PONTIAC
De weg naar Rome
VRUCHTWISSELING
Moord om vijftig miljoen
komt de ótr&l
(Twaalf
Apostelen
Luxemburg schaft
de dienstplicht af
nü'microfined'
verdrijft
uw pijn
sneller!
ZLLRIKZEESCHE NIEUWSBODE Donderdag 12 januari 1967 Nr. 19725
Kooiend uoorjuar loordt de tiende
verjaardag herdacht van het verdrag
van Rome, de grondslag van de
Euromarkt. Dat moet uiteraard in
Rome gevierd worden en premier
Fanfani streeft er naar daarvoor de
regeringsleiders der zes lidstaten bij
elkaar te krijgen. Niet alleen om het
glas te heffen, maar vooral om af te
spreken hoe het verder moet.
Punt één op de agenda van zo'n
Eurotop zou dan ongetwijfeld Enge-
lands toetreding zijn. Premier Wil
son met zijn gevolg van secondanten
heeft dan zijn ronde gemaakt langs
de hoo/clstedea en er zal dan enige
inzicht bestaan in de problemen
waarmee de Britten enerzijds en de
Zes anderzijds te maken krijgen als
Engeland zo laat nog toetreedt tot de
club, die dan haast automatisch ook
nog een reeks andere E.F.T.A.-lan
den in zijn gelederen zal krijgen op
te nemen. Bovendien kan de Eurotop
zich, dan ook gaan verdiepen in de
vraag hoe het verder moet.
In economisch opzicht is al heel
veel verwezenlijkt van de plannen
der ondertekenaars van het verdrag
van Rome, zij het lang niet alles.
Verwaterd
Intussen blijkt een groot stuk van
de ideële grondslag van het E.E.G.-
verdrag ook niet meer te leven. Het
Europeanisme dat tien jaar geleden
door Schuhman, Adenauer en de an
deren aan de dag werd gelegd leeft
ook bij de overlevenden van die
groep niet meer zo. De Gaulle heeft
een flinke scheut nationalisme door
deze Europese wijn gedaan en het
zou onzin zijn te beweren dat zijn
partners die in alle opzichten met
ADVERTENTIE
Herenhorloges vanaf f 60.-
Dameshorloges vanaf f 70.-
FIRMA C VAN TILBURG DEN BOER
HAVENPLEIN 6 - ZIERIKZEE - TEL. 2738
KON. JULIANASTRAAT 35 BRUINISSE
Scheepvaartberichten
Esso Den Haag, 11-1 te Brega.
Gaasterland, 10-1 te Amapala.
Slamat, 11-1 te Kunak.
MARKTBERICHTEN
Uienveiling Middelharnis
De laatste week van 1966 bedroeg
de uitvoer van uien 2365 ton. Vier
landen waren praktisch gelijke af
nemers, namelijk Frankrijk, Afrika,
West-Duitsland en Engeland. De to
tale export van de oogst 1966 is daar
mee op 72 miljoen kg. gekomen. De
voorraad per 1 jan. jl. van expor
teerbare uien bedroeg naar schatting
maximaal 40 miljoen kg. tegen 60
miljoen kg. op 1 jan. 1966. Voor
Flakkee betekende dit een voorraad
per 1 jan. jl. van acht a negen mil
joen kg., die echter door insiders
niet aanwezig wordt geacht. Het
grootste deel hiervan is bovendien
niet meer in telershanden. Gezien
deze voorraden behoeft de wekelijk
se export niet hoog te zijn om half
maart alle uien geruimd te hebben.
Gezien de huidige prijzen ziet het er
naar uit, dat dit wel eerder het geval
zal zijn.
Hoewel de vorstkansen weer sterk
verminderd zijn blijft de vraag
groot. Maandagmorgen was er bij de
handel even een afwachtende hou
ding, maar maandagavond had deze
zich reeds geheel hersteld. Ook de
grote aanvoeren op de Zeeuwse vei
lingen met een totaal van 300 ton
deden hieraan geen afbreuk. De vei
ling St. Annaland gaf noteringen
van f 40.40-40.80. Middelharnis had
dinsdagmorgen een aanvoer van 40
ton, uitsluitend klasse I. De grove en
de middel werden beide afgemijnd
voor f41,00 tegen f 40,00 jl. vrijdag.
De drielingen kwamen van f 37,50
op f 39,00 en de picklers van f 28,40
op f 29,30.
Yoghurt in
i f eestverpakking
BUREN, 9-1. De melkfabriek
f „De Stichting" in Buren heeft
f ongeveer 8000 literflessen yog-
f hurt in de verkoop gebracht
f met de beeltenissen van prin-
ses Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven. Deze flessen, die
50 cent extra kosten, worden
verkocht in Tiel, Buren, Cu-
lemborgh en de omliggende
dorpen. De verkoop is zaterdag
begonnen en eindigt vandaag,
op de dag van het huwelijk.
tegenzin hebben opgedronken.
In heel Europa is het denken in
derdaad meer nationalistisch gewor
den met een praktischer tintje wel-
licht ook wel dan in 1948 te zien was.
Dat is op zichzelf niet zo erg. Zonder
het idealisme van toen ivas de E.E.G.
nooit van de grond gekomen, met de
wat beperkter tendenzen van nu
hoeft ze ook niet aan tie grond te lo
pen. al zal die Euromarkt er uit
eindelijk wat anders uit komen te
zien dan aanvankelijk tvas bedoeld.
Het idealistische doel dat tien jaar
geleden gesteld werd heeft in elk
geval als trekpaard gefungeerd.
Verval
Nu ziet men in menig Europees
orgaan vooral in de kolen- en staal
gemeenschap nogal wat vervalver-
schijnselen. Idealistisch of praktisch
of hoe dan ook: wat nodig is is wel
een verder doel waarheen gestreefd
kan worden al dan niet met omwe
gen. En als dan Engeland met zijn
aanhang van de E.F.T.A. ook in de
club moet worden toegelaten, dan is
het niet meer dan billijk dat die ook
meehelpen dat elan voor de toekomst
te leveren.
Men zou dan ook tegen die tijd wel
moeten weten of inderdaad de Brit
ten lid worden ja of nee. Voor alle
E.E.G.-leden is dat voornamelijk een
technische kwestie, behalve dan voor
Frankrijk. Men tast gewoon in het
duister wat de generaal ditmaal zal
doen.
Vorig maal waren de Engelsen te
zeer een vazal van de Amerikanen
naar zijn zin, ze waren niet Euro
pees genoeg. Dat was dan vooral van
wege hun nucleaire en algemene
militaire bijzondere relatie met de
V.S.
Te zwak?
Thans is het strategisch inzicht van
de Gaulle wel zo gewijzigd dat dit
hem minder moet kunnen sche
len. Een andere zaak is of hij Enge
land gewoon economisch niet te zwak
vindt. Het is tenslotte al een tijd suk-
kelen met het pond. En zolang het
pond een soort plaatsvervanger van
het goud blijft in de wereldhandel,
kan het pond nog vaak bedreigd
worden.
Het is trouwens bekend dat de
Gaulle helemaal niet gesteld is op
die extra-functie van pond en dol
lar als wereldbetaalmiddel. Het zou
dus goed kunnen zijn dat hij ditmaal
als eis stelt dat Londen afziet van
deze speciale functie van het pond.
Een eis die Wilson onmogelijk kan
accepteren. Wat de zes dan eventueel
nog in Rome te bespreken kunnen
hebben is niet duidelijk.
In tien jaar is de weg der zes naar
Rome in grote trekken wel afgelegd
en een nieuw reisdoel zal dan niet
kunnen worden aangewezen. Waar
bij de E.E.G. dan het gevaar be
dreigt dat ook zaken te goed kennen:
er moet worden uitgebreid, want
stilstand is in een niet stilstaande
wereld in feite achteruitgang.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Amersfoort
(vac. A. O. Zijlstra): A. J. Jorissen,
jeugdpred. te Utrecht; naar Rijswijk
(Geld.): R -Das, Ovezande-Dr ie we
gen.
Ger. Kerken
Bedankt voor Dokkum (5e pred.
pl.) en voor Alphen a.d. Rijn-Noord:
J. Goldschmeding, Dussen; voor
Monnikendam: J. de Waard, Oost-
voorne.
Chr. Ger. Kerken
Beroepen te Deventer: J. Weste
rink, Haamstede-Kerkwerve.
Ger. Gemeenten
Tweetal te Den Haag-Zuid: L.
Huisman, Vlaardingen en A. W. Ver-
gunst, Rotterdam-C.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
EDE. De N.V. Bruyn de Jong, ma
chinefabriek dessin- en graveerin-
dustrie te Ede heeft veertien perso
neelsleden ontslag aangezegd.
UTRECHT. De bij het N.V.V. aan
gesloten Nederlandse Bond van Ver
voerpersoneel heeft het faillisse
ment aangevraagd van de Amster-
dpnse rederij P. van Rijk en Zoon,
die verzuimd heeft zijn negen per
soneelsleden over december te be
talen.
GRONINGEN. De economische
ontwikkeling noodzaakt de N.V. Gro
ninger Steenfabrieken te Ruischer-
brug haar bedrijf te Onderdendam,
waar metselsteen wordt geprodu
ceerd, te sluiten. Het betreft hier
een traditionele steenfabriek met
een bezetting van 22 personeelsle
den.
UTRECHT. Een automobilist heeft
de geldtas van de bediende van een
benzinepomp aan de Australiëlaan
op het Utrechtse Kanaleneiland ge
roofd. Er zat een bedrag in van
f 415,28. Bovendien betaalde de
automobilist zijn rekening van
f 27,61 niet. Van de dader ontbreekt
elk spoor.
ROTTERDAM. Op het stadionvia
duct in Rotterdam-Zuid is de 46-
jarige kantoorbediende J. F. Lau
rens uit Rotterdam verongelukt.
Vermoedelijk kwam hij op zijn
bromfiets in botsing met een andere
bromfietser. Hij sloeg tegen de rai
ling van het viaduct en overleed
korte tijd daarna.
MAASSLUIS. In het Holyzieken-
huis te Vlaardingen overleed de 15-
jarige Kees Visser, afkomstig uit
Maassluis, ten gevolge van een aan
rijding met een tankauto toen hij op
de Noorddijk fietste.
ZAANDAM. Een felle uitslaande
brand heeft het twee verdiepingen
hoge winkelpand met showroom van
woninginrichting K. Eyer N.V. in de
Westzijde in Zaandam volkomen
verwoest. De schade wordt op ten
minste één miljoen geschat. De on
derneming is verzekerd.
UTRECHT. Voor gediplomeerde
organisten is een honorarium van
tien gulden per kerkdienst ruim vol
doende. Dit is in de Gereformeerde
Kerken het standpunt van het be
stuur van het landelijk verbond van
commissies en van beheer.
UTRECHT. De driedaagse interna
tionale sportvakbeurs V 67 in de Ju
liana- en Merwedehal van de Jaar
beurs in Utrecht, die is geopend,
biedt vele noviteiten. Er worden ver
schillende primeurs voor Nederland
getoond, waarvoor op de eerste dag
reeds veel belangstelling bestond.
UTRECHT. Twee Nederlandse
technici worden door het Werelddia-
konaat van de Gereformeerde Ker
ken ingezet in Pakistan. Zij worden
leraar aan de christelijke technische
school te Gujranwala, in het ontwik
kelingsgebied van Narowal, waar
ook veel hulp aan kleine landbou
wers wordit verleend.
HOOGEVEEN. Voor de vrijdag in
Hoogeveen te houden protestmars
van werklozen worden circa duizend
deelnemers verwacht, voor het groot
ste deel uit het noorden van ons
land. Een groep werklozen uit Heer
len in Limburg heeft gezegd vrijdag
naar Hoogeveen te komen om mee te
demonstreren.
Burgerlijke stand
Zierikzee
Gehuwd: 6 jan. Andreas Joannes
Maria den Dekker, 36 jr. (Zierikzee)
en Cornelia Evertse, 32 jr. (Zierikzee)
Overleden; 5 jan. Cornelis Steur,
70 jr. (Westerschouwen), echtg. van
Maatje Saman.
LAND- EN TUINBOUW
(If-
Tot voor een jaar of tien was de
vruchtwisseling het geijkte onder
werp voor een opstel op de land
bouwschool. Misschien is het dat nóg
wel, maar tevens is het een van de
meest dringende vraagstukken ge
worden op akkerbouw- en gemeng
de bedrijven. Wij kunnen zelfs zeg
gen, dat het veel urgenter is dan
menigeen beseft! In kort bestek kun
nen daarover slechts enkele opmer
kingen gemaakt worden en de be
doeling is dan ook alleen om er de
aandacht op te vestigen.
Vanouds wist de boer, dat vrucht
wisseling noodzakelijk was om goe
de opbrengsten en minder ziekten
te krijgen. Meer dan duizend jaar,
misschien zelfs wel 2.000 jaar, heeft
het drieslagstelsel zich gehandhaafd:
wintergraan, zomergraan, braken.
Dat bleek betere oogsten te geven
dan de „eeuwige graanteeltdie hier
en daar óók voorkwam. In de 18de
eeuw kwam xle klaverteelt op, voor
al op de betere gronden. Daarmee
kon men één braakjaar vervangen
en het nadelige braken werd inge
perkt tot eens in de zes of zeven
jaar.
Aan het einde van de vorige eeuw
werd het kunstmestgebruik van gro
te betekenis en het braken stierf
uit. Men dacht, dat een goede vrucht-
wisseling niet meer nodig was en
teelde het zelfde gewas vaak drie
jaar achtereen op het zelfde stuk
land of men kwam met een bepaald
gewas zeer vaak terug. Zo ontston
den de „grote culturen'' in ons land:
suikerbieten in de zuidwesthoek,
aardappelen in noord-Friesland en
zeer veel graan in Groningen. De in
dustrie bevorderde dat: suikerfa
brieken, aardappelmeelen strokar
tonfabrieken in de genoemde stre
ken.
De nadelen
In vele gevallen liepen de op
brengsten sterk terug, zodat men wel
gedwongen werd om het anders te
gaan doen. Moeheid kwam voor bij
tal van gewassen: aardappelen, bie
ten, graan, klaver, erwten enz. Al
lerlei ziekten werden veelvuldig en
tenslotte trad in vele gevallen groot
structuurbederf op. Al deze moei
lijkheden zijn er heden nóg.
Ook de onkruidbestrijding en de
voorziening van de grond met orga
nische stof kwamen veelvuldig in
het gedrang. Tegen onkruiden leer
den wij spuiten, tegen ziekten kwam
een leger bestrijdingsmiddelen,
maar de grond zélf verbeteren of
vruchtbaar houden bleek verre van
eenvoudig. Tenslotte kwam de me
chanisatie met zware trekkers en
werktuigen, die in vele gevallen óók
tot structuurbederf aanleiding ga
ven. Vandaar dat ondanks alle voor
zorgen de opbrengsten tóch tegen
vallen en de oogst en de grondbe
werking grote moeilijkheden geven.
Dat ligt niet alleen aan het slechte
weer, de vele regen en de zware ma
chines .Een grond die in orde is, kan
deze nadelige invloeden veel beter
verdragen dan een verwaarloosde of
bedorven grond.
Nieuwe systemen
Op de gemengde bedrijven op de
lichte gronden is men min of meer
teruggekeerd tot een soort drieslag
stelsel voor het bouwland: graan,
aardappelen, bieten. Zolang men
maar over voldoende organische
mest beschikt gaat dat enigszins,
maar goed is het niet. Natuurlijk
wisselt men rogge of gerst af met
haver en voor de voederbieten komt
mais meer en meer in de plaats.
Op vele zware gronden teelt men te
veel graan, maar weet men geen op
lossing, omdat aardappelteelt niet
altijd mogelijk is en andere gewas
sen, 2oals koolzaad, erwten, karwei,
suikerbieten enz. daar niet altijd ren
deren.
ZIERIKZEE. 11 januari: Dinsdag
middag omstreeks half vijf is de
patrouillewagen van de rykspolitie-
groep Brouwershaven vr\j ernstig
beschadigd, toen de auto tengevolge
van een klapband tegen een licht
mast aanreed. Het ongeval deed zich
voor op de Totonde alhier. De licht
mast brak als een lucifer ongeveer
een meter boven de grond af. De be
stuurder van de patrouillewagen,
wachtmeester eerste klas W. H. O.
uit Kerkwerve en de andere inzitten
de, wachtmeester J. den H. ttit Scha-
rendijke, kwamen met de schrik vrij
LUXEMBURG, 10-1. Luxemburg,
dat 1800 dienstplichtigen en vijfhon
derd vrijwilligers in NAVO-verband
heeft, zal de dienstplicht afschaffen.
Dit heeft premier Werner dinsdag
in het parlement bekend gemaakt.
Luxemburg zal met de NAVO over
de toekomst van zijn strijdmacht
gaan praten. Het denkt aan een acht
honderdtal beroepsmilitairen.
ADVERTENTIE
Oranje-feestmiddag voor de Zierikzeese schooljeugd
ZIERIKZEE, 11-1. Dinsdag was
het feest in de Graanbeurs van het
„Huis van Nassau" te Zierikzee. De
Zierikzeese Oranjevereniging üood
de leerlingen van de lagere scholen
een feestmiddag aan.
Ze had daartoe het duo „Bolletje
en Haak" geëngageerd en bleek hier
mee een goede keus te hebben ge
daan, getuige de enthousiaste reac
ties van het jeugdig publiek. De grap
penmakers kwamen op het toneel in
komische situaties terecht. Spanning
was er bij de behendigheidswedstrijd
die tussen enkele kinderen op hel
toneel werd uitgevochten. „Oom
Haak" had veel interessante kwali
teiten. Hij goochelde koekjes uit een
hoge hoed en sjaaltjes uit zijn hand
en gaf tenslotte nog een nummertje
buikspreken weg, waarbij Jerry de
sprekende eend. hem een handje
hielp. Tijdens de drie voorstellingen
werden de prijswinnaars van de op-
stel-teken-plak-en-knipwedstrijden
bekend gemaakt
BETK DOOR HET WERE1D
•microfined' 'ASPRO'
Dat betekent:
30x fijner samengesteld
daardoor snellere
opname in uw lichaam
daarom nbg sneller herstel
Hoofdpijn,
verkoudheid,
griep
2 'ASPRO'1
•éfe.., U&*£ioeek fit!
De politie in Madrid meent te we
ten wie Mohammed Khider ver
moordde. Dat klonk ongelooflijk,
want de dader heeft geen spoor ach
tergelaten en uit de toedracht bleek
wel dat het een vakman was: van
zijn zes schoten was er maar één
mis en met één kogel doorschoot hij
de pols van zijn slachtoffer om te
voorkomen dat de stervende man
hem nog met een laatste schot zou
vellen.
Dat schot bracht dan het eind van
de man die begon a^s Algerijnse
trambestuurder en snel opklom tot
een der vaders van de Algerijnse be
vrijdingsoorlog. Tot hij ruim twee
jaar geleden naar Zwitserland trok,
president Ben Bella beschuldigde
van fascistische neigingen en het
geld van de F.L.N. onder zijn hoede
nam, ean vermogen dat op vijftig
miljoen gulden wordt geschat.
Hij begon het leven van een ver
volgde. Om de paar weken ontsloeg
hij zijn lijfwacht en huurde hij een
nieuwe, omdat hij nooit zeker kon
zijn dat de oude intussen niet was
omgekocht. Gehaat werd hij niet al
leen door de regering in Algiers,
maar eveneens door tal van Alge
rijnse groepen die tegen die rege
ring i
Wie?
De moordenaar kan door zoveel
vijanden gehuurd zijn, dat het zoe
ken wel heel moeilijk scheen, tenzij
verraad de politie helpt. Over be
straffing van de dader behoeft men
haast niet te denken, daarvoor is
Noord-Afrika tezeer een oord voor
politieke moorden, waarvan dP zaak
Ben Barka het recentste maar niet
enige voorbeeld is.
Vijftig miljoen gulden is natuur
lijk een sterke reden om een moord
te plegen. Maar vermoedelijk had
dat weinig zin, want het geld stond
op Khiders naam op een Ztvitserse
bank, vermoedelijk zelfs op een
nummerrekening waar niemand an
ders aan kan komen. En de Zwitsers
zijn zeer weinig geneigd te knoeien
met hun bankgeheim waar ze nu
eenmaal een deel van hun welvaart
aan danken.
De regering in Algiers kan tot de
moord hebben aangezet, niet uit de
hoop het geld terug te krijgen, maar
omdat Khider van dit geld allerlei
groepen financierde die zich tegen
het regiem van generaal Boumediéi\-
ne kerenGroepen die bij gebrek aan
een geldschieter aanzienlijk minder
lastig zullen worden. Is dit zo, dan
dreigt een nieuw politiek schandaal
dat zelfs de zaak-Ben Barka gemak
kelijk kan overtreffen.
Aan de andere kant was Khider
wel een tegenstander van Ben Bella
maar heeft hij zich nooit publieke
lijk gekeerd tegen Boumedienne.
Er zijn geruchten dal hij het met
de nieuwe Algerijnse heerser op een
akkoord wilde gooien en dal zou
voor een der vele Algerijnse ballin
gen-organisaties reden geweest kun
nen zijn Khider als verrader te
straffen. Hier kan de vrees dat hun
geldbron dreigde op te drogen mede
een reden zijn geweest om geweld te
gebruiken.
Hel zijn allemaal vragen waarop
voorlopig zo al ooit het antwoord
niet valt te verwachten. En het is
waarschijnlijk ook niet het laatste
teken dat in de Noordafrikaanse po
litiek nog een soort junglewetten de
toon aangeven.
Frans schonk zijn glas vol. Hij
ging zitten, keek nadenkend naar
zijn vrouw. „Intussen vermoedde ik
al zoiets, maar ik had geen enkel
bewijs. Overigens, het speet me, dat
hij wegging. Hij is een uitstekend
vakman. Hoe kwam hij eigenlijk
weer hier? Wanneer was dat? Ik
herinner me, dat ik enkele dagen
vóór de oorlog uitbrak, nog een mid
dag clandestien hier was. We kre
gen immers geen verlof meer? Toen
was hij er toch niet? Of wel?"
Ze schudde haar hoofd. „Nee, na
tuurlijk niet, anders had ik het je
toch zeker verteld? Hij kwam
zaterdags voor Pinksteren, als een
zwerver, uitgehongerd. Het fabriek
je, waar hij was gaan werken, leefde
toen al op de rand van het failisse-
ment. Door allerlei manipulaties
werd hem uiteindelijk de schuld in
de schoenen geschoven. Hij heeft
daarvoor in de gevangenis gezeten.
Na zijn ontslag kon hij nergens meer
werk krijgen".
„Maar waarom is hij toen niet eer
der bij ons teruggekomen? Ik zou
hem meteen weer aan het werk ge
zet hebben!"
Ze draaide zich naar hem toe. „Om
mij Frans. Hij wist toen al, dat ik
van hem hield. En hij waarschijnlijk
ook van mij. Hij vertelde van zijn
ervaringen. Tenslotte was hij aan het
eind van zijn latijn en wist nog tot
hier te komen. Ik gaf hem eten en
drinken. Hij baadde en ik gaf hem
een pak van jou. En zei, dat hij kon
blijven. Alleen al het feit, een man
in huis te hebben, was voor mij een
geruststelling. Vergeet niet, dat het
oorlog was in ons land".
„En toen?"
Ze zuchtte. „Het was avond. Ik
merkte, dat hij zich verzette. Ik had
de logeerkamer voor hem in orde
gemaakt. Ik had hem kunnen laten
gaan die avond. Het zou alleen maar
uitstel geweest zijn, Frans: een dag,
twee. Misschien een week. We wisten
het beiden. Hij streed ertegen, maar
ik haaide hem over. Uiteindelijk ben
ik de schuldige".
„En toen?" hield hij hardnekkig
vol.
Ze keek hem verwijtend aan. „Wil
je niet begrijpen, dat deze bekente
nis voor mij verschrikkelijk is? Wat
wil je nog meer weten? Goed, als je
het persé wilt.We waren twee
nachten en bijna twee dagen vrijwel
onafgebroken bij elkaar.... Een
Bacchusfestijn.Daarna kwam ik
tot mezelf. Ik heb mezelf veraf
schuwd en Max zal zich ook wel ge
schaamd hebben. Maar als bij in
tuïtie vermeden we hierover te spre
ken. Doch daarna is het nooit meer
gebeurd. Niet omdat ik al vrij gauw
bemerkte, dat ik in verwachting
bleek te zijn. En ook niet meer na
de geboorte van Sjaantje. Deson
danks hielden we van elkaar, je zult
dit nu wel begrepen hebben. Je kunt
niet vijf jaar met elkaar leven, zon
der dat het je iets doet. Goed, we
hebben elkaar gekust en geliefkoosd
Tussen ons bestond er een dusdani
ge liefde, die een offer brengen kon.
Het offer van de onthouding. Vraag
me niet, hoe ik dat al die jaren vol
bracht heb. Het is me nu nog een
raadsel. Ik weet ook niet. hoe Max
de zelfbeheersing heeft kunnen op
brengen. Misschien is een man in
die dingen anders dan een vrouw.
Wellicht begrijp jij dat beter. Maar
hij slaagde er ook in, hoewel ik soms
het brandende verlangen naar mij in
zijn ogen las. Dikwijls was het alsof
een onzichtbare band ons naar elkaar
trok. Dan vocht ik ertegen. Vooral
's avonds bekroop de lust me om me
door To Dorssen-van Loon
in zijn armen te gooien. Misschien
had hij hetzelfde verlangen. We
spraken er nooit meer over. Intincl-
matig bleven we ver van elkaar. Als
ik hem boven hoorde en ik zelf in de
slaapkamer was, vond ik het alle
maal waanzinnig. Ik dacht vaak:
eens zullen we toch weer bezwijken
voor al die wilde verlangens, die in
ons branden. Maar ik dacht ook
dikwijls aan jou. Vaak zei ik tot me
zelf; Als de oorlog eenmaal afgelo
pen is en Frans komt terug, onge
deerd, dan zal ik hem alles vertellen.
Als hij wil, tot in de kleinste bijzon
derheden. Misschien zal hij het kun
nen begrijpen. Misschien zal hij mij
niet veroordelen. Veroordelen is niet
moeilijk, begrijpen wel. Ik wist het
geval van een vrouw, wier man voer
Je moet haar kennen, ze is uit ons
dorp: Alie Boetema. Haar vader
werkte vroeger aan de wegen. Op
de een of andere manier leerde ze
een stuurman van de grote vaart
kennen. Ze zijn getrouwd en gingen
in Rotterdam wonen. Soms was hij
maanden achtereen weg. Ze kwam
dan weieens een weekje terug in
Hoogendijk en vertelde het. Toen de
oorlog uitbrak, was hij op zee. In
twee en veertig kwam hij onver
wacht thuis. Z n schip was getorpe
deerd, niet ver van de Spaanse kust.
Ze konden hem oppikken en stuur
den hem naar Nederland terug. Toen
hij kort voor de oorlog wegging, had
den ze cén zoon. In twee en veertig
toen hij onverwacht thuis voor haar
stond, waren er twee. Dc jongste was
zes. maanden. Hij heeft haar half
dood geranseld. Ze zijn inmiddels
gescheiden. Van de zomer is ze her
trouwd met een conducteur van het
spoor. Ik kon het toen begrijpen. In
het dorp spraken ze er schande van.
(Wordt vervolgd).
