De „onschuldige" ruimtevaart BEELDBUIS? Nieuwjaarstoespraken uit de West Krachtpatser vernielde café Verzetsstrijder „Zwaantje" overleden BLIK DOOR HET WEREID VENSTER Hoe fantastisch de resultaten van de ruimtevaart, zoals wij die kennen, ook lijken, en die de mens in staat stellen n ual tochten buiten de aarde te maken, er gaan hoe langer hoe meer stemmen op. die zich afvragen welke gevaren diezelfde ruimtevaart voor de mensheid met zich mee brengt. Men deelt dan niet zo zeer op de gevaren, die de astronauten kunnen lopen, zedra zij de beschermende aardse dampkring verlaten, als wel op de militaire en strategische kan ten er van. Waarom die wedloop? Iedereen is heden ten dage op de hoogte van de wedloop tussen Ame rika en Rusland om een mens op de maan te brengen. Nu ns het natuur lijk in politiek opzicht een geweldig voordelig punt, als een van deze twee mogendheden over een paar jaar kan zeggen dat zij en geen ander de maan voor alle anderen bereikte. Ook valt het niet te ontkennen, dat de wetenschap in een versneld tempo geweldige ontdekkingen laat doen, in een tempo dat anders alleen in een tijd van oorlog bereikt wordt. Op al lerlei terrein is de hedendaagse mensheid zijn tijd ver vooruit, en in veel gevallen zijn de resultaten in het belang van de mens, zeker als men de medische kant bekijkt. Uit deze versnelde vooruitgang zijn ook vele nieuwe technieken ont wikkeld, die ons dagelijks leven bij na ongemerkt zijn gaan vergemak kelijken. Op het eerste gezicht is er dus niets aan de hand. De maan Er zijn echter andere factoren in het spel der ruimtevaart. Alle gun stige ontwikkelingen die de wedloop met zich meebracht, moeten worden beschouwd als het gevolg daarvan, niet als het doel. Het voor de hand liggende doel is de landing van de mens op de maanmaar wat komt er daarna? Dat Amerika zowel als Rusland zich zo inspannen alleen om de eer, is onwaarschijnlijk, en velen zijn tot de conclusie gekomen, dat men de militaire aspecten niet moet verge ten. En een militaire basis op de maan is voor beide mogendheden van het allergrootste belang. Aller eerst kan men vanaf de maan prak tisch ieder punt van de aardbol be strijken, en bestoken. Ook met kern bommen, want degeen die op de maan is, blijft vrij van alle straling die zijn bommen op aarde teweeg brengen. Natuurlijk moet hij wel zo nauwkeurig richten, dat zijn eigen land niet wordt getroffen. De dreiging die zo'n basis op de maan zou zijn voor de andere mo gendheden, stelt een land in staat bijna absoluut heerser over de aarde te worden. Aantrekkingskracht Daar komt nog bij dat de maan een veel geringere aantrekkings kracht heeft dan de aarde, zodat men veel minder ingewikkelde installa ties nodig heeft om projectielen nauwkeurig op een bepaalde plaats op onze wereld te richten. In dit op zicht biedt ook een ruimtestation buiten de aarde vele mogelijkheden. Om de maan te bereiken zal men hoogst waarschijnlijk gebruik maken van een Uissenstation, een perma nent om de wereld draaiend project van veel grotere omvang dan de kunstmanen van tegenwoordig. Het zal waarschijnlijk niet moeilijk zijn deze stations uit te rusten met af- vuurinrichtingen voor raketten, die eveneens de gehele aardbol kunnen bereiken. Het enige nadeel dat deze stations hebben in vergelijking met de maan, is het feit dat ze veel gemakkelijker te vernietigen zullen zijn dan instal- MANILLA. In Manilla en omge ving zijn op oudejaarsavond binnen een uur twee mensen doodgestoken door tieners, die volgens getuigen een glaasje teveel op hadden. De po litie schoot een feestvierder dood en ruim 500 mensen liepen verwondin gen op bij ongelukken met vuurwerk. KAAPSTAD. Een der vier negers, die in Zuid-Afrika is gearresteerd na de moord op twee blanke politie-re- servisten, is uit een raam van een politiebureau gesprongen, waarin hij was opgesloten. Hij is hierbij om het leven gekomen. MARKTBERICHTEN Uienveiling Middelharnis De export in de laatste verslag- week was niet groot, slechts 2935 ton. Frankrijk was met 1161 ton de groot ste afnemer, gevolgd door West- Duitsland met 701 ton. Afrika was derde met 492 ton en eerst dan volg de Engeland met 327 ton. Verder wa ren er geen belangrijke afnemers, de rest ging in kleine hoeveelheden naar diverse landen. Daar er de laatste dagen nog een behoorlijk aanbod van uien kwam is ook vandaag nog geveild. De aanvoer bedroeg uitsluitend klasse I. en was in totaal 20 ton. Hoewel een gedeelte vandaag nog wordt klaargemaakt, zullen de uien eerst volgende week op de markt komen. Gezien de ge ringe export van de laatste waken rekent de handel er op, dat er bij groot- en kleinhandel in het buiten land weinig voorraad zal zijn. Het gevolg hiervan kan dus een grotere vraag zijn met hogere prijzen. Hierop vooruitlopend trokken de meeste no teringen reeds stevig op. Zo kwam de middel van f 27,19 op f 28,70 en ging deze ook in één koop van de hand. De grove gaf nog meer prijs verbetering te zien, zij werden afge mijnd voor f 31,50 tegen f 29,21 j.l. vrijdag. De hoogste stijging gaven de drielingen te zien. die van f 25,- op f 28,10 kwamen. De picklers kregen ook weer meer belangstelling en vonden een koper voor f 27,- tegen f 25,81 op de vorige veiling. laties op de maan, die groter is, niet in zfjn geheel vernietigd kan worden en waar men ondergrondse centra kan bouwen. Veiligheid Men heeft de kernbom wel eens het veiligste wapen ter wereld ge noemd, omdat geen der grote mo gendheden er gebruik van kan ma ken, zonder het zelfde lot te onder gaan Bases op de maan van militaire waarde en ruimtestations van de zelfde strekking zullen deze verhou ding niet direct teniet doen, maar hoe meer dergelijke bases in de ruimte worden gevestigd, hoe groter de kans wordt dat er iets fout gaat. Moest de mensheid het tot voor een goede eeuw geleden nog doen met wapens die een zeer beperkte actie radius hadden, het lijkt er veel op, dat deze kant van de ruimtevaart tenslotte nog de belangrijkste zal zijn zeker gezien het enthousiasme van de grote mogendheden, die niets na laten om als eerste alvast delen van de ruimte in beslag te nemen. Het is te hopen dat ruimte-afspra ken, zoals die nu al geprojecteerd worden, van blijvende waarde zullen zijn. A. J. C. Flantua. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND SCHIPHOL. De 37-jarige Russi sche dirigent Eugene Swetlanow, ja renlang de eerste dirigent van het Bolshoi Theater te Moskou en sinds 2 jaar dirigent van het Staatsorkest te Moskou, is per Tupolev-machine van Aeroflot uit de Sowjet Unie op Schiphol aangekomen. DEN HAAG. „De ontwikkelingen in 1966 rechtvaardigen het optimis me, waarmee het nieuwe jaar kan worden binnengetreden", aldus de gevolmachtigd minister van Surina me, dr. J. F. E. Ernaar, in zijn nieuw jaarsrede. UTRECHT. De burgemeester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, heeft in Utrecht de internationale souvenirbeurs en de wintervakbeurs voor koffers en lederwaren geopend. VEGHEL. Op de provinciale weg Uden-Veghel is een verkeersongeluk gebeurd, waarbij de 77-jarige A. van Santvoord uit Veghel om het leven is gekomen. De man stak met zijn fiets aan de hand de provinciale weg over, toen een militaire colonne pas seerde. Hij werd door een der wa gens aangereden en zo ernstig ge wond, dat hij ter plaatse is overle den. JOURE. De politie in Joure kwam in de vroege nieuwjaarsochtend cel len tekort om acht baldadige jonge lui te kunnen insluiten, die ervan worden verdacht de ruiten van het politiebureau te hebben ingegooid. De jongens, tussen de 15 en 19 jaar oud, werden ondergebracht in Jou re. Sneek, Lemmer en Heerenveen. VESSEM. De politie van de Bra bantse gemeente Vessem is op zoek naar de pyromaan, die in de afge lopen drie maanden in het kerkdorp Vessem en omgeving meer dan tien maal brand heeft gesticht. AMSTERDAM. Bij de diamantslij perij Pas en Smit aan het Singel in Amsterdam is een inbraak gepleegd. Daarbij werd een brandkast met ge slepen en ruwe diamant ter waarde van f 35.000 gestolen. AMSTERDAM. De tweejarige An dreas Biesing uit Amsterdma is in de Polanen9traat in de hoofdstad, toen hij vanachter een dubbelgepar- keerd staande auto de weg opliep, door een bestelwagen aangereden. Hij was vrijwel op slag dood. ROTTERDAM. De 34-jarige Griek se zeeman G .Tsauvsidhs is in een café bij het Willemsplein in Rotter dam door een landgenoot met een mes neergestoken. Hij werd in de long getroffen en is operatief behan deld in het Dijkzigtziekenhuis. ASSENDELFT. De vijftienjarige Frits Lamein uit Hoorn is verdron ken in een sloot bij het kruispunt Zaandammerweg - provinciale weg in Assendelft. De jongeman zat sa men met zijn vader in een peronen- auto, die na een botsing te water ge raakte. De vader is ernstig gewond. HARLINGEN. Op de valreep van 1966 bereikte de Harlinger visafslag nog een omzet van acht miljoen gul den. Dit is een miljoen meer dan in 1965 ondanks de stagnatie die de vernieuwing van de haveningang veroorzaakte en volgens deskundi gen uit visserskringen een grote handicap voor het markten in Har- lingen betekende. ARNHEM. In het gemeentezieken huis te Arnhem overleed de 66-ja rige mevrouw H. M. Bongers-van Loon uit Velp, die, toen zij op de oudejaarsdag een dutje wilde gaan doen, een val maakte van tien meter van de derde verdieping van de wo ning van haar dochter en schoonzoon in de Spijkerstraat en daarbij ern stig letsel opliep. DEN HAAG. De 21-jarige zeeman E. R. C. uit Den Haag is op nieuw jaarsdag 's avonds aan zijn ogen ge wond geraakt, toen hij een stuk slag koord tot ontploffing bracht. De man kon nog op eigen gelegen heid naar het ooglijdersziekenhuis gaan, waar hij moest worden opge nomen. RIDDERKERK. Jongelui hebben in de oudejaarsnacht brandend vuur werk gegooid in de brievenbus van het hoofdpostkantoor in Ridderkerk. Daardoor zijn de poststukken die er tussen zaterdagmiddag 12 uur en 's nachts én uur in de bus waren ge deponeerd, verloren gegaan. KERKNIEUWS Ger. Kerken Aangenomen naar Sexbierum kand. J. Tiemersma, Schiedam die bedankte voor Lioessens (Fr.), Vol- lenhove-St. Jansklooster, Oost kapel- Ie en voor Nieuwkoop-Woerdense- Verlaat. Ger. Kerken (vrijgemaakt) Beroepbaar verklaard: de heer J. Post, Leeuwarden. Ger. Gemeenten Bedankt voor Sioux Center, Iowa, U.S.A.: A. Vergunst, Rotterdam- Centrum; voor Paterson (U.S.A.) en voor IJsselmonde: D. Hakkenberg, Dordrecht; voor Emmeloord: A. W. G. J. .Voortman, Dussen. Beroepen te Zuid-Beijerland (toez.) Verhoef, Barneveld. Wat biedt de WOENSDAG 4 JANUARI. NED. I: Pipo, reclame, journaal, pauze en „Mona". Voorts het „Agra risch Nieuws", Socutera, weer re clame, het journaal, nog eens recla me en een uitzending van de Partij van de Arbeid. Om half negen begint dan de hoofdschotel van de avond: een vakantiefilm voor jong en oud met in de hoofdrollen de ruim tien jaar jongere Doris Day, Dorothy Malone en Frank Sinatra. Doris is die jongste van 3 zusjes die eigen lijk allemaal een beetje overstuur raken van de nachtclubzanger-ar rangeur Frank Sinatra. Luchtig amusement met goede liedjes in „Young at heart". Na de hoofdfilm nog een bijfilm. Het is de eerder uit gestelde NBC-documentaire over de orkaan Carla, die op een weekeinde in de zomer van 1961 een spoor van vernielingen aanrichtte in het gebied van de Golf van Mexico. De makers van deze documentaire filmden het ontstaan van de orkaan (unieke op namen van atmosferische storingen) en haar vernietigende uitwerking. Vooral wordt de nadruk gelegd op de menselijke drama's die zich daar bij afspeelden. NED. II: Na hel nieuws en de re clame „Waauw", de gedanste hitpa rade met als speciale gast de jonge zanger Bob Smit met een eigen lied je. Öok op het tweede net vanavond een Amerikaanse documentaire en wel „Black power white blaklash" als titel. Onderwerp is de Ameri kaanse rassenstrijd. De CBS analy seert de spanningen, die ontstaan zijn in Cicero, een voorstad van Chi cago. Aanmerkelijk minder tragisch is het dan volgende avontuur van „Hazel", de bazige huishoudster van advocaat Baxter. „Kijk op kunst" is de tweede eigen produktie van de KRO op deze woensdagavond. In dit programma wordt een beeld gegeven van hetgeen zich afspeelt in het Rijksmuseum, dat wat de gewone bezoeker niet ziet. DONDERDAG 5 JANUARI. NED. I: „Pipo", de „Verrekijker", het gewestelijk journaal, „Mensen in de Sport", het journaal„Achter het Nieuws" en vijf minuten Simon Car- miggelt, dat alles afgewisseld met de TV reclame, ziedaar het programma tussen kwart voor zeven en tien voor negen. Dan volgt de „Zaak J. Robert Oppenheimer", een documentair to neelstuk door Heinar Kipphardt. Het stuk bestaat uit een reconstructie van het proces, dat in 1954 door de commissie van on-Amerikaanse ac tiviteit werd gevoerd tegen de atoomgeleerde dr. Oppenheimer. Ge durende de oorlogsjaren was hij de leider van het super geheime project van de Amerikaanse regering, dat de atoombom zou leveren. Toen hij evenwel de uitwerking zag van zijn vinding, deinsde deze geleerde voor de gevolgen van zijn studie terug. Zijn streven naar ontwapening haal de hem de haat op de hals van Mc Carthy. De belangrijkste gedeelten uit de processtukken heeft de schrij ver bijeengebracht tot dit indringen de stuk, waarin Han Bentz van den Berg de rol van de beschuldigde NED. II: „Geen beter leven dan een buitenleven" brengt het NCRV programma op het tweede net op gang. In „Internationaal Rendez vous" weer een heleboel evenemen ten uit de wereld om ons heen. We- krijgen in Parijs veel te zien en we gaan verder naar het festival van de zwarte kunst, waarin Duke Elling ton optreedt. Yvan Delord heeft een gesprek met de Nederlandse filmer Nicolai van der Heide, die op het ogenblik in de Franse hoofdstad werkt. Nadat „Attentie" onze aan dacht heeft gevraagd nog e enkort concert, dat werd opgenomen in Queekhoven in Breukelen, waar de Nederlands-Italiaanse sopraan Elli Strazza-Brinkman een recital geeft van liederen van Telemann en Han del. Tot slot van de avond de eerste aflevering van een nieuwe serie „Dichterbij", weer onder redactie van drs. K. Bouhuys. Kernbegrippen uit de bijbel; deze keer hemel en aarde. WOENSDAG 4 JANUARI. NED. I: 17.00 Kinderprogramma: 18.45 Pipo; 18.50 Journaal; 19.00 Mo na; 19.25 Internationaal agrarisch nieuws; 19.51 Socutera20.00 Jour naal; 20.20 Politieke partijen; 20.30 Young at heart22.25 Hurricane; 22.55 Journaal. NED. II: 20.00 Nieuws; 20.05 Waauw; 20,35 Black Power blanke reactie; 21.15 Hazel; 21.40 Kijk op kunst; 22.15 Journaal. DONDERDAG 5 JANUARI. NED. I: 18.45 Pipo; 18.50 Journaal; 19.00 De verrekijker; 19.10 Van ge west tot gewest; 19.30 Mensen in de sport; 20.00 Journaal20.20 Achter het nieuws20.45 Simon Carmiggelt; 21.50 De zaak J. Robert Oppenhei mer; 22.45 Journaal; 23.00 Teleac. NED. II: 20.00 Joumaal;220.05 Geen beier leven dan een buitenleven; 20.30 Rendez vous internationaal; 21.35 Attentie; 22.00 Recital in Queekhoven; 22.15 Journaal22.30 Dichterbij. Een wat ongewoon altaarkruis hangt sinds kort in ae St. Agneskerk in Keulen. In het midden van het als levensboom gevormde bronzen kruis plaatste de kunstenares, een non van de Benedictijner orde een ver steende houten plaat, waarvan de leeftijd op 80 miljoen jaar geschat wordt. Aan de randen van de op hoogglans gepolijste roestrode plaat is nog duidelijk de schors van de boom te zien, die in de prehistori sche lijd in hel Noord-Amerikaanse Arizona heeft gestaan. De rugzijde van het kruis deze is de offerende priester toegewend draagt een kleurrijke emaille-afbeelding van de regerende Christus, wiens voeten op een taboerel - een schitterende lur- mulijn rusten. Rode granaten gloeien als bloeddruppels in het gou den vlak rond de Heiland, die zege nend zijn armen uitspreidt. Flitsen uit het buitenland DJAKARTA. Generaal - majoor Alamsjah, plaatsvervangend opper bevelhebber van het Indonesische le ger, heeft tegen een delegatie van studenten gezegd, dat de strijd krachten tegen president Soekarno zullen optreden als hij de grondwet schendt of de besluiten van het volkscongres mocht negeren. CAIRO. Het Egyptische blad Al Achram schrijft dat de Sowjet-Unie het komende seizoen 65.0.000 ton graan aan de Verenigde Arabische Republiek zal leveren. LONDEN. Scotland Yard heeft de Nederlandse havenautoriteiten ver zocht om een onderzoek van een vrachtschip in de haven van Rotter dam (waarvan de naam niet nader is genoemd) in verband met de ver missing van een veertienjarig En gels kostschoolmeisje, Lorraine Cog ger, die 'in Rochester (Kent) woont. LONDEN. Lloyd's in Londen heeft bekend gemaakt, dat studies hebben aangetoond dat het mogelijk is een supertankschip te bouwen, dat 500 duizend ton olie kan vervoeren. Het schip zou 400 meter lang worden. GENEVE. Brazilië, Argentinië en Pakistan zijn de landen waar de persvrijheid heden ten dage het meest wordt bedreigd. Dit zegt de directeur van het internationale persinstituut. MONTREAL. Drie gemaskerde en met pistool-mitrailleurs gewapende bandieten hebben de centrale kassa van een groot magazijn in Montreal overvallen en zich met 40.000 Cana dese dollar uit de voeten gemaakt. HONGKONG. Radio-Hanoi heeft gevangen genomen Amerikaanse vliegers in de gelegenheid gesteld hun nieuwjaarswensen aan verwan ten en vrienden over te brengen. NEW YORK. Secretaris-generaal der Verenigde Naties Oe Thant heeft een gesprek onder vier ogen gehad met de leider van de Tsjechische V. N.-delegatie, Milan Kloesak, temid den van geruchten over een Tsje chisch lid van het internationale se cretariaat, dat bij een spionagezaak betrokken zou zijn. Het zou geen hooggeplaatste functionaris betref fen. KARLSRUHE. Een gemaskerde man heeft in het gebouw van een spaarbank te Weingarten bij Karls ruhe een 22-jarige bediende dood geschoten en een vrouw ernstig ver wond. Met getrokken pistool dwong hij vervolgens de kassier tot afgifte van meer dan 20.000 mark. De rover ontkwam op een fiets. PARAMARIBO, 1-2. Ter gele genheid van de jaarwisseling heb ben gouverneur De Vries en premier Pengel van Suriname nieuwjaarstoe spraken via de Surinaamse radiosta tions uitgesproken. Gouverneur De Vries zei onder meer dat Suriname in. 1966 winst punten heeft behaald op het gebied van materiële en sociale voorzienin gen. Maar dat men er naar moest blijven streven ook op het gebied van de geestelijke waarden vooruitgang te boeken. In de loop der jaren wa ren er in de verhouding tot Neder land belangrijke wijzigingen geko men, aldus gouverneur De Vries. Van bezit werd Suriname kolonie, overzees gebiedsdeel en tenslotte au tonoom gelijkwaardig rijksdeel. De vaak door Suriname als knel lende band aangevoelde relatie van ondergeschiktheid had plaats ge maakt voor onderling begrip tussen beide landen. Premier Pengel zei in zijn bood schap ter gelegenheid van de jaar wisseling, dat het besef „dat het Su rinaamse volk te midden van alle woelingen zijn rust weet te bewaren" hem gelukkig stemde. „Het Suri naamse volk", aldus premier Pen gel, „is in een kort tijdsbestek uitge groeid tot een volk. waarop ieder een die zich Surinamer voelt en weet, trots mag zijn. Suriname staat in de wereld bekend als een land- waarin vrede heerst. Ondanks de hetrogene samenstelling van de Suri naamse bevolking, kenden alle be volkingsgroepen hier onderling in vrede leven. NAMEN, 2-1. In Namen heeft een dolgeworden krachtpatser huis gehouden in een café en het hoofd gebeden aan acht ordebewaarders, alvorens zich vrijwillig te laten in sluiten. Do man, de 30-jarige Herbert Their, kreeg in het café „Baleares" ruzie met zijn vrouw. Pogingen van de café-eigenaar om de ruziënde echtelieden te scheiden leidden ertoe dat de geweldenaar een jukebox op tilde en aan stukken smeet en de toog in tweeën sloeg. Vervolgens ging hij met flessen de ruiten en het overige glaswerk te lijf. Drie ontboden politieagenten slaagden er niet in Their te kalme ren, waarna vijf leden van de rijks wacht te hulp werden geroepen, zon der resultaat. Tenslotte verklaarde Their zich bereid om naar het bureau te gaan. op voorwaarde dat hem niet de boeien werden omgedaan. Onder de ogen van ruim 250 nieuwsgierigen begaf Their zich naar het bureau, vergezeld van slechts een agent en on de voet gevolgd dooi de overige ordebewaarders. AMSTERDAM, 2-1. In de vroege nieuwjaarsmorgen is op 64-jarige leeftijd in zjjn woonplaats Killiney bjj Dublin overleden dr. A. Ooster huis, die in de bezettingstijd onder de naam „Zwaantje" zeer belangrijk verzetswerk beeft verricht door stichting en leiding van de naar zijn illegale naam genoemde groep Zwaantje. De groep verzorgde het zeer be langrijke illegaal personenverkeer via Zweden naar Engeland en in formal over en weer tussen bezet gebied en Engeland. Dr. Oosterhuis. die huisarts was in Delfzijl was zeer bekend met de kustvaart en heeft in de jaren 1941 tot 1943, toen de groep werd opgerold, alle mogelijk gebruik van kustvaarders gemaakt voor ver bindingen naar buiten. Zeer velen en zeer prominente persoonlijkheden hebben via Zwaantje veilig de over kant bereikt, Uitgesluisd in de let terlijke zin des woords over Delfzijl. Tevens werd in de bezettingstijd Delfzijl zo het „noordelijk postkan toor" tussen bezet gebied en Enge land. Tezamen mot cle Hollands-Bel gische groep ..Wim". die tenslotte ook via Delfzijl werkte, is in juli 1943 door verraad aan het werk van Zwaantje (en van Wim) een einde gemaakt. Op 23 juni 1944 vielen in het volgend proces 45 doodvonnissen, die echter niet ten uitvoer zijn ge legd. De overlevenden werden voor jaar 1945 in West-Duitsland bevrijd. Kort na de oorlog bleek de gezond heidstoestand van dr. Oosterhuis niet meer de huisartsenpraktijk toe te la ten. Toen heeft hij zich geheel op de rederij toegelegd en zich gevestigd in Ierland. Het overlegorgaan van de drie vakcentrales heeft gevraagd, de <westie van het ondernemingskli maat in ons land op de agenda te plaatsen van de eerstvolgende bij eenkomst van de Stichting van de Arbeid.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1967 | | pagina 4