BLIK DOOR HET WERELD
Israël in vreze
Moskou veroverde Caïro en Damascus
Nota herziene beeld rijksbegroting 1967
Generaals zouden zich tegen Mao keren
Er dreigt een staking bij de kustvaart
De computer in de landbouw
vergt inzicht bij het gebruik
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 28 juli 1967 Nr. 19835
TEL AV1V. De situatie in het na
bije oosten is er na de wapenstil
stand!?) niet beter op geworden. De
algemene vooruitzichten zijn alle
goedpraterij en struisvogelpolitiek
ten spijt niet bemoedigend
Wat door de Israëlische regering
reeds werd gevreesd, is thans wer
kelijkheid geworden: Egypte wordt
door Rusland volledig herbewapend
en het Suez-kanaal blijft vooreerst
nog gesloten. Het gevolg daarvan is
voor het westen, dat de olieprijzen
nog meer zullen stijgen en de voor
raden een beperkte omvang zullen
houden.
De Amerikaanse oliedeskundigen,
die het technisch mogelijk maakten
dat de enorme olievelden aan de
Golf van Suez en bij El Alamein
werden cmtsloten, zijn naar Amerika
teruggekeerd. Voor de door hen be
woonde bungalows in Meadi (een
voorstad van Cairo) staan nog hun
grote auto's te blinken in de zon
Deze wagens konden niet mee terug,
de banden er van zijn leeg. De bun
galows, in alle haast verlaten, wer
den leeggeroofd en staan te huur.
Het zaad door Nasser en zijn kliek
onder goedkeurend ja-geknxk van de
Russische propaganda-adviseurs in
Egypte uitgestrooid, nog vermengd
met een portie extra wantrouwen
tegen iedere buitenlander en aange
vuld met een grote dosis klassehaat
tegen de „rijken van het westen",
heeft haar werk gedaan. Niet alleen
in Cairo, doch ook in Damascus,
Bagdad en Algiers. In de hoofdste
den van de Arabische landen eist
men op steeds luider toon bestraf
fing van het westen, handhaven van
de olieboycot en evacuatie der bui
tenlanders".
Einde van een droom
De Israëlische strijdkrachten heb
ben het Sinaï-gebied en west-Jor-
danië bezet, doch Moskou veroverde
o.m. Cairo en Damascus en hieruit
volgt dat Egypte en Syrië volledig
en in alle opzichten van de Sowjet-
Unie afhankelijk zijn geworden:
eerst economisch, toen militair en
thans ook in politiek opzicht. Nasser
bezit in zijn land geen enkele vorm
van vrijheid van handelen meer.
Deze gang van zaken vormt zowel
winst als verlies voor Rusland en
voor de landen aangesloten bij het
Pact van Warschau. De droom van
Nasser, een grote, onafhankelijke
Verenigde Arabische Republiek in
een Afro-Aziatische wereld als mid
delpunt van een soort Arabisch so-
cialismete doen fungeren, is vol
komen van de baan. Egypte's de-
viezenkas is leeg, Nasser en zijn re
giem staan zeer zwak en in de Egyp
tische bladen wordt de bevolking
gemaand goud, gouden voorwerpen
en sieraden in te leveren.
Nasser is naast staatspresident
thans ook opperbevelhebber van het
verslagenleger, minister-president
en partijleider bij de gratie van het
Kremlin. Een groot aantal gene
raals, hoofd- en opper-officieren
vertoeft in arrest en het leger, eens
de voornaamste steunpilaar van het
regiem, is gekazerneerd en uitge
schakeld, om een revolte van die
zijde te voorkomen. Samen met het
Rode Kruis ontfermde het Israëli
sche leger zich over de krijgsgevan
gen gemaakte 10.000 Egyptische sol
daten van het zogenaamde Sinaï-
leger.
Schade
Het gesloten houden van het Suez-
kanaal heeft voor west-Europa zeer
ernstige gevolgen. De Perzische olie
moet om Kaap de Goede Hoop heen
naar de havens aan de Noordzee en
Middellandse Zee worden getrans
porteerd met als onafwendbaar ge
volg: stijging der vrachtprijzen en
mogelijk het ontstaan van een olie
tekort. Door het langer onderweg
zijn van de olietankers ontstaat te
vens een tekort aan tonnage-ruimte.
Voor de hierdoor ontstaande moei
lijkheden moet het westen betalen.
De Russen weten dit eveneens en
zullen geen poging doen om de olie
boycot te doen beëindigen en het
Suezkanaal weer opengesteld te
krijgen. Van dit Suez-kanaal, een
levensader van de Westeuropese
economie, zullen de Israëlische
strijdkrachten niet wijken vooraleer
de Arabische wereld de politieke
prijs tuil betalen welke Israël - zeer
terecht overigens - vordert.
Israël zal in deze voet bij stuk
houden, daar de regering op de
hoogte is van het feit dat deze slui
ting alleen al aan Egypte een finan
ciële strop oplevert van 3/4 miljoen
dollar per dag. Deze inkomstender
ving maakt de nederlaag voor
Egypte nog ernstiger èn onze kosten
hoger. Rusland geeft Egypte thans
een subsidie doch zal dit op den
duur niet vol kunnen houden. Egyp
te streek immers per jaar 1.25 mil
jard dollar (deviezen) voor het ver
lenen van doortocht op. Bovendien
mist het vele inkomsten uit het nu
belangrijk verminderde toerisme.
Rode herbewapening:
De grandioze vernietiging van de
Arabische legers door de kleine Is
raëlische strijdmacht onder Mosja
Dajan, heeft een ernstig prestige
verlies opgeleverd, afgezien nog van
de financiële schade welke op onge
veer 12 miljard gulden geschat moet
worden. Het door Israël buitge
maakte oorlogstuig bleek allemaal
van Russisch fabrikaat.
Bijna dagelijks komen er door de
lucht en over zee grote wapenzen
dingen in Damascus en in Cairo aan.
Een groot aantal hoofdofficieren
van de Russische generale staf - in
burger gekleed natuurlijk is al in
genoemde hoofdsteden werkzaam,
waaruit blijken kan dat het Kremlin
de grote nederlaag der Arabische
strijdkrachten, die immers waren
bewapend met Russisch oorlogstuig,
als een zeer persoonlijke blamage
aanvoelt.
Gelet op de grootscheepse zuive
ring onder de Egyptische officieren-
kaste wil het ons voorkomen, dat de
Russen ernst maken met de reorga
nisatie van Nassers leger. Wekelijks
dienen huil rapporten over de stand
van zaken in Egypte en Syrië bij het
Kremlin te worden ingediend, waar
mee enkele stafofficieren zijn belast
Dit als gevolg van de harde woor
den door maarschalk Tito aan het
adres van Kosygin gericht op de
bijeenkomst van rode staats, en par
tijleiders in het Kremlin enkele da
gen voor het vertrek van Kosygin
naar New-York.
„Een stumper"
In deze vrijwel geheim gehouden
bijeenkomst der rode leiders van de
landen aangesloten bij het Pact van
Warschau, slingerde Tito Kosygin
o.m. de volgende woorden naar het
hoofd: „Wij maken er u een verwijt
van, dat u kort voor het uitbreken
van de vijandelijkheden tussen Is
raël en de Arabische landen, ons
verkeerd hebt ingelicht, de situatie
daar onjuist hebt gezien. Daaruit
blijkt, dat u slecht was geïnfor
meerd. Ook aan Nasser werden on
juiste informaties verstrekt als ge
volg van uw verkeerde beoordeling
van de toestand. V, partijgenoot Ko
sygin, bent een stumper en gaarne
willen wij weten wat er tijdens de
laatste geheime besprekingen tussen
Washington en Moskou in het be
lang van de communistische wereld
naar voren werd gebrachtWat is
er eigenlijk gebeurd met Soekarno
en wat met Nkrumah en wat staat
er nu en in de toekomst te gebeu
ren met Nasser?"
Deze, op sarcastische toon uitge
sproken redevoering van een Tito
heeft niet alleen invloed gehad op
het doen en laten van Kosygin bij
diens bezoek aan de U.N.O., doch
eveneens op het optreden van Rus
land in Egypte en Syrië thans. Uit
alles kan blijken dat het de Sowjet-
XJnie ernst is met het heroveren van
haar verloren prestige. Daarnaast
wenst het Kremlin de Verenigde
Staten van Noord-Amerika een halt
toe te roepen. Niet alleen in Viet
nam, doch ook in het oude avond
land Europa en het meent zulks te
kunnen doen door het uitlokken van
een tweede front ten nadele niet al
leen van Israël, doch vooral van
Amerika en Europa. We dienen ons
dit wel te realiseren.
ROTTERDAM. In het ziekenhuis
„Dijkzigt" te Rotterdam is de 37-ja
rige Turkse arbeider Amehmet Boz-
kubt overleden aan verwondingen,
die hij bij een ongeluk had opgelo
pen. Tijdens werkzaamheden aan de
spoorrails tussen de Oud-Pernisser-
weg en de Butaanweg was de man
onder een locomotief geraakt.
LANDBOUW EN VEETEELT
Kippen ruiken niets
De zintuigen van vogels werken
heel anders dan bijvoorbeeld bij de
mens. Zo kan een kip niet ruiken;
daarom speelt de reuk van pluim
veevoedermiddelen ook geen rol.
Ook de smaakzin van pluimvee is
nauwelijks ontwikkeld. Terwijl een
koe ongeveer 25.000 smaaknuances
kan onderscheiden, brengt een kip
het maar tot 24. Dat dier staat zo
goed als onverschillig tegenover zoet
of zuur of zelfs bitter.
Voor de praktische voedering is
het echter wel belangrijk te weten,
dat kippen op chemische stoffen in
waterige oplossingen ongeveer tien
maal zo heftig reageren als op de
zelfde stof in droge toestand'.
Wat de smaak van voedermidde
len betreft, moet het wel heel erg
zijn, voordat de opname van voer
daardoor achteruit gaat. Is er echter
onvoldoende water beschikbaar, dan
gaat automatisch de voederbenut-
ting ook terug, aldus Landbouwdo-
cumentatie.
'Wat biedt de
BEELDBUIS?
ZONDAG 30 JULI.
NED. I. In de ochtenduren van
deze zondag een rechtstreekse uit
zending van de kerkdienst waarmee
het achtste doopsgezinde wereld
congres in Amsterdam wordt beslo
ten. In de middaguren een film van
David Wolpher: „Onze hondse we
reld". De Amerikaanse televisie
filmde alle mogelijke soorten hon
den en hun bazen. De avond begint
met een CVK-IKOR uitzending. De
eerste van twee films over de Chis-
sidische Joden, onder de titel: „De
vrolijke weg tot God". „Woord voor
Woord" voor de kleine kinderen en
het 27ste deel van „Thierry la Fron
de" vullen de tijd tot NTS-sport.
Vervolgens de NCRV met de laatste
aflevering van „Paulus van Tarsus".
Hoofdschotel van de avond is een
Russisch programma. Het is een ge
filmd portret van de Russische com
ponist Serge Prokofief. Deze kunste
naar luerd vooral beroemd door zijn
toneel- en filmmuziek, zijn vijf sym
fonieën en niet te vergeten zijn be
roemde sprookje Peter de Wolf. Het
sluistuk is weer gewijd aan het we
reldcongres van de doopsgezinden in
Amsterdam.
NED. IITer opening van het NTS
filmprogramma de uitzending van
de Deense televisie voor het televi
siefestival van Montreux, getiteld:
„Copenhagen Design". Ster van deze
one-man-shoiv is Dirch Passer, een
populair man in Denemarken, die de
kijkers door Kopenhagen rondleidt.
De rest van de avond wordt gevuld
met een historisch televisiespel van
Franz Heisel, getiteld „An der scho
nen blauen Donau". Het onderwerp
is de greep naar de macht van de
Oostenrijkse nazi's in 1934.
MAANDAG 31 JULI.
NED. I. De gebruikelijke start
voor de maandagavond, namelijk
met de actualiteitenrubriek van de
kerken „Kenmerk". Daarna komt de
AVRO aan de beurt. Zij stuurt Ko
lonel Hogan in het strijdperk. De
krijgsgevangen kolonel krijgt op
dracht een geheim agent te ontmoe
ten, maar het is hem door omstan
digheden niet mogelijk het kamp te
verlaten. Na het journaal van acht
uur gaan we eerst kijken naar een
aflevering van „AVRO's Televizier"
en vervolgens naar een opname, die
de AVRO maakte toen vorig jaar een
gezelschap Italiaanse artiesten op
bezoek was in Amsterdam. Tot slot
nog een reportage van de repetities
van de Tegelse Passiespelen, een
van de grootste evenementen van
het amateurtoneel in Europa. Heel
Tegelen werkt mee aan de totstand
koming van deze voorstelling, waar
in het lijden vaiï Christus wordt uit
gebeeld.
NED. II. Het KRO programma be
gint met een aflevering van de En-
eglse jazz-rubriek Jazz 625", waar
in Steve Race deze keer het Modern
Jazz Quartet presenteertEen heel
fijne groep met uiterst beschaafde,
intellectuele jazz. De rest van de
avond past in de serie „Bioscoop
successen van weleer". Een heel
oude film, namelijk de „Kraker'van
toen, „Een avond in de opera", met
in de hoofdrollen de dolkomische
gebroeders Marx (Groucho, Harpo,
Chico) en nog een aantal andere
grootheden uit de dertiger jaren. Het
is een kolderfilm, waarin het ver
haal er eigenlijk niet zo bijster veel
toe doet.
ZONDAG 30 JULI.
NED. I: 10.00 Het doopsgezinde
wereldcongres; 16.00 Het vriendelij
ke miertje; 16.10 Onze hondse we
reld; 18.40 De vrolijke weg tot God;
19.05 Woord voor woord; 19.10
Thierry la Fronde19.35 NTS-sport
20.25 Journaal; 20.30 Paulus van
Tarsus21.00 Prokovjev; 22.10 Het
doopsgezinde wereldcongres; 22.25
Journaal.
NED .11: 20.00 Journaal; 20.05 Co
penhagen Design; 20.30 An der scho
nen blauen Donau; 22.00 Journaal.
MAANDAG 31 JULI.
NED. I: 18.45 De minimalen18.50
Journaal; 18.56 Ster; 19.00 Kenmerk
19.30 Kolonel Hogan's helden- 19.56
Ster; 20.00 Journaal; 20.16 Ster; 20.20
Televizier; 20.45 Canteuropa; 22.00
Tegelens passie; 22.35 Journaal.
NED. II: 20.00 Nieuws; 20.01 Ster;
20.05 Jazz 625; 20.30 Een avond in
de opera22.01 Ster; 22.05 Journaal.
Meer nodig voor werkloosheid
HONGKONG, 27-7. De bevelheb
bers van China's dertien militaire
districten willen Mao Tse-Toeng af
zetten en premier Tsjoe En-Lai als
nieuwe leider aanstellen, zo meldde
donderdag het Engelstalige blad
„Hongkong Star".
De generaals worden daarin aan
gevoerd door Tsjen Tsai-Tai, de dis
trictscommandant van Woehan in
midden-China, aldus het blad dat
zegt dit uit „eigen exclusieve bron
nen in China" te hebben vernomen.
(China heeft woensdag toegegeven
dat legeronderdelen in Woehan. in
opstand zijn gekomen tegen de poLi-
tiek van Mao).
Be generaals hebben volgens het
blad in Hongkong Tsjoe hun steun
toegezegd toen deze naar Hankow
vloog om te onderhandelen over de
vrijlating van vice-premier Hsieh
Foe-Tsjih, belast met de openbare
veiligheid, die daar met een vijftig
man sterke culturele revolutiegroep
was gevangen genomen. De militai
ren willen Mao de functie toebedelen
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Tzummarum (toez.): J.
F. M. van Malssen, Schinge en Slap-
peterp; te Opheusden (toez.): A.
Muilwijk, Garderen.
Bedankt voor Sellingen (toez.): W.
J. Burghgraef, Stedum.
Chr. Ger. Kerken
Bedankt voor Gouda: J. Westerink
te Kerkworve.
van nationaal, maar leeg symbool,
president Lice Sjao-Tsji naar hu/is
sturen en minister van defensie Lini
Piao (Mao's „kroonprins") een be
scheidener positie geven, zo meldde
het blad.
DEN HAAG, 27-7. Het huidige
kabinet houdt vast aan de gedrags
lijn dat verhoging van uitgaven zo
veel mogelijk door vei laging en el
ders werdt gecompenseerd. Dit heeft
de minister van financiën, prof. dr.
H. J. Witteveen. meegedeeld in het
op 21 juni 1967 gevoerde mondeling
overleg met de vaste commissie voor
financiën, inzake de nota over het
herziene beeld van de rijksbegroting
1967, van welk overleg vandaag het
verslag is verschenen.
Men moet hierbij in het oog houden
dat de mogelijkheden tot compensa
tie zeer beperkt zijn. In de praktijk
wordt, wanneer ambtgenoten met
extra-wensen komen t.a.v. de uitga
ven 1967, aan inwilliging meestal de
voorwaarde van compensatie ver
bonden. Tegenvallers zoals die zich
kunnen voordoen als gevolg van al
gemene salarismaatregelen of met
betrekking tot het tekort bij het
Uitbreiding
Esso Nederland N.V.
DEN HAAG, 27-7. Naar Esso Ne-
derland N.V. meldt heeft zij besloten
de verwerkingscapaciteit van haar
raffinaderij in Rotterdam uit te
breiden tot 16 miljoen ton per jaar,
in plaats van de tot de eerder be
kend gemaakte 13 miljoen ton per
jaar. De huidige capaciteit is 8 mil
joen ton per jaar.
De raffinaderij zal worden uitge
breid met een nieuwe distillatieto
ren met bijbehorende installaties,
alsmede met een tweede „Powerfor-
mer", die een capaciteit zal hebben
van bijna 1 miljoen ton per jaar.
UTRECHT. De directeur van het
gewestelijk arbeidsbureau in Hilver
sum heeft de directies van de K.R.O.
en de A.V.R.O. vergunning verleend
om de in dienst zijnde musici per 1
september van het volgend jaar te
ontslaan.
Zo'n schoon volkje
zijn ivij
„Er is eigenlijk geen werken te
gen", roept dierentuindirecteur J.
Baars vertwijfeld uit, wanneer we
met hem op een drukke dag over
Ouwehands Dierenpark wandelen.
En dan wijst hij met een alles zeg
gend gebaar op de enorme rommel
die de mens van zich afwerpt. Die
rommel ligt heus niet alleen op de
xoandelpaden, op de gazons of tus
sen de vaste planten in de borders.
Enorm veel afval wordt door de be
zoekers in de grachten gedeponeerd,
die mens en dier moeten scheiden.
De ijsberen hadden geen plekje meer
over waar ze ongehinderd konden
zwemmen of duiken. We zagen op
een gegeven moment een ijsbeer
boven water komen met een halve
uitgeperste sinaasappel op z'n ruige
kop. Maar dit probleem treft niet
alleen de ijsberen. Bij praktisch alle
dieren kampen de oppassers met het
zelfde probleem, om dan nog maar
niet te reppen over de dagelijkse er
gernis, die de tuinbaas en zijn man
nen ondervinden. De parkaanleg is
van dien aard, dat alleen daarom al
Ouwehands Dierentuin een lustoord
is. Maar dan wel te verstaan zonder
de weggeworpen rommel. Over het
uitgestrekte park staan overal pa
pierbakken. Een namaakpanda roept
de ganse dag: „hier uw papier". En
vangt hij wat, roept hij ook nog:
„dank. u wel". En toch ligt de mees
te rommel naast de papierkorven.
Iedere dag wanneer de bezoekers
zijn vertrokken komt de veegploeg
in actie. Maar iedere nieuwe dag
ligt alles wéér vol. Nederland is al
lang niet meer het schoonste land.
Dat is niet alleen te constateren in
de Amsterdamse grachten. In Ouwe
hands Dierenpark levert men iedere
avond een ware veldslag tegen de
ontsiering. Maar de strijd zal pas
gestreden zijn, wanneer de allerlaat
ste bezoekers zijn huiswaarts ge
keerd van hun welverdiende vakan
tie. Ver voor de oorlog was er al die
bekende spreuk: „laat niet uit dank
baarheid voor het aangenaam ver
pozen, de eigenaar van 't bos de
schillen en de dozen". Kort geleden
maakten we kennis met de groot
scheeps opgezette actie: „Opge
ruimd staat netjes". Hoe het ook zij,
zo lang er mensen zijn, zullen er al
tijl wel schillen en dozen achteraan
komen, alle spreuken en acties ten
spijt Het is een troost, ook voor de
directie van Ouwehands Dierenpark,
maar wel een schrale
iandbouw-egalisatiefonds (LEF), de
uitgaven wet werkloosheidsvoorzie
ning, kosten bestrijding veeziekten
en garantieposten, kunnen echter in
het algemeen niet tussentijds worden
opgevangen door verlagingen elders,
tenzij de mogelijkheid hiertoe zich
toevallig zou voordoen. De verlagin
gen waartoe al door het kabinet-Zijl
stra is besloten, maken het extra
moeilijk nog verdere aanvaardbare
compensatiemogelijkheden te vinden.
Ook het voortschrijden van het be
grotingsjaar beperkt die mogelijk
heden, aldus de bewindsman.
Uit de commissie kwam de vraag
of uit de recente kamerdebatten over
de werkloosheid niet geconcludeerd
kan worden, dat met een groter aan
tal werklozen gerekend moet wor
den, en wel dusdanig dat de post
van f 100 miljoen met f 50 miljoen
verhoogd zou moeten worden. Minis
ter Witteveen antwoordde dat op dit
pitht nog niets met zekerheid te zeg-
pen valt. Het is echter niet onwaar
schijnlijk dat een verhoging met het
genoemde bedrag nodig zal blijken.
Dordtse juweliers
dupe van diefstal
DORDRECHT, 27-7. Twee Dordtif
juweliers zijn deze week de dupe
van oplichterstrucks gewonden. In
het begin van de week verdween
een briljant van 8400 gulden, nadat
een juwelier bezoek had gehad van
een Engels sprekende dame en haar
Nederlands sprekende vriendin. De
Engels sprekende koos enkele bril
janten uit De Nederlands spreken
de vrouw leidde de aandacht van de
juwelier af door veel intresse te to
nen voor een zilveren theeservies.
Zij kocht dit niet maar beloofde la
ter op de dag terug te komen. Zij
kwam niet en de juwelier, die in
middels argwaan had gekregen, be
merkte dat éèn van de briljanten
was verdwenen.
Een andere Dordtse juwelier kwam
er wat minder slecht af. Uit zijn
zaak verdween een gouden armband
van ongeveer 100 gulden.
DEN HAA'G. Een tweetal ambte
naren van het ministerie van justitie
heeft een aantal besprekingen ge
voerd in verband met de problemen
rondom het rijksasiel „De Kruis
berg" te Doetinchem,
UTRECHT, 27-7. De federatie
van werknemers in de zeevaart treft
op het ogenblik voorbereidende
maatregelen voor bet geval zij zich
genoodzaakt zal zien, een staking uit
te roepen onder de bemanningen van
de Nederlandse kustvaartschepen.
De federatie heeft al overleg ge
pleegd met het N.V.V., dat heeft
meegedeeld, dat het achter een even
tuele staking zal staan. Ook de in
ternationale .transportarbeidersfede
ratie en de daarbij aangesloten orga
nisaties hebben hun medewerking
toegezegd. Dit betekent, dat in geval
van een staking de Nederlandse
-kustvaarders in tal van buitenlandse
havens zullen worden geboycot door
havenarbeiders, loodsen en sleep
bootbemanningen.
De werknemersorganisaties héb
ben op 17' juni de kustvaart-C.A.O.
opgezegd, omdat de reders volgens
hen onmogelijke eisen stelden.
(Slot).
Fokkerij
In de Amerikaanse pluimveefok
kerij wordt de computer ook veel
gebruikt. Het betreft hier kippen,
dus dieren met een groot reprod.uk-
tievermogen. Op een grote fokkerij
moet men van vele duizenden dieren
allerlei eigenschappen vastleggen en
weer tevoorschijn halen als men een
fokprogram wil vaststellen of de se
lectie wil uitvoeren. Ook dan is de
computer aantrekkelijk.
Iets soortgelijks kan ook wel bij
andere huisdieren toegepast worden,
zelfs bij rundvee. Het gaat dan om
het veebestand in een bepaald ge
bied of bij een bepaalde groep, bv.
de leden van een stamboek of van
stamboeken, fokverenigingen en
verenigingen voor k.i. De moeilijk
heid is alleen, dat de dieren nu ver
spreid zitten over vele honderden
veehouders. Dat wil zeggen, dat men
nogal wat moeite heeft met het ver
garen van de gegevens en met het
bewerken daarvan in een voor de
rekenmachine bruikbare vorm. Een
eerst stap om de computer in te
schakelen is dan de mechanische ad
ministratie (ook die van fokgege-
vens) via de ponskaart, omdat deze
informatie bevat in een vorm die de
computer kan lezen en verwerken.
Bij dit alles gaat het er uiteinde
lijk om, de computer Zulke bewer
kingen te laten uitvoeren, die men
niet zonder bezwaar aan mensen kan
overlaten. Op de eerste plaats zou
zulk rekenwerk bijzonder geestdo
dend zijn. Op de tweede plaats zou
het percentage fouten bij „hersen
werk" hoog zijn en de controle daar
op tijdrovend. Op de derde plaats
zou het onbetaalbaar of peperduur
worden.
De computer geeft ons dus de kans
om via voorheen onmogelijk geacht
rekenwerk bepaalde programma
punten uit te voeren, zoals de selec
tie en dierenadministratie. Zé draagt
er dan toe bij de produktie beter of
voordeliger te maken. Bij dit alles
moet de mens echter het denkwerk
verrichten.
Gevaren
Het gevaar van de computer is
niet, dat zij zoveel kantoorlieden
werkloos zal maken. Hef uitschake-
en van geestdodend telwerk is voor
uitgang en geen achteruitgang. De
computer eist (alleen al in ons land)
vele duizenden programmeurs die
interessanter denkwerk verrichten.
En achter de programmeur staan
vaak vele lieden die hem, omdat hij
slechts wiskundig-technicus of ad
ministratief onderlegd is, duidelijk
moeten maken waar het om gaat.
Al neemt de computer velen werk
uit handen, zij maakt óók dat tal
loze nieuwe taken uitvoerbaar wor
den, taken die vroeger onuitvoer
baar waren.
Het tisico zit hem in de fouten.
Wij bedoelen dan geen rekenof
instructiefouten, al komen die vaak
voor. Een verkeerd geïnstrueerde
machine geeft verkeerde uitkom
sten, maar dat risico is bekend. Het
kan veelal slechts tijd_ en geldver
lies op korte termijn veroorzaken.
Het grote risico is dat men niet
altijd goed inziet wat de computer
kan en wat zij niet kan. Want dat
leidt tot onjuiste werkwijzen. Een
voorbeeld daarvan is de inschake
ling van de computer bij de on-
kruidbestrijding, zoals kort geleden
gemeld werd door „Feedstuffs", een
Amerikaans blad.
Fout
Technisch was de zaak volmaakt.
Deskundigen gingen de boer op met
een vragenlijst en tegelijk had men
een draagbare computer, die op de
telefoon kon worden aangesloten
om onmiddellijk de informati door
te geven aan de grote computer. Zo
kon men voor 3.000 grote percelen
nagaan welk middel het beste was,
aldus het blad.
In werkelijkheid kan men in dit
geval slechts de grootste gemene
deler uitzoeken .en dat is ronduit
schadelijkWelk middel het beste is
varieert van perceel tot perceel, van
gewas tot gewas en zelfs van tijd
stip tot tijdstip, zoals iedere loon
werker kan vertellen'. Technisch
was het hier mogelijk geweest iedere
boer een individueel advies te geven.
Maar men zocht het in het univer
sele, ervan uitgaand, dat de compu
ter nooit kon falen. Dit nu is de kern
van de zaak. De computer moet ons
kunnen helpen ook de grote hoe
veelheid van zeer individuele geval
len op te IpsseiHet grote gemid
delde is slechts van statistisch be
lang.
Het is óók van belang, dat onze
boeren en tuinders enig inzicht krij
gen in de stof rond de computerZo
niet, dan kan de computer wel eens
onaangename misrekeningen bren
gen, En dat is bepaald niet nodig.
Met inzicht gebruikt kan het reken-
tuig ons van veel nut zijnzonder
voldoende inzicht kan het ons scha
de berokkenen. Want net zoals bij
elk hulpmiddel geldt hier: wij zullen
het moeten leren gebruiken.
DE TERUGKEER VAN ARAM
24. Aram's aanval was even hevig als on
stuimig en de ander, even verrast door het
onverwachte ervan, week achteruit, het
geen de jonge krijger een kreet van triomf
ontlokte. Doch alras merkte hij dat het zo
gemakkelijk niet gaan zou. Zijn tegenstan
der bleek een voortreffelijk zwaardvechter,
die Aram's slagen met grote handigheid
pareerde. Doch tegen de kracht en de vlug
heid van de jonge strijder bleek hij toch
niet opgewassen. Zijn woede scheen Aram
reuzenkrachten te geven. Steeds onstuimi
ger drong hij op de aanvoerder in. Lang
zaam week deze terug tot aan de ingang
van zijn tent. Toen deed hij een bliksem
snelle uitval, waardoor Aram één ogenblik
werd teruggedrongen. Van dat moment
maakte de Barbadoor gebruik om achter
de voorhang van zijn tent te verdwijnen.
Met een schreeuw van woede stormde
Aram hem na.
Inmiddels was Jaspo met de anderen
verder getrokken. Toen hij Aram zo plotse
ling zag verdwijnen, was zijn eerste im
puls hem -achterna te gaan, doch de jonge
krijger had hem bevolen om verder te
gaan, Jaspo begreep dat het van het groot-
i
ste belang was het voedsel binnen de stad
te krijgen. En toen hij even later het wa
pengekletter en geschreeuw hoorde, zette
hij de mannen tot grotere spoed aan en
vervolgde zijn weg door het kamp, dat
plotseling tot leven scheen te komen. Be
velen klonken en troepjes renden in grote
haast langs hen heen. Even later bei'eikten
ze de opslagplaatsen, die inderdaad vlak
onder de muren van de stad lagen. Een
groot aantal mensen had zich op de wallen
verzameld en staarde hongerig naar be
neden.
„Opent de poorten!" schreeuwde Jaspo.
