Rennies
Een goed politiek jaar was 1967 beslist niet
Gejaagd door het jaar
Er viel geen Nobelprijs te verdienen
Brandend maagzuur,
CaftfoïHia,soep...die is pas lekker!
Kalenders voor het jaar 1968
Z1ERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 29 december 1967 Nr. 19922
BLIK DOOR HET WERELD
Vuur Gumal Abdel Nasser te Cairo was 1967 geen bijzonder plezierig jaar.
Voor de heer Lyndon Baines Johnson evenmin. Zelfs niet voor de heer
Charles de Gaulle te Parijs. Om van de heer Harold Wilson te Londen maar
te zwijgen. En het schijnt zelfs dat de animo is verflauwd om te proberen
een oplossing te vinden voor de problemen die de wereld ieder jaar erbij
maakt, zonder veel van de geërfde uit vorige jaren op te lossen: niemand
werd dit jaar waardig bevonden de Nobelprijs voor de vrede te ontvangen,
waarbij toch het streven meer dan het resultaat wordt geëerd.
Nasser zorgde voor het grootste knaleffect dit jaar. Hij dreigde en dreigde
zolang dat Israël het zekere voor het onzekere nam en zelf eerst toesloeg.
In een zesdaagse oorlog werden Arabische legers in de pan gehakt, grote
gebieden tot aan het Suezkanaal bezet. Wel probeerde Nasser - eerst trad
hij af, toen bleef hij toch maar aan - de strijd op hoger niveau voortgezet
te krijgen door de V.S. in de schoenen te schuiven dat ze Israël hadden
geholpen. Maar, de Russen (thans ook voorzien, net als de V.S., van een
Middellandse Zeevloot) beperkten hun hulp tot wat debatteerkunst. In feite
trokken Moskou en Washington één lijn: vermijden met elkaar in conflict
te komen. Maar intussen blijft de kwestie van het Nabije Oosten onopgelost
liggen wachten op de volgende uitbarsting.
Dreiging
Op Cyprus is het net zoiets. Over
een bloedbad, op Makarios' eiland
raakten bijna de Turken met de
Grieken slaags. Dat is voorkomen,
maar opgelost werd vrijwel niets.
Zodat de kansen blijven dat het toch
nog eens tot vechten komt.
Dat was misschien nu al gebeurd
als in Griekenland de generaals de
macht niet hadden gegrepen, maar
zeker vreesden dat ze die makkelijk
weer konden verliezen als de solda
ten elders moesten vechten in plaats
van de bevolking onder censuur te
houden en te bedreigen met depor
taties. Alweer een plek waar de vre
de echt niet helemaal veilig is.
Dan vecht in Nigeria ook nog
steeds de oostelijke streek, die zich
tot republiek Biafra heeft uitgeroe
pen.
De huurlingen, die nog even in
Kongo hebben laten zien hoe goed
ze chaos kunnen maken, vinden hier
aan weerszijden emplooi, zodat het
vechten voorlopig niet hoeft op te
houden.
En al vechtend ivordt natuurlijk
weinig gedaan om Nigeria zo in te
richten, dat alle stammen er vreed
zaam naast elkaar kunnen leven.
Iets dergelijks treft het oog in de
kersverse republiek Zuid-Jemen,
waar de Britten hun koloniale vlag
hebben gestreken na veel strijd met
allerlei bevrijdingsorganisaties, die
intussen onderling de oorlog nog een
beetje door laten woeden. Hun bo
venbuur Jemen, waaruit Nasser nu
zijn troepen heeft teruggetrokken,
ziet nog steeds gevechten tussen
royalisten en republikeinen, ook al
zouden die een overeenkomst slui
ten. En zo maar door.
Broeiplaatsen
In Bolivia werd Ché Guevara ge
dood, maar het verzet tegen de reac
tionaire regimes blijft er natuurlijk
broeien. Het zijn uiteraard allemaal
vrij plaatselijke zaken, maar die
zouden makkelijk uit kunnen groeien
tot een conflict op veel groter schaal.
De kans daarop blijft echter geluk
kig vrij klein, doordat de Russen en
Amerikanen - bij al hun menings
verschillen - het er wel over eens zijn
dat deze twee nucleaire giganten niet
tegenover elkaar moeten komen te
staan.
Desnoods praten ze de dingen maar
eens onder elkaar uit, zoals toen Ko-
sygin en Johnson elkaar ontmoetten.
Toen hebben ze ongetwijfeld be
halve aan het nabije oosten ook me
nig woord gewijd aan Zuid-Vietnam.
Daar is dan na niet erg vlekkeloze
verkiezingen althans iets geschapen
dat op een echte regering lijkt, maar
de strijd is er nog zo fel als altijd.
Oe Thant heeft enige malen gepoogd
de Amerikanen te overreden op zijn
minst de bombardementen te staken,
hoewel niemand uil duidelijk is ge
worden of daardoor nu echt de
Noorduietnamezen en de Vietcong
aan de onderhandelingstafel zouden
zijn gebracht.
Tenslotte speculeren die twee er
op dat de V.S. de uitzichtloze oorlog
zat tüorden en het moet gezegd: de
monstraties en allerlei politieke
uitiJigen geven er blijk van dat die
oorlog (en vooral de manier waarop
Johnson die voert) meer en meer
Amerikanen niet erg meer zint. De
kwestie-Vietnam is in de komende
Amerikaansepresidentsverkiezingen
een belangrijk, zo niet het hoofd
punt, dat is zeker. En op dit moment
is bij velen Johnson zo onpopulair
als maar mogelijk is. Overigens wil
dat niet zeggen dat de zachtmoedi-
gen, de duiven, zijn grootste tegen
standers zijn. Dat kunnen ook wel
de havikken zijn, die juist menen
dat Johnson er nog niet genoeg op
hakt. Maar juist dat dit zo'n intern
Amerikaanse controverse is, maakt
het onwaarschijnlijk dat in Zuid-
VENSTER
Vietnam voorlopig de strijd wordt
verminderd of gestaakt.
Zwart-wit
De V.S. hebben nog andere zorgen.
De opstanden in de negerwijken van
Newark, Rochester enzovoort, enzo
voort, drukken de Amerikaan nog
eens bitter op allerlei onvrede in
eigen huis, waar toch ook iets aan
gedaan moet worden. Johson heeft
het er tegen allerlei kritiek ook niet
gemakkelijker op gekregen doordat
een aantal van zijn beste mensen -
zoals McNamara het kabinet ver
lieten, al dan niet geheel vrijwillig.
Menigeen vreest dat de president
juist uoor zijn verkiezing zo drin
gend een succes nodig zal menen te
hebben, dat daardoor er nog een
schepje opgegooid wordt in Vietnam.
Waarbij dan direct de vraag op
doemt: wat doet China
Daar is een massa heibel geweest
met de culturele revolutie, inclusief
de belegeringen van de Sowjet-am-
sassade in Peking. Maar dat is ge
luwd, naar men moet aannemen,
doordat het leger de orde nu hand
haaft. Maar dat kan ook betekenen
dat de Chinezen nu genoeg rust in
eigen huis hebben om zich te kunnen
veroorloven in Vietnam tussenbeide
te komen als Noord-Vietnam erg in
het nauw komt.
En is dat al een onaangenaam
vooruitzicht, het wordt nog beden
kelijker wanneer men in aanmerking
neemt dat Vietnam ook een terrein
is waar Moskou en Peking met el
kaar overhoop liggen in een strijd
om de hegemonie in de communis
tische wereld. En als China helpt,
kan Rusland niet achterblijven en
dan hebben we het: de twee kolos
sen toch tegenover elkaar. Dat is dan
weer zo'n probleem dat er door jaar
op jaar bewaren niet beter op is ge
worden.
Europa
In Europa is Engeland de zieke
man gebleven en zijn toestand is
zelfs nog wat ernstiger geworden,
zodat de harde ingreep van een de
valuatie van het pond nodig werd.
Waarbij gezegd moet worden dat de
Gaulle hieraan ijverig heeft mee
gewerkt, alsof hij dit nodig had om
zijn veto tegen Britse toetreding tot
de E.E.G. nog wat meer kracht ie
geven.
Advertentie
druk op de maag, opgeblazen gevoel?
helpen direkt!
Kruimelwerk
Het klopt allemaal zo goed met de
theorie dat de grootbedrijven de
trekpleisters van het publiek zijn ge
worden en dat het midden_ en klein
bedrijf dat aanvullen met randves-
tigingen. Voor de grote eenheden
was ook dit jaar de koek, voor de
kleine zakenman de kruimelsof
niets.
Maar zelfs grote bedrijven kregen
tegenwind. Guur woei de fellere
concurrentie uit de bondsrepubliek.
Honger naar orders en tegenvallen
de resultaten met name in het me
taal, de textiel, de scheepsbouw. Ook
daar wrevel en opwinding over de
klap die plotseling kwam.
Doffe verslagenheid is het ken
merk van de werkloosheid. Vele
werknemers zijn er weer aan ten
offer gevallen als rijpe halmen voor
een sikkel. Bij duizenden zijn ze
thuis gekomen en velen zullen er
lang zitten omdat ze ouder worden
en minder produktief. Een oud jaar
met tachtig, tot negentigduizend
werklozen! Er is oprechte verslagen
heid, er is ware wrevel want na 20
jaar opgang, zij het uit een economi
sche diepte, ben je bijna vergeten,
dat je kwetsbaar bent.
Vooruitgang
Dit jaar gaf met recht reden tot
innerlijke opwinding en irritatie. De
automalisaüe zet door, de struc-
tiLurv er ander ing dringt onweer
staanbaar op. Beroepen vallen uit
om nooit terug te komen. Men valt
uit zijn werk dat een roeping is, om
zich aan te passen aan andere men
sen, een ander tempo, een nieuwe
toekomst, die sneller van maat
schappelijke kleur verandert dan de
vorige omdat het leven gejaagder
wordt en de tijd dynamischer, zoals
dat genoemd wordt.
Bedrijven jagen op kosten nadat
zij jaren die kosten moesten laten
lopen. Reorganisatie is aan de orde
van de dag.
Kleine eenheden sluiten geruisloos,
grotere worden zo mogelijk nog ge
holpen, want dc publieke opinie
vraagt erom. Dat vragen om hulp
Frankrijk remt uit eigenbelang de
verdere ontwikkeling van de E-E.G.,
zoals Parijs (of liever de Gaulle per
soonlijk) in vele zaken z\jn eigen
gang gaat zonder op anderen te let
ten, echter wel in het besef dat het
in geval van nood wel op anderen
kan rekenen. Zo is het in de E.E.G.,
zo is het in de economie waarvan
vooral Frankrijk maar moet hopen
dat die de Fransen niet eens een
knauw zal geven, zodat zj) de hulp
nodig hebben die ze nu zelf niet toil-
len geven.
De NAVO
En zo is het als vanouds in de N.A.
V.O., het vervallen veiligheidsinsti
tuut, dat als maar niet de fut kan
opbrengen zich aan te passen aan
1967 en nog liever de daarop volgen
de jaren. Een flauw hoopje kan men
peuren uit de tegenslagen van de
gaullisten bij enige verkiezingen,
maar daarvan hoeft het effekt niet
zo groot te zijn.
Tenslotte hebben enige zeges van
de neo-nazistische N.P.D. in de Duit-
naar tientallen kanten tegelijk, jaagt
de mensen opnieuw op als een kop
pel wilde eenden, die geen echte baan
meer in het leven zien.
Radio en televisie, krant en tijd
schrift, meer dan eens geredigeerd
door mensen die in het nieuws wil
len komen, functies willen overne
men of een heersersnatuur demon
streren, zij drijven ons naar onrust
en onzekerheid met nieuwe ideeën,
waarvan er vele oud zijn en verpakt
iri een ander omhulsel.
Kansen
We willen leven, consumeren en
genieten. Het wereldbeeld biedt oor.
log, hang naar produktie en verdriet.
Toch zijn roe vergeten hoeveel wij
nog over gehouden, hebben. De pa
niek wordt gepredikt terwijl het
evenwicht in een rustig voortbestaan
met ons mee marcheertWij zullen
nuchter moeten beoordelen dat dit
land nog veel kansen biedt.
Voor de energieken die het hier
te eng wordt liggen er de jonge lan
den met veel werk: Australië, Nieuw
Zeeland, Canada en Zuid-Afrika.
Zelfs Indonesië lonkt weer. Voor de
middelgroepen in leeftijd ligt er de
kans om de maatschappij te kneden.
Zij staan immers zelf aan het roer.
De lonen stegen te snel, de win
sten tuimelden omlaag en de con
sumptie leek wel een vloedgolf in
het jongste verleden. Die golven zijn
wat weggeëbd, de inflatie is wat in
getoomd, wij komen weer tot onszelf
met zin voor sparen en loon naar
werken.
Weer 22 jaar
Temidden van een onrust rondom
ons zien wij plotseling dat wij 22
jaar afstaan van het einde van een
wereldoorlog zonder weerga, even
ver als onze ouders in 1940 na de
eerste wereldoorlog. Toen brak de
hel weer los. Met alle dreiging in
oosten en midden-oosten is dit jaar
de vrede ons deel gebleven.
Voor de ouderen onder ons volk
is ondaviks alle kostenstijging de
welvaart niet aangetast. De opmars
naar een sterker en beter sociaal
patroon is niet gestaakt.
Vooruitziend kunnen wij ons spie
gelen aan het bewind van de zgn.
jonge regering. Ook die begon onder
een hagel van kritiek voor onvol
doende progressiviteit en gebrek aan
sanering. Toch is de aanloop bepaald
goed geweest en veel holle klanken
zijn verstomd.
Onze minister van economische
zaken heeft duidelijk gesteld dat on.
ze betalingsbalans niet ongunstig is,
dat de produktie nog behoorlijk is
gestegen in 1967 en dat wij de weg
kunnen vervolgen naar een gema
tigde opgang als ivij de prijs daar
voor willen betalen.
Spareu
De prijs ligt in het opvoeren van
de besparingen, die onze rentestand
omlaag moet drukken teneinde het
investeringsklimaat te verbeteren.
Want nu staan wij economisch niet
zwak maar wij moeten de wedloop
naar meer doelmatigheid en goed
kopere produktie volhouden. Ook de
andere volken zitten niet stil.
Wij mogen terugzien op een jaar
dat beter was dan wij dachten. Er
is bereidheid in het land. Er is een
visie op de toekomst al lopen de in
zichten uiteen. Wij hebben onze durf
om iels te ondernemen behouden.
Wij zien de problemen die ons om
ringen en wij mogen standvastig en
met vertrouwen het achtenzestigste
jaar van deze eeuw tegemoet treden.
se bondsrepubliek wel hun bedenke
lijke kanten, zonder dat daarmee nu
de hele democratische instelling daar
in gevaar is gebracht. Het is onaan
genaam, maar aan de andere kant
zou het ook een wonder zijn als er
geen restje nazisme meer was blij
ven leven in Duitsland. En het sys
teem is daar nu eenmaal zo dat
iedereen en alles het recht heeft zich
te uiten. Hetgeen misschien maar
goed is ook: een gevaar dat men kan
zien is te verkiezen boven een dat
in het duister kan voortwoekeren.
Maar de bona fide politici in Duits
land zijn eT natuurlijk wel verdrie
tig over.
Uitgespeeld
Verdrietig is ook Soekarno, die
wel helemaal is uitgerangeerd nu
Soeharto echt het presidentschap be.
kleedt. En Tsjombe, die weliswaar
het land uit was, toen hij in Konga
ter dood werd veroordeeld, maar
zich na zijn kidnapping niet behaag
lijk kan voelen in zijn Algerijnse cel.
En verdrietig is Kremlinbaas Brezj-
new, die gehoopt had bij het gouden
Het aantal ons toegezonden kalen
ders voor het nieuwe jaar is ditmaal
belangrijk kleiner geweest dan wat
normaal gebruikelijk was. Wellicht
spelen zuinigheidsoverwegingen een
rol, want het uitgeven van een ka
lender en hoge portikostcn vergen
by elkaar nog altijd een flink be
drag.
Voorop dient genoemd de PRO
JUVENTUTE ORANJE KALENDER
die ditmaal weer bijzonder fraai in
kleur is uitgevoerd. De „titelpagina"
is gesierd met het familieportret van
prinses Beatrix met echtgenoot prins
Claus en natuurlijk baby prins Wil-
lem-Alexander. Andere foto's heb
ben betrekking op het huwelijk van
prinses Margriet, prinses Christina,
een koninklijk bezoek aan de Keu
kenhof, het koninklijk paar en an
dere „shots" uit het leven van leden
der koninklijke familie.
De NILLMIJ verraste met een
tweemaandelijkse kalender, waarop
kleurenreprodukties van werk van
Jan Sluyters. We noemen: „Rue de
la Rochefoucauld", „Stilleven met
bloemen en cactus" „Tuintje",
„Naakt in interieur" en „Bocht in de
weg", stammend uit verschillen le
tijdperken van Sluyters oeuvre.
DOUWE EGBERTS houdt de tra
ditie in stand van een fraai kleuren-
schild, waaronder de maandkalen-
der in kleiner formaat. De kleuren
foto stelt een landschap bij Kinder
dijk voor.
Een grappige kalender zond Jos
de Kuyper Zn. te Schiedam. Die-
rentekeningen in menselijke situa
ties sieren <ie (driemaandelijkse) ka
lender.
jubileum van de revolutie nu einde
lijk eens de grote vergadering le be
leggen waarop China uit de bewe
ging wordt gestoten, maar de ande
ren voelden daar niet voor: Ze gaan
liever steeds meer hun van Moskou
onafhankelijke weg
Dat schijnt zo wel de balans van
1967: geen goed jaar voor wie dan
ook. Geen erg goed jaar ook voor de
wereld. Tenzij men optimisme wil
putten uit het feit dat de zaken er
op de laatste dag nog ongeveer zo
bij liggen als op de eersteen ze
hadden net zo goed achteruitgegaan
kunnen zijn.
Dat wil zeggen dat er nog altüd
zeer fraaie kansen bestaan voor
iemand die de opgezouten nobelprijs
voor de vrede wil verdienen. Dat die
mogelijkheid er is, is misschien zelfs
al heel toat.
Nederland kreeg weer een nieuw
kabinet. De ploeg van premier De
Jong, aanvankelijk met grote scepsis
ontvangen, kwam de eerste moei
lijke tijd redelijk door, ook al kon
zij niet alle landsprobiemen tot op
lossing brengen.
Heel fijn van stijl is de kalender
van de HAAGSE SOCIëTEIT VAN
LEVENSVERZEKERINGEN N.V. De
kleurenfoto's bevatten o.m.: een ge
tijdenboek van de „Meester van Ca-
tharina van Kleef" (15e eeuw), een
detail uit een Brussels wandtapijt
(2e helft 16e eeuw), Polychroom
Delfts aardewerk (1740) e.d.
Een klein handig kalendertje komt
van HET ZEEUWS ASSURANTIE
KANTOOR. De tweemaandelijkse
kalender bevat fraaie kleurenfoto's
van voornamelijk Bas den Oudsten.
Knap en geestig getekend is de
kalender van de NATIONALE LE
VENSVERZEKERING-BANK.
VAN DOORNE'S AUTOMOBIEL
FABRIEKEN N.V. brengen eveneens
een getekende kalender uit, met de
auto als motief.
Een tweede NILLMIJ-kalender is
van het ongeïllustreerde handige
soort. Een duidelijke maandkalender
met ruime marge voor aantekenin
gen.
Wonderen uit de wereld der elek
trotechniek zijn te vinden op de gro
te twee-weekse kalender van SIE
MENS. De kalender bevat fraaie
foto's van belangrijke technische
projekten in aller heren landen, zo
wel in oost als west. Het fotomate
riaal voert geredelijk tot de over
tuiging, hoezeer de techniek is door
gedrongen in het moderne leven.
Een heel interessant kalendertje
zond de Coöp. Handelsvereniging v.
d. N.C.'B. G.A. te Veghel. Deze
maandkalender is gesierd met teke
ningen van het spoor en veel wat
daarmede samenhangt - in vroeger
tijd. Een zeer aantrekkelijk en leer
zaam kalendertje.
Van het vaderlandse erf
Dit was het jaar van de stille wrevel, de innerlijke opwinding, de doffe
verslagenheid en het jagen op kosten. Voor bijna alle groepen in ons volk
kunnen de opgenoemde termen worden gebruikt. Stille wrevel was er eco
nomisch en politiek merkbaar, omdat wij zagen dat de welvaart niet tot in
de hemel groeide, maar ook kon terugvallen.
Stille wrevel was er in het bijzonder bij duizenden zelfstandigen, waar de
regering handenwringend zogenaamd bezorgd óver is, maar waarvoor niets
anders gedaan is dan dat een handvol liefhebbers een uitkering heeft ge
kregen uit het Ontwikkelings- en Saneringsfonds.
De grootindustrie en andere grootbedrijvers zijn de uitverkoren welvaart
brengers. Zij worden aangemoedigd door de lofredes op de Europese een
heid, die overigens noodzakelijk is maar verre van verwezenlijkt. Aan hen
de grond voor huizen en bedrüfsbouw, de premie voor vestiging in ontwik
kelingsgebieden en dc beste vestigingsplaatsen binnen de gemeente.
De oorlog in Vietnam beheerste het wereldbeeld van 1967. Verschrikkelijk
waren wederzijds de bloedoffers, die werden gebracht. Veelvuldig waren
nok de acties overal in de wereld, gericht tegen de V.S.-politiek, die echter
gewapend optreden in het geteisterde Aziatische land bleef impliceren.
De geografische verhoudingen in Columbia maken het noodzakelijk, dat
voor een optimale ontvangst in het gehele land de t.v.-zenders op bergtoppen
worden opgesteld. Deze zender staat op een berg van 4200 meter hoogte.
Een opname van de Sicmens-kalcnder.
Advertentie
l
