewo
ner van het huis op de hoek Melk
markt-Schuithaven. Dit huis werd
door de aanhangers van ds. Ponti-
aan van Hattem regelmatig voor het
houden van godsdienstoefeningen ge
bruikt. Volgens overlevering bezoch
ten de volgelingen van ds. Van Hat
tem het genoemde huis via een brug
getje over de Schuilhaven. Dit brug
getje kwam uit in het achterhuis. In
het perceel bevond zich een koepel
vormig plafond, waarin in levendige
kleuren de meer dan levensgrote af
beeldingen der vier evangelisten
stonden geschilderd, samen met de
bijbehorende symbolen (een engel,
een leeuw, een os en een arend) en
daaronder Hebreeuwse woorden.
Aangenomen wordt dat deze kamer
voor de godsdienstige bijeenkomsten
werd gebruikt. Het pand werd in
1900 grondig verbouwd en toen zijn
ook de schilderingen - ze zouden
geen grote kunstwaarde hebben ge
had - weggenomen. Gelet op zijn
kerkelijke gevoelens moet wel met
SPORT
ZWEMMEN
Wedstrijden in havenkanaal Zierikzee op 10 aug.
ZIERIKZEE, 7-8. Zaterdag 10 au
gustus worden weer de jaarlijkse
zwemwedstrijden in de Nieuwe Ha
ven gehouden, georganiseerd door de
zwemvereniging „De Zeepaardjes".
Wat de organisatie betreft is er
een wijziging gekomen, in vergelij
king met andere jaren, die tegelij
kertijd een belangrijke verbetering
inhoudt. De kantine en het kleedlo
kaal van Smit Bolnes N.V. mogen
n.l. worden gebruikt voor jury en de
deelnemers en deelneemsters aan
respektievelijk de prestatietocht en
de 2 km-wedstrijden. Voor de pres
tatietocht wordt gestart bij het stei
ger van Smit Bolnes, terwijl de
2 km zwemmers(sers) starten bij de
keersluis aan de Oosthavendijk. Het
hele sportieve gebeuren gaat zich
dus - door de nieuwe gevonden pied
a terre - afspelen naar de Oostha
vendijk.
Pony-achttal Schouwse Ruiters
nam deel aan concours
in de Braakman
Zaterdag werden in de Braakman
de pony wedstrijden gehouden om
het kampioenschap van Zeeland,
waaraan werd deelgenomen door het
pony-achttal van de Schouwse Rui
ters. Dit achttal heeft zeer intensief
getraind, vooral gedurende de laat
ste weken, onder leiding van de in-
structrice mej. G. Steen dij k.
De toehaalde resultaten waren
aardig goed. Walt betreft het aantal
behaalde pumlten in de achttallen-
dressuur, stonidën de pony's van de
Schouwse Ruiters op de vierde
plaats, bij zeven deelnemende ver
enigingen.
Aan 'de individuele dressuur en
hiod'ernisspringen werd nog niet
deelgenomen, omdat de ruitertjes
hiervoor nog niet 'lang genoeg rij
den. Niettemin worden goede vor
deringen gemaakt. Dit bleek wel bij
de vorige week te Schuddebeurs ge
houden streekwedstrij'd, waarin ver
schillende ponyruiters al voldoende
punten behaalden in een verplicht
dressuur-mummer.
Al eerdei* 'dit jaar trad mej. Steen-
dijk op met 'haai* ponyruiters en met
succes, ni, tijdens de Koninginnedag
te Zierikzee. Een en antler betekent
intussen een goede reclame voor de
po ny-r u itersport
Organisatie
watervoorziening in Zeeland
ZIERIKZEE, 7-8. Ged. Staten van
Zeeland hebben een schrijven doen
toekomen inzake de organisatie van
de watervoorziening in. Zeeland. Dit
in verband met het feit o.a., dat) de
minister van economische zaken als
voorwaarde voor het vinden van een
oplossing voor de financiële moei
lijkheden van de N.V. Industrie
watervoorziening Z eeuws -VI a and e-
ren stelde, dat één provinciaal wa
terleidingbedrijf voor geheel Zee
land zou moeten worden gevormd,
intussen hebben de aandeelhouders
vergaderingen van de drie betrok
ken N.V.'s de bereidheid uitgespro
ken om mee 'te werken aan de tot
standkoming van één de gehele pro
vincie omvattend waterleiding-be
drijf.
G.S. stellen de Zeeuwse Staten
voor in principe med'e te werken
aan de totstandkoming van één wa
terleidingbedrijf voor de gehele pro
vincie, uitgaande van de volgende
punten: de nieuwe maatschappij zal
eèn naamloze vennootschap zijn
waarin naast de provincie ook de
gemeenten participeren; de aande
len van de nieuwe N.V. zullen wor
den gehouden door de provincie
Zeeland voor 40 procent, de gemeen
ten Terneuzen en Vlissingen, zijnde
rechtstreeks betrokken bij de indus
triewatervoorziening, voor elk 10
procent, de overige gemeenten, de
provincie Noord-Brabant en de
daarin gelegen gemeenten, indien
behorend tot het voorzieningsgebied
van de nieuwe vennootschap, verte
genwoordigende de drinikwatersec-
tor, voor 40 procent; in de raad van
commissarissen zullen zowel de pro
vincie als de gemeenten zoveel mo
gelijk naar rato van het aandelen
bezit zijn vertegenwoordigd'.
ZIERIKZEE
Orgelbespeling Dirk Jansz Zwart
Op zaterdag 10 augustus geeft de
orgelist Dirk Jansz. Zwart weer een
concert op het orgel van. de Grote
Kerk te Zierikzee. Het programma
bestaat uit werken van Bach, Han
del, Guilman'ti e.a.
De American Field Service
In verband met een recent ge
val van uitzending van een jonge
man naar Amerika, in het kader
van de doelstellingen van de
A.F.S. (American Field Service)
wordt er ons van bevoegde zijde op
gewezen, dat vrijwel alle kosten ko
men voor het ontvangende gezin, in
het onderhavige geval dus voor de
Amerikaanse familie. Ook het omge
keerde -is het geval. Komt een Ame
rikaans kind naar Nederland, dan
betaalt het Nederlandse gezin de
kosten, zij het dat d:e overtocht vaak
door bepaalde organisaties wordt ge
financierd. Wij geven deze aanvul
ling om misverstanden te voorko
men.
PA'NMOENDJOMIn de gedemi
litariseerde zone tussen Noord- en
Zuid-Korea is een Amerikaanse pa
trouille slaags geraakt met enige
Noordkoreanen. Eén Amerikaan Met
het leven.
zekerheid worden aangenomen dat in
de periode 1734-1743 ook op „Rus
tenburg" bijeenkomsten van Hatte-
misten hebben plaats gevonden.
Andere eigenaren
„Rustenburg" werd in 1743 op
nieuw verkocht. Nieuwe eigenaar
werd Cornells Jacobse van der Os,
een gefortuneerd koopman, die aan
de oostzijde van de Nieuwe Boogerd-
straat woonde. Het buiten ging voor
f 4000 van de hand. In die prijs wa
ren o.m. inbegrepen alle meubelen
en inboedel, met uitzondering van
het.gereedschap van de tuinman'.
Van der Os overleed in 1756 en
zijn weduwe bleef het buiten bewo
nen tot 1759 in welk jaar zij her
trouwde met Barend Hocke (1713-
1782), die o.m. baljuw was van Brou
wershaven. Hocke behoorde tot de
afgevaardigden van Zierikzee en om
geving. die in 1747 naar Leeuwar
den reisden, om aan prins Willem
IV de opdracht van de Staten van
Zeeland te verstrekken als stad
houder, admiraal en kapitein-gene
raal. Bij die gelegenheid schonk
de prins Hocke een gouden pen
ning, die heel lang in de familie
is bewaard gebleven. Hocke had na
melijk bepaald, dat de penning nim
mer mocht worden verkocht.
Pieter de Kanter
In 1792 werd eigenaar de bekende
Pieter de Kanter. Behorende tot de
partij der patriotten werd zijn huis
te Zierikzee, (aan de Oude Haven
zuidzijde) in 1787 duchtig geplun
derd. Hij vluchtte de stad uit, keerde
terug, maar vertrok later naar Dord
recht. Ook het buiten „Zomerlust"
onder Noordgouwe was zijn eigen
dom, zodat hij „Rustenburg" kon
verhuren aan de ambachtsheer van
Noordgouwe, Wessel Cornells Ferle-
man. In 1820 werd eigenaar Jacobus
Dekker te Zierikzee, een gefortu
neerd koekbakker en kruidenier. In
1823 heeft hij het woonhuis vergroot
en het bos opnieuw doen aanleggen.
Op het hek kwam het opschrift:
„Rustenburg. Anno 1823". Bij zijn
overlijden in 1830 liet Dekker grote
bezittingen na aan de ned. hervorm
de kerk te Zierikzee. Eigenares van
het buiten werd zijn dochter Aidria-
na; in 1865 opgevolgd door Reinier
Koole als nieuwe eigenaar. Hij was
gehuwd met Maria Louisa van der
Vliet en na het overlijden van het
echtpaar kwam „Rustenburg" dn be
zit van de enige dochter, mevrouw
Adriana Cornelia van der Vliet te
Amsterdam.
Zij overleed enkele jaren geleden en
bemaakte haar bezittingen - w.o.
„Rustenburg" - aan haar pleegkind,
een elders in het land praktiserend
chirurg.
Bescherming
voor vlamdragers
MEXICO STAD, 7-8. Zeven-
tien jongens, die de deelstaten
van Mexico vertegenwoordi
gen, zullen op 6 oktober de
Olympische vlam zwemmend
van het fregat waarop de
vlam naar Mexico is gekomen
naar de oever van Vera Cruz
brengen. Die laatste kilometer
voor het Mexicaanse land le
verde echter een moeilijk pro
bleem op, omdat haaien de
kust voor Vera Cruz erg ge
vaarlijk maken. De organisa
toren kwamen op het idee vier
kleine marineschepen in te
schakelen, die een allumini-
umnet door het water zullen
slepen om de haaien bij de ze
ventien zwemmers (en de
Olympische vlam) weg te hou
den.
Feuilleton door J. G. J. Bax
ZIERIKZEE, 7-8. Een ploeg wer
kers is door de plantsoenendienst in
geschakeld cp een ver vooruitge
schoven pest van het Zierikzeese on-
derheudsfront, dat zich tegenwoor
dig al tot buiten de „nieuwbouw"
uitstrekt. Immers, er wordt nu hard
gewerkt om een uniek stukje nog
altijd bijzonder „landelijk" Zierik
zee een behoorlijke opknapbeurt te
geven. Onderwerp van de gesigna
leerde activiteit is de Zaagmolen, de
misschien weinig bezochte maar
niettemin in Zierikzee toch algemeen
bekende buurt „ver bij 't Sas".
De in uitvoering zijnde werkzaam
heden betekenen intussen voor deze
buurt meer licht en ruimte: het
dichte en wilde „bos" onder de
prachtige oude bomen aan het eind
van de straat en op de grens met de
polder is intussen grotendeels ver
dwenen. Op de „driehoek" tussen
Zaagmolen en het wegje naar de
Zelke, is het wilde struikgewas op
geruimd, maar de fraaie boomgroep
jes die hier al vele jaren verloren
gingen in een chaos van de zich uit
levende natuur, zijn gespaard en ge
ven nu vrijgemaakt fraaie doorkijk
jes te zien. De „driehoek" - waar
zo'n vijftig jaar geleden nog een
stadsvuilnisbelt rookte en smookte -
wordt bovendien met grond opge
hoogd en met gras ingezaaid.
Het op Deltahoogte gebracht dijk
je, tegenover de huizen, dat de straat
afsluit van het lager gelegen bouw
land, maar het uitzicht over het
land vanuit de huizen geheel onbe
lemmerd laat, wordt eveneens op
geknapt. Het dijkje zal worden ver
fraaid met een rij iepebomen.' De
dijkhelling' aan de landzijde zal met
grond worden volgestort, zodat een
helling ontstaat die in de toekomst
met grasmaaiers gemakkelijk te on
derhouden zal zijn. De aansluiting
van het dijkje op de nieuwe ver
keersweg die is aangelegd op de
vroegere trambaan, wordt ook opge
knapt. De benodigde grond komt van
een bouwterrein aan de Calandweg,
tegenover de galerijwoningen v/d De
Jongestraat, waar flats zullen wor
den gebouwd. Verder wordt er over
gedacht om de bushalte aan het Sas,
die gevaar oplevert voor passagiers
en verkeer, te verplaatsen naar de
nieuwe weg ter hoogte van de tele-
foonloods. Hier is ruimte genoeg
voor het eventueel plaatsen van een
abri.
Intussen betekent het werk aan de
Zaagmolen een grote verbetering
voor deze omgeving: ruimtelijk en
wat „aanzien" betreft wordt er veel
gewonnen, terwijl toch het landelijk
karakter goed gehandhaafd blijft.
(Foto's Zierikzeesche Nieuwsbode)
Omdat Vrouw de Regt. de moeder
van Rinus, een bescheiden vrouwtje,
dat alleen maar voor haai* zoon leef
de, zo aangedrongen had, was Gijs
een boterham blijven eten. Nieuws
gierig om te weten wat hij op zijn
hart had, had Rinus hem direct na
het eten uitgenodigd nu toch eens
naar zijn tuin te komen kijken, dat
had hij al zo dikwijls beloofd. Nadat
hij hem aldus naar buiten had ge
troond, keek hij hem in afwachting
aan. „Ik zal het je maar 'ineens zeg
gen, Marietje wil het huis uit!" „Het
huis uit, waarom?" was Rinus' eer
ste vraag. „Ruzie met Hoos vanwege
Jakob," antwoordde Gijs, die het
kort wilde maken. „Daar snap ik
niks van, wil zij er zelf uit?" „Ja en
nee, als ze Jakob niet laat lopen moet
ze er van Hoos uit, maar er is van
middag zo'n ruzie geweest, dat ze
gezegd moet hebben, dat ze uit ei
gen beweging wel weg zou gaan."
„Hoe weet je dat?" „Ze is vanmiddag
bij me geweest en heeft 't mij ver
teld." Langzaam liepen zij door Ri
nus proeftuin, langs 'de keurige
groentebedden, waar overal bordjes
stonden met bijzonderheden over
zaaitijd, soort, bemesting en andere
dingen, die voor Rinus bij zijn proe
ven van belang waren.
Rinus was in nadenken verzonken.
Gijs in bewondering voor wat zorg-
zame handen hier in vrije tijd aan
gelegd en onderhouden hadden.
Schuin keek hij naar de jongen, die
zeker twee koppen groter was. Mot
je zo'n grote kwajongen daar nou
zien lopen, nou zit-ie in de put, zou
je hem niet in zijn nek grijpen en
hem met zijn haren naar haar toe
slepen?
„Nou, Rinus", stootte hij hem aan,
„wat zeg je er wel van, heb je nou
je zin?" „Hè", schrok Rinus op,
„mij;n zin?" Ja, natuurlijk, als jij een
vent was geweest en een beetje min
der aan je tuin had gedacht, was het
vast zo ver niet gekomen. Maar nee,
Rinus had meer belang bij zijn kro
ten hier" en voor een bedje stil
staand verpletterde hij met zijn voet
een van de keurig in het gelid staan
de plantjes.
„Het zijn geen kroten, Gijs" kon
Rinus niet nalaten hem te verbete
ren. „Niet!" „Nou, het kan me niet
schelen wat het zijn!" viel Gijs woe
dend uit, kwaad dat iemand op zo'n
moment nog lust had zijn botanische
kennis te luchten. „Het zou beter ge
weest zijn als die dingen1 h'ier" en
weer sneuvelde een plantje, „kroten
of niet, een beetje minder mooi in
het rijtje stingen en Rinus zich een
beetje meer om wat anders bekom
merd had!"
„Toe Gijs", trachtte Rinus, die
er bedremmeld' 'bijstond hem te be
daren. „Word nou niet kwaad". „Niet
kwaad, laat me wel kwaad worden,
dan wordt er tenminste eentje
kwaad, want het schijnt jou niet veel
te kunnen schelen, wel?" „Dat weet
je wel beter, maar als ze nou wer
kelijk van Jacob houdt, wat moet ik
er dan aan doen? Ais ze nou het huis
uit wil, omdat Hoos het niet goetd
vindt, dan zal ze toch wel wat om
Jacob geven".
Gijs deed een paar stappen terug
en rustig midden in een keurig bed
je peen staande, waarvan Rinus on
willekeurig ontstelde, keek hij hem
meewarig aan. „Nou zal ik me niet
meer kwaad maken, maar ik zou je
één ding willen vragen: hou je varu
Marietje of niet?" „Natuurlijk!"
„Mooi, dan moet je zelf maar weten
wat je te doen staat, ik bemoei me
er verder niet mee'' en kalm uit de
peen stappend, liep hij het hoofd
schuddend op 'het huisje toe.
Voor hij hier aangekomen was,
hield Rinus hem staande. „Weet je
ook wanneer ze weg gaat en waar
naar toe?" „Nee, .ik heb je al gezegd
dat ik er verder buiten blijf, maar
als ik me er niet mee bemoeid had,
was ze nou misschien al weg ge
weest". „Zo, maar je kan toch wel
raad geven. Wat kan ik er aan- doen?
KAAP KENNEDY. Van Kaap
Kennedy is in het geheim een kunst
maan gelanceerd', die in een baan
zou moeten komen die de Sowjet-
Unie en China bestrijkt.
Met Hoos praten? Ik kan toch niet
naar Jacob gaan?"
„Begin je nou weer! Je zoekt het
zelf maar uit ,ik heb je in elk geval
gewaarschuwd en nou ga ik je moe
der gedag zeggen en dan smeert Gijs
hem, salut!"
De nacht na Gijs' bezoek had Ri
nus geen oog dicht gedaan. Marietje
weg, voor goed het huis uit, dan zou
hij haar niet meer zien. Het ver
trouwde huisje van 1-Ioos zonder
Marietje. Hoewel ze elkaar niet meer
zo vaak spraken, hoorde hij haar
stem tooh nog. AJls zij eenmaal het
huis uit zou zijn, zou hij haar ge
heel verliezen. Nu kon hij tenminste
nog hopen, dat zij eens zijn liefde
zou beantwoorden. Had hij toen
maar meer moed gehad en doorgezet,
'dan was alles misschien heel anders
gelopen, wie weet had hij zelf schuld
'dat zij met die Jacob ging. Hij moest
er niet aan denken: zijn Marietje
van een ander! Dat zij werkelijk
van Jacob hield, kon en wilde hij
niet geloven.
Eens had hij gedacht, dat zij van
hem hield; hemzelf was het vorige
zomer plotseling overvallen. Al ja
ren kenden zij elkaar, reeds van
:kindsbeen af 'Woonden zij aan het
zelfde weggetje en als klein meisje
was zij met hem de grote buurjon
gen, naar school gegaan. Zij waren
altijd samen od de plas te vinden,
roeiden en vermaakten zich op de
eilandjes. Dat was zo gebleven, toen
hij op de tuin werkte en zij in be
trekking was, tot verleden jaar zo
mer toe. Tot die tijd was hun om
gang vriendschappelijk en ong'e-
dwongen geweest.
(Wordt vervolgd)
ZIERIKZEE, 7-8. Niet alleen de
Chr. Nationale school krijgt er (aan
de Raamstraat) een tweede school
gebouw bij, Zierikzee krijgt ook een
tweede Chr. kleuterschool. Het in
Malta verrezen gebouw is gereed.
Woensdag is een begin gemaakt met
het inbrengen van het meubilair en
reeds op woensdag 14 augustus vindt
de officiële opening plaats. Juist op
tyd om de kinderen voor het cursus
jaar 19G8/1969 in de nieuwe school te
ontvangen.
De nieuwe tweeklassige school
prijkt al met een eigen vlot gevon
den naam: „De Maltarakkers". Niet
minder dan tachtig „rakkertjes" gaan
straks de school b;evolken, allen af
komstig uit de stedelijke nieuw?
bouwwijk en in dit opzicht staat het
bestuur van de Chr. Kleuterschool
vereniging verbaasd over de snelle
verschuiving die heeft plaats gevon
den. Gelet op deze - duidelijk aan
de wijk gebonden - toeloop, zou een
driekiassige school geen overbodige
luxe zijn geweest. Toen destijds de
eerste plannen werden gemaakt, lag
dat echter allemaal nog niet zo dui
delijk.
Be leerlingenaantallen
De ingebruikneming van de nieuwe
school betekent uiteraard een be
langrijke verlichting van de school
aan de Baden Powellweg, die voort
aan - althans aanvankelijk - zestig
a zeventig kinderen gaat herbergen.
In de leerlingencijfers voor de beide
kleuterscholen weerspiegelt zich de
reeds eerder genoemde verschuiving.
De ingebruikneming betekent ook
een ontlasting voor de openbare
kleuterschool „De Woelwaters", die
sinds de ingebruikneming een lokaal
aan de Chr. kleuterschool heeft wil
len afstaan.
Voor de .tijdige voltooiing van „De
Maltarakkers" is hard gewerkt. Het
gebouw werd - naar een ontwerp
van de architect J. Jobse te Vlissin
gen - gebouwd door de N.V. Maco
te Middelburg. Met het heiwerk werd
in februari begonnen, zodat de school
vlot van de grond is gekomen.
(Foto's: Zierikzeesche Nieuwsbode).
