ZWART
HERINNERING AAN LEVEN OP BUITENPUATS
De rassenonlusten
in de V.S.
VREEMDE PREMIE
Gesneria en Sansevieria
Twee populaire planten
wachten op verzorging
BLIK DOOR HET WERELD
De lange hete zomer begonnen
VENSTER
Oude stad ontdekt
De Russisch-Arabische
besprekingen
Twee-honderdjarige kostbaarheid
ZIER1KZEE, 19-7. Op Schouwen-Duiveland is weer een vondst gedaan die
herinnert aan het leven in vroeger eeuwen. Het is maar een „kleine" vondst
maar niettemin spreken de twee stenen bierkruiken die tevoorschijn zijn
gekomen uit een keldertje op de boerderij Buitenlustduidelijk een eigen
taal. Een taal uit de tijd van de buitenplaatsen en voorname families, toen
het bier nog „thuis" gebrouwen werd. De kruikjes kwamen tevoorschijn bij
de afbraak van de oude boerenwoning die moest verdwijnen om plaats te
maken voor een moderne bungalow. Het oude woonhuis was praktisch niet
meer bewoonbaar en de familie J. den Boer zag zich voor een moeilijke
keus gesteld; het werd afbraak en nieuwbouw. De woning aan het eind
van de dreef in de bocht aan de Blooisedijk tussen Zonnemaire en Brou
wershaven is thans verdwenen. In de nieuwe bungalow zullen de twee
bierkruiken uiteraard een ereplaatsje krijgen. „Buitenlust" was in vroeger
eeuwen een bekende en fraaie buitenplaats, zeer waarschijnlijk gesticht in
de Gouden Eeuw en tot omstreeks 1850 bewoond door de heren Moens: de
twee broers mr. Adriaan Moens van Bloois en Jan Isebree Moens (1793-
1865). Mr. Adriaan was te Zierikzee een bekende persoonlijkheid als lid van
de arrondissementsrechtbank en wethouder (1847). Hij deed zeer veel voor
de handwerkslieden in die tijd en was een vooraanstaand lid van de loge.
Na de „rijke" tijd werd „Buitenlust" als vele andere buitenplaatsen bestemd
als boerderij en bewoond door de familie Den BoerVan de drie zoons
toont de jongste zittend tussen de puinresten van de oude woning de twee
kruikjes die vrijwel ongeschonden tevoorschijn kwamen uit een klein kel
dertje, dat verder geheel gevuld was met scherpen van kruiken en flessen.
Al is het niet veel: op het nieuwe „Buitenlust" herinneren de kruikjes aan
de vroegere buitenplaats met z'n fraaie tuin, oprijlaan en vijver
WASHINGTON, 19-7. President
Johnson heeft op een personferentie
verklaard dat de oorzaken van ras
senonlusten als die van de afgelo
pen week in Newark niet van de
ene op de andere dag kunnen wor-
weggenomen, „maar wij doen wat
wij kunnen". Een versnelde uitvoe
ring van de sociale programma's
was noodzakelijk, speciaal wat het
onderwijs, de huisvesting, de werk
gelegenheid en de strijd tegen de
armoede betreft.
Voor 50 jaar....
BRUINISSE. Aan de weg die van
de Gedempte Dee naar de Nieuw-
straat leidt, wordt een grote loods
gebouwd, die zal worden ingericht
voor het koken van mosselen.
ZIERIKZEE. (Adv.). 30 liter ben
zine te koop aangeboden voor de
meest biedende.
SCHOUWEN. Door de langdxirige
droogte zijn tal van regenbakken
reeds geruime tijd leeg, anderen be
vatten weinig of slecht water.
ZONNEMAIRE. De Bewaarschool
heeft een legaat van f 1000 uitge
keerd gekregen, vrij van successie
rechten.
DU1VEND1JKE. De komende we
ken zullen alle gezinnen in de ge
meente weer steenkolen kunnen ont
vangen en wel tot een gewicht van
68 kg.
DUIVENDIJKE. Het telefoonkan
toor voor de publieke dienst is in
gebruik genomen.
ZIERIKZEE. Teneinde enigszins
te voorzien in het heersend gebrek
aan water is op last van het ge
meentebestuur een wagon duinwater
aangevoerd. Het water ging voor 1
cent per emmer grif van de hand.
KERKWERVE. Door de afdeling
Kerkwerve van het „Groene Kruis"
is de koninklijke goedkeuring op
haar statuten verkregen.
BROUWERSHAVEN. Voor ver
lichting worden vanwege het distri
butiebedrijf kaarsen en waxinelich-
ten gedistribueerd, van welke gele
genheid ieder gezin profiteert.
RENESSE. In een weide onder
deze gemeente is een Duitse proef
ballon neergekomen. Op de ballon
stond: Kan vernietigd worden.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode).
DEN HAAG. Bü K.B. z«n met
ingang van 1 september 1967 be
noemd tot lid van de Raad van State
de heren J. Smallenbroek te 's-Gra-
venhage en prof. mr. J. H. Beekhuis
te Groningen.
VOOR DE VROUW
De gesneria bloeit weer. Nu die
nen We haar de behandeling te ge
ven, die dit aardige plantje ver
dient. Een behoorlijke Nederlandse
naam is er eigenlijk niet voor dit
kamerplantje, hoewel ze ook wel
eens „het lucifersplantje" wordt ge
noemd. Deze benaming heeft zij te
danken aan de lange, rode, pijpvor-
mige bloemen.
De plant heeft een knolvormige
wortelstok en is daardoor gemakke
lijk over te houdenDe bloeitijd valt
in de zomermaanden. We hebben
haar natuurlijk in deze maanden
een lichte standplaats gegeven en
niet te warm geplaatst, dus njet te
veel in de zon. Veel water had zij
nodig en nog eens per 14 dagen
kunstmest. Als de bloei in augustus
ten einde loopt, geen mest meer, zo
dat het loof spoedig afsterft.
En verder?
De knol laten we in de pot zitten
en droog overwinteren op een niet
te koude plaats, bijvoorbeeld in een
kast; de temperatuur moet zo onge
veer om de 45 graden F. schomme
len. In februari kan de plant weer
te voorschijn worden gehaaldmaar
dient dan verpot te worden in luch
tige voedzame grond met vooral
veel bladaarde .De oude aarde moet
geheel verwijderd worden, waarna
de knol ondiep geplant moet worden
en slechts met weinig aarde bedekt
worden.
Voorlopig laten we haar op een
warme plaats staan, bv. op de
schoorsteen of boven de verwarming
Slechts weinig water in de eerste
tijd. Komen de spruitjes boven de
aarde uit, dan in het volle licht over
plaatsen en meer water geven. Zodra
men de groei ten volle bespeurt, dan
geven we ook weer om de 14 dagen
kunstmest.
De sansevieria
Ook de bloei van de sensevieira
kan ons veel genoegen verschaffen..
Er dient daarom voor de juiste be
handeling te worden gezorgd. Eei\
sansevieira is een merkwaardige
plant met lange, puntige bladeren,
Het is niet de bedoeling hier in
eens heel boze dingen te gaan roe
pen, maar gaande over Schouwen-
Duiveland, valt het wel op dat de
verbrande sloottaluds en dito ber
men, steeds veel vu ld i ger voorko
men. Het droge weer heeft dit wel
licht in de hand gewerkt, maar er
moet gelijk wel bij vertpJf), dat het
geen vuurongelukjes zijn. De talud-
en de bermbegroeiingen worden
aangestoken en de eigenaars ko
men op deze wijze gemakkelijk af
van gras en vuil, dat doorgaans
toch niet veel waarde heeft. Tot
zover zou alles nog wel „gewoon
zijn - al vinden wij knetterende
vuurtjes in een landschap nooit
gewoon - maar de resultaten uit
een oogpunt van landschapsschoon
zijn erbarmelijk. Overal stuit men
op taluds en bennen, die er zwart
geblakerd bij liggen. Alle leven is
in die stroken dood en het geheel
levert een afschuwelijk gezicht op.
Zo zagen wij .een zeer fraai fruit-
bedrijf, keurig verzorgd en prach
tig in het groen, maar de .omwal
ling" vormde één zwarte brand-
ring.
De methode zal wel tijd- en
moeitebesparend zijn, maar als zo
iets op grote schaal gaat voorko
men, dan lijkt de tijd gekomen, dat
de landschapsdeskundigen en de
behoeders van het natuurschoon
in het geweer komen en er iets van
gaan zeggen c.q. aan doen. Is er
- zo kan men zich in gemoede af
vragen - geen andere methode om
hetzelfde doel te bereiken of is
hier slechts sprake van een tijde
lijk „profiteren" van de fraaie zo
merse weersomstandigheden van
de laatste weken?
Scheepvaartberichten
Philippia, 18-7 van La Spezia naar
Essider Libye.
Esso Amsterdam, 18-7 te Mombasa.
Gaasterland, 17-7 van Hamburg naar
Amsterdam.
Skadi, 18-7 te Cristobal.
NIEUW DELHI, 19-7. De In-
dische minister voor geboor- 1
teryregeling, Tsjandarsechar,
heeft goedkeuring van de re- 1
gering gevraagd voor een plan 1
om elke Indiër die zich laat 1
steriliseren als beloning een
transistorradio te schenken.
Hij kwam met dit voorstel
terwijl in Nieuw Delhi een
conferentie werd gehouden
om de hindoese en moham-
medaanse artsen te winnen
voor de geboorteregelingspro- j 't
gramma's van de regering. Vi-
ce-premier Desai zei op die
conferentie dat de beste me- dj
thode nog altijd zelfbeheer- dj
sing was. f,
die als grote scherpe zwaarden uit
de grond tevoorschijn komen en een
lengte kunnen bereiken van onge
veer 70 cm. Ze doet het goed in een
plantenbak tussen enkele lagere
planten .Ze moet veel ruimte heb
ben, voor de vele nieuwe scheuten.
De sansevieira zeylanica is over de
gehele breedte zebra-achtig room
wit gestreept terwijl bij de variëteit
sansevieira laurentii de bladeren
bovendien omgeven zijn door een
gele rand. Een aardig verschijnsel is,
dat hoe lichter men deze plant
plaatst, hoe fraaier de kletiren zich
zullen aftekenen .Een niet te koele
standplaats is ook voor deze plant
gunstig.
Nadat we gedurende de zomer
maanden vrij veel water hebben ge
geven, moeten we na de bloei zeer
voorzichtig zijn met gieten, terwijl
we in beide gevallen er voor dienen
te zorgen, dat er geen water in het
hart van de plant terecht komt om
rotten te voorkomen. Aangezien de
bloei in augustus teneinde loopt,
vestigen we hierop nog eens sterk
de aandacht.
Deling en stekken
In het voorjaar, zo omstreeks de
maand maart, kan men stekken door
deling en door bladstekken. Om te
delen nemen we de plant uit de pot,
schudden de oude aarde er af en
snijden de wortel door, waarna wij
de stukken afzonderlijk oppotten in
een mengsel van 2 delen kleizoden-
grond en 1 deel bladgrond.
Het stekkeyi kan eveneens in deze
tijd geschieden. Hiertoe verdelen we
een volgroeid blad in stukken van
ongeveer 5 cm., die we eerst laten
opdrogen en vervolgens in bovenge
noemd grondmèngsel oppotten. Zij
wortelen zeer spoedig en kunnen na
een maand reeds worteltjes aan de
snijvlakken vertonen.
De variëteit laurentii zal uit stek
gewone groene planten vertonen.
We zullen om de fraaie tekening te
behouden, dus deling moeten toe
passen.
Een aardig werk, waarvan u veel
plezier zult hebben.
Meer dan twintig doden zijn al ge
vallen bij de onlusten in de Ameri
kaanse stad Newark aan de over
kant van de rivier een goede tien
kilometer van het gebouw der \jer.
Naties in Manhaltan. De lang voor
spelde „hete zomer" is begonnen
met een uitbarsting, die alleen ver
gelijkbaar is met die van Watts twee
zomers geleden. En inderdaad heeft
het vochtig hete weer meegewerkt,
maar dc oorzaak kan men het niet
noemen.
Formeel was het begin de arres
tatie van een taxichauffeur voor en
kele verkeersovertredingen. De twee
jonge agenten die hem opbrachten,
konden daar nog proces-verbaal aan
toevoegen voor weerspannigheid.
Als een lopend vuurtje ging door de
negerwijken het gerucht dat de
chauffeur door de politie mishandeld
was. Er kwam een oploop bij het
politiebureau van wijk vier en de
man werd losgelaten, waarbij hij een
fors aantal gekneusde ribben bleek
te hebben. Zo sloeg de vlam in de
pan.
Een demonstratie bij het politie
bureau ontaardde in een stag toen
stenen door de ramen gingen en de
politie met de knuppel de menigte
te lijf ging. Even later was het op
roer compleet en begon de plunde
ring van winkels en brandstichting.
Rassenelement
Het enige antwoord was de Na
tionale Garde te hulp roepen en de
massale intocht van militairen
maakte het burgeroorlogsbeeld com
pleet. Het is nu eenmaal een Ame
rikaanse traditie dat ieder vuur
wapens mag bezitten en al spoedig
begonnen de sluipschutters te vuren.
Op agenten, op brandweermannen
die de gestichte branden bestreden.
Het begon dus met een politie
optreden, zoals zo raak. De manier
waarop de politie bij honderden ar
restanten ophaalde, was begrijpelijk
niet zachtzinnig en menige nadien
aangehouden neger is er heel wat
akeliger aan toe dan de taxichauf
feur waarmee het begon. In de ne
gerwijken moest zo ook wel een
sfeer ontstaan of de politie regel
recht bezig was met een negerver
volging.
Het rassenelement in cle onlusten
was ditmaal trouwens nog scherper
dan doorgaans: bij het plunderen
van winkels waren vooral die mid
denstanders de clupe wier enige mis
daad was dat ze een blanke huid
hadden. Dat element de blanke
politie tegen de zwarte bevolking, de
negers tegen alles ivat blank is -
vertoonde zich ditmaal scherper dan
ooit tevoren. En de geschiedenis van
rassenrellen is lang.
En verder?
Reeds lang voor de eerste wereld
oorlog bijvoorbeeld vloeide er bloed
in de hoofdstad Washington bij on
lusten in cle zeer grote en nog steeds
zeer desolate negerwijken. De diep
ste oorzaak is in al die jaren dezelf
de gebleven: de misère. Newark met
zijn vierhonderdduizend inwoners
heeft een vrij groot aantal werklo
zen, de meeste in de negerwijken.
En alle wetten ten spijt is er hier
achterstand in allerlei opzichten: in
de huisvesting, in het onderwijs, in
recreatiemogelijkheden.
Het zacht gezegd weinig tactvolle
optreden van agenten is dan ook al
leen maar een onmiddellijke aan
leiding en de situatie zal er dan ook
niet wezenlijk door verbeteren, al
zouden alle politiemannen van Ne
wark van de ene dag op de andere
zich als zachtmoedige gentlemen
gaan gedragen. Voor een wegnemen
van de hete-zomertraditie zou in de
economische omstandigheden veel
moeten worden verbeterd .Dat is
een kostbare onderneming waarvoor
zeker niet genoeg fondsen ter be
schikking worden gesteld zolang de
oorlog in Vietnam de schatkist zo
zwaar belast. En dat is weer een
punt van wrevel jegens hun over
heid bij vele negers dat een oorlog
in Azië kennelijk belangrijker is dan
de oorlog tegen de grootste binnen
landse vijand, de verdeeldheid der
rassen.
Het is een argument dat zeker ter
sprake zal komen bij de nationale
conventie van militante negerorga-
nisaties die deze week in Newark
wordt gehouden. De keus van deze
plaats was al lang tevoren bepaald
de gebeurtenissen van vier dagen
revolte zullen de conventie bepaald
niet zachtzinnig maken.
BOSTON, Massachusetts, 19-7.
Twee geleerden van het oceanogra-
fisch instituut te Woods Hole, dr.
James Mavor en Emily Vermeule.
hebben cp het Griekse eiland Thira,
80 km ten noorden van Kreta, een
stad uit de oudheid blootgelegd die
ender een tien tct vijftien meter
dikke laag vulkanische as was be
graven en waarvan de inwoners een
hoge beschaving moeten hebben ge
had. De gebouwen bestaan uit twee
cf drie etages. Zij z«n bijna onge
schonden bewaard gebleven, ook het
hout. Waarschijnlijk heeft de stad
30.000 inwoners geteld, er zijn geen
mensenbeenderen gevonden zodat
wordt aangenomen dat de bewoners
destijds tijdig z\jn gevlucht. Het on
derzoek, dat nog ongeveer tien jaar
zal duren, wordt op tien miljoen dol
lar per jaar geschat.
Het vermoeden bestaat dat men
hier te doen heeft met Atlantis,
waarvan Plato verhaalt.
MOSKOU, 19-7. De Sowjet-Unie,
Algerie en Irak zijn het er over eens,
dat Israël de op de Arabieren ver
overde gebieden moet ontruimen als
eerste stap naar een herstel van de
vrede in het midden-Oosten. Dit is
dinsdagavond verklaard in een com
muniqué dat te Moskou werd uit
gegeven na afloop van de tweedaag
se besprekingen van de Russische
partijleider Brezjnev en premier
Kosygin met premier Boumedienne
van Algerie en president Aref van
Irak.
Boumedienne en Aref keerden in
middels in Cairo terug, waar zij wer
den begroet door president Nasser.
Hun reis naar Moskou was gevolgd
op een conferentie van de staatslei
ders van Egypte, Algerië, Syrië, Irak
en Soedan.
De Franse toneelspeler Jean Gal
land is in Evian op 70-jarige leef
tijd aan een hartaanval overleden.
Flitsen
uit het buitenland
ALGIERS. Oud-premier Moise
Tsjombe van Kongo is woensdag
voor het Algerijnse hooggerechtshof
gebracht, dat zal bepalen of hij al
dan niet naar Kongo moet worden
overgebracht, waar hem dan terecht
stelling wacht. Tsjombe is sinds zijn
ontvoering 18 dagen geleden in af
zondering gehouden. Hij werd lang
durig verhoord.
REFICE. Maarschalk Humberto
Castello Branco, oud-president van
Brazilië, is bij een vliegtuigongeluk
om het leven gekomen.
PARIJS. Denemarkens aanvraag
om het lidmaatschap van de E.E.G.
bevestigt de Franse veronderstel
ling dat een toetreding van Enge
land tot een stroom nieuwe leden
zal leiden, waardoor aar en struc
tuur van de gemeenschap worden
veranderd, zo wordt van Franse re
geringszijde vernomen.
BRUSSEL. De Oostenrijkse vice-
kanselier, Fritz Bock, heeft in Brus
sel besprekingen gevoerd met Jean
Rey, de voorzitter van de nieuwe
Europese commissie.
TEHERAN. Premier Hoveida van
Perzië vloog woensdag naar Mos
kou voor besprekingen over econo
mische samenwerking. Verwacht
wordt, dat hij ook zal spreken over
de crisis in het nabije oosten.
WASHINGTON. President John
son heeft dinsdag verklaard te be
treuren dat de wapenleveranties van
de grote mogendheden in het mid
den-oosten nog niet onder toezicht
van de Verenigde Naties zijn ge
plaatst, als door Amerika voorge
steld.
TEL AVIV. De Egyptenaren heb
ben een mortiergranaat afgeschoten
op een Israëlisch legervoertuig, dat
twee kilometer ten noorden van
Kantara reed, zo heeft een Israëli
sche legerwoordvoerder meegedeeld
BELGRADO. Met instemming van
de Zuidslavische communistische re
gering heeft de Macedonische Or
thodoxe Kerk zich onafhankelijk
verklaard van de Servische Ortho
doxe Kerk.
CARACAS. President Raul Leoni
van Venezuela heeft ter gelegenheid
van het 400-jarig bestaan van de
hoofdstad, Caracas, het recht her
steld tot het houden van openbare
bijeenkomsten en overweegt een
amnestie waarvan circa 100 politie
ke gevangenen zouden profiteren.
LAGOS. De luchtmacht van Nige
ria is begonnen doelen te beschieten
in Enoegoe, de hoofdstad van de af
gescheiden republiek Biafra (Oost-
Nigeria), zo is door een woordvoer
der van de centrale regering in La
gos meegedeeld.
RIJSSEL. De uit Schiedam afkom
stige vrachtwagenchauffeur L. T. is
•bij de Franse plaats Halluin in aan
rijding gekomen met een Belgische
motorrijder. T. is door de politie van
Halluin aangehouden.
KAIRO. Premier Boumedienne
van Algerije en het Iraakse staats
hoofd Aref, die van hun overleg in
Moskou terugkeerden, hebben in
Kairo woensdagochtend vroeg ver
gaderd met president Nasser en de
minister-president van Soedan,
Mahgoeb.
SAIGON. Vorig jaar zijn bijna
74.000 militairen en politieke kader
leden in Zuid-Vietnam geïnfiltreerd
Dit heeft het ministerie van buiten
landse zaken woensdag in Saigon
bekend gemaakt.
DJAKARTA. Professor D. Simons
hoogleraar te Rotterdam, is in Dja
karta gearriveerd voor een verblijf
van een maand, gedurende welke
periode hij ihet Indonesische minis
terie van financiën op grond van een
samenwerkingsakkoord raadgevin
gen zal verstrekken.
RIJSSEL. Burgemeester Dele-
becque van het Franse plaatsje Hai-
nes-les-la-Basse zakte woensdag in
een en overleed op de begrafenis
van zijn ambtgenoot uit het nabu
rige Richebourg Saint-Vaast.
In de Amerikaanse staat Noord-
Carolina zijn dinsdag twaalf blan
ken gearresteerd. Zij zouden met ge
weld de rasintegratie op de scholen
hebben willen verhinderen, evenals
de uitvoering van de federale plan
nen voor hulpverlening aan negers.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Deventer (vac. G. D.
J .Dingemans): J. van Hartingsveld,
Luttelgeest (N.O.P.).
Aangenomen naar Uskwerd en
Rottum: kand. H. R. Mulder, Gro
ningen; naar Steggerda: kand. L. A.
Nell, Utrecht, die bedankte voor
Nieu wend ijk.
Bedankt voor Exloërmond (toez.):
P. C. 't Hooft, Kollumerzwaag; voor
IJsselstein (vac. E. R. Damsté) (toez.)
L. Blak, Ridderkerk.
Ger. Kerken
Beroepen te Roermond: E. Bos
wijk, Jutrijp-iHommerts.
Aangenomen naar Beverwijk (vac.
Joh. Knol): B. Wentsel, De Lier;
naar Idskenshuizen: kand. K. W.
Kakes, Kockengen, die bedankte
voor Lioessens, Oostwold, Tzumma-
rum en voor Zwammerdam.
Met welgevallen bekijkt deze jonge Chinese zichzelf in het meesterwerk van
barokke goudsmeedkunst: een meer dan tweehonderd jaar oude handspie
gel-horloge. Deze zeer zeldzame kostbaarheid kwam. thans in het bezit van
het Duitse klokkenmuseum in Wuppertal. Zover bekend, bestaat er nog
slechts een tweede, soortgelijk waardevol exemplaar in een Zwitserse ver
zamelingDc. rijk versierde handspiegel met de in de greep gevatte tijd
meter ontstond rond 1750 in opdracht van het Chinese hof in Londen. Ge
bruikt werd dit spie gel-horloge voor het laatst door keizerin Tsu Hai, die
een gepassioneerde horlogeverzamelaarster was en meer dan 300 exclusieve
exemplaren in haar slaapkamer bewaarde.
Ger. Kerken (vrijgemaakt).
Beroepen te Leerdam (vac. C. A.
Versluis - miss. pred.): kand. R. Ke-
senberg, Zwolle.
Ned. Herv. Kerk
OOSTERLAND. Kandidaat H.
Ommering uit Schiedam, die hier ter
plaatse werd beroepen als Ncd. Her
vormd predikant .in de vakature ds.
H. J. Groenewegen Jr., die naar
Schiedam vertrok, heeft dit beroep
aangenomen.
