EUROPA BLIJFT OUDERWETS
BLIK DOOR HET WERELD
VENSTER
Aa Be DEKENS
S AWE NIA N V.
De grootmeester der tonen
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE oi^daS 2 januari 1968 Nr. 19920
Advertentie
LANDBOUW EN VEETEELT
Na de verwoestingen die de Euro
pese landen elkaar hadden toege
bracht in de tweede wereldoorlog,
heeft er enige tijd de hoop gegloord
dal althans west-Europa zich nu zou
verenigen in hechte samenwerking.
Rusland was naast Amerika een
grote mogendheid geworden, het
daartussen gelegen Europa kon door
economische en politieke samenwer
king een derde macht worden, die
zich niet de kaas van het brood be
hoefde te laten eten.
Vanwege allerlei politieke facto
ren kwam het slechts tot een eco
nomische samenwerking tussen zes
Europese landen en landjes. Andere
staten hielden zich buiten de E.E.G.
of werden er bewust buiten gehou
den. Die zes vormden echter een
machtig potentieel geheel, vooral op
het gebied van industrie en land
bouw. Ondanks velerlei pogingen
kwam het echter niet tot een poli
tieke samenwerking, tot een ge
meenschappelijk politiek beleid van
de zesIntegendeel, hoe meer de tijd
vorderde, hoe sterker weer de natio
nale belangen gingen spreken, ook
ten aanzien van de economische sa
menwerking.
Een gemeenschappelijke defensie
was al veel eerder door Frankrijk
getorpedeerd. De Euromarkt een
maal op gang gekomen, viel niet zo
gemakkelijk meer af te breken, wil
de men eigen belangen niet te zeer
schaden. Men moest toen wel voort,
maar het ging steeds met pijn en
moeite .Angstig lette ieder van de
zes regeringen er op, dat in de eer
ste plaats het nationale belang niet
door de gezamenlijke regeling ge
schaad zou worden en onderhandel
de net zo lang tot er voor het eigen
land een voordeel uit te halen viel.
Maar met veel schipperen kwam de
gezamenlijke markt dan toch lang
zamerhand min of meer tot stand.
Maar verder gaan in gezamenlijke
regelingen lijkt steeds minder waar
schijnlijk. We zien hoe Frankrijk
zich verzet tegen de aansluiting van
Engeland. Uit zuiver nationale be
langen. We zien hoe west-Duitsland
een eigen wegvervoersregeling gaat
treffen, die nauwelijks rekening
houdt met de belangen van de ver
voerders der andere vijf landen.
Men was ook begonnen met een
samenwerking op het gebied van
het vreedzaam atoomonderzoek, in
de Euratom. Dat was hoogst nood
zakelijk, want door hun diverse
kostbare proeven op dit gebied, had.
den Amerika en Rusland daarin een
voorsprong, die alleen maar groter
dreigde en dreigt te worden. Er wer
den dus wel enkele Europese onder
zoekcentra opgericht, verenigd in de
Euratom.
In plaats echter dat de zes rege
ringen hun financiële en weten
schappelijke krachten hierin nu zo
veel mogelijk bundelen ,is men thans
feitelijk bezig met een langzame af
braak van deze samenwerking. De
Europese raad van ministers heeft
de begroting voor 1968 van Euratom
sterk beknot, vrijwel geheel gehal
veerd, hetgeen betekent, dat het ge
meenschappelijk onderzoek op het
gebied van de kernenergie nauwe
lijks meer tot enig belangwekkend
resultaat zal kunnen leiden.
Ook hierin voert het nationale
eigenbelang weer de boventoon. De
grootste partners, Frankrijk een west
-Duitsland, die tenslotte het meeste
geld ervoor beschikbaar kunnen
stellen en over het grootste aantal
wetenschappelijke krachten ervoor
beschikken, voelen er weinig voor
hun vondsten op dit gebied te delen
of met de anderen tot stand te doen
komen. Heel simpel gezegd komt het
daar wel op neer.
Ook Frankrijk beschikt over een
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
KERKRADE. In de vorige nacht
is in het ziekenhuis van Kerkrade de
34-jarige P. J. Mij nes uit Kerkrade-
West overleden aan zijn verwondin
gen, opgelopen bij een ernstig ver
keersongeval op tweede kerstdag.
De overledene was ongehuwd.
UTRECHT. In Utrecht zijn twee
mannen gearresteerd, die er van
worden verdacht dat ze in Utrecht,
Rotterdam, Amsterdam en Den Haag
met ongedekte cheques ter waarde
van meer dan 10.000 gulden hebben
gekocht.
UTRECHT. Leden van de duikers
club Nautilus hebben vier uur lang
gezocht naar de zesjarige Robbie
Dekker uit Utrecht, die volgens een
vriendje in het water van de be-
muurde Weerd was gevallen.
DEN HAAG. De minister van cul
tuur. recreatie en maatschappelijk
werk heeft de Professor van der
Leeuw-prijs toegekend aan Ton de
Leeuw voor diens „Symphonies of
Winds". De uitreiking van de prijs
zal geschieden op een nader te be
palen datum.
UTRECHT. Mevrouw M. W. in de
Mauer-Witkamp (53) uit Utrecht is
in het academisch ziekenhuis aldaar
overleden aan de verwondingen die
ze had opgelopen, toen ze vorige
weck woensdag bij het oversteken
door een auto werd aangereden.
LEERSUM. Op de proefboerderij
van de gezamenlijke meelfabrieken
„Schevikhoven" aan de Middelweg
in Leersum is brand uitgebroken.
Een grote kippenschuur die werd
verbouwd, brandde voor het groot
ste deel uit.
DEN HAAG. De Wereldraad van
Kerken heeft haar leden opgeroe
pen hulp te bieden aan grote aantal
len Chinezen, die uit de binnenlan
den van West-Kalimantan naar de
kust gevlucht zijn. Uit heel recente
rapporten blijkt, dat tussen de 45.000
en 50.000 vluchtelingen zijn onderge
bracht in Pontlanak.
atoombom en over de daaruit voort
vloeiende research op het gebied van
kernenergie. En president de Gaulle
wil dat ten goede doen komen aan
de Franse grandeur en voelt er niets
voor dit in een Europese samenwer
king te stoppen, waardoor eventuele
resultaten niet meer tot de eigen
grandeur kunnen bijdragen. En de
Duitsers, die immers een vriend
schapsverdrag met de Gaulle sloten,
verwachten meer van een goede sa
menwerking op dit gebied met
Frankrijk alleen, dan in Euratom-
verband.
Als een noodlottig gevolg van ge
neraal de Gaulle's nationalisme, zien
we, hoe geheel west-Europa lang
zaam maar zeker weer in de oude
fouten van nationale eer en eigen
belang vervalt. Het zal er eens de
wrange vruchten vna plukken.
DJAKARTA. Dertien dorpshoof
den in de omgeving van Pontianak
en Sambas op westelijk Borneo heb
ben zich in een gezamenlijke ver
klaring verzet tegen terugkeer van
Chinese vluchtelingen naar hun
vroegere woonplaatsen.
BRAZZAVILLE. Twee deserteurs
uit het Portugese leger hebben in
Kongo-Brazzaville politiek asiel ge
vraagd, zo is in Zrazzaville bekend
gemaakt.
OTTAWA. In Canada is een wet
afgekondigd, die maar in enkele ge
vallen toelaat dat personen Wegens
moord gehangen kunnen worden.
WASHINGTON. Volgens een ver
klaring voor de subcommissie van
de Amerikaanse senaat voor binnen
landse veiligheid zou Cuba gebruik
maken van een zich zeer snel uit
breidende vissersvloot om commu
nistische agenten en wapens in La
tijns Amerika aan land te brengen.
VIENTIANE. Strijdkrachten van
de pro-communistische Pathet Lao
hebben stellingen van de Laotiaanse
regeringstroepen bij Dong Hen en
het vliegveld Seno in zuidelijk Laos
aangevallen, aldus militaire zegslie
den in Vientiane.
BRIDGEWATER. Bij een explosie
in een Brits staatsbedrijf voor de
produktie van ontplofbare stoffen
op acht km. van Bridgewater zijn
vrijdag drie mensen om het leven
gekomen. Drie gewonden moesten in
een ziekenhuis worden opgenomen.
Over de oorzaak van de ontploffing
is nog niets bekend.
DOYLESTOWN. De Amerikaanse
bandleider Paul Whiteman is in een
ziekenhuis te Doyletown in de staat
Pennsylvania overleden. Hij was 76
jaar. Kort tevoren was hij naar het
ziekenhuis overgebracht, nadat hij
in zijn woning een hartaanval had
gehad.
PARIJS. Een bende oplichters in
reischeques die voor een bedrag van
meer dan 500 miljoen oude Franse
frank aan valse cheques in Europa
en het midden-oosten in omloop ge
bracht heeft is volgens A.F.P. door
de Franse politie onschadelijk ge
maakt.
NICOSIA. De Turkse Cyprioten
hebben een „overgangsregering" ge
vormd voor het bestuur over de on
der hun toezicht staande gebieden
op Cyprus.
MARKTBERICHTEN
De Eierveilingen
BARNEVELD, 28-12. Coöperatieve
Veluwse eierveiling Barneveld. Aan
voer 669.317 stuks, stemming kalm.
Prijzen per 100 stuks: eieren van
52-53 gram f 12,30-12,46; van 56-57
gram f 12,74-13,31; van 60-61 gram
f 14,15-14,29; van 64-65 gram f 14,86
-14,91.
415.500 stuks; stemming redelijk.
Prijzen per 100 stuks: eieren van
42-48 gram f 9,63-11,95; van 52-58
gram f 12,30-13,83; van 62-63 gram
f 14,59-14,98; van 66-72 gram f 15,24
-16,72.
Kruishoutum (België). Aanvoer
418.680 stuks; stemming redelijk.
Prijzen per 100 stuks: eieren van
52-53 gram f 12,30-12,38; van 57-58
gram f 12,92-13,00; van 62-63 gram
f 13,95-14,00.
Eiermarkt Barneveld. Aanvoer ca.
2.000.000 stuks; handel in begin re
delijk, afloop traag.
Prijzen per 100 stuks; eieren van
50-58 gram f 11,75-13,80, kg. prijs
f 2,35-2,38; van 59-65 gram f 14,00-
15,40, kg. prijs f 2,37.
Uienveiling Middelharnis
De export naar west-Duitsland is
thans teruggezakt tot 1/3 of 1419 ton
van de totale export. Niettemin
blijft het onze eerste afnemer. Op 3
ton na was Afrika tweede, doch
Frankrijk bleef met 965 ton net voor.
De uitvoer naar Engeland bedroeg
slechts 463 ton, deze export is dus
zeer gering. Verdere afnemers van
betekenis waren nog de Benelux-
partners met 206 ton en West-Indië
met 129 ton. De rest ging in kleine
hoeveelheden naar diverse landen.
In de laatste week van 1967 werd
in Zeeland niet geveild. Op de vei
ling Middelharnis was een aanvoer
van 15 ton, uitsluitend klasse I. In
het prijsverioop kwam weinig ver
andering. De middel werd afgemijnd
voor f 14,60 tegen f 14,50 vorige
week vrijdag. De grove en de drie
lingen trokken beiden iets aan. De
grove kwamen van f 15,60 op f 16,09
en drielingen van f 14,50 op f 15,00.
De picklers vonden een koper voor
f 14,60.
Er zijn géén betere f
Woninginrichting
H. DE VLIEGER
Zierikzee - Telefoon 2305
Voor 50 jaar.
Bestrijding van de leverbot
Tientallen
Amerikanen gesneuveld
SAIGON, 30-12. In. een kustplaats
op ruim 600 km. ten noorden van
Saigon zijn woensdag 48 Amerikaan
se mariniers gesneuveld en 81 ge
wond tijdens een gevecht met Noord
Vietnamese soldaten, zo heeft een
militaire woordvoerder in Saigon mee
gedeeld. In de strijd, die 16 uur
duurde, werden 27 Noordvietname-
zen gedood.
Flitsen
uit het buitenland
Wat biedt de
BEELDBUIS?
WOENSDAG 3 JANUARI.
NED. I. „Schateiland" beleeft in
het voorprogramma zijn ontknoping.
Het volgende half uurtje vult Harry
Hagedoorn met „Panoramiek". Na
het journaal en de reclame een po
litieke uitzending: tien minuten met
de PSP. Socutera blikt vervolgens
terug op 1967, waarin ze veel heeft
gedaan voor de lijdende mensheid.
De woensdagse hoofdfilm is een kas
stuk van zo'n jaar of tien geleden.
In de circusfilm „Trapeze" van Ca
rol Reed zien we Burt Lancaster,
Tony Curtis en Gina Lollobrigida als
hoofdpersonen in een driehoeksver
houding. Lancaster is de eens be
roemde trapezewerker, die bij een
val ongelukkig is neergekomen zodat
hij invalide is geworden. Gina is het
meisje, tiaar wiens gunsten hij dingt,
maar ook de jonge Tony Curtis heeft
een oogje op haar laten vallen. De
romantiek en spanning van het cir
cusleven geven deze film een bij
zondere sfeer. Tot slot van de avond
een uitvoering van Beethovens Ero-
ica door de Berliner Philharmoniker
onder leiding van Rafael Kubelik.
NED. II. De KRO opent het tweede
net programma na Pipo en het
nieuws - met een tekenfilmpje van
Halas en Bachelor, gebaseerd op de
tekeningen van wijlen practical jo
ker Gerard Hoffnung. Het tweede
deel van Folklore Argentino laat ons
o.m. het kwartet Los Gronterizos
zien en horenHet laatste kwartier
van het voorprogramma is voor een
bijbelvertelling voor kinderen, aan
de hand van tekeningen. Na het
journaal het veertiende deel van „De
verloofdenen het magazine „Kijk
op 'Kunst". Tenslotte nog een Spaan
se filmsatire over de eeuwige strijd
tussen de censuur en de lichtzinnig
heid. Na het laatste nieuws een ver
slag van de openingszitting van het
pastoraal concilie in het kleinsemi
narie van de bisdommen Haarlem
en Rotterdam in Noordwijkerhout.
DONDERDAG 4 JANUARI.
NED. I. Tussen zeven en acht de
Danny Kaye show met als een van
de gasten de schrijver van Twee-
duuster", Rod Sterling. Na het jour
naal en „Avro's Televizierb het t.v.-
spel „Order voor een supertanker"
(een plattelandsthriller), geschreven
door Eli Asser. Het gaat over een
watersportcentrum en dan wel in
het bijzonder over een geval van be-
drijfsspionage. En dat allemaal in
een wereld van hotelhouders, zeilïn-
structeurs, botenbouwers en vakan
tiegangers. Er wordt een moord ge
pleegd ook en de dorpsveldwachter
knapt het zaakje wel even op. Tot
slot van de avond „Dichters Dich
terbij", waarin Ed Hoornik een aan
tal jonge dichters inleidt. Zij dragen
voor uit eigen werk voor een jong
publiek.
NED. II. De NTS brengt zoals ge
woonlijk Pipo, het journaal, de re
clame, „Van gewest tot gewesten
het internationaal agrarisch nieuws.
Na het journaal zet de NCRV het
programma voort met een aflevering
van „Melodie van een stad". Van
avond is Stockholm het levende de
cor. De Duitse jazzpianist-zanger-
discjockey Paul Ktihn ontvangt een
groot aantal artiesten van Scandi
navische afkomst. De internationaal
vermaarde actrice Aspassia Papan-
thanssiou, tot voor kort verbonden
aan Piraikon-theater te Athene,
thans in vrijwillige ballingschap
wonende in Londen, speelt daarna
fragmenten uit het treurspel „Me-
dea" van Euripides. De actualitei
tenrubriek „Hier en Nu" en de ker
kelijke rubriek „Kenmerk Laat"
sluiten de avond af.
WOENSDAG 3 JANUARI.
NED. I: 17.00 Vrij; 17.30 Einde;
18.50 Pipo18.55 Ster; 19.00 Nieuws;
19.03 Ster; 19.06 Schateiland (kleur);
19.31 Panoramiek; 19.56 Ster; 20.00
Journaal; 20.16 Ster; 20.20 Politieke
zendtijd; 20.30 Socutera; 20.35 Tra
peze (kleur); 22.15 Concert met re
petitie; 22.55 Journaal.
NED. II: 18.50 Pipo18.55 Ster;
19.00 Nieuws; 19.03 Het symphonie-
orkest (kleur); 19.10 Folklore Argen
tino-, 19.45 De wijzen uit het oosten
(kleur); 20.00 Journaal; 20.16 Sttr;
20.20 De verloofden; 20.50 Kijk op
kunst; 21.30 De geschiedenis van de
lichtzinnigheid; 22.15 Journaal; 22.20
PPastoraal concilie; 22.40 Einde.
DONDERDAG 4 JANUARI.
NED. I: 18.50 Pipo; 18.56 Ster; 19.00
Nieuws; 19.03 Ster; 19.06 Danny
Kaye-show; 19.56 Ster; 20.00 Jour
naal; 20.16 Ster20.20 Televtzier;
20.45 Order voor een supertanker;
22.13 Dichters dichterbij; 22.40 Jour
naal.
NED. II: 18.50 Pipo; 18.56 Ster;
19.00 Nieuws; 19.03 Van gewest tot
gewest; 19.25 Internationaal agra
risch nieuws- 20.00 Journaal; 20.16
Ster; 20.20 Melodie van een stad
(kleur); 21.05 Ik en gij; 21.07 Een
Griekse tragedie; 21.35 Hier en nu;
22.00 Kenmerk-laat; 22.30 Journaal.
Voor een dubbeltje op de eerste
rang zitten dat lukt tegenwoordig
niet meer, ook niet als iedereen je
een voorspoedig 1968 heeft gewenst.
Wie echter bereid is een gulden uit
te geven, die kan wel degelijk een
flinke stap vooruit doen; want de
Emigranten in Z.-Afrika
moeten dienen
PRETORIA, 30-12. In Zuid-Afrika
wonende vreemdelingen zullen zich
komend jaar moeten laten registre
ren voor militaire dienstplicht. Zij
zullen in 1969 dienstplichtig worden.
Volgens een inmiddels aanvaard
wetsontwerp zijn emigranten van 16
tot 25 jaar die langer dan vijf jaar
in Zuid-Afrika wonen, maar die de
Zuidafrikaanse nationaliteit niet
hebben aangenomen, dienstplichtig
volgens dezelfde regels die voor de
Zuidafrikanen gelden. Men kan wor
den vrijgesteld als men een verkla
ring tekent geen plannen te hebben
om de Zuidafrikaanse nationaliteit
te aanvaarden. Minister van defen
sie Pieter Botha zei echter bij de in
diening van het ontwerp dat dege
nen die een dergelijke verklaring
tekenen hun duurzaam verblijf in
het land in gevaar zouden kunnen
brengen.
Onverwachte zonnebrand
BRISBANE, 30-12. De 15.000 pad
vinders, die deelnemen aan de jam
boree van Australië hadden zich
goed voorbereid op de subtropische
zon van Brisbane. Zij hadden breed
gerande hoeden en grote hoeveelhe
den zonnebrandolie bij zich. Maar
de zonnebrand kwam van een heel
andere kant.
De organisatoren van de jambo
ree hadden op de toiletten van het
jamboree-kamp uit hygiënische
overwegingen snel en grondig te rei
nigen metalen brillen aangebracht.
Het effect van de zon op deze meta
len brillen is echter pijnlijk. De pad
vinders lijden zeer onder dit hygi
ënisch „gemak"
georganiseerde vrijwillige leverbot -
bestrijding kost niet meer dan één
gulden per rund per behandeling,
het geneesmiddel inbegrepen. Per
jaar zijn 2 a 3 behandelingen nodig,
dus het kost 2 tot 3 gulden per rund
per jaar, maar die komen dan ook
dubbel en dwars terug.'
Deskundigen zijn het er namelijk
over eens, dat men gemiddeld een
verhoging van de melkproduktie
mag verwachten van 5 a 10 pet., en
5 pet. van 4000 liter is al 200 liter!
Op de bedrijven waar de leverbot
aanwezig is, betekent het meedoen
aan de leverbotbestrijding dan ook
geen financieel probleem, maar eer
der de oplossing ei-van.
Laten we maar eens een voorbeeld
nemen: 20 stuks jongvee. 30 melk
koeien, gemiddelde produktie 4000
liter per jaar 120.000 liter. Kosten
van de leverbotbestrijding per jaar
niet meer dan (20 30) X f 3,-
f 150,-. Produktiestijging 5 pet.
6000 liter per jaar, dat is ruim f 2000.
In het licht van deze cijfers is het
merkwaardig om te zien, dat velen
nog steeds voetstoots aannemen, dat
op hun bedrijf geen leverbotten aan
wezig zijn, althans niet bij de run
deren. En dat, terwijl de cijfers van
het Centraal Bureau Slachtveever
zekering te Utrecht jaarlijks aanto
nen dat 3/4 van de Nederlandse vee
stapel behoorlijk is besmet. Zou het
niet de moeite lonen, om de goede
voornemens voor 1968 in de daad om
te zetten, door in overleg met die
renarts of Gezondheidsdienst een
paar mestmonsters te laten contro
leren? Dan heeft men tenminste ze
kerheid, dat de winst (of de lever
bot) niet in de koe blijft zitten. Te
gen de behandeling zelf hoeft men
niet op te zien, want met het meest
gebruikte middel, G 11 tabletten,
zijn op eenvoudige wijze al honderd
duizenden Nederlandse koeien be
handeld.
G 11 tabletten zijn uitsluitend bij
de dierenarts verkrijgbaar.
G 11 doodt de leverbot.
BRUINISSE. Op de verzoeken van
de klokkenist, klokluider en ge
meentevroedvrouw om een duurte-
toeslag, werd door de gemeente af
wijzend beschikt.
ZIJPE. De vroege en late diensten
van de tramboot Zijpe-Stavenisse
zijn met het oog op de mijnen in het
vaarwater geschorst.
RENESSE. De betonglooiing aan
de voet der duinen bij de Oude
Hoeve" is over een lengte van plm.
70 meter weggeslagen. De schade
bedraagt f 7.000.
BROUWERSHAVEN. De zangver
eniging „Euphonic" herdacht in ho
tel Freeke haar 10-jarig bestaan.
ZIERIKZEE. Door de arrondisse
mentsrechtbank werd een plechtige
openbare zitting gehouden ter afkon
diging van de vastgestelde verande
ringen in de grondwet.
ZIERIKZEE. Het gezellig inge
richte Christelijk Militair Tehuis op
de hoek van de Melkmarkt-Verre-
nieuwstraat is feestelijk geopend.
BRUIN1SSE. Alhier zal een in
richting gevestigd worden tot per
sing van olie uit vis,
RENESSE. Voor de plaatselijke
afdeling van het Nut trad op mej,
Antoinette van Dijk met een pro
gramma van middeleeuwse liederen.
ELLEMEET. Het besluit om we
gens gemis aan petroleum alhier
geen herhalingsonderwijs te geven
is door Ged. Staten niet goedgekeurd.
ZIERIKZEE. De Caubrug, die
het tramstation rechtstreeks met de
Nobelstraat zal verbinden, nadert
allengs haar voltooiing.
Premier Papadopoulos van Grie
kenland heeft koning Constantijn
een telegram gezonden waarin hij
het medeleven van de regering uit
over de onderbreking van de zwan
gerschap van koningin Anna-Marie.
FINANCIËN EN ECONOMIE
Negen kinderen bij brand Actie VOOT Ontwildcclill gslcilI Hg Isi aël
in Chicago omgekomen
MONTREAL, 30-12. Bij een brand
te Lac des Hes, 200 km. ten noord
westen van Montreal, zijn negen
kinderen om het leven gekomen.
Hun ouders werden met brandwon
den in een ziekenhuis opgenomen.
CentraMe verwarming
M8eUliddt20 Ziurik^e Te' 0111 3211
Nog voor de nationale actie, die
het Initiatief Comité „Help Israël
verder bouwen" ter gelegenheid van
Israels twintigste verjaardag vanaf
1 januari voor inschrijvingen op de
nieuwe Ontwikkelingslening van
de Staat Israël voert, officieel is be
gonnen, is hierop reeds voor meer
dan een kwart miljoen gulden aan
inschrijvingen ontvangen.
De lening, die 500 miljoen dollar
groot is, voorziet in de financiering
van meer dan een derde deel van
alle ontwikkelingsprojekten, die in
Israël in de komende jaren zullen
moeten worden uitgevoerd.
De obligaties van deze lening van
de Staat Israël (State of Israël
Bonds) zijn 4 pet. couponobligaties
met een looptijd van 15 jaar, in cou
pures van 500 tot 100.000 dollar en
spaarobligaties met een looptijd van
12 jaar, die op de vervald g met 160
procent worden afgelost, in coupu
res van 100 tot 10.000 dollar.
Aanvragen om inlichtingen over
de actie kan men richten tot het bu
reau van „Help Israël verder bou
wen", Keizersgracht 503 in Amster
dam, telefoon 24.93.15.
Advertentie
SJJï Verstopt?
ELKE DROGIST HEEFT HET!
Feuilleton
(Het leven van Jos Haydn]
door Franz von Seeburg
In een adellijk gezelschap in We
nen werd eens gesproken over Mo
zart's „Don Juan". Mozart was er
niet bij tegenwoordig, maar Haydn
wel. Men keurde Mozart's opera af.
Allen hadden hun mening uitgespro-
nen, slechts Haydn had zich stil in
een hoekje van de zaal teruggetrok-^
'ken. Men kwam nu ook bij hem en
vroeg hem om zijn oordeel. Haydn
keek allen streng aan en sprak; Ik
kan uw twist niet beslechten, maar
één ding weet ik en kan ik u zeggen:
dat Mozart de grootste componist is,
die er thans ter wereld leeft.
De dag van vertrek was aange
broken. De avond te voren had
Haydn van zijn vrienden bij een
vrolijke maaltijd afscheid genomen.
Onze Haydn was in een goede stem
ming; hij scherstste en praatte als
een lustige student die zijn vrienden
onthaalt, omdat hij een vakantie
reisje 'gaat maken. Alle 'gasten deel
den Haydn's vrolijkheid; slechts Mo
zart was stil en gesloten. Haydn nam
zijn jonge vriend ibij de arm, bracht
hem in een stille zijkamer, legde de
handen op zijn schouders en keek
hem lang in de open, trouwe ogen.
Vriend, sprak hij eindelijk,
waarom zo verdrietig?
Mozart nam een brief uit zijn zak
en reikte hem aan Haydn over. Het
was een aanbod van de directeur van
de Italiaanse Opera in Londen aan
Mozart, een half jaar daar te komen
en dan ten minste twee opera's te
schrijven. Boven andere voordelen
werd hem driehonderd pond ster
ling geboden.
Ga je met me mee? riep Haydn
blij.
Dan zou ik immers met zo treu
rig zijn, antwoordde Mozart. Maai'
hoe schitterend en verlokkend het
aanbod ook is, geloof ik toch, dat ik
het niet mag aannemen daar ik toe
zeggingen gekregen heb, hier in We
nen aan het hof een hogere betrek
king te krijgen. En toch, hoe gaarne
zou ik meegaan!
Haydn dacht een ogenblik na.
Je hebt gelijk, als je hier blijft!
Zolang je hoop hebt, je in dc gena
de van het keizerlijk huis te kunnen
verheugen, en, daardoor gesteund,
van sport tot sport hoger op de lad
der van de roem te kunnen stijgen,
mag je het vaderland niet verlaten.
En toch zou ik je willen waarschu
wen, jonge vriend. Geloof mooie
verleidelijke woorden niet al te zeer
cn vertrouw er niet op.
Nog is er aan ons hof te veel
smaak voor het geknoei van de Ita
lianen, zodat men daar een Mozart
nog niet waarderen kan. Lieve
vriend, als men een geniaal mens
efen wil, moet hij eerst dood zijn.
Daar wij beiden echter nog leven,
zullen wij met de beloften van de
groten voorzichtig moeten zijn.
Koud en droef was de morgen. De
sneeuw viel dn dichte vlokken neer.
De reiswagen hield voor Haydn's
huis stil. Salomon had er reeds in
plaats genomen. Haydn en Karoline
kwamen de deur uit met ernstige
gezichten. Nog éénmaal gaven zij
elkaar de hand.
Bid voor mij, Lina! vermaant
Haydn.
En vergeet mij niet! verzoekt
de echtgenote. En werk vlijtig!
Daar komt Mozart de straat in
stuiven. Zijn gelaat is zeer bleek,
zijn ogen vochtig, de lippen beven.
Hij slaat 'in stille smart de armen
om ide 'hals van de scheidende
vriend.
Wij zullen elkaar wel niet meer
zien, spreekt Mozart met bevende
stem; mijn dierbare Haydn, vaarwel!
Hij bedekte met de linkerhand
zijn gezicht, de andere wees onwil
lekeurig naar de hemel.
Helaas: de goede Mozart zag zijn
„vader Haydn" niet weer. De 5e de
cember 1791 te middernacht, blies
Mozart de laatste adem uit.
Haydn was nu zestig jaar oud.
Dan plegen de meeste mensen stil
te gaan leven en zich uit het leven-
van-all-dag terug te trekken.
Anders ging het onze oude mees
ter. Hij had met zijn vrolijke, ver
standige ogen tot nu toe slechts een
klein stukje van de wereld gezien:
Rohrau, Wenen, Lukavec en Eisen-
stadt. Mijn hart is jong genoeg! roept
hij zijn bezorgde vrienden lachend
toe .Ik wil de wereld zien, eer ik
sterf. En ik vind het prettig, dat ik
dit met oude ogen cn koel verstand
kan doen! Mijn grijze haren zullen
mij voor domheden bewaren, en
mijn gerijpte geest zal van alle
schoonheden dubbel genieten. Laat
mij maar naar Engeland gaan! Josef
Haydn zal zijn Oostenrijk geen on
eer aandoen. En als ik terugkom,
neem me dan met trouwe liefde weer
in uw midden op! Ik ben slechts
bang voor de smart, die dieper is
dan elke andere. Dat is het heimwee
naar mijn Oostenrijk, dat door niets
te vervangen is!
In het hartje van de winter in een
postwagen te reizen van Wenen over
München en Brussel naar Calais.
Welke zestigjarige zou daar heden
ten dage de moed voor hobbcn?
Het beviel Haydn in München
zeer goed. De keurvorstelijke kapel
meester Sannabich, een toenmaals
hoogvereerd componist en virtuoos
overlaadde 'hem met attenties. Onze
meester was gaarne enige dagen in
München gebleven, maar Salomon
dreef hem onverbiddelijk voor
waarts. Haydn mopperde, en schikte
er zich in.
De reis ging weer naar de Main
en de Rijn. O, kon ik u in lentetooi
zien. schone Duitse stroom! riep
Haydn vol bewondering. Ik denk,
dat je beeld in mijn ziel tot een won
derlijke symphonie zou worden!
Kerstmis was het, toen onze rei
zigers Bonn bereikten. De wijdings
volle stemming dezer feestdagen
dwong zelfs de koortsachtig jagende
Salomon tot een onderbreking van
de reis.
Salomon en Haydn gingen naar de
kerk voor de dienst, mede om de be
roemde keurvorstelij ke kapel te ho
ren. Haydn had een plaats tegenover
het Keurvorstelij k Oratorium uitge
kozen. De hoogmis begon; nog prelu
deerde het orgel met volle tonen, die
echter steeds weker en zachter wer
den, en waaraan zich nu een vol or
kest aansloot. Haydn had nog geen
twee maten van het Kyrie gehoord,
of hij keek verbaasd, vrolijk en ver
borg toen zijn gelaat in de handen
om zijn eigen tonen weer in te drin
ken. In een ver, vreemd land bad hij
onder de vrome harmonieën van zijn
eigen composities!
Dat was voor hem een lief kerst
geschenk, des te meer omdat het
hem zo onverwachts ten deel geval
len was.
De priester had de Ite missa est
gezongen, toen er zacht een hand op
Haydn's schouder werd gelegd. Ver
schrikt keek hij op. Een bediende, in
een uniform rijk met tres versierd,
stond naast hem.
Bent u mijnheer Haydn?
Ja.
Dan verzoek ik u, mij te volgen!
Haydn stond na korte tijd op het
muziekkoor. De aartsbisschop Maxi-
miliaan Frans kwam hem tegemoet.
Ik ben gelukkig, sprak deze, de
vreemdeling de hand reikend, mijn
wakkere virtuozen dc meester te
kunnen voorstellen, die zij het mees
te vereren, de grote Josef Haydn!
Kent uw doorluchtigheid mij?
Uw protret hangt boven mijn
werktafel, maar uw werken leven
in mijn hart!
Haydn had vreugdetranen in zijn
ogen.
(Wordt vervolgd*
