Qijs de Peur
Op het spoor van resten van vroegere bewoning en schepen
Burgeroorlog dreigt in Verenigde Staten
Jeugdigen sparen
met „De Zilvervloot"
NUTSSPAARBANK - ZIERIKZEE
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Dinsdag 30 juli 1968 Nr. 20036
Flevoland viel droog
SCHOKLAND. 29-7. In het pas
drooggevallen Zuidelijk Flevoland
(54.000 ha) komt binnenkort het on
derzoek op gang naar sporen van
vroegere bewoning en resten van
vergane schepen en hun inventaris.
Het wachten is op een verdere ver
laging van het grondwater en het op
komen van riet, waardoor het vlakke
polderland begaanbaar wordt, zonder
gevaar van wegzakken in de slappe
bodem. Aldus de heer G. D. van der
Heide, archeoloog bij de rijksdienst
voor de IJsselmeerpclders, die de
leiding heeft van het oudheidkundig
onderzoek.
De eerste vondsten waren te voor
spellen: wrakhout en huisvuil. Ver
rassend was de vondst van ca 600
plavuizen (tegels) die naar alle waar
schijnlijkheid bij storm overboord
zijn gezet of geslagen. Er is namelijk
nog geen wrak aangetroffen bij deze
plavuizen. In veel oude boerenwo
ningen in oost-Nederland werden
met deze tegels vloeren gelegd.
Het is moeilijk een prognose te ge
ven van de vondsten die te verwach
ten zijn. Een dikke kleiaf zetting (1
meter) bedekt grote delen van de
nieuwe polder en slechts de cultuur
technische werken waarmee volgend
jaar een begin wordt gemaakt, kun
nen uitsluitsel geven.
Door diepploegcn, aanleg van drai-
nagebuizeiï en greppels kan tot een
diepte van een paar meter onderzoek
werden verricht naar de aangetrof
fen voorwerpen.
Op basis van de vondsten in de N.
O.-polder en Oostelijk Flevoland is
het wel mogelijk, enigszins van te
voren te weten, wat in de grond aan
wezig lean zijn.
Scheepswrakken
Het meest spectaculaire onderzoek
is dat naar de scheepswrakken. De
ze opgravingen dragen veel bij tot de
Vrouw overlijdt
na flauwte op kerkhof
UTRECHT, 29-7. Op de derde al
gemene begraafplaats in Utrecht is
een tot nu toe onbekende vrouw van
middelbare leeftijd - waarschijnlijk
een weduwe - onwel geworden èn
later is zij in het academische zie
kenhuis aan een hartverlamming
overleden.
De politie heeft de identiteit, van
de vrouw aan de hand van haar be
zittingen niet kunnen vaststellen.
Voor 55 jaar
SCHOUWEN. Ongekend groot is
de hoeveelheid gras, die de weiden
opleveren. Op de velden ziet men
dit jaar steeds meer de moderne
maaimachines aan het werk.
NOORDGOUWE. Uit het tiende
jaarverslag van de Vereniging Zie
kenhuis voor Schouw en-Duivel and
blijkt het ledental 856 .Van de 87
patiënten ondergingen er 41 een
operatie.
KERKWERVE. De zeer ingrijpen
de verbouwing van de openbare
school is aanbesteed en gegund aan
de laagste inschrijver voor 5.845.
ZIER1KZEE. Aan de gemeente
raad is een door 152 gasgebruikers
ondertekend adres ingediend, waar
in gewezen wordt op de bijzonder
slechte kwaliteit van het gas.
KERKWERVE. Bij een landbou
wer te Moriaanshoofd heeft een kip
een ei gelegd met het kolossale ge
wicht van 118Vi gram.
ZIERIKZEE (Adv.). Belegen wijn
van eerste kwaliteit f 30 tot 43
per anker; Algierse wijn f 27 per
anker.
RENESSE. In de schouwburgtent
op het Kerkplein zullen gedurende
de kermis de volgende stukken wor
den opgevoerd: „Maria Stuart", „De
twee weezen", „Lazaro de veehoe
der", „Op hoop van zegen" en „Mot
tige Janus".
ZIERIKZEE. De vrijzinnigen van
dit eiland hebben de bij de stem
busstrijd behaalde overwinning
feestelijk gevierd.
kennis van de scheepsbouw in vroe
ger tijden en de eventueel aanwezige
inventaris geeft een indruk van de
toenmalige levensomstandigheden. In
de oudere polders zijn tot nu toe ca.
180 wrakken gevonden. Desondanks
is de heer Van der Heide niet opti
mistisch omtrent de verwachtingen
in Zuidelijk Flevoland. Het zuid-wes
telijk deel van de Zuiderzee heeft
grotendeels buiten de vaarroutes ge
legen en dit heeft zijn Weerslag op
de hoeveelheid wrakken. Men schat
het aantal wrakken op 40 a 50. Een
voordeel is dat de meeste na het zin
ken snel zullen zijn weggezakt in de
slappe bodem en beschermt zijn te
gen de golfslag. Dit houdt de moge
lijkheid in, dat misschien enkele gave
exemplaren met de inventaris gevon
den kunnen worden. De meeste op
gravingen dateren uit de laatste vijf
honderd jaar. Tot. nu toe zijn de ar
cheologen teleurgesteld in de vond^
9ten van oudere datum, in het bij
zonder uit de Romeinse tijd.
Staal en beton bieden guerilla's
te goede bescherming
(Van een correspondent).
Na de moord op dominee Martin
Luther King, de daarop gevolgde
rassenonlusten als sinistere bekro
ning het neerschieten van senator
Robert Kennedy, waart in de Ver
enigde Stalen het spook rond van
een op handen zijnde burgeroorlog.
Bevreesd voor een zich toespitsen
de guerillastrij d tussen blank en
zwart heeft de Amerikaanse rege
ring voorbereidingen getroffen om
een burgeroorlog te voorkomen of
bij een onverhoeds uitbreken daar
van alle noodzakelijke maatregelen
te kunnen nemen.
De Amerikaanse luitenant-kolonel
Robert Rigg, expert in strategische
studies heeft zijn regering een aan
tal adviezen aan de hand gedaan ter
voorkoming van een te verwachten
burgeroorlog in the States. Rigg
blijkt van mening dat een burger
krijg niet meer te voorkomen zal
zijn. Er ligt nu al teveel conflictstof
opgestapeld in de vorm van rassen
discriminatie; de rechteloosheid van
kleurlingen, de ontoegankelijkheid
van veel betrekkingen, de moeilijk
heid een huis te huren fintevreden
heid tengevolge van armoede en van
werkloosheid en de onamerikaanse
houding van een steeds groter wor
dend aantal lieden als gangsters,
dienstweigeraars, conihnunisten en
[oro-communistisch georiënteerden.
Rigg is ervan overtuigd, dat indien
het tot opstand(en) komt, deze in de
grote steden Chicago, New York, De
troit, Newark en Oakland zullen
uitbreken om zich daarna als een
olievlek over hel gehele land uit te
breiden. Voorts, dat grote stadsde
len daarvan vernielingen zullen ver
tonen als eens in Stalingrad tijdens
de tweede wereldoorlog, temeer
daar de opstandelingen in die ste
den van staal en beton zich doeltref
fender kunnen verdedigen dan de
Vietcong in Vietnam.
Langdurige strijd
In de oudere stadscentra van bv.
New York, Los Angeles en Chicago,
waar de armoede gelijke tred houdt
met het groeiend aantal inwoners,
geven de beton- en staalmassa's een
betere bescherming aan sluipschut
ters en partisanen. Het laat zich
aanzien, aldus Rigg, dat tegen de
grote-stad-guerillastrij der s alleen
met succes kan worden opgetreden
door middel van bliksemsnelle acties
van (gepantserde) legereenheden,
versterkt met onderdelen van de na
tionale garde en politie, waarbij de
nadruk moet vallen op gerichte
snelheid van handelen, samenwer
king tussen onderdelen der gewa
pende macht en een uitstekende
plaatselijke bekendheid. Bij het ont
breken van- het een of ander zal op
langdurige strijd moeten worden
gerekend. Straatgevechten, aldus
overste Rigg, kende men al in de
oudheid, doch twee nieuwe gezichts
punten doen zich thans voor.
De staal- en betonjungle verwor
den tot ware getto's, in wijken die
zijn betrokken door de a-sociale ele
menten en desperado's. Hoe groter
deze wijken zijn des te groter is ook
het aantal van de ene dag in de an
dere levende lieden, de opstandigen,
de licht- en werkschuwen. Juist uit
die wijken komen de grote-stad-
partisanen voort, die zich gewapen
derhand verzetten tegen de politie.
De beton- en staalmassa's waaruit
deze getto's bestaan bieden een uit
stekende tactische bescherming en
vormen vanuit verdedigingsoogpunt
Zeer in trek dit jaar zijn ook weer reisjes naar Brugge. Het
blijkt telkens weer een fotoparadijs. Een tip voor de ama
teur-fotograaf: richt bij de antiekwinkeltjes aan het Minne
water de lens ook eens omhoog.
bezien uitmuntende stellingen, zo
dat sluipschutters en grote-stads-
partisanen veel meer risico's kun
nen aanvaarden dan ongeorganiseer
de rebellen in het verleden.
In het nabije verleden werd vol
doende bewezen welke vernielingen
er door oproerige elementen werden
aangericht. Wanneer deze ongeorga
niseerde opstanden worden geleid
door goed getrainde grote-stad-gue
rillastrij ders zullen er heel wat le
gerkorpsen versterkt door nationale
garde en politie jarenlang in actie
moeten zijn, alvorens de opstand zal
zijn neergeslagen. Zo'n opstand ver
lamt echter de gehele Amerikaanse
staat. Een goed georganiseerde gue
rillastrijd zal voornamelijk worden
gevoerd in de achterbuurten van de
betrokken stad, vanaf daken, van
uit kelders en het reusachtige riool
buizennet dat de stad onderaards
doorkruist. Daarom moeten, reeds nu
in de daarvoor in aanmerking ko
mende grote steden sterke eenheden-
der nationale garde ivorden geka
zerneerd om direct te kunnen ingrij
pen. Gebleken is dat de politie al
léén de moeilijkheden niet meer aan
kan.
Burgerwachten
De laatste twintig jaren zijn in de
getto's van Amerïka's grote steden
organisaties ontstaan, waarvan de
leden ten dele zijn geüniformeerd en
in het georganiseerd opstand ver
wekken zorgvuldig worden getraind.
Deze organisaties hebben de opzet
rassengelijkheid en bestrijding der
armoede middels geweld mogelijk
te maken. Maar deze groeperingen
streven hun eigen ideaal voorbij
Een oude Amerikaanse traditie is
ook het in bezit hebben van vuur
wapens door iedere inwoner, die dat
wenselijk acht, waarin nu verande
ring komt door dg instelling van een
vergunningstelsel voor deze wapens.
Een feit is echter, dat ieder wapens
kan kopen. De tweede wereldoorlog,
de vele oorlogen in aansluiting daar
op en de Amerikaanse militaire
hulpprogramma's vooral hebben de
wereld doen verdrinken in vuurwa
pens en munitie. Beide tradities:
particulier vuurwapenbezit en het
ergens voor willen vechten maken
van kwaadwillenden partisanen en
guerilla strijders.
Daken, hooggelegen wolkenkrab
ber-etages, donkere straten waar de
verlichting onklaar is gemaakt en de
vele doodlopende straten en brand
gangen rondom wolkenkrabbers zijn
in de nachtelijke uren hinderlagen
voor de surveillerende politieman
en gardist. De slag om Stalingrad
bewees dat een wereldstad uit staal
en beton opgebouwd, haar verdedi
gers bescherming bood zelfs tegen
de zwaarste Duitse artillerie-aanval.
Opblazen
De guerilla-oorlog in de Ameri
kaanse stad- wordt gevoerd vanaf de
daken, uit leegstaande wolkenkrab
ber-etages en ruïnes. Zuiverings
operaties door politie, nationale gar
de en legereenheden in wolkxkrab-
bers zijn onmogelijk; het te zuive
ren gebouw dient te ivorden opgebla
zen evenals zulks in Stalingrad
plaats vond.
In richtlijnen dienen verwerkt te
worden de behaalde resultaten dooi
de politie in samenwerking met de
nationale garde neergeslagen straat
gevechten, de daarbij toegepaste
stategie, gevechtstaktiek, de inzet
van de gebezigde politie- en garde
eenheden en de aanwezige bewape
ning. De sterkte van de wi te zetten
militaire- en garde-eenheden eisen
vergroting van mankracht; nieuwe
methoden van opleiding en discipli
ne. De eenheden moeten ivorden ge
traind in het houden van straatge
vechten, daken, in kelders en dakgo
ten en in het veroveren van kamer
voor kamer in de diverse etagewó-
ningen. Leger, nationale garde en
politie moeten bij het uitbreken derv-
geweldacties voor alles begiftigd zijn
met een goede plaatselijke bekend
heid en in het operatieter rein door
tastend tewerk gaan.
Gebruik zal moeten worden ge
maakt van infiltreren in de gelede
ren der guerillastrij der s door vrij
willigers, rechercheurs en geheim
agenten, omkopen van personen uit
die kringen, evenals het opbouwen
van een compleet spionage-systeem,
vervolmaakt met een net van af-
luisterposten in de wijken en getto's,
naast het continu schaduwen van
personen met het voorbereiden en
leiden dier opstand belast. Op deze
wijze zal men in staat zijn om deze
zeer gecompliceerde lokale oorlog
aan het „derde front" te kunnen
neerslaan voor het te laat is. Een
oorlog overigens, die ongelukkiger
wijze het etiket zal gaan dragen
„Made in U.S.A."
DEN HAAG. Op de hoek van de
Melis Stokelaan en de Vrederustlaan
in Den Haag is de 33-jarige Harmen
Jitten uit het woonwagenkamp
Zichteniburg, met zijn motor tegen
een op de Vrederustlaan' rijdende
auto gebotst. Jitten, die geen voor
rang had vexieend, was vrijwel op
slag dood.
15 t/m 20-jarigen, voor jullie
dit ideale spaarplan
10 EXTRA premie over de gespaarde
bedragen spaarbankrente
ZIERIKZEE
Havenpark 16
SPORT
ATLETIEK
Delta-Sport-atlete Jannie de Jonge-Schot versloeg
de Belgische kampioene op de kogel
ZIERIKZEE. 28-7. Zaterdag j.l.
heeft de atletiek jeugd van Delta-
Sport met succes deelgenomen aan
atletiekwedstrijden te St. Niklaas in
België. Jannie de Jonge-Schot uit
Zierikzee leverde daarbij een bijzon
der mooie prestatie door zich bij het
kogelstoten duidelijk de sterkste te
tonen van de drievoudige Belgische
kampioene Coreman. Jannie versloeg
de Belgische rivale met rond 12 me
ter juist enkele centimeters.
Het bleek de Delta-Sport-jeugd bij
deze afcletiekmeeting, zoals de wed
strijden in België worden genoemd,
dat er heel wat aanpassingsvermo
gen werd gevraagd. Bij de zuiderbu
ren worden in de atietiekwereld heel
andere regels, gewoonten en com
mando's gebezigd. Bovendien is ex-
een totaal andere indeling in de leef
tijdsklassen;. In Nederland kent de
atletiek vier klassen (A-, B-, C- en
D-meisjes), in België slechts drie met
andere namen en andere scheidings
lijnen. De jongste categorie wordt
„miniemen" genoemd, dan volgen de
..cadetten" en vexwolgens' de „scho
lieren".
Bij het verspringen- voor de „mi
niemen" kwamen -de Schouwse meis
jes zeer goed voor de dag. De vier
eerste plaatsen gingen naar Delta-
Sport. Eerste werd Nelleke Verbeke
met 4,29 metex; en daarop volgden
de meisjes Isolien Hage, TLni Kos
ten en Resi Enzlin met slechts en
kele centimeters onderling verschil,
namelijk van 3,75 tot 3,65 m'eter.
Op de 60 meter ging het eveneens
goed: Nelleke wex-d eex-ste in 8,8 sec.,
Tini tweede in 9,1 en Resi vierde in
9,5 sec. Tussen 't. Delta-Sport groep
je zat dus maar één Belgisch meisje.
Ria Kloet, ingedeeld bij de oude
ren. werd tweede bij het vex-spx-in-
gen met een uitstekende sprong van
4,50 meter. Overigens, vorige week
werd Ria te Viissingen nog eerste
met een sprong van 4,52 meter. Toen
liep Henny Hage ook een uitstekende
100 meter in 14,1 sec. Nu ging het iets
minder goed en wex-d er 14,9 sec. af
gedrukt.
De resultaten waren over het ge
heel bijzonder aardig en gaven de
Belgen aanleiding om" Delta-Sport
ui't te nodigen voor deelname aan de
openingswedstrijden voor de nieuwe
sinteibaan te Hamme, een stad van
18.000 zielen.
Paus wijst elke vorm
van contraceptie af
VATICAANSTAD, 29-7. In Vati
caanstad is maandag een langver
wachte pauselijke encycliek gepubli
ceerd over geboorteregeling, waarin
cpnieuw elke vorm van contraceptie
werdt veroordeeld, die indruist tegen
de biologische wetten.
De inhoud van de nieuwe ency
cliek, genaamd „Himanae Vitae"
(Over het menselijk leven) en geda
teerd op 25 juli, werd bekend ge
maakt door. woordvoerder mgr. Fer
nando Lambruschini.
Mgr. Lambruschini omschreef het
doel van de encycliek als„het gevaar
van dogmatisch relativisme te ver
mijden gelijktijdig met dat van mo
reel relativisme".
Het document is vastgeknoopt aan
ide „geloofsbelijdenis", die de paus op
30 juni van dit jaar uitgaf ter gel'e-
geheid van de sluiting van het jaaT
van het geloof, aldus de woordvoer
der.
Ook de „pil"
Vorig jaar werd op een wereldcon
gres van roomskatholieke leken aan
bevolen de keus van middelen voor
geboortebeperking over te laten aan
de individu. Een meerderheid van
Westduitse bisschoppen heeft hier
ook voor gepleit.
Daar de nieuwe encycliek worden
alle kunstmatige middelen van con
traceptie, dus ook de „pil", afgewe
zen, zodat als enige middel tot ge-
boortebepex-king overblijft de metho
de van periodieke onthouding, dié
reeds was toegestaan door de pau
sen Pius XI en Pius XII.
De Oostafrikaanse landen Kenya,
Oeganda en Tanzania hebben na
meer dan drie jaar onderhandelen
een preferentiële handelsovereen
komst gesloten met de Europese eco
nomische gemeenschap.
o Viëtcong-eenheden hebben van
nacht een mortieraanval gelanceerd
op de Amerikaanse luchtmachtbasis
Tuy Hoa, ongeveer 390 km, ten noor
den van Saigon.
Een straat in het Haamstede in de
vóór-'14 tijd. De bomen bewijzen
wel dat het hoog zomer is, maar er
zijn slechts drie duidelijk autoch-
thone Schouwse vrouwen, die op de
foto zijn gekomen.
Feuilleton door J. G. J. Bax
„En wat hebben ze nou eigenlijk
gehad?"
„Niks bijzonders volgens Rinus,
maar er schijnt toch iets gebeurd te
zijn".
„Weet jij het van Jakob?"
Verwonderd keek Gijs de vrouw
aan. „Natuurlijk, iedereen weet het
toch!"
„En wat zei hij ervan?"
„Hij dee eerst of het hem niks
schelen kon, maar hij heeft later
toch gezei'd, dat ie gek op der was".
Spijtig zei de vrouw: „Dat het toch
zo gelopen is. Ik dacht vast, dat zij
ook veel om hem geeft".
„Dat doet ze ook, daar ben ik ze
ker van. alleen wil ze het voor der
eigen niet weten".
„Maar waarom hebben ze het dan
toch afgemaakt, Gij®. Ze za'l toch niet
met Jakob meegaan als ze niks om
hem geeft, nee, laten we ons maar
geen illusies maken. Ik voor mij ge
loof. dat het tussen bun nog best in
orde komt, Maxie".
„Laten we het hopen Gijs, want zo
kan het niet blijven; ik voel dat er
vandaag of morgen wat gebeurt".
„Kom", troostte Gijs, „zo'n vaart
zal het niet lopen, zegt Geruit er nog
wat van?"
„Nee. dat is het juist, die is mij te
stil, op een goeie dag barst de bom,
ik ken hem precies. Ik ben zo bang,
dat als ze nog langer met Jakob om
gaat, 't wel eens te laat kon zijn".
„Heb jij dan de laatste tijd nog
met haar gepraat?"
„Jawel, Gijs, maar ze wil naar geen
rede luisteren, als ik er over begin
wordt ze kwaad".
„Zal ik dQn eens met haar pra
ten?", vroeg Gijs, „ik ben er op slot
van zaken een vreemde en
„Een vreemde?", viel vrouw Ploos
hem verwijtend in de rede, „dat wéét
je wel beter!"
Ja, dat weet ik ook wel, maar ik
bedoel maar bij wijze van spreken,
misschien dat ze naar mijn wel luis
tert; ik kan tochaltijd goed met
haar opschieten en ze is toch altijd
een beste mei'd geweest".
„Je lean het proberen, Gijs, maar
het zal wel moeite voor niks zijn".
De eerste de beste keer als ze mijn
spulletjes weer schoon komt maken,
dat is de komende week woensdag,
zal ik het er met haar over hebben.
Baat het niet. schaadt het niet".
„Waar zullen wij vanavond naar
toe, Marietje?"
„Ik weet het niet, Jakob", anit-
wcordde deze lusteloos. „Zeg jij het
maar".
Het wa® zaterdagavond, haar uit-1
gaansavond en zij hadden elkaar in
de nieuwe wijk ontmoet. Haar avond
was al bedorven, want toén zij zich
aan het kleden was, had vader, die
de laatste tijd bijna niet tot haar had
gesproken, gevraagd: „Waar ga je
naar toe vanavond? Ik waarschuw
je. dat je niet met die knul meegaat
en dat je niet te laat thuis komt!
Half tien binnen, denk er om".
Zij had geen antwoord gegeven en
moeder had haar toen zij wegging
nog toegevoed: „Doe.nou wat je va
der gezegd heeft, wat heb je aan- ru
zie. Je hebt toch niet met Jakob af-
gespx-oken?"
Ja, dat had ze wel en moeder
mocht het gerust weten, ze deed toch
niks slechts!
„Ze moest het dan zelf maar we
ten, als ze maar zorgde, dat ze op tijd
thuis was".
Met een zorgelijk gezicht had moe
der haar laten gaan. „Doe je blouse
van boven een beetje dicht", had zij
haar tot afscheid nog toegevoegd,
alsof zij hiermee alle moeilijkheden
kon buitensluiten.
Zij wandelden in een van de wei
nige lanen in het zogenaamde dorps
park. waar het op zaterdagavond al
tijd ei'g stil was en de dorpelingen
hooit kwamen. De jongelui zochten
hun vertier in het dorp of trokken
met de bus naar de stad. Langzaam
liepen zij door de stille lanen, dicht
tegen elkaar aan. Jakobs arm rond
de schouders van Marietje. Zij wa
ren het park reeds doorgewandeld én
Jakob had nog niets op Marietjes
antwoord gezegd. Hij stond stil, trok
Marietje naar zich toe en vroeg en
kel maar „Marietje?" Zwijgend bleef
zij tegenover hem staan, het gezicht
naar hem opgeheven. Zij was tot rust
gekomen en had het onaangename
voorval thuis voor een ogenblik ver
geten. „Ja Jakob?" Éven keek hij
haar in de ogen.
Zij weerde hem echter af en zei:
„Hoe kun je dat nu vragen, als ik
enigszins kan, kom ik, dat weet je,
mijn vader wou het niet hebben".
Zij liepen nu weer dooi".
„Je vader", zei Jakob geraakt, „wat
kan die nou op mij tegen hebben: als
het nu omgekeerd was".
„Hoe omgekeerd? Wat bedoel je
daar mee?"
Hun stemming was ineens omge
slagen nu de wederzijdse familie
weer eens ter sprake kwam. Altijd
draaide het, vaak ongewild, op dit
voor beiden netelige ondex-werp uit.
Het liefst hadden zij er over gezwe
gen, het was er echter eenmaal en
het was onvex-mijdbaar.
(Wordt vervolgd)
