Yuist! Yoghurt is steeds anders Vaart naar het noorden om mosselzaad zestig jaar geleden De maan gaat van ons heen Bliksem sloeg in lijntoestel Om eigen risico ziekenfondsverzekerden met de thermoplan wonderbodem VERKRIJGBAAR IN t>E GOEDE ZAKEN Vredesinitiatief van Canada Bedrijfssluiting Geen resultaat overleg artsen en ziekenfondsen ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Vrijdag 11 november 1966 Nr. 19691 Zo ging dat toen ADVERTENTIE Nu de laatfte weken het halen van mosselzaad van de Waddenzee weer aan de orde van de dag is en de zwaar volgeladen stalen mosselkot- ters hun vrachten van 400 tot 600 ton tegelijk van de Waddenzee naar de Zeeuwse percelen overbrengen, een vracht die in enkele uren wordt gevist is het misschien wel interes sant nog eens te memoreren hoe de Zeeuwse vissers zo'n 50 tot 60 jaar geleden hun vrachtje zaad in de Zuiderzee gingen halen. Motoren wa ren toen in de mosselvaartuigen nog onbekend, men voer „op de zeilen", of men liet zich trekken door een sleepboot, die dan door 10 tot 20 bo ten tegelijk werd afgehuurd. Gevist werd op gronden, die nu als de Wieri/igermeerpolder oï de Noord- oostpolder, tot de beste landbouwge bieden gerekend worden en waar van het chanson zegt „De voerman laat er zijn paard nou draven, en aan de horizon Ligt Emmeloord". We kregen van bevriende zijde een uittreksel uit een dagboek dat zo'n reis om zaad naar de Zuiderzee be schrijft en laten het hier volgen. Naar de Zuiderzee (11 mei 1908) „De 11e mei 's morgens om half vier voeren wij de haven (van Brui- nisse) uit. Er was niet veel wind, want toen wij in de Oude Tongse Vlije waren moesten wij de riemen al gebruiken. Wij waren met 9 boten, 2 ervan, gooiden de tros op bij de „Concurrent" (sleepboot) en sleep ten mee naar Dordt. Wij bleven dan met zijn zevenen over en kwamen met stil water boven de Willemstad. Daar kwam de sleepboot „Cers II" aanstomen, die ons allen oppikte. Wij kregen accoord voor 5 gulden per boot naar de Oranjesluizen. On derwijl ging de eb komen. Bij Dordt moesten wij strijken want de spoor brug was onkLaar, De Noord was voorstroom, er kwam een kouwtje wind van 't oosten, we waren om half zes op de Lek. Toen wij op de Lek kwamen zagen wij twee andere jach ten net weg sLepen achter de vracht boot „Lekdienst". Het ging lekker wegslepen achter de „Ceres II". Het is een bootje dat hard trekt. Bij Schoonhoven werd het donker en wij gingen met ons drieën op de bank liggen, wij hadden een goed ADVERTENTIE Een platenbon in altijd raak! nummer getrokken. Om 11 uur kwamen wij te Vrees wijk aan en om half twaalf gingen wij naar de kooi tot vijf uur 's mor gens. Wij stoomden in de grote sluis en daar ging het naar Utrecht, bij Utrecht hadden wij de Nieuwe Sluis klaar. Het duurde niet lang, we wa ren er spoedig. Wij gingen de mast strijken en toen een beetje eten. Bij Maarssen kwamen wij een sleep mosselhangsten tegen. Het ging naar mijn zin en om 11 uur waren wij met zijn tweeën Bru 73 en Bru 156 in de Oranjesluis. De andere 5 gin gen over Zaandam. Het was een goeie wind en een flinke bries. Toen wij voorbij Marken waren ging de bries op. Het water stond moeilijk en wij stuurden moei lijke. Bij de Leek ging het beter en wij waren om half vier aan Enkhuizen. Wij kregen de vloed bij Broekerha ven. Bru 33 lag in Enkhuizen toen wij voorbij zeilden, maar toen hij ons zag kwam hij achterop zeilen. Wij zeilden door en kwamen om 6 uur in Staveren. Stavoren is een vervallen plaatsje. Wij gingen niet naar de wal, maar gingen een poosje buren. Om 9 uur werd het tijd om naar de kooi te gaan. De andere morgen (woensdag) verlieten wij de haven van Stavoren en zeilden naar Harlingen. Wij had den het in stroom naar de Boontjes, en van de Boontjes kregen wij het in stroom naar Harlingen. De wind was goed en wij konden door blij ven zeilen. Wij kwamen om twaalf uur te Harlingen. Wij gingen eten en het stadje op nemen. 's Avonds kwam de wind oostelijk en de andere morgen zuid west. Wij verlieten de haven om -t uur en zeilden voor de wind naar de droogte van Oosterbierum en stre ken bij het gehuchtje De Zwarte Haan, waar wij met laag water een bankje zaad vonden. Aan 't korren De andere morgen om 6 uur gin gen wij aan 't korren en vingen er 60 ton in, die wij overboord gooiden bij een baken, want wij waren van plan om eerst maandag te laden. Het woei een straffe bries vandaag van het westen, 's avonds zeilden wij weer naar de bank, waar wij 's zaterdags 60 ton inkorden en over boord gooiden. Ik ging om brood aan de wal en wij lagen een gehele zon dag bij ons baken. Maandagmorgen Er schuilt een vreemde ironie in het feit, dat wy in onze dagen alle mcgelUke moeite doen om de maan te bereiken, terwijl die op zijn beurt er in slaagt zich ieder jaar verder van ons te verwijderen. Veel meer dan anderhalve centimeter per jaar is dat waarschijnlijk niet, maar in de astronomie is men gewoon met zul ke grote tijdswaarden te rekenen dat die anderhalve centimeter toch van belang zijn. Het is overigens niet het enige belangwekkende feit dat van enze schijnbaar dode satelliet te ver tellen valt. Geen dampkring maar toch dampen De groter wordende afstand tus sen de aarde en de maan is niet zo vreemd als men een vergelijking maakt met een rondtollende danse res. Als zij een pirouette begint te maken, doet ze dat met gestrekte armen. Maar wanneer zij haar ar men nu intrekt, gaat er een deel van de draaiende massa verloren, die overgaat op haar lichaam, dat nu sneller gaat draaien, zodat het ver lies wordt gecompenseerd. Omge keerd als ze met de armen langs het lijf begint, zal ze langzamer draaicn als ze de armen strekt. Zo gaat het in wezen ook met de aarde en de maan. De maan name lijk laat iets van de draaiing van de aarde verloren gaan, omdat ze door haar aantrekkingskracht eb en vloed veroorzaakt die een remmende wer king hebben. Die draaiing moet weer ergens heen. en de maan ver wijdert zich van de aarde, omdat ze er niet aan vast zit, zoals de armen aan de danseres. Wanneer dit proces lang genoeg doorgaat, zal de aarde tenslotte tot stil: tand komen, en de maan op den duur onder de invloed van de zon, zodat ze als een zelfstandige planeet een baan om de zon gaat beschrij ven, net als de aarde. Twijfel Een andere merkwaardige zaak betreft de eventuele dampkring van de maan. Tot voor zo'n tien jaar was men er algemeen van overtuigd dat de maan in het geheel geen damp kring bezat, omdat als die er ooit geweest zou zijn die atmosfeer in de ruimte verloren moest zijn gegaan. Want de geringe zwaartekracht is niet in staat zo'n dampkring vast te houden. En er waren bewijzen ge noeg te vinden die dat feit beves tigden. Wanneer we met een sterke teles coop de rand van het maanopper vlak bekijken, zien we die haar scherp. Was er een dampkring dan zou die rand verlopen in het duister van de ruimte. Ook schuift de maan soms voor een ster, vanaf de aarde gezien. Als men vlak voor dat ge beurt die ster volgt met de telescoop dan blijkt dat de ster tot het laatste moment voor ze verdwijnt helder blijft schijnen. Als er sprake was van een dampkring dan zou de ster zwakker gaan schijnen en flikkeren naar mate ze de maanschijf dichter zou naderen. Toch is er twijfel ontstaan. Maandamp Tijdens een nacht in 1953 richtte een astronoom een grote telescoop op de ringberg Plato op de maan, en Plato heeft een tamelijk vlakke bodem. In die bodem bevinden zich kraterputjes, die altijd goed zicht baar zijn. Nu deed zich het merk waardige feit voor dat die nacht eerst één, en na een paar uur alle kraterputten verdwenen. Toen men had vastgesteld, dat het niet aan de kijker en de aardse dampkring lag, kon men dit verschijnsel alleen ver klaren door aan te nemen dat er uit de putten zelf af en toe een gaslaag of een mistbank opsteeg, die de put ten dan een tijdje onzichtbaar maak te. Toen men naar soortgelijke waar nemingen ging zoeken, bleek dat al in 1877 en 1882 dit was opgemerkt. In de periode tussen 1940 en 1953 deed men geregeld zulke waarne mingen op verschillende punten op de maan, zodat het niet uitgesloten moet worden geacht, dat uit de klo ven en putten op het oppervlak af en toe iets opstijgt ,dat men een tij delijke en zeer plaatselijke damp kring kan noemen. Dat de maan en de aarde aantrek kingskracht op elkaar uitoefenen weet iedereen door het verschijnsel van eb en vloed. Op aarde ontstaat dan een vloedberg, die naar de maan is gericht. Als men midden op zee de waterstand kon meten, zou blijken dat er een groot verschil was. Wat echter veel minder mensen weten is het feit, dat niet alleen het water hier aan is onderworpen, maar ook de vaste aarde. Ook het droge aardoppervlak kent eb en vloed, maar het is door de grotere dicht heid veel minder opvallend. Het ver schil kan soms oplopen tot meer dan dertig centimeter tussen laagste en hoogste stand! Niet alleen de maan, maar ook de zon heeft een aantrekkende invloed op de aarde, en beide krachten kun nen elkaar tegenwerken en verster ken, door de posities die ze ten op zichte van ons innemen. Werken de ze krachten samen, dan spreekt men van een springvloed, werken ze el kaar tegen, dan krijgt men dood tij. A. C. J. FLANTUA. ADVERTENTIE vroeg gingen wij dan dragen (het zaad werd dan met manden aan boord gebracht, men noemde dat dragen), maar het viel tegen, de mosselen stonden in de slik, zodai wij toen wij vlot waren opnieuw aan het korren gingen, zodat wij al het werk tevergeefs hadden gedaan. Wij hadden 's avonds de vracht en gingen om 8 uur onder zeil. Het was recht in de wind naar Harlingen. Het was 3 uur toen wij in de Boon tjes kwamen, de wind kwam breed, zodat wij gingen zeilen naar Stavo ren, daar werd het stil en wij moes ten ankeren omdat het stroom daar dwars trekt tot hoog water. Wij roei den een beetje en met een zuchtje wind zakten wij over naar de Ven. Onderwijl kwam er een kouwtje wind dat ons in het Krabbersgat bracht. Daar moesten wij weer voor anker tot de vloed kwam, met de vloed gingen wij weg drijven naar de Leek. Om 2 uur 's nachts kwam er een bries van het noordwesten, met jager er op liepen wij door de Gouw zee en waren om 6 uur op de Oranje sluizen. Daar lag een sleepbootje, de „Koerier", die ons voor 40 gulden op en van de Kil moest brengen. Wij maakten vast met ons vieren en wa ren half twaalf te Utrecht. De sluis was onklaar, maar wij waren er nog al gauw uit, zodat wij om half twee te Vreeswijk kwamen, waar wij vijf uur voor de sluis lagen. Om half 7 waren wij door de voetbrug. Er ging een flinke eb, er was veel bovenwa ter, zodat wij met zonsondergang aan Schoonhoven waren, het liep lekker weg met ons vieren achter de „Koerier", een boot van de Keulse vaart, hij trok hard. Wij kwamen 11 uur aan Dordt, streken de mast voor de spoorbrug en waren 12 uur aan het eind van de Kil, waar wij los gcoiden. Het was een lekkere kouw wind en we waren om half vier thuis. De reis was geëindigd". ADVERTENTIE Een platenbon in altijd raak! Nu al corso-datum L1SSE, 10-11. Zij die de win ter maar een somber en moei lijk door te komen seizoen vinden kunnen zich nu alvast troosten met de gedachte dat op zaterdag 29 april, weer of geen weer, de lente weer in de bollenstreek aanwezig zal zijn in de vorm van het bloe mencorso. Voor die vroegtij dige vaststelling van de datum heeft het corso-comité een heel zakelijke reden: binnen- en buitenlandse reisbureaus kunnen geen reizen uitschrij ven, als ze niet zeker zijn van de datum. En men wil juist graag dal die reisbureaus op de dag van het corso zo veel mogelijk gasten aanbrengen. Mocht de lente er volgend jaar zo vlot bij zijn dat de hyacin then al vroeg in bloei komen te staan, dan zal men die bloe men in de koelcellen goed houden voor het corso. SCHIPHOL, 10-11. Een Vanguard lijntoestel van de BEA, vlucht BE 428, is donderdagmiddag onderweg van Londen naar Amsterdam boven de Noordzee in het begin van de da ling precies in de neus door de blik sem getroffen. De 65 passagiers voelden een. he vige schok door de machine gaan en entwaarden gelijktijdig een felle vuurbal (of lichtflits?). De piloot be merkte tot zijn opluchting, dat het toestel normaal bestuurbaar bleef. Hij meldde het nieuws aan de ver keerstoren en maakte korte tijd la ter een veilige landing. Op het platform constateerde men, dat de rubber radar-neus van de machine aan flarden was gescheurd. ADVERTENTIE Een platenbon in altijd raak! In 1966 reeds meer dan vierduizend Amerikanen gesneuveld SAIGON, 10-11. Meer dan vier duizend Amerikaanse militairen heb ben dit jaar by gevechten en aan slagen in Vietnam het leven verloren Op 5 november was het cyfer 4.0G8 bereikt, zc biykt uit officiële Ameri kaanse gegevens. De Amerikaanse verliezen bedroe gen vorige week 128 doden, 605 ge wonden en acht vermisten. Het bete kende een verdubbeling tegenover de week daarvoor. Vooral in het jong- sle weekeinde, toen de gevechten in de provincie Tay Ninh zeer hevig .waren, verloren de Amerikanen veel mensen. In de genoemde week sneu velden acht militairen van Koreaan se, Australische en Nieuwzeelandse contingenten. Volgens het Ameri kaanse communiqué verloor de Vict- cong vorige week 893 man. Er wer den 199 krijgsgevangenen gemaakt. AMSTERDAM, 10-11. Prof dr. A. Mertens, verbonden aan het instituut voor sociale geneeskunde van de ka tholieke universiteit te Nijmegen, is vanmiddag tijdens de openbare ver gadering van de ziekenfondsraad in het kcninkiyk instituut voor de tro pen in Amsterdam ter gelegenheid van het 25-jarig ziekenfondsbesluit, enkele kanttekeningen gemaakt by de vraag, waar eventueel een eigen risico in de ziekenfondsverzekering met de minste schade „en misschien zelfs met voordeel voor de gezond heid van de verzekerden kan worden gelegd". Dit eigen risico zou naar zijn me ning aan twee voorwaarden moeten voldoen. MOSKOU, 10-11. Canada heel't voorgesteld de internationale con trol e commissie, gevormd uit verte genwoordigers van Canada, India en Polen, zo spoedig mogelijk in te schakelen l?ij het zoeken naar we gen die tot vrede in Vietnam zouden kunnen leiden. De Canadese minister van buiten landse zaken, P. Martin, heeft dit voorgesteld tijdens een onderhoud, dat hij donderdag met zijn Sowjel- Rusische ambtgenoot A. Gromiko heeft gehad, zo meldden Canadese bronnen. Minister Martin kwam woensdag voor een bezoek van vijf dagen in Moskou aan. OVERDENKING Gij hebt nooit verlaten, wie U zoeken, o Here. Psalm 9 11b. Denk niet dat de dichter van deze psalm zijn wereld niet kent. Alsof het leven maar gezapig zou voort vloeien altijd. Neen, hij weet van dreigingen, van gerichten, van puinhopen, verwoes te steden, van ellende en schrik. Al deze woorden komt ge in zijn psalm tegen! Hij weet van druk en verdrukking. En dat van ver. En ook van nabij in eigen leven 0 Maar - hij weet ook van iets an ders. Hij kent den Here. God is voor hem niet dood. God leeft. Te midden van alles, dat wankelt, roept hij het^uit: „Maar de Here zetelt voor eeuwig". Dat echter niet alleen. Hij weet meer. Dit: dat de Here een burcht is voor de verdrukte, een burcht in tij den van nood. Daarom vertrouwen op u, wie uw naam kennen, want Gij hebt nooit verlaten wie u zoeken, o Here. 0 Daar valt dus het woord van het vers, boven dit stukje gezet. Dit is de gedachtengang: Die den Here kent, dicht bij den Here leeft, die ondervindt het, dat de Here uithelpt, en redt, en sterkt, juist ook in tijden van nood. Daarom: wie U, o God kennen, vertrouwen op u. Want, Gij doel het ervaren: Gij hebt nooit verlaten, wie U zoeken. 0 Dit is een geloofservaring. En daarom ook een belofte waar we op aan kunnen. Waar we het leven mee door kun nen, ook met zijn noden en moeiten. In lichtende letters staat het bo ven het donker van dit leven: Gij hebt nooit verlaten, wie u zoe ken. En dus: zult ge ook nooit verlaten, wie U zoeken. 0 Hier zit dus wel een opwekking in, een oproep om den Here te zoeken. Dat wil zeggen: om den Here le leren kennen, door gebed, en door onderzoek van Zijn woord. We moe ten met alles maar tot God gaan. Want Hij is een beloner dergenen, die Hem zoeken. Als ge zulke troostrijke beloften leest, wordt dan ook uw hart niet brandende in u, zoals geschreven staat van de Emmaüsangers? 0 Zoek dan den Here. En voor ons betekent dat ook: zoek vooral ook den Here Jezus Christus te kennen. Want dit is het leven (staat er ge schreven): dat zij U kennen, o God en Jezus Christus, dien Gij gezonden hebt. Want Hem hebben wij nodig als Heiland, als Verlosser van schuld en zonde. Hij is van God verlaten geweest, opdat wij nimmermeer van Hem verlaten zouden worden, zo belijdt Christus' Kerk. Daarom zijn er „om Christus' wil, zulke rijke beloften, zulke rijke uit spraken. Ook deze: Gij hebt nooit verlaten, wie u zoeken, o Here. N. J. H. B. ADVERTENTIE Een platenbon in altijd raak! CLAZINAVEEN, 10-11. De in Cla- zinaveen gevestigde Amorcesfabriek, dochterbedrijf van de firma F. Wicke te Wupperthal (Did.) zal per 31 de cember van dit jaar definitief wor den gesloten. Aan 50 mensen, waar onder de directeur J. P. Wildschut uit Emmen, is. ontslag aangezegd. Het bedrijf fabriceert klappert jes voor kinderpistolen. De produktie hiervan wordt in Wupperthal gecon centreerd. Oorzaak is de toenemende concurrentie op de wereldmarkt, vooral van landen als Japan en Ita lië. Het bedrijf werd in 1948 in Heemstede opgericht en is sinds 1950 in Clazinaveen gevestigd'. Het me rendeel van het personeel bestaat uit meisjes. LEIDEN, 10-11. Het gesprek tus- f sen een delegatie van de landelijke huisartsenvereniging en een afvaar diging van de ziekenfondsen, dat donderdag op uitnodiging en onder leiding van „bemiddelaar" prof dr. P. Muntendam in Leiden is gevoerd, heeft bijna drie uur geduurd (van half elf tot even vóór half twee). Een door griep gekwelde prof. Munten dam. die door de moeilijkheden rond de artsenhonoraria voortijdig het ziekbed moest verlaten („hij zit vol medicijnen", zei iemand in het in stituut voor preventieve geneeskun de) las na afloop van de besprekin gen in een collegezaal, mede namens L.H.V.- en ziekenfondsvertegenwoor digers, een verklaring voor. De tekst hiervan luidde: „De gedachtenwisseling. die in een goede sfeer werd gehouden, heeft niet kunnèn leiden tot het besluit tot voortzetting van de besprekingen. Beide partijen spraken echter hun voorkeur uit voor voortzetting van het abonnementsstelsel in de zie kenfondsverzekering op 1 januari 1967". De C.D.U.-C.S.U.-fractie heeft de 62-jarige Kurt Georg Kiesinger, minister-president van de deelstaat Baden-Württemberg tot kandidaat voor de opvolging van bondskanse lier Erhard gekozen. le. Dat het de kwaliteit van de te geven gezondheidszorg niet zal scha den. liefst zelfs bevorderen. 2e. Dat het niet of moeilijk op vrij willige basis te verzekeren is. Dit laatste omdat men andei's slechts een procentuele premie in een no minale perverteert. Een eigen risico dan zou prof. Mertens liefst niet leggen in de drempel van de gezondheidszorg, die gevormd wordt door de huisarts. Wel zal een gering eigen risico van bij voorbeeld f 1,- per consult en f 2,- per visite naar zijn mening even min tot een gevaarlijke ondercon sumptie zal leiden, als de huidige si tuatie tot een aperte overconsumptie geleid heeft. „In ieder geval", zo zei prof. Mer tens, „ïyken mij de bezwaren by de verdere hulp in de gezondheidszorg geringer dan een eigen risico voor huisartsenhulp. By verdere hulp immers kan de patiënt van zijn huis arts advies over de mogelijke con sequenties van een eventueel ach terwege laten van die verdere hulp. Een eigen risico dus in de kosten van medicamenten, paramedische behandelingen en specialistenhulp. Voor de eerste twee bijvoorbeeld procentueel of een vast bedrag van bijvoorbeeld f 1,- per prestatie, voor de laatste een vast bedrag van bijv. f 10.- per verwijskaart, wellicht zo wel bij polikLinische als klinische verwijzing, misschien gedifferen tieerd naar specialisme en wellicht zcwel bij een eerste verwijzing als bij een z.g'. herhalingskaart. Het zou overwegend voordelen hebben, in dien de patiënt deze bedragen zelf rechtstreeks aan de betreffende hel pers zou betalen", aldus prof. Mer tens, Ook het geheel schrappen uit de verstrekkingen van bijvoorbeeld taxivervoer of eenvoudige brillegla- zen acht de hoogleraar verantwoord. ..Geen der genoemde eigen risico's kan echter de premie belangrijk drukken, alle tezamen zouden zij enig soelaas kunnen bieden", zo zei hii. ADVERTENTIE Een platenbon in altijd taak! Weekeinde ARTSENDIENSTEN Zaterdag 12 en zondag 13 november Dokter G. J. v. d. Waarden, Noord- gouwe, tel. (01112) 480, neemt vanaf heden (vrijdag)middag 4 uur waar voor dokter Bont- kes tot maandagmorgen en vanaf zaterdagmorgen voor dokter Van Hoorn. Dokter G. A. M. Stenger, Haamstede, tel. (01115) 280, neemt waar voor de artsen Simons en Terpstra. Dokter K. van Leeuwen, Bruinissc, tel. (01113) 280, neemt waar voor dokter SpeelgTaru^^^^^ Dokter T. van Lookeren, Zierikzee, tel. (01110) 2780, neemt waar voor de artsen v. d. Zande en Vleugels Schutter. DIERENARTS Dierenarts W. A. M. Kalkman, Re- nesse, tel. (01116) 310, neemt waar voor dierenarts Scheuer- man. De weekeindedienst vangt aan op za terdagmorgen om tien uur. ADVERTENTIE Yoghurt is altijd even lekker. Op een bord of in een schaaltje bij ontbijt of na 't eten. Als frisse drank tussendoor of voor 't slapen gaan. Zo-uit-de-fles of gecombineerd met allerlei lekkere dingen als jam, vruchtensap, limonade, vla en noem maar op. melk unie

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1966 | | pagina 7