De Gruyter Prijzen De Gruyter Weekaanbiedingen De Gruyter Prijzen
Koop goedkoper bij De Gruyter! Betere waar voor de laagste prijs!
De grootmeester der tonen
GELDIG t/m DINSDAG
Feuilleton
(Het leven van Jos Haydn)
door Franz von Seeburg
Burney had de grootste moeite,
zijn vriend tot andere gedachten te
brengen. Eerst het verzoek „Doe het
dan terwille van uw Oostenrijk, dat
deelneemt aan de eer van uw onder
scheiding", kon hem ertoe bewegen.
Met neergeslagen ogen en verlegen
gezicht liep hij naast Burney in zijn
doctorsgewaad op straat. Zijn vriend
porde hem echter ongeduldig in de
ribben en sprak: Haydn, ziet u dan
niet, dat het volk u eerbiedig groet?
Ja, menigeen kwam naar hem toe
en sprak met onverholen bewonde
ring: „You are a great man!"
Haydn wende nu wel enigszins
aan zijn zijden mantel en zei later
schertsend: Ik vond mezelf werke
lijk potsierlijk! Ik heb echter aan de
doctorsgraad in Engeland veel te
danken, ja, ik zou haast zeggen, al
les: want daardoor kwam ik in rela
tie met de groten in Engeland en
kreeg ik toegang tot de voornaamste
huizen.
Toen de drie dagen om waren,
herademde hij toch. Ik voel me nu
eerst weer de oude, Oostenrijkse Jo
sef Haydn! sprak hij.
Maar nu was hij ook moe gewor
den!
Zijn ziel was ziek van verlangen
naar ruime velden en bos.
Hij beschouwde het daarom als een
groet van de hemel, toen een rijke
bankier hem uitnodigde, lente en
zomer ver van Londen op diens
landgoed door te brengen.
Daar wandelde hij vroeg in de
morgen in het bos en luisterde naar
het gezang van de vogels, waarna
hij gelukkig naar huis terugkeerde
en in tonen zijn schoonste liederen
dichtte!
Twee en twintigste hoofdstuk.
Bont leven.
De warme, zonnige dagen gingen
voorbij, De herfst kwam.
In een veelgelezen Londens blad
stond het bericht, dat de „professio-
nalisten" Haydn's leerling, Pleyel
naar Londen hadden geroepen, om
dat de meester zelf oud en zwak en
niet in staat zou zijn, iets nieuws
tot stand te brengen. Hij zou al lang
uitgecomponeerd zijn en was, we
gens gebrek aan inspiratie, genood
zaakt in herhalingen te vallen.
Zo werd Haydn indertijd beoor
deeld, wiens genie eerst later „Die
Schöpfung" en „Die Vier Jahreszei-
ten" schiep.
Haydn uit zich over zijn positie in
een brief met de volgende woorden:
Ik word hier in Londen geprest, alle
particuliere concerten bij te wonen,
waardoor ik veel kostbare tijd ver
lies. Ik heb nog nooit zoveel geschre
ven als hier, maar ik ben ook zó
uitgeput, dat ik ernaar verlang, ein
delijk weer in mijn lief Wenen te
kunnen uitrusten. Ik werk tegen
woordig voor Salomon's Concert en
ik ben genoodzaakt mij alle denk
bare moeite te getroosten, daar de
professionalisten-vergadering mijn
leerling Pleyel van Straatsburg naar
hier heeft laten komen, om hun con
certen te dirigeren. Het zal dus een
bloedige, harmonische oorlog tussen
meester en leerling worden. Pleyel
heeft zich bij zijn aankomst tegen
over mij zo bescheiden gedragen, dat
hij opnieuw mijn hart heeft gestolen.
Hij weet zijn vader op de juiste
waarde te schatten! Wij zullen onze
roem delen en ieder van ons zal ver
genoegd naar huis gaan.... Mijn
werk wordt echter zwaarder door
Pleyel's komst. Hij kwam met een
groot aantal nieuwe composities, die
hij reeds lange tijd geldeen geschre
ven had. Hij beloofde, iedere avond
een nieuw stuk te geven. Nu moet ik
mij opofferen en, om mijzelf en mijn
arme Salomon niet een fiasco te la
ten lijden, onvermoeid werken. Ik
ondervind echter maar al te goed,
hoe mijn kracht is verslapt, mijn
ogen branden en gloeien: mijn nach
ten zijn slapeloos. Doch met Gods
hulp zal ik alles overwinnen. De he
ren „professionalisten" trachten mij
een bril op de neus te zetten, omdat
ik niet tot hen overging; maar alleen
het publiek is rechtvaardig. Ik had
eerst veel succes, tegenwoordig ech
ter nóg veel meer. Men spreekt over
Pleyel's durf, maar ik heb toch veel
met hem op en ben niet alleen bij
elk van zijn concerten, maar ook al
tijd de eerste, die hem gelukwens.
Pleyel begon het onwaardige van
zijn onderneming steeds meer te ge
voelen; hij schaamde zich, dat hij ar
geloos genoeg was, in het gareel der
„professionalisten" te lopen, waar
door hij zijn hoogvereerde meester
tot zijn vijand zou kunnen maken.
Hij schaamde zich. Op de schaamte
volgde berouw, en op het berouw,
bekering.
Hij zou vader Haydn de handen
gekust hebben, als deze hem iets zoü
hebben verweten; hij zou daarin een
verzoening van zijn onrecht hebben
gezien en zich als deemoedig schul
denaar gebogen hebben. Nu echter
Haydn hem elke dag met dezelfde
vaderlijke liefde tegemoet trad en
hem geen bitter woord over de lip
pen kwam, ja er zelfs niet éénmaal
een verwijt in zijn ogen lag, was dit
des te erger voor hem.
Pleyel verwenste het ogenblik, dat
hij Engeland's grond had betreden
en zich onder het juk der „professi
onalisten'' had gebogen. Hij wilde,
dat hij zijn leraar volledige genoeg
doening kon verschaffen.
Scheepvaarlberichten
Alchiba, 9-1 390 m. o.z.o. Bahrain
naar Kuweit.
Ameland, 9-1 Eestham naar White-
gate.
Acmea, 9-1 400 m. z. Kaap Verdische
Eilanden naar Curasao.
Calamares, 9-1 500 m. o.z:0. Acapulco
naar Los Angeles.
Esso Amsterdam, 8-1 Amuabay naar
Aruba.
Echo, 9-1 120 m. z. Kaap Blanc naar
Cadiz.
Gulf Swede, 9-1 90 m. o.z.o. Mena.
Ganymedes, 8-1 te Cristobal.
Kelletia, 9-1 t.a. Liverpool.
Korenia, 7-1 Singapore naar
Camranh.
Tara, 8-1 135 m. w. Lissabon naar
Santos.
Vlieland, 9-1 225 m. n.w. Finisterre
naar Curagao.
(Wordt vervolgd). Zafra, 9-1 te New York,
