dagelijks 'n goede portie vlees
2.
Operatiezuster J. Pannekoek viert haar zilveren jubileum
CALYPSO NYLONS
Causerie over veranderingen in de school
Sombere en wisselvallige wintermaanden
Os. Positiaan van Hattem en zijn volgelingen te Zierikzee
HET OOG VAN SIVA
Kwart eeuw op Sehouweii-Duivelaml
Advertentie
ZIERIKZEE, 29-2. Zuster J. Pannekoek, verbonden aan het Zweedse Rode
Kruis-zlekenhuis, herdenkt vandaag de dag, waarop zy voor vyf en twintig
jaar in dienst trad van het toenmalige ziekenhuis te Noordgouwe, een periode
die duurde tot 1957, toen de thans jubilerende zuster „mee verhuisde" naar
het nieuwe door Zweden geschonken ziekenhuis en daar nog altijd - fris
en monter - dienst doet als operatiezuster. Ook al verkeren in die ruimte de
patiënten doorgaans in een optimale schemertoestand, nadien weet men zich
doorgaans wat goed te herinneren, dat ..zuster Pannekoek er by was". „Je
denkt er niet altyd aan en er is ook niet altyd gelegenheid voor, maar
voordat „het" begint, zeg ik altyd nog wat tegen de operatiepatiënten".
Nadien heeft ze wat vaak vernomen, dat de patiënten dat niet vergeten zyn-
Zuster Pannekoek kwam als vol
leerd verpleegster destijds te Noord-
gouwe. Tevoren werkte zij acht jaar
in het (oude) Nieuwe Gasthuis te
Delft, waar zij ook haar opleiding
kreeg. In dit 200-bedden-ziekenhuis
ging ze snel door de leerjaren heen
en behaalde het basisdiploma, het
witte kruis en ,.het ooievaartje". Fa
milieomstandigheden brachten haar
in 1942 weer terug naar Schouwen-
Duiveland. In maart 1943 werd zij te
Noordgouwe aangesteld als operatie
zuster, maar de oorlogsmisère nam
al snel steeds grotere vormen aan en
bij de evakuatie van Schouwen-Dui-
veland verhuisde het ziekenhuis naar
„Huize Grol" te Renesse. waar nog
wel operaties werden uitgevoerd, zij
het onder primitieve omstandighe
den. „Gewoon in een kamer met
bloemetjesbehang, midden in het
huis".
Tydcns dc laatste oorlogswinter
vond de verhuizing plaats naar de
Corneliastichting. Ook daar aan
spanningen en moeilykheden geen
gebrek.
Op een ochtend - zo vertelt de ju
bilerende zuster, was er buiten groot
rumoer. Het gehele Kraanplein bleek
vol te staan met Armeniërs, toen deel
uitmakend van de Duitse weermacht.
Vaak moesten elders op Schouwen-
Duiveland patiënten worden opge
haald. Levendig herinnert ze zich de
verschrikkingen van een brandend
schip onder Ouwerkerk, waarvan pa
tiënten moesten worden afgehaald.
.,Men kreeg het klinkbare beeld van
de oorlog voor ogen".
Na de oorlog
Na de oorlog werd het ziekenhuis
in „de corridor" weer betrokken en
zuster Pannekoek zag de veranderin
gen - met name de medische veran
deringen dagelijks om zich heen. Ze
vertelt over het toen ongehoorde feit,
dat destijds een patiënt te Delft
„bloed moest hebben". Dat was de
eerste infuus, die zij meemaakte.
,.Het hele huis stond er var op zijn
kop". Voor Schouwen-Duiveland
vond het allemaal zijn vervolmaking
bij de ingebruikneming van het
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
„Nut" Burgh-Haamstede organiseert avond
voor tninliefhebbers op Schouwen-Duiveland
BURGH-HAAMSTEDE, 28-2. Op
vrijdag 8 maart zal de afd. Burgh-
Haamstede van het Nut te Haam
stede in hotel Bom voor de tuinilief-
hebbers d'e aandacht vestigen op de
Kon. Ned. Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde.
Het is békend dat er op Schouwen
-Duiveland veel liefhebbers zijn van
tuinieren die graag onderling con
tact willen hebben met als achter
grond nog meer tuingenot door uit
wisseling van gedachten.
De Kon. Ned. Mij. voor Tuinbouw
en Plantkunde, met meer dan 100
afdelingen in ons land, waarvan 3
in Zeeland (Goes, Walcheren en Ter-
neuzen), stimuleert graag deze tuin-
ambities, onder meer door de uit
gave van het maandblad „Groei en
Bloei", dat geheel is afgestemd op
de hobby voor tuinieren en wat er
bij komt. Gezamenlijk bezoekt men
interessante objecten zoals oude
buitens, parken enz., terwijl ook ex
cursies in eigen omgeving worden
gehouden. Tevens zullen exposities
van zelf gekweekte rozen, lathyrus,
fuchsia's en wat er zich nog meer
voor leent worden georganiseerd.
Schèepvaartberichten
Abida, 29-2 van Pladju naar
Djakarta.
Atys, 29-2 'ten anker Vungrobaai.
Aludra, 29-2 460 m. z. Muscat naar
Khorramshar.
Acmea, 26-2 van Puta Cardon naar
Philadelphia.
Aléhiba, 28-2 940 m. z.o. St. Helena
naar Charleston.
Attis, 28-2 215 m. n.o. Port Limon.
Esso Den Haag, 29-2 370 m. o.n.o.
St. Helena naar Mena Al Ahmadi.
Gulf Swede. 29-2 60 m. nji.w. Ras al
Hadd naar Rotterdam.
Mississippilloyd, 28-2 275 m. w.z.w.
Kp. Blanco naar Balboa.
Skadi, 28-2 45 m. z,z.o. Kp. Kennedy
naar Mobile.
Zafra. 29-2 90 m. w.n.w. Ouessant
naar Mena Al Ahmadi.
SPORTBERICHTEN
VOETBAL K.N.V.B.
District Zuid I
Het programma voor a.s. zondag
3 maart luidt:
3c klasse D: Zierikzee-NSV (half
3); Steenbergen-Alliance; METO-
MOC; ÖDIO-Horvtcnisse; Vogel-
waardc-SteenHW-Grensvvach Iers.
Res. 3e klasse C: Middelburg III-
Cocn. Boys II; METO II-HW II;
Roöd Wit U-Steenbergen II; Alli
ance H-RCS II.
Zweedse Rode Kruis-ziekenhuis.
Zuster Pannekoek heeft heel wat ge
zien in haar leven, maar zij is dui
delijk in haar waardering: „het is
een bijzonder mooi en goed zieken
huis". Intussen moest zij als opera
tiezuster altijd paraat zijn. „Dat is
nu eenmaal typisch voor een betrek
kelijk klein ziekenhuis.
In grotere kent men een ploegen-
systeem en wisselen de verpleegsters
op O.K. elkaar aF'. Dat „paraat" be
tekende voor haar een kwart eeuw
lang" altijd bereikbaar"; men moet
het zich maar indenken.
Over de ramp kan de zuster kort
zijn. Ze maakte de verhuizing naar
Renesse in 1953 niet mee, maar was
tijdelijk werkzaam in „Der Boede"
op Walcheren. Nadien terug te
Noordgouwe was het daar - bij alle
moeilijkheden - toch ook weer wel
een boeiende tijd; groepen dijkwer
kers, politie en internationale hulp
ploegen wisselden elkaar af.
Geen spyt
„Spijt van het gekozen beroep?",
wilden we van de zuster weten. Al
weer is ze zeer gedecideerd in haar
antwoord: „nee, beslist niet. Ik heb
het altijd boeiend gevonden en voor
al de genegenheid van de patiënten
heeft me veel geschonken". In dit op
zicht overigens blijkt de positie van
een operatiezuster wat moeilijker te
liggen dan van een zaalzuster. De
laatste immers heeft veel meer con
tact met de patiënten dan de eerste.
Maar voor zuster Pannekoek is dat
geen groot probleem geweest. „Ik ga
ze op zaal echt wel eens opzoeken".
We kunnen het beter vertalen met
„altijd opzoeken", want na het ont
waken uit de narcose verliest zij
haar klantjes niet uit het oog. Daar
om neemt de jubilerende zuster in
(en buiten) het ziekenhuis ook een
grote plaats in in veler harten.
Vanmiddag blijven voor haar de
mutsen en de jassen, de tangen en
de injektiespuiten onaangeroerd. Het
„huis" gaat de jubilerende zuster
hartelyk huldigen en vertellen, dat
men mooi blü met haar is en haar
voor nu en straks alle goeds wenst.
Nalatenschap Ravel
toegewezen
PAU, 29-2. De nalatenschap van
Maurice Ravel, componist van o.a. de
..Bolero", is na vyf jaar juridisch
touwtrekken toegewezen aan de ex-
kapper Alexandre Taverne.
Een hof van beroep in de Franse
stad Pau heeft bepaald dat Taverne
de wettige erfgenaam is van de mu-
ziekrechten, die hem een jaarlijks in
komen van een miljoen francs
(730.000 gulden) opleveren, en een
kapitaal van naar schatting 20 mil
joen francs (ruim 14,5 miljoen gul
den).
Maurice Ravel overleed in 1937 en
liet zijn fortuin na aan zijn broer
Edouard. Die stierf in 1960 en droeg
het geld bij testament over aan me
vrouw Jeanne Taverne, die negen
jaar lang als zijn masseuse was op
getreden nadat hij een auto-ongeluk
had gehad. De vrouw overleed in
1964 en liet het geld op haai* beurt
na aan haar man Alexandre.
Vietcong-ni uiiitieschepen
tot zinken gebracht
SAIGON, 1-3. Zuid Vietnamese en
Amerikaanse schepen hebben drie
met munitie geladen trawlers van de
Vietcong tot zinken gebracht, aldus
een Amerikaanse woordvoerder.
Donderdagavond was een vloot van
vier trawlers buiten de territoriale
wateren van Zuid-Vietnam waarge
nomen. Kort na middernacht bega
ven de schepen, die geen identifica
tie of licht voerden, zich in de 12-
mijlszone. Toen zij door Amerikaan
se en Zuidvietnamese schepen wer
den aangeroepen, gaven zij geen ge
hoor. Drie schepen snelden naar de
kust en openden het vuur, de vierde'
begaf zich naar open zee.
De voormalige kampadjudant
van Auschwitz Robert Mulka is op
19 februari wegens slechte gezond
heid uit gevangenschap ontslagen,
zo heeft het gerecht in Frankfort
donderdag meegedeeld. De thans 72-
jarige Mulka was een van de 20 be
klaagden in het Auschwitz-proces
en werd op 19 augustus '65 tot 14
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Naadloze
van een prima Kwaliteit.
Nu in de modekleur
inka.
Ouderavond o.I.-scliool Kerkwerve
Na 18 uur tel. 3170 en 3345
St. Domusstraat 25-58-76
Zierikzee
n India zal dit jaar 450 miljoen ro-
pijen (f 120 miljoen) meer uitgeven
aan defensie, heeft de Indische mi
nister van financiën, Desai, donder
dag in het parlement bekend ge
maakt.
Onderlinge ruil van planten en za
den is mogelijk.
Het Nut wil zich door het beleg
gen van bovengenoemde avond al
leen beperken tot „het zaaiklaar ma
ken van de bouwvoor". Een deskun
dige bij uitstek, de heer K. Goud
swaard, tuinarchitect B.N.T. en lid
van het hoofdbestuur, zal de lezing
verzorgen met vertoning van kleu
rendia's. Er zal verder gezorgd wor
den voor passende lectuur, waaron
der exemplaren van het genoemde
maandblad.
Liefhebbers 'kunnen zich die avond
reeds opgeven ais lid en dan kan
wellicht in het najaar van 1968 een
zelfstandige afdeling Schouwen-
Duiveland opgericht worden. De
maatschappij knoopt er dan een zeer
aantrekkelijke „bloemrijke" propa-
ganda-avond aan vast. Het spreekt
van zelf dat het Nut het deze keer
niet alleen van haar 100 leden in de
Westhoek moet hebben, want zij
verwacht veel andere tuinliefheb-
bers uit het gehele schiereiland.
Aartsbisschop Makarios is don
derdag hecdigd voor zyn tweede
ambtstermijn als president van Cy
prus en verklaarde dat de Griekse
Cyprioten „vreedzaam samen willen
leven met de Turkse Cyprioten in
een één en onverdeeld Cyprus".
In Bolivia is donderdag voor drie
maanden de noodtoestand afgekon
digd in verband met de ernstige
overstromingen in het land. 1.000
mensen zouden tot nu toe uit de de
partementen Cochabamba en Santa
Cruz geëvacueerd zyn.
Politieman
wilde burgemeester
van Chicago doden
CHICAGO, 1-3. Een politieagent
die in de politiemacht van Chicago
een cel van de Ku Klux Klan had
opgericht, was van plan in de ko
mende zomer burgemeester Richard
Daley en twee korpsofficieren te
vermoorden en de schuld op de ne
gers te schuiven. Dit heeft agent
James Tobim donderdag voor een
onderzoekscommissie van dc politie
verklaard. Tobin was binnengedron
gen in de K.K.K.-cel van de 30-ja-
i ige agent Donald Heath, die vorig
jaar december werd geschorst nadat
in zijn woning grote hoeveelheden
wapens, munitie en materiaal van
dc Ku Klux Klan waren gevonden.
DP BILT, 1-3. Het K.N.M.I. deelt
mee: Het afgelopen tijdvak van drie
wintermaanden heeft bijzonder veel
wisselvallig weer gebracht. Koude -
soms zelfs zeer koude - dagen wer
den afgewisseld door dagen met'
zacht weer.
De gemiddelde temperatuur was
in De Bilt vrijwel normaal. Van de
91 dagen die de winter telde, waren
er 47 aan de koude kant. Op 45 da
gen heeft het in De Bilt gevroren,
tegen op 41 dagen normaal. Het was
de koudste winter van de laatste
vier jaar. Deze winter was tevens de
vierde opeenvolgende te natte win
ter. Gemiddeld over het gehele land
genomen is ongeveer 210 millimeter
neerslag gevallen tegen 176 mm.
normaal. Op de Waddeneilanden was
de hoeveelheid neerslag maar wei
nig boven de normale waarden, in
Zuid-Limburg daarentegen was het
belangrijk 'te nat.
De drie wintermaanden waren dit
maal ook vrijwel overal te somber,
waardoor ook van de vierde achter
eenvolgende te sombere winter kan
worden gesproken. Vooral in Zuid-
Limburg scheen de zon weinig, het
was daar sedert het begin van de
metingen in 1909 nog nooit voorge
komen, dat de zon gedurende de drie
wintermaanden maar ongeveer ne
gentig uur scheen, zoals nu is ge
nt Het internationale vliegveld van
Bagdad is tot verboden gebied ver
klaard. Niemand zal toegelaten wor
den zonder een speciale vergunning.
De maatregel heet te zijn genomen
om redenen van binnenlandse vei
ligheid.
n Premier Esjkol van Israël heeft
donderdag gezegd dat Israël vreed
zaam en eervol met Egypte wil spre
ken over een werkelijke oplossing
van het conflict in het midden-oos
ten.
beurd.
Dit is een tekort van ruim veertig
procent van het normale aantal uren
zon.
Elders in het land was het weer
minder somber, maar ook daar kan
van een belangrijk tekort aan zon
worden gèsproken.
KERKWERVE, 27-2. De openbare
lagere school „Prinses Irene" te
Kerkwerve hield de ouderavond in
de school. De voorzitter van de
oudercommis9ie, de heer S. A. van
Kooten, heette alle aanwezigen har
telijk welkom en memoreerde de
hoogtepunten uit het afgelopen jaar
en benadrukte dat het ook weer
een goed jaar voor de school was
geweest.
Hierna was het woord aan de heer
M. A. Hage, directeur van de Rijks
kweekschool te Middelburg, die een
boeiende causerie hield over de ver
anderingen in de school van van
daag.
De snel veranderende wereld
maakt dat zowel ouders als leer
krachten niet meer weten wat het
kind nu moet worden bijgebracht.
Wat men aanleert is op het zelfde
ogenblik weer verouderd, aldus de
heer Hage. Hierna gaf hij een boei
ende vergelijking met de school van
50 jaar geleden en de statische
maatschappij, waarin die school
stond; die school kon gelijke tred
houden. Men kon volstaan met het
aanbrengen van weetjes en weinig
op de praktijk gerichte leerstof.
Persoonlijkheidsvorming
De dynamische wereld van van
daag vraagt een school die 'durft
veranderen. Het vraagt van de leer
krachten eerder het vermogen te
werken aan de persoonlijkheidsvor
ming van het kind, dan dat zij de
leerstof geheel beheersen. Het gaat
om het kunnen en niiet om het ken
nen. De leerkracht van vandaag is
anders met het kind bezig dan vroe
ger, vrijer; hij moet het kind kritisch
maken, m.a.w. het kind1 leert be
wust zijn weg kiezen en zegt niet lan
ger meer „ia" tegen alles wat men
hem of haar voorschotelt.
Helaas is het onderwijs conserva
tief en als ze dit blijft, dan staat het
er sleéht voor met het Nederlands
onderwijs.
Nieuwe leerkracht
In het huishoudelijk gedeelte dat
daarna volgde, nam de vergadering
afscheid van de onderwijzeres mej.
Visser en van mevr. van Gelder-
Boot, die zeven jaar lid is geweest
van de oudercommissie. De ouders
waren eveneens in de gelegenheid
kennis te maken met de nieuwe
leerkracht, de heer A. C. Provily uit
Nijmegen. Als opvolgster van mevr.
van Gelder werd gekozen mevr.
Lemsom-Vos.
Tot slot van deze geslaagde avond
brachten de ouders nog geruime tijd
door in de als tentoonstelling onge-'
richte klas, waar het werk van de
leerlingen stond uitgestald.
Uit de stedelijke kerkhistorie
(ii)
Ds. Pontiaan van Hattem vertoef
de - zoals wjj reeds opmerkten -
vaak op Schouwen-Duiveland en zyn
invloed begon te groeien, hetgeen ge
volgen had voor verschillende lid
maten van de Ned. Hervormde kerk
te Zierikzee. De kerkeraad toch be
gon zich meer en meer op de hoogte
te stellen van de gevoelens der lid
maten en waar afdwalingen van de
leer werden vermoed, werden de
verdachte personen op het matje ge
roepen.
Zo moesten in 1686 dr. Job Baster
(oud-oom van de beroemde dokter
Job Baster) en zijn vrouw, Hugo
Kraeijesteyn. juffrouw Van' Alphen,
Aagte in de Busse, Maria Magdalen a
de nicht van Claas van IJsselsteijn
en Dina Jans, de dienstbode van bur
gemeester Diliinck voor de kerkeraad
verschijnen. Ze wilden de gevoelens
van Van) Hattem niet verwerpen of
gaven de kerkeraad geen bevredi
gende antwoorden en kwamen mits
dien onder censuur te staan.
De stedelijke predikanten verzoch
ten de baljuw de samenkomsten der
Hattemislen te willen weren, maar
deze deelde mede daar reeds dag en
nacht mee bezig te zijn, zij het zon
der resultaat. In 1695 werd juffrouw
Francoise Hayman, die Van Hattem
te Bergen op Zoom had bezocht, met
haar twee zusters van het Avond
maal geweerd, waartegen mr. Pieter
Hayman door een notaris bij de ker
keraad liet protesteren.
Uit de aantekeningen van dit ker
kelijk college blijkt intussen, dat er
dagelijks meer personen tot de rich
ting van Van Hattem overgingen, o.
w. véle lieden van aanzien.
Nieuwe volgelingen
Juffrouw Hayman met name werd
hier opnieuw over aangesproken in
juni 1696, maar zij verklaarde de sa
menkomsten der Hattemisten te be
zoeken en daar niet van weg te blij
ven en ook niet gezind te zijn in dit
opzicht haai- vrijheid aan de kerk te
offeren.
Telkens weer werden nieuwe vol
gelingen ontdekt en telkens ook Wer
den samenkomsten van de Hattemis
ten aan de kei^keraad gerapporteerd'.
In april 1699 berichtte de predikant
ds. Borrendamme, dat ds. Van Hat
tem opnieuw te Zierikzee was ge
weest ten huize van Job Baster en
..domina Dina" (zoals de dienstbode
Dina Jans in de volksmond werd ge
noemd). In dit huis werd een gods
dienstoefening gehouden. Opnieuw
werden de burgemeesters dringend
verzocht dergelijke bijeenkomsten te
verbieden. Zij beloofden wel het ge
vraagde, maar grepen toch niet in.
Tot de vurigste aanhangster van
Van Hattem behoorde de reeds ge
noemde „ds Dina Jans". Ze heette
feitelijk Dina Jans Vecke en huwde
in 1687 te Zierikzee met de landbou
wer Dingeman Isackse de Groene
(overleden 1649). Zij huwde daarna
met Steven Anthonisz Dane in juli
1672.
Dina Dane heeft gepreekt en ge
werkt voor de uitbreiding van Van
Hattem's leer met een zeldzame ijver
Bij de Hattemisten stond zij in hoog
aanzien. Velen trokken naar haar toe,
toen zij te Zierikzee arbeidde.
Zij had niet minder dan 7000 men
sen onder haar prediking, w.o. - ge
lijk reeds gemeld - zeer aanzienlijke
personen. Zo werd mevrouw Van
GeLre-de Keijser, weduwe van bur
gemeester mr. Pieter van Gelre. in
december 1709 door de kerkeraad
verzocht de bijeenkomsten der Hat
temisten niet meer te bezoeken. In
februari 1710 werd zij ,.bij hare dwa
lingen volhardende, van het Avond
maal gesuspendeerd". 1
Advertentie
Want vlees is rijk aan waardevolle eiwitten. Bovendien, vlees isgoed voor de lijn.Vanda&rvlees uw hoofdschotel,elke dagl
14. Tarara-tatarata! Helder klinkt het
hoornsignaal langs de muren van hel sla
pende kasteel. Verschrikt schokt dc dikke
poortwachter overeind uit z'n dommel
slaap. „Kan men dan nooit eens rust heb
ben?" moppert hij. naar dc poort sloffend.
„Dat is al de tweede keer dat. ik vannacht
gestoord word".
Krakend schuiven de grendels open en
voorzichtig loert dc poortwachter door een
kier van de deur. Zijn mond zakt open van
verbazing. Het zijn dan ook vreemde gas
ten die voor hem staan: krijgers met don
kere gelaatskleur en gekleed in uitheemse
dracht. „Wwwie zijt ge en w
wwat wilt ge?" stottert de poortwach
ter verschrikt. Als enig antwoord haalt de
voorste der vreemdelingen plotseling oen
dolkmes tevoorschijn cn terwijl hij het
wapen dreigend op de verschrikte dikzak
richt, duwt hij de zware pooi't verder open
en gebiedt zijn manschappen hem te vol
gen.
li
